2.3.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 62/64

—

επικροτεί την επιδίωξη της Επιτροπής να συνεργαστεί σε εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιοχές (ΕΑΠ), εφαρμόζοντας πλήρως στις περιοχές αυτές τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, αλλά λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τους περιορισμούς τους·

—

τονίζει ότι, βάσει των αρχών της επικουρικότητας και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η συμμετοχή των περιφερειακών αρχών των ΕΑΠ στην προετοιμασία και εφαρμογή των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και πολιτικών, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι ειδικές ανάγκες των ΕΑΠ λαμβάνονται υπόψη σε όλα τα στάδια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων·

—

εξαίρει την απασχόληση ως στόχο υψηλής προτεραιότητας και ως παράμετρο κάθε μελλοντικής μείζονος παρέμβασης για την επιτυχή εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» στις ΕΑΠ. Προς τούτο, καλεί την ΕΕ να αναπτύξει, μέσω συγκεκριμένων μέτρων, τους στόχους του νέου κοινωνικού άξονα που θεσπίζεται στην Ανακοίνωση του 2012·

—

τονίζει ότι όλα τα μέτρα για την έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη των ΕΑΠ πρέπει να εφαρμοστούν σε ένα πλαίσιο εταιρικής σχέσης και ότι τα κράτη μέλη και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να συνεργαστούν στενά για τη μέγιστη αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων των ΕΑΠ·

—

υπογραμμίζει τη σημασία της περιφερειακής συνεργασίας για τις ΕΑΠ, λόγω της ιδιάζουσας γεωγραφικής τους θέσης, και απευθύνει έκκληση για την βελτίωση της συνέργειας μεταξύ των ταμείων της πολιτικής συνοχής και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης, καθώς και για την κατάργηση του κριτηρίου των 150 χλμ που έχει οριστεί για την ανάπτυξη διακρατικής συνεργασίας στα θαλάσσια σύνορα μεταξύ ΕΑΠ και των γειτονικών τους χωρών.

Εισηγητής

ο κ. Malcolm MIFSUD (MT/EPP) Δήμαρχος της Pietá

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Οι εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης: προς μια εταιρική σχέση για μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη»

COM(2012) 287 final

1.

επικροτεί την επιδίωξη της Επιτροπής να συνεργαστεί σε εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιοχές (ΕΑΠ) (1), εφαρμόζοντας πλήρως στις περιοχές αυτές τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, αλλά λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τους περιορισμούς τους, όπως έχει τονίσει το Συμβούλιο (2). Ωστόσο, επισημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί για τη συμμετοχή των ΕΑΠ στην εν λόγω στρατηγική, ειδάλλως οι ΕΑΠ δεν θα μπορέσουν να την εφαρμόσουν·

2.

υπογραμμίζει την ανάγκη διασφάλισης ισορροπίας μεταξύ των μέτρων που αποσκοπούν στην αντιστάθμιση των ειδικών και μόνιμων περιορισμών των ΕΑΠ, από τη μία πλευρά, και εκείνων που αποβλέπουν στην προώθηση των πλεονεκτημάτων και των δυνατοτήτων τους, από την άλλη·

3.

εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να θεσπιστούν περαιτέρω ειδικά μέτρα που να αποσκοπούν στον καθορισμό των προϋποθέσεων εφαρμογής των Συνθηκών και των κοινών πολιτικών στις περιοχές αυτές, όπως ορίζεται στο άρθρο 349 ΣΛΕΕ·

4.

υποστηρίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να εφαρμόσει πολιτικές που θα διευκολύνουν τις ΕΑΠ να αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτοδυναμία, οικονομική ευρωστία και ικανότητα δημιουργίας βιώσιμων θέσεων απασχόλησης, μέσω της αξιοποίησης των μοναδικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει κάθε ΕΑΠ και της προστιθέμενης αξίας που έχουν οι ΕΑΠ για την ΕΕ. Ωστόσο η διευκόλυνση πρέπει οπωσδήποτε να μετουσιωθεί σε συγκεκριμένα και δημιουργικά μέτρα εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα οποία θα είναι σε θέση να αναπτύξουν πλήρως το δυναμικό του άρθρου 349 ΣΛΕΕ, για παράδειγμα μέσω της εισαγωγής μέσων ad hoc·

5.

ως εκ τούτου, υποστηρίζει το στόχο της Επιτροπής να εξασφαλίσει την εξ αρχής συμμετοχή διάφορων υπηρεσιών της στην υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» στις ΕΑΠ και τη στενή συνεργασία τους με τη Διάσκεψη των Προέδρων των ΕΑΠ, τις ομάδες εμπειρογνωμόνων και την ειδική διυπηρεσιακή ομάδα, με στόχο την εφαρμογή ειδικών μέτρων στο πλαίσιο της χάραξης, μεταξύ άλλων, ειδικών στρατηγικών για τη δημιουργία ευκαιριών βιώσιμης απασχόλησης στις ΕΑΠ·

6.

σε σχέση με αυτό το θέμα, η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά να δοθεί προτεραιότητα στην εκπαίδευση, κατάρτιση και απασχόληση, δεδομένου ότι οι τοπικοί ανθρώπινοι πόροι και η τοπική εμπειρογνωμοσύνη αποτελούν τους σημαντικότερους δυνητικούς παράγοντες ανάπτυξης στις ΕΑΠ·

7.

επικροτεί την πολιτική της Επιτροπής να παρουσιάσει και να αναγνωρίσει επίσημα τις γεωγραφικές και άλλες δυνητικές ευκαιρίες που προσφέρουν οι ΕΑΠ ως οφέλη για το σύνολο της ΕΕ·

8.

υπογραμμίζει ιδίως τη σημασία της λειτουργίας των ΕΑΠ ως ενεργών συνόρων συνεργασίας και πρέσβεων της ΕΕ, ικανών να επεκτείνουν τη σφαίρα κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής επιρροής της και να συμβάλουν στην αύξηση του εμπορίου και της ανταλλαγής γνώσεων με τις γειτονικές τους περιοχές καθώς και με τρίτες χώρες με τις οποίες διατηρούν στενούς ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς·

9.

συμμερίζεται προπαντός την άποψη της Επιτροπής ότι η ΕΕ ωφελείται από τις στενές σχέσεις των ΕΑΠ με τις υπερπόντιες χώρες, καθώς και με τρίτες χώρες όπως ορισμένα σημαντικά αναδυόμενα έθνη (π.χ. Βραζιλία ή Νότιος Αφρική)·

10.

αναγνωρίζει και τονίζει το γεγονός ότι, πέρα από γεωγραφικούς και οικονομικούς περιορισμούς (μεγάλη απόσταση, νησιωτικός χαρακτήρας, μικρή έκταση κλπ.) που εντοπίζονται σε όλες, καθεμία εξόχως απόκεντρη περιοχή παρουσιάζει διαφορές ως προς τις ευκαιρίες, αλλά και ως προς τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει (3)·

11.

υπογραμμίζει τη διαφωνία της με κάθε ενδεχόμενη προσέγγιση που εισάγει μία απαίτηση πλουραλισμού, επειδή θα μπορούσε να στρεβλώσει την όλη ιδέα της εταιρικής σχέσης και να εμποδίσει τη διεξαγωγή του διαλόγου που είναι απαραίτητος για την επίτευξη συναίνεσης στα διάφορα στάδια εφαρμογής των προγραμμάτων·

12.

υποστηρίζει την πολιτική της Επιτροπής να βρεθεί ένας κοινός παρονομαστής για την εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» στο σύνολο των ΕΑΠ, κατά τρόπο που να γίνεται, ταυτόχρονα, διάκριση των ευκαιριών και των περιορισμών που χαρακτηρίζουν κάθε επιμέρους ΕΑΠ·

13.

επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να υιοθετήσει μια ανανεωμένη στρατηγική της ΕΕ για τις ΕΑΠ η οποία θα βασίζεται σε μεγαλύτερη διαφοροποίηση των προϊόντων και εξειδίκευση –σημαντικούς παράγοντες για την τόνωση παραδοσιακών τομέων (όπως η γεωργία) και τον εντοπισμό και την ανάπτυξη αναδυόμενων τομέων, αφού ληφθούν υπόψη τα ειδικά και απαράμιλλα πλεονεκτήματα των ΕΑΠ·

14.

αναγνωρίζει και υποστηρίζει τα βήματα των ίδιων των ΕΑΠ για τον εκσυγχρονισμό και τη διαφοροποίηση των οικονομιών τους και τονίζει τις αρμοδιότητες των περιφερειών στον καθορισμό στόχων και στρατηγικών ανάπτυξης·

15.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εντάσσονται οι δράσεις που θα επιλεγούν για τις ΕΑΠ στο παραδοσιακό πλαίσιο με τους τρεις παραδοσιακούς άξονες  (4): βελτίωση της προσβασιμότητας, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και προώθηση της περιφερειακής ολοκλήρωσης με τις γειτονικές περιοχές·

16.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο καθορισμός των αξόνων δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένα και προσαρμοσμένα μέτρα, κυρίως σε ότι αφορά τον άξονα «προσβασιμότητα», ο οποίος αποτελεί τμήμα μιας στρατηγικής για την ανάπτυξη των ΕΑΠ και την ένταξή τους στην ενιαία αγορά·

17.

επικροτεί, επίσης, την αναγνώριση από πλευράς της Επιτροπής ότι οι προτάσεις για τη μελλοντική ανάπτυξη των ΕΑΠ θα πρέπει να έχουν θετικό αντίκτυπο και στους πέντε άξονες της ανανεωμένης στρατηγικής (βελτίωση της προσβασιμότητας, αύξηση της ανταγωνιστικότητας, ενίσχυση της περιφερειακής ολοκλήρωσης, ενίσχυση της κοινωνικής διάστασης και ενσωμάτωση της δράσης για την κλιματική αλλαγή σε όλες τις σχετικές πολιτικές)·

18.

αναμένει ότι ο νέος κοινωνικός «εγκάρσιος» άξονας θα διαθέτει πρόσθετους οικονομικούς πόρους και τα απαραίτητα εργαλεία για τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας στις ΕΑΠ·

19.

επισημαίνει ωστόσο ότι, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν και ιδίως όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα και την περιφερειακή ολοκλήρωση, η Επιτροπή θα πρέπει, παράλληλα, να ενθαρρύνει και ειδικές εδαφικές δραστηριότητες που θα αποσκοπούν στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής τους ολοκλήρωσης συμμετέχοντας στις μελλοντικές στρατηγικές της ΕΕ·

20.

τονίζει ότι, βάσει των αρχών της επικουρικότητας και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η συμμετοχή των περιφερειακών αρχών των ΕΑΠ στην προετοιμασία και εφαρμογή των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και πολιτικών, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι ειδικές ανάγκες των ΕΑΠ λαμβάνονται υπόψη σε όλα τα στάδια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων·

21.

υπογραμμίζει τη σημασία της περιφερειακής συνεργασίας για τις ΕΑΠ, λόγω της ιδιάζουσας γεωγραφικής τους θέσης, και απευθύνει έκκληση για την βελτίωση της συνέργειας μεταξύ των ταμείων της πολιτικής συνοχής και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης, καθώς και για την κατάργηση του κριτηρίου των 150 χλμ που έχει οριστεί για την ανάπτυξη διακρατικής συνεργασίας στα θαλάσσια σύνορα μεταξύ ΕΑΠ και των γειτονικών τους χωρών·

22.

υποστηρίζει πρωτοβουλίες για τη δημιουργία πρόσθετων εμπορικών σημάτων και λογοτύπων ΕΕ/ΕΑΠ, τα οποία θα ενισχύσουν την ταύτιση των ΕΑΠ με την κοινωνικο-οικονομική και την πολιτιστική σφαίρα της ΕΕ και θα συμβάλουν στη μεγαλύτερη ολοκλήρωση με τις άμεσα γειτονικές τους χώρες και με την ενιαία αγορά υπό τη σημαία της ΕΕ·

23.

αναγνωρίζει τη σημασία που αποδίδει η Επιτροπή στην προώθηση της επικαιροποίησης και της αναπροσαρμογής του πλαισίου πολιτικής για τις ΕΑΠ υπό το φως της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

24.

εκφράζει, ωστόσο, την ανησυχία ότι μερικές από τις δράσεις που απαιτούνται για ορισμένους κύριους άξονες (π.χ., τις μεταφορές και την εφαρμογή νέων τεχνολογιών για τη βελτίωση της προσβασιμότητας) δύσκολα θα έχουν λογικό κόστος για τις ΕΑΠ και, συνεπώς, πιθανόν να χρειαστεί να υποστηριχθούν σε υψηλότερο επίπεδο ή να απαιτηθεί η ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για την επιτυχή υλοποίησή τους, δίχως το υψηλό κόστος τους να αντανακλάται στις τελικές υπηρεσίες που παρέχονται στους πολίτες·

25.

προωθεί την ανάπτυξη και βελτιστοποίηση των υφιστάμενων περιφερειακών αερολιμένων μέσω συμπράξεων δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα, ως ένα από τα κύρια μέσα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης των ΕΑΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

26.

παρ’ όλα αυτά, συμμερίζεται την άποψη ότι ο εκσυγχρονισμός και η διαφοροποίηση των οικονομιών των ΕΑΠ, οι επενδύσεις και η καινοτομία σε τομείς με υψηλό αναπτυξιακό δυναμικό, μπορούν να αυξήσουν τις ευκαιρίες των ΕΑΠ, εάν υποστηριχθούν από τα όργανα της ΕΕ, από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και ενδιαφερομένους·

27.

τονίζει την ιδιαίτερη σημασία –και ενθαρρύνει την Επιτροπή να μεριμνήσει σχετικά– του εκσυγχρονισμού των αλιευτικών στόλων και των ναυτιλιακών υποδομών των ΕΑΠ, δεδομένου ότι οι θαλάσσιοι και οι αλιευτικοί πόροι αποτελούν, όχι μόνον μοχλούς οικονομικής αύξησης και ενίσχυσης των ανταγωνιστικών εμπορικών πλεονεκτημάτων μιας περιοχής έναντι των γειτόνων της, αλλά και έναν από τους μείζονες πόρους που επιτρέπουν τη διαφοροποίηση των προϊόντων και την ένταξη των ΕΑΠ στην ενιαία αγορά·

28.

συνιστά στην Επιτροπή να ενθαρρύνει, στο πλαίσιο της ανανεωμένης στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για την ανάπτυξη των ΕΑΠ, προγράμματα και εταιρικές σχέσεις μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των ΕΑΠ –με τη συμμετοχή, μεταξύ άλλων, ιδιωτικών φορέων με ενεργό δραστηριότητα στους συγκεκριμένους τομείς– με σκοπό την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που θα επιτυγχάνουν, ταυτόχρονα, περισσότερους του ενός στόχους των διάφορων αξόνων της ανανεωμένης στρατηγικής της ΕΕ και θα παροτρύνουν τις ΕΑΠ να αποτελέσουν μέρος των μελλοντικών στρατηγικών της ΕΕ·

29.

συμφωνεί, ως εκ τούτου, ιδιαιτέρως με την εισαγωγή στις ΕΑΠ διαδικτύου υψηλών ταχυτήτων και νέων τηλεπικοινωνιακών τεχνολογιών και τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την ανάπτυξή τους, καθώς αποτελούν παράγοντες οι οποίοι θα συμβάλουν, μεταξύ άλλων, στη βελτίωση της προσβασιμότητας, στον εκσυγχρονισμό του τομέα του τουρισμού, στην ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας, στην τόνωση των κοινωνικών σχέσεων, στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας και στην ενίσχυση της διασύνδεσης των ΕΑΠ με την ηπειρωτική Ευρώπη·

30.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι η πολιτική συνοχής αποτελεί το κύριο μέσο της ΕΕ το οποίο θα επιτρέψει την υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», καθώς θα εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυνατή συγκέντρωση επενδυτικών πόρων της ΕΕ για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και την ενίσχυση της ανάπτυξης, με τη βοήθεια μόνιμων μέσων που θα περιορίσουν τις ανισότητες μεταξύ των ΕΑΠ και της υπόλοιπης ΕΕ, συμβάλλοντας έτσι στη σύγκλιση των ΕΑΠ με την Ένωση·

31.

θεωρεί ότι είναι σημαντικό: να διασφαλιστεί ότι θα υπάρχουν διαθέσιμοι σημαντικοί χρηματοδοτικοί πόροι για την ενίσχυση του τομέα των ΜμΕ, ώστε να μπορεί να δημιουργεί βιώσιμες θέσεις απασχόλησης και να τις διατηρεί· να υποστηριχθεί η καινοτομία υπό την ευρεία έννοια· να προωθηθεί ο εκσυγχρονισμός και η διαφοροποίηση των οικονομιών και των πλεονεκτημάτων των ΕΑΠ, λαμβάνοντας ως βάση τις στρατηγικές επιλογές κάθε μιας από αυτές τις περιοχές· να υποστηριχθούν οι δράσεις προσαρμογής στην αλλαγή του κλίματος και η ανάπτυξη βιώσιμου ενεργειακού εφοδιασμού·

32.

εξαίρει και υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να επιφυλαχθεί ειδική μεταχείριση στις ΕΑΠ με την υιοθέτηση, στην περίπτωσή τους, ποσοστού συγχρηματοδότησης 85 % ανεξάρτητα από το ΑΕγχΠ τους, για να μπορέσουν να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους διαθέσιμους πόρους·

33.

συνιστά, ωστόσο, σε συμφωνία με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Απριλίου 2012 (5), την παράταση της περιόδου χρήσης των πόρων αυτών στις ΕΑΠ, με σκοπό την αποτελεσματικότερη αξιοποίησή τους·

34.

τονίζει ότι όλα τα μέτρα για την έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη των ΕΑΠ πρέπει να εφαρμοστούν σε ένα πλαίσιο εταιρικής σχέσης και ότι τα κράτη μέλη και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να συνεργαστούν στενά για τη μέγιστη αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων των ΕΑΠ·

35.

υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να εξασφαλιστεί η πλήρης συμμετοχή των εκπροσώπων των ΕΑΠ στην προετοιμασία και παρακολούθηση των συμφωνιών εταιρικής σχέσης που θα συναφθούν μεταξύ της Επιτροπής και κάθε κράτους μέλους κατά την επόμενη δημοσιονομική περίοδο·

36.

συνιστά, ωστόσο, εκπρόσωποι περιοχών που δεν ανήκουν στις ΕΑΠ (έχουν ωστόσο παρόμοιους περιορισμούς και χαρακτηριστικά), να μπορούν να επικουρούν τη ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής της Επιτροπής της ΕΕ, εφόσον χρειάζεται, σε εκ των προτέρων αναλύσεις και εκ των υστέρων αξιολογήσεις, προβάλλοντας, κατά τρόπο εποικοδομητικό, και συγκρίνοντας παρόμοιες πρακτικές, πολιτικές και λύσεις, αναλύοντας και εφαρμόζοντας νέες ιδέες, βάσει ορθών πρακτικών που υφίστανται ήδη σε άλλα ανάλογα (όχι όμως ΕΑ) εδάφη·

37.

προτείνει να δημιουργηθούν και να επεκταθούν δίκτυα σε όλη την Ευρώπη με σκοπό την υποστήριξη ωφέλιμων για τις ΕΑΠ ερευνητικών δράσεων υψηλής ποιότητας, ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί καινοτόμος έρευνα και να αυξηθεί η συμμετοχή των δικαιούχων σε οποιονδήποτε σχετικό επιστημονικό τομέα: να προσελκυσθούν, να καταρτιστούν και να παραμείνουν στις ΕΑΠ επαγγελματίες του τομέα της έρευνας και φορείς ΕΤΑΚ (έρευνα, τεχνολογία, ανάπτυξη, καινοτομία), προκειμένου να βελτιωθεί το περιβάλλον έρευνας και να προσφερθούν νέες ευκαιρίες βιώσιμης απασχόλησης στις ΕΑΠ·

38.

προτείνει να ενθαρρυνθεί η σύσταση ειδικών κέντρων και εργαστηρίων στις ΕΑΠ και σε όλη την ΕΕ, για τη διάδοση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, των ορθών πρακτικών και των επιτυχημένων περιπτώσεων που συνδέονται με τις ΕΑΠ, με σκοπό τη δημιουργία νέων, διευρυμένων αποθεμάτων ιδεών και πρακτικών ικανών να συμβάλουν στην ανάπτυξη μιας στενής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και των ΕΑΠ, αφενός, και της υπόλοιπης ΕΕ, αφετέρου, καθώς και στην προσφορά νέων ευκαιριών βιώσιμης απασχόλησης στις ΕΑΠ·

39.

συνιστά να τεθούν σε εφαρμογή στις ΕΑΠ ειδικά ευρωπαϊκά σχέδια, προγράμματα κινητικότητας και δραστηριότητες ενίσχυσης της συνοχής, για να ενισχυθεί η συμμετοχή των ΕΑΠ και να προωθηθούν τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης των τοπικών ανθρώπινων πόρων με σκοπό την ευαισθητοποίηση ως προς τη σημασία της συμμετοχικής διαδικασίας μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών φορέων της κοινωνίας των πολιτών των ΕΑΠ, υπογραμμίζοντας ότι μόνον εάν ενώσουν τις δυνάμεις τους θα μπορέσουν να επιτευχθούν οι στόχοι της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για μία βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη·

40.

υποδεικνύει τα αποτελέσματα των πιο πάνω προγραμμάτων κατάρτισης να μετατραπούν, στη συνέχεια, ταυτόχρονα, σε ευκαιρίες απασχόλησης στις ΕΑΠ, για την περαιτέρω διάδοσή των αποτελεσμάτων αυτών, και να διοργανωθούν εκστρατείες ενημέρωσης σχετικά με την ανανεωμένη στρατηγική της ΕΕ για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στις ΕΑΠ και την εφαρμογή των αντίστοιχων προγραμμάτων·

41.

συνιστά να ενισχυθεί η έρευνα και η διακρατική συνεργασία μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών παράλληλα με την προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας, για να τονωθούν οι μη ευρωπαϊκές επενδύσεις και ο τουρισμός. Τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν, όντως, να αποτελέσουν ένα θετικό βήμα προς την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

42.

υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να διατηρηθεί το πρόγραμμα στήριξης της γεωργίας POSEI, που αντιστοιχεί στον πρώτο πυλώνα της ΚΓΠ για αυτές τις περιφέρειες, αποτελώντας βασικό μέσο διατήρησης και ανάπτυξης της γεωργίας των εξόχως απόκεντρων περιοχών. Στηρίζει επίσης τη διατήρηση του αποκαλούμενου «Αλιευτικού POSEI» καθώς αυτό το μέσο αντιστάθμισης του πρόσθετου κόστους αποτελεί ζωτικής σημασίας εργαλείο για την εμπορική διάθεση των προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας πέρα από τις εξόχως απόκεντρες περιοχές·

43.

σε αυτό το πλαίσιο, υπογραμμίζει πως η υλοποίηση ανάλυσης αντικτύπου των διεθνών συμφωνιών που επηρεάζουν τις οικονομίες των ΕΑΠ καθίσταται επιτακτική για να αποφευχθεί η επιβάρυνση οικονομιών που ήδη είναι ιδιαίτερα ευάλωτες·

44.

τονίζει ότι θα πρέπει, επίσης, να χαραχθεί μια ολοκληρωμένη πολιτική για τη θάλασσα, δεδομένου ότι οι θαλάσσιοι πόροι αποτελούν έναν από τους κύριους πυλώνες της εφαρμογής της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» στις ΕΑΠ·

45.

εξαίρει τη σημασία των θαλάσσιων και αλιευτικών πόρων των ΕΑΠ και ενθαρρύνει την Επιτροπή να προωθήσει τον εκσυγχρονισμό των αλιευτικών στόλων, συμπεριλαμβανομένης της επανεισαγωγής ενισχύσεων για την ναυπήγηση πλοίων κατά την προσεχή περίοδο 2014-2020, και των ναυτιλιακών υποδομών στις ΕΑΠ·

46.

επικροτεί την παραίνεση της Επιτροπής για περαιτέρω ανάπτυξη του βιώσιμου τουρισμού στις ΕΑΠ, ιδίως σε αναδυόμενους εξειδικευμένους τομείς, και για αξιοποίηση των δυνητικών αναπτυξιακών τους παραγόντων (συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων πόρων, του βιώσιμου τουρισμού, της βιοποικιλότητας και της οικολογικής δόμησης, αλλά όχι μόνον αυτών) μέσω της εφαρμογής της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας για την προώθηση νέων ευκαιριών υπέρ της απασχόλησης και των επιχειρήσεων, ώστε να μειωθεί (μεταξύ άλλων) ο κίνδυνος διαρροής εγκεφάλων και να προαχθούν οι ανανεώσιμες πηγές και η αποδοτική χρήση της ενέργειας·

47.

υπογραμμίζει την ανάγκη υποστήριξης των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης των ΕΑΠ· για αυτό καλεί την Επιτροπή να εγγυηθεί ότι τα υφιστάμενα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης της ΕΕ, ιδίως τα προγράμματα κινητικότητας, αναγνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες των ΕΑΠ·

48.

επισημαίνει ότι η επόμενη αναθεώρηση των ευρωπαϊκών πλαισίων κρατικών ενισχύσεων πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των ΕΑΠ και ότι είναι αναγκαίο να επιδιωχθεί μεγαλύτερη ευελιξία, απλούστευση και συνοχή των παρεμβάσεων προς όφελος των επιχειρήσεων των ΕΑΠ·

49.

συνιστά να δοθεί προτεραιότητα σε υποστηρικτικές δράσεις για τη βελτίωση, τον εκσυγχρονισμό και την αναδιάρθρωση των συστημάτων υγείας και εκπαίδευσης των ΕΑΠ μέσω εταιρικών σχέσεων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων·

50.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η γεωγραφική θέση των ΕΑΠ ωφελεί την ΕΕ στο σύνολό της και ότι η ανάπτυξη του δυναμικού τους και η πλήρης ένταξή τους στην ενιαία αγορά παρέχει μία σημαντική ευκαιρία να συνεισφέρουν οι ΕΑΠ στην ΕΕ την προστιθέμενη αξία τους, ενώ εξασφαλίζουν τη διαφοροποιημένη μεταχείριση που τηρεί την αρχή των ίσων ευκαιριών και της αναλογικότητας, καθώς και την ισορροπία μεταξύ αυτής της εσωτερικής διάστασης και της καλύτερης ένταξής τους στο γεωγραφικό τους περιβάλλον·

51.

συνιστά να εξεταστούν τα νέα προϊόντα (σύμφωνα με μία στοχευμένη ανάλυση της ζήτησης των αγορών, καθώς και μέσα στο εκάστοτε πλαίσιο γειτονίας), η παραγωγή των οποίων θα μπορούσε να ενθαρρυνθεί στις ΕΑΠ από το κράτος μέλος στο οποίο ανήκουν, προκειμένου να διευκολυνθεί η αύξηση του εμπορίου και της ανταλλαγής γνώσεων με τις γειτονικές χώρες των ΕΑΠ, καθώς και με τρίτες χώρες όπως ορισμένα σημαντικά αναδυόμενα έθνη (π.χ. Βραζιλία ή Νότιος Αφρική), και να αυξηθούν οι ευκαιρίες βιώσιμης απασχόλησης·

52.

επιθυμεί να εξάρει τις δυνατότητες που μπορεί να παράσχει η ανωτέρω σύσταση τόσο στις ΕΑΠ όσο και στην ΕΕ: νέες ευκαιρίες στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών, συναφείς δυνατότητες απασχόλησης, ανάπτυξη του κλάδου των μεταφορών στην αντίστοιχη θαλάσσια λεκάνη και βελτιστοποίηση του μεταφορικού κόστους και των εμπορικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και των αναπτυσσόμενων διεθνών αγορών·

53.

συμφωνεί με την Επιτροπή ως προς την ανάγκη μετατροπής των ΕΑΠ από δυνητικές πλατφόρμες επιχειρήσεων και συνεργασίας σε πραγματικούς στρατηγικούς πρέσβεις της ΕΕ στις περιοχές του Ατλαντικού, της Καραϊβικής και του Ινδικού Ωκεανού, χάρη στην αξιοποίηση των πραγματικών δυνατοτήτων τους και την εξάπλωση της ευρωπαϊκής επιρροής στην περιοχή τους, προς όφελος όλης της ΕΕ. Προς τούτο ζητά από την Ένωση την υιοθέτηση ειδικών μέτρων που θα προωθούν την ικανή σύνδεση των ΕΑΠ με τις τρίτες γειτονικές τους χώρες·

54.

τονίζει το πλεονέκτημα που παρουσιάζει η εγγύτητα των ΕΑΠ με γειτονικές τρίτες χώρες και εδάφη, καθώς παρέχει ευκαιρίες ανάπτυξης περιφερειακού εμπορίου και συνεργασίας, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η εξωτερική διάσταση της ενιαίας αγοράς·

55.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να προωθήσει, επίσης, την ενσωμάτωση των ΕΑΠ στις αντίστοιχες, από γεωγραφική άποψη, εμπορικές περιοχές, την ανάπτυξη της διαστημικής βιομηχανίας και τα άλλα μοναδικά πλεονεκτήματα των ΕΑΠ, αυξάνοντας ταυτόχρονα τις ευκαιρίες βιώσιμης απασχόλησης·

56.

τονίζει, ως εκ τούτου, ότι είναι απαραίτητο να διατηρηθούν, στα μελλοντικά σχέδια δράσης της ανανεωμένης στρατηγικής για τις ΕΑΠ, και οι δύο προσεγγίσεις: βελτίωση της πρόσβασής τους στην ενιαία αγορά και ενίσχυση της ολοκληρωμένης περιφερειακής τους αγοράς·

57.

επικροτεί την προτροπή της Επιτροπής για συμμετοχή των ΕΑΠ στις δράσεις που αναφέρονται στην ανακοίνωσή της «Μικρή επιχείρηση, μεγάλος κόσμος» (6) για την ανάπτυξη ΜμΕ που δρουν σε διεθνές επίπεδο, για παράδειγμα μέσω της υιοθέτησης ειδικών μέτρων στον τομέα του δικαίου ανταγωνισμού που θα αποσκοπούν στην ενθάρρυνση της διεθνοποίησης των ΜμΕ των ΕΑΠ. Αναγνωρίζει δε τον ρόλο των Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη χρηματοδότηση των ΜμΕ και στηρίζει τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜμΕ στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων·

58.

αναγνωρίζει τη συνεχή και αποτελεσματική δέσμευση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ στη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη των ΕΑΠ και εμμένει στην άποψή της ότι είναι απαραίτητο να αναπτυχθεί περαιτέρω η εταιρική σχέση μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών και των ΕΑΠ, συμπεριλαμβανομένων όλων των άλλων κύριων παραγόντων και ενδιαφερόμενων φορέων (τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα) που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στη βιώσιμη ανάπτυξη των ΕΑΠ·

59.

εξαίρει την απασχόληση ως στόχο υψηλής προτεραιότητας και ως παράμετρο κάθε μελλοντικής μείζονος παρέμβασης για την επιτυχή εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» στις ΕΑΠ. Προς τούτο, καλεί την ΕΕ να αναπτύξει, μέσω συγκεκριμένων μέτρων, τους στόχους του νέου κοινωνικού άξονα που θεσπίζεται στην Ανακοίνωση του 2012, δεδομένου ότι η Επιτροπή δεν τον αναπτύσσει παρά αναφέρεται στα γενικά προγράμματα χρηματοδότησης χωρίς ικανές ρυθμίσεις·

60.

υπό αυτό το πρίσμα στηρίζει την πρωτοβουλία των ΕΑΠ για τη θέσπιση ειδικού σχεδίου ανάπτυξης και απασχόλησης για τις ΕΑΠ, το οποίο θα προταθεί για περαιτέρω αξιολόγηση της δυνατότητας εφαρμογής και υλοποίησης·

61.

συνιστά και προτείνει ορισμένα συγκεκριμένα παραδείγματα που θα επέτρεπαν την προώθηση ή τη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης στις ΕΑΠ·

62.

τονίζει, επίσης, ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα συστήματα υγείας, κατάρτισης και εκπαίδευσης στις ΕΑΠ, ώστε να βελτιστοποιηθεί η αξιοποίηση των τοπικών ανθρώπινων πόρων και της τοπικής εμπειρογνωμοσύνης που διαθέτουν, καθώς αποτελούν τους σημαντικότερους δυνητικούς μοχλούς ανάπτυξης στις ΕΑΠ·

63.

λαμβάνοντας υπόψη τον σημαντικό ρόλο του εκσυγχρονισμού και της διαφοροποίησης των οικονομιών των ΕΑΠ, τονίζει την ιδιαίτερη σημασία –και ενθαρρύνει την Επιτροπή να μεριμνήσει σχετικά– του εκσυγχρονισμού των αλιευτικών στόλων και των ναυτιλιακών υποδομών των ΕΑΠ, δεδομένου ότι οι θαλάσσιοι και οι αλιευτικοί πόροι αποτελούν, όχι μόνον μοχλούς οικονομικής αύξησης και ενίσχυσης των ανταγωνιστικών εμπορικών πλεονεκτημάτων μιας περιοχής έναντι των γειτόνων της, αλλά και έναν από τους μείζονες πόρους που επιτρέπουν τη διαφοροποίηση των προϊόντων και την ένταξη των ΕΑΠ στην ενιαία αγορά·

64.

υπογραμμίζει το γεγονός ότι αυτού του είδους οι καίριες παρεμβάσεις μπορούν να προσφέρουν νέες ευκαιρίες τόσο στις ΕΑΠ όσο και την ΕΕ, συγκεκριμένα, στους τομείς των θαλάσσιων μεταφορών και των συναφών δυνατοτήτων απασχόλησης, στην ανάπτυξη του κλάδου των μεταφορών στη θαλάσσια λεκάνη και στη βελτιστοποίηση του μεταφορικού κόστους και των εμπορικών σχέσεων της ΕΕ με αναπτυσσόμενες διεθνείς αγορές·

65.

συμμερίζεται, μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την ανάγκη θέσπισης ειδικού πλαισίου μεταφορών και ΤΠΕ προκειμένου οι ΕΑΠ να μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το πρόβλημα της εδαφικής ασυνέχειας και το ψηφιακό χάσμα που υφίστανται·

66.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να προωθήσει, επίσης, την ενσωμάτωση των ΕΑΠ στις αντίστοιχες, από γεωγραφική άποψη, εμπορικές περιοχές, και την ανάπτυξη των μοναδικών πλεονεκτημάτων που διαθέτουν, ώστε να μπορέσουν να εκσυγχρονίσουν και να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους, ευνοώντας μία έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη·

67.

δίνει έμφαση στη σημασία της κατάργησης του κριτηρίου των 150 χλμ που έχει οριστεί για την ανάπτυξη διακρατικής συνεργασίας στα θαλάσσια σύνορα μεταξύ ΕΑΠ και των γειτονικών τους χωρών, διότι με τον τρόπο αυτό καλύπτονται και πολλές ΕΑΠ που είναι νήσοι και βρίσκονται σε απόσταση μεγαλύτερη των 150 χλμ από τις γειτονικές τους χώρες·

68.

υπογραμμίζει τη σημασία της περιφερειακής συνεργασίας για τις ΕΑΠ, για την προώθηση της οποίας απαιτείται όχι μόνο η συνέχιση των προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, αλλά και μία καλύτερη συνεργία μεταξύ πολιτικής συνοχής και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης·

69.

λαμβάνοντας υπόψη όσα προαναφέρθηκαν, τονίζει ότι είναι απαραίτητο να διατηρηθούν, στα μελλοντικά σχέδια δράσης της ανανεωμένης στρατηγικής για τις ΕΑΠ, και οι δύο προσεγγίσεις: βελτίωση της πρόσβασής τους στην ενιαία αγορά και ενίσχυση της ολοκληρωμένης περιφερειακής τους αγοράς.