18.4.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 112/1

1.

Κατά την άποψη του Συνεδρίου, το ισχύον σύστημα χρηματοδότησης του προϋπολογισμού της ΕΕ είναι περίπλοκο και στερείται διαφάνειας. Η Επιτροπή επανεξέτασε το εν λόγω σύστημα, επιζητώντας τη διόρθωση ορισμένων από τις τρέχουσες αδυναμίες. Η πρότασή της βασίζεται στις δυνατότητες που παρέχονται από τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) (7) όσον αφορά τη δημιουργία νέων πόρων, και λαμβάνει υπόψη την ανάγκη δημοσιονομικής εξυγίανσης προς αντιμετώπιση της τρέχουσας οικονομικής κρίσης.

2.

Στις 9 Νοεμβρίου 2011, η Επιτροπή υπέβαλε μία πρόταση απόφασης του Συμβουλίου και τέσσερις προτάσεις κανονισμών του Συμβουλίου σχετικά με το σύστημα των ιδίων πόρων για την περίοδο 2014-20. Η προτεινόμενη απόφαση του Συμβουλίου και η αντίστοιχη αιτιολογική έκθεση αναπτύσσουν το σκεπτικό στο οποίο βασίζεται το νέο πρότυπο χρηματοδότησης του προϋπολογισμού της ΕΕ και καθορίζουν τα κύρια στοιχεία του νέου συστήματος «ιδίων πόρων». Οι προτεινόμενοι κανονισμοί καθορίζουν με περισσότερες λεπτομέρειες τον τρόπο εκτέλεσης της απόφασης περί ιδίων πόρων.

3.

Η Επιτροπή προτείνει πέντε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο χρηματοδότησης του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίοδο 2014-20:

4.

Η παρούσα γνώμη αφορά τόσο την απόφαση όσο και τους κανονισμούς ως σύνολο. Στο μέρος I σημεία 5 έως 51, περιγράφονται οι προτεινόμενες αλλαγές, παρατίθενται οι παρατηρήσεις του Συνεδρίου επ’ αυτών και γίνεται μνεία, κατά περίπτωση, προηγούμενων γνωμών του Συνεδρίου. Τα σημεία 52 έως 54 αφορούν ρυθμίσεις σχετικά με τον ίδιο πόρο που βασίζεται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) — για τις οποίες το Συνέδριο διατυπώνει ορισμένες παρατηρήσεις, μολονότι δεν μεταβάλλονται σημαντικά με τους νέους κανονισμούς. Το μέρος II περιλαμβάνει την κατάσταση των παρατηρήσεων του Συνεδρίου ανά νομοθετική πρόταση.

5.

Το Συνέδριο επισημαίνει ότι η πρόταση για την κατάργηση του υφιστάμενου ιδίου πόρου που βασίζεται στον ΦΠΑ στοχεύει στην αντιμετώπιση των αδυναμιών που εντόπισαν το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και το Συνέδριο σε προηγούμενες γνώμες.

6.

Το Συνέδριο φρονεί ότι ο προτεινόμενος ίδιος πόρος που βασίζεται στον ΦΠΑ θα είναι επίσης περίπλοκος, σε μικρότερο βαθμό όμως σε σύγκριση με τον υφιστάμενο πόρο που βασίζεται στον ΦΠΑ. Είναι σημαντικό να καθοριστούν σαφώς οι απαιτήσεις ελέγχου και πρόσβασης της Επιτροπής. Επίσης, πρέπει να γίνεται αναφορά στα δικαιώματα πρόσβασης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, δυνάμει του άρθρου 287 της ΣΛΕΕ.

7.

Η χρήση του ΦΧΣ ως ιδίου πόρου εξαρτάται από την καθιέρωση του εν λόγω φόρου σε όλα τα κράτη μέλη. Δεν είναι δυνατό να προβλεφθεί το ποσό των ιδίων πόρων που μπορούν να αντληθούν από την εν λόγω πηγή. Τυχόν τέτοια έσοδα θα μείωναν την εξάρτηση από τον πόρο που βασίζεται στο ΑΕΕ.

8.

Οι σταθερές κατ' αποκοπή διορθώσεις οι οποίες προτείνονται για τέσσερα κράτη μέλη είναι απλούστερες σε σύγκριση με το ισχύον σύστημα, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν μειονεκτήματα.

9.

Το Συνέδριο εκτιμά ότι η σύνδεση μεταξύ του ποσοστού παρακράτησης και του κόστους είσπραξης των ΠΙΠ παραμένει ασαφής.

10.

Ο ίδιος πόρος που βασίζεται στο ΑΕΕ παραμένει ως έχει στο πλαίσιο των προτάσεων της Επιτροπής. Εντούτοις, το Συνέδριο επισημαίνει ότι, τόσο κατά την προηγούμενη όσο και κατά την τρέχουσα περίοδο χρηματοδότησης, η Επιτροπή αναφέρει μεν μέτρα που πρέπει να ληφθούν σε περίπτωση «σημαντικών μεταβολών στο ΑΕΕ», χωρίς να προσδιορίζει δε σε τι συνίσταται μια «σημαντική μεταβολή».

11.

Συνολικά, οι προτεινόμενες από την Επιτροπή αλλαγές θα έχουν αντίκτυπο στη σύνθεση των πόρων, καθώς και στο μερίδιο που καταβάλλεται από τα μεμονωμένα κράτη μέλη στον προϋπολογισμό της ΕΕ.

12.

Η Επιτροπή προτείνει την κατάργηση από το 2014 και εξής του υφιστάμενου ιδίου πόρου που βασίζεται στον ΦΠΑ. Αναφέρει στην αιτιολογική έκθεση της προτεινόμενης απόφασης ότι η κατάργηση του περίπλοκου αυτού ιδίου πόρου θα απλούστευε σημαντικά τις εθνικές συνεισφορές και θα μείωνε το διοικητικό άχθος τόσο για την Επιτροπή όσο και για τα κράτη μέλη. Ο ίδιος πόρος που βασίζεται στον ΦΠΑ κάλυπτε το 11,2 % των ιδίων πόρων το 2010.

13.

Το Συνέδριο έχει ασκήσει κριτική επί αυτού του ιδίου πόρου σε αρκετές περιπτώσεις (8), λόγω του περίπλοκου υπολογισμού του, ο οποίος δεσμεύει σημαντικούς διοικητικούς πόρους (9), και λόγω της απουσίας άμεσου συνδέσμου με τη φορολογική βάση. Το Συνέδριο επισημαίνει ότι η πρόταση μεριμνά για την αντιμετώπιση των αδυναμιών αυτών.

14.

Η Επιτροπή προτείνει την καθιέρωση ενός νέου ιδίου πόρου, ο οποίος θα προέρχεται από τα έσοδα ΦΠΑ των κρατών μελών. Σύμφωνα με την πρόταση, το μερίδιο του ΦΠΑ το οποίο τα κράτη μέλη θα αποδίδουν στην Επιτροπή ως ίδιο πόρο ισούται με το 1 % (10) της καθαρής αξίας των παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών, των ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών και των εισαγωγών εμπορευμάτων που υπόκεινται σε κανονικό συντελεστή ΦΠΑ σε κάθε κράτος μέλος, η οποία καθορίζεται σύμφωνα με τους κανόνες της Ένωσης.

15.

Η λεπτομερής μέθοδος υπολογισμού καθορίζεται στην πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τις μεθόδους και τη διαδικασία απόδοσης των ιδίων πόρων που βασίζονται στον φόρο προστιθέμενης αξίας — COM(2011) 737 της 9ης Νοεμβρίου 2011. Σύμφωνα με αυτήν, η Επιτροπή πρέπει να καθορίσει πριν από το 2014, μια ενιαία μέση αναλογία για ολόκληρη την ΕΕ, της αξίας των φορολογητέων παραδόσεων (11) σε σύγκριση με την αξία των συνολικών.

16.

Ο νέος ίδιος πόρος που βασίζεται στον ΦΠΑ θα καθιερωθεί από την 1η Ιανουαρίου 2014 και θα αποδίδεται σε μηνιαία βάση από τα κράτη μέλη κατά τρόπο παρεμφερή με αυτόν των παραδοσιακών ιδίων πόρων, χωρίς όμως να παρακρατούνται έξοδα είσπραξης. Σύμφωνα με την Επιτροπή, έως το 2020 ο εν λόγω ίδιος πόρος θα αντιστοιχεί στο 18 % των ιδίων πόρων.

17.

Ο νέος αυτός πόρος πρόκειται να είναι απλούστερος, με χαμηλότερα διοικητικά έξοδα. Εντούτοις, ο υπολογισμός της μέσης αναλογίας που αναφέρεται στο σημείο 15 εξαρτάται από το ίδιο είδος περίπλοκων στατιστικών δεδομένων, τα οποία χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του υφιστάμενου ιδίου πόρου που βασίζεται στον ΦΠΑ. Συνίσταται στον άπαξ υπολογισμό της μέσης αναλογίας η οποία θα ισχύει για ολόκληρη την περίοδο 2014-2020. Ως εκ τούτου, η ακρίβεια του υπολογισμού αυτού είναι σημαντική. Η επικαιροποίηση του υπολογισμού προβλέπεται για δεόντως αιτιολογημένους λόγους, οι οποίοι όμως δεν προσδιορίζονται στην πρόταση της Επιτροπής.

18.

Επίσης, στον καθορισμό των απαιτήσεων της ΕΕ περιλαμβάνεται η πραγματοποίηση διορθώσεων στον εισπραχθέντα ΦΠΑ, μολονότι αυτές είναι λιγότερες σε σύγκριση με εκείνες που περιλαμβάνει το ισχύον σύστημα σχετικά με τον ΦΠΑ. Επομένως, οι προτεινόμενοι ίδιοι πόροι που βασίζονται σε μερίδιο του ΦΠΑ θα εξακολουθήσουν να είναι περίπλοκοι, σε μικρότερο όμως βαθμό από τον υφιστάμενο πόρο που βασίζεται στον ΦΠΑ.

19.

Η Επιτροπή προτείνει ότι, για τον νέο ίδιο πόρο ΦΠΑ (12) τα κράτη μέλη πρέπει να διαβιβάζουν στην Επιτροπή αναφορές των περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας που έχουν εντοπιστεί και οι οποίες αφορούν απαιτήσεις άνω των 10 000 ευρώ. Η εν λόγω απαίτηση βασίζεται στο ισχύον σύστημα αναφοράς περιπτώσεων απάτης και παρατυπιών όσον αφορά τους ΠΙΠ. Το μερίδιο του εισπραχθέντος ΦΠΑ που θα κατανέμεται ως ίδιος πόρος είναι μικρό. Μολονότι το Συνέδριο υποστηρίζει την καταπολέμηση της απάτης και των παρατυπιών, προτείνει στην Επιτροπή να διευκρινίσει εάν τα δυνητικά πλεονεκτήματα της απαίτησης υποβολής αναφορών αντισταθμίζουν τα ενδεχόμενα μειονεκτήματα όσον αφορά το διοικητικό κόστος για τα κράτη μέλη.

20.

Τα άρθρα 5 έως 8 της τροποποιημένης πρότασης κανονισμού του Συμβουλίου για τη θέσπιση μέτρων εφαρμογής για το σύστημα ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — COM(2011) 740, της 9ης Νοεμβρίου 2011, θεσπίζουν τις διατάξεις σχετικά με τον έλεγχο και την εποπτεία του νέου καθεστώτος ιδίων πόρων, οι οποίες αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό τις ισχύουσες ρυθμίσεις που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 του Συμβουλίου (13).

21.

Το άρθρο 5 παράγραφος 4 ορίζει ότι οι εντεταλμένοι για την εποπτεία υπάλληλοι της Επιτροπής έχουν πρόσβαση στα δικαιολογητικά που αφορούν τη βεβαίωση και την απόδοση των ιδίων πόρων, «και σε κάθε άλλο έγγραφο που έχει σχέση με τα παραπάνω δικαιολογητικά». Η επιβολή του νέου ιδίου πόρου που βασίζεται στον ΦΠΑ ενδέχεται να απαιτεί την πρόσβαση των εντεταλμένων υπαλλήλων της Επιτροπής στα αρχεία που τηρούν τα κράτη μέλη σχετικά με τις εισπράξεις και την επιβολή των φόρων, λόγω του άμεσου συνδέσμου που υφίσταται μεταξύ του εισπραχθέντος φόρου και του ιδίου πόρου. Τα ακριβή όρια και η έκταση της πρόσβασης αυτής πρέπει να ορίζονται ρητά. Επιπλέον, πρέπει να γίνεται μνεία των δικαιωμάτων πρόσβασης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, δυνάμει του άρθρου 287 της ΣΛΕΕ.

22.

Οι εν λόγω διατάξεις δεν πραγματοποιούν διάκριση μεταξύ των ΠΙΠ, στην περίπτωση των οποίων όλα τα έσοδα περιέρχονται στην ΕΕ (μείον την παρακράτηση των εξόδων είσπραξης), και του ΦΠΑ, στην περίπτωση του οποίου τα έσοδα περιέρχονται στο κράτος μέλος, το οποίο στη συνέχεια κατανέμει μερίδιο αυτών στην ΕΕ (14). Επομένως, πρέπει να διευκρινιστεί εάν η οριζόμενη στο άρθρο 7 παράγραφος 2 του προτεινόμενου κανονισμού δυνατότητα των ελεγκτών της Επιτροπής να έχουν επαφές με τους υπόχρεους πρέπει να αφορά και τους υπόχρεους σε ΦΠΑ των κρατών μελών.

23.

Το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 5 παράγραφος 4 του COM(2011) 740 είναι νέο και δυνάμει αυτού τα κράτη μέλη πρέπει να διαβιβάζουν στην Επιτροπή, κατόπιν αιτήματός της, έγγραφα, όπως σχετικές εκθέσεις εσωτερικών ελέγχων. Με τον τρόπο αυτόν η Επιτροπή θα έχει τη δυνατότητα να αποκομίζει περαιτέρω βεβαιότητα όσον αφορά τη λειτουργία των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου.

24.

Όσον αφορά τον χειρισμό των κοινοτικών χρεών που υπόκεινται σε διαδικασίες ανάκτησης, υπάρχει διαφορά μεταξύ των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής και των τελωνειακών οφειλών. Αυτό ισχύει ιδίως δυνάμει της εφαρμοστέας νομοθεσίας της ΕΕ για τις διαδικασίες διαγραφής χρεών (15). Το άρθρο 12 της τροποποιημένης πρότασης κανονισμού του Συμβουλίου για το σύστημα των ιδίων πόρων των Κοινοτήτων σχετικά με τις μεθόδους και τη διαδικασία απόδοσης των παραδοσιακών ιδίων πόρων και του ιδίου πόρου που βασίζεται στο ΑΕΕ και για τα μέτρα αντιμετώπισης των ταμειακών αναγκών — COM(2011) 742, της 9ης Νοεμβρίου 2011, δεν αίρει την ασυνέπεια αυτή. Το Συνέδριο θεωρεί ότι, εφόσον όλα τα χρέη της Κοινότητας πρέπει να τυγχάνουν της ίδιας διαχείρισης, είναι αναγκαία και η εναρμόνιση των διαδικασιών.

25.

Η καθιέρωση του φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών προτάθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2011, στο COM(2011) 594 με τίτλο «Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για ένα κοινό σύστημα φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και τροποποίηση της οδηγίας 2008/7/ΕΚ». Το Συνέδριο δεν έχει κληθεί να γνωμοδοτήσει σχετικά με την καταλληλότητα του φόρου αυτού ως ιδίου πόρου.

26.

Ο φόρος χρηματοπιστωτικών συναλλαγών θα είναι φόρος που επιβάλλεται σε ολόκληρη την ΕΕ επί:

27.

Όσον αφορά τον ΦΠΑ, το προϊόν του φόρου περιέρχεται στα κράτη μέλη. Η Επιτροπή προτείνει ένα μερίδιο του φόρου αυτού να αποτελεί μέρος των ιδίων πόρων. Το μερίδιο αυτό ισούται με τα δύο τρίτα των ελάχιστων συντελεστών που ορίζονται στο άρθρο 8, παράγραφος 2, της προτεινόμενης απόφασης για τον ΦΧΣ. Οι εν λόγω ελάχιστοι συντελεστές καθορίζονται στο 0,1 % των φορολογητέων ποσών (0,01 % στην περίπτωση των παραγώγων).

28.

Προτείνεται η από 1ης Ιανουαρίου 2014 καθιέρωση του ιδίου πόρου που βασίζεται στον ΦΧΣ, η είσπραξή του από τα κράτη μέλη και η μηνιαία απόδοσή του κατά τρόπο παρεμφερή με αυτόν που ακολουθείται για τους παραδοσιακούς ιδίους πόρους, χωρίς όμως να παρακρατούνται έξοδα είσπραξης. Σύμφωνα με την Επιτροπή, έως το 2020 το μερίδιο της ΕΕ του ΦΧΣ θα αντιστοιχεί στο 23 % των ιδίων πόρων.

29.

Τούτο θα αποτελούσε νέα ροή εσόδων, η οποία, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση της Επιτροπής, θα μπορούσε να μειώσει τις υφιστάμενες εισφορές και να συμβάλει στη γενική προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης.

30.

Στην όγδοη αιτιολογική σκέψη της τροποποιημένης πρότασης απόφασης του Συμβουλίου για το σύστημα ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — COM(2011) 739, της 9ης Νοεμβρίου 2011, αναφέρεται ότι η ανάπτυξη του συστήματος ιδίων πόρων θα μειώσει τις συνεισφορές των κρατών μελών στον ετήσιο προϋπολογισμό της Ένωσης και θα συμβάλει στις προσπάθειές τους για δημοσιονομική εξυγίανση. Η καθιέρωση ενός ΦΧΣ, όπως προτείνεται στο COM(2011) 594, θα μπορούσε να παράσχει περισσότερους πόρους στους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών και, συνεπώς, να συμβάλει στη δημοσιονομική εξυγίανσή τους.

31.

Η Επιτροπή υποστηρίζει στην αιτιολογική έκθεσή της ότι η πρωτοβουλία της καθιέρωσης ενός τέτοιου φόρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποτελούσε ένα πρώτο βήμα προς την εφαρμογή ενός ΦΧΣ σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα έσοδα που θα μπορούσαν να προκύψουν από τον ΦΧΣ σε εθνικό επίπεδο θεωρούνται σημαντικά (16) και εκτιμάται ότι η συνεισφορά τους στον προϋπολογισμό της ΕΕ θα ανέλθει σε 37 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2020.

32.

Το Συνέδριο φρονεί ότι, ελλείψει παγκόσμιου ΦΧΣ, ο κίνδυνος μετεγκατάστασης θα επηρέαζε σημαντικά την παραδοχή αυτή, εφόσον τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μετακινηθούν προκειμένου να εκτελούν συναλλαγές σε δικαιοδοσίες εκτός ΕΕ.

33.

Η πρόταση κατανομής μεριδίου του ΦΧΣ ως ιδίου πόρου προϋποθέτει ότι το Συμβούλιο θα αποδεχθεί την πρόταση της Επιτροπής για καθιέρωση του εν λόγω φόρου σε όλα τα κράτη μέλη. Δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Συνεδρίου να σχολιάσει το πιθανό ή το ευκταίο μιας τέτοιας απόφασης.

34.

Οι ίδιοι πόροι που βασίζονται στον ΦΠΑ και στον ΦΧΣ οι οποίοι χρησιμοποιούνται κατά την περίοδο 2007-2013, αποτελούν σχετικά σταθερές και προβλέψιμες φορολογικές βάσεις. Αντιθέτως, ένας ίδιος πόρος προερχόμενος από τον ΦΧΣ θα βασιζόταν περιοριστικά σε οικονομική δραστηριότητα υποκείμενη σε σημαντικές και απρόβλεπτες μεταβολές. Η αστάθεια αυτή θα μπορούσε να επηρεάσει το επίπεδο των ιδίων πόρων που αντλούνται από την εν λόγω πηγή.

35.

Η μεταφορά ενός εισπραχθέντος μεριδίου ΦΧΣ στον προϋπολογισμό της ΕΕ θα μείωνε, κατά το ίδιο ποσό, τις εισφορές που βασίζονται στο ΑΕΕ. Σε επίπεδο ΕΕ των 27, ο αντίκτυπος επί των συνεισφορών στον ετήσιο προϋπολογισμό της Ένωσης θα ήταν ουδέτερος. Εντούτοις, η κατανομή ενός μεριδίου του ΦΧΣ ως ιδίου πόρου της ΕΕ θα άλλαζε σημαντικά τη βαρύτητα των συνεισφορών των κρατών μελών στον ετήσιο προϋπολογισμό της Ένωσης.

36.

Τα άρθρα 5 έως 8 του COM(2011) 740 καθορίζουν τις διατάξεις σχετικά με τον έλεγχο και την εποπτεία του νέου καθεστώτος ιδίων πόρων. Οι παρατηρήσεις του Συνεδρίου επί των απαιτήσεων ελέγχου και πρόσβασης για τον νέο ίδιο πόρο ΦΠΑ παρατίθενται στα σημεία 20 έως 22. Οι παρατηρήσεις του Συνεδρίου ισχύουν και για τον προτεινόμενο ΦΧΣ.

37.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φονταινμπλό το 1984 όρισε ότι «οποιοδήποτε κράτος μέλος επιβαρύνεται υπερβολικά από δημοσιονομική άποψη συγκριτικά με τη σχετική του ευημερία, μπορεί, σε εύθετο χρόνο, να τύχει διόρθωσης». Έκτοτε, στις μεταγενέστερες αποφάσεις για τους ιδίους πόρους συμπεριελήφθη διόρθωση για το Ηνωμένο Βασίλειο. Επίσης, τέθηκαν προσωρινά σε εφαρμογή διορθωτικοί μηχανισμοί για τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία και τη Σουηδία.

38.

Η Επιτροπή προτείνει την αναδιάρθρωση των μηχανισμών για τη διόρθωση των υπερβολικών δημοσιονομικών επιβαρύνσεων. Όλες οι υπάρχουσες διορθώσεις θα αντικατασταθούν από κατ’ αποκοπή διορθώσεις για τέσσερα κράτη μέλη τα οποία υφίστανται, κατά την εκτίμηση της Επιτροπής, τέτοια επιβάρυνση (Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Κάτω Χώρες και Σουηδία) (17). Αυτά τα κατ’ αποκοπή ποσά θα καθορίζονται εκ των προτέρων και θα εφαρμόζονται για κάθε έτος κατά την περίοδο 2014-2020.

39.

Οι κατ’ αποκοπή διορθώσεις αντιστοιχούν σε ακαθάριστες μειώσεις των ετήσιων συνεισφορών ΑΕΕ αυτών των τεσσάρων κρατών μελών. Οι διορθώσεις αυτές θα χρηματοδοτούνται από όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων αυτών κρατών μελών. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Επιτροπής, η ακαθάριστη μείωση ύψους 7 500 εκατομμυρίων ευρώ θα οδηγήσει σε συνολικές ακαθάριστες μειώσεις ύψους 4 334 εκατομμυρίων ευρώ για τα τέσσερα κράτη μέλη (18) ετησίως.

40.

Το Συνέδριο έχει επισημάνει κατά το παρελθόν (19) ότι η ύπαρξη τυχόν διορθωτικού μηχανισμού θέτει σε κίνδυνο την απλότητα και τη διαφάνεια του συστήματος ιδίων πόρων και ότι τα καθαρά δημοσιονομικά υπόλοιπα δεν αποτελούν κατάλληλους δείκτες για την εκτίμηση των συνολικών πλεονεκτημάτων που προκύπτουν από τις πολιτικές της Ένωσης, καθώς δεν λαμβάνουν υπόψη το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα των εν λόγω πολιτικών. Το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (20) αναφέρει ότι: «κάθε νέος διορθωτικός μηχανισμός πρέπει να αιτιολογείται με ιδιαίτερη επιμέλεια, όχι μόνο μέσω λογιστικής αξιολόγησης η οποία είναι αμφισβητήσιμη, αλλά και στο πλαίσιο της συνολικής ισορροπίας των πλεονεκτημάτων που απορρέουν από τον προϋπολογισμό και τις πολιτικές της ΕΕ…». Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι η Επιτροπή έχει πράξει κάτι τέτοιο.

41.

Η ισχύουσα απόφαση του Συμβουλίου για το σύστημα ιδίων όρων τέθηκε σε ισχύ δυόμισι έτη μετά την έναρξη των τρεχουσών πολυετών δημοσιονομικών προοπτικών (21). Τούτο συνέβη διότι τα κράτη μέλη δεν μπόρεσαν, έως το τέλος των επίσημων διαπραγματεύσεων, να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με τις δημοσιονομικές διορθώσεις. Η πρόταση της Επιτροπής δεν είναι σαφής σχετικά με τους κανόνες για τις δημοσιονομικές διορθώσεις και, ιδίως, σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο καθορίστηκαν οι καθαρές διορθώσεις. Το Συνέδριο φρονεί ότι η ύπαρξη μεγαλύτερης διαφάνειας σχετικά με τις δημοσιονομικές διορθώσεις θα παρείχε στο Συμβούλιο τη δυνατότητα να θεσπίσει εγκαίρως τη σχετική νομοθεσία.

42.

Ωστόσο, τα προτεινόμενα κατ’ αποκοπή ποσά θα επέφεραν σχετική βελτίωση όσον αφορά την απλότητα και τη διαφάνεια του συστήματος ιδίων πόρων. Η πολυπλοκότητα του ισχύοντος μηχανισμού διόρθωσης για το Ηνωμένο Βασίλειο έχει πλήξει την ακρίβειά του, οδηγώντας σε εσφαλμένους υπολογισμούς (22).

43.

Η Επιτροπή ενημέρωσε το Συνέδριο ότι η βάση της απόφασής της για την επιλογή των κρατών μελών που θα τύγχαναν κατ’ αποκοπή διόρθωσης ήταν ένας δείκτης καθαρού υπολοίπου και η ανάλυση του λόγου του υπολοίπου αυτού προς τη σχετική ευημερία, καθώς και ότι οι διορθώσεις σταθμίστηκαν έτσι ώστε ο λόγος για τα τέσσερα κράτη μέλη να είναι συγκρίσιμος. Εντούτοις, αυτοί οι υπολογισμοί δεν παρασχέθηκαν στο Συνέδριο και, επομένως, δεν μπορεί να διατυπώσει παρατηρήσεις επ’ αυτών.

44.

Δεν καθίσταται σαφές από την πρόταση της Επιτροπής ποια ήταν τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για τον καθορισμό της «υπερβολικής δημοσιονομικής επιβάρυνσης». Είναι σκόπιμο να εξεταστεί η συμπερίληψη σαφών κανόνων όσον αφορά τη σχετική ευημερία, προκειμένου οι διορθώσεις να κατανέμονται στα κράτη μέλη τα οποία πληρούν τα κριτήρια, εξασφαλίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ίση μεταχείριση όλων των κρατών μελών. Επιπλέον, η διαδικασία διαπραγμάτευσης για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της ΕΕ θα γινόταν περισσότερο διαφανής και η προσοχή θα εστιαζόταν ευκολότερα στη μελλοντική εξέλιξη του σκέλους των δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ.

45.

Σε προηγούμενες γνώμες (23) το Συνέδριο επέκρινε την έλλειψη διαδικασίας παρακολούθησης με την οποία να ελέγχεται εάν οι διορθώσεις εξακολουθούν να είναι δικαιολογημένες ή κατά πόσον και άλλα κράτη μέλη δικαιούνται διόρθωσης.

46.

Η έννοια της διόρθωσης που καταβάλλεται «σε κατάλληλο χρόνο», όπως διατυπώνεται στη δήλωση του 1984, επαναλαμβάνεται στη δέκατη αιτιολογική σκέψη του COM(2011) 739. Ομοίως, στην ενδέκατη αιτιολογική σκέψη αναφέρεται ότι «οι διορθώσεις πρέπει να διαρκούν όσο εξυπηρετούν τον σκοπό τους». Ο ορισμός κατ’ αποκοπή ποσών για επτά έτη δεν συνάδει με αυτό.

47.

Επομένως, πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον πρέπει να διενεργηθεί μια ενδιάμεση αξιολόγηση προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα τέσσερα κράτη μέλη (Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Κάτω Χώρες και Σουηδία) εξακολουθούν να πληρούν τα κριτήρια βάσει των οποίων τυγχάνουν κατ’ αποκοπή διόρθωσης, να καθοριστεί κατά πόσον αυτά τα ποσά πρέπει να τροποποιηθούν και να εξεταστεί εκ νέου εάν τα κριτήρια πληρούνται από τυχόν άλλο κράτος μέλος.

48.

Η Επιτροπή προτείνει τη μείωση του ποσοστού των ΠΙΠ που παρακρατείται από τα κράτη μέλη ως έξοδα είσπραξης από 25 % σε 10 %. Το τελευταίο ήταν το ποσοστό παρακράτησης έως το 2000. Προβλέπεται ότι οι ΠΙΠ θα αντιστοιχούν στο 19 % των ιδίων πόρων το 2020 (13 % για το 2010).

49.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η παρακράτηση από τα κράτη μέλη του 25 % των ποσών που εισπράττονται για τους ΠΙΠ αποτελεί κρυφή διόρθωση, εφόσον ενδέχεται να υπερβαίνει τα πραγματικά έξοδα. Η απόφαση χορήγησης απαλλαγής του Συμβουλίου το 2005 συνέστησε στην Επιτροπή να πραγματοποιήσει αξιολόγηση των διοικητικών εξόδων που σχετίζονται με τη λειτουργία των συστημάτων ιδίων πόρων. Η μείωση του ποσοστού παρακράτησης στο 10 % συμβάλλει στην εξάλειψη αυτής της υποτιθέμενης κρυφής διόρθωσης.

50.

Το Συνέδριο συνιστά στο Συμβούλιο να εξετάσει κατά πόσον ένα υψηλότερο ποσοστό παρακράτησης θα λειτουργούσε ως κίνητρο για την ενθάρρυνση των κρατών μελών κατά τη δραστηριότητα κατασταλτικού ελέγχου που ασκούν. Ελάχιστοι είναι οι τελωνειακοί έλεγχοι που γίνονται κατά την εισαγωγή, ενώ ως βασικός έλεγχος θεωρείται ο κατασταλτικός έλεγχος ο οποίος διενεργείται στις εγκαταστάσεις του επιχειρηματία. Οι εν λόγω έλεγχοι πρέπει να είναι αρκετά συχνοί και ενδελεχείς ώστε να προστατεύουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ.

51.

Η ανάλυση της Επιτροπής προβλέπει αύξηση του μεριδίου των ΠΙΠ εντός των ιδίων πόρων από 14,7 % το 2012 σε 18,9 % το 2020. Αυτό θα μείωνε τις συνεισφορές των κρατών μελών (ΑΕΕ). Η μείωση του ποσοστού παρακράτησης από 25 % σε 10 % θα συνέβαλε στην επίτευξη μιας τέτοιας αύξησης. Εντούτοις, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η μακροπρόθεσμη τάση για τους ΠΙΠ είναι καθοδική· αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην εμπορική πολιτική της ΕΕ, καθώς και στην ελευθέρωση του εμπορίου από τον ΠΟΕ και, συνεπώς, υφίσταται ο κίνδυνος να μην επαληθευτεί η προβλεπόμενη αύξηση του μεριδίου των ΠΙΠ κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου.

52.

Ο ίδιος πόρος που βασίζεται στο ΑΕΕ παραμένει ως έχει στο πλαίσιο των προτάσεων της Επιτροπής. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής, θα ανέλθει στο 40 % των ιδίων πόρων (76 % το 2010).

53.

Σύμφωνα τόσο με το ισχύον όσο και με τα προηγούμενα συστήματα ιδίων πόρων, το άρθρο 2 του COM(2011) 740 αναφέρεται σε μέτρα που θα έπρεπε να ληφθούν σε περίπτωση «σημαντικών μεταβολών στο ΑΕΕ». Αυτό αφορά κυρίως τα στοιχεία του ΑΕΕ που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την πληρωμή των ιδίων πόρων λόγω της τροποποίησης του λογιστικού πλαισίου ΕΣΛ. Επίσης, αφορά τον εκ νέου υπολογισμό των ανώτατων ορίων για τις πληρωμές και τις αναλήψεις υποχρεώσεων στον προϋπολογισμό [εκφρασμένη ως ποσοστό του αθροίσματος των ΑΕΕ όλων των κρατών μελών στο άρθρο 3 του COM(2011) 739]. Το Συνέδριο έχει αναφέρει παλαιότερα (24) ότι η Επιτροπή πρέπει να ορίζει τι συνιστά «σημαντική μεταβολή». Η Επιτροπή δεν έχει ακόμη ορίσει την έννοια αυτή.

54.

Ο ορισμός των «κριτηρίων σημαντικότητας» είναι ιδιαιτέρως σημαντικός, καθώς, σύμφωνα με το άρθρο 2, δεν προβλέπεται πλέον ότι το Συμβούλιο θα αποφασίζει (ομόφωνα κατόπιν πρότασης της Επιτροπής και διαβούλευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) εάν οι τροποποιήσεις στο λογιστικό πλαίσιο του ΕΣΛ θα ισχύουν για τους ιδίους πόρους. Η προτεινόμενη νέα διάταξη ορίζει μόνον ότι η Επιτροπή πρέπει να ενημερώνει το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις ημερομηνίες εφαρμογής των αλλαγών αυτών στο ΕΣΛ.