21.6.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 181/40


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή — Η διπλή φορολόγηση στην ενιαία αγορά»

COM(2011) 712 final

2012/C 181/08

Εισηγητής: ο κ. FARRUGIA

Στις 11 Νοεμβρίου 2011, και σύμφωνα με το άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή — Η διπλή φορολόγηση στην ενιαία αγορά

COM(2011) 712 final.

Το ειδικευμένο τμήμα «Οικονομική και Νομισματική Ένωση, Οικονομική και Κοινωνική Συνοχή», στο οποίο ανατέθηκαν οι σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 7 Μαρτίου 2012.

Κατά την 479η σύνοδο ολομέλειας, της 28ης και 29ης Μαρτίου 2012 (συνεδρίαση της 28ης Μαρτίου 2012), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση με 135 ψήφους υπέρ, 1 κατά και 10 αποχές.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1   Η διπλή φορολόγηση αποτελεί σοβαρό φραγμό στη διασυνοριακή δραστηριότητα και εμποδίζει την αποτελεσματική λειτουργία της ενιαίας αγοράς, πράγμα που επηρεάζει αρνητικά τις επενδύσεις και την απασχόληση. Η διπλή φορολόγηση αποθαρρύνει τις επενδύσεις και υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα, επηρεάζοντας αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη και την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «ΕΕ 2020».

1.2   Η ΕΟΚΕ έχει τονίσει μέσα από σειρά γνωμοδοτήσεων τη σημασία της κατάργησης της διπλής φορολόγησης. Έχει υποστηρίξει προτάσεις για την επιτάχυνση των μέτρων για την αποφυγή της διπλής φορολόγησης, για την ενίσχυση της διοικητικής απλούστευσης όσον αφορά διασυνοριακές υποθέσεις, και για την προώθηση εσωτερικής αγοράς που θα διέπεται από δίκαιο ανταγωνισμό.

1.3   Προς τούτο, η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ πρωτοβουλιών για την κατάργηση της διπλής φορολόγησης, όπως αυτές που περιγράφει η Επιτροπή (1), μέσω της προώθησης της αποτελεσματικής διασύνδεσης των διαφορετικών καθεστώτων φορολόγησης.

1.4   Η ΕΟΚΕ φρονεί επίσης πως η κατάργηση της διπλής φορολόγησης θα πρέπει να υλοποιηθεί κατά τρόπο αναλογικό προς τους επιδιωκόμενους στόχους και με σεβασμό της φορολογικής κυριαρχίας των κρατών μελών.

1.5   Επίσης, η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι ζητήματα που σχετίζονται με τη διπλή φορολόγηση επιβαρύνουν δυσανάλογα τους ιδιώτες και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που συνήθως δεν έχουν τους πόρους που απαιτούνται για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Προς τούτο, αν και τάσσεται υπέρ της ανακοίνωσης, η ΕΟΚΕ τονίζει πως οι προτάσεις για την αντιμετώπιση της διπλής φορολόγησης πρέπει να διακρίνονται από συνοχή, με μέτρα που θα αντιμετωπίζουν τη διπλή φορολόγηση των πολιτών αλλά θα περιλαμβάνουν επίσης λύσεις για τους ιδιώτες και τις ΜμΕ.

1.6   Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τη θέσπιση του Φόρουμ της ΕΕ για τη διπλή φορολόγηση βάσει των ίδιων αρχών με αυτές που αφορούν το Κοινό φόρουμ σχετικά με τις τιμές μεταβίβασης. Ωστόσο, προτείνει το φόρουμ να αποτελέσει πρώτο βήμα προς τη θέσπιση παρατηρητηρίου της Επιτροπής, την οποία η ΕΟΚΕ έχει ήδη προτείνει ως μέσο εξάλειψης των διασυνοριακών φραγμών για τους πολίτες (2). Προς τούτο, οι αρμοδιότητες του παρατηρητηρίου θα μπορούσαν να διευρυνθούν περαιτέρω και να περιλαμβάνουν τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας των προσπαθειών για την κατάργηση της διπλής φορολόγησης για τους πολίτες, τις ΜμΕ και τις μεγάλες επιχειρήσεις.

1.7   Η ΕΟΚΕ συνιστά στο Φόρουμ της ΕΕ για τη διπλή φορολόγηση να συμμετέχουν και εκπρόσωποι της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών.

1.8   Η ΕΟΚΕ στηρίζει επίσης τη θέσπιση κώδικα δεοντολογίας ο οποίος θα επιτρέπει την αλληλοκατανόηση και την εφαρμογή των φορολογικών εννοιών μεταξύ διαφορετικών κρατών μελών, προκειμένου να αποφευχθούν καταστάσεις διπλής φορολόγησης και να μειωθούν οι περιπτώσεις αναποτελεσματικότητας των συμβάσεων διπλής φορολόγησης (ΣΔΦ). Αυτό με τη σειρά του θα οδηγούσε στη μείωση των περιπτώσεων προσφυγής σε μηχανισμούς διαιτησίας.

1.9   Αν και η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη εξέταση της σκοπιμότητας ενός αποτελεσματικού μηχανισμού επίλυσης διαφορών, τονίζει τη σημασία της καταβολής προσπαθειών για τη μείωση της ανάγκης διαιτησίας.

1.10   Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της μελέτης του φαινομένου της διπλής μη φορολόγησης στο σύνολό του, συμπεριλαμβανομένου του οικονομικού και κοινωνικού αντικτύπου τόσο του φαινομένου όσο και των τυχόν μέτρων για την εξάλειψή του.

1.11   Τέλος, η ΕΟΚΕ τονίζει πως όλες οι προτάσεις θα πρέπει να αξιολογηθούν μέσω ενδελεχών κοινωνικών και οικονομικών αναλύσεων και πως σε αυτές θα πρέπει να παρουσιάζεται ο αντίκτυπος σε κάθε επιμέρους κράτος μέλος.

2.   Περιεχόμενο και ιστορικό της πρότασης

2.1   Η διπλή φορολόγηση δημιουργεί νομική αβεβαιότητα η οποία εμποδίζει την οικονομική δραστηριότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων. Οδηγεί επίσης σε μεγαλύτερη συνολική φορολογική επιβάρυνση και σε απώλειες στον τομέα της πρόνοιας, σε αδικαιολόγητα υψηλό διοικητικό φόρτο και σε αρνητικές συνέπειες στις επενδύσεις και στη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, οι οποίες με τη σειρά τους υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση. Οι διαβουλεύσεις της Επιτροπής αναδεικνύουν τη σημασία του προβλήματος της διπλής φορολόγησης, καθώς πάνω από 20 % των καταγεγραμμένων κρουσμάτων όσον αφορά τις φορολογούμενες εταιρίες υπερβαίνουν το 1 εκατομμύριο ευρώ, ενώ πάνω από 35 % των κρουσμάτων όσον αφορά ιδιώτες ξεπερνούν τις 100 000 ευρώ.

2.2   Η ανακοίνωση (3) της Επιτροπής υπογραμμίζει τη σημασία της αντιμετώπισης της διπλής φορολόγησης (4) για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της ενιαίας αγοράς και της επίτευξης των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».

2.3   Η ανακοίνωση ζητά μεγαλύτερο συντονισμό στη φορολόγηση για τη διασφάλιση ισχυρότερου πλαισίου οικονομικής πολιτικής στην ευρωζώνη. Αυτό περιγράφεται στην Πράξη για την Ενιαία Αγορά (5), όπου τονίζεται η σημασία της εξάλειψης των διασυνοριακών φραγμών για τους πολίτες της ΕΕ καθώς και του φορολογικού και διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις. Την τελευταία πρόκληση αντιμετωπίζει η πρόταση της Επιτροπής για κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιριών (ΚΕΒΦΕ) (6). Η Ανακοίνωση αναφέρεται επίσης στην ανάγκη λειτουργικού δικτύου Συμβάσεων διπλής φορολόγησης μεταξύ κρατών μελών και στη σημασία της αντιμετώπισης ζητημάτων που σχετίζονται με τη διπλή φορολόγηση των κληρονομιών.

2.4   Η ανακοίνωση επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση των φραγμών που σχετίζονται με τη διπλή φορολόγηση επισημαίνοντας πως αυτό το ζήτημα είναι ακόμα σημαντικότερο σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Η ανακοίνωση επισημαίνει πως η κατάργηση της διπλής φορολόγησης και η αντιμετώπιση της διπλής μη-φορολόγησης μπορεί, από δυναμική σκοπιά, να αποτελέσει πηγή φορολογικών εσόδων για τις κυβερνήσεις.

2.5   Αναγνωρίζει επίσης πως αν και ορισμένα κράτη μέλη (ΚΜ) ήδη αντιμετωπίζουν το ζήτημα της διπλής φορολόγησης μέσω μονομερών, διμερών και πολυμερών συμφωνιών, η Συνθήκη της ΕΕ δεν υποχρεώνει τα ΚΜ να καταργήσουν τη διπλή φορολόγηση.

2.6   Η ανακοίνωση παραθέτει σειρά τομέων που έχουν ήδη εξετασθεί από την Επιτροπή ως μέσα για την αντιμετώπιση της διπλής φορολόγησης, συμπεριλαμβανομένης της Οδηγίας περί μητρικών και θυγατρικών εταιρειών, της Οδηγίας περί τόκων και δικαιωμάτων, της Σύμβασης περί διαδικασίας διαιτησίας (ΣΔΔ), του Κοινού φόρουμ σχετικά με τις τιμές μεταβίβασης (ΚΦΤΜ), των συστάσεων σχετικά με τη διαδικασία ελάφρυνσης της παρακράτησης φόρου και της πρότασης για την Κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιριών (ΚΕΒΦΕ).

2.7   Η ανακοίνωση επισημαίνει επίσης πως αν και αυτές οι προσπάθειες ήταν σημαντικές, δεν εφαρμόζονται όσο αποτελεσματικά απαιτείται. Προς τούτο η ανακοίνωση αναφέρει τις ακόλουθες δυνατές λύσεις, χωρίς ωστόσο να υπεισέρχεται σε λεπτομέρειες για καμία εξ αυτών:

Ενίσχυση των υφιστάμενων μηχανισμών, ιδίως όσον αφορά την οδηγία περί τόκων και δικαιωμάτων. Η Επιτροπή πρότεινε την αναδιατύπωση της οδηγίας ταυτόχρονα με την COM(2011) 712 προτείνοντας τη μείωση των περιπτώσεων εμφάνισης διπλής φορολόγησης όσον αφορά την επεξεργασία του φόρου παρακράτησης. Η ΕΟΚΕ υιοθέτησε μόλις γνωμοδότηση για την αναδιατύπωση της οδηγίας (7).

Επέκταση της κάλυψης και του πεδίου εφαρμογής των συμβάσεων διπλής φορολόγησης όσον αφορά τρόπους αντιμετώπισης τριμερών καταστάσεων καθώς και τον τρόπο αντιμετώπισης οντοτήτων και φόρων που δεν καλύπτονται από ΣΔΦ εντός της ΕΕ, με πρόταση για ενισχυμένο διάλογο μεταξύ των ΚΜ σε περιπτώσεις διαφορών.

Ενέργειες για να επιτευχθεί η συνεπέστερη ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων ΣΔΦ μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Πρόκειται για τη δυνητική θέσπιση φόρουμ της ΕΕ για τη διπλή φορολόγηση το οποίο θα αναπτύξει κώδικα δεοντολογίας για τη φορολόγηση προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα ερμηνείας των εννοιών που περιέχονται σε ΣΔΦ μεταξύ ΚΜ.

Για να αντιμετωπισθεί η έλλειψη μιας συνολικά δεσμευτικής διαδικασίας επίλυσης διαφορών, η Επιτροπή προτείνει λύση η οποία περιέχεται στην τελευταία εκδοχή του άρθρου 25 του μοντέλου φορολογικής σύμβασης του ΟΟΣΑ (2008), που προβλέπει διαδικασία φιλικού διακανονισμού με δεσμευτική διαδικασία επίλυσης διαφορών για όλες τις ανεπίλυτες υποθέσεις διπλής φορολόγησης.

2.8   Τέλος, η ανακοίνωση επισημαίνει περαιτέρω μέτρα που θα ληφθούν. Μεταξύ άλλων, η Επιτροπή:

θα εργαστεί για την εξέλιξη των επιλογών που περιγράφονται στην παρούσα ανακοίνωση, ιδίως για τη δημιουργία του φόρουμ, την πρόταση ενός κώδικα δεοντολογίας και την σκοπιμότητα δημιουργίας ενός αποτελεσματικού μηχανισμού επίλυσης διαφορών·

θα προτείνει πιθανές λύσεις για την εξάλειψη εμποδίων στις διασυνοριακές υποθέσεις φόρου κληρονομιάς εντός της ΕΕ, πράγμα που έχει ήδη δρομολογηθεί (8)·

θα εξακολουθήσει να αξιοποιεί το πρόσφατα ανανεωμένο ΚΦΤΜ για την αντιμετώπιση θεμάτων που αφορούν τη διπλή φορολόγηση τιμών μεταφοράς·

θα προτείνει λύσεις καθ' όλη τη διάρκεια του έτους για τη διασυνοριακή διπλή φορολόγηση μερισμάτων που καταβάλλονται στο χαρτοφυλάκιο επενδυτών·

θα δρομολογήσει διαδικασία για τη συλλογή πραγματικών στοιχείων, με σκοπό να διαπιστωθεί η πλήρης κλίμακα της διπλής μη φορολόγησης.

3.   Γενικές παρατηρήσεις

3.1   Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την αντιμετώπιση της διπλής φορολόγησης, η οποία αποτελεί τροχοπέδη στις επενδύσεις και κατά συνέπεια στη δημιουργία θέσεων εργασίας και οικονομικής δραστηριότητας. Πράγματι, η ΕΟΚΕ έχει τονίσει μέσα από σειρά γνωμοδοτήσεων τη σημασία της κατάργησης της διπλής φορολόγησης. Έχει υποστηρίξει προτάσεις για την επιτάχυνση των μέτρων για την αποφυγή της διπλής φορολόγησης, για την ενίσχυση της διοικητικής απλούστευσης όσον αφορά διασυνοριακές υποθέσεις (9), και για τη θέσπιση κοινών αρχών για την προώθηση εσωτερικής αγοράς που θα διέπεται από δίκαιο ανταγωνισμό (10).

3.2   Η ΕΟΚΕ έχει επίσης στηρίξει τις προσπάθειες της Επιτροπής για την εξάλειψη ή τουλάχιστον τη μείωση της νομικής και οικονομικής διπλής ή πολλαπλής φορολόγησης των μερισμάτων που διανέμονται από τις θυγατρικές εταιρείες στη χώρα όπου εδρεύει η μητρική εταιρεία (11). Αυτό καταδεικνύεται επίσης μέσω της στήριξης της ΕΟΚΕ στην πρόταση για τη θέσπιση ΚΕΒΦΕ ως μέσο ευθυγράμμισης των αρχών που διέπουν την εταιρική φορολόγηση, παρότι επισημάνθηκε πως το σχέδιο οδηγίας χρήζει διευκρινήσεων στις επιμέρους λεπτομέρειές του (12).

3.3   Η ΕΟΚΕ τονίζει επίσης τη σημασία της ουδέτερης όσον αφορά τα έσοδα και ανά χώρα προσέγγισης όσον αφορά την εφαρμογή της ΚΕΒΦΕ, επισημαίνει δε πως η υιοθέτηση της ΚΕΒΦΕ δεν πρέπει να καταστήσει την Ευρώπη λιγότερο ευέλικτη και λιγότερο ανταγωνιστική όσον αφορά την προσέλκυση ΑΞΕ. Αυτά τα ζητήματα θα συνοδεύονται, κατά περίπτωση, από εκτιμήσεις αντικτύπου.

3.4   Η ΕΟΚΕ συνιστά οι στόχοι αυτοί να επιτευχθούν πρωτίστως μέσω ενισχυμένου συντονισμού και αποτελεσματικότερης διασύνδεσης μεταξύ των διαφορετικών εθνικών φορολογικών δικαιοδοσιών, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της επικοινωνίας μεταξύ των ίδιων των φορολογικών αρχών και μεταξύ των φορολογικών αρχών και των φορολογουμένων. Η πρόοδος σε αυτά τα ζητήματα θεωρείται ευθέως ανάλογη προς τους επιδιωκόμενους στόχους και δε θίγει την κυριαρχία των διαφορετικών εθνικών φορολογικών δικαιοδοσιών. Η πρόταση αυτή συνάδει με την Ανακοίνωση της ΕΕ για το συντονισμό των συστημάτων άμεσης φορολογίας των κρατών μελών στην εσωτερική αγορά (13).

3.5   Κατά συνέπεια, η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ των προσπαθειών για την ενίσχυση των υφιστάμενων μηχανισμών και αυτών για την κατάργηση της διπλής φορολόγησης όπως περιγράφονται στην ανακοίνωση, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική διασύνδεση των διαφορετικών συστημάτων φορολογίας και να επιβεβαιωθεί πως η φορολογία δεν επιβαρύνει παρά άπαξ τους οικονομικούς φορείς, με τρόπο που αναμένεται από τους ίδιους οικονομικούς φορείς.

3.6   Η ΕΟΚΕ επισημαίνει επίσης ότι αν και η κατάργηση της διπλής φορολόγησης αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα της ενιαίας αγοράς, οι τυχόν προτάσεις πρέπει να επικεντρωθούν στην πραγματική κατάργηση τον φορολογικών φραγμών και στη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των ΣΔΦ στο πλαίσιο της νομικής βάσης που περιέχεται στη Συνθήκη για τη Λειτουργία της ΕΕ. Οι προσπάθειες για την κατάργηση της διπλής φορολόγησης πρέπει να υλοποιηθούν με σεβασμό στη φορολογική κυριαρχία των επιμέρους κρατών μελών.

4.   Ειδικές Παρατηρήσεις

4.1   Η ΕΟΚΕ τονίζει πως τα ζητήματα που σχετίζονται με τη διπλή φορολόγηση έχουν έντονο αντίκτυπο στους ιδιώτες και στις ΜμΕ. Οι μεγάλες επιχειρήσεις συνήθως διαθέτουν τους αναγκαίους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους για να αντιμετωπίσουν τη διπλή φορολόγηση και τις σχετικές διαδικασίες διαιτησίας. Ωστόσο οι ιδιώτες και οι ΜμΕ στερούνται αυτών των πόρων, συχνότερα δε όσον αφορά την ενημέρωση και τη γνώση σχετικά με τις νομικές και διοικητικές πρακτικές (14). Οι φόροι κληρονομιάς δημιουργούν ειδικά προβλήματα διπλής φορολόγησης στους πολίτες. Η ανακοίνωση της Επιτροπής επικεντρώνεται στην κατάργηση της διπλής φορολόγησης για τις επιχειρήσεις, ειδικότερα δε τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά θα μπορούσε να διευρυνθεί προκειμένου να αντιμετωπίσει συγκεκριμένα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες και οι ΜμΕ.

4.2   Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει την αποτελεσματικότητα του Κοινού φόρουμ σχετικά με τις τιμές μεταβίβασης (ΚΦΤΜ) στην αντιμετώπιση της διπλής φορολόγησης των τιμών μεταβίβασης και προσδοκά το Φόρουμ της ΕΕ για τη διπλή φορολόγηση να λειτουργήσει αντίστοιχα. Το ΚΦΤΜ που δρα στο πλαίσιο των κατευθυντηρίων γραμμών του ΟΟΣΑ για τις τιμές μεταβίβασης και προτείνει βάσει συναίνεσης στην Επιτροπή μη νομοθετικές λύσεις σε πρακτικά προβλήματα που δημιουργούν οι πρακτικές τιμών μεταβίβασης στην ΕΕ ευθύνεται για σειρά επιτευγμάτων συμπεριλαμβανομένου κώδικα δεοντολογίας για την τεκμηρίωση των τιμών μεταβίβασης για συνδεδεμένες επιχειρήσεις στην ΕΕ, κατευθυντήριες γραμμές για τις συμφωνίες προκαθορισμένων τιμών στην ΕΕ καθώς και κατευθυντήριες γραμμές για τις χαμηλής προστιθέμενης αξίας υπηρεσίες εντός του ομίλου. Η αποτελεσματικότητα του φόρουμ οφείλεται εν μέρει στην ευρεία εκπροσώπηση των κρατών μελών και των επιχειρήσεων στο φόρουμ.

4.3   Η ΕΟΚΕ προσδοκά πως η θέσπιση του Φόρουμ της ΕΕ για τη διπλή φορολόγηση θα βασίζεται στις ίδιες αρχές, διασφαλίζοντας την αποτελεσματική εκπροσώπηση όλων των ενδιαφερόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένης της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών.

4.4   Η ΕΟΚΕ στηρίζει τη θέσπιση του Φόρουμ της ΕΕ για τη διπλή φορολόγηση, επισημαίνει ωστόσο ότι η ανακοίνωση δεν παρέχει πληροφορίες για τη λειτουργία του φόρουμ. Η ΕΟΚΕ προτείνει το Φόρουμ της ΕΕ για τη διπλή φορολόγηση να αποτελέσει πρώτο βήμα και προπομπό παρατηρητηρίου. Η μετατροπή του φόρουμ σε παρατηρητήριο συνάδει με τις συστάσεις της ΕΟΚΕ για την εξάλειψη των διασυνοριακών φραγμών, όπου η ΕΟΚΕ αναφέρεται στην ανάπτυξη Παρατηρητηρίου της ΕΕ, το οποίο θα επιδιώκει να αποκτήσει, σε συνεχή βάση, μια λεπτομερή και πρακτική κατανόηση των υφισταμένων φορολογικών φραγμών και της εξέλιξής τους, συμπεριλαμβανομένης της διπλής φορολόγησης (15).

4.5   Οι λειτουργίες του Παρατηρητηρίου Φορολογίας, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα μπορούσαν να διευρυνθούν και να περιλαμβάνουν την έρευνα για τον εντοπισμό φορολογικών φραγμών για τις επιχειρήσεις, τόσο ΜμΕ όσο και μεγάλες, καθώς και ερευνητικό ρόλο για την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών για την κατάργηση της διπλής φορολόγησης. Προς τούτο, το παρατηρητήριο θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επέκταση της κάλυψης και του εύρους των ΣΔΦ καθώς και στη διερεύνηση τρόπων αντιμετώπισης τριγωνικών λύσεων και την ενθάρρυνση των κυβερνήσεων να αναπτύξουν συστήματα απαλλαγής από τη διπλή φορολόγηση χωρίς απώλεια φορολογικής κυριαρχίας.

4.6   Η ΕΟΚΕ στηρίζει επίσης την καθιέρωση κώδικα δεοντολογίας όπου θα χαράσσονται αρχές με τις οποίες μπορούν να συμφωνήσουν εκ των προτέρων. Ο κώδικας δεοντολογίας θα επιτρέψει την αμοιβαία κατανόηση των εννοιών που περιέχονται στις ΣΔΒ μεταξύ των ΚΜ οι οποίες συχνά οδηγούν σε παρερμηνείες και διαφορές.

4.7   Η ΕΟΚΕ εκτιμά ωστόσο ότι ο κώδικας δεοντολογίας θα θεωρηθεί όντως αποτελεσματικός, εάν βασίζεται στην άρχή της άμιλλας και τα κράτη μέλη έχουν επίγνωση των συνεπειών του στιγματισμού τους.

4.8   Η ΕΟΚΕ τάσσεται επίσης υπέρ του να μελετηθεί η σκοπιμότητα ενός αποτελεσματικού μηχανισμού επίλυσης διαφορών, προκειμένου να καθοριστούν οι αποτελεσματικότεροι τρόποι κατάργησης της διπλής φορολόγησης. Αναγνωρίζει ότι οι διαδικασίες αλληλοβοήθειας που προβλέπουν συνάντηση των κρατών για την επίλυση ζητημάτων, διαρκούν μεγάλο χρονικό διάστημα και ότι πρέπει να βελτιωθεί επίσης η διαδικασία των Συμβάσεων Διαιτησίας που είναι χρονοβόρος. Πρόκειται για μία κατάσταση που δημιουργεί υπερβολικό κόστος και ανασφάλεια στις επιχειρήσεις.

4.9   Ωστόσο, η ΕΟΚΕ τονίζει ότι θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για να περιορισθεί η ανάγκη προσφυγής σε διαιτησία και να δοθεί έμφαση στην κατάρτιση κώδικα δεοντολογίας, όπως εκτίθεται στην ανακοίνωση, καθώς και στη χάραξη σαφών και διαφανών κατευθυντηρίων γραμμών που θα λειτουργήσουν ως πρώτο και αποτελεσματικό βήμα για την επίλυση διαφορών.

4.10   Το Φόρουμ της ΕΕ για τη διπλή φορολόγηση καλείται να επιτελέσει σημαντικό ρόλο προς τούτο όσον αφορά την ενθάρρυνση σύναψης συμβάσεων φορολόγησης, οι οποίες αποτελούν διαδικασία αμοιβαίας συμφωνίας με δεσμευτική διαδικασία επίλυσης διαφορών για όλες τις ανεπίλυτες υποθέσεις διπλής φορολόγησης.

4.11   Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την πρόταση της Επιτροπής για τη μελέτη του φαινομένου της διπλής μη-φορολόγησης στο σύνολό του. Συνιστά δε τη μελέτη του οικονομικού και κοινωνικού αντικτύπου τόσο του φαινομένου, όσο και των τυχόν μέτρων για την εξάλειψή του.

4.12   Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει τη σημασία που έχει η λεπτομερής εκτίμηση του κοινωνικού και οικονομικού αντικτύπου προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσον η υιοθέτηση μίας εκ των προτάσεων που περιγράφονται στην ανακοίνωση μπορεί να έχει ανεπιθύμητο οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο (16). Η εκτίμηση πρέπει να είναι εξαντλητική και να περιλαμβάνει όλα τα κράτη μέλη στα οποία αναφέρονται οι προτάσεις.

4.13   Τέλος, η ΕΟΚΕ αναμένει από την Επιτροπή να μελετήσει και να παρουσιάσει περαιτέρω προτάσεις για τη διπλή φορολόγηση, όπως:

κατάρτιση συστάσων για τη διασυνοριακή φορολόγηση των κληρονομιών οι οποίες δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από την Επιτροπή·

υποβολή λύσεων για τη διασυνοριακή διπλή φορολόγηση μερισμάτων που καταβάλλονται στο χαρτοφυλάκιο επενδυτών·

παροχή πληροφοριών για τη δημιουργία του Φόρουμ, του κώδικα δεοντολογίας και για τη σκοπιμότητα της θέσπισης δεσμευτικού μηχανισμού επίλυσης διαφορών·

αξιολόγηση του εύρους και του αντικτύπου της διπλής μη φορολόγησης.

Βρυξέλλες, 28 Μαρτίου 2012.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Staffan NILSSON


(1)  COM(2011) 712 final.

(2)  Βλ. γνωμοδότηση ΕΟΚΕ με θέμα Κατάργηση των διασυνοριακών φορολογικών εμποδίων για τους πολίτες της ΕΕ, ΕΕ C 318, 29.10.2011, σ. 95.

(3)  COM(2011) 712 final.

(4)  Η διπλή φορολόγηση ορίζεται ως η επιβολή συγκρίσιμων φόρων από δύο ή περισσότερες φορολογικές δικαιοδοσίες επί του ίδιου φορολογητέου εισοδήματος ή κεφαλαίου.

(5)  COM(2011) 206 final.

(6)  COM(2011) 121 final.

(7)  Βλ. γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ (EE C 143 της 22.05.2012, p. 46) με θέμα Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την καθιέρωση κοινού συστήματος φορολόγησης των τόκων και των δικαιωμάτων που καταβάλλονται μεταξύ συνδεδεμένων εταιρειών διαφορετικών κρατών μελών (αναδιατύπωση) COM(2011) 714 τελικό.

(8)  Σύσταση της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2011, για την απαλλαγή των κληρονομιών από τη διπλή φορολογία (2011/856/ΕΕ).

(9)  Βλ. υποσημείωση 2.

(10)  Βλ. Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα Χορήγηση κοινοτικής χρηματοδοτικής συνδρομής, EE C 241 της 7.10.2002, p. 75

(11)  Βλ. Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ για την «Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 90/435/ΕΟΚ σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών»ΕΕ C 32 της 5.2.2004, σ. 118.

(12)  Βλ. Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα την Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή της κοινής ενοποιημένης φορολογικής βάσης για τις εταιρείες (ΚΕΒΦΕ), ΕΕ C 24 της 28.01.2012, σελ. 63.

(13)  COM(2006) 823 final.

(14)  Σύμφωνα με τη συνοπτική έκθεση της Επιτροπής για τη διαβούλευση με θέμα «Συμβάσεις κατά της διπλής φορολόγησης και η εσωτερική αγορά», 69 % των ιδιωτών που αντιμετώπισαν πρόβλημα διπλής φορολόγησης αναζήτησαν τρόπους για την εξάλειψή της, έναντι 85 % των επιχειρήσεων.

(15)  Βλ. υποσημείωση 2.

(16)  Βλ. υποσημείωση 12.