12.11.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 327/33


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Έξυπνη νομοθεσία — Ανταπόκριση στις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων»

COM(2013) 122 τελικό

2013/C 327/07

Εισηγήτρια: η κ. DARMANIN

Συνεισηγητής: ο κ. BURNS

Στις 18 Απριλίου 2013, και σύμφωνα με το άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα:

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – Έξυπνη νομοθεσία - Ανταπόκριση στις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

COM(2013) 122 τελικό.

Το ειδικευμένο τμήμα «Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, επεξεργάστηκε τη γνωμοδότησή του στις 27 Ιουνίου 2013.

Κατά τη 491η σύνοδο ολομέλειάς της, της 10ης και 11ης Ιουλίου 2013 (συνεδρίαση της 11ης Ιουλίου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε, με 156 ψήφους υπέρ, 2 ψήφους κατά και 2 αποχές, την ακόλουθη γνωμοδότηση:

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1

Η ΕΟΚΕ στηρίζει τον στόχο της Επιτροπής να θέσει σε προτεραιότητα την έξυπνη νομοθεσία. Η κανονιστική ρύθμιση συνιστά αναγκαιότητα, αλλά απαιτείται ο άρτιος σχεδιασμός της προκειμένου να επιτυγχάνονται οι στόχοι της πολιτικής της ΕΕ με ελάχιστο κόστος. Η ΕΟΚΕ επικροτεί τις προσπάθειες που έχει καταβάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά την πορεία των ετών για να προωθήσει τον σχεδιασμό και την εφαρμογή καλύτερων ρυθμιστικών εργαλείων, περιλαμβανομένων των εκτιμήσεων αντικτύπου και της συμμετοχής των ενδιαφερόμενων μερών.

1.2

Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ:

α)

επισημαίνει ότι, ενώ η έξυπνη νομοθεσία είναι απαραίτητη για τις επιχειρήσεις κάθε μεγέθους, ο αντίκτυπος της γραφειοκρατίας στις μικρές εταιρείες, και ειδικότερα στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, είναι δυσανάλογος·

β)

υπενθυμίζει σε όλες τις υπηρεσίες της Επιτροπής ότι η δοκιμή ΜμΕ αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των εκτιμήσεων αντικτύπου. Καλεί τον Ευρωπαίο νομοθέτη να λάβει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μικρών και των πολύ μικρών επιχειρήσεων μεταξύ των ΜμΕ κατά την κατάρτιση εκτιμήσεων αντικτύπου και νομοθετικών κειμένων·

γ)

τάσσεται υπέρ του προγράμματος βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT) το οποίο θα εντοπίζει τις περιπτώσεις επαχθών επιβαρύνσεων και αναποτελεσματικών μέτρων για τις ΜμΕ. Το εν λόγω πρόγραμμα πρέπει να χρησιμοποιείται για να εντοπίζονται οι υφιστάμενες νομοθετικές ρυθμίσεις που δεν είναι πλέον κατάλληλες για τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται, και να προτείνεται η απόσυρσή τους και η ενοποίηση της υφιστάμενης νομοθεσίας. Η ΕΟΚΕ προτείνει στην Επιτροπή να δρομολογήσει το ταχύτερο δυνατό νέους ελέγχους καταλληλότητας, δίνοντας προτεραιότητα σε αυτούς που προκύπτουν από τις δέκα επαχθέστερες νομοθετικές πράξεις που παρουσιάζονται στην τρέχουσα ανακοίνωση, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις πολύ μικρές επιχειρήσεις·

δ)

επισημαίνει μια αρχή του εν λόγω προγράμματος, η οποία αναφέρει ότι οι εκτιμήσεις αντικτύπου (ΕΑ) πρέπει να καταστούν περισσότερο φιλικές προς τον χρήστη, βασιζόμενες σε ένα τυποποιημένο πρότυπο και συμπεριλαμβάνοντας μια σαφή συνοπτική παρουσίαση που να επισημαίνει τα βασικά θέματα, μεταξύ των οποίων και το κόστος εφαρμογής ιδίως για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις·

ε)

στηρίζει τη δημιουργία, μακροπρόθεσμα, μιας ανεξάρτητης επιτροπής εκτίμησης αντικτύπου (ΕΕΑ) που θα λειτουργεί σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Η εν λόγω ανεξάρτητη ΕΕΑ θα πρέπει να προσφεύγει σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες οι οποίοι θα διενεργούν πρόσθετο έλεγχο των προτάσεων της Επιτροπής προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι διάφορες υπό συζήτηση έννοιες γίνονται επαρκώς αντιληπτές·

στ)

συμφωνεί ότι δεν πρέπει να παρέχονται γενικές εξαιρέσεις στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, αλλά ότι, αντιθέτως, σε ό,τι αφορά τις νομοθετικές προτάσεις πρέπει να υιοθετηθεί μια προσέγγιση ανά περίπτωση κατόπιν διενέργειας λεπτομερούς εκτίμησης αντικτύπου·

ζ)

υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι πρέπει να επισυνάπτει λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τις αλλαγές που πραγματοποιούνται και τους λόγους για τις αλλαγές αυτές, οι οποίες προκύπτουν από διαδικασίες διαβούλευσης·

η)

θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να παρακολουθεί διαρκώς τον πίνακα αποτελεσμάτων των ΜμΕ που καταρτίζεται μέσω κεντρικής συντονιστικής υπηρεσίας σε στενή συνεργασία με οργανώσεις των ΜμΕ·

θ)

ζητά ένα νέο πρόγραμμα για τη μείωση του περιττού κανονιστικού φόρτου και για να εξασφαλιστεί ότι η έξυπνη νομοθεσία δεν εξαιρεί επιχειρήσεις από τη νομοθεσία για την προστασία των εργαζομένων, τα πρότυπα για την ισότητα των φύλων ή αυτά για την προστασία του περιβάλλοντος. Ως εκ τούτου, τάσσεται σθεναρά υπέρ της παράτασης μέχρι το 2020 της θητείας της ομάδας Stoiber, η οποία θα παρακολουθεί και θα εφαρμόζει πολιτικές, ιδίως όσον αφορά τις πολύ μικρές και τις μικρές επιχειρήσεις, σε συνεργασία με οργανώσεις ΜμΕ·

ι)

καλεί το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο να περιορίσουν τον διοικητικό φόρτο που επιβαρύνει τις επιχειρήσεις κατά τη χάραξη, μεταξύ άλλων, νομοθετικής πολιτικής της ΕΕ·

ια)

προτείνει στα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές στον τομέα της έξυπνης νομοθεσίας, με σκοπό την αποφυγή του κανονιστικού υπερθεματισμού.

2.   Η πρόταση της Επιτροπής

2.1

Τον Νοέμβριο του 2011, η Επιτροπή εξέδωσε έκθεση με τίτλο «Ελαχιστοποίηση του κανονιστικού φόρτου για τις ΜΜΕ – Προσαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στις ανάγκες των πολύ μικρών επιχειρήσεων» (1) στην οποία προσδιορίζονται μέτρα που αφορούν ειδικά τις ΜμΕ. Η έκθεση αυτή στηριζόταν στην αρχή της απόδοσης προτεραιότητας στις μικρές επιχειρήσεις (Think Small First) που περιλαμβάνεται στη νομοθετική πράξη για τις μικρές επιχειρήσεις (Μια «Small Business Act» για την Ευρώπη (2)- SBA), σύμφωνα με την οποία απαιτείται η συνεκτίμηση των επιπτώσεων στις ΜμΕ κατά την εκπόνηση νομοθεσίας, καθώς και η απλούστευση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Η Επιτροπή εξέφρασε τη βούλησή της να αντιμετωπίσει τις επαχθείς κανονιστικές ρυθμίσεις για τις ΜμΕ μέσω ενός προγράμματος βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT) (3), το οποίο ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2012.

2.2

Η ανακοίνωση της Επιτροπής στο εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με θέμα «Έξυπνη νομοθεσία - Ανταπόκριση στις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (4)», η οποία εγκρίθηκε στις 7 Μαρτίου 2013, προβαίνει σε απολογισμό όλων των μέτρων που υλοποίησε η Επιτροπή από το 2011 όσον αφορά ζητήματα που σχετίζονται με την επιβάρυνση των ΜμΕ.

Η έκθεση εξετάζει την πρόοδο που επιτεύχθηκε:

στη συζήτηση του ρόλου που διαδραματίζουν οι εκτιμήσεις αντικτύπου των νομοθετικών πράξεων που αφορούν ΜμΕ·

όσον αφορά την καθιέρωση ετήσιου πίνακα αποτελεσμάτων των ΜμΕ·

ως προς τη διασφάλιση ελέγχων καταλληλότητας του κανονιστικού πλαισίου.

3.   Διαπιστώσεις και παρατηρήσεις

3.1   Η κατάρτιση έξυπνης νομοθεσίας έχει καίρια σημασία για τις ΜμΕ – ιδίως για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.

3.1.1

Η ΕΟΚΕ ανέκαθεν υποστήριζε και ενθάρρυνε πρωτοβουλίες για βελτιωμένη νομοθεσία, όπως επισημαίνεται σαφώς σε διάφορες γνωμοδοτήσεις της (5). Αναγνωρίζει ότι, ενώ η έξυπνη νομοθεσία είναι απαραίτητη για όλες τις επιχειρήσεις, ο αντίκτυπος της γραφειοκρατίας στις πολύ μικρές και τις μικρές επιχειρήσεις είναι δυσανάλογος. Ως εκ τούτου, κατά τη θέσπιση νέας νομοθεσίας και καθ’ όλη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, η εφαρμογή της αρχής της προτεραιότητας στις μικρές επιχειρήσεις πρέπει να αποτελέσει κατεύθυνση προτεραιότητας.

3.1.2

Οι ΜμΕ διαφέρουν ως προς το μέγεθός τους, τον τομέα δραστηριότητας, τους στόχους, τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση, τη γεωγραφία και το νομικό καθεστώς (6). Συνεπώς, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις εν λόγω διαφορές κατά την εκπόνηση νομοθεσίας για αυτές. Πρέπει να λαμβάνουν υπόψη ότι, παρόλο που οι μεμονωμένες νομοθετικές ρυθμίσεις ενδέχεται να μην φαίνονται ιδιαιτέρως επαχθείς, η συσσώρευση, μεταξύ άλλων, κανόνων και νομοθετικών πράξεων αποθαρρύνει μια πολύ μικρή ή μικρή επιχείρηση να αναπτύξει νέες ιδέες, να επεκτείνει υφιστάμενες αγορές ή να απασχολήσει περισσότερα άτομα.

3.1.3

Κατά συνέπεια, πολλές ΜμΕ, και ιδίως οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, εκλαμβάνουν τη νομοθεσία ως έναν τρόπο άσκησης πίεσης στην επιχειρηματική ανάπτυξη και όχι ως έναν τρόπο διευκόλυνσης της μεγέθυνσης. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η εξυπνότερη νομοθεσία σε επίπεδο ΕΕ θα προσφέρει βοήθεια μόνον εάν η εν λόγω νομοθεσία προσδιορίζει με σαφήνεια τις επιχειρήσεις που επιδιώκει να βοηθήσει καθώς και τις εξαιρέσεις, εφόσον υπάρχουν, οι οποίες παρέχονται στις εν λόγω επιχειρήσεις ή τις οποίες οι επιχειρήσεις μπορούν να διεκδικήσουν. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ παροτρύνει την Επιτροπή να εφαρμόσει πλήρως τη δοκιμή ΜμΕ καθ’ όλη τη διαδικασία εκτιμήσεων αντικτύπου που πραγματοποιείται στις διάφορες ΓΔ. Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι η δοκιμή ΜμΕ πρέπει να περιλαμβάνει το δυνητικό κόστος και τα οφέλη των προτάσεων όσον αφορά το μέγεθος της επιχείρησης, διαχωρίζοντας σαφώς μεταξύ πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Αν η δοκιμή ΜμΕ δεν διεξαχθεί σωστά, τότε θα ληφθεί αρνητική γνώμη από την επιτροπή εκτίμησης αντικτύπου.

3.2   Ο ρόλος των εκτιμήσεων αντικτύπου (ΕΑ)

3.2.1

Συνεπώς, η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τον ρόλο των ΕΑ (7) ως βασικών στοιχείων για τη χάραξη πολιτικής για τις ΜμΕ σε επίπεδο ΕΕ. Η ΕΟΚΕ εμμένει στην άποψη ότι η Επιτροπή πρέπει να καταρτίζει στιβαρές ΕΑ που να ανταποκρίνονται στον σκοπό και τη λογική τους. Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι πρέπει να τηρούνται οι αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Οι εκτιμήσεις αντικτύπου πρέπει επίσης να εστιάζονται στην ανάλυση κόστους. Τα αυξημένα κόστη τα οποία συνεπάγεται η νομοθεσία για τις επιχειρήσεις καθιστούν ορισμένες δραστηριότητες οικονομικά ασύμφορες, οι οποίες, εάν εξέλειπαν οι νομοθετικές πράξεις, θα μπορούσαν να αποβούν κερδοφόρες. Κατά συνέπεια, ορισμένες εταιρείες που βρίσκονται στα πρόθυρα κλεισίματος αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την αγορά, περιορίζοντας κατά τον τρόπο αυτόν το δυναμικό οικονομικής δραστηριότητας του ιδιωτικού τομέα. Η ΕΟΚΕ ζητεί από την Επιτροπή την έκδοση πιστοποιημένης από ανεξάρτητο φορέα ετήσιας δήλωσης του συνολικού καθαρού κόστους των κανονιστικών προτάσεων για τις επιχειρήσεις. Η δήλωση αυτή πρέπει επίσης να αναφέρει βασικές αλλαγές στις προτάσεις πολιτικής που θεσπίζονται ως αποτέλεσμα των ΕΑ.

3.2.2

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι, παρόλο που οι ΕΑ αποτελούν τεχνικά έγγραφα, η έκταση και η γλώσσα τους μπορεί να τις καταστήσει δυσνόητες, ειδικά στην περίπτωση που οι μικρές επιχειρήσεις επιθυμούν να συμβάλουν σε αυτές. Η ΕΟΚΕ προτείνει να καταστούν περισσότερο φιλικές προς τον χρήστη (8), βασιζόμενες σε ένα τυποποιημένο πρότυπο και συμπεριλαμβάνοντας μια σαφή συνοπτική παρουσίαση που θα επισημαίνει τα βασικά ζητήματα που αυτά πραγματεύονται και θα εστιάζεται σε κάθε υποομάδα ΜΜΕ.

3.2.3

Η ΕΟΚΕ ζητεί τη διενέργεια ανεξάρτητου και διαφανούς ελέγχου των σχεδίων εκτιμήσεων αντικτύπου από τα ενδιαφερόμενα μέρη, περιλαμβανομένων των οργανώσεων επιχειρήσεων που εκπροσωπούν πολύ μικρές/μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι είναι υψηλής ποιότητας και έχουν σχεδιαστεί σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές (9).

3.2.4

Οι εκτιμήσεις αντικτύπου πρέπει να κρίνουν εις βάθος τον τρόπο και τον βαθμό στον οποίο πρέπει να χρησιμοποιηθούν ειδικά μέτρα και πρότυπα (όπως εξαιρέσεις, απλουστεύσεις κ.λπ.) με σκοπό τη μείωση του κανονιστικού φόρτου για τις ΜμΕ. Η ΕΟΚΕ επικροτεί την αυξημένη εφαρμογή της δοκιμής ΜμΕ, αλλά υπενθυμίζει την ανάγκη να ελέγχεται λεπτομερώς και μεμονωμένα ο αντίκτυπος της νομοθεσίας στις τρεις διαφορετικές υποομάδες και στη συνέχεια να εξετάζεται το πεδίο εφαρμογής όσον αφορά την εξαίρεση των πολύ μικρών επιχειρήσεων από νέες νομοθετικές πράξεις ή τη θέσπιση λιγότερο επιβαρυντικών καθεστώτων.

3.2.5

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι κατά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκτίμησης αντικτύπου η Επιτροπή φαίνεται να απομακρύνεται από τα σχέδιά της όσον αφορά την εφαρμογή γενικής εξαίρεσης των πολύ μικρών επιχειρήσεων από κανόνες της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ επικροτεί την εν λόγω κίνηση και υπογραμμίζει το γεγονός ότι η έξυπνη νομοθεσία πρέπει να διαφοροποιείται ανάλογα με το είδος και το μέγεθος της επιχείρησης και να μην είναι υπερβολικά περίπλοκη. Εφόσον πληρούνται οι παραπάνω παράμετροι, είναι εύκολο για τους ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις αναπτύσσοντας κατάλληλες εσωτερικές διαδικασίες που θα πληρούν τους στόχους της έξυπνης νομοθεσίας.

3.2.6

Οι πολύ μικρές και οι μικρές επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι βρίσκονται πιο κοντά στους πελάτες τους συγκριτικά με τις μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Επίσης, αναγνωρίζουν ότι αυξάνεται η ζήτηση των πελατών για χρήση τοπικών επιχειρήσεων που λειτουργούν δεοντολογικά και φροντίζουν το τοπικό περιβάλλον. Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι, κατά συνέπεια, είναι ουσιαστικής σημασίας οι εταιρείες να τηρούν τα πρότυπα και τους κανονισμούς που διέπουν την ποιότητα των επιχειρήσεων, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, εφόσον επιθυμούν να είναι επιτυχημένες και να παραμένουν ανταγωνιστικές σε διάφορες αγορές. Για παράδειγμα, η εξαίρεση των πολύ μικρών επιχειρήσεων από τους κανονισμούς περί προστασίας των καταναλωτών και του περιβάλλοντος ενδέχεται τελικά να αποβεί εις βάρος των εν λόγω επιχειρήσεων (10).

3.2.7

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι μελέτες αντικτύπου –πέραν των παρατηρήσεων που διατυπώνονται ανωτέρω– πρέπει να έχουν επίσης ως σκοπό την ακριβή μέτρηση των αλυσιδωτών επιπτώσεων που θα μπορούσε να προκαλέσει ένα μέτρο με το οποίο επιδιώκεται η μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης μέσω της τροποποίησης της νομοθεσίας για τις ΜμΕ. Πράγματι, ενδέχεται να προκληθούν παράπλευρες επιπτώσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να μεταβάλουν τις κοινωνικές ισορροπίες, καθώς και τις σχέσεις με τη δημόσια διοίκηση (αδήλωτη εργασία, γνώση των φορολογικών στοιχείων, κοινωνικές εισφορές, χαρακτηρισμός και φύση της σύμβασης εργασίας, κλπ.).

Κάθε έξυπνη νομοθεσία υπέρ των ΜμΕ πρέπει, εξ ορισμού, να εμποδίζει ή τουλάχιστον να περιορίζει στο ελάχιστο τις αρνητικές επιπτώσεις που προκαλεί. Για τον σκοπό αυτόν, η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι η έξυπνη νομοθεσία δεν πρέπει ούτε να υπονομεύει τα δικαιώματα των εργαζομένων (11) ούτε να μειώνει το βασικό επίπεδο προστασίας τους, ιδίως όσον αφορά την υγεία και την ασφάλεια στον χώρο εργασίας.

3.3   Ο πίνακας αποτελεσμάτων των ΜμΕ

3.3.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τη δημιουργία ενός ετήσιου πίνακα αποτελεσμάτων των ΜμΕ που θα καθιστά δυνατή την παρακολούθηση ειδικών μέτρων καθ’ όλη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η ΕΟΚΕ περιμένει να δει την εφαρμογή και τα αποτελέσματά του.

3.3.2

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να παρακολουθεί διαρκώς τον πίνακα αποτελεσμάτων των ΜμΕ μέσω κεντρικής συντονιστικής υπηρεσίας σε στενή συνεργασία με διάφορα θεσμικά και άλλα όργανα της ΕΕ. Τα κράτη μέλη και οι οργανώσεις των ΜμΕ καλούνται επίσης να συμμετέχουν στην εν λόγω διαδικασία.

3.4   Βελτίωση της διαβούλευσης με ΜμΕ

3.4.1

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει το γεγονός ότι δημοσιεύονται, στο πλαίσιο προγραμματισμένων προπαρασκευαστικών και συμβουλευτικών εργασιών, χάρτες πορείας οι οποίοι ενημερώνουν τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τις ενδεχόμενες πρωτοβουλίες της Επιτροπής. Οι διαβουλεύσεις με ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να προβάλλονται ευρέως ώστε οι ενδιαφερόμενοι να μπορούν να ανταποκρίνονται εγκαίρως. Ωστόσο, δεν πρέπει να βασίζονται στην ποσότητα αλλά στην ποιότητα και να στηρίζονται σε εμπειρικά αποδεικτικά στοιχεία που θα προκύπτουν από συνεντεύξεις με πραγματικούς επιχειρηματίες, εργαζόμενους και με οργανώσεις επιχειρήσεων, από επισκέψεις σε πολύ μικρές ή μικρές επιχειρήσεις ή από την παρατήρησή τους. Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι οι χάρτες πορείας πρέπει πάντα να περιλαμβάνουν μια πρώτη στοιχειώδη εκτίμηση του αναμενόμενου κόστους προκειμένου να παρέχεται η δυνατότητα στα ενδιαφερόμενα μέρη να προβαίνουν σε ποιοτικό έλεγχο των πιθανών επιπτώσεων. Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι η ολοκληρωμένη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι ζωτικής σημασίας για τη συλλογή στοιχείων υψηλής ποιότητας, καθώς και για την κατάρτιση προτάσεων για έξυπνη νομοθεσία.

3.4.2

Μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης, πολλές ενώσεις επιχειρήσεων και τα μέλη τους αναρωτιούνται εάν οι προσπάθειές τους να συνεισφέρουν στον εντοπισμό πιθανών προβλημάτων και λύσεων απέφεραν καρπούς. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι ορισμένοι εξ αυτών, ακολουθώντας επίσημη διαδικασία, συμμετέχουν στην ΕΕΑ ως εξωτερικοί εμπειρογνώμονες για να παρέχουν πρόσθετο έλεγχο των προτάσεων της Επιτροπής με σκοπό να διασφαλίζεται ότι οι διάφορες έννοιες που διακυβεύονται γίνονται επαρκώς αντιληπτές.

3.4.3

Η ΕΟΚΕ διαπίστωσε αύξηση του αριθμού των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που εγκρίθηκαν από νομοθέτες τα τελευταία χρόνια. Πολλές από τις αποφάσεις που λήφθηκαν με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις ΜμΕ. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το εύρος της διαβούλευσης θα πρέπει επίσης να επεκταθεί ώστε να καλύπτει ορισμένες καίριας σημασίας κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις οι οποίες ενδέχεται να έχουν σημαντικές οικονομικές, περιβαλλοντικές ή/και κοινωνικές επιπτώσεις σε έναν συγκεκριμένο τομέα ή σε βασικά ενδιαφερόμενα μέρη.

3.4.4

Η ΕΟΚΕ ζητεί τη διεξαγωγή γνήσιου και δομημένου «διαλόγου για τις ΜμΕ» μεταξύ διαφόρων μερών κατά την εκπόνηση νομοθεσίας. Η εν λόγω εταιρική σχέση πρέπει να εξασφαλίζει τη συμμετοχή όλων των ΜμΕ και των οργανώσεών τους, ιδίως των ενώσεων πολύ μικρών επιχειρήσεων, προστατεύοντας την εφαρμογή της αρχής της απόδοσης προτεραιότητας στις μικρές επιχειρήσεις (Think Small First) και της αρχής «μόνο μια φορά» (only once) που αναφέρονται στην SBA (12) με σκοπό να προωθηθούν οι στόχοι της απόδοσης.

3.4.5

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει, καταρχήν, το δίκτυο Enterprise Europe Network (EEN). Εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν έχει αξιοποιηθεί ακόμα το δυναμικό του διότι πολλές ευρωπαϊκές ΜμΕ φαίνεται να μην γνωρίζουν την ύπαρξή του. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται από το δίκτυο EEN πρέπει να βασίζονται σε πραγματικές απαιτήσεις και ανάγκες των ΜμΕ με τη στενή συνεργασία οργανώσεων των ΜμΕ.

Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι οι οργανώσεις υποδοχής του Enterprise Europe Network θα πρέπει να υποστηριχθούν προκειμένου να διαθέσουν περισσότερους πόρους για τις ανάγκες των ΜμΕ, όταν αυτές έρχονται σε επαφή με τη δημόσια διοίκηση. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι αυτή η υποστήριξη θα πρέπει να εστιάσει ιδίως στις μικρότερες επιχειρήσεις, η άποψη των οποίων θα πρέπει να ζητείται από το τοπικό κέντρο του δικτύου Enterprise Europe Network όταν αντιμετωπίζουν ρυθμιστικά προβλήματα. Προκειμένου να εφαρμοστεί στην πράξη η αρχή της απόδοσης προτεραιότητας στις μικρές επιχειρήσεις, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα αποτελέσματα διαπροσωπικών συναντήσεων και οι απόψεις των οργανώσεων ΜμΕ από όλες τις υπηρεσίες της Επιτροπής.

3.4.6

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την παράταση της θητείας της ομάδας ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για τον διοικητικό φόρτο (HLGAB) (13) (ομάδα Stoiber). Η ΕΟΚΕ θα επιθυμούσε ιδιαιτέρως να δοθεί στην ομάδα ένας νέος βασικός ρόλος ώστε να επικουρεί την Επιτροπή κατά την εκπόνηση, παρακολούθηση και εφαρμογή πολιτικών σχετικά με τις πολύ μικρές και τις μικρές επιχειρήσεις σε στενή συνεργασία με τις οργανώσεις ΜμΕ και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.

3.4.7

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει τα αποτελέσματα της διαδικασίας διαβούλευσης ΤΟΡ 10 σχετικά με τα πλέον επαχθή παραδείγματα γραφειοκρατίας που επηρεάζουν τις ΜμΕ (14). Καλεί την Επιτροπή να ανταποκριθεί στα πορίσματα της διαβούλευσης αυτής το ταχύτερο δυνατό δημοσιεύοντας συγκεκριμένες προτάσεις για απλούστευση.

3.5   Λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των ΜμΕ

3.5.1

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τον έλεγχο καταλληλότητας του κανονιστικού πλαισίου για τη χάραξη πολιτικής για ΜμΕ (15) (το επονομαζόμενο «πρόγραμμα REFIT»). Η ΕΟΚΕ αναμένει τα αποτελέσματα των πιλοτικών εκτιμήσεων (16), και ενθαρρύνει την Επιτροπή να ξεκινήσει περαιτέρω ελέγχους καταλληλότητας στο πλαίσιο του προγράμματός της για το 2012 σε βασικούς τομείς τους οποίους θεωρεί ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Η Επιτροπή καλείται να δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της όλους τους ελέγχους καταλληλότητας που έχουν διενεργηθεί ή σχεδιάζεται να διενεργηθούν.

3.5.2

Η ΕΟΚΕ προτείνει επίσης έναν ολοκληρωμένο έλεγχο καταλληλότητας της νομοθεσίας της ΕΕ με την οποία βρίσκονται αντιμέτωπες οι επιχειρήσεις κατά τις εμπορικές δραστηριότητές τους πέραν των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι ο κανονιστικός φόρτος της εν λόγω νομοθεσίας είναι υψηλός και ότι ένας τέτοιος έλεγχος θα συνέβαλλε σημαντικά στα θεματολόγια της ΕΕ για την έξυπνη νομοθεσία, την ανάπτυξη και το εμπόριο.

3.5.3

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει το πρόγραμμα REFIT ώστε να εντοπίσει και να προτείνει την απόσυρση, το ταχύτερο δυνατό, υφιστάμενων νομοθετικών πράξεων και προτάσεων που εκκρεμούν και οι οποίες δεν είναι πλέον χρήσιμες, καθώς και να επιδιώξει την ενοποίηση της υφιστάμενης νομοθεσίας στο πλαίσιο των προσπαθειών της για απλούστευση. Προτείνεται όλοι οι στόχοι μείωσης να είναι μετρήσιμοι και να αποσκοπούν στην επίτευξη απτής, θετικής αλλαγής για τις επιχειρήσεις.

3.5.4

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι πρέπει να βελτιωθεί η επιλογή νομικών μέσων, περιλαμβανομένων των μηχανισμών αυτορρύθμισης και συρρύθμισης (17).

3.6   Πορεία προς μια καλύτερη διακυβέρνηση και έναν μηχανισμό συντονισμού για τη χάραξη πολιτικής για ΜμΕ

3.6.1

Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι η έξυπνη νομοθεσία αποτελεί κοινή ευθύνη όλων των εμπλεκομένων στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ είτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο είτε σε επίπεδο κρατών μελών.

3.6.2

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο:

η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι, ενώ η Επιτροπή δεσμεύεται να περιορίσει στο ελάχιστο τις διοικητικές δαπάνες που συνεπάγονται για τις επιχειρήσεις οι νομοθετικές προτάσεις της, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο πρέπει, αντιστοίχως, να αναλάβουν δράση για τη μείωση ή τον περιορισμό του διοικητικού φόρτου που επιβαρύνει τις επιχειρήσεις στα επίπεδα που επιδιώκονται με την πρόταση της Επιτροπής·

εάν το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο υπερβούν τα εν λόγω επίπεδα, θα πρέπει να υποχρεούνται να αιτιολογούν τις σχετικές αποφάσεις τους. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ καλεί το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να αναλάβουν περαιτέρω δέσμευση για τη διενέργεια εκτιμήσεων αντικτύπου σχετικά με ουσιώδεις τροποποιήσεις προτάσεων της Επιτροπής, εφόσον κρίνεται αναγκαίο.

3.6.3

Σε επίπεδο κρατών μελών:

η ΕΟΚΕ πρεσβεύει την άποψη ότι η αρχή της έξυπνης νομοθεσίας θα λειτουργήσει μόνο εάν συνοδεύεται από έξυπνη εφαρμογή. Η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη να αποφύγουν την υπονόμευση των μέτρων απλούστευσης που λαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ κατά τη μεταφορά τους στα εθνικά δίκαια. Ο εν λόγω κανονιστικός υπερθεματισμός αποτελεί σαφές εμπόδιο στην επιχειρηματική ανάπτυξη. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ προτείνει να καταστεί υποχρεωτική η παροχή ειδικής κατάρτισης σε πολιτικούς, στελέχη υπουργείων και άλλους φορείς που συμμετέχουν στη μεταφορά της νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο·

η ΕΟΚΕ, ωστόσο, δεν αποτρέπει όσα κράτη μέλη επιθυμούν να ακολουθούν υψηλότερες προδιαγραφές·

η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να επικουρεί τα κράτη μέλη με τη μορφή συναντήσεων και εργαστηρίων με τη συμμετοχή των δημόσιων αρχών ώστε να εξομαλύνει τη διαδικασία εφαρμογής. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η Επιτροπή πρέπει να συντονίζει με προσοχή την παρακολούθηση της εφαρμογής, σε στενή συνεργασία με διάφορες Γενικές Διευθύνσεις και με τα κράτη μέλη·

η ΕΟΚΕ προτείνει η Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν στενότερη συνεργασία για την ανταλλαγή παραδειγμάτων βέλτιστης πρακτικής όσον αφορά τις ΕΑ, με στόχο την ανάπτυξη συγκρίσιμων διαδικασιών που να χαρακτηρίζονται από ευελιξία και διαφάνεια. Επίσης, ζητείται από τα κράτη μέλη να εντείνουν την ανταλλαγή παραδειγμάτων βέλτιστης πρακτικής όσον αφορά τη νομοθεσία για τις ΜμΕ (18) (π.χ. υιοθετώντας λύσεις ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για τις επιχειρήσεις, με σκοπό τη συμμόρφωσή τους με τους κανόνες και την κατανόησή τους (19)).

Βρυξέλλες, 11 Ιουλίου 2013.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Henri MALOSSE


(1)  http://ec.europa.eu/dgs/secretariat_general/simplification/sme/sme_en.htm.

(2)  Βλέπε Lannoo – Γνωμοδότηση με θέμα «Ανασκόπηση της πρωτοβουλίας “Small Business Act”»ΕΕ C 376, 22.12.2011, σελ. 51

(3)  http://ec.europa.eu/governance/better_regulation/documents/1_EL_ACT_part1_v2.pdf

(4)  http://ec.europa.eu/governance/better_regulation/documents/1_EN_ACT_part1_v4.pdf

(5)  Βλέπε Pegado Liz - Γνωμοδότηση σχετικά με την έξυπνη νομοθεσία ΕΕ C 248, 25.8.2011, σελ. 87.

(6)  Βλέπε Cabra de Luna - Γνωμοδότηση με θέμα «Οι διάφοροι τύποι επιχειρήσεων» (γνωμοδότηση πρωτοβουλίας) - ΕΕ C 318, 23.12.2009, σελ. 22. Παράδειγμα: τα ελευθέρια επαγγέλματα, ως ομάδα που πρέπει να συμμορφωθεί με αυστηρές επαγγελματικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των πελατών και σκοπών γενικού συμφέροντος.

(7)  Βλέπε Pegado Liz - Γνωμοδότηση σχετικά με την έξυπνη νομοθεσία - σημείο 4 στοιχείο Α: ΕΕ C 248, 25.8.2011, σ. 87.

(8)  Η πρόσφατη ΕΑ για τη δέσμη για τους τεχνικούς ελέγχους αποτελούνταν από 102 σελίδες, ενώ αυτή για την προστασία δεδομένων εκτεινόταν σε 241 σελίδες.

(9)  Βλέπε Pegado Liz - Γνωμοδότηση σχετικά με την έξυπνη νομοθεσία - σημείο 4 στοιχείο Β: ΕΕ C 248, 25.8.2011, σ. 87.

(10)  ΕΓΕΚ – Έξυπνη νομοθεσία – Ανταπόκριση στη διαβούλευση με ενδιαφερόμενους φορείς http://ec.europa.eu/governance/better_regulation/smart_regulation/consultation_2012/docs/registered_organisations/beuc_en.pdf

(11)  http://www.etuc.org/IMG/pdf/our_priorities_soc_dial_in_smes.pdf.

(12)  Βλέπε ανωτέρω σημείο 2.

(13)  http://ec.europa.eu/dgs/secretariat_general/admin_burden/ind_stakeholders/ind_stakeholders_en.htm.

(14)  http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-13-168_en.htm?locale=FR.

(15)  http://ec.europa.eu/governance/better_regulation/documents/com_2013_en.pdf.

(16)  http://ec.europa.eu/dgs/secretariat_general/evaluation/docs/fitness_check_en.pdf.

(17)  http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.self-and-co-regulation

(18)  http://ec.europa.eu/dgs/secretariat_general/admin_burden/best_practice_report/best_practice_report_en.htm

Βλέπε ακόλουθο παράδειγμα: http://www.bru.gov.mt/15-6-reduction-in-administrative-burden-registered_news-posted-on-17th-december-2012. Στη Μάλτα, η μονάδα βελτίωσης της νομοθεσίας (Better Regulation Unit - BRU) ιδρύθηκε στις αρχές του 2006, κατόπιν εθνικής δέσμευσης της κυβέρνησης να ενισχύσει ένα περιβάλλον που να ευνοεί τη βελτίωση της νομοθεσίας.

(19)  http://www.irma-international.org/viewtitle/21237/ Ron Craig «E-government and SMEs» (Ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ΜμΕ).