6.6.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 161/60


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πράσινη Βίβλος — Μια ολοκληρωμένη αγορά παράδοσης δεμάτων για την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην ΕΕ»

COM(2012) 698 final

2013/C 161/11

Εισηγήτρια: η κ. RONDINELLI

Στις 19 Φεβρουαρίου 2013, και σύμφωνα με το άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα:

Πράσινη Βίβλος — Μια ολοκληρωμένη αγορά παράδοσης δεμάτων για την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην ΕΕ

COM(2012) 698 final.

Το ειδικευμένο τμήμα «Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 7 Μαρτίου 2013.

Κατά την 488η σύνοδο ολομέλειάς της, της 20ής και 21ης Μαρτίου 2013 (συνεδρίαση της 20ής Μαρτίου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 156 ψήφους υπέρ και 2 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) θεωρεί σημαντική την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών που προβαίνουν σε διαδικτυακές παραγγελίες και των ηλεκτρονικών εμπόρων λιανικής πώλησης προς τα συστήματα ολοκληρωμένης εφοδιαστικής που χρησιμοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο, το οποίο είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για πληθώρα καταναλωτών λόγω της σπουδαιότητας της ψηφιακής αγοράς και των υψηλών δυνατοτήτων της για οικονομική ανάπτυξη και απασχόληση.

1.2

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να διερευνήσει ενδελεχώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο συγκεκριμένος κλάδος, διαμέσου ευρείας διαβούλευσης με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς στο πλαίσιο της Πράσινης Βίβλου με θέμα «Μια ολοκληρωμένη αγορά παράδοσης δεμάτων για την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην ΕΕ», η οποία αποσκοπεί τόσο στην υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης αγοράς εφοδιαστικής για την παράδοση δεμάτων που σχετίζονται με διαδικτυακές αγορές όσο και στην περαιτέρω ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, όχι μόνο μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών (B2C) και μεταξύ επιχειρήσεων (B2B), αλλά και μεταξύ καταναλωτών (C2C).

1.3

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει οδηγία εστιασμένη σε έξι πρωταρχικές ανάγκες:

καθεστώς αλληλέγγυας και εις ολόκληρον ευθύνης που ισχύει για τους ηλεκτρονικούς εμπόρους λιανικής πώλησης και τις επιχειρήσεις παράδοσης στη συνολική αλυσίδα παράδοσης δεμάτων, ιδίως όταν ο καταναλωτής επιστρέφει τα προϊόντα διότι δεν τα επιθυμεί πλέον ή διότι δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις συμμόρφωσης·

πλήρης παρακολούθηση της πορείας παραδόσεων και δυνατότητα εντοπισμού τους·

υποχρέωση εξασφάλισης περιθωρίων επιλογής στους καταναλωτές μεταξύ διαφόρων εναλλακτικών δυνατοτήτων παράδοσης·

καθολική αποδοχή του συστήματος των εθνικών κέντρων επίλυσης προβλημάτων στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου·

υποχρέωση διασφάλισης δίκαιων συνθηκών εργασίας·

υποχρέωση διαφάνειας ως προς τις ισχύουσες προϋποθέσεις και τις τιμές·

και να υποβάλει έκθεση σχετικά με τα επιτευχθέντα αποτελέσματα στο επίπεδο των μεμονωμένων κρατών μελών και στην περίπτωση των διασυνοριακών παραδόσεων.

1.4

Η ΕΟΚΕ κρίνει απολύτως αναγκαία την αντιμετώπιση των ελλείψεων που παρουσιάζει το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο, συνιστά δε τη διεξαγωγή δομημένου διαλόγου μεταξύ των εκπροσώπων της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών, ιδίως δε μεταξύ των οργανώσεων των καταναλωτών και των ΜΜΕ, των ηλεκτρονικών εμπόρων λιανικής πώλησης και των επιχειρήσεων παράδοσης δεμάτων, προκειμένου να εκτιμηθούν οι κατάλληλες ρυθμιστικές και μη ρυθμιστικές επιλογές πολιτικής για την αντιμετώπιση των έξι προαναφερθεισών προτεραιοτήτων.

1.5

Η ΕΟΚΕ θεωρεί σημαντικό να δοθεί ισχυρή ώθηση στους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης για τη διαμόρφωση –με την ισότιμη συμμετοχή των ομάδων εκπροσώπησης των καταναλωτών, των ΜΜΕ και των λοιπών ενδιαφερομένων φορέων– ευρωπαϊκών τεχνικών και κανονιστικών προτύπων, ικανών να διασφαλίσουν την ποιότητα, την αξιοπιστία και τη βιωσιμότητα των ολοκληρωμένων υπηρεσιών εφοδιαστικής στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς και την παροχή κοινωνικών εγγυήσεων και εγγυήσεων ασφάλειας στον συγκεκριμένο τομέα. Η καθιέρωση ενός ευρωπαϊκού σήματος ποιότητας και ασφάλειας του συστήματος των παραδόσεων –εκδιδόμενου από το ευρωπαϊκό δίκτυο των κέντρων επίλυσης προβλημάτων κρίνεται άκρως επιθυμητή.

1.6

Για την εξασφάλιση της προσβασιμότητας, της αξιοπιστίας και της αποτελεσματικότητας των ολοκληρωμένων υπηρεσιών εφοδιαστικής για τις παραδόσεις, η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι απαιτείται η ενεργοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την τεχνολογική έρευνα, το περιβάλλον και τις μεταφορές, και ειδικότερα του προγράμματος Galileo.

1.7

Η πλήρης διαλειτουργικότητα των συστημάτων και των πλατφορμών διασύνδεσης δικτύου είναι αναγκαία για την ανταλλαγή πληροφοριών και τον συντονισμό μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων φορέων.

1.8

Με σκοπό τη διασφάλιση όρων θεμιτού ανταγωνισμού και την αποφυγή της κατάχρησης δεσποζουσών θέσεων, η ΕΟΚΕ συνιστά τη δέουσα υποστήριξη των καινοτόμων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) που δημιουργούν θέσεις απασχόλησης, μέσω της ενεργοποίησης γραμμών χρηματοδοτικής συνδρομής της ΕΤΕπ ειδικά εστιασμένων στις εν λόγω επιχειρήσεις.

1.9

Η ΕΟΚΕ αιτείται σθεναρά τη δημιουργία ενός –φιλικού προς τον χρήστη– ευρωπαϊκού δικτύου εθνικών κέντρων επίλυσης προβλημάτων παράδοσης στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, με στόχο την εύρεση γρήγορων και μη δαπανηρών λύσεων για όλα τα προβλήματα των πελατών και των ηλεκτρονικών εμπόρων λιανικής πώλησης, καθώς και τη σύσταση ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου παρακολούθησης και εποπτείας των προβλημάτων που ανακύπτουν στον εν λόγω τομέα.

1.10

Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της θεσμοθέτησης ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για τις παραδόσεις στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου, το οποίο να διαθέτει τις ίδιες δυνατότητες με τα συστήματα RAPEX και ICSMS και να διευκολύνει την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται για την απαγόρευση ή τον περιορισμό της διάθεσης στην αγορά ή της χρήσης συστημάτων διανομής που σχετίζονται με το ηλεκτρονικό εμπόριο και εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για τα δικαιώματα των καταναλωτών και των ηλεκτρονικών εμπόρων λιανικής πώλησης.

1.11

Ενόψει της επίτευξης μιας ολοκληρωμένης εσωτερικής αγοράς για την παράδοση δεμάτων, η ΕΟΚΕ θεωρεί αναγκαία τη διασφάλιση της ποιότητας της απασχόλησης, μέσω μιας σθεναρής και συνεκτικής κοινωνικής διάστασης η οποία να καθιστά δυνατό τον επαναπροσδιορισμό και τον αναχαρακτηρισμό των υπαρχουσών επαγγελματικών δεξιοτήτων, εξασφαλίζοντας δίκαιες συνθήκες εργασίας και αξιοπρεπείς αμοιβές και επιδιώκοντας, συγχρόνως, την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας με τη διεξαγωγή διαλόγου μεταξύ των κοινωνικών εταίρων του συγκεκριμένου κλάδου σε ευρωπαϊκό, εθνικό και αυτοδιοικητικό επίπεδο.

1.12

Η ΕΟΚΕ συνιστά τη δημιουργία ενός –φιλικού προς τον χρήστη– ευρωπαϊκού δικτύου εθνικών κέντρων επίλυσης προβλημάτων παράδοσης στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, με στόχο την εύρεση γρήγορων και ανέξοδων λύσεων για όλα τα προβλήματα των χρηστών και των ηλεκτρονικών εμπόρων λιανικής πώλησης, καθώς και τη σύσταση ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου για την παρακολούθηση των συστημάτων παράδοσης στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου το οποίο θα ήταν σκόπιμο να υποβάλλει τριμηνιαίες εκθέσεις σχετικά με τα προβλήματα που ανακύπτουν κατά την παράδοση αγαθών του ηλεκτρονικού εμπορίου.

1.13

Προκειμένου να προαχθεί η ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη του εν λόγω κλάδου, η ανταλλαγή ορθών πρακτικών σχετικά με τις τυποποιημένες συμβάσεις (1) και τα συστήματα ποιότητας και διαιτησίας, καθώς και η ενδυνάμωση της συνεργασίας και της διαλειτουργικότητας μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων φορέων σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο, η ΕΟΚΕ θεωρεί χρήσιμη τη διοργάνωση διοργανικής διάσκεψης σχετικά με τη νέα ολοκληρωμένη εφοδιαστική για τις παραδόσεις στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου.

2.   Ηλεκτρονικό εμπόριο και συστήματα ολοκληρωμένης εφοδιαστικής για τις παραδόσεις

2.1

Ο κύκλος εργασιών του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ευρώπη ανήλθε το 2012 σε 300 δις ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 20 % έναντι του προηγούμενου έτους (2), ενώ οι αγορές σε απευθείας σύνδεση αυξήθηκαν από 20 % σε 37 % σε μια πενταετία (3)· η δε εξοικονόμηση πόρων για τους καταναλωτές υπολογίζεται περίπου σε 12 δις ευρώ ετησίως.

2.2

Τα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι μετρήσιμα όσον αφορά τα εξής: εξοικονόμηση πόρων και ταχύτητα των συναλλαγών· διεθνής χαρακτήρας· πληρότητα· ταχύτητα των πληροφοριών· και εμβέλεια της υπηρεσίας που σχετίζεται με τα διακινούμενα αγαθά. Η έμπρακτη διαθεσιμότητα των περισσότερων προϊόντων, εκτός των ψηφιακών, παραμένει ωστόσο συνδεδεμένη με την ικανότητα διαχείρισης των διαδικασιών εφοδιαστικής όσον αφορά την επεξεργασία και τη συσκευασία, την παρακολούθηση της πορείας των παραδόσεων, την αναγνώριση, τη διακίνηση, την αποθήκευση και τη μεταφορά των δεμάτων και των πακέτων.

2.3

Στη στρατηγική της Επιτροπής «για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην ενιαία ψηφιακή αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου και διαδικτυακών υπηρεσιών» (4) προσδιορίζονται «πέντε βασικά εμπόδια στην ενιαία ψηφιακή αγορά» και περιλαμβάνεται «ένα σχέδιο δράσης για την εξάλειψή τους». Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται «τα ανεπαρκή συστήματα πληρωμών και παράδοσης» και επισημαίνεται επιπροσθέτως ότι «επί του παρόντος το 10 % των ατόμων δεν πραγματοποιούν διαδικτυακές αγορές (5) διότι ανησυχούν για το κόστος των υπηρεσιών παράδοσης, ιδίως όταν πρόκειται για διασυνοριακές παραδόσεις, καθώς και για την ποιότητα των υπηρεσιών». Επ’ αυτού, υποστηρίζονται ειδικότερα τα εξής:

«πρέπει να αναπτυχθούν οι διάφορες επιλογές των καταναλωτών και πρέπει να διαδοθούν και να αξιοποιηθούν στα διάφορα κράτη μέλη οι βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές, από την κατ’ οίκον παράδοση σε συγκεκριμένες ώρες έως την παραλαβή από συνεργαζόμενο εμπορικό κατάστημα ή από αυτοματοποιημένα συστήματα με παρατεταμένο ωράριο λειτουργίας, κλπ.»·

«τόσο από πλευράς πελατών όσο και από πλευράς επιχειρήσεων, αξίζει να διευκρινιστεί το ζήτημα της ευθύνης σε περιπτώσεις άφιξης της αποστολής με φθορές, κλοπής ή απώλειας»·

«πρέπει επίσης να διασφαλιστεί ότι οι υπηρεσίες παράδοσης των αποστολών είναι αποτελεσματικές και προσιτές και σε αγροτικές ή απομονωμένες περιοχές, καθώς και στις εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ένωσης, προκειμένου το ηλεκτρονικό εμπόριο να μπορεί να συμβάλει στην εξάλειψη και όχι στην όξυνση των ανισοτήτων από πλευράς εδαφικής συνοχής»·

όσον αφορά τις παραδόσεις ψευδεπίγραφων ή/και παραποιημένων φαρμάκων απαιτείται να διασφαλιστεί η «μέριμνα […] για την επαρκή προστασία των ασθενών που πραγματοποιούν διαδικτυακές αγορές φαρμάκων».

2.4

Επιπλέον, τα παραδοσιακά συστήματα εφοδιαστικής που χρησιμοποιούνται στην αλυσίδα παράδοσης καθίστανται παρωχημένα και ενέχουν κίνδυνο επιβράδυνσης της διαδικασίας εξάπλωσης και ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου, ιδίως όσον αφορά τη διακρατική παράμετρο, ενώ η επιταχυνόμενη ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών παρέχει καινούριες δυνατότητες σύγκλισης.

2.5

Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών (business to consumer - B2C) στην περίπτωση των προϊόντων που δεν επιδέχονται αποϋλοποίηση ή αποψηφιοποίηση επέφεραν αξιοσημείωτη αύξηση των αποστολών μικρού και μεσαίου μεγέθους προς έναν εξαιρετικά μεγάλο αριθμό μη επαναλαμβανόμενων και δύσκολα προγραμματιζόμενων προορισμών, παρέχοντας μια υπηρεσία ολοένα και περισσότερο προσαρμοσμένη στις ανάγκες του εκάστοτε πελάτη.

2.6

Η ταχύτητα της συλλογής των πληροφοριών και της ολοκλήρωσης των συναλλαγών που προκύπτει από τη διαρκώς αμεσότερη διασύνδεση παραγωγών και καταναλωτών δημιουργεί αυξημένες προσδοκίες από πλευράς ταχύτητας και αξιοπιστίας των παραδόσεων, η εκπλήρωση των οποίων οδηγεί στην άσκηση ισχυρών πιέσεων ως προς την αποτελεσματικότητα και το κόστος του συστήματος εφοδιαστικής.

2.7

Η ΕΟΚΕ θεωρεί σημαντική την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών που προβαίνουν σε διαδικτυακές παραγγελίες, οι οποίοι ανησυχούν κατά κύριο λόγο σχετικά με το ενδεχόμενο μη παράδοσης, βλάβης ή απώλειας των αγαθών που έχουν παραγγείλει, αλλά και σχετικά με τη δυνατότητα ανάκτησης του χρηματικού ποσού που έχουν καταβάλει, ιδίως σε διασυνοριακό επίπεδο, και των ηλεκτρονικών εμπόρων λιανικής πώλησης οι οποίοι προβληματίζονται για την απουσία δικτύου διαμορφωμένου σε συνάρτηση με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, για την έλλειψη διαλειτουργικότητας και για την ανεπάρκεια του υφιστάμενου κανονιστικού πλαισίου.

3.   Πράσινη Βίβλος της Επιτροπής

3.1

Στην Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής προτείνονται τρεις άξονες δράσης για την επίλυση των προβλημάτων και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές και οι ηλεκτρονικοί έμποροι λιανικής πώλησης, με σκοπό να υποστηριχθεί η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και να διασφαλιστεί η πρόσβαση του συνόλου των πολιτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων όλων των περιφερειών της Ευρώπης στα πλεονεκτήματα αυτού του είδους εμπορίου, χάρη σε ένα βιώσιμο και αποτελεσματικό σύστημα διανομής σε εθνικό, ενωσιακό και διεθνές επίπεδο:

βελτίωση της εξυπηρέτησης των καταναλωτών και των ΜΜΕ στο πλαίσιο των υπηρεσιών παράδοσης·

εξασφάλιση πιο αποδοτικών ως προς το κόστος λύσεων παράδοσης και πιο προσιτών τιμών για τους καταναλωτές και τις ΜΜΕ·

μεγιστοποίηση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των επιχειρήσεων υπηρεσιών παράδοσης, με τη βελτίωση των εταιρικών σχέσεων και της συνεργασίας μεταξύ των συγκεκριμένων επιχειρήσεων και των ηλεκτρονικών εμπόρων λιανικής πώλησης, ιδίως δε των ΜΜΕ.

4.   Γενικές παρατηρήσεις

4.1

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής που αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης αγοράς εφοδιαστικής για την παράδοση δεμάτων που σχετίζονται με διαδικτυακές αγορές και στην περαιτέρω ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, όχι μόνο μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών (B2C) και μεταξύ επιχειρήσεων (B2B), αλλά και μεταξύ καταναλωτών (C2C), προκειμένου να βελτιστοποιηθούν οι σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων επιχειρήσεων και, κυρίως, των Ευρωπαίων πολιτών με στόχο τη διασφάλιση της προσβασιμότητας, της αξιοπιστίας, της διαφάνειας, της αποτελεσματικότητας και της πλήρους τήρησης και προστασίας των αμοιβαίων δικαιωμάτων.

4.2

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο παρουσιάζει ελλείψεις που χρήζουν αντιμετώπισης:

όσον αφορά τις ταχυδρομικές υπηρεσίες, με τη «λειτουργία μιας καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας που να εξασφαλίζει την πρόσβαση όλων των πολιτών, ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης, οικονομικής κατάστασης κλπ., σε αξιόπιστες ταχυδρομικές υπηρεσίες ποιότητας, και σε προσιτές τιμές αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου» (6)·

όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών σε διασυνοριακή βάση και τις υποχρεώσεις ενημέρωσης, με την πλήρη εφαρμογή των διατάξεων της οδηγίας για τις υπηρεσίες (7).

4.3

Η ΕΟΚΕ θεωρεί κεφαλαιώδους σημασίας την προσαρμογή του κανονιστικού πλαισίου με σκοπό, αφενός, την εξασφάλιση μεγαλύτερων κοινωνικοοικονομικών πλεονεκτημάτων στους Ευρωπαίους καταναλωτές, από την άποψη της αυτονομίας και της πρακτικότητας, της διαφάνειας και του ανταγωνισμού, καθώς και της πρόσβασης σε ένα ευρύτερο φάσμα προϊόντων και υπηρεσιών, και, αφετέρου, τη διεύρυνση των δυνατοτήτων των επιχειρήσεων –ιδίως δε των ΜΜΕ– για την παροχή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, υψηλής ποιότητας και κατάλληλα προσαρμοσμένων στις ανάγκες των καταναλωτών, σε ολόκληρη τη διαδικτυακή εσωτερική αγορά της ΕΕ, ενισχύοντας τη θέση τους και διατηρώντας την ανταγωνιστικότητά τους στην παγκόσμια οικονομία.

4.4

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, «οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής πρέπει να καθορίζουν ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους με βάση την αρχή SMART (ακρωνύμιο που σχηματίζεται από τα αρχικά γράμματα των αγγλικών λέξεων: συγκεκριμένη, μετρήσιμη, εφικτή, ρεαλιστική και επίκαιρη [δράση]). Η μέτρηση της προόδου με βάση ρεαλιστικούς και κατάλληλους στόχους αποτελεί καίρια προϋπόθεση για την αποτελεσματική διαχείριση των πολιτικών πρωτοβουλιών και την αξιολόγηση των άμεσων συνεπειών τους» (8), πράγμα το οποίο καθιστά δυνατή τη μεγιστοποίηση του επιπέδου εμπιστοσύνης των καταναλωτών, των οικονομικών παραγόντων και των επιχειρήσεων, αλλά και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε έναν τομέα παραδοσιακά υψηλής έντασης εργατικού δυναμικού.

4.5

Η ΕΟΚΕ θεωρεί σημαντικό να δοθεί ισχυρή ώθηση στο τρίπτυχο CEN-CENELEC-ETSI (9) με στόχο τη διαμόρφωση –με την ισότιμη συμμετοχή των ομάδων εκπροσώπησης των καταναλωτών, των ΜΜΕ και των λοιπών ενδιαφερομένων φορέων– ευρωπαϊκών τεχνικών και κανονιστικών προτύπων. Η διαμόρφωση των εν λόγω προτύπων αποσκοπεί στη διασφάλιση της ποιότητας, της αξιοπιστίας και της βιωσιμότητας των ολοκληρωμένων υπηρεσιών εφοδιαστικής στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς και στην παροχή κοινωνικών εγγυήσεων και εγγυήσεων ασφάλειας στον συγκεκριμένο τομέα, σύμφωνα με ακριβές χρονοδιάγραμμα στο πλαίσιο ενδεδειγμένης ενημερωτικής εκστρατείας μέσω του Διαδικτύου και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Επιπλέον, η καθιέρωση ενός ευρωπαϊκού σήματος ποιότητας και ασφάλειας των παραδόσεων –εκδιδόμενου από το ευρωπαϊκό δίκτυο των κέντρων επίλυσης προβλημάτων (παράλληλα με τη σφραγίδα ασφαλείας «VeriSign») θεωρείται από την ΕΟΚΕ ως βήμα προόδου.

4.5.1

Η ΕΟΚΕ συνιστά τη δημιουργία ενός –φιλικού προς τον χρήστη– ευρωπαϊκού δικτύου εθνικών κέντρων επίλυσης προβλημάτων παράδοσης στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, με στόχο την εύρεση γρήγορων και ανέξοδων λύσεων για όλα τα προβλήματα των χρηστών και των ηλεκτρονικών εμπόρων λιανικής πώλησης, καθώς και τη σύσταση ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου για την παρακολούθηση των συστημάτων παράδοσης στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου το οποίο θα ήταν σκόπιμο να υποβάλλει τριμηνιαίες εκθέσεις σχετικά με τα προβλήματα που ανακύπτουν κατά την παράδοση αγαθών του ηλεκτρονικού εμπορίου.

4.5.2

Η ΕΟΚΕ αιτείται σθεναρά τη θεσμοθέτηση ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης –κατά το πρότυπο των συστημάτων RAPEX (10) και ICSMS (11)– ικανού να αναστέλλει, κατόπιν ελέγχου των καταχρήσεων που καταγγέλλονται από τα εθνικά κέντρα επίλυσης προβλημάτων παράδοσης στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, τυχόν δόλιες εμπορικές πρακτικές στον εν λόγω τομέα, προβαίνοντας στην απόκρυψη του ενεχόμενου δικτυακού τόπου και στην επιβολή κυρώσεων στην υπεύθυνη για την πραγματοποίηση των παραδόσεων επιχείρηση έως την ικανοποιητική, φιλική προς τον χρήστη και μη δαπανηρή επίλυση του προβλήματος.

4.6

Για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας, της αξιοπιστίας και της αποτελεσματικότητας των ολοκληρωμένων υπηρεσιών εφοδιαστικής για τις παραδόσεις, η ΕΟΚΕ κρίνει επίσης αναγκαία τα εξής:

την παραχώρηση, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», υψηλής προτεραιότητας στην έρευνα σχετικά με τεχνολογίες ολοκληρωμένης εφοδιαστικής, με σκοπό να εξασφαλιστεί η παρακολούθηση της πορείας των παραδόσεων, η ταχεία διεκπεραίωση και η ανάπτυξη διεπαφών συνεργασίας μεταξύ παραγωγών/επιχειρήσεων και αρμόδιων εφοδιαστικής/καταναλωτών για την επίσπευση του πραγματικού χρόνου παράδοσης και τη μείωση του κόστους·

την επιτάχυνση της έναρξης λειτουργίας του σχηματισμού δορυφόρων Galileo με τα δίκτυα επίγειων σταθμών, σύμφωνα με τις γνωμοδοτήσεις που έχουν υιοθετηθεί από την ΕΟΚΕ επί του θέματος (12)·

την εξασφάλιση της πλήρους διαλειτουργικότητας κυρίως των συστημάτων παρακολούθησης και των απλοποιημένων συστημάτων πληροφορικής για τα δίκτυα των προϊόντων και των εξοφλήσεων, με παράλληλη αξιοποίηση των εμπειριών που αποκτήθηκαν από προγράμματα της ΕΕ, όπως το IDA (Δίκτυα ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ διοικήσεων), το IDABC (Πανευρωπαϊκές υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στις δημόσιες διοικήσεις, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες) και το και ISA (Λύσεις διαλειτουργικότητας για τις ευρωπαϊκές δημόσιες διοικήσεις) (13)·

την έναρξη λειτουργίας πλατφορμών διασύνδεσης δικτύου με σκοπό, αφενός, την ανταλλαγή πληροφοριών και τον συντονισμό μεταξύ μεταφορέων και, αφετέρου, τον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του «τελευταίου χιλιομέτρου», βάσει σχεδίων επίδειξης στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» και του προγράμματος δράσης για το περιβάλλον έως το 2020 «Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας»·

την ενεργοποίηση από την ΕΤΕπ ειδικής γραμμής για την ολοκληρωμένη εφοδιαστική στις ΜΜΕ, στο πλαίσιο των μέτρων χρηματοδοτικής συνδρομής υπέρ των καινοτόμων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) που δημιουργούν θέσεις απασχόλησης, τα οποία εμπίπτουν στην «Πρωτοβουλία για την ανάπτυξη και την απασχόληση» (14)·

την επίτευξη διαφάνειας ως προς τα επιμέρους στοιχεία κόστους για την παρακολούθηση της διάρθρωσης κόστους/τιμών και της ύπαρξης ικανοποιητικών επιπέδων προσβασιμότητας στις υπηρεσίες, με παράλληλη ενίσχυση της εποπτείας προκειμένου να εξασφαλιστεί η πολυμορφία της προσφοράς.

4.7

Ο κλάδος της παράδοσης δεμάτων είναι υψηλής έντασης εργατικού δυναμικού, προερχόμενου κυρίως εκτός της ΕΕ, αλλά και χαμηλής επαγγελματικής εξειδίκευσης. Σε πολλές χώρες της ΕΕ, οι συνθήκες εργασίας των απασχολούμενων στον εν λόγω κλάδο χαρακτηρίζονται από επισφαλείς συμβάσεις, εξαντλητικά ωράρια εργασίας, χαμηλές αμοιβές και περιορισμένη δυνατότητα πρόσβασης στη συνεχή επαγγελματική κατάρτιση. Η κατάσταση αυτή αποτελεί απόρροια των διαδικασιών εξωτερικής ανάθεσης εργασιών στις οποίες καταφεύγουν οι επιχειρήσεις παράδοσης δεμάτων, μέσω συνεταιρισμών ή μεμονωμένων πρακτόρων διαμετακόμισης οι οποίοι –παρότι εργάζονται για κάποια επιχείρηση ταχυδρομικών μεταφορών και χρησιμοποιούν το εμπορικό σήμα και τις στολές της εν λόγω επιχείρησης– διαθέτουν δικό τους φορτηγό για τη μεταφορά των δεμάτων (ψευδοαυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι) (15).

4.8

Ενόψει της επίτευξης μιας ολοκληρωμένης εσωτερικής αγοράς για την παράδοση δεμάτων, η ΕΟΚΕ θεωρεί κεφαλαιώδους σημασίας την ύπαρξη μιας σθεναρής και συνεκτικής κοινωνικής διάστασης, την εξασφάλιση της ποιότητας της εργασίας, τη διασφάλιση της συνεχούς κατάρτισης και την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας. Κατά συνέπεια, η ΕΟΚΕ συνιστά στα κράτη μέλη να μεριμνούν –μέσω και των συλλογικών συμβάσεων– για την απευθείας απασχόληση των εργαζομένων στις επιχειρήσεις παράδοσης δεμάτων, καθώς και για την επικράτηση δίκαιων και αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας στο σύνολο του εν λόγω κλάδου.

4.9

Επομένως, για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου της παράδοσης δεμάτων και της εφοδιαστικής, η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι η καθιέρωση δομημένου τομεακού διαλόγου σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο –μεταξύ τόσο των κοινωνικών εταίρων που εκπροσωπούν τον συγκεκριμένο κλάδο όσο και των εκπροσώπων της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών, ιδίως δε των οργανώσεων των καταναλωτών και των ΜΜΕ, των ηλεκτρονικών εμπόρων λιανικής πώλησης και των επιχειρήσεων παράδοσης δεμάτων– είναι στρατηγικής σημασίας για την προώθηση της συνεργασίας και της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, καθώς και για τη διασφάλιση της πλήρους βιωσιμότητας και διαλειτουργικότητας της αγοράς παράδοσης των διαδικτυακών παραγγελιών.

Βρυξέλλες, 20 Μαρτίου 2013.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Staffan NILSSON


(1)  Πρβλ. π.χ. Thuiswinkel: ολλανδική τυποποιημένη σύμβαση που διαμορφώθηκε την 1.1.2012 στο πλαίσιο της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής των Κάτω Χωρών κατόπιν διαβούλευσης με τους καταναλωτές, η οποία χρησιμοποιείται ήδη από το 80 % των ενδιαφερομένων φορέων του ηλεκτρονικού εμπορίου.

(2)  Πηγή: McKinsey – 4η ετήσια διάσκεψη με θέμα το ηλεκτρονικό εμπόριο, 14.11.2012, Βρυξέλλες.

(3)  Πηγή: EUROSTAT για την περίοδο 2004 - 2009.

(4)  COM(/2011) 942 final της 11.01.2012.

(5)  Έρευνα Eurostat στα νοικοκυριά 2009.

(6)  ΕΕ C 168 της 20.7.2007, σελ. 74.

(7)  ΕΕ C 224 της 30.8.2008, σελ. 50.

(8)  ΕΕ C 108 της 30.4.2004, σελ. 23.

(9)  CEN: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης· CENELEC: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης· ETSI: Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τηλεπικοινωνιακών Προτύπων.

(10)  Σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τα επικίνδυνα μη εδώδιμα προϊόντα.

(11)  ICSMS: Σύστημα Ανταλλαγής Πληροφοριών για την Εποπτεία της Αγοράς.

(12)  ΕΕ C 256 της 27.10.2007, σελ. 73· ΕΕ C 324 της 30.12.2006, σελ. 41· ΕΕ C 324 της 30.12.2006, σελ. 37· ΕΕ C 318 της 23.12.2006, σελ. 210· ΕΕ C 221 της 8.9.2005, σελ. 28· ΕΕ C 302 της 7.12.2004, σελ. 35· ΕΕ C 48 της 21.2.2002, σελ. 42

(13)  ΕΕ C 218 της 11.9.2009, σελ. 36.

(14)  Πρόγραμμα «ETF Start-up» (Ενισχύσεις εκκίνησης του ευρωπαϊκού μηχανισμού για τις τεχνολογίες) - Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων.

(15)  Βλ. την υπό εκπόνηση γνωμοδότηση "Κατάχρηση του καθεστώτος των αυτοαπασχολούμενων" (Βλέπε σελίδα 14 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).