Σύσταση για

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Δανίας για το 2013 και την έκδοση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σύγκλισης της Δανίας για την περίοδο 2012-2016

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 121 παράγραφος 2 και το άρθρο 148 παράγραφος 4,

Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών[1], και ιδίως το άρθρο 9 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με την πρόληψη και τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών[2], και ιδίως το άρθρο 6 παράγραφος 1,

Έχοντας υπόψη τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής[3],

Έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου[4],

Έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της επιτροπής απασχόλησης,

Κατόπιν διαβούλευσης με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)       Στις 26 Μαρτίου 2010, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε με την πρόταση της Επιτροπής για τη δρομολόγηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», μιας νέας στρατηγικής για την ανάπτυξη και την απασχόληση, η οποία, βασιζόμενη στον μεγαλύτερο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών, θα εστιάζεται στους νευραλγικούς τομείς στους οποίους απαιτείται δράση ώστε να ενισχυθεί το δυναμικό διατηρήσιμης ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.

(2)       Στις 13 Ιουλίου 2010, με βάση τις προτάσεις της Επιτροπής, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς της οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών και της Ένωσης (2010 έως 2014) και, στις 21 Οκτωβρίου 2010, εξέδωσε απόφαση σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές των πολιτικών απασχόλησης των κρατών μελών[5], οι οποίες από κοινού αποτελούν τις «ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές». Τα κράτη μέλη κλήθηκαν να λαμβάνουν υπόψη τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές στις οικονομικές τους πολιτικές και στις πολιτικές τους για την απασχόληση.

(3)       Στις 29 Ιουνίου 2012, οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων ενέκριναν «Σύμφωνο για την ανάπτυξη και την απασχόληση», το οποίο παρέχει ένα συνεκτικό πλαίσιο δράσης σε επίπεδο κρατών μελών, ΕΕ και ευρωζώνης, με την κινητοποίηση όλων των δυνατών μηχανισμών, μέσων και πολιτικών. Έλαβαν αποφάσεις σχετικά με τη δράση που πρέπει να αναληφθεί στο επίπεδο των κρατών μελών, ιδίως εκφράζοντας την απόλυτη προσήλωσή τους στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στην εφαρμογή των συστάσεων ανά χώρα.

(4)       Στις 6 Ιουλίου 2012, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Δανίας για το 2012 και εξέδωσε τη γνώμη του σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Δανίας για την περίοδο 2011-2015.

(5)       Στις 28 Νοεμβρίου 2012, η Επιτροπή εξέδωσε την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης[6], δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο του 2013 για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Επίσης στις 28 Νοεμβρίου 2012, η Επιτροπή, βάσει του κανονισμού (EΕ) αριθ. 1176/2011, εξέδωσε την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης[7], στην οποία προσδιόρισε τη Δανία ως ένα από τα κράτη μέλη τα οποία θα έπρεπε να υποβληθούν σε εμπεριστατωμένη επισκόπηση.

(6)       Στις 14 Μαρτίου 2013, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τις προτεραιότητες για την εξασφάλιση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, δημοσιονομικής εξυγίανσης και δράσης για την ενίσχυση της ανάπτυξης. Υπογράμμισε την ανάγκη να επιδιωχθεί διαφοροποιημένη, φιλική προς την ανάπτυξη δημοσιονομική εξυγίανση, να αποκατασταθούν οι κανονικές συνθήκες δανειοδότησης στην οικονομία, να προωθηθούν η ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα, να καταπολεμηθούν η ανεργία και οι κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης και να εκσυγχρονισθεί η δημόσια διοίκηση.

(7)       Στις 10 Απριλίου 2013, η Επιτροπή δημοσίευσε τα αποτελέσματα της εμπεριστατωμένης επισκόπησης[8] που εκπόνησε για τη Δανία, βάσει του άρθρου 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 σχετικά με την πρόληψη και τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών. Βάσει της ανάλυσής της, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Δανία αντιμετωπίζει μακροοικονομικές ανισορροπίες, οι οποίες ωστόσο δεν είναι υπερβολικές.

(8)       Στις 30 Απριλίου 2013, η Δανία υπέβαλε το οικείο πρόγραμμα σύγκλισης για το 2013, το οποίο καλύπτει την περίοδο 2012-2016, και το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για το 2013. Για να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι είναι αλληλένδετα, τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως.

(9)       Με βάση την αξιολόγηση του προγράμματος σύγκλισης του 2013, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97, το Συμβούλιο είναι της γνώμης ότι το μακροοικονομικό σενάριο, στο οποίο στηρίζονται οι δημοσιονομικές προβολές του εν λόγω προγράμματος, είναι ρεαλιστικό. Το σενάριο που προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7% και 1,6% το 2013 και το 2014 συνάδει εν πολλοίς με τις εαρινές προβλέψεις του 2013 των υπηρεσιών της Επιτροπής, οι οποίες κάνουν λόγο για 0,7% και 1,7%. Το πρόγραμμα παρουσιάζει μια δημοσιονομική στρατηγική που αποσκοπεί στη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος και στην επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου (ΜΔΣ) για διαρθρωτικό έλλειμμα από δεν υπερβαίνει το 0,5% του ΑΕΠ, έως το 2013, σύμφωνα με τους στόχους του Συμφώνου. Το πρόγραμμα στοχεύει σε έλλειμμα γενικής κυβέρνησης του ΑΕΠ ύψους 1,7% το 2013 και 1,8% το 2014, στόχος ο οποίος συνάδει με την προθεσμία ΔΥΕ που πρότεινε η Επιτροπή. Η μέση ετήσια δημοσιονομική προσπάθεια κατά την περίοδο 2011-2013, βάσει των υπολογισμών του διαρθρωτικού ισοζυγίου, συνάδει με τη σύσταση που απηύθυνε το Συμβούλιο στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος. Οι δημόσιες δαπάνες σε πραγματικούς όρους (περιλαμβανομένων των επιλεκτικών μέτρων στήριξης του εισοδήματος) εκτιμάται ότι θα σημειώσουν μηδενική αύξηση το 2013 και θα αυξηθούν κατά 0,4% το 2014, και επομένως δεν θα υπερβούν το όριο των δαπανών τα δύο αυτά έτη. Τα δημόσια οικονομικά της Δανίας είναι εν γένει υγιή και η χώρα βρίσκεται ήδη στον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο (ΜΔΣ) της. Ωστόσο, δεδομένου ότι η Δανία παρουσιάζει δημογραφική γήρανση και διαθέτει φιλόδοξες πολιτικές πρόνοιας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διατηρήσει ένα υγιές και διατηρήσιμο πλαίσιο δημοσιονομικών πολιτικών και να μην αφήσει το έλλειμμα να υπερβεί το όριο αναφοράς του 3% του ΑΕΠ που προβλέπεται στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

(10)     Το 2012, η Δανία ολοκλήρωσε τη μεταρρύθμιση των συστημάτων συντάξεων ανικανότητας προς εργασία και ευέλικτης απασχόλησης, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2013. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές αποτελούν σημαντικά μέτρα για την ενίσχυση της προσφοράς εργασίας στη Δανία. Ωστόσο, προκειμένου να αυξηθεί περαιτέρω η συμμετοχή στην αγορά εργασίας, το ζητούμενο παραμένει η βελτίωση της απασχολησιμότητας των ομάδων που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην εξεύρεση εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, των μακροχρόνια ανέργων και των ατόμων χαμηλής ειδίκευσης. Μολονότι αναγνωρίζεται η σημασία του φιλόδοξου μεταρρυθμιστικού προγράμματος της κυβέρνησης της Δανίας, είναι σημαντικό να ληφθούν μέτρα ώστε το διεθνούς φήμης δανικό μοντέλο «ευελιξίας με ασφάλεια» να συνεχίσει να διευκολύνει την ομαλή μετάβαση μεταξύ ανεργίας και εργασίας, περιορίζοντας παράλληλα την περιθωριοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικός ο ρόλος της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της αναβάθμισης δεξιοτήτων.

(11)     Η Δανία, ορθά πράττοντας, δίνει σαφώς προτεραιότητα στην εκπαίδευση. Παρόλα αυτά, θα χρειασθεί να καταβληθούν συνεχείς προσπάθειες για τη βελτίωση της ποιότητας και της σχέσης κόστους-οφέλους των δανικών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, μεταξύ άλλων ολοκληρώνοντας τις μεταρρυθμίσεις που έχουν δρομολογηθεί. Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση του συστήματος πρωτοβάθμιας και κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης βαδίζει προς τη σωστή κατεύθυνση και αναμένεται να έχει θετικό αντίκτυπο στη σχέση κόστους-οφέλους του εκπαιδευτικού συστήματος και στην ποιότητα της σχολικής εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτικών επιδόσεων των μαθητών. Όσον αφορά την επαγγελματική κατάρτιση, η κυβέρνηση της Δανίας έλαβε μέτρα για την ενίσχυση της ποιότητας της επαγγελματικής κατάρτισης των νέων και για την εξασφάλιση των αναγκαίων θέσεων πρακτικής άσκησης στον ιδιωτικό τομέα. Συγκροτήθηκε επιτροπή που απαρτίζεται από εκπροσώπους της κυβέρνησης, της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης και των κοινωνικών εταίρων για την εξεύρεση μόνιμης λύσης στο πρόβλημα της εξασφάλισης των αναγκαίων θέσεων πρακτικής άσκησης και της αύξησης της ποιότητας του συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Πράγματι, η εξεύρεση μακρόπνοων και φιλόδοξων λύσεων στο πρόβλημα τόσο της έλλειψης θέσεων πρακτικής άσκησης όσο και των υψηλών ποσοστών εγκατάλειψης των σπουδών στο σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης νέων θα προετοίμαζε καλύτερα τη Δανία για την εξέλιξη της ζήτησης προσόντων στην αγορά εργασίας στο μέλλον και θα βελτίωνε την παραγωγικότητα.

(12)     Η Δανία θα μπορούσε να επιτύχει περισσότερη οικονομική ανάπτυξη καταργώντας τα εμπόδια στον ανταγωνισμό στις τοπικές και λιανικές υπηρεσίες, δεδομένου του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζει ο τομέας αυτός στην οικονομία της χώρας. Το 2012, η κυβέρνηση της Δανίας υπέβαλε νέο νομοσχέδιο περί ανταγωνισμού, το οποίο συνιστά σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Με την αναθεώρηση του νόμου περί ανταγωνισμού θεσπίσθηκαν αποτελεσματικότεροι μηχανισμοί επιβολής της σχετικής νομοθεσίας, οι οποίοι ανταποκρίνονται απολύτως στο αντίστοιχο τμήμα της σύστασης του 2012. Ωστόσο, μπορούν να γίνουν περισσότερα προκειμένου να εξασφαλισθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων που έχουν ληφθεί για διάφορους κλάδους της οικονομίας και για τις δημόσιες υπηρεσίες με σκοπό την ενίσχυση του ανταγωνισμού και της λειτουργίας της αγοράς. Διάφορες πρωτοβουλίες πολιτικής στο πεδίο αυτό βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο και θα πρέπει να καταβληθούν αδιάλειπτες προσπάθειες για να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική τους εφαρμογή.

(13)     Τον χρόνο που πέρασε, πραγματοποιήθηκε σημαντική ανάλυση της χρέωσης των νοικοκυριών σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο προκειμένου να εκτιμηθούν οι απειλές για τη χρηματοπιστωτική και οικονομική σταθερότητα. Προς το παρόν, οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα φαίνεται ότι έχουν περιορισθεί, όμως απαιτείται διαρκής παρακολούθηση. Οι δανικές αρχές έχουν λάβει σειρά μέτρων για να καταστεί περισσότερο εύρωστο το σύστημα ενυπόθηκων δανείων. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν σύστημα επισήμανσης κινδύνων για τα στεγαστικά ενυπόθηκα δάνεια, καθώς και περιορισμούς στα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου και/ή στα δάνεια με περίοδο χάριτος. Τα πιστωτικά ιδρύματα που χορηγούν ενυπόθηκα δάνεια έλαβαν, με δική τους πρωτοβουλία, μέτρα για να διασφαλίσουν την παροχή συμπληρωματικών εξασφαλίσεων. Όλα αυτά τα μέτρα βαδίζουν προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως θα χρειασθεί εκ του σύνεγγυς παρακολούθηση για να εξακριβωθεί εάν έχουν τον προσδοκώμενο αντίκτυπο. Η Επιτροπή θα εξετάζει τις εκθέσεις που θα υποβάλλει τακτικά η Δανία σχετικά με τον αντίκτυπο των μέτρων που λαμβάνει στο πλαίσιο αυτό. Συν τω χρόνω, θα πρέπει να αναμορφωθεί η φορολόγηση ακίνητης περιουσίας στη Δανία ώστε να περιοριστούν οι στρεβλώσεις και να ενισχυθούν τα αντικυκλικά της χαρακτηριστικά.

(14)     Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή διενήργησε συνολική ανάλυση της οικονομικής πολιτικής της Δανίας. Αξιολόγησε το πρόγραμμα σύγκλισης και το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και εξέδωσε εμπεριστατωμένη επισκόπηση. Έλαβε υπόψη όχι μόνο τη χρησιμότητά τους για την άσκηση διατηρήσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής, αλλά και το κατά πόσο συνάδουν με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις της ΕΕ, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε επίπεδο ΕΕ κατά τη διαμόρφωση των μελλοντικών εθνικών αποφάσεων. Οι συστάσεις της Επιτροπής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αποτυπώνονται στις συστάσεις 1 έως 3 κατωτέρω.

(15)     Υπό το πρίσμα της αξιολόγησης αυτής, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σύγκλισης της Δανίας και η γνώμη του[9] αντικατοπτρίζεται ιδίως στη σύσταση 1 κατωτέρω,

(16)     Βάσει των αποτελεσμάτων της εμπεριστατωμένης επισκόπησης της Επιτροπής και της αξιολόγησης αυτής, το Συμβούλιο εξέτασε το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και το πρόγραμμα σύγκλισης της Δανίας. Οι συστάσεις που εξέδωσε βάσει του άρθρου 6 του κανονισμού (EΕ) αριθ. 1176/2011 σχετικά με την πρόληψη και τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών αποτυπώνονται στη σύσταση 3 κατωτέρω.

ΣΥΝΙΣΤΑ στη Δανία να αναλάβει δράση κατά την περίοδο 2013-2014 προκειμένου:

1.           Να εφαρμόσει τη δημοσιονομική στρατηγική όπως προβλέπεται και να εξασφαλίσει διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος έως το 2013. Επιπλέον, να εφαρμόσει τη δημοσιονομική στρατηγική για το 2014 και εξής, ώστε να εξασφαλίσει επαρκή δημοσιονομική προσπάθεια για να παραμείνει στον μεσοπρόθεσμο στόχο.

2.           Να λάβει περαιτέρω μέτρα για τη βελτίωση της απασχολησιμότητας των ατόμων που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην εξεύρεση εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, των μακροχρόνια ανέργων και των ατόμων χαμηλής ειδίκευσης. Να βελτιώσει την ποιότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης ώστε να μειώσει τα ποσοστά εγκατάλειψης των σπουδών και να αυξήσει τον αριθμό των θέσεων πρακτικής άσκησης. Να εφαρμόσει τη μεταρρύθμιση του συστήματος πρωτοβάθμιας και κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να αυξήσει τις εκπαιδευτικές επιδόσεις και να βελτιώσει τη σχέση κόστους-οφέλους του εκπαιδευτικού συστήματος.

3.           Να συνεχίσει να καταβάλλει προσπάθειες για την κατάργηση των εμποδίων στον ανταγωνισμό στον τομέα των υπηρεσιών, μεταξύ άλλων στους τομείς του λιανικού εμπορίου και των κατασκευών, και να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της παροχής δημόσιων υπηρεσιών.

Βρυξέλλες,

                                                                       Για το Συμβούλιο

                                                                       Ο Πρόεδρος

[1]               ΕΕ L 209 της 2.8.1997, σ. 1.

[2]               ΕΕ L 306 της 23.11.2011, σ. 25.

[3]               COM(2013) 354 final.

[4]               P7_TA(2013)0052 και P7_TA(2013)0053.

[5]               Απόφαση 2013/208/EΕ του Συμβουλίου της 22ας Απριλίου 2013.

[6]               COM(2012) 750 final.

[7]               COM(2012) 751 final.

[8]               SWD(2013) 115 final.

[9]               Βάσει του άρθρου 9 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97.