15.1.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 11/44

1.1

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής, που αποδίδει μεγάλη σημασία στην ταχεία μετάβαση σε ένα γενικευμένο σύστημα ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων, το οποίο έχει δοκιμαστεί με επιτυχία σε ορισμένα κράτη μέλη. Η αγορά των δημοσίων συμβάσεων αντιπροσωπεύει ένα τεράστιο μέγεθος, που αντιστοιχεί περίπου στο 20 % του ΑΕγχΠ της ΕΕ.

1.2

Σε μια πολύ αρνητική συγκυρία όπως η παρούσα, με την εφαρμογή μέτρων δημοσιονομικής λιτότητας ιδιαίτερα επαχθών για τους πολίτες, τόσο η εικόνα όσο και οι πρωτοβουλίες της ΕΕ εμφανίζονται ιδιαίτερα αρνητικές. Επομένως, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να καταβάλλουν περισσότερη προσπάθεια προκειμένου να γίνουν πιο προσιτά και να καταστήσουν πιο σαφείς και προφανείς τους λόγους των αποφάσεών τους. Η Επιτροπή, ως μόνο αρμόδιο όργανο για την υποβολή νομοθετικών προτάσεων, φέρει τη συγκεκριμένη ευθύνη, όχι μόνο να ενημερώνει, αλλά και να πείθει τους πολίτες της ΕΕ για τη χρησιμότητα των προτάσεών της. Προς αυτή την κατεύθυνση η ΕΟΚΕ καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια και η Επιτροπή πρέπει να συνεργάζεται εν προκειμένω με τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ακόμα και αν αυτά έχουν απλώς συμβουλευτικό χαρακτήρα.

1.3

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι οι οριζόντιες περικοπές στους κρατικούς προϋπολογισμούς με την πρόωρη αποχώρηση του αρχαιότερου και πιο καταρτισμένου προσωπικού σε θέματα δημοσίων συμβάσεων, αποδυναμώνει σταδιακά το ανθρώπινο δυναμικό της δημόσιας διοίκησης. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη να αποφεύγουν τις αδιάκριτες περικοπές, οι οποίες έχουν μόνο βραχυπρόθεσμα οφέλη για τον κρατικό προϋπολογισμό, με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις να αναγκάζονται οι κρατικές αρχές να καταφεύγουν σε εξωτερικούς εργολάβους καθότι το εναπομείναν προσωπικό δεν διαθέτει ακόμα τις απαραίτητες γνώσεις.

1.4

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη σημασία των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων λόγω των ακόλουθων πλεονεκτημάτων τους:

1.5

Η Επιτροπή θεωρεί εφικτό τον στόχο της ολοκλήρωσης της μετάβασης έως τα μέσα του 2016 (δηλαδή μάλλον από το 2017, δεδομένων των δύο ετών που απαιτούνται για τη μεταφορά της), με την ταχύρρυθμη υλοποίηση σε σύγκριση με ό, τι έχει επιτευχθεί κατά τα τελευταία 8 χρόνια. Η ΕΟΚΕ θεωρεί θεμιτό και φιλόδοξο τον στόχο, επισημαίνοντας ότι μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν τηρηθούν κάποιοι όροι τυποποίησης, διαλειτουργικότητας και δυνατότητας πρόσβασης, στους οποίους γίνεται μνεία στην παρούσα γνωμοδότηση. Η μη τήρηση των όρων αυτών, ενδέχεται να οδηγήσει σε περαιτέρω κατακερματισμό της αγοράς.

1.6

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τους προτεινόμενους στόχους, επισημαίνει ωστόσο ότι, μέχρι σήμερα, παρ’ όλες τις ενέργειες που έχουν γίνει το ποσοστό των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων εξακολουθεί να είναι πολύ μικρό. Η Επιτροπή ολοκληρώνει επί του παρόντος μια μελέτη – θα δημοσιευτεί εντός του τρέχοντος έτους– όπου θα παρουσιάζονται ανά χώρα, τα επίπεδα που έχουν επιτευχθεί· η Ιταλία για παράδειγμα είναι στο 4 %.

1.7

Η ΕΟΚΕ στηλιτεύει την έλλειψη πνεύματος συνεργασίας εκ μέρους ορισμένων κρατών μελών, τα οποία αντιστέκονται στην αλλαγή και δεν έχουν σκοπό να ανοίξουν την αγορά των δημοσίων συμβάσεων στον ανταγωνισμό, προκειμένου να προστατεύσουν τις εγχώριες επιχειρήσεις και να μην στερηθούν μιας σημαντικής οικονομικής και πολιτικής δύναμης.

1.8

Η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της αποκαλεί τούτο «αδράνεια», η δε ΕΟΚΕ πιστεύει ότι είναι μάλλον «παθητική αντίσταση» στην αλλαγή και υποχωρητικότητα στις εθνικές πιέσεις υπέρ του προστατευτισμού. Η δημοσιοποίηση όλων των συμβάσεων σε ηλεκτρονική μορφή θα καταστήσει άχρηστο και ασύμφορο τον καθορισμό ενός κατώτατου ορίου για τους διαγωνισμούς ενωσιακού τύπου, στοιχείο που επιθυμούν σφόδρα κυρίως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

1.9

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η διατήρηση των κατώτατων ορίων είναι αντίθεση προς την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς και βλάπτει τον ανταγωνισμό επί ίσοις όροις.

1.10

Επικοινωνία. Οι πολίτες, οι εταιρείες καθώς και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να πειστούν για τη χρησιμότητα αυτών των μέσων. Γι’ αυτόν τον λόγο, πρέπει να διατεθούν πόροι για την πληροφόρηση, την προβολή και λοιπές ενημερωτικές δραστηριότητες κατά τρόπο ολοκληρωμένο και χωρίς μεμονωμένες ενέργειες.

1.11

Διαφάνεια. Ένα από τα άμεσα οφέλη από την ηλεκτρονική κοινοποίηση των προκηρύξεων των δημοσίων συμβάσεων είναι η αύξηση της διαφάνειας. Η ΕΟΚΕ προτείνει την ηλεκτρονική δημοσίευση, πέραν της πρόσκλησης υποβολής προσφορών, της προόδου των έργων σε σχέση με τις προβλεπόμενες προθεσμίες, της ημερομηνίας ολοκλήρωσης των ανατιθέμενων έργων ή παράδοσης του αντικειμένου της σύμβασης. Με την ενίσχυση του αδιάτρητου χαρακτήρα των συμβάσεων δυσχεραίνεται η εκδήλωση φαινομένων απάτης με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση χρημάτων για την εκάστοτε δημόσια αρχή και την αποτελεσματικότερη λειτουργία της αγοράς.

1.12

Διαλειτουργικότητα και τυποποίηση. Η ΕΟΚΕ δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε θέματα που σχετίζονται με τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των διαφόρων πλατφορμών (συχνά δικτυακών πυλών) και την τυποποίηση των διαδικασιών και των ηλεκτρονικών εγγράφων που ανταλλάσσονται κατά τις διάφορες φάσεις της διαδικασίας των συμβάσεων. Ο πολλαπλασιασμός των μεμονωμένων διαύλων, μεγεθών και διαδικασιών αποτελεί εμπόδιο για την αυτοματοποίηση των δημοσίων συμβάσεων και αποθαρρύνει την υιοθέτησή της από τους προμηθευτές και δη από τις ΜΜΕ. Πρέπει η Επιτροπή να εισηγηθεί χωρίς χρονοτριβή τη χρήση ενιαίων ενωσιακών (ή διεθνών) προτύπων για τις διαδικασίες που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις (και πιο συγκεκριμένα τις εργασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τυποποίησης στα πλαίσια του εργαστηρίου της με τίτλο Επιχειρηματικές διεπιφάνειες διαλειτουργικότητας για τις δημόσιες συμβάσεις στην Ευρώπη  (1), καθώς και την εφαρμογή τους στις προδιαγραφές του προγράμματος Πανευρωπαϊκών Ηλεκτρονικών Δημόσιων Συμβάσεων - PEPPOL.

1.13

Κατακερματισμός. Η απουσία μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής οδήγησε στην υιοθέτηση διαύλων και μέσων εντοπισμού που δεν επικοινωνούν, που έχουν υιοθετηθεί τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο (Γερμανία, Ιταλία κ.ά.). Αυτό έχει οδηγήσει, σύμφωνα με τις ενώσεις των ΜΜΕ, σχεδόν πάντα, στην άρνηση υποβολής προσφορών, ή μερικές φορές σε υπερβολικό κόστος διαχείρισης, ιδίως για τις ΜΜΕ.

1.14

Δυνατότητα πρόσβασης και απλότητα. Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι τα οφέλη για την αγορά, τη δημόσια διοίκηση και τους πολίτες μπορούν να επιτευχθούν μόνο εάν τα συστήματα είναι προσιτά, εξασφαλίζουν χαμηλό κόστος, είναι εύκολη η διαχείριση και η συντήρησή τους, περιλαμβάνουν τυποποιημένα υποδείγματα και διαδικασίες, τον καθορισμό ενός κοινού λεξιλογίου, ένα έγκυρο εργαλείο επίλυσης των γλωσσικών προβλημάτων (επίσης προσιτό και εύχρηστο), σύμφωνα με τις αρχές που η ίδια η Επιτροπή έχει δεσμευτεί να τηρήσει στην Small Business Act.

1.15

Κοινωνικές επιχειρήσεις. Η ΕΟΚΕ συνιστά η μετάβαση στα ηλεκτρονικά μέσα να πραγματοποιηθεί με τη μέγιστη προσοχή προκειμένου οι κοινωνικές επιχειρήσεις να έχουν έμπρακτα τη δυνατότητα χρήσης τους. Πολλές κοινωνικές υπηρεσίες παρέχονται επί του παρόντος από αυτές τις κοινωνικές επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν έναν πολύ σημαντικό παράγοντα στον τομέα των επιχειρήσεων παροχής φροντίδας και περίθαλψης.

1.16

Οι ΜΜΕ θα πρέπει να υποστηρίζονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις συμβάσεις πάνω από το όριο προκειμένου να ανταποκρίνονται στις κεφαλαιακές απαιτήσεις του κεφαλαίου και στην απαιτούμενη εμπειρία, μεταξύ άλλων μέσω κοινοπραξιών ή προσωρινών ενώσεων επιχειρήσεων. Η περίπτωση της Πορτογαλίας είναι χαρακτηριστική: το 87 % των συμβάσεων κερδήθηκαν μεν από ΜΜΕ, αλλά αντιπροσωπεύουν μόνο το 19 % της συνολικής τους αξίας.

2.1

Στην παρούσα ανακοίνωση προβάλλεται η στρατηγική σημασία των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων (e-procurement) και παρουσιάζονται οι κύριες ενέργειες με τις οποίες η Επιτροπή προτίθεται να υποστηρίξει τη μετάβαση σε πλήρως ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις στην ΕΕ.

2.2

Η εξοικονόμηση χρημάτων που έχουν πετύχει όσες δημόσιες διοικήσεις έχουν ήδη επιλέξει τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις κυμαίνεται μεταξύ 5 και 20 %. Δεδομένου του μεγέθους της συνολικής αγοράς δημοσίων συμβάσεων στην ΕΕ, κάθε εξοικονόμηση της τάξης του 5 % μπορεί να επιφέρει οικονομία χρηματικών πόρων για το Δημόσιο που εκτιμάται περίπου σε 100 δισεκατομμύρια ευρώ.

2.3

Όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις (2), όπως προβλέπεται στην Πράξη για την Ενιαία Αγορά του 2011 (3) η Επιτροπή υπέβαλε ορισμένες προτάσεις που αποσκοπούν στην πλήρη μετάβαση στις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις στην ΕΕ μέχρι τα μέσα του 2016 (4). Απώτερος στόχος είναι να πραγματοποιείται ηλεκτρονικά η διαδικασία των δημοσίων συμβάσεων από την αρχή μέχρι το τέλος, δηλαδή η διαδικασία να γίνεται ηλεκτρονικά από την υποχρέωση κοινοποίησης (ηλεκτρονική κοινοποίηση) μέχρι την πληρωμή (ηλεκτρονική πληρωμή) (5).

2.4

Οι ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της διαφάνειας και της πρόσβασης στις δημόσιες συμβάσεις –ιδίως για τις ΜΜΕ– ενισχύοντας έτσι τον διασυνοριακό ανταγωνισμό, την καινοτομία και την ανάπτυξη στην ενιαία αγορά.

2.5

Η Επιτροπή εντοπίζει δύο βασικά εμπόδια στη διάδοση των ηλεκτρονικών συμβάσεων:

2.6

Για την υλοποίηση των προτεινόμενων στόχων η Επιτροπή καθορίζει ένα σχέδιο δράσης με 15 σημεία.

3.1

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τη σημασία της αναθεώρησης του νομικού πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις και τη σταδιακή μετάβαση προς την πλήρη αυτοματοποίηση, καθιστώντας υποχρεωτική τη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας για ορισμένες φάσεις της διαδικασίας σύναψης δημοσίων συμβάσεων.

3.2

Ο οδικός χάρτης που προτείνει η Επιτροπή για τη σταδιακή εφαρμογή των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων είναι πολύ φιλόδοξος και, εφόσον υιοθετηθεί σωστά, θα αποβεί προς μεγάλο όφελος όλων των συμμετεχόντων στην αγορά των δημόσιων συμβάσεων. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά επίπεδα υιοθέτησης των ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων στις διάφορες χώρες –όπου ήδη διαπιστώνεται ένας κατακερματισμός όσον αφορά τις λύσεις και τους διαύλους που επιλέγονται–, την απουσία στρατηγικών ή λειτουργικών κατευθύνσεων, καθώς και τη μη τήρηση ορισμένων ελάχιστων όρων, επισημαίνεται το ενδεχόμενο περαιτέρω πολυδιάσπασης της αγοράς.

3.3

Η ανάπτυξη των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων δεν πρέπει ωστόσο να αποβαίνει σε βάρος του κριτηρίου της "καλύτερης προσφοράς", όπως προβλέπεται στην πρόταση Οδηγίας "Δημόσιες συμβάσεις" (6).

3.4

Η ΕΟΚΕ δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε θέματα που σχετίζονται με τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των διαφόρων διαύλων (συχνά δικτυακών πυλών) και την τυποποίηση των διαδικασιών και των ηλεκτρονικών εγγράφων που ανταλλάσσονται κατά τις διάφορες φάσεις της διαδικασίας των συμβάσεων. Θα ήταν σκόπιμο να καθιερωθεί ένα ευρωπαϊκό (ή διεθνές) πρότυπο συμβατό με τις εφαρμογές (λογισμικού) που χρησιμοποιούνται στις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις προμηθειών του δημόσιου τομέα. Ο πολλαπλασιασμός των μεμονωμένων διαύλων, μεγεθών και διαφορετικών διαδικασιών, αποτελεί εμπόδιο για την αυτοματοποίηση των δημοσίων συμβάσεων και αποθαρρύνει την υιοθέτησή τους από τους προμηθευτές, ιδιαίτερα δε από τις ΜΜΕ. Στο εργαστήριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τυποποίησης με τίτλο Επιχειρηματικές διεπιφάνειες διαλειτουργικότητας για τις δημόσιες συμβάσεις στην Ευρώπη, προτάθηκαν διαλειτουργικά πρότυπα για την επιλογή τυποποιημένων λύσεων όσον αφορά τις εφαρμογές (λογισμικού).

3.5

Για να ξεπεραστούν τα υφιστάμενα εμπόδια, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη χρησιμοποίηση από την Επιτροπή συγκεκριμένων δράσεων προκειμένου να καταστεί υποχρεωτική η χρήση διεθνών ή ευρωπαϊκών «ανοικτών» προτύπων για την εφαρμογή διαλειτουργικών τεχνικών λύσεων. Ενδείκνυται η πρόβλεψη κατευθυντήριων γραμμών για την ορθή εφαρμογή των προσιτών προτύπων βάσει των εργασιών του προαναφερθέντος εργαστηρίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τυποποίησης καθώς και η εφαρμογή τους στις προδιαγραφές του προγράμματος PEPPOL. Το Ευρωπαϊκό ψηφιακό θεματολόγιο προβλέπει ρητά (7) την ανάληψη δράσης για την προώθηση της τυποποίησης των ηλεκτρονικών συμβάσεων με τη χρήση ειδικών τεχνικών που μπορούν να εφαρμοστούν από όλους τους παρόχους υπηρεσιών και λύσεων ΤΠΕ.

3.6

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη σημαντική συμβολή των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων στη διαφάνεια κατά τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων στον δημόσιο τομέα και στην καταπολέμηση της απάτης. Τα ηλεκτρονικά εργαλεία καθιστούν δυνατή την εποπτεία και την αξιολόγηση της όλης διαδικασίας, καθώς και του τρόπου εφαρμογής της από τον προμηθευτή. Αυτές οι πληροφορίες είναι σημαντικές για την εξασφάλιση της μέγιστης διαφάνειας (e-transparency) του δημόσιου τομέα και μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό κίνητρο για την υιοθέτηση των εργαλείων ηλεκτρονικών συμβάσεων, ιδίως για τις ΜΜΕ· χαρακτηριστικά παραδείγματα βέλτιστης πρακτικής στον τομέα αυτό είναι η Πορτογαλία (8), μαζί με τη Λιθουανία, όπου η χρήση της ηλεκτρονικής κοινοποίησης, της ηλεκτρονικής πρόσβασης και της ηλεκτρονικής υποβολής έχουν καταστεί υποχρεωτικές, με αδιαμφισβήτητα οφέλη όσον αφορά τη μείωση των τιμών (14 - 55 %) των αγαθών και των υπηρεσιών που αγοράζονται, την αύξηση του αριθμού των προμηθευτών που συμμετέχουν στους διαγωνισμούς (20-90 %), τη μείωση των ημερών που απαιτούνται για τη διαδικασία προμηθειών από 46 σε 11 ημέρες.

3.7

Εξάλλου, είναι σημαντικό οι πρωτοβουλίες ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων να παρέχουν επιμόρφωση στις ΜΜΕ όσον αφορά τη χρήση της τεχνολογίας και την κατανόηση των ωφελειών της. Οι επενδύσεις στην επιμόρφωση των υπαλλήλων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα συνιστούν ζήτημα θεμελιώδους σημασίας. Η ΕΟΚΕ κρίνει ιδιαίτερα χρήσιμη την παροχή υποστήριξης σε τέτοιου είδους δράσεις, οι δε ΜΜΕ θα μπορούσαν εν προκειμένω να απευθύνονται στις ενώσεις τους.

3.8

Οι γλωσσικοί φραγμοί αποτελούν γεγονός το οποίο δεν λαμβάνεται επαρκώς υπόψη στην υπό εξέταση ανακοίνωση. Οι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τους διαύλους των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων θα πρέπει να είναι διαθέσιμες σε μία ακόμη ευρωπαϊκή γλώσσα εκτός από την επίσημη γλώσσα του εκάστοτε κράτους μέλους. Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε υπερβολικό πρόσθετο κόστος. Μια λύση θα ήταν η ανάπτυξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενός «μεταφραστή» σε απευθείας σύνδεση, ειδικά για τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις.

3.9

Η Επιτροπή δεν επισημαίνει το πρόβλημα της ορατότητας των αγορών κάτω από το όριο (below thresholds) σε όλη την ενιαία αγορά, καθοριστικής σημασίας κυρίως για τις ΜΜΕ και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι έχει έρθει η στιγμή να αξιολογηθεί η σκοπιμότητα διατήρησης αυτού του ορίου, δεδομένου ότι με την ηλεκτρονική τους κοινοποίηση, θα έχουν όλοι πρόσβαση στο σύνολο των δημόσιων συμβάσεων.

4.1

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την ανάγκη πλήρους μετάβασης στις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις. Ενώ η Επιτροπή εφιστά την προσοχή στα πρώτα στάδια της διαδικασίας προμηθειών (δημοσίευση των προκηρύξεων, πρόσβαση στα έγγραφα του διαγωνισμού, υποβολή των προσφορών, αξιολόγηση των προτάσεων και ανάθεση της σύμβασης), είναι επίσης σημαντικό να ενσωματωθούν οι διάφορες φάσεις που έπονται της ανάθεσης της σύμβασης (παραγγελίες, τιμολόγια, πληρωμές) και να δημοσιεύονται στοιχεία σχετικά με την πρόοδο του έργου, τα προβλήματα που έχουν ανακύψει, τον χρόνο εκτέλεσης και το κόστος του.

4.2

Η εναρμόνιση των τεχνικών απαιτήσεων είναι αίτημα θεμελιώδους σημασίας για την ανάπτυξη λύσεων και υπηρεσιών πληροφορικής που να μπορούν να υιοθετηθούν και να χρησιμοποιηθούν σε τοπικό, εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο. Η ΕΟΚΕ προτρέπει την Επιτροπή να προκρίνει την ενέργεια 2 που προβλέπεται για το θέμα αυτό. Οι επιπτώσεις έχουν ιδιαίτερη σημασία, όχι μόνο για τις δημόσιες διοικήσεις, αλλά κυρίως για τους προμηθευτές που θα μπορούν να χρησιμοποιούν τυποποιημένες και διαλειτουργικές λύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

4.3

Η χρήση των ηλεκτρονικών υπογραφών αποτελεί πολύπλοκο θέμα για τις διασυνοριακές συναλλαγές. Συνεπώς ενδείκνυνται δράσεις που να διευκολύνουν τη διαλειτουργικότητα των λύσεων αυτών. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι χώρες όπως η Πορτογαλία, μεταξύ των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν κατά τη χρήση των ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων, επισημαίνουν τις υπερβολικές απαιτήσεις των ηλεκτρονικών υπογραφών, το κόστος των υπηρεσιών χρονοσήμανσης (time stamping), καθώς και τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των διαφορετικών διαύλων των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων (e-procurement) (9).

4.4

Η προώθηση απλών λύσεων και βέλτιστων πρακτικών αποτελεί βεβαίως χρήσιμη υποστήριξη έργων για τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις. Οι ανάγκες των ΜΜΕ, ιδίως κατά τη διάρκεια της ηλεκτρονικής υποβολής, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την ανάπτυξη των σχετικών λύσεων. Τα αποτελέσματα της ομάδας εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής (e-Tendering Expert Group) είναι επομένως σημαντικά και θα μπορούσαν να αποτελούν αντικείμενο αξιολόγησης από τα ενδιαφερόμενα μέρη.

4.5

Η πιο σημαντική δράση στην οποία η Επιτροπή θα πρέπει να εστιάσει την προσοχή της αφορά τους όρους εφαρμογής των διαφόρων λύσεων για τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις στην εσωτερική αγορά. Ειδικότερα, στο πρόγραμμα PEPPOL συμμετέχουν 11 χώρες που έχουν αναπτύξει ειδικές τεχνικές για την ανάπτυξη τυποποιημένων λύσεων για τις πιο κρίσιμες φάσεις της διαδικασίας προμηθειών και έναν ανοικτό δίαυλο για την ανταλλαγή των τυποποιημένων εντύπων, επιτυγχάνοντας έτσι πλήρη διαλειτουργικότητα μεταξύ των διαφόρων διαύλων στην ΕΕ.

4.5.1

Οι παράμετροι του προγράμματος PEPPOL περιλαμβάνουν τα εξής: μέσα επικύρωσης των ηλεκτρονικών υπογραφών που βασίζονται σε ηλεκτρονικά πιστοποιητικά που εκδίδονται από τις αρμόδιες ενωσιακές αρχές· έναν εικονικό φάκελο της εταιρείας (Virtual Company Dossier) για την παρουσίαση των εταιρικών πληροφοριών με τυποποιημένο τρόπο (πιστοποιητικά και βεβαιώσεις)· έναν ηλεκτρονικό κατάλογο για την παρουσίαση των προσφορών για προϊόντα και υπηρεσίες σε τυποποιημένη μορφή· ηλεκτρονικές παραγγελίες και τιμολόγια που παρέχουν στον αγοραστή και στον προμηθευτή διαδικασίες θεσπισμένες για την ανταλλαγή πληροφοριών όσον αφορά τις κοινές δραστηριότητες. Τέλος, περιλαμβάνουν την υποδομή μεταφοράς των ηλεκτρονικών εγγράφων (το δίκτυο), με βάση κοινά συμβατά πρότυπα σε εθνικό επίπεδο και τη διασύνδεση των απομονωμένων κοινοτήτων με συστήματα ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων.

4.5.2

Το ευρωπαϊκό σύστημα εικονικού φακέλου της εταιρείας (European Virtual Company Dossier System / EVS) παρέχει, κατά τρόπο παρόμοιο με το eCertis [ένα σύστημα πληροφοριών που βοηθά στον εντοπισμό των διάφορων πιστοποιητικών και βεβαιώσεων που απαιτούνται συχνά ως δικαιολογητικά στις προκηρύξεις των δημόσιων συμβάσεων στα 27 κράτη μέλη, την υπό προσχώρηση Κροατία, την Τουρκία (ως υποψήφια χώρα) και τις 3 χώρες του ΕΟΧ (Ισλανδία, Λίχτενσταϊν και Νορβηγία)] πληροφορίες σχετικά με τα κριτήρια και τα αποδεικτικά στοιχεία / πιστοποιητικά που απαιτούνται για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς στα κράτη μέλη. Ωστόσο, ενώ η βάση δεδομένων του eCertis έχει σήμερα σχεδιαστεί ως μια βάση πληροφοριών, το EVS παρέχει πρόσθετες διεπαφές προκειμένου να συνδεθούν άλλες υπηρεσίες σε αυτό. Το eCertis θα πρέπει να έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με το EVS, ειδικότερα δε την ικανότητα χαρτογράφησης των κριτηρίων, των απαιτήσεων, των πιστοποιητικών, που απαιτούνται για ένα υποδειγματικό, τυποποιημένο και διαλειτουργικό φάκελο (VCD package skeleton). Η Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίζει την συμμόρφωση και την ενημέρωση του σχετικού συστήματος νόμιμων πληροφοριών, παρέχοντας και υποστηρίζοντας τεχνικά την υπηρεσία αυτή.

4.5.3

Η ΕΟΚΕ ευελπιστεί ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα υποστηρίξουν αποφασιστικά τη ενίσχυση του ρόλου της ένωσης OpenPEPPOL και τονίζει τη σημασία της προκειμένου οι τεχνικές προδιαγραφές να διατηρηθούν, να αναπτυχθούν και να υιοθετηθούν από τον ευρωπαϊκό δημόσιο τομέα για την εφαρμογή των δημόσιων συμβάσεων, με την εξασφάλιση της τυποποίησης και της διαλειτουργικότητας σε διάφορα στάδια της διαδικασίας προκήρυξης δημόσιων συμβάσεων, όχι μόνο των φάσεων που προηγούνται της ανάθεσης, αλλά και των επόμενων, προκειμένου να αποφευχθεί ο κατακερματισμός της αγοράς.

4.6

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την ανάγκη χρηματοδότησης και υποστήριξης της ανάπτυξης της υποδομής των ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων μέσω της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη», στηριζόμενη σε ό,τι έχει ήδη αναπτυχθεί στα κράτη μέλη του PEPPOL, με την υφιστάμενη υποδομή μεταφορών (το δίκτυο) που συνδέει τα διάφορα συστήματα στην Ευρώπη. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη σημασία της διατήρησης ανοικτών, προσιτών και ασφαλών υποδομών, με βάση κοινά πρότυπα. Ενδείκνυται η χρήση των διαρθρωτικών ταμείων ώστε να διευκολυνθεί η υιοθέτηση των δημοσίων συμβάσεων.

4.7

Η ΕΟΚΕ συνιστά την εφαρμογή μιας στρατηγικής ολοκληρωμένης επικοινωνίας, με βάση τις υφιστάμενες κοινότητες, ιδίως του OpenPEPPOL, σε συνεργασία με το Enterprise Europe Network και χρησιμοποιώντας προγράμματα δικτύωσης για τις περιφέρειες και τους δήμους. Η στρατηγική επικοινωνίας θα μπορούσε να κατανεμηθεί μεταξύ της Επιτροπής και του OpenPEPPOL και του νέου πιλοτικού προγράμματος Α (CIP ICT PSP) Basic Cross Sector Services (BCSS), για το μέρος που αφορά τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις.

4.8

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την απόφαση της Επιτροπής για την αυτοματοποίηση της όλης διαδικασίας σύναψης συμβάσεων στο εσωτερικό των οργάνων της και τη διάθεση των λύσεων ανοιχτής πηγής (open source) που έχουν αναπτυχθεί.

4.9

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την ανάγκη παρακολούθησης της υιοθέτησης των ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων και του καθορισμού των οφελών της. Από την υιοθέτηση της σχετικής οδηγίας και στο εξής, η Επιτροπή πρέπει να δημοσιεύει κάθε τρίμηνο ενημερωτική έκθεση με θέμα την ποσοτική και ποιοτική πρόοδο των δημόσιων συμβάσεων σε κάθε κράτος μέλος καταγράφοντας έτσι την εξέλιξη των σχετικών διαδικασιών.

4.10

Παράλληλα, ένας διεθνής διάλογος σχετικά με τη χρήση των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων είναι απαραίτητος για να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη διαφάνεια και καλύτερος ανταγωνισμός. Η χρήση των διεθνών προτύπων επαναβεβαιώθηκε ως ένα απαραίτητο εργαλείο για τον σκοπό αυτό και ως εκ τούτου ενδείκνυται η παρακολούθηση των σχετικών εξελίξεων. Συγκεκριμένα κρίνεται απαραίτητη η εποπτεία και η ενθάρρυνση της χρήσης των προτύπων (του εργαστηρίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τυποποίησης με τίτλο Επιχειρηματικές διεπιφάνειες διαλειτουργικότητας για τις δημόσιες συμβάσεις στην Ευρώπη, και του προγράμματος PEPPOL) στην εφαρμογή των ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων στον δημόσιο τομέα της ΕΕ.