7.6.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 161/3

1.1.

Στις 20 Οκτωβρίου 2011, η Επιτροπή εξέδωσε τις ανωτέρω αναφερόμενες τέσσερις προτάσεις για να αντικαταστήσει τις οδηγίες 2004/39/ΕΚ (6) και 2003/6/ΕΚ (7), οι οποίες αποσκοπούν στην αποτελεσματικότητα, την ακεραιότητα, την ανθεκτικότητα και τη διαφάνεια των χρηματοπιστωτικών αγορών. Συγκεκριμένα, η προτεινόμενη MiFID αναδιατυπώνει την οδηγία 2004/39/ΕΚ αναφορικά με την πρόσβαση στη δραστηριότητα των επιχειρήσεων επενδύσεων, των ρυθμιζόμενων αγορών και των παρόχων υπηρεσιών δεδομένων, των όρων διακυβέρνησής τους και το εποπτικό τους πλαίσιο, την εκτέλεση επενδυτικών δραστηριοτήτων και την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών από επιχειρήσεις τρίτων χωρών μέσω υποκαταστήματος. Ο προτεινόμενος MiFIR ενισχύει ακόμα περισσότερο την οδηγία 2004/39/ΕΚ και εισάγει νέους κανόνες για την δημοσιοποίηση στο κοινό των συναλλακτικών δεδομένων, τη γνωστοποίηση συναλλαγών, την υποχρεωτική διαπραγμάτευση παραγώγων προϊόντων σε οργανωμένους τόπους συναλλαγών, την χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στα συστήματα εκκαθάρισης, την παρέμβαση σχετικά με προϊόντα και τη διαχείριση θέσεων παραγώγων, καθώς και την παροχή υπηρεσιών από επιχειρήσεις τρίτων χωρών χωρίς υποκατάστημα. Ο προτεινόμενος MAR καταργεί και αντικαθιστά την οδηγία 2003/6/ΕΚ. Η προτεινόμενη MAD, βασιζόμενη στο άρθρο 83 παράγραφος 2 της Συνθήκης, απαιτεί από τα κράτη μέλη την εισαγωγή ελάχιστων επιπέδων ποινικών κυρώσεων για τις πλέον σοβαρές μορφές καταχρήσεων αγοράς.

1.2.

Η ΕΚΤ υποστηρίζει τα προτεινόμενα μέτρα για τη βελτίωση της ρύθμισης των αγορών χρηματοπιστωτικών μέσων, ως ένα σημαντικό βήμα για προς την ενίσχυση της προστασίας των επενδυτών και τη δημιουργία ενός ορθότερου και ασφαλέστερου χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

2.1.

Το προτεινόμενο πλαίσιο θα οδηγήσει σε αυξημένη νομική βεβαιότητα περιορίζοντας τις επιλογές και τη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών, και θα μειώσει τους κινδύνους στρεβλώσεων στην αγορά και κανονιστικού αρμπιτράζ. Ειδικότερα, επικροτείται η αύξηση της εναρμόνισης με δύο αμέσως ισχύοντες κανονισμούς και μία οδηγία για τις ποινικές κυρώσεις, καθώς διασφαλίζει την τήρηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού και παρεμφερείς ελάχιστες ρυθμίσεις για διοικητικά μέτρα, κυρώσεις και πρόστιμα, καθώς και για ποινικές κυρώσεις.

2.2.

Η ΕΚΤ υποστηρίζει σθεναρά την εκπόνηση ενός ενιαίου ευρωπαϊκού εγχειριδίου κανόνων για όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (8) καθώς αυτό προάγει την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς εντός της Ένωσης και διευκολύνει την ευρύτερη χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση στην Ευρώπη (9). Επιπλέον, όπως σημειώνεται σε προηγούμενες γνώμες (10), η ΕΚΤ συνιστά την διασφάλιση ότι μόνο οι αρχές πλαίσιο που αντικατοπτρίζουν τις βασικές πολιτικές επιλογές και τα ζητήματα ουσίας παραμένουν αντικείμενο της τακτικής νομοθετικής διαδικασίας και ότι οι τεχνικοί κανόνες πρέπει να εκδίδονται ως κατ’ εξουσιοδότηση ή εκτελεστικές πράξεις σύμφωνα με τα άρθρα 290 και 291 της Συνθήκης, κατά περίπτωση μέσω της προηγούμενης εκπόνησης σχεδίων ρυθμιστικών κανόνων ή σχεδίων κανόνων εφαρμογής από τις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές (ΕΕΑ) (11). Υπό την έννοια αυτή, και με δεδομένη τη σημασία των κατ’ εξουσιοδότηση εκδιδομένων και των εκτελεστικών πράξεων ως ουσιώδους συστατικού του ενιαίου ευρωπαϊκού εγχειριδίου κανόνων, η ΕΚΤ αναμένει ότι θα κληθεί να διατυπώσει τη γνώμη της κατά περίπτωση εγκαίρως επί των εν λόγω προτεινόμενων πράξεων της Ένωσης (12).

2.3.

Επιπροσθέτως, η ΕΚΤ συνιστά την εξασφάλιση διατομεακώς της συνεκτικότητας της νομοθεσίας των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της Ένωσης.

3.1.

Η ΕΚΤ επικροτεί το γεγονός ότι το προτεινόμενο πλαίσιο ενδυναμώνει και ευθυγραμμίζει τις εξουσίες των αρχών που εποπτεύουν τις επιχειρήσεις επενδύσεων και τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων καθώς και την άσκηση των εξουσιών τους διερεύνησης (13), δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη διασυνοριακή συνεργασία (14). Ο σχηματισμός από τις αρμόδιες αρχές σε ολόκληρη την Ένωση ενός δικτύου καλά εξοπλισμένων και με τις κατάλληλες εξουσίες εποπτών, που να μπορεί να αντιμετωπίσει ανεπιθύμητες τάσεις, ενέργειες ή απειλές στις αγορές, είναι ζωτικής σημασίας για την εύρυθμη λειτουργία των αγορών χρηματοπιστωτικών μέσων. Από την άποψη αυτή, η ΕΚΤ υποστηρίζει τον ισχυρό ρόλο της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) στο προτεινόμενο πλαίσιο και ιδιαιτέρως αναφορικά με την λειτουργία διευκόλυνσης και συντονισμού και την εκπόνηση τεχνικών προτύπων. Επιπλέον, το καθήκον των εθνικών αρμόδιων αρχών συνεργασίας και παροχής προς την ΕΑΚΑΑ όλων των αναγκαίων πληροφοριών θα προαγάγει την συνεπή εφαρμογή των προτεινόμενων κανονισμών και τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην Ένωση. Υπό την έννοια αυτή, καθώς σημειώθηκε σε προηγούμενες γνώμες (15), η ΕΚΤ συνιστά περαιτέρω βελτιώσεις στη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών εντός του Ευρωπαϊκού Συστήματος Χρηματοπιστωτικής Εποπτείας (ΕΣΧΕ) καθώς και μεταξύ των εποπτικών αρχών και των κεντρικών τραπεζών του ΕΣΚΤ, συμπεριλαμβανομένης της ΕΚΤ, όταν οι εν λόγω πληροφορίες είναι σχετικές με την εκτέλεση των αντίστοιχων καθηκόντων τους (16).

3.2.

Είναι επίσης αναγκαία, καθώς προβλέπεται στο προτεινόμενο πλαίσιο, η συνεργασία των αρμοδίων αρχών με άλλες αρχές στα ίδια κράτη μέλη (17). Επιπλέον, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η μακροπροληπτική προοπτική λαμβάνεται δεόντως υπόψη, η ΕΚΤ συνιστά τον σχηματισμό και την ενίσχυση επαρκών διαδικασιών συνεργασίας με τις μακροπροληπτικές αρχές, στις περιπτώσεις που πρέπει να αξιολογηθούν απειλές για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος (18). Τούτο μπορεί να σημαίνει συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων αρχών και των εθνικών μακροπροληπτικών αρχών (19), ή, σε άλλες περιπτώσεις, συνεργασία από την ΕΑΚΑΑ με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) (20). Από την άποψη αυτή, θα έπρεπε να προβλεφθεί η εν λόγω συνεργασία κατά την επανεξέταση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1095/2010 (21).

3.3.

Η πρόταση για ενίσχυση του συστήματος διοικητικών κυρώσεων με την παροχή στις αρμόδιες αρχές ενός συνόλου διοικητικών μέτρων, κυρώσεων και προστίμων κατ’ ελάχιστον, αποτελεί έναν πρόσφορο τρόπο για την εξασφάλιση κοινών προτύπων σε όλη Ένωση, ενώ εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των εθνικών νομοθετών να παρέχουν στις αρμόδιες αρχές επιπρόσθετες εξουσίες επιβολής κυρώσεων και ιδιαιτέρως να προβλέπουν υψηλότερα επίπεδα διοικητικών χρηματικών ποινών (22). Επιπλέον, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφάνεια και η συνέπεια των διοικητικών κυρώσεων που υιοθετούνται εντός της Ένωσης, τα κράτη μέλη πρέπει να κοινοποιούν τους εφαρμοστέους εθνικούς κανόνες καθώς και τις όποιες μεταγενέστερες τροποποιήσεις τους στην Επιτροπή και στην ΕΑΚΑΑ (23).

5.1.

Η ΕΚΤ υποστηρίζει την προτεινόμενη επέκταση του πεδίου εφαρμογής των απαιτήσεων σχετικά με τη διαφάνεια πριν και μετά τη διαπραγμάτευση πέραν των μετοχών, ώστε να περιλαμβάνει ομόλογα, δομημένα προϊόντα και παράγωγα που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης ή είναι εισηγμένα προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά, πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης (ΠΜΔ) ή ΟΜΔ, καθώς και παράγωγα που θεωρούνται επιλέξιμα για κεντρική εκκαθάριση, καθώς κάτι τέτοιο θα ενίσχυε την διαμόρφωση των τιμών και θα υποστήριζε την διαδικασία αξιολόγησης των εν λόγω μέσων.

5.2.

Η προτεινόμενη MiFID (24) και ο προτεινόμενος MiFIR (25) εισάγουν διατάξεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ενοποίησης των δεδομένων για τις πληροφορίες διαφάνειας. Σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις, οι «πάροχοι ενοποιημένων δελτίων» (ΠΕΔ) θα συγκεντρώνουν πληροφορίες από τους τόπους διαπραγμάτευσης και, για τις συναλλαγές που εκτελούνται εκτός τόπων διαπραγμάτευσης, από επιχειρήσεις επενδύσεων μέσω εγκεκριμένων μηχανισμών δημοσίευσης. Κατά την άποψη της Επιτροπής, οι προτεινόμενες διατάξεις δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την εμφάνιση των ΠΕΔ (26). Παρά την πιθανή ανάπτυξη των εν λόγω εμπορικών λύσεων, η ΕΚΤ θεωρεί ότι η απαραίτητη διαφάνεια μπορεί να εξασφαλισθεί καταλλήλως με την δημιουργία ενός ενιαίου ΠΕΔ. Υπό την έννοια αυτή, η ΕΚΤ σημειώνει ότι η Επιτροπή θα παρέχει πληροφορίες για τη λειτουργία του ενοποιημένου δελτίου που λειτουργεί, και αν θεωρείται αναγκαίο, θα υποβάλει νομοθετική πρόταση για τη δημιουργία ενιαίας οντότητας για την ενοποίηση των πληροφοριών μετά τη διαπραγμάτευση (27). Ωστόσο, η ΕΚΤ θεωρεί ότι η εμπειρία από την μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο της οδηγίας 2004/39/ΕΚ έχει καταδείξει την αποτυχία της αγοράς ως προς την ενοποίηση δεδομένων, η οποία δικαιολογεί νομοθετικές προτάσεις ήδη από αυτό το στάδιο προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα εν λόγω ζητήματα.

7.1.

Το παραπάνω πλαίσιο διαφάνειας και παροχής στοιχείων δεν προβλέπει εξαίρεση ως προς συναλλαγές στις οποίες συμβάλλεται κεντρική τράπεζα του ΕΣΚΤ (29).

7.2.

Από την άποψη αυτή, η ΕΚΤ σημειώνει ότι, ενώ η δημοσιοποίηση των συναλλαγών που διενεργούν κεντρικές τράπεζες ως τμήμα των αντίστοιχων καταστατικών τους στόχων και καθηκόντων δεν θα επιτύγχανε μεγαλύτερη διαφάνεια για την αγορά, η αποτελεσματικότητα των εν λόγω ενεργειών, συγκεκριμένα στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής ή των πράξεων συναλλάγματος, και ως εκ τούτου η εκτέλεση των εν λόγω καθηκόντων από τις κεντρικές τράπεζες, που βασίζεται στις προθεσμίες και στην εμπιστευτικότητα, θα εκτίθετο σοβαρά σε κίνδυνο από την δημοσιοποίηση πληροφοριών για τις εν λόγω συναλλαγές, είτε σε πραγματικό χρόνο, είτε με καθυστέρηση. Επιπλέον, λόγω της διαφάνειας συγκεκριμένων ειδών συναλλαγών και του μεγέθους αυτών των συναλλαγών σε ορισμένο χρόνο οι συμμετέχοντες στην αγορά θα μπορούσαν ν’ αναγνωρίζουν σχεδόν αμέσως τις συναλλαγές των κεντρικών τραπεζών του ΕΣΚΤ ως τέτοιες, ακόμη και χωρίς τη δημοσιοποίηση του ονόματός τους. Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ συνιστά ένθερμα την εξαίρεση των συναλλαγών των κεντρικών τραπεζών του ΕΣΚΤ από τις απαιτήσεις διαφάνειας (30).

7.3.

Αναφορικά με τις υποχρεώσεις παροχής στοιχείων, οι οποίες απαιτούν οι αντισυμβαλλόμενοι σε συναλλαγές, στις οποίες συμβάλλεται μέλος του ΕΣΚΤ, να υποβάλλουν όλες τις σχετικές λεπτομέρειες στις αρμόδιες αρχές, μπορεί επίσης να προσκρούσουν στα συστήματα εμπιστευτικότητας της ΕΚΤ και των εθνικών κεντρικών τραπεζών και να ματαιώσουν τον σκοπό των ασυλιών που παρέχονται στην ΕΚΤ κατά τη Συνθήκη, και συγκεκριμένα το απαραβίαστο των αρχείων και επικοινωνιών της ΕΚΤ (31), ειδικά εφόσον η διαδικασία παροχής στοιχείων στις αρμόδιες αρχές μπορεί να διεξάγεται μέσω άλλων οντοτήτων, όπως οι τόποι διαπραγματεύσεων, οι εγκεκριμένοι μηχανισμοί γνωστοποίησης ή τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών. Για τους λόγους αυτούς, οι συναλλαγές στις οποίες συμβάλλεται κεντρική τράπεζα του ΕΣΚΤ πρέπει να εξαιρούνται επίσης από τις υποχρεώσεις παροχής στοιχείων (32).

9.1.

Το Ευρωσύστημα έχει ήδη σημειώσει (35) το επείγον της δράσης για την εφαρμογή στην Ένωση της δέσμευσης της ομάδας G20 που συμφωνήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2009 ότι «όλες οι τυποποιημένες συμβάσεις εξωχρηματιστηριακών παραγώγων πρέπει να αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε χρηματιστήρια ή σε ηλεκτρονικούς χώρους συναλλαγών, ανάλογα με την περίπτωση, και να εκκαθαρίζονται μέσω κεντρικών αντισυμβαλλομένων, το αργότερο μέχρι το τέλος του 2012», αποσκοπώντας στη βελτίωση της διαφάνειας στις αγορές εξωχρηματιστηριακών παραγώγων, στη μείωση του συστημικού κινδύνου και στην προστασία έναντι της κατάχρησης αγοράς.

9.2.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ υποστηρίζει τις διατάξεις (36) που ενισχύουν την απαίτηση ότι τα επιλέξιμα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε ρυθμιζόμενες αγορές, ΠΜΔ ή ΟΜΔ και που αναθέτουν στην ΕΑΚΑΑ τον προσδιορισμό του ακριβούς πεδίου εφαρμογής της εν λόγω υποχρέωσης διαπραγμάτευσης λαμβάνοντας υπόψη τη ρευστότητα (37). Η ΕΚΤ σημειώνει ωστόσο ότι η εν λόγω προσέγγιση μπορεί να χρειαστεί συμπλήρωση προκειμένου ν’ αντεπεξέλθει στη σύσταση του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ότι: «οι αρχές πρέπει να δημιουργούν κίνητρα, και κατά περίπτωση, ρύθμιση, για την αύξηση της χρήσης τυποποιημένων προϊόντων και τυποποιημένων διαδικασιών» (38). Σ’ αυτό το πλαίσιο, η ΕΚΤ θεωρεί ότι η τακτική παρακολούθηση της διαπραγμάτευσης των μη τυποποιημένων συμβάσεων εκτός ρυθμιζόμενης αγοράς, ΠΜΔ ή ΟΜΔ, πρέπει να διεξάγεται σε επίπεδο Ένωσης.

10.1.

Οι αλγοριθμικές συναλλαγές (ΑΤ), συμπεριλαμβανομένων των συναλλαγών υψηλής συχνότητας (HFT), μπορούν να προκαλέσουν κινδύνους για τη ρευστότητα και την αποτελεσματικότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών, ιδίως σε περιόδους πίεσης. Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ επικροτεί τις προτεινόμενες τροποποιήσεις στην οδηγία 2004/39/ΕΚ εισάγοντας τις απαραίτητες οργανωτικές εγγυήσεις ως προς τους τόπους διαπραγμάτευσης, π.χ. όσον αφορά την ικανότητα διαπραγμάτευσης, την καθιέρωση «αυτόματων διακοπτών», την προσφορά πρόσβασης στην αγορά στους διαπραγματευτές υψηλής συχνότητας και στις επιχειρήσεις επενδύσεων που παρέχουν άμεση ηλεκτρονική πρόσβαση σε τόπους διαπραγμάτευσης. Οι προτεινόμενες διατάξεις θα διευκολύνουν επίσης την εποπτεία και την παρακολούθηση των HFT και των ΑΤ από τις αρμόδιες αρχές.

10.2.

Ωστόσο, η ΕΚΤ είναι της άποψης ότι το κανονιστικό πλαίσιο πρέπει να καταστήσει σαφές το ότι οι οντότητες που εμπλέκονται σε ΑΤ σε επαγγελματική βάση πρέπει να θεωρούνται ότι υπάγονται στον ορισμό των επιχειρήσεων επενδύσεων και ως εκ τούτου εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της MiFID και να αποτελούν αντικείμενο εποπτείας και παρακολούθησης ως προς τις δραστηριότητές τους από τις αρμόδιες αρχές (39). Η εξασφάλιση επαρκούς κάλυψης όλων των οντοτήτων που εμπλέκονται επαγγελματικά σε HFT και σε ΑΤ θα περιόριζε την πιθανή καταστρατήγηση των προτεινόμενων κανόνων.

10.3.

Η ΕΚΤ επικροτεί τις διατάξεις του προτεινόμενου MiFIR σχετικά με την αναφορά λεπτομερειών των συναλλαγών, οι οποίες θα περιλαμβάνουν περιγραφή για τον προσδιορισμό των υπολογιστικών αλγορίθμων στο εσωτερικό της επιχείρησης επενδύσεων που είναι υπεύθυνη για την επενδυτική απόφαση και την εκτέλεση της συναλλαγής (40). Προκειμένου να διευκολύνεται η εποπτεία μεταξύ αγορών και να αποφεύγεται και να εντοπίζεται η κατάχρηση αγοράς, η ΕΚΤ έχει την άποψη ότι οι εν λόγω μοναδικοί κωδικοί αναγνώρισης πρέπει να τεθούν για τον προσδιορισμό των συναλλαγών που διενεργούνται από κάθε ΑΤ εντός των ηλεκτρονικών χώρων συναλλαγών και σε όλους αυτούς.

10.4.

Τέλος, οι προτεινόμενες απαιτήσεις για μια ρυθμιζόμενη αγορά (41) να διαθέτει αποτελεσματικά συστήματα, διαδικασίες και διευθετήσεις προκειμένου να διασφαλίζεται ότι τα συστήματα ΑΤ δεν μπορούν να προκαλέσουν μη εύρυθμες συνθήκες συναλλαγών στην αγορά ή να συμβάλουν σ’ αυτές. Από την άποψη αυτή, η ΕΚΤ επικροτεί i) τον καθορισμό των όρων βάσει των οποίων πρέπει να διακόπτεται η διαπραγμάτευση αν υπάρχει σημαντική μεταβολή των τιμών σε ένα χρηματοπιστωτικό μέσο στην αγορά αυτή, και, ii) τον καθορισμό της μέγιστης αναλογίας ανεκτέλεστων εντολών σε σχέση με τις συναλλαγές και τις ελάχιστες μεταβολές τιμών (42). Παρά το ότι η ΕΚΤ θεωρεί ότι η Επιτροπή πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να καθορίσει τη μέγιστη αναλογία ανεκτέλεστων εντολών σε σχέση με τις συναλλαγές, η ΕΚΤ έχει την άποψη ότι ο καθορισμός της ελάχιστης αναλογίας ανεκτέλεστων εντολών σε σχέση με τις συναλλαγές δεν είναι απαραίτητη (43).

11.1.

Η προτεινόμενη MIFID προβλέπει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι ρυθμιζόμενες αγορές, οι διαχειριστές ΠΜΔ και ΟΜΔ που δέχονται προς διαπραγμάτευση παράγωγα επί εμπορευμάτων εφαρμόζουν κατάλληλα όρια, ή εναλλακτικές διευθετήσεις με ισοδύναμη ισχύ προκειμένου να υποστηρίζεται η ρευστότητα, να αποφεύγεται η κατάχρηση της αγοράς και να υποστηρίζονται οι ορθοί όροι τιμολόγησης και διακανονισμού για τα φυσικά παρεχόμενα προϊόντα (44). Σύμφωνα με την προτεινόμενη MiFID, τα εν λόγω όρια πρέπει να εναρμονίζονται με τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις της Επιτροπής (45) και οι αρμόδιες αρχές θα έπρεπε επίσης να εξουσιοδοτούνται να θέτουν ex ante όρια θέσεων σχετικά με παράγωγα επί εμπορευμάτων (46) στη διάρκεια μιας καθορισμένης χρονικής περιόδου, ενώ θα παραχωρηθεί στην ΕΑΚΑΑ συντονιστικός ρόλος σχετικά με τα εν λόγω μέτρα, καθώς και άμεσες εξουσίες στον εν λόγω τομέα (47). Η ΕΚΤ επικροτεί αυτές τις διατάξεις.

11.2.

Εντούτοις, αναφορικά με τα όρια σχετικά με τα παράγωγα επί εμπορευμάτων, η ΕΚΤ τονίζει τη σημασία της δέουσας αντιμετώπισης του κινδύνου για κανονιστική διαμεσολάβηση (ρυθμιστικό αρμπιτράζ) και στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι μόνο σε όλα τα κράτη μέλη αλλά επίσης σε σχέση με άλλα σημαντικά χρηματοπιστωτικά κέντρα. Η επίτευξη μιας κοινής προσέγγισης στον τομέα αυτό είναι επομένως υψίστης σημασίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την παροχή στην ΕΑΚΑΑ ρόλου τόσο στην εκπόνηση κοινών αρχών σε επίπεδο Ένωσης, όσο και στον συντονισμό όσον αφορά τα μέτρα που λαμβάνονται από τις εθνικές αρμόδιες αρχές.

11.3.

Επιπροσθέτως, ενώ η ΕΚΤ υποστηρίζει τη θέσπιση ορίων ως προς τη θέση (48), υπάρχουν κάποιες πτυχές που απαιτούν περαιτέρω αποσαφήνιση. Αυτό αφορά συγκεκριμένα τον καθορισμό ενός κατάλληλου ορίου, πέρα από την χρονική περίοδο του οποίου τα εν λόγω όρια πρέπει να ισχύουν καθώς και της χρήσης από τους συμμετέχοντες στην αγορά των συμβάσεων παραγώγων (49). Επιπλέον, η ΕΚΤ έχει την άποψη ότι τα επιχειρήματα ότι τα όρια ως προς τη θέση πρέπει να συμβάλλουν στην ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς απαιτούν περαιτέρω επεξήγηση.

11.4.

Η προτεινόμενη MiFID προβλέπει (50) τη δημοσιοποίηση των θέσεων που κατέχουν διάφορες κατηγορίες διαπραγματευτών. Επιπροσθέτως, θα απαιτεί οι ρυθμιζόμενες αγορές, οι ΠΜΔ και οι ΟΜΔ όπου διεξάγεται διαπραγμάτευση παραγώγων επί εμπορευμάτων ή εκπομπών να δημοσιεύουν εβδομαδιαία έκθεση με τις εν λόγω θέσεις. Τα στοιχεία επί των θετικών (long) και των αρνητικών (short) θέσεων, καθώς και επί των ανοικτών συμβολαίων θα ήταν κατάλληλα για την αξιολόγηση της συμπεριφοράς των συμμετεχόντων στην αγορά, ειδικά σχετικά με την παρακολούθηση της συγκέντρωσης των θέσεων των συμμετεχόντων στην αγορά.

12.1.

Η ΕΚΤ επικροτεί την εξουσιοδότηση της ΕΑΚΑΑ να απαγορεύει ή να περιορίζει προσωρινά τη διανομή ή την πώληση ορισμένων χρηματοπιστωτικών μέσων ή ενός είδους χρηματοοικονομικής δραστηριότητας ή πρακτικής (51). Από την άποψη αυτή και δεδομένου ότι η δραστηριότητα της ΕΑΚΑΑ μπορεί επίσης να αντιμετωπίσει απειλή για την εύρυθμη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών ή τη σταθερότητα του συνόλου ή μέρους του χρηματοπιστωτικού συστήματος (52), η ΕΚΤ συνιστά την εξασφάλιση επαρκούς συντονισμού με το ΕΣΣΚ σχετικά με τα εν λόγω ζητήματα (53).

12.2.

Μια συνεπής ρυθμιστική προσέγγιση είναι απαραίτητη για τη διανομή στους ιδιώτες επενδυτές διαφορετικών χρηματοπιστωτικών προϊόντων που πληρούν παρόμοιες επενδυτικές ανάγκες και εγείρουν συγκρίσιμες προκλήσεις όσον αφορά την προστασία των επενδυτών (54). Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ σημειώνει ότι η προτεινόμενη MIFID επεκτείνει τις απαιτήσεις, και ειδικότερα του κώδικα δεοντολογίας και των κανόνων για τη σύγκρουση συμφερόντων, σε πιστωτικά ιδρύματα που πωλούν δομημένες καταθέσεις ή παρέχουν συμβουλές σχετικά με αυτές. Υπό την έννοια αυτή, η ΕΚΤ τονίζει την ανάγκη για: i) αποσαφήνιση του ορισμού των «δομημένων καταθέσεων»· ii) προσδιορισμό του συστήματος προστασίας των καταναλωτών που εφαρμόζεται στα χρηματοπιστωτικά προϊόντα· και iii) διασφάλιση μιας συνεπούς προσέγγισης σε όλες τις διαφορετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες της Ένωσης, όπως η αναθεώρηση της οδηγίας 94/19/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 1994 περί των συστημάτων εγγυήσεως των καταθέσεων (55) και τις εν εξελίξει ευρισκόμενες εργασίες για τα επενδυτικά προϊόντα για ιδιώτες επενδυτές σχετικά με τα εν λόγω ζητήματα. Επιπλέον, προκειμένου να εξασφαλιστεί μια συνεπής προσέγγιση σε όλους τους τομείς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, η ΕΚΤ τονίζει τη σημασία του σχεδιασμού και της εφαρμογής κατά την έκταση που αυτό είναι δυνατό σε στενή συνεργασία ανάμεσα στις ΕΕΑ, των ρυθμιστικών και εποπτικών πλαισίων σχετικά με την προστασία των επενδυτών, στον τομέα, για παράδειγμα, των διασταυρούμενων πωλήσεων (56).

12.3.

Η ΕΚΤ επικροτεί επίσης τις προτάσεις της Επιτροπής για τις επενδυτικές συμβουλές. Παρά το ότι αυτό είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, η ΕΚΤ ενθαρρύνει την Επιτροπή να σκεφτεί περαιτέρω μέτρα για την ενδυνάμωση της προστασίας των ιδιωτών επενδυτών, όπως η ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής κατάρτισης (57).

12.4.

Η προτεινόμενη MiFID (58) επιτρέπει στα κράτη μέλη να θέσουν συγκεκριμένα κριτήρια για την αξιολόγηση της εμπειρογνωμοσύνης και της γνώσης των δήμων και κοινοτήτων και των δημόσιων αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης που αιτούνται να αντιμετωπίζονται ως επαγγελματίες πελάτες. Η εν λόγω προσέγγιση λαμβάνει υπόψη ότι η ικανότητα αυτών των οντοτήτων για να αξιολογήσουν τις συνέπειες των χρηματοπιστωτικών δεσμεύσεων ποικίλει σε σημαντικό βαθμό σε όλη την Ένωση. Τα δημόσια οικονομικά στα κράτη μέλη μπορούν να επηρεαστούν σημαντικά από εσφαλμένες αποφάσεις από δημόσιες οντότητες, με πιθανό αρνητικό αντίκτυπο στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επιπλέον, θα ήταν επίσης πρέπον να ζητηθεί από τα κράτη μέλη να θέσουν κριτήρια που να προσδιορίζουν ποιες κατηγορίες οντοτήτων θα μπορούσαν να είναι επιλέξιμες για να αντιμετωπίζονται ως επαγγελματίες πελάτες. Η ΕΑΚΑΑ θα μπορούσε να προσκληθεί να παράσχει κατευθύνσεις στο πεδίο αυτό.

13.1.

Η ΕΚΤ γενικά επικροτεί το προτεινόμενο εναρμονισμένο πλαίσιο για τις υπηρεσίες που παρέχονται από επιχειρήσεις από τρίτες χώρες στο εσωτερικό της Ένωσης, και επιτρέπει στις επιχειρήσεις να εγκαθιστούν υποκαταστήματα σε ένα κράτος μέλος προκειμένου να παρέχουν υπηρεσίες σε άλλα κράτη μέλη χωρίς την εγκατάσταση κι άλλων υποκαταστημάτων. Ένα εναρμονισμένο σύστημα πρόσβασης για τις επιχειρήσεις από τρίτες χώρες θα περιορίσει τον κατακερματισμό, θα ενισχύσει τους ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών και θα αυξήσει την νομική βεβαιότητα για όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά, καθώς οι όροι για την πρόσβαση στην αγορά θα γίνονταν περισσότερο προβλέψιμοι. Η ΕΚΤ σημειώνει ότι η εξασφάλιση ενός ισοδύναμου επιπέδου προστασίας των επενδυτών και ισοδύναμων κανονιστικών προτύπων για τις δραστηριότητες επιχειρήσεων από τρίτες χώρες σε σχέση με τις επιχειρήσεις των ΕΕ/ΕΟΧ αποτελεί καίριο σημείο και είναι απαραίτητη για την αποφυγή κάθε φαινομένου στρέβλωσης της αγοράς.

13.2.

Η διαφοροποιημένη προσέγγιση που προτείνεται διακρίνει μεταξύ της υποχρεωτικής εγκατάστασης υποκαταστήματος αν οι επενδυτικές υπηρεσίες ή δραστηριότητες πρόκειται να παρασχεθούν προς ιδιώτες πελάτες και της πιθανής παροχής των εν λόγω υπηρεσιών χωρίς την εγκατάσταση υποκαταστήματος σε άλλες περιπτώσεις. Τούτο αντικατοπτρίζει την ανάγκη για ενίσχυση του επιπέδου προστασίας για τους ιδιώτες πελάτες, το οποίο αντιμετωπίζεται στην προτεινόμενη MiFID ειδικά από i) απόφαση της Επιτροπής για την ισοδυναμία του προληπτικού πλαισίου της τρίτης χώρας· ii) την υποβολή του υποκαταστήματος σε κάποιες από τις υποχρεώσεις της MiFID· και iii) την πρόβλεψη της εποπτείας από την αρμόδια αρχή στο κράτος μέλος όπου έχει λάβει άδεια λειτουργίας το υποκατάστημα (59). Εντούτοις, η ΕΚΤ σημειώνει ότι, για τη διασφάλιση του ότι οι ιδιώτες επενδυτές θα λαμβάνουν αποτελεσματικά τον ίδιο βαθμό προστασίας, οι συμφωνίες συνεργασίας με την τρίτη χώρα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι η απαίτηση για επαρκές αρχικό κεφάλαιο θα προστατεύει αποτελεσματικά τους επενδυτές, δεδομένου του ότι μόνο η επιχείρηση από τρίτη χώρα, και όχι το υποκατάστημα, είναι ο φορέας των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων και, αυτή είναι τελικώς υπεύθυνη έναντι των επενδυτών. Επιπλέον, μπορεί ειδικώς να αποδειχθεί επιζήμιο για τους επενδυτές αν οι διαφορές πρέπει να επιλύονται σύμφωνα με την νομοθεσία και να υπάγονται στην δικαιοδοσία της τρίτης χώρας.

14.1.

Το πεδίο εφαρμογής (60) του συστήματος κατάχρησης της αγοράς διευρύνεται με την συμπερίληψη νέων αγορών, ειδικώς νέων τόπων διαπραγμάτευσης όπως οι ΠΜΔ και οι ΟΜΔ και με την κάλυψη εξωχρηματιστηριακών χρηματοπιστωτικών μέσων, συμπεριλαμβανομένων των παραγώγων. Περαιτέρω, κάθε ενέργεια ή συναλλαγή που αφορά σε χρηματοπιστωτικό μέσο που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του προτεινόμενου MAR καλύπτεται αυτοτελώς, ακόμη και αν η εν λόγω συμπεριφορά ή συναλλαγή διενεργείται εκτός της ρυθμιζόμενης αγοράς του ΠΜΔ ή του ΟΜΔ. Η ΕΚΤ στηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του πλαισίου της κατάχρησης της αγοράς στο μέτρο που ευνοεί την αποτελεσματικότητα του συστήματος κατάχρησης της αγοράς, ρυθμίζοντάς το σύμφωνα με την χρηματοπιστωτική καινοτομία και με τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις.

14.2.

Οι απαγορεύσεις και οι απαιτήσεις του προτεινόμενου MAR θα εφαρμόζονται επίσης σε ενέργειες που διεξάγονται εκτός της Ένωσης (61), προκειμένου να παρεμποδίζεται η καταστρατήγηση με την μεταφορά δραστηριοτήτων εκτός της Ένωσης. Για τον αποτελεσματικό έλεγχο και την επιβολή κυρώσεων στις εν λόγω ενέργειες, η ΕΚΤ θεωρεί τη σύναψη συμφωνιών συνεργασίας με τρίτες χώρες βασική. Από αυτή την άποψη, η ΕΚΤ επικροτεί το ότι ο προτεινόμενος MAR αντιμετωπίζει το ζήτημα αυτό και επίσης προβλέπει τον συντονισμό και τη διευκόλυνση της εν λόγω διαδικασίας μέσω προτύπων από την ΕΑΚΑΑ (62). Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ συνιστά την επέκταση του συστήματος απαλλαγών στις δραστηριότητες νομισματικής διαχείρισης και διαχείρισης δημόσιου χρέους σε κάποιες περιπτώσεις επίσης εκτός της Ένωσης.

14.3.

Η ΕΚΤ επικροτεί το γεγονός ότι ο προτεινόμενος MAR διευκρινίζει συγκεκριμένες περιπτώσεις χειραγώγησης της αγοράς (63), αναφερόμενος σε νέες τεχνικές διαπραγμάτευσης, όπως οι αλγοριθμικές συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των συναλλαγών υψηλής συχνότητας. Καθώς σημειώνεται παραπάνω, παρά το ότι οι πρακτικές αλγοριθμικών συναλλαγών μπορεί να έχουν θεμιτούς σκοπούς, μπορεί να παρουσιάζουν επίσης σημαντικό βαθμό κινδύνου, καθώς μπορεί να διακόπτουν την ομαλή λειτουργία της αγοράς και να αυξάνουν τη μεταβλητότητα, τα οποία δεν εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Ως εκ τούτου η ΕΚΤ επικροτεί την αυστηρή παρακολούθηση των εν λόγω τεχνικών διαπραγμάτευσης προκειμένου να προστατέψει την ομαλή λειτουργία της αγοράς και το δημόσιο συμφέρον.

14.4.

Ο προτεινόμενος MAR (64) προσδιορίζει εμμέσως τις συναλλαγές στο κλείσιμο της αγοράς ως χειραγώγηση αγοράς ή απόπειρα χειραγώγησης της αγοράς. Ωστόσο, πολλές αγορές βλέπουν μεγαλύτερους όγκους συναλλαγών στο τέλος και στην έναρξη της εργάσιμης ημέρας, όταν οι θέσεις έχουν διακανονιστεί, οι πληροφορίες μίας ημέρας έχουν υποστεί επεξεργασία ή τα στοιχεία συγκεκριμένων νέων μπορούν να κυκλοφορήσουν στις αγορές. Από την άποψη αυτή, η ΕΚΤ θα συνιστούσε λεπτομερέστερη ανάλυση ή βελτίωση του εν λόγω ορισμού της χειραγώγησης αγοράς.

16.1.

Ο προτεινόμενος MAR απαιτεί από κάθε εκδότη χρηματοπιστωτικών μέσων να ενημερώνει το κοινό όσο το δυνατόν συντομότερα σχετικά με εμπιστευτικές πληροφορίες, οι οποίες αφορούν άμεσα τον εκδότη (69). Ταυτόχρονα, ο προτεινόμενος MAR διατηρεί την πρόβλεψη της οδηγίας 2003/6/ΕΚ που επιτρέπει σε κάθε εκδότη να αναβάλει την δημοσιοποίηση εφόσον i) η παράλειψη αυτή δεν θα είχε ως πιθανό αποτέλεσμα την παραπλάνηση του κοινού, και ii) μπορεί να διασφαλιστεί η εμπιστευτικότητα των πληροφοριών. Αν γίνει χρήση της εν λόγω δυνατότητας αναβολής της δημοσιοποίησης, ο εκδότης οφείλει να ενημερώσει την αρμόδια αρχή αμέσως μετά την δημοσιοποίηση, προκειμένου να ελεγχθούν εκ των υστέρων οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις της αναβολής (70). Επιπλέον, ο προτεινόμενος MAR προβλέπει, ως νέο στοιχείο του συστήματος δημοσιοποίησης ότι η αρμόδια αρχή δύναται εκ των προτέρων να επιτρέψει την αναβολή της δημοσιοποίησης από έναν εκδότη εφόσον i) οι πληροφορίες έχουν συστημική σημασία, ii) η αναβολή της δημοσιοποίησης είναι προς το δημόσιο συμφέρον, και iii) μπορεί να διασφαλιστεί η εμπιστευτικότητα των πληροφοριών (71).

16.2.

Καθώς σημειώνεται σε προηγούμενη γνώμη (72), η ΕΚΤ υποστηρίζει την περαιτέρω ενίσχυση του νομικού πλαισίου της αναβολής της δημοσιοποίησης κατά τον προτεινόμενο MAR. Σε μια τέτοια περίπτωση δημοσιοποίησης, το γενικό συμφέρον ενδεχομένως να χρειάζεται να εξισορροπηθεί έναντι της ανάγκης προστασίας της εμπιστευτικότητας τουλάχιστον για μια περιορισμένη περίοδο, προς το συμφέρον είτε του εκδότη, είτε του κοινού. Η αναβολή της δημοσιοποίησης μπορεί να συμβεί σε δύο περιπτώσεις, είτε i) προς το συμφέρον και με την ευθύνη του ίδιου του εκδότη (73), ή ii) προς το κοινό συμφέρον και κατόπιν αδείας από την αρμόδια αρχή (74). Η ΕΚΤ επικροτεί την εξαίρεση λόγω του κοινού συμφέροντος, η οποία συνδυάζεται με την προϋπόθεση ότι οι πληροφορίες πρέπει να έχουν συστημική σημασία, ώστε να μπορούν να λαμβάνονται υπόψη προβληματισμοί αναφορικά με τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, καθώς αυτοί μπορεί ειδικώς να ανακύψουν σε περίπτωση επείγουσας παροχής ρευστότητας που λαμβάνεται από τον εκδότη.

16.3.

Στην περίπτωση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, η αξιολόγηση του εάν οι πληροφορίες έχουν συστημική σημασία, και εάν η αναβολή της δημοσιοποίησης είναι προς το κοινό συμφέρον, πρέπει να γίνεται σε στενή συνεργασία με την εθνική κεντρική τράπεζα και την εθνική εποπτική αρχή, και — αν είναι διαφορετική από την κεντρική τράπεζα ή τον επόπτη – με την μακροπροληπτική αρχή. Πρόσφορες και αποτελεσματικές διαδικασίες προκειμένου να εξασφαλισθεί η έγκαιρη συμμετοχή των εν λόγω αρχών πρέπει να τεθούν σε εθνικό επίπεδο, ενισχυόμενες από ένα σύνολο αρχών σε επίπεδο Ένωσης. Εάν δικαιολογείται από τη συστημική σημασία και το κοινό συμφέρον, η αρμόδια αρχή πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να διατάσσει την αναβολή της δημοσιοποίησης. Ειδικώς οι πληροφορίες σχετικά με την παροχή δανειοδοτικών ή άλλων διευκολύνσεων ρευστότητας σε ορισμένο πιστωτικό ίδρυμα από κεντρική τράπεζα, συμπεριλαμβανομένης της επείγουσας παροχής ρευστότητας, μπορεί να είναι αναγκαίο να παραμένουν εμπιστευτικές, ώστε να υποστηρίζεται η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του και να διατηρείται η εμπιστοσύνη του κοινού σε περιόδους κρίσης (75).

17.1.

Η ΕΚΤ επικροτεί τις διατάξεις της προτεινόμενης MAD που καθορίζουν τους ελάχιστους κανόνες για τις ποινικές κυρώσεις για τα πλέον σοβαρά αδικήματα κατάχρησης της αγοράς. Οι εν λόγω κανόνες είναι απαραίτητοι προκειμένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα και η επιτυχία του νομοθετικού πλαισίου και ως εκ τούτου η αποτελεσματική εφαρμογή της πολιτικής της Ένωσης για την καταπολέμηση των καταχρήσεων αγοράς. Επιπλέον, τα ισότιμα, ισχυρά και αποτρεπτικά συστήματα κυρώσεων έναντι οποιουδήποτε οικονομικού εγκλήματος καθώς και η συνεπής και αποτελεσματική εφαρμογή τους αποτελούν ουσιώδη στοιχεία του κράτους δικαίου, καθώς συμβάλλουν στη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

17.2.

Η ΕΚΤ επικροτεί το ότι η προτεινόμενη MAD (76) αντιμετωπίζει την ευθύνη των νομικών προσώπων, καθόσον η ευθύνη σε εταιρικό επίπεδο μπορεί να θέσει τα σωστά κίνητρα προς την αυστηρότερη εσωτερική παρακολούθηση και τους σχετικούς ελέγχους, ενισχύοντας ως εκ τούτου την καλή εταιρική διακυβέρνηση και την πειθαρχία της αγοράς. Ωστόσο, η επιτυχής εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων και η επίτευξη της επιδιωκόμενης πολιτικής θα απαιτήσουν προσεκτική θεώρηση των εθνικών νομικών ιδιαιτεροτήτων, καθώς η έννοια της ποινικής ευθύνης των νομικών προσώπων δεν υπάρχει σε όλα τα κράτη μέλη.