12.11.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 327/82

1.1

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την επικέντρωση στην ευρωπαϊκή βιομηχανία -μεταποίηση και υπηρεσίες- όπως διατυπώνεται στην επικαιροποιημένη ανακοίνωση της Επιτροπής για τη βιομηχανική πολιτική του Οκτωβρίου 2012, συμπεριλαμβανομένων των παραρτημάτων όπου παρουσιάζεται σαφής ανάλυση της βιομηχανικής πολιτικής και των ελλείψεων που διαπιστώνονται στα κράτη μέλη. Πολλά στοιχεία συνάδουν με τις απόψεις που εκφράζει η ΕΟΚΕ (1). Η πραγματική δοκιμασία βρίσκεται στην υλοποίηση.

1.2

Η βιομηχανική πολιτική, μία από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής Ευρώπη 2020, πρέπει να αποτελέσει δομικό στοιχείο της πρωτοβουλίας της ΕΕ για την ανάπτυξη για την οποία γίνεται πολύς λόγος, αλλά υπάρχουν ελάχιστα αποτελέσματα. Απαιτούνται σωστή νοοτροπία και συνεκτικές προσεγγίσεις. Ο πολιτικός αντίκτυπος είναι αυτονόητος. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εντείνουν τις (συνεκτικές!) πρωτοβουλίες και τις εγκάρσιες πολιτικές που να ανταποκρίνονται στις τεράστιες προκλήσεις για την ενίσχυση της βιομηχανικής παραγωγής σε όλη την Ευρώπη.

1.3

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οφείλει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στον προγραμματισμό της βιομηχανικής πολιτικής. Η Επιτροπή θα πρέπει να συμμετέχει πλήρως. Μια στοχευμένη και από κοινού εστίαση είναι απαραίτητη στα διάφορα Συμβούλια (Ανταγωνιστικότητας, Έρευνας, Περιβάλλοντος, Κοινωνικών Υποθέσεων), στην Επιτροπή και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την χαρτογράφηση και την προώθηση επίκαιρων πολιτικών σε ολόκληρη την Ευρώπη.

1.4

Προκειμένου η βιομηχανική πολιτική να αποβεί η κινητήρια στρατηγική για την Ευρώπη, οι σχετικές αποφάσεις όσον αφορά τις δράσεις, τους χάρτες πορείας και τις προθεσμίες πρέπει να δημοσιοποιούνται ευρέως, κάτι που σήμερα δεν ισχύει.

1.5

Επιπλέον, η ΕΕ πρέπει να βασίζεται σε βέλτιστη ευρωπαϊκή σύγκλιση των 27 εθνικών βιομηχανικών πολιτικών και της ευρωπαϊκής πολιτικής η οποία, σύμφωνα με παρά πολλές αναλύσεις, δεν υφίσταται σήμερα. Η πολυμορφία αποτελεί πλεονέκτημα ενώ ο κατακερματισμός είναι επιζήμιος. Οι γεωπολιτικές ανισορροπίες πρέπει να αντιμετωπιστούν.

1.6

Η βελτίωση των βασικών συνθηκών σημαίνει, κυρίως, ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ στο πλαίσιο μιας κοινωνικής οικονομίας της αγοράς η οποία διασφαλίζεται από ακριβείς εκτιμήσεις, κανονισμούς και εφαρμογή σε ολόκληρη την Ένωση. Οι δημόσιες επενδύσεις σε διασυνοριακές συνδέσεις, όπως δρόμοι, πλωτές οδοί, λιμένες, αεροδρόμια, σιδηρόδρομοι πρέπει να στηρίζουν την εσωτερική αγορά.

1.7

Με την ανεργία να υπερβαίνει τα 26 εκατομμύρια άτομα, με χαμηλή ανάπτυξη, και συρρικνούμενους προϋπολογισμούς, η βιομηχανία και η καινοτομία έχουν ανάγκη από ενθαρρυντικές προοπτικές και προϋποθέσεις. Πρέπει να επιτευχθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ δημοσιονομικής εξυγίανσης (μέτρα λιτότητας), εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων και βιομηχανικής πολιτικής για την υλοποίηση επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, έτσι ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη.

1.8

Κάθε πρωτοβουλία της ΕΕ πρέπει να ενισχύει τη θέση της Ευρώπης ως ανταγωνιστή και εταίρου στην παγκόσμια δυναμική. Ο πολύ φιλόδοξος στόχος του 20 % μεταποιητικής βιομηχανίας μέχρι το 2020 απαιτεί σημαντικές επενδύσεις και ουσιαστικές προσαρμογές πολιτικής. Είναι απαραίτητη η βελτίωση της παραγωγικότητας.

1.9

Οι έξυπνες συνθήκες για τη βιομηχανία υπερβαίνουν κατά πολύ τις τεχνικές διατάξεις και ρυθμίσεις και αφορούν το γενικότερο πλαίσιο του κλάδου, ιδίως μια συνεπή και προβλέψιμη μακροπρόθεσμη κλιματική και ενεργειακή πολιτική για την υποστήριξη μιας ανταγωνιστικής βιομηχανικής βάσης. Οι συνθήκες θα πρέπει να στηρίζουν την ανάδειξη εξαιρετικών επιδόσεων, και να ενισχύουν νέες αναδυόμενες βιομηχανίες.

1.10

Οι πολιτικές της ΕΕ πρέπει να είναι εξατομικευμένες και, όπου χρειάζεται, να αφορούν κάθε κλάδο χωριστά, σύμφωνα με εκτιμήσεις από τη βάση προς την κορυφή που αντιμετωπίζουν καλύτερα τις τεχνικές-οικονομικές δυνατότητες και τις προκλήσεις. Αυτές οι αρχές θα πρέπει να εφαρμοστούν επίσης για την επίτευξη των στόχων της εμβληματικής πρωτοβουλίας για την αποδοτικότητα των πόρων, δηλαδή την αύξηση της αποδοτικότητας στη χρήση των πρώτων υλών και, ταυτόχρονα, την προώθηση της καινοτομίας και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.

1.11

Η βιομηχανική πολιτική έχει μια ισχυρή κοινωνική διάσταση που επηρεάζει όλα τα στρώματα της κοινωνίας: περιφέρειες και δήμους, κάθε επιχείρηση, το εργατικό δυναμικό στις ταχέως μεταβαλλόμενες μορφές εργασίας - ψηφιοποίηση, αυτοματοποίηση, κατασκευές που σχετίζονται με τις υπηρεσίες, ΤΠΕ, εκπαίδευση και πανεπιστήμια, καταναλωτές και πολίτες. Η βιομηχανική πολιτική αφορά τόσο την αναδιάρθρωση όσο και την πρόβλεψη. Θα πρέπει να παρέχει επικαιροποιημένη εκπαίδευση, κατάρτιση και ενημέρωση, και να προωθεί την τεχνολογία, την καινοτομία, τη δημιουργικότητα και την επιχειρηματικότητα. Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η αναμενόμενη δημογραφική αλλαγή και να εφαρμοστούν κατάλληλα μέτρα.

1.12

Οι φιλόδοξες περιφέρειες ενισχύουν τη βιομηχανική απόδοση. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να ενθαρρύνουν τις αυτοδύναμες πρακτικές, συμπεριλαμβανομένης της εξειδίκευσης και της αντίστοιχης έρευνας, τις δεξιότητες και τους συνεργατικούς σχηματισμούς. Χρειάζονται, λοιπόν, μεγάλες προσπάθειες.

1.13

Πρέπει να προβάλλονται οι πρωτοβουλίες, τα έργα καθώς και τα επιτυχημένα εθνικά και περιφερειακά παραδείγματα που ενισχύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών και των οικονομικών και κοινωνικών φορέων. Οι συμφωνίες εταιρικών σχέσεων μεταξύ ΕΕ και κρατών μελών και η δικτύωση μεταξύ κρατών μελών και περιφερειών θα πρέπει να ενταθεί. Το ετήσιο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο παρέχει πολυάριθμες ευκαιρίες για συνεχή παρακολούθηση.

1.14

Η βιομηχανική πολιτική της ΕΕ θα πρέπει να είναι μία διαδικασία κοινής συμμετοχής στα ενωσιακά και εθνικά οράματα και στις αρμοδιότητες καθώς επίσης και στις δράσεις στο πλαίσιο των οποίων οι επιχειρηματικοί κύκλοι και τα συνδικάτα αποτελούν ισότιμους εταίρους. Θα πρέπει να συμμετέχουν εξίσου και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως ο κλάδος της εκπαίδευσης, τα πανεπιστήμια (και ερευνητικά κέντρα), οι ΜΚΟ, οι καταναλωτές και άλλοι, όπου αυτό ενδείκνυται.

1.15

Παρά τις σημαντικές διαφορές των κρατών μελών ως προς την οικονομική απόδοση, όλα θα πρέπει να επωφεληθούν από τις βέλτιστες πρακτικές και τις υποστηρικτικές απόψεις και προσεγγίσεις.

1.16

Η ΕΟΚΕ παρουσιάζει συνεχώς προτάσεις για διάφορους κλάδους και για τη βιομηχανική πολιτική, βλ. παράρτημα. Η παρούσα γνωμοδότηση αφορά περισσότερο τη συνοχή σημαντικών θεμάτων και την αποτελεσματική διακυβέρνηση με συντονισμό και σχεδιασμό ακριβείας.

2.1

Σύμφωνα με την ανάλυση της Επιτροπής «το κόστος εργασίας φαίνεται να κατέχει φθίνον μερίδιο του συνολικού κόστους παραγωγής  (2)». Η παραγωγικότητα αποτελεί σημαντικό παράγοντα. Κάποιο μερίδιο παραγωγής επανέρχεται στην Ευρώπη, αλλά ο ανταγωνισμός αυξάνεται σε άλλους τομείς όπως η βελτίωση της οικονομικής υποδομής στις χώρες BRICS, η ανατίμηση του ευρώ, και οι τιμές της ενέργειας, που δίνουν ώθηση στις επενδύσεις στο εξωτερικό.

2.2

Επιπλέον, η Ευρώπη παρουσιάζει υστέρηση σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία στην καινοτομική επίδοση και στην τεχνολογική εξειδίκευση. Στην Ευρώπη, σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, η παρουσία βιομηχανιών μεσαίας-υψηλής και μεσαίας-χαμηλής τεχνολογίας είναι ισχυρότερη, αλλά και το παραδοσιακό χάσμα μεταξύ των δύο ηπείρων στον κλάδο της υψηλής τεχνολογίας έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.

2.3

Ο Λευκός Οίκος και το Κογκρέσο επιδεικνύουν ισχυρή δέσμευση για την αναγέννηση του μεταποιητικού τομέα με μια εθνική στρατηγική για την ανταγωνιστικότητα που αφορά την περίοδο 2014-2018 (3). Βασικό ζήτημα αποτελεί ο ρόλος και η αξία του μεταποιητικού κλάδου για την παγκόσμια ηγετική θέση των ΗΠΑ στην οικονομία και την ασφάλεια.

2.4

Οι εταιρικές σχέσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ενισχύουν τις τεχνολογικές και καινοτομικές υποδομές. Τα Υπουργεία Άμυνας, Ενέργειας και Εμπορίου εμπλέκονται άμεσα, όπως και το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών (National Science Foundation) των ΗΠΑ και η NASA, δίνοντας ώθηση σε ένα μεγάλο αριθμό εθνικών ερευνητικών ιδρυμάτων και πανεπιστημίων.

2.5

Πρόκειται για αξιοσημείωτη εξέλιξη σε μια χώρα που μέχρι πρόσφατα συνηγορούσε υπέρ της μετα-βιομηχανικής οικονομίας. Η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της Κίνας και άλλων λειτούργησε ως συναγερμός. Οι αντιλήψεις αλλάζουν σταδιακά. Προβλέπεται ότι η Κίνα θα αναδειχθεί στην κυριότερη οικονομική δύναμη στον κόσμο μέχρι το 2030, ενώ οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν τον παγκόσμιο ηγετικό τους ρόλο. Η Ιαπωνία και η Ευρώπη θα βρίσκονται πολύ πίσω (4).

2.6

Οι νέες έρευνες για πετρέλαιο και, κυρίως, σχιστολιθικό φυσικό αέριο, αναμένεται ότι θα οδηγήσουν, τελικά, στην αμερικανική ενεργειακή ανεξαρτησία. Οι έρευνες αυτές θεωρούνται σήμερα ενεργειακή επανάσταση που θα έχει ως αποτέλεσμα τη βιομηχανική αναγέννηση των ΗΠΑ, αλλά και γεωπολιτικές μεταβολές. Παραμένουν ανεπίλυτα όμως τα σχετικά προβλήματα σχετικά με το περιβάλλον και την υγεία (5).

2.7

Η άνοδος της Κίνας, της Βραζιλίας και της Ινδίας συνεχίζονται. Η Ρωσία επίσης ακολουθεί. Την πορεία τους ακολουθούν ταχέως και άλλες ασιατικές χώρες της Ασίας και της Νότιας Αμερικής. Για χρόνια, τα δεδομένα για την ανάπτυξη στον αναδυόμενο κόσμο ήταν πολύ υψηλότερα του μέσου όρου, ιδίως στην Ασία. Νεοσυσταθέντα εκπαιδευτικά συστήματα παράγουν τεράστιους αριθμούς καλά εκπαιδευμένων και καταρτισμένων τεχνικών και μηχανικών. Παράλληλα, θεμελιώνονται τεράστια ερευνητικά ιδρύματα. Η ποιότητα των προϊόντων και των καινοτόμων διαδικασιών βελτιώνεται γενικά. Οι υποδομές μεταφορών και υπηρεσιών καλύπτουν ταχέως την υστέρηση.

2.8

Στην Κίνα, αναδύεται ένα μικτό σύστημα κρατικού καπιταλισμού και μηχανισμών της αγοράς (6). Είναι στενά συνυφασμένο με την υπάρχουσα εθνική κουλτούρα και τις (πολιτικές) παραδόσεις. Η δημιουργία πλούτου δεν συμβαδίζει ούτε με τη δημοκρατία, ούτε με τα δικαιώματα του ανθρώπου και τα εργατικά δικαιώματα. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες και οι συνθήκες υγείας δεν είναι ανεπτυγμένες, αν και η ποιότητα παραγωγής αυξάνει και υπάρχουν σαφώς έντονες αντιδράσεις. Αλλά είναι δίκαιο να πούμε ότι οι καπιταλιστικές κρατικές παρεμβάσεις θα συνεχίσουν να κατευθύνουν ορισμένους τύπους παραγωγής που συνάδουν με τις εθνικές φιλοδοξίες. Οι επενδύσεις από τα κρατικά επενδυτικά ταμεία μπορούν να λειτουργήσουν προς παρόμοια κατεύθυνση, τόσο προς το εξωτερικό όσο και το εσωτερικό.

2.9

Ορισμένες χώρες συνήθως επωφελούνται από μια πιο σύγχρονη δομή διακυβέρνησης από ότι η ΕΕ, δεδομένου ότι διαθέτουν ένα κύριο κέντρο λήψης αποφάσεων, μία κοινή στρατηγική και συμφωνηθέντες στόχους στο δημόσιο τομέα.

2.10

Διάφορες περιοχές της Αφρικής βρίσκονται σε φάση ταχείας ανάπτυξης. Η Κίνα πραγματοποιεί εκτεταμένες επενδύσεις χωρίς να δίνει προσοχή στις κοινωνικές επιπτώσεις.

2.11

Το παγκόσμιο πλαίσιο και οι γεωπολιτικές συνθήκες αλλάζουν συνεχώς. Τα δεδομένα έχουν καίρια σημασία για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και των πολιτικών. Η ΕΟΚΕ προτείνει τη θέσπιση ενός ετήσιου πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ που να περιλαμβάνει μια σειρά κοινωνικο-οικονομικών και τεχνολογικών δεικτών και δεικτών όσον αφορά τις εξελίξεις στην απασχόληση σε μέρη του κόσμου που παρουσιάζουν ενδιαφέρον.

2.12

Οι διεξοδικές αναλύσεις της Επιτροπής σχετικά με τις ευρωπαϊκές και τις ανά χώρα τάσεις επισημαίνουν μια αυξημένη συνειδητοποίηση της ανάγκης για μεταποιητική βιομηχανία σε όλη την Ευρώπη.

2.13

Η κατάσταση διαφέρει σε μεγάλο βαθμό στις διάφορες χώρες, π.χ. η Γερμανία έχει σχεδόν το 30 % της μεταποιητικής βιομηχανίας στην Ευρώπη ενώ άλλες χώρες –μεγαλύτερες ή μικρότερες– παρουσιάζουν σημαντικά χαμηλότερα έως και πολύ μικρά ποσοστά. Σε ορισμένα κράτη μέλη, οι επενδύσεις στη βιομηχανία έχουν μειωθεί σημαντικά κατά την τελευταία εικοσαετία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τούτο οφείλεται σε μεγάλης κλίμακας αναδιάρθρωση, και σε άλλες σε ένα ορισμένο επίπεδο εγκατάλειψης (7).

2.14

Υπάρχει μεγάλη ποικιλία πολιτικών και διακυβέρνησης που ακολουθούν τα κράτη μέλη για να βελτιώσουν την κατάσταση. Μερικές από αυτές τις πολιτικές προφανώς αποδεικνύονται περισσότερο επιτυχείς από ό,τι άλλες. Η απασχόληση στη βιομηχανία μειώνεται σταθερά. Επιπλέον, λόγω της τρέχουσας κρίσης από το 2008 χάθηκαν περισσότερα από 4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον τομέα της μεταποίησης.

2.15

Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι πολιτικές και τα μέσα ή οι βέλτιστες πρακτικές εξετάζονται μεταξύ των κρατών. Οι εθνικές έννοιες της πολιτικής για τη βιομηχανία και την καινοτομία επηρεάζονται κυρίως από τις εθνικές παραδόσεις και διαδικασίες, και προσδιορίζονται από τα εθνικά πλαίσια και τις σχέσεις μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, μεταξύ των οποίων επιχειρήσεις, ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια, συνδικαλιστικές οργανώσεις και άλλοι φορείς.

2.16

Κατά συνέπεια, πολλές πολιτικές και αντίστοιχες χρηματοοικονομικές ρυθμίσεις είναι κυρίως εθνικά προσανατολισμένες, γεγονός που δεν ευνοεί την εσωτερική αγορά, ούτε τα οριζόντια διασυνοριακά έργα.

2.17

Εκτός από τα πολύ επιτυχημένα αποτελέσματα σε ορισμένες χώρες, ένας ανεπιθύμητος κατακερματισμός της εσωτερικής αγοράς, όπως ορθώς επισημαίνει η Επιτροπή, εμποδίζει πιθανούς παράγοντες ανάπτυξης.

2.18

Η δημιουργική ποικιλομορφία αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα για την Ευρώπη, αλλά θα ωφελήσει όλους τους Ευρωπαίους μόνον εάν διασφαλιστεί και η σύγκλιση σε κοινούς στόχους. Πρέπει να επιτευχθεί βέλτιστη ισορροπία μεταξύ της δημιουργικής ποικιλομορφίας στα κράτη μέλη καθώς και διαφανής και πειστική σύγκλιση.

2.19

Όπως δείχνει το αμερικανικό παράδειγμα, μια τέτοια σύγκλιση θα προσδώσει, ειδικότερα, αναπτυξιακό δυναμικό στα ηπειρωτικά δίκτυα των ΜΜΕ.

3.1

Η εσωτερική αγορά χρειάζεται νέα ώθηση. Παρά το ό,τι ο συγκαλυμμένος προστατευτισμός παρουσιάζει αύξηση, και η επανεθνικοποίηση και ο κατακερματισμός εξακολουθούν να αποτελούν κίνδυνο, η ΕΕ επιτυγχάνει να διατηρήσει την εσωτερική αγορά ανέπαφη και την αρχή των ανοικτών αγορών ανεπηρέαστη, αν και η εφαρμογή παραμένει το αδύνατο σημείο.

3.2

Η στρατηγική Ευρώπη 2020, η οποία προβλέπει τον καταμερισμό αρμοδιοτήτων μεταξύ ΕΕ και κρατών μελών, θα πρέπει να αποτελέσει την πυξίδα. Εάν τηρηθούν οι ειδικές εθνικές προσεγγίσεις και μέθοδοι, μπορούν να διαμορφωθούν μέσα έτσι ώστε να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα σε συνολική ευρωπαϊκή κλίμακα. Τα ενδεχόμενα οφέλη μιας τέτοιας στοχοθετημένης διακυβέρνησης έχουν συστηματικά προβληθεί ανεπαρκώς.

3.3

Υπάρχει επίσης επείγουσα ανάγκη για ορατά αποτελέσματα στη μόχλευση επιτυχών καινοτόμων διαδικασιών και στη δημιουργία θέσεων εργασίας που να αντιστοιχούν στα μεταβαλλόμενα πρότυπα παραγωγής, εμπορευματοποίησης και υπηρεσιών.

3.4

Χρειάζεται σκόπιμη πρόληψη της αναδιάρθρωσης, η οποία θα ενισχύσει την αποδοχή των προσαρμογών, θα ευνοήσει την βελτίωση των προσόντων ή την επανειδίκευση του εργατικού δυναμικού και θα συμβάλει στον περιορισμό των επισφαλών θέσεων εργασίας (8).

3.5

Η ανακοίνωση της Επιτροπής του 2010 δίνει ήδη ώθηση σε πρωτοβουλίες, όπως το Horizon 2020, η θωράκιση της ανταγωνιστικότητας, η βιομηχανική καινοτομία, η αποδοτικότητα των πόρων, οι δεξιότητες και η εκπαίδευση, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, η αλληλεπίδραση και η ασαφής διάκριση βιομηχανίας και υπηρεσιών, καθώς και η αυξημένη ευαισθητοποίηση ως προς τις επιπλοκές στις διεθνείς επενδύσεις και η μεταφορά τεχνολογίας.

3.6

Προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι, μέχρι πρόσφατα, σπάνια πραγματοποιείτο διαφανής αξιολόγηση από ομοτίμους των κρατών μελών. Ο ρόλος παρακολούθησης της Επιτροπής πρέπει να επεκταθεί.

3.7

Μια τέτοια αξιολόγηση από ομοτίμους επισημαίνει τις απαρχαιωμένες δομές στη βιομηχανία, καθώς και στη λήψη αποφάσεων και είναι αναγκαία για την επιτάχυνση του εκσυγχρονισμού μέσω επιτυχημένων προσεγγίσεων, και μπορεί να λειτουργήσει ως δείκτης όσον αφορά την ευρωπαϊκή σύγκλιση "προς την κορυφή" τόσο για το δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα.

3.8

Τα έγγραφα των υπηρεσιών της Επιτροπής περιλαμβάνουν συστάσεις ανά χώρα σχετικά με τη βιομηχανική ανάπτυξη (9). Οι εν λόγω συστάσεις ανά χώρα πρέπει να ενσωματωθούν με αρτιότερο τρόπο στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων, όπως συζητούνται από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή, στο πλαίσιο του ετήσιου Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

3.9

Ωστόσο, θα ήταν σοβαρό λάθος να ασχοληθεί με όλα αυτά μόνον η Επιτροπή. Τούτο αποτελεί κυρίως καθήκον των αρμόδιων υπηρεσιών στα ίδια τα κράτη μέλη τα οποία ασχολούνται με πολιτικές που δεν καλύπτονται από νομοθεσία ή μέτρα της ΕΕ. Επιπλέον, οι υπηρεσίες αυτές πρέπει επίσης να διασφαλίσουν τη σωστή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ.

3.10

Οι χρηματοπιστωτικές πολιτικές εντός της ευρωζώνης προϋποθέτουν την τελειοποίηση του συντονισμού μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των εθνικών αρχών. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο να μην μπορεί να επιτευχθεί συγκρίσιμος συντονισμός για την ενίσχυση του πλαισίου για τη βιομηχανία, την καινοτομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ο οποίος να βασίζεται σε ένα κοινό όραμα.

3.11

Το έγγραφο των υπηρεσιών της Επιτροπής μπορεί επίσης να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αναλάβουν διμερείς ή τριμερείς αξιολογήσεις μεταξύ τους σχετικά με ζητήματα που αφορούν τη βιομηχανία, όπως οι δεξιότητες, η εκπαίδευση, η τεχνολογία, η καινοτομία, ο διοικητικός φόρτος, η φορολογική πολιτική και οι κρατικές ενισχύσεις. Κάθε χώρα μπορεί εύκολα να αντλήσει συμπεράσματα για τις επιθυμητές εθνικές πολιτικές σε μια κοινή ευρωπαϊκή προοπτική. Η σοβαρή αξιολόγηση των εφαρμοζόμενων μέτρων πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να αποτελεί μέρος εθνικών προγραμμάτων.

3.12

Δεδομένου ότι αυτές οι τάσεις πρέπει να έχουν τη στήριξη όλης της κοινωνίας, είναι πολύ σημαντικό για τις επιχειρηματικές ενώσεις και τα συνδικάτα να ενεργούν ως ισότιμοι εταίροι στη διαδικασία. Τούτο αφορά και τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα μέρη όπως ο κλάδος της εκπαίδευσης, οι ΜΚΟ, οι καταναλωτές και άλλοι, ανάλογα με την περίπτωση. Οι συναινετικές προσεγγίσεις αποδίδουν καρπούς. Ο κοινωνικός διάλογος σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και σε τομείς και επιχειρήσεις, θα είναι πολύ χρήσιμος.

4.2.1

Η βιομηχανική καινοτομία χρειάζεται μια ισχυρή ευρωπαϊκή τεχνολογική βάση, η οποία πρέπει να υποστηρίζεται από διασυνοριακή συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των ερευνητικών ινστιτούτων και των πανεπιστημίων, από εφαρμοσμένη τεχνολογία και από επιχειρήσεις.

4.2.2

Οι βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής και οι διατομεακές τεχνολογίες είναι ουσιαστικές για την ΕΕ και τα εθνικά προγράμματα Ε&Α. Πολλαπλές κατάντη δραστηριότητες καθώς και οι δημόσιες πολιτικές για τις υποδομές και την αειφορία θα επωφεληθούν από αυτές. Το πλαίσιο της ΕΕ για τη δημόσια-ιδιωτική συνεργασία και διαβούλευση, κυρίως με τις τεχνολογικές πλατφόρμες της ΕΕ, είναι ζωτικής σημασίας. Οι δημόσιες συμβάσεις πρέπει επίσης να διαμορφώνουν κίνητρα υπέρ της προηγμένης καινοτομίας.

4.2.3

Η τεχνολογία είναι το πεδίο μάχης του μέλλοντος. Με την προώθηση διεθνών (εμβληματικών) έργων, η Επιτροπή και το Συμβούλιο Έρευνας θα ανοίξουν το δρόμο για την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς για την τεχνολογία και τα διασυνοριακά έργα. Η επιτυχής Ε&Α και τα ευρωπαϊκά διπλώματα ευρεσιτεχνίας θα στηρίξουν καινοτόμες επενδύσεις και θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας.

4.2.4

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη σημασία των ενωσιακών χρηματοδοτικών πόρων για την Ε&Α και για διασυνοριακά έργα. Το πρόγραμμα Horizon 2020 πρέπει να καλύψει με ταχείς ρυθμούς τις διευρυνόμενες προσπάθειες σε άλλες χώρες. Παρά το γεγονός ότι η θέση της Ευρώπης εξακολουθεί να είναι καλή, ο παραδοσιακός ηγετικός της ρόλος περιορίζεται. Οι περικοπές στον προϋπολογισμό του Horizon 2020 είναι αντιπαραγωγικές.

4.2.5

Ο βασικός ρόλος της ανώτατης εκπαίδευσης και των συναφών ερευνητικών δραστηριοτήτων είναι προφανής. Τα προγράμματα και η διαχείριση πρέπει να προσαρμόζονται όπου χρειάζεται.

4.2.6

Μια ετήσια ενημέρωση για τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε βασικές τεχνολογίες είναι επιθυμητή.

4.2.7

Η καινοτομία επηρεάζει πολύ περισσότερους τομείς. Πρόκειται για μια νέα δυναμική στις επιχειρήσεις και στον εργασιακό χώρο: επανασχεδιασμός των υφιστάμενων μεθόδων παραγωγής, ανάγκη αναδιάρθρωσης παρωχημένων λειτουργιών, ανάπτυξη αλυσίδων αξίας και νέων «τομέων», εξάλειψη των ορίων βιομηχανίας και υπηρεσιών. Η καινοτομία αφορά τον εκσυγχρονισμό και τη δημιουργικότητα στην κοινωνία και πρέπει να παρουσιάζεται με τον τρόπο αυτό.

4.2.8

Η Επιτροπή υπογραμμίζει την ανάγκη για τεχνολογία και καινοτομία σε όλες τις υπηρεσίες της ως οριζόντια προτεραιότητα. Θα ήταν θετικό οι εθνικές διοικήσεις να υιοθετήσουν αυτή τη μέθοδο.

4.3.1

Η τεχνολογία, η καινοτομία, οι επανασχεδιασμένες διαδικασίες παραγωγής, η ολοκλήρωση της βιομηχανίας και των υπηρεσιών, οι νέες κοινωνικές απαιτήσεις και προτεραιότητες καθιστούν καίριες όλες τις κατάλληλες δεξιότητες και προσόντα από τη βάση στην κορυφή.

4.3.2

Τα σύγχρονα εκπαιδευτικά συστήματα σε όλα τα επίπεδα κατέχουν καίρια σημασία. Η προσοχή της ΕΕ για την εκπαίδευση και την κατάρτιση δικαίως αυξάνεται - όπως αυξάνεται και σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Η εκπαίδευση αποτελεί βασική προϋπόθεση και πρέπει να είναι προσιτή σε όλους.

4.3.3

Οποιαδήποτε αναπτυξιακή πρωτοβουλία της ΕΕ απαιτεί συνεχή έμφαση στο συνολικό φάσμα της εκπαίδευσης. Με δεδομένες τις σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, η ανταλλαγή ορθών πρακτικών είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση, κυρίως, της ανεργίας των νέων.

4.3.4

Τα ενδιαφερόμενα μέρη διαδραματίζουν καίριο ρόλο. Σε κάθε επίπεδο - εταιρικό (συμπεριλαμβανομένων των επιτροπών επιχειρήσεων), τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ενωσιακό – ο κοινωνικός διάλογος πρέπει να εξετάζει την εκπαίδευση, τη μαθητεία, το διττό σύστημα κατάρτισης, την επαγγελματική κατάρτιση και την (δια βίου) επιμόρφωση με σκοπό την ενίσχυση των δεξιοτήτων και της απασχολησιμότητας έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Η διασυνοριακή αναγνώριση δεξιοτήτων και προσόντων πρέπει να αποτελεί τον κανόνα για την προώθηση της διεθνούς κινητικότητας.

4.3.5

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να διεξάγει αξιολογήσεις από ομοτίμους των εκπαιδευτικών συστημάτων και των αποτελεσμάτων τους στα κράτη μέλη. Οι αξιολογήσεις αυτές θα διαμορφώσουν δείκτες που θα χρησιμεύσουν για βελτίωση, όπου χρειάζεται, όπως συμβαίνει σε πολλούς άλλους τομείς.

4.3.6

Το απαιτούμενο επίπεδο δεξιοτήτων για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία αυξάνεται σταθερά. Η τεχνική εκπαίδευση και οι υπηρεσίες στον τομέα της μεταποίησης αποτελούν προτεραιότητες, από το χαμηλότερο επίπεδο επαγγελματικών προσόντων στην ανώτατη εκπαίδευση. Η δευτεροβάθμια τεχνική εκπαίδευση και τα συστήματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο.

4.3.7

Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, πρέπει να αντιμετωπιστούν οι διαρθρωτικές ελλείψεις επιστημόνων, μηχανικών και μαθηματικών (φοιτητών και ερευνητών) και να καταπολεμηθεί η αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας.

4.3.8

Κάθε εργαζόμενος πρέπει να έχει δικαίωμα στην επαγγελματική κατάρτιση. Αυτό είναι απαραίτητο ιδίως για εργάτες και τεχνίτες με συγκεκριμένες ειδικότητες στις ΜΜΕ και τη βιοτεχνία.

4.3.9

Η δημιουργία βιώσιμης απασχόλησης στη βιομηχανία που να βασίζεται σε σύγχρονες συνθήκες εργασίας και συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας αποτελεί μέρος της ορθής στάσης ως προς τη διαδικασία εκσυγχρονισμού της βιομηχανίας. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας πρέπει να συμβαδίζει με επαρκείς συνθήκες εργασίας και με τα δικαιώματα των εργαζομένων.

4.3.10

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στον αντίκτυπο του γηράσκοντα πληθυσμού της ΕΕ στην προσφορά εργασίας στη βιομηχανία. Οι συνθήκες εργασίας θα πρέπει να προσαρμοστούν στους ηλικιωμένους εργαζόμενους, όπως επίσης η διάρθρωση και οι δυνατότητες επαγγελματικής κατάρτισης και διά βίου μάθησης.

4.4.1

Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση αποτελεί αδύνατο σημείο. Ο βιομηχανικός τομέας έχει πληγεί από την τραπεζική κρίση. Οι τράπεζες εξακολουθούν να διστάζουν όσον αφορά την δανειοδότηση. Η κρίση ευνόησε την επανεθνικοποίηση των διαφόρων λειτουργιών. Η παραδοσιακή αποστροφή κινδύνου ενισχύεται από αυστηρότερους διεθνείς κανόνες για τα ίδια κεφάλαια και, κατά πάσα πιθανότητα, από τους δημοσιονομικούς κανονισμούς της ΕΕ. Ευτυχώς, οι κανονισμοί της Βασιλείας ΙΙΙ που δυσχεραίνουν το δανεισμό, θα εφαρμοστούν σταδιακά με μεγαλύτερη επιείκεια.

4.4.2

Οι ΜΜΕ απαιτούν πιο κατάλληλες χρηματοοικονομικές τεχνικές, και νέες οικονομικές πηγές όπως, για παράδειγμα, ασφαλιστικές επιχειρήσεις και συνταξιοδοτικά ταμεία. Ένας βασικός στόχος είναι να διαμοιραστούν οι κίνδυνοι ή να αποδυναμωθούν, μεταξύ άλλων, μέσω καθεστώτων εγγυήσεων ή κρατικών πόρων. Η συμμετοχική χρηματοδότηση πρέπει να διανοίξει ελκυστικές προοπτικές.

4.4.3

Εν τω μεταξύ, η ιδιωτική ή η μη τραπεζική χρηματοδότηση πρέπει να αυξηθεί. Οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες στα κράτη μέλη πρέπει να τονιστούν. Το χάσμα με τις ΗΠΑ είναι ενδεικτικό: τα 2/3 των αμερικανικών επενδύσεων χρηματοδοτούνται εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα, έναντι μόλις 1/3 στην Ευρώπη. Η ενωσιακή και η εθνική νομοθεσία πρέπει να ενθαρρύνουν την τάση προς μεγαλύτερη ιδιωτική χρηματοδότηση και ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, ιδίως για τη στήριξη της καινοτομίας.

4.4.4

Η επικουρικότητα συνεπάγεται μεγάλη ποικιλία φορολογικών πολιτικών, καθώς και συστήματα επιδοτήσεων και δανείων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η ΕΟΚΕ επιμένει να προβεί η Επιτροπή σε εκτιμήσεις και αξιολογήσεις από ομοτίμους των εθνικών μέσων έτσι ώστε να επιτευχθεί ουσιαστική σύγκλιση των μέσων.

4.4.5

Η ΕΤΕπ και η Επιτροπή επεξεργάζονται την επόμενη γενιά ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών μέσων που θα έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο και μόχλευση σε σχέση με τις επιχορηγήσεις. Η ικανότητα των ενωσιακών ταμείων να αναλαμβάνουν κινδύνους, σε συνδυασμό με την ικανότητα χρηματοδότησης της ΕΤΕπ, θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα μείγμα ικανοτήτων για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των χρηματοδοτικών μέσων για βιομηχανικούς στόχους.

4.4.6

Τα κεφάλαια κίνησης, που θα συντονίζονται από την ΕΤΕπ και την Επιτροπή, και θα εφαρμοστούν στα προγράμματα Horizon 2020 και Cosme, το πολυετές πλαίσιο και η περιφερειακή πολιτική πρέπει να αποδώσουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην σαφή ανάθεση αρμοδιοτήτων. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει την ανάγκη να διατηρηθεί ένας ισχυρός ενωσιακός προϋπολογισμός με σωστή διαχείριση, ο οποίος να συνδυάζεται με επιτυχώς (επαν)οργανωμένα εθνικά πιστωτικά μέσα. Τα ομόλογα έργων και τα "πράσινα" δάνεια πρέπει να επεκταθούν.

4.4.7

Οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ είναι πολύ αυστηροί και γραφειοκρατικοί. Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει ότι τα μέσα της ΕΕ πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στην αγορά και να εφαρμόζονται εύκολα. Πρέπει να προσαρμόζονται εύκολα στις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς, τόσο για τις καινοτόμες επιχειρήσεις, καθώς και για τα πολύ μικρής εμβέλειας σχέδια μικροχρηματοδότησης. Πρέπει να βρεθεί μια νέα ισορροπία μεταξύ της αξιόπιστης διακυβέρνησης των μέσων και των αναγκών της αγοράς.

4.5.1

Η αειφόρος ανάπτυξη και η αποδοτική χρήση των πόρων, παρά τις σημαντικές διαφορές μεταξύ κρατών μελών, περιλαμβάνονται ολοένα και περισσότερο στις επιχειρηματικές στρατηγικές τόσο ανάντη όσο και κατάντη, παρά τις σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών. Τα βιώσιμα επιχειρηματικά πρότυπα βελτιώνουν την ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών εταιρειών. Οι δημόσιοι και οι ιδιωτικοί φορείς βασίζονται ο ένας στον άλλο.

4.5.2

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν η κλιματική αλλαγή και οι εκπομπές CO2. Με τον συνεχή κίνδυνο διαρροής άνθρακα και επενδύσεων, η ΕΟΚΕ ζητεί με εμμονή να επαναξιολογηθούν οι πολιτικές της ΕΕ ως βάση για μια βιώσιμη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

4.5.3

Η σχέση κόστους - αποδοτικότητας και η τεχνική σκοπιμότητα για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόνο τότε θα διαμορφωθούν συνέργειες μεταξύ περιβαλλοντικών στόχων και βιομηχανικών επιδόσεων.

4.5.4

Η μετάβαση με βάση την τεχνολογία σε μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και αποδοτικής χρήσης πόρων θα πρέπει επίσης να είναι κοινωνικά δίκαιη για όλες τις γενιές εργατικού δυναμικού.

4.5.5

Η γήρανση του πληθυσμού συνεπάγεται ότι οι ηλικιωμένοι θα αποτελούν μεγαλύτερο μέρος των καταναλωτών και ότι η βιομηχανική παραγωγή θα πρέπει να καλύψει τη διαφορετική καταναλωτική τους συμπεριφορά. Αυτό δημιουργεί επίσης νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες και περιθώριο για καινοτομίες όπως τα λειτουργικά τρόφιμα, καθώς και στο πλαίσιο της προσαρμογής της στέγασης και των μεταφορών και των νέων τεχνολογιών υγείας και μακροπρόθεσμης περίθαλψης.

4.5.6

Τα χρηματοδοτικά προγράμματα και οι νομοθετικές διατάξεις της ΕΕ θα πρέπει να δίνουν ώθηση στη βιώσιμη καινοτομία, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τους προσανατολισμούς που καθορίζονται στην εμβληματική πρωτοβουλία για την αποδοτικότητα των πόρων. Δεδομένων των τεράστιων βιομηχανικών συμφερόντων, είναι υψίστης σημασίας να υπάρχουν συγκρίσιμες, σταθερές και προβλέψιμες περιβαλλοντικές συνθήκες σε ολόκληρη την Ένωση. Είναι απαραίτητο να αξιολογηθεί δεόντως η αποτελεσματικότητα του οικολογικού σχεδιασμού (Eco-design) (10) και η εισαγωγή απόλυτων ορίων στη χρήση πρώτων υλών από τη βιομηχανία.

Οι ρυθμιστικές υπερβολές επηρεάζουν την καινοτομία και τις επενδύσεις και μπορεί να οδηγήσουν σε απώλειες μεριδίων αγοράς. Η Επιτροπή και το Συμβούλιο πρέπει να διαφυλάξουν τις βασικές (ενεργοβόρες) ευρωπαϊκές βιομηχανίες και να εξαλείψουν αυτού του είδους τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού σε σχέση με τρίτες χώρες.

4.6.1

Οι υπηρεσίες αποτελούν το 70 % της ευρωπαϊκής οικονομίας και απασχολούν το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού. Επίσης, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις βιομηχανικές διαδικασίες και ενισχύουν τη βάση τους. Ωστόσο, η εφαρμογή της οδηγίας για τις υπηρεσίες ήταν ανομοιόμορφη. Επιπλέον, το επίπεδο των επιχειρηματικών υπηρεσιών συνεχίζει να είναι χαμηλό στις περισσότερες περιοχές της ΕΕ.

4.6.2

Η έλλειψη μιας ολοκληρωμένης αγοράς υπηρεσιών, έχει προφανώς αρνητικό αντίκτυπο τόσο στο εσωτερικό ευρωπαϊκό εμπόριο όσο και στην παραγωγικότητα. Και στους δύο τομείς, οι ΗΠΑ κατέχουν ηγετική θέση διότι η αμερικανική αγορά υπηρεσιών είναι πολύ πιο ολοκληρωμένη. Υπάρχουν ακόμη σημαντικές «εθνικές μεροληψίες» στον τομέα των υπηρεσιών, που στηρίζονται σε φραγμούς στις διασυνοριακές υπηρεσίες. «Λιγότερο εμπόριο σημαίνει λιγότερος ανταγωνισμός: οι αγορές υπηρεσιών της ΕΕ εξακολουθούν να είναι εθνικές, σε μεγάλο βαθμό, γεγονός που εμποδίζει την αύξηση της παραγωγικότητας  (11)».

4.6.3

Η περιορισμένη ανάπτυξη αποτελεί εμπόδιο σε έναν ανταγωνιστικό τομέα ΤΠΕ στην Ευρώπη, εμποδίζει πρωτοποριακές πρωτοβουλίες και θέτει εμπόδια στην αύξηση της παραγωγικότητας. Συνεπώς, η ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσει την ανάπτυξη της ελεύθερης αγοράς υπηρεσιών και να προωθήσει τις επιχειρηματικές υπηρεσίες και την αντίστοιχη δημιουργία θέσεων απασχόλησης σε όλη την Ευρώπη.

4.7.1

Συχνά είναι τα παράπονα για τους διοικητικούς φραγμούς. Ωστόσο, εξακολουθεί να μην υπάρχει επαρκής συστηματική επαναξιολόγηση των εθνικών κανόνων και νομοθεσιών, για τους οποίους είναι επίσης ιδιαίτερα επιθυμητές οι αξιολογήσεις αντικτύπου, όπως εφαρμόζονται από την Επιτροπή για τις πολιτικές της. Συνήθως, δεν υπάρχει συντονισμός μεταξύ κρατών μελών. Οι διοικητικοί φραγμοί και εμπόδια βλάπτουν πολλές προσπάθειες για τη σύσταση νέων επιχειρήσεων και για την προώθηση των ΜΜΕ.

4.7.2

Σε αυτόν τον τομέα, ο συγκαλυμμένος προστατευτισμός βρίσκεται σε άνοδο. Η ΕΟΚΕ επιμένει στην συνεχή και διαφανή αξιολόγηση. Πρέπει να δοθεί εντολή στην Επιτροπή να διερευνήσει το ζήτημα. Οι αξιολογήσεις από ομοτίμους θα πρέπει να συζητηθούν στο Συμβούλιο το οποίο οφείλει να καθορίσει στόχους και προθεσμίες.

4.8.1

Υπάρχουν πολύ διαφορετικά, συχνά μη συγκρίσιμα, είδη ΜΜΕ. Σε ορισμένους κλάδους, π.χ. στη λιανική πώληση, υφίστανται μεγάλες πιέσεις. Σε άλλες περιπτώσεις, ωστόσο, απορροφούν δραστηριότητες από μεγαλύτερες εταιρείες: εξωτερικές αναθέσεις, αλυσίδες αξίας, κλπ. Συνήθως, διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην καινοτομία για προϊόντα και υπηρεσίες. Λόγω του καινοτόμου δυναμικού τους και των επιτυχιών τους στην αγορά, οι ΜΜΕ πρέπει προφανώς να ενσωματωθούν και να χαρακτηριστούν ως κινητήρια δύναμη της βιομηχανικής πολιτικής της ΕΕ.

4.8.2

Λόγω της δυναμικής τους, της αλληλεπίδρασης στο εσωτερικό των αλυσίδων αξίας και της ευελιξίας τους, οι ΜΜΕ πρωτοπορούν συχνά ανοίγοντας το δρόμο για εξατομικευμένες λύσεις και ανανέωση. Επίσης, αποτελούν πολύτιμη πηγή νέων θέσεων εργασίας. Οι ΜΜΕ θα πρέπει να υποστηριχθούν στις προσπάθειές τους για τη μείωση της χρήσης εν ανεπαρκεία πόρων και ενέργειας. Αυτό τελικά θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους, που θα τους επιτρέψει να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.

4.8.3

Η Ευρώπη χρειάζεται νέους επιχειρηματίες. Στην εκπαίδευση, πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή στην «επιχειρηματικότητα», συμπεριλαμβανομένης της "επιχειρηματικής διάστασης στα πανεπιστήμια". Η ΕΟΚΕ επικροτεί σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την επιχειρηματικότητα.

4.8.4

Ο αριθμός των νέων επιχειρήσεων αυξάνεται. Οι συγκρίσεις με τις ΗΠΑ, ωστόσο, δείχνουν ότι πολύ λίγες μικρές εταιρείες φθάνουν το επίπεδο της ωριμότητας. Τούτο οφείλεται τόσο στις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες όσο και στους εθνικούς φραγμούς στην ευρωπαϊκή αγορά.

4.9.1

Οι εθνικές ενεργειακές πολιτικές οδηγούν σε κατακερματισμένες πολιτικές ενεργειακού μείγματος στην Ένωση, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται οι τιμές της ενέργειας, η τεχνολογία, οι σχέσεις με τρίτες χώρες και η εσωτερική αγορά. Η ΕΟΚΕ εμμένει στην ανάγκη για μια κοινή ενεργειακή πολιτική. Δεδομένου ότι η ενέργεια επηρεάζει σημαντικά την οικονομία, δεν είναι δυνατόν να διαμορφωθεί μια σοβαρή βιομηχανική πολιτική χωρίς ορισμένες κοινές αρχές σε όλη την Ευρώπη.

4.9.2

Το Συμβούλιο δεν μπορεί πλέον να αποφύγει μια στρατηγική συζήτηση σχετικά με τις μακροπρόθεσμες ενεργειακές προοπτικές και τις κατάλληλες πολιτικές, π.χ. το επιθυμητό ενεργειακό μείγμα της ΕΕ: ορυκτές πρώτες ύλες, πυρηνική ενέργεια και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επίσης, στο θεματολόγιο περιλαμβάνονται οι περιβαλλοντικές συνθήκες και οι συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας.

4.9.3

Οι αποφάσεις είναι ακόμη πιο επιτακτικές τώρα που η ανάπτυξη του σχιστολιθικού φυσικού αερίου στις ΗΠΑ ανατρέπει πλέον την παγκόσμια κατάσταση στον τομέα της ενέργειας.

4.9.4

Οι τιμές της ενέργειας στην ΕΕ είναι σημαντικά υψηλότερες από εκείνες των μεγάλων εμπορικών εταίρων. Η τιμή του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ είναι το 20 % της ευρωπαϊκής τιμής. Τούτο έχει τεράστιες συνέπειες για τον κλάδο των χημικών και του χάλυβα και μπορεί να επηρεάσει και τις κατάντη βιομηχανίες. Οι επιπτώσεις στις επενδύσεις στην Ευρώπη και η ανάγκη για μια συντονισμένη αντίδραση της ΕΕ και των κρατών μελών αποτελούν καυτά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν.

4.9.5

Η βιομηχανία συμβάλλει στη διάδοση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Όμως, λόγω του υψηλού κόστους της ενέργειας, είναι σημαντικό να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ της ανταγωνιστικότητας και της χρηματοδότησης των ανανεώσιμων πηγών, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των φόρων καθώς και στη βελτίωση των καθεστώτων ενίσχυσης που είναι αποδοτικά από άποψη κόστους.

4.10.1

Οι εξωτερικές σχέσεις υπερβαίνουν τις επίσημες συμφωνίες, όπως αυτή του ΠΟΕ. Κατά την ανάπτυξη της εξωτερικής διάστασης της βιομηχανικής πολιτικής, η ΕΕ και τα κράτη μέλη οφείλουν να προσδιορίσουν κοινές θέσεις σχετικά με τρόπους αντιμετώπισης πολύπλοκων ζητημάτων, και συγκεκριμένα την εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού παγκοσμίως. Καθώς το άνοιγμα των αγορών συνεπάγεται αμοιβαιότητα, η ΕΕ θα πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά με τις συγκεκριμένες και επιβλαβείς στρεβλώσεις για τα συμφέροντα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.

4.10.2

Ο απρόσκοπτος ενεργειακός εφοδιασμός κατέχει ζωτική σημασία για οικονομικούς αλλά και για λόγους ασφαλείας. Το ζήτημα αυτό απαιτεί ακόμη περισσότερο μια πανευρωπαϊκή προσέγγιση, υπό το πρίσμα των τρεχουσών χαμηλών τιμών της ενέργειας στις ΗΠΑ. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε ύλες που είναι ολοένα και πιο απαραίτητες για τις βιομηχανικές διεργασίες.

4.10.3

Τα διεθνή περιβαλλοντικά, κλιματικά και κοινωνικά πρότυπα ή οι αντίστοιχες κλαδικές συμφωνίες κατέχουν καίρια σημασία για τη διαμόρφωση ισότιμων συνθηκών παγκοσμίως. Πρέπει να δημιουργούν συνθήκες που να διαφυλάσσουν τις μεταποιητικές αλυσίδες αξίας στην Ευρώπη.

4.10.4

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει την ανάγκη προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η πρόσβαση σε δημόσιες συμβάσεις στο εξωτερικό πρέπει να διασφαλιστεί.

4.10.5

Οι καλές διαπραγματεύσεις και οι ισορροπημένες συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, ιδιαίτερα με τις ΗΠΑ, αποτελούν θετική επιδίωξη. Η στενή παρακολούθηση αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση.