6.6.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 161/58

1.1

Η ΕΟΚΕ στηρίζει την προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου 9 του κανονισμού με την οποία επιδιώκεται η εξάλειψη των διακρίσεων μεταξύ κρατών μελών και συνδεδεμένων χωρών και η περαιτέρω ενίσχυση της συμμετοχής των συνδεδεμένων χωρών στη διαμόρφωση και στη λειτουργία μελλοντικών ΚΕΕΥ.

1.2

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η ισότητα των δικαιωμάτων ψήφου δεν θα επηρεάσει την κοινοτική διάσταση του εν λόγω κανονισμού και ότι η Κοινότητα μπορεί να διατηρήσει επαρκή έλεγχο επί των ουσιαστικότερων στοιχείων των δραστηριοτήτων ΚΕΕΥ μέσω άλλων ισχυουσών διατάξεων του κανονισμού.

1.3

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία της για το βραδύ ρυθμό με τον οποίο το νομικό μέσο ΚΕΕΥ εφαρμόζεται στη σύσταση και στη λειτουργία των έργων ερευνητικών υποδομών ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος στο πλαίσιο του χάρτη πορείας του Ευρωπαϊκού Στρατηγικού Φόρουμ Ερευνητικών Υποδομών (ESFRI). Συνεπώς, καλεί την Επιτροπή να παράσχει τη μέγιστη δυνατή στήριξη στους δυνητικούς εταίρους και να διευκολύνει έτσι τη χρήση της νομικής μορφής της ΚΕΕΥ.

1.4

Η ΕΟΚΕ συνιστά, επίσης, να συμβάλλει σε μεγαλύτερο βαθμό η Κοινότητα στη συγχρηματοδότηση των έργων ΚΕΕΥ, εξασφαλίζοντας την καλύτερη συνέργεια μεταξύ των Διαρθρωτικών Ταμείων και του προγράμματος πλαίσιο Ορίζοντας 2020.

2.1

Οι ερευνητικές υποδομές υψηλού επιπέδου διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των γνώσεων και των νέων τεχνολογιών για μια ευρωπαϊκή οικονομία πιο ανταγωνιστική και βασιζόμενη στη γνώση.

2.2

Αν και η υποστήριξη και ανάπτυξη ερευνητικών υποδομών στην Ευρώπη υπήρξε πάγιος στόχος της Κοινότητας κατά την τελευταία δεκαετία, ο σχετικός κατακερματισμός και η περιφερειοποίηση (1) των εν λόγω υποδομών, αποτέλεσαν σταθερά αιτίες για την αδυναμία βελτιστοποίησης των επιδόσεων σε αυτόν τον τομέα.

2.3

Το 2006, το ESFRI εντόπισε πολλά βασικά σχέδια υποδομών ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που θα έπρεπε να αναπτυχθούν μέχρι το 2020 (2). Ένα σημαντικό εμπόδιο στη δημιουργία αυτής της υποδομής μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ ήταν η έλλειψη κατάλληλου νομικού πλαισίου για τη διαμόρφωση ορθών εταιρικών σχέσεων.

2.4

Ως εκ τούτου, το 2009, το Συμβούλιο υιοθέτησε τον κανονισμό ΚΕΕΥ (3). Το συγκεκριμένο νομικό μέσο παρέχει στην ΚΕΕΥ νομική προσωπικότητα που αναγνωρίζεται σε όλα τα κράτη μέλη. Επίσης η ΚΕΕΥ θα απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και μπορεί να θεσπίσει τις δικές της διαδικασίες σύναψης συμβάσεων.

3.1

Σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό, τα μέλη της ΚΕΕΥ πρέπει να προέρχονται από τουλάχιστον τρία κράτη μέλη, ενώ μπορεί να συμπεριλαμβάνονται συνδεδεμένες χώρες (4), τρίτες χώρες και ειδικευμένοι διακυβερνητικοί οργανισμοί. Τα κράτη μέλη της ΕΕ πάντοτε διατηρούν από κοινού την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου στη συνέλευση των μελών.

3.2

Μια τέτοια διευθέτηση θέτει τις συνδεδεμένες χώρες σε άνιση και υποδεέστερη θέση σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα ψήφου, ακόμη και στην περίπτωση που προτίθενται να προβούν σε σημαντική χρηματοδοτική συνεισφορά για τη σύσταση και τη λειτουργία της ΚΕΕΥ (5).

3.3

Για να ενθαρρυνθούν οι συνδεδεμένες χώρες να συμμετάσχουν ενεργά σε ΚΕΕΥ, η τροποποίηση στο άρθρο 9 προτείνει μια αλλαγή με την οποία απαιτείται μόνο ένα κράτος μέλος (μεταξύ τουλάχιστον τριών μελών) για τη σύσταση κοινοπραξίας. Τα άλλα 2 μέλη μπορεί να ανήκουν σε συνδεδεμένες χώρες. Οι συνδεδεμένες χώρες θα μπορούν επίσης να διαθέτουν ανάλογα δικαιώματα ψήφου.

4.1

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει γενικά την τροποποίηση του κανονισμού ΚΕΕΥ, στο μέτρο που μπορεί να τονώσει την ενεργό συμμετοχή συνδεδεμένων χωρών στη σύσταση και τη λειτουργία ΚΕΕΥ· ωστόσο, επιθυμεί να διατυπώσει τις ακόλουθες παρατηρήσεις:

4.1.1

Το κύριο επιχείρημα για το κατώτατο όριο τριών κρατών μελών στον ισχύοντα κανονισμό ήταν η διασφάλιση της κοινοτικής διάστασης του κανονισμού  (6). Από αυτή την άποψη, η αλλαγή από τρία σε ένα φαίνεται αρκετά ριζική.

4.1.2

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι ο κανονισμός είχε ως βασικό λόγο ύπαρξης τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εκτέλεσης ευρωπαϊκών ερευνητικών και τεχνολογικών έργων υποδομής. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει την ανάγκη να διατηρήσει η Κοινότητα τον έλεγχο επί ορισμένων θεμελιωδών στοιχείων των δραστηριοτήτων των ΚΕΕΥ.

4.1.3

Εξάλλου, η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι ορισμένες διατάξεις του ισχύοντος κανονισμού μπορούν να αντισταθμίσουν την πιθανή αποδυνάμωση της θέσης των κρατών μελών της ΕΕ, οι οποίες προκαλούνται από την τροποποίηση του άρθρου 9, όπως:

Η ΕΟΚΕ ζητεί να της παρασχεθεί πλήρης διαβεβαίωση ότι οι ανωτέρω (διατάξεις) αντισταθμίζουν την προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου 9 και εξασφαλίζουν επαρκή έλεγχο των δραστηριοτήτων των ΚΕΕΥ.

4.1.4

Η ΕΟΚΕ ανησυχεί για το γεγονός ότι, μέχρι στιγμής, καμία συνδεδεμένη ή τρίτη χώρα δεν έχει γίνει μέλος μιας ΚΕΕΥ και ελπίζει ότι η μη ευνοϊκή ρύθμιση σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα ψήφου αποτελεί, πράγματι, τον κύριο λόγο της έλλειψης ενδιαφέροντος εκ μέρους τους.

4.1.5

Η ΕΟΚΕ σημειώνει με ικανοποίηση ότι για τη σύσταση και λειτουργία των 19 από τα 51 έργα υποδομής του Χάρτη Πορείας ESFRI έχει ήδη προβλεφθεί η χρήση της νομικής μορφής ΚΕΕΥ. Παράλληλα, η ΕΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία της διότι από την έναρξη ισχύος του κανονισμού το 2009 έχουν συσταθεί μόνο δύο ΚΕΕΥ.

4.1.6

Η ΕΟΚΕ επιθυμεί την επιτάχυνση της διαδικασίας. Θεωρεί ότι η βραδεία αυτή πρόοδος οφείλεται στις σύνθετες και απαιτητικές διοικητικές και νομικές διαδικασίες που χρειάζονται για τη σύσταση ΚΕΕΥ. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τους δυνητικούς εταίρους και να τους παράσχει εργαλεία διευκόλυνσης του έργου τους (πρότυπα καταστατικού, πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές, ειδικά μέτρα στήριξης για ΚΕΕΥ στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020 κλπ).

4.1.7

Αν και δεν σχετίζεται άμεσα με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις του εν λόγω κανονισμού, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να επαναλάβει τις συστάσεις της ότι η Κοινότητα οφείλει να συμβάλλει πιο ενεργά στη συγχρηματοδότηση των σχεδίων ΚΕΕΥ, με την αύξηση των κονδυλίων του προγράμματος-πλαίσιο "Ορίζοντας 2020" για ερευνητικές υποδομές και, ιδίως, με την αύξηση της συνέργειας μεταξύ "Ορίζοντα 2020" και Διαρθρωτικών Ταμείων.