22.5.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 143/130

1.1

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) επικροτεί την ανακοίνωση με θέμα τη δέσμη μέτρων για την ανάπτυξη (εφεξής η «Ανακοίνωση») και την πρόταση κανονισμού σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ένωσης για την ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (εφεξής η «Πρόταση»). Η προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τα ρυθμιστικά μέτρα που αυτή εισηγείται μέσω της Πρότασης στον τομέα των μεταφορών συνάδουν σε μεγάλο βαθμό με τις θέσεις που έχει διατυπώσει σε παλαιότερες γνωμοδοτήσεις της η ΕΟΚΕ.

1.2

Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι η ύπαρξη πολυτροπικών και άρτιων διακρατικών δικτύων και συναφών υποδομών –συμπεριλαμβανομένων του «τελευταίου χιλιομέτρου» και των λειτουργικών συνδέσεων με τρίτες χώρες– είναι στοιχείο ζωτικής σημασίας για την επιτυχή εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και την υλοποίηση των στόχων της Λευκής βίβλου του 2011 - Χάρτη πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών (εφεξής: «Λευκή βίβλος για την πολιτική των μεταφορών»). Η ΕΟΚΕ εκτιμά τη σφαιρική προσέγγιση της πολιτικής των υποδομών και των τομέων των μεταφορών, της ενέργειας, και των ψηφιακών δικτύων με σκοπό την επίτευξη συνεργειών και αποδοτικής αξιοποίησης των πόρων. Εντούτοις, εκφράζει τις ακόλουθες επιφυλάξεις.

1.3

Η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι, δυστυχώς, ο στόχος της πραγματοποίησης συνεργειών με άλλα δίκτυα δεν περιλαμβάνεται στις προτεραιότητες του άρθρου 10 της Πρότασης.

1.4

Η ΕΟΚΕ εντοπίζει ασυνέπεια μεταξύ των μακροπρόθεσμων στόχων της Πρότασης και των πιο άμεσων και πρακτικών μέτρων ενόψει της χρονικής περιόδου 2020 - 2030.

1.5

Επιπροσθέτως, η ΕΟΚΕ είναι σύμφωνη με την προσέγγιση των δύο επιπέδων για τον σχεδιασμό ενός εκτεταμένου βασικού δικτύου και ενός κεντρικού δικτύου. Εντούτοις, η ΕΟΚΕ διερωτάται εάν οι διάδρομοι του κεντρικού δικτύου (εφεξής οι «Διάδρομοι») δεν θα έπρεπε εν τέλει να αποτελούν ένα τρίτο επίπεδο, το οποίο θα αντικαθιστά στις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές τα έργα προτεραιότητας. Τούτο τεκμηριώνεται από το γεγονός ότι το Κεφάλαιο IV της Πρότασης προβλέπει συγκεκριμένα κριτήρια για τον ορισμό των Διαδρόμων και την ανάπτυξή τους· έτσι τα κριτήρια αυτά προσλαμβάνουν ξεχωριστό χαρακτήρα, σαφώς διακριτό από το υπόλοιπο κεντρικό δίκτυο. Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει επίσης ότι τα προβλήματα της προβλεψιμότητας και της ασφάλειας δικαίου προέρχονται από το γεγονός ότι οι Διάδρομοι και τα σχετικά προκαθορισμένα έργα επισυνάπτονται στο παράρτημα της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη σύσταση της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» (εφεξής «πρόταση "Συνδέοντας την Ευρώπη"») με χρονικό ορίζοντα εφαρμογής αποκλειστικά την περίοδο 2014-2020· αντιθέτως, τόσο οι Διάδρομοι όσο και τα εν λόγω έργα είναι μακροπρόθεσμου χαρακτήρα και πρέπει να τεθούν σαφώς ως προτεραιότητα πέραν του 2020.

1.6

Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι τα προαναφερθέντα προβλήματα της προβλεψιμότητας και της ασφάλειας δικαίου μπορούν να επιλυθούν είτε επισυνάπτοντας έναν κατάλογο των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου και των προκαθορισμένων έργων σε παράρτημα της Πρότασης, είτε ορίζοντας ότι ο κατάλογος αυτός θα εξακολουθήσει να είναι σε ισχύ όσο διαρκεί και η ισχύς της Πρότασης, με την επιφύλαξη μελλοντικών τροποποιήσεων.

1.7

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη σημασία του συντονισμού και της οργάνωσης για την υλοποίηση των διαδρόμων του κεντρικού δικτύου. Εντούτοις, σημειώνει επίσης ότι θα πρέπει η οργανωτική δομή να είναι ευέλικτη, αποτελεσματική και οικονομικά αποδοτική με σαφή στόχο να διευκολύνει –με γνώμονα την αρχή της επικουρικότητας– τη βέλτιστη λειτουργία των διακρατικών διεπαφών σε όλα τα επίπεδα και να συντείνει στην αποφυγή συμφορήσεων στους διαδρόμους. Η ΕΟΚΕ ζητά να βρεθούν λύσεις προκειμένου να αποφευχθεί η παράλληλη δράση συναφών διαχειριστικών φορέων και η επικάλυψη αρμοδιοτήτων όταν συμπίπτουν διαφορετικά συστήματα διαδρόμων (π.χ. οι διάδρομοι του κεντρικού δικτύου με ένα μέρος του ευρωπαϊκού δικτύου σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών).

1.8

Η ΕΟΚΕ διερωτάται μήπως θα πρέπει να προβλεφθούν ρητές διατάξεις προκειμένου όλα τα κεντρικά δίκτυα –συμπεριλαμβανομένων των έργων θαλάσσιων αρτηριών μεταξύ λιμένων κεντρικών δικτύων– να υπάγονται σε έναν συντονιστικό μηχανισμό με σκοπό την κατάλληλη και έγκαιρη υλοποίηση του κεντρικού δικτύου και δη του διακρατικού τμήματός του. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη χρησιμότητα του μηχανισμού τόσο για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των εθνικών προτεραιοτήτων σε διάφορα επίπεδα και της ενωσιακής προστιθέμενης αξίας, καθώς και για την ανάδειξη της τελευταίας.

1.9

Όσον αφορά δε στη διαμόρφωση των Διαδρόμων, η ΕΟΚΕ καταγράφει τη σημασία που αποδίδει η Πρόταση στον πολυτροπικό και διακρατικό χαρακτήρα τους. Η διαμόρφωση των Διαδρόμων, όπως περιγράφεται στο Παράρτημα της πρότασης «Συνδέοντας την Ευρώπη», είναι προσανατολισμένη στους σιδηροδρομικούς εμπορευματικούς διαδρόμους, όπως αυτοί ορίζονται στον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 913/2010 σχετικά με το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο για ανταγωνιστικές εμπορευματικές μεταφορές. Δεδομένου ότι βασική επιδίωξη της Πρότασης είναι οι πολυτροπικές μεταφορές με αποδοτική αξιοποίηση των πόρων και η πρόβλεψη κάθε Διάδρομος να περιλαμβάνει τουλάχιστον τρεις τρόπους μεταφοράς, κρίνεται απαραίτητο να ληφθούν υπόψη και άλλα μέσα μεταφοράς.

1.10

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οι διάδρομοι θα πρέπει να καθοριστούν με γνώμονα την πολυτροπικότητα και την αποδοτική αξιοποίηση των πόρων που προβλέπουν τα άρθρα 48 και 49 της Πρότασης. Επιπροσθέτως, οι διάδρομοι θα πρέπει να καλύπτουν τις σημαντικότερες διακρατικές και μεγάλες σε έκταση ροές του κεντρικού δικτύου, βελτιστοποιώντας έτσι τόσο τη χρήση κάθε τρόπου μεταφοράς όσο και τον συντονισμό τους. Θα πρέπει η υλοποίηση των Διαδρόμων να στηρίζεται σε αναλύσεις κόστους-ωφελείας με ζητούμενα την αποδοτικότητα, τη –οικονομική, οικολογική και κοινωνική– βιωσιμότητα, την έμφαση στην καινοτομία και στη συντροπικότητα. Υπό αυτό το πρίσμα θα πρέπει να εξεταστούν, κατά τη διαμόρφωση των Διαδρόμων, όλοι οι τρόποι μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των κόμβων.

1.11

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική την πρόθεση που διατυπώνεται στην πρόταση «Συνδέοντας την Ευρώπη» να χορηγηθούν επιπρόσθετα κονδύλια με σκοπό την κάλυψη των αναγκών των χωρών συνοχής. Επίσης, κρίνει ότι αυτή η προτεραιότητα πρέπει να αντανακλάται και στην Πρόταση (π.χ. μέσω της προσθήκης ενός ακόμα στόχου στο άρθρο 4 ή μιας επιπλέον προτεραιότητας στο άρθρο 10).

1.12

Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 3 της πρότασης «Συνδέοντας την Ευρώπη», το 80 με 85% των διαθέσιμων κονδυλίων του προϋπολογισμού θα πρέπει να δεσμεύεται για τη χρηματοδότηση προκαθορισμένων έργων, κυρίως δε όσων αφορούν στους διαδρόμους του κεντρικού δικτύου και περιλαμβάνονται στο Παράρτημα της πρότασης «Συνδέοντας την Ευρώπη». Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι, δυστυχώς, δεν διευκρινίζονται τα κριτήρια με τα οποία επιλέχθηκαν. Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει τον πολυτροπικό χαρακτήρα των διαδρόμων, ο οποίος προβλέπεται άλλωστε και στο σχέδιο ανάπτυξης διαδρόμου (άρθρο 53 της Πρότασης) και προϋποθέτει ουσιαστικά την εύλογη κατανομή επενδυτικών έργων μεταξύ των διαφόρων τρόπων μεταφοράς [άρθρο 53 παράγραφος 1 στοιχείο στ) της Πρότασης].

1.13

Δεδομένης της βαρύτητας του στόχου της βιωσιμότητας (δυνάμει λ.χ. των άρθρων 37 έως και 39 της Πρότασης), η ΕΟΚΕ κρίνει ότι η έννοια των «πράσινων διαδρόμων» θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως σήμα ποιότητας για την ανάπτυξη υπηρεσιών εμπορευματικών μεταφορών, όπως αυτές αναφέρονται στο άρθρο 38 της Πρότασης.

2.1

Οι ισχύουσες κατευθυντήριες γραμμές των ΔΕΔ-Μ έχουν τη μορφή απόφασης και χρονολογούνται από 1996. Αποσκοπούν δε στην αναβάθμιση της συνδεσιμότητας και κατ’ επέκταση στη βελτίωση της λειτουργίας της Ενιαίας Αγοράς.

2.2

Ωστόσο, οι κατευθυντήριες γραμμές του 1996, μετά την τροποποίησή τους, συνθέτουν ένα δίκτυο χωρίς συνοχή· τούτο ισχύει ιδίως στην περίπτωση των έργων προτεραιότητας, σκοπός των οποίων είναι η αντιμετώπιση ορισμένων σημείων του δικτύου όπου ανακύπτουν προβλήματα μεταφορικής ικανότητας ή συνδεσιμότητας.

2.3

Η εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών υπήρξε βραδεία και συνοδεύτηκε από σημαντικές καθυστερήσεις, ιδίως ως προς τα έργα προτεραιότητας.

2.4

Η ΕΟΚΕ έχει διαπιστώσει επίσης ελλείψεις στον τρόπο εφαρμογής τους στα νέα κράτη μέλη από την Ανατολική Ευρώπη.

2.5

Η Ανακοίνωση και η Πρόταση (εφεξής η «Δέσμη μέτρων») που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελούν τον καρπό μακράς διαδικασίας διαβούλευσης. Η ΕΟΚΕ έλαβε μέρος σε αυτή τη διαδικασία και υιοθέτησε το 2009 τη γνωμοδότηση «Πράσινη βίβλος - Αναθεώρηση της πολιτικής για το ΔΕΔ-Μ» (1) και, κατόπιν αιτήματος της Πολωνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, τη γνωμοδότηση με θέμα «Βιώσιμη ανάπτυξη της πολιτικής μεταφορών της ΕΕ και σχεδιασμός των ΔΕΔ-Μ». (2) Επιπροσθέτως, η ΕΟΚΕ έχει πραγματευτεί ζητήματα σχετικά με τα ΔΕΔ-Μ στη γνωμοδότηση που υιοθέτησε με θέμα «Λευκή βίβλος - Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών» (3).

2.6

Η Δέσμη μέτρων αποσκοπεί στον καταρτισμό μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για τις μεταφορές, την ενέργεια, και τα ψηφιακά δίκτυα, στην εξασφάλιση των προϋποθέσεων για τη δημιουργία συνεργειών, στη βελτίωση της κατανομής των πόρων, καθώς και στην αποφυγή συμφορήσεων, προβλημάτων μεταφορικής ικανότητας και απουσίας ζεύξεων.

2.7

Επίσης, η Δέσμη μέτρων αποβλέπει ρητά στο να συμβάλει στην υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για μια βιώσιμη και ανταγωνιστική οικονομία της γνώσης με βέλτιστα δίκτυα αποδοτικής αξιοποίησης των πόρων.

2.8

Τα επιλεχθέντα μέσα για την πραγματοποίηση αυτών των στόχων είναι ξεχωριστοί κανονισμοί για κάθε τομέα με κατευθυντήριες γραμμές για τον σχεδιασμό, την επιλογή προτεραιοτήτων και την εφαρμογή με ένα κοινό χρηματοδοτικό πλαίσιο, τον κανονισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» για ην περίοδο 2014–2020. Στον εν λόγω κανονισμό επισυνάπτεται Παράρτημα με τους Διαδρόμους και τα προκαθορισμένα έργα που έχουν επιλεγεί για χρηματοδότηση ενόψει της περιόδου 2014-2020. Ωστόσο, ο κανονισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» δεν αποτελεί αντικείμενο ανάλυσης της παρούσας γνωμοδότησης.

2.9

Στην Πρόταση οριοθετούνται αρκετοί στόχοι του τομέα των μεταφορών. Σημαντικότεροι εξ αυτών είναι η καθιέρωση ενός κεντρικού δικτύου με συνοχή ικανού να υποστηρίξει τόσο τις πολυτροπικές μεταφορές με αποδοτική αξιοποίηση των πόρων εντός της Ενιαίας Αγοράς όσο και τις εξωτερικές συνδέσεις. Επιδίωξη της Πρότασης είναι η αντικατάσταση των αποσπασματικών κατευθυντήριων γραμμών που ισχύουν προς το παρόν για τις ΔΕΔ-Μ, η μεγαλύτερη προβολή του δικτύου και η διευκόλυνση της υλοποίησής του.

2.10

Ομοίως με τη Λευκή βίβλο για την πολιτική των μεταφορών, στόχοι της Δέσμης μέτρων είναι αφ’ ενός μεν οι απρόσκοπτες ροές των μεταφορών εντός της Ενιαίας Αγοράς (μη εξαιρουμένων των υπηρεσιών υλικοτεχνικής υποστήριξης), αφ’ ετέρου δε η βιωσιμότητα και η ανάπτυξη. Η Πρόταση αποσκοπεί στη διευκόλυνση του συντονισμού των κρατών μελών, στην αρτιότερη κατανομή των κονδυλίων και στον καλύτερο σχεδιασμό.

2.11

Η Πρόταση περιλαμβάνει στα μέτρα του δικτύου την ανάπτυξη ευφυών συστημάτων μεταφορών (ΕΣΜ), τη βελτίωση των οικολογικών μεταφορών και την καινοτομία.

2.12

Η πρόταση διακρίνει το δίκτυο σε δύο επίπεδα, το εκτεταμένο και το κεντρικό. Οι ενωσιακοί πόροι και διαχείριση συγκεντρώνονται στο κεντρικό δίκτυο, το οποίο θα χαρακτηρίζεται από υψηλή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία (αντιμετώπιση απουσίας διακρατικών συνδέσεων ή σημείων συμφόρησης, πολυτροπικοί κόμβοι). Το μεν κεντρικό δίκτυο προβλέπεται να έχει τεθεί σε λειτουργία πριν από τα τέλη του 2030, το δε εκτεταμένο μέχρι το 2050.

2.13

Εντός του κεντρικού δικτύου έχουν επιλεγεί αρκετοί διάδρομοι πολυτροπικών κεντρικών δικτύων με την υποστήριξη ενός ισχυρού διαχειριστικού μηχανισμού και του μεγαλύτερου μέρους του προϋπολογισμού.

3.1

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την Ανακοίνωση και την Πρόταση και συμφωνεί ότι απαιτούνται λειτουργικές υποδομές για την ύπαρξη μιας εύρυθμης εσωτερικής αγοράς.

3.2

Η ΕΟΚΕ έχει επανειλημμένα διατυπώσει το αίτημα να ακολουθηθεί μια σφαιρική προσέγγιση μεταξύ των διαφόρων τύπων ΔΕΔ-Μ. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ εκτιμά τις προτάσεις που κατατέθηκαν σε αυτό το πνεύμα.

3.3

Η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι η Πρόταση προσεγγίζει μόνο ακροθιγώς το ζήτημα των δυνατοτήτων συντονισμού μεταξύ των διαφόρων τύπων δικτύων, σε αντίθεση με την πρόταση «Συνδέοντας την Ευρώπη», η οποία περιέχει πιο συγκεκριμένες διατάξεις.

3.4

Η ΕΟΚΕ κρίνει θετικά τη συνέπεια της Πρότασης με τους στόχους της συγκοινωνιακής πολιτικής που τίθενται στη Λευκή βίβλο των μεταφορών. Η ΕΟΚΕ έχει επισημάνει την ανάγκη μεγαλύτερης συνέπειας μεταξύ των στρατηγικών μέτρων που προτείνονται στη Λευκή βίβλο με χρονικό ορίζοντα το 2050 και των πιο συγκεκριμένων μέτρων με προοπτική το 2020-2030. Ανάλογα προβλήματα εντοπίζονται τόσο στην Ανακοίνωση όσο και στην Πρόταση.

3.5

Η ΕΟΚΕ υποθέτει ότι η διάκριση της Ανακοίνωσης και της Πρότασης σε δύο επίπεδα έχει να κάνει με την επιθυμία δημιουργίας ενός συνεκτικού δικτύου των σημαντικότερων μεταφορών αγαθών και επιβατών· πρόκειται δε για έναν χρήσιμο στόχο που απορρέει από την ανάγκη να τεθούν προτεραιότητες στην αξιοποίηση των ισχνών χρηματοδοτικών πόρων.

3.6

Η ΕΟΚΕ αμφιβάλλει κατά πόσον οι Διάδρομοι του κεντρικού δικτύου –το πλαίσιο του οποίου αναφέρεται στην Πρόταση, ενώ αυτοί περιγράφονται στο Παράρτημα της πρότασης «Συνδέοντας την Ευρώπη»– δεν αποτελούν στην ουσία ένα τρίτο επίπεδο για τα προκαθορισμένα έργα προτεραιότητας ενόψει της δημοσιονομικής περιόδου 2014-2020. Η ΕΟΚΕ εφιστά την προσοχή στα προβλήματα της προβλεψιμότητας και της ασφάλειας δικαίου που ενδέχεται να ανακύψουν στους Διαδρόμους και στα σχετικά έργα που δεν θα έχουν ολοκληρωθεί έως τη λήξη της ισχύος της πρότασης "Συνδέοντας την Ευρώπη", στο τέλος του 2020.

3.7

Επομένως η ΕΟΚΕ κρίνει σκόπιμο να προσαρτηθεί ο κατάλογος των Διαδρόμων και των προκαθορισμένων έργων σε παράρτημα της Πρότασης. Φρονεί δε ότι οι Διάδρομοι καθ’ εαυτούς συνδέονται περισσότερο με την Πρόταση –στην οποία ρυθμίζονται– παρά με τον κανονισμό "Συνδέοντας την Ευρώπη".

3.8

Συν τοις άλλοις, η ΕΟΚΕ διαπιστώνει πρόβλημα ασυνέχειας όσον αφορά στη διάδραση του κεντρικού δικτύου με τους Διαδρόμους, αναφορικά με τους οποίους η Πρόταση προβλέπει έναν ισχυρότατο και χρησιμότατο διαχειριστικό μηχανισμό. Μολονότι η ΕΟΚΕ αντιλαμβάνεται μέχρι ενός βαθμού γιατί οριοθετούνται τόσο αυστηρά οι προτεραιότητες για τη χρήση των πόρων, θεωρεί ότι ένας άρτιος συντονιστικός και διαχειριστικός μηχανισμός θα μπορούσε να αποβεί επωφελής για όλο το κεντρικό δίκτυο –τα χρονικά περιθώρια εφαρμογής του οποίου δεν είναι εν τέλει και τόσο μεγάλα– ως προς τον σχεδιασμό των υποδομών. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη χρησιμότητα του μηχανισμού τόσο για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ του εθνικού σχεδιασμού και της ενωσιακής προστιθέμενης αξίας, όσο και για τη συμπερίληψη της τελευταίας στον εθνικό σχεδιασμό. Η ανάγκη για έναν άρτιο συντονιστικό και διαχειριστικό μηχανισμό καθίσταται ακόμα πιο επιτακτική για έργα εξ ορισμού διακρατικά όπως οι θαλάσσιες αρτηρίες.

3.9

Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι οι Διάδρομοι θα πρέπει να είναι πραγματικά πολυτροπικοί. Τούτο συνεπάγεται ενίοτε σχετικά μεγάλους διαδρόμους που περιλαμβάνουν τόσο χερσαίες ή σταθερές όσο και θαλάσσιες ζεύξεις (π.χ. υπό τη μορφή θαλάσσιων αρτηριών). Θα πρέπει να ληφθεί δε κατάλληλη πρόνοια και για τις οδικές μεταφορές καθότι το δίκτυο θα πρέπει να βασίζεται και στις σημερινές απαιτήσεις. Μάλιστα, η αύξηση του όγκου των μεταφορών αναμένεται να ανέλθει σε 34% μεταξύ 2005 και 2020 (σημειωτέον ότι οι οδικές μεταφορές αντιστοιχούν σήμερα στο 75% του συνολικού όγκου). Κατά την ΕΟΚΕ, αυτός ο πολυτροπικός χαρακτήρας πρέπει να αντανακλάται και στην επιλογή έργων, τα οποία θα πρέπει να καλύπτουν όλο το φάσμα των τρόπων μεταφοράς.

3.10

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την εκτίμηση της Ανακοίνωσης ότι ενδεχομένως η χρονική στιγμή να μην είναι εύθετη για την υποβολή προτάσεων σχετικών με τις υποδομές, δεδομένου ότι οι επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα συγκεντρώνουν κατά την παρούσα περίοδο της οικονομικής κρίσης υπερβολική δημοσιότητα. Εντούτοις, η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η αξιολόγηση των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων θα πρέπει να συμπεριληφθεί σε ένα πιο μακρόπνοου χαρακτήρα έγγραφο, το οποίο θα αναφέρεται στις προοπτικές ενόψει του 2030 και του 2050.

3.11

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει τον φιλόδοξο χαρακτήρα του σχεδιασμού του Παραρτήματος της πρότασης «Συνδέοντας την Ευρώπη» για την περίοδο 2014 - 2020. Εκτιμά τα θετικά αποτελέσματα που θα προκύψουν τόσο από την υλοποίηση του συντονιστικού και διαχειριστικού μηχανισμού για τους διαδρόμους του κεντρικού δικτύου βάσει τη Πρότασης όσο και από την προβλεπόμενη από την πρόταση «Συνδέοντας την Ευρώπη» εποπτεία. Ωστόσο, εφιστά την προσοχή στις δυσκολίες που ενέχει η πρόβλεψη της διάρκειας των διαδικασιών εθνικού σχεδιασμού, καθότι οι σχετικές αποφάσεις αποτελούν συχνά αντικείμενο ενστάσεων και, άρα, λαμβάνονται συνήθως κατόπιν σχοινοτενών διαδικασιών.

3.12

Στη γνωμοδότησή της με θέμα τη Λευκή βίβλο για την πολιτική των μεταφορών, η ΕΟΚΕ τονίζει τη σημασία της αλληλεπίδρασης των μεταφορών και διανομών μεγάλων αποστάσεων στις αστικές περιοχές. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ συμφωνεί εν προκειμένω με την προσέγγιση που προκρίνεται στην Πρόταση.

4.1

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι κατά την εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών ως προς τα τεχνικά κριτήρια θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι κατά τόπους ιδιαιτερότητες, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπονομεύονται η ασφάλεια ή η προστασία του κοινού. Θα πρέπει να υπάρχει δε η δυνατότητα ορθής αντιμετώπισης του ζητήματος μέσω της αποδοτικής αξιοποίησης των πόρων.

4.2

Η λειτουργία των θαλάσσιων αρτηριών δεν είναι απόλυτα σαφής ως προς τις θαλάσσιες αρτηρίες που συνδέουν λιμένες σε διαφορετικούς Διαδρόμους, λιμένες διαφορετικού τύπου (π.χ. ένα λιμένα κεντρικού δικτύου με άλλον εκτεταμένου δικτύου) ή ακόμα και δύο λιμένες κεντρικού δικτύου που ανήκουν σε διαφορετικούς Διαδρόμους (π.χ. βλ. άρθρο 25 παράγραφος 2 στοιχείο γ της Πρότασης). Δυστυχώς, η ΕΟΚΕ διαπιστώνει έλλειψη σαφήνειας, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει πρακτικά προβλήματα κατά τη συναρμογή όλων των έργων θαλάσσιων αρτηριών.

4.3

Οι διατάξεις του άρθρου 38 της Πρότασης ουσιαστικά θίγουν το ζήτημα των «πράσινων διαδρόμων» (πβλ. το Σχέδιο δράσης για τις εμπορευματικές μεταφορές που εισήγαγε το 2007 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή). Η ΕΟΚΕ εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι η συγκεκριμένη εμβληματική έννοια δεν αναφέρεται στην Πρόταση ως σήμα ποιότητας.

4.4

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τις απαιτήσεις που πρέπει να ικανοποιούν οι υποδομές οδικών μεταφορών του κεντρικού δικτύου (άρθρο 45 της Πρότασης). Οι βοηθητικές υποδομές και οι χώροι ανάπαυσης ανά περίπου 50 χιλιόμετρα στους αυτοκινητοδρόμους ή οι κατάλληλοι και ασφαλείς χώροι στάθμευσης για τους αυτοκινητιστές είναι στοιχεία πρωταρχικής σημασίας. Αυτές οι εγκαταστάσεις παρέχουν τη δυνατότητα ανάπαυσης με αποτέλεσμα να αναβαθμίζονται οι συνθήκες εργασίας των αυτοκινητιστών και να ενισχύεται η οδική ασφάλεια· συν τοις άλλοις, βοηθούν στην αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος.

4.5

Θα πρέπει να καταστούν πιο αυστηρές οι απαιτήσεις για τη διάθεση εναλλακτικών καθαρών καυσίμων λόγω της σημασίας τους στη σύνδεση των κατευθυντήριων γραμμών των ΔΕΔ-Μ με τη «Στρατηγική εναλλακτικών καθαρών καυσίμων» (ηλεκτρική ενέργεια, βιοκαύσιμα, συνθετικά καύσιμα, μεθάνιο, υγραέριο κ.τ.λ.), την οποία καταρτίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να διευκολύνει την κυκλοφορία καθαρών και ενεργειακώς αποδοτικών οχημάτων στα κεντρικά δίκτυα της ΕΕ. Υπό αυτό το πρίσμα, η ΕΟΚΕ κρίνει απαραίτητη τη δημιουργία κατάλληλης υποδομής ανεφοδιασμού με εναλλακτικά καύσιμα, προκειμένου να αυξηθεί ουσιαστικά ο αριθμός καθαρών οχημάτων στην αγορά της ΕΕ.