30.5.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 153/9

—

έχοντας υπόψη τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης του οποίου η διακήρυξη έγινε στο Στρασβούργο στις 12 Δεκεμβρίου 2007,

—

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

—

έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών,

—

έχοντας υπόψη την καταστατική πράξη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης EURONEST της 3ης Μαΐου 2011,

—

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα των συνόδων κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης της 7ης Μαΐου 2009 στην Πράγα και της 29ης-30ής Σεπτεμβρίου 2011 στη Βαρσοβία,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2009 σχετικά με την οικοδόμηση της δημοκρατίας στις εξωτερικές σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

—

έχοντας υπόψη τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για την ελευθερία του Τύπου της 25ης Μαΐου 2009,

—

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το ανατολικό σκέλος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, καθώς και σχετικά με τη Δημοκρατία της Αρμενίας, τη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν, τη Δημοκρατία της Λευκορωσίας, τη Γεωργία, τη Δημοκρατία της Μολδαβίας και την Ουκρανία,

—

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση που εξέδωσε στις 25 Μαΐου 2011 η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με θέμα «Μια νέα απάντηση σε μια γειτονιά που αλλάζει»,

—

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης που εγκρίθηκαν το 2010 και το 2011 και σχετίζονται με συνταγματικά ζητήματα, τον εκλογικό κώδικα, την ελευθερία συνείδησης και τη θρησκευτική ελευθερία, τα πολιτικά κόμματα, τα πρότυπα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, τις πολιτικές ενώσεις πολιτών, τον νόμο περί συναθροίσεων και διαδηλώσεων και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης,

—

έχοντας υπόψη τις τακτικές εκθέσεις προς το Μόνιμο Συμβούλιο του ΟΑΣΕ από τον εκπρόσωπο του ΟΑΣΕ για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης,

—

έχοντας υπόψη τη δήλωση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τα μέτρα προώθησης της τήρησης του άρθρου 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (εγκρίθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2010),

—

έχοντας υπόψη τον Κανονισμό της,

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατία αποτελεί οικουμενική αξία και μορφή διακυβέρνησης όπου οι πολίτες απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα συμμετοχής στην πολιτική ζωή και ίση πρόσβαση στις νομοθετικές διαδικασίες·

B.

λαμβάνοντας υπόψη την κοινή δήλωση της συνόδου κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που διεξήχθη στη Βαρσοβία στις 29-30 Σεπτεμβρίου 2011, η οποία ορίζει ότι «η Ανατολική Εταιρική Σχέση βασίζεται σε μια κοινότητα αξιών, στις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών και στο κράτος δικαίου» και ότι «όλες οι χώρες που συμμετέχουν στην Ανατολική Εταιρική Σχέση δεσμεύονται απέναντι στις εν λόγω αξίες μέσω των σχετικών διεθνών μέσων»·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρεται στη δημοκρατία ως θεμελιώδη αξία της Ένωσης και την αναγνωρίζει ως κοινή στα κράτη μέλη της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εν λόγω κράτη μέλη έχουν κοινή μορφή διακυβέρνησης που βασίζεται στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 49 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρεται στο δικαίωμα κάθε ευρωπαϊκού κράτους, που σέβεται τις δημοκρατικές αξίες της ΕΕ και δεσμεύεται να τις προάγει, να υποβάλει αίτηση προσχώρησης στην Ένωση·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δημοκρατικά συστήματα ενδέχεται να διαφέρουν ως προς τη μορφή και τη δομή τους, αντικατοπτρίζοντας διαφορετική ιστορία, πολιτισμό και συνθήκες, αλλά ότι η λαϊκή κυριαρχία, η ισότητα και η ελευθερία, η διάκριση των εξουσιών και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η διαφάνεια και η υποχρέωση λογοδοσίας όσον αφορά τις δημόσιες υποθέσεις συγκαταλέγονται σε παγκόσμιο επίπεδο στα βασικά χαρακτηριστικά της δημοκρατίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου είναι ζωτικής σημασίας για τη θέσπιση δημοκρατικών συστημάτων, τα οποία επιτρέπουν στους πολίτες να προστατεύουν τα δικαιώματά τους και απολαμβάνουν θεμελιώδεις ελευθερίες·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατία διασφαλίζει την ισότητα ενώπιον του νόμου και την εξάλειψη κάθε μορφής διάκρισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτεί οι άνδρες και οι γυναίκες να μπορούν να συμμετέχουν επί ίσοις όροις στην πολιτική ζωή και όλοι οι πολίτες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ανήκουν σε μειονότητες ή σε ευάλωτες ομάδες, να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελλιπής λογοδοσία της πολιτικής τάξης και η ελλιπής ικανότητά της να επιτυγχάνει συμβιβασμούς, η παρατεταμένη αστάθεια μαζί με τη μειωμένη οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη ενδέχεται να οδηγήσουν σε διάχυτη λαϊκή απογοήτευση και ενδέχεται να ενισχυθεί ο αντιδημοκρατικός λαϊκισμός·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία βασίζεται στην αρχή των εκλεγμένων ατόμων, τα οποία αντιπροσωπεύουν τη βούληση του λαού και απαιτεί την περιοδική διοργάνωση ανοικτών στον ανταγωνισμό, ελεύθερων και δίκαιων εκλογών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αντιπροσωπευτικές εκλογές απαιτούν ενεργή συμμετοχή των ψηφοφόρων και υψηλό ποσοστό συμμετοχής·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ανεξάρτητα εκτελεστικά, νομοθετικά και δικαστικά όργανα με χωριστές εξουσίες αποτελούν τη βάση των δημοκρατικών συστημάτων και της δημοκρατικής διακυβέρνησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις δημοκρατικές αρχές, οι κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια σε διεθνές, εθνικό επίπεδο ή σε επίπεδο κατώτερο του εθνικού λογοδοτούν για την άσκηση δημόσιων πολιτικών και δημόσιας διοίκησης και καθιστούν διαφανείς τις αποφάσεις τους ενώπιον των πολιτών·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ισχυρά κοινοβουλευτικά όργανα βρίσκονται στο επίκεντρο όλων των δημοκρατικών συστημάτων διακυβέρνησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσφέρει ευπρόσδεκτη βοήθεια όσον αφορά την παροχή υποστήριξης προς τα κοινοβούλια των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σε μια δημοκρατία, η πολυμορφία των πολιτικών κομμάτων με ικανότητα εκπροσώπησης των πολιτών διασφαλίζει την ύπαρξη διαφορετικών επιλογών όσον αφορά τις πολιτικές, τις πολιτικές ιδέες και τα προγράμματα, καθώς και όσον αφορά τους υποψήφιους για εκτελεστικές και νομοθετικές θεσμικές θέσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πολιτικά κόμματα προσφέρουν στους πολίτες τη δυνατότητα να συζητούν ανοιχτά και με διαφάνεια τις επιθυμίες και τα αιτήματα της κοινωνίας και να τα μετατρέπουν σε προτάσεις πολιτικής και εναλλακτικές λύσεις·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης, η ελευθερία του συνέρχεσθαι, το δικαίωμα ίδρυσης ανεξάρτητων πολιτικών κομμάτων, μη κυβερνητικών οργανώσεων και συλλόγων συνιστούν βασικά στοιχεία της δημοκρατίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι θεμελιώδους σημασίας να δοθούν εγγυήσεις στους πολίτες ότι μπορούν να ασκούν τα δικαιώματά τους στους εν λόγω τομείς χωρίς να εκτίθενται σε απειλές για αγωγές ή φυλάκιση·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία και ο πλουραλισμός των μέσων ενημέρωσης και του Τύπου είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου οι πολίτες να σχηματίσουν γνώμες και να εκφέρουν κρίσεις επωφελούμενοι από ποικίλες πηγές πληροφοριών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατική πολιτική ζωή απαιτεί ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στην ενημέρωση μέσω καναλιών επικοινωνίας που κυμαίνονται από έκδοση εντύπων μέχρι ηλεκτρονικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένου του Διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, χωρίς λογοκρισία, καθώς και διασφάλιση αξιόπιστου και ασφαλούς περιβάλλοντος για την ερευνητική δημοσιογραφία·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η θέσπιση ή η προσαρμογή νομοθετικού πλαισίου για τα μέσα ενημέρωσης κατά τέτοιον τρόπο ώστε να παρεμποδιστεί η δημιουργία μονοπωλίων και να προωθηθεί ο πλουραλισμός των μέσων ενημέρωσης συνιστά επανεμφανιζόμενη πρόκληση για όλα τα κράτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πλαίσια αυτά θα πρέπει να θεσπίσουν κατάλληλους κανονισμούς για το Διαδίκτυο, τις τεχνολογίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών και τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, που παρέχουν νέες ευκαιρίες για αύξηση των πολιτικών γνώσεων και της συμμετοχής των πολιτών στην πολιτική ζωή και για ενίσχυση του ενδιαφέροντός τους όσον αφορά την ενασχόληση με τα κοινά·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι οποίες είναι ξεχωριστές και δεν συνδέονται με κρατικές δομές, διαδραματίζουν εξέχοντα ρόλο στη λειτουργία της δημοκρατίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι συντελούν στην οικοδόμηση δημοκρατικού πνεύματος στην κοινωνία ενημερώνοντας τους πολίτες, ενθαρρύνοντάς τους να συμμετέχουν σε πολιτικές συζητήσεις και καθιστώντας τις κυβερνήσεις υπόλογες για τις δημόσιες πολιτικές·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη της δημοκρατίας θέτει ορισμένες προκλήσεις όσον αφορά τη συμμετοχή των πολιτών στην πολιτική ζωή και στις πολιτικές συζητήσεις, τον ανοιχτό χαρακτήρα των φορέων χάραξης πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των κοινοβουλίων απέναντι στον διάλογο με την κοινωνία, και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ανεξαρτησία τους από πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφθορά υπονομεύει την εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς και αποδυναμώνει τη λογοδοσία, τη νομιμότητα και την αξιοπιστία της πολιτικής ηγεσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξάλειψη της διαφθοράς συνιστά πρόκληση και απαραίτητη προϋπόθεση για τον εκδημοκρατισμό όλων των κοινωνιών και απαιτεί ενίσχυση της κατάλληλης νομοθεσίας και των ηθικών και δεοντολογικών κανόνων και των κανόνων συμπεριφοράς που εφαρμόζονται στην πολιτική ζωή·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης θα ωφελούσαν ιδιαιτέρως τη συνεργασία και τον διάλογο με τα κράτη μέλη της ΕΕ στο πλαίσιο της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αυτό το πλαίσιο, τέτοιου είδους δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να αφορούν κατά προτεραιότητα το κράτος δικαίου, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, τον σεβασμό και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, καθώς και τις ελεύθερες και δίκαιες εκλογές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την πολιτική βούληση και τις διαφορετικές πολιτικές προθέσεις της διευθύνουσας ελίτ κάθε χώρας εταίρου·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαφανείς και υπόλογες δημόσιες διοικήσεις αντιμετωπίζουν νέες οργανωτικές προκλήσεις ώστε να καθίστανται διαθέσιμες στους πολίτες οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων και οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων πολικής προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε αυτές και να πραγματοποιούν σχετικές συζητήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολίτες έχουν την ευκαιρία να προβάλλουν τις αξιώσεις τους και να υποβάλλουν τις προτάσεις τους, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τη δημόσια διοίκηση·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κυριαρχούν τάσεις για αύξηση της λήψης αποφάσεων πολιτικής σε διεθνές επίπεδο, δεδομένου ότι οι πολιτικές αντιδράσεις στις παγκόσμιες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις πρέπει να έχουν παγκόσμιο χαρακτήρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ταυτόχρονα, οι διεθνείς οργανισμοί διαδραματίζουν καίριο ρόλο όσον αφορά την προτροπή όλων των εταίρων σε παγκόσμιο επίπεδο να βασίζονται σε κοινά πρότυπα που λαμβάνουν υπόψη τη δημοκρατική διακυβέρνηση·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση των ατόμων και συγκεκριμένα των νέων στις δημοκρατικές αξίες, καθώς και η δημιουργία της κοινωνίας των πολιτών είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον της δημοκρατίας, με στόχο την αποφυγή χαμηλών ποσοστών συμμετοχής που υπονομεύουν τη νομιμότητα των αντιπροσωπευτικών οργάνων και φορέων·

1.

πιστεύει ότι η πρόοδος όσον αφορά τη δημοκρατία, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το κράτος δικαίου είναι μέγιστης σημασίας τόσο για τα κράτη μέλη της ΕΕ όσο και για τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς και για την ανάπτυξη της συνεργασίας τους, την οικονομική ολοκλήρωση και την πολιτική σύνδεση·

2.

θεωρεί ότι η διάκριση των εξουσιών και η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των κρατικών οργάνων είναι απαραίτητες για τη σταθερότητα, την ανεξαρτησία και την αποτελεσματικότητα των δημοκρατικών θεσμών και αποτελούν τη μόνη εγγύηση για την αύξηση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς αυτούς·

3.

τονίζει ότι οι διαδικασίες εκδημοκρατισμού θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στον σεβασμό και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, την ενίσχυση του κράτους δικαίου, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, τη διαφανή σύναψη συμβάσεων, τον διαχωρισμό της πολιτικής από την επιχειρηματική δραστηριότητα, την αξιόπιστη δικαστική διαδικασία και την αμεροληψία και τη διαφάνεια των εκλογών·

4.

υπογραμμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η ελευθερία των πολιτών όσον αφορά το δικαίωμα του εκλέγεσθαι· τονίζει τη σημασία της προαγωγής του δικαιώματος των πολιτών να σχηματίζουν πολιτικά κόμματα, να ανακοινώνουν ελεύθερα τη συμμετοχή τους και να συμμετέχουν σε προεκλογικές εκστρατείες·

5.

καλεί τις αντίστοιχες κυβερνήσεις να διασφαλίσουν ότι οι εκλογές, ιδίως οι επερχόμενες κοινοβουλευτικές και προεδρικές εκλογές στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης, θα είναι δίκαιες, διαφανείς και θα συμμορφώνονται πλήρως προς τα διεθνή πρότυπα για τις δημοκρατικές εκλογές και τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΑΣΕ/ODIHR· τονίζει τη σημασία διασφάλισης δίκαιης εκλογικής διαδικασίας κατά την περίοδο πριν από τις εκλογές για όλες τις ανταγωνιζόμενες πλευρές, συμπεριλαμβανομένης της δίκαιης πρόσβασης στα μέσα ενημέρωσης· ζητεί την προσεκτική αναθεώρηση και τροποποίηση των εθνικών εκλογικών πλαισίων και κωδίκων όπου χρειάζεται· από αυτήν την άποψη, χαιρετίζει τις πρόσφατες αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στον εκλογικό κώδικα της Αρμενίας· θεωρεί ότι οι διεθνείς παρατηρητές των εκλογών αναλαμβάνουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών σε όλες τις εκλογικές διαδικασίες και καλεί τη διεθνή κοινότητα να διασφαλίσει διεθνή δράση παρατήρησης των εκλογών που πρόκειται να διεξαχθούν στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης και να παράσχει αντικειμενική αξιολόγηση της συνολικής εκλογικής διαδικασίας, η οποία θα δημοσιοποιηθεί αδιακρίτως για όλες τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης και η οποία θα βασίζεται στα ίδια πρότυπα·

6.

καλεί τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να διασφαλίσουν ότι η επερχόμενες κοινοβουλευτικές και προεδρικές εκλογές, οι οποίες πρόκειται να διεξαχθούν, θα είναι ελεύθερες, δίκαιες, δημοκρατικές καθώς θα έχουν διεξαχθεί σύμφωνα με τα πρότυπα του ΟΑΣΕ·

7.

τονίζει ότι η έγκριση και η εφαρμογή νομοθεσίας κατά των διακρίσεων αποτελούν στοιχεία ζωτικής σημασίας για τη δημοκρατική πρόοδο σε ανοιχτές, πολυεθνικές και πολυπολιτισμικές κοινωνίες·

8.

ζητεί την ενίσχυση, τη βελτίωση ή την έγκριση κωδίκων συμπεριφοράς για την πολιτική ζωή, στους οποίους θα περιλαμβάνονται δεοντολογικές αρχές και πρότυπα που θα εφαρμόζονται σε εθνικούς κυβερνητικούς φορείς και κοινοβούλια· επισημαίνει ότι τα τελευταία θα πρέπει να υποστηρίζονται στις προσπάθειές τους να διαδραματίσουν τον δικό τους ρόλο στον καθορισμό εθνικών πολιτικών, τη λογοδοσία των κυβερνήσεων, την παρακολούθηση και αξιολόγηση παλαιότερων επιδόσεων και αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται· ζητεί την εδραίωση σαφούς διαχωρισμού της οικονομικής και πολιτικής σφαίρας κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, προκειμένου να αποφευχθούν συγκρούσεις συμφερόντων, ιδιαίτερα δε όσον αφορά τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων· υπογραμμίζει τη σημασία του σαφούς νομοθετικού πλαισίου και διατάξεων σχετικά με τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και εκστρατειών, που παρέχουν εγγυήσεις για τη διαφάνεια του κανονισμού, την εποπτεία της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων και ίσες ευκαιρίες για όλα τα πολιτικά κόμματα·

9.

καλεί την ΕΕ, τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να παράσχουν ισχυρή πολιτική δέσμευση για την καταπολέμηση της διαφθοράς σε όλες τις μορφές της και να ενισχύσουν και να εφαρμόσουν αποτελεσματικά νομοθεσία κατά της διαφθοράς, δεδομένου ότι η διαφθορά όχι μόνο παρεμποδίζει τη μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη και την εμπιστοσύνη των πολιτών στην πολιτική ανάπτυξη, αλλά έχει επίσης αρνητικό αντίκτυπο στον κοινωνικό ιστό και στις προοπτικές εξέλιξης της κοινωνίας·

10.

ζητεί την ενίσχυση του κοινού προγράμματος της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την ενίσχυση της μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης· προτείνει να επεκταθεί σε κοινές δραστηριότητες κατάρτισης και ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ δικαστών από κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης·

11.

ζητεί την ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου ανάμεσα στην ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης σχετικά με το θέμα της οικοδόμησης της δημοκρατίας και της εφαρμογής δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων· υπόσχεται να ενισχύσει τον ρόλο της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης EURONEST στον εν λόγω διάλογο με πολιτικά όργανα και άλλους παράγοντες, και συγκεκριμένα με την ανάπτυξη ανταλλαγών και συζητήσεων ανάμεσα στα μέλη της και εκπροσώπους κυβερνητικών οργάνων, κοινοβουλευτικά και μη κοινοβουλευτικά πολιτικά κόμματα, την κοινωνία των πολιτών, τα μέσα ενημέρωσης και μη κυβερνητικές οργανώσεις·

12.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ, τα οποία βίωσαν τη μετάβαση από απολυταρχικά καθεστώτα στη δημοκρατία, να προσφέρουν συμβουλές στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης με βάση τα όσα διδάχθηκαν από τις επιτυχίες και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν κατά τα τελευταία είκοσι έτη· συνιστά κατά τη μετάβασή τους προς βαθύτερη δημοκρατική και πολιτική σύνδεση με την ΕΕ, οι χώρες εταίροι να εγκρίνουν νομοθετικά και συγκεκριμένα μέτρα που θα διασφαλίζουν την πρόσβαση των πολιτών τους σε εθνικά αρχεία, τα οποία σχετίζονται με τις δραστηριότητες εποπτείας προηγούμενων απολυταρχικών καθεστώτων·

13.

συνιστά την οικοδόμηση αλληλεγγύης και την ενίσχυση της υποστήριξης της ΕΕ προς τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης κατά την εφαρμογή δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, κυρίως σε σχέση με τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, και κατά την παροχή εγγυήσεων για την ανεξαρτησία, την αμεροληψία, τη λογοδοσία και τον επαγγελματισμό του δικαστικού συστήματος και των δικαστηρίων·

14.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παράσχει ενισχυμένη οικονομική, τεχνική υποστήριξη και εμπειρογνωμοσύνη στις διοικήσεις των εθνικών κοινοβουλίων των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης εντός του ολοκληρωμένου προγράμματος για τη δημιουργία θεσμών προκειμένου να ενισχυθεί η απόδοση, η διαφάνεια και η υποχρέωση λογοδοσίας τους, πράγμα άκρως σημαντικό εάν τα κοινοβούλια πρόκειται να διαδραματίσουν το δικό τους ρόλο στις δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων·

15.

συνιστά να υποστηριχθεί σθεναρά ο υφιστάμενος διάλογος για τα ανθρώπινα δικαιώματα που θέσπισε η ΕΕ με τη Λευκορωσία και οι άλλες μορφές συνεργασίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα με τις άλλες χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης· καλεί την ΕΕ και τις χώρες εταίρους να παρέχουν επιπλέον οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους για αυτόν τον σκοπό·

16.

ζητεί τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Δημοκρατία (ΕΤΔ) με σκοπό την υποστήριξη πολιτικών παραγόντων, όπως τα πολιτικά κόμματα, οι μη καταχωρημένες μη κυβερνητικές οργανώσεις και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, που καταβάλλουν προσπάθειες για την επίτευξη δημοκρατικών αλλαγών· συνιστά το ΕΤΔ να χρησιμοποιηθεί ως ανεξάρτητο, ευέλικτο και εξειδικευμένο εργαλείο στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης·

17.

τονίζει ότι το μελλοντικό ΕΤΔ θα πρέπει να λειτουργεί συμπληρωματικά σε σχέση με τα υφιστάμενα μέσα υποστήριξης της δημοκρατίας, και συγκεκριμένα δεν θα πρέπει να υποκαθιστά ούτε να επαναλαμβάνει τις δραστηριότητες που εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού μέσου για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα του ανθρώπου (ΕΜΔΑΑ)·

18.

ενθαρρύνει τα πολιτικά κόμματα στα κράτη μέλη της ΕΕ να αναπτύξουν προγράμματα συνεργασίας με τους ομολόγους τους στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης, και ενθαρρύνει την αδελφοποίηση άλλων δημοκρατικών παραγόντων της ΕΕ, όπως συνδικαλιστικές οργανώσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις, οργανώσεις εργοδοτών, αγροτών και γυναικών, όργανα θρησκευτικού και πολιτιστικού διαλόγου, οργανώσεις καταναλωτών, νέων, δημοσιογράφων και δασκάλων, όργανα τοπικής αυτοδιοίκησης και πανεπιστήμια, με παρόμοιες οργανώσεις στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης·

19.

συνιστά την ενίσχυση των προσπαθειών για την καταπολέμηση της διαφθοράς μέσω της αύξησης της χρηματοδότησης σχεδίων και μέτρων κατά της διαφθοράς και μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης στο πλαίσιο της ομάδας κρατών του Συμβουλίου της Ευρώπης (GRECO) κατά της διαφθοράς· ενθαρρύνει τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να αναπτύξουν ολοκληρωμένες πολυετείς στρατηγικές κατά της διαφθοράς και σχέδια δράσης με συγκεκριμένα μέτρα και προθεσμίες και να χορηγήσουν τους απαραίτητους δημοσιονομικούς πόρους για την εφαρμογή τους·

20.

συνιστά την ενίσχυση του διαλόγου ανάμεσα στην ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά μέτρα προστασίας ευάλωτων ατόμων και μειονοτήτων από διακρίσεις· εφιστά την προσοχή της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης στο γεγονός ότι, κατά τη θέσπιση εθνικού μηχανισμού στο πλαίσιο της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, πρέπει να παρασχεθούν επαρκείς οικονομικοί και ανθρώπινοι πόροι στο όργανο που θα επιλεγεί για την εκτέλεση της εντολής·

21.

τονίζει ότι, σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης, τα ανεξάρτητα και ελεύθερα μέσα ενημέρωσης είναι ζωτικής σημασίας για τη δημοκρατία και τη λειτουργία της, καθώς διασφαλίζουν τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στις δημόσιες υποθέσεις και ενδυναμώνουν τη θέση των πολιτών·

22.

παροτρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να διασφαλίσουν το θεμελιώδες δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ευρωπαϊκού Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων μέσω της παρακολούθησης και της πλήρους τήρησης της αρχής της ανεξαρτησίας και του πλουραλισμού των μέσων ενημέρωσης προκειμένου να αποτραπεί η δημιουργία μονοπωλίων και αδικαιολόγητες παρεμβάσεις στις δραστηριότητες των μέσων ενημέρωσης·

23.

αποδοκιμάζει το γεγονός ότι πολλοί δημοσιογράφοι έχουν υπάρξει θύματα εκφοβισμού και παρενόχλησης ή επιθέσεων εξαιτίας της θαρραλέας και ανεξάρτητης εργασίας τους και καλεί τις αρμόδιες αρχές να διερευνήσουν πλήρως τα γεγονότα αυτά και να θέσουν τους υπεύθυνους ενώπιον της δικαιοσύνης·

24.

συνιστά τη θέσπιση ή τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου που ισχύει για τη δημόσια και ιδιωτική μετάδοση εκπομπών, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα του ΟΑΣΕ· θεωρεί ότι οι νέοι ή οι τροποποιημένοι κανονισμοί θα πρέπει να έχουν ως στόχο την αποτροπή της συγκέντρωσης ιδιοκτησίας μέσων ενημέρωσης, τη διασφάλιση της αμεροληψίας των διαγωνισμών για την παροχή αδειών μετάδοσης εκπομπών και την προστασία του περιεχομένου των μέσων ενημέρωσης από πολιτικές και εμπορικές πιέσεις, ιδίως κατά τις εκλογικές διαδικασίες, προφυλάσσοντας όλες τις ανταγωνιζόμενες πλευρές από αθέμιτες συνθήκες, αποκλεισμό από ορισμένες πολιτικές επιλογές και περιορισμούς·

25.

συνιστά την προώθηση ενός δωρεάν προσβάσιμου Διαδικτύου, το οποίο υπηρετεί την ελευθερία της έκφρασης και τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο υποστήριξης πολιτικών συζητήσεων, δημοκρατικών πρωτοβουλιών και διάδοσης του πολιτικού πολιτισμού και γνώσης·

26.

καλεί την ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να οργανώσουν προγράμματα ανταλλαγής και εκπαίδευσης προκειμένου να ενισχυθεί ο επαγγελματισμός των δημοσιογράφων, να καθοριστούν ορθές δημοσιογραφικές πρακτικές και να προωθηθούν δεοντολογικά και επαγγελματικά πρότυπα για τη δημοσιογραφία και να αναπτυχθεί η ερευνητική δημοσιογραφία· υπογραμμίζει ότι η καλύτερη γνώση και η προώθηση της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης από τα μέσα ενημέρωσης θα βελτίωνε σημαντικά την κατανόηση και τον ενστερνισμό από τον πληθυσμό των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης προγραμμάτων δημοκρατικής μεταρρύθμισης που υποστηρίζονται και ενθαρρύνονται από την ΕΕ·

27.

καλεί την ΕΕ, τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να διασφαλίσουν τη διαφάνεια των αποφάσεων για τη χάραξη πολιτικής παρέχοντας στους ενδιαφερόμενους φορείς πληροφορίες και παροτρύνοντάς τους να συμμετέχουν σε δημόσιες ανοιχτές συζητήσεις και διαβουλεύσεις· συνιστά να ενισχυθεί το ενδιαφέρον των πολιτών για τις πολιτικές συζητήσεις ανοίγοντας περαιτέρω τα κοινοβούλια και της δημοκρατικές συνελεύσεις σε διαβουλεύσεις και ανταλλαγές με τους πολίτες, κυρίως με τη συμμετοχή στις συζητήσεις εκπροσώπων των γυναικών και των νέων·

28.

καλεί επίσης την ΕΕ, τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να προωθήσουν τον δημοκρατικό ρόλο των πολιτικών κομμάτων και κινημάτων αναλαμβάνοντας διαμεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στα κρατικά όργανα και τους πολίτες, διαμορφώνοντας την κοινή γνώμη, συνενώνοντας συμφέροντα και προωθώντας και επιτρέποντας τον ανταγωνισμό μεταξύ διαφορετικών πολιτικών επιλογών·

29.

συνιστά την περαιτέρω ενθάρρυνση των πολιτικών κομμάτων προκειμένου να διασφαλίσουν ισόρροπη εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών στις διαδικασίες τους για τον καθορισμό υποψηφίων για τις εκλογές·

30.

υπογραμμίζει ότι οι βιώσιμες δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις απαιτούν καλύτερη κατανόηση και ενστερνισμό αυτών· κατά συνέπεια, καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να διαβουλευτούν με την κοινωνία των πολιτών πριν από την εφαρμογή προγραμμάτων μεταρρύθμισης, προκειμένου να διασφαλιστεί η ευρύτερη δυνατή δημόσια υποστήριξη·

31.

τονίζει η σημασία μιας ισχυρής, ενεργούς και γνήσια ανεξάρτητης κοινωνίας των πολιτών, η οποία διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ανάπτυξη της δημοκρατίας· από αυτήν την άποψη, καλεί την ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να αυξήσουν την τεχνική και οικονομική συνδρομή προς τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και να διασφαλίσουν τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα της εν λόγω συνδρομής· ζητεί, επιπλέον, επαρκείς εγγυήσεις και προστασία για τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων του ανθρώπου·

32.

τονίζει ότι το Φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για την προώθηση του ρόλου της κοινωνίας των πολιτών στην υποστήριξη της δημοκρατίας· ζητεί μεγαλύτερη συμμετοχή του Φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών στην εφαρμογή της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης· συνιστά ενισχυμένη συμμετοχή των αντιπροσώπων του Φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών σε συναντήσεις μεταξύ εκπροσώπων της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης· δίνει επαρκή προσοχή και λαμβάνει υπόψη τις δραστηριότητες και τις συστάσεις του Φόρουμ όσον αφορά τις διαπροσωπικές επαφές·

33.

υπογραμμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία μη κυβερνητικών οργανώσεων, οι οποίες συμβάλλουν στο σφρίγος των δημόσιων συζητήσεων και στη διάδοση πληροφοριών εντός της κοινωνίας· από αυτήν την άποψη, επιμένει τα κρατικά όργανα, και ιδιαίτερα τα εθνικά κοινοβούλια και οι κυβερνήσεις, να προωθούν την αλληλεπίδραση με την κοινωνία των πολιτών μέσω της διοργάνωσης κοινοβουλευτικών ακροάσεων και δημοσίων διαβουλεύσεων·

34.

σημειώνει ότι η ενίσχυση της διάστασης των νέων στο πλαίσιο της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης συνιστά σημαντική επένδυση για το μέλλον των σχέσεων μεταξύ ΕΕ και Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας με μεγάλες δυνατότητες για τα προσεχή χρόνια και για τον εκδημοκρατισμό των εν λόγω εταίρων και την εναρμόνιση της νομοθεσίας τους με ευρωπαϊκά πρότυπα·

35.

τονίζει τον σημαντικό ρόλο όλων των πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στη βελτίωση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων των νέων ατόμων στον τομέα των δημοκρατικών διαδικασιών και της συμμετοχικής ανάπτυξης της κοινωνίας των πολιτών· χαιρετίζει, επομένως, τις προσπάθειες των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης για τη διοργάνωση Κοινοβουλίων Νέων· ενθαρρύνει την ΕΕ να δρομολογήσει προγράμματα υποστήριξης των εν λόγω προσπαθειών, όπως η δημιουργία ενδοκοινοβουλευτικών ομάδων φιλίας νέων ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κοινοβούλια νέων και τα εθνικά κοινοβούλια νέων των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης·

36.

καλεί την ΕΕ να αυξήσει τον αριθμό προγραμμάτων ανταλλαγών για νέους, καθώς αυτός είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους προώθησης των ανταλλαγών και της ανταλλαγής εμπειριών που αποκτούνται στον τομέα της συμμετοχικής δημοκρατίας και της ανάπτυξης της κοινωνίας των πολιτών·

37.

αναθέτει στους Συμπροέδρους της να διαβιβάσουν το εν λόγω ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης.