31.5.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 153/97


Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2011
Λογοδοσία της ΕΕ σχετικά με τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης

P7_TA(2011)0505

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2011 σχετικά με την έκθεση του 2011 για την ευθύνη της ΕΕ όσον αφορά τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης

2013/C 153 E/11

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της Χιλιετίας, των Ηνωμένων Εθνών, της 8ης Σεπτεμβρίου 2000,

έχοντας υπόψη τις Διασκέψεις Κορυφής της ομάδας G20 στο Πίτσμπουργκ στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου 2009, στο Λονδίνο στις 2 Απριλίου 2009, στο Τορόντο στις 26 και 27 Ιουνίου 2010 και στη Σεούλ στις 11 και 12 Νοεμβρίου 2010,

έχοντας υπόψη τις Διασκέψεις Κορυφής της ομάδας G8 στην Άκουιλα της Ιταλίας στις 8-10 Ιουλίου 2009, στην Ντοβίλ της Γαλλίας στις 26-27 Μαΐου 2011, και στην Μασκόκα του Καναδά στις 26 Ιουνίου 2010,

έχοντας υπόψη τη συναίνεση του Μοντερέι και τη Δήλωση της Ντόχα, που εγκρίθηκαν κατά τις Διεθνείς Διασκέψεις των Ηνωμένων Εθνών για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, στο Μοντερέι του Μεξικού στις 18-22 Μαρτίου 2002, και στην Ντόχα του Κατάρ από τις 29 Νοεμβρίου έως τις 2 Δεκεμβρίου 2008,

έχοντας υπόψη τη δήλωση του Παρισιού για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας και το πρόγραμμα δράσης της Άκκρα,

έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Συναίνεση για την Ανάπτυξη (1) και τον Κώδικα Δεοντολογίας της ΕΕ σχετικά με τη συμπληρωματικότητα και τον καταμερισμό της εργασίας στην αναπτυξιακή πολιτική (2),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιουνίου 2010 σχετικά με την πρόοδο όσον αφορά την υλοποίηση των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας (3),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Μαρτίου 2010 για τις συνέπειες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης στις αναπτυσσόμενες χώρες και την αναπτυξιακή συνεργασία (4),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Μαΐου 2010 σχετικά με τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής (ΣΑΠ) της ΕΕ και την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια «συν» (ΕΑΒ +) (5),

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του της 23ης Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με την παρακολούθηση της Διάσκεψης του Μοντερέι του 2002 όσον αφορά τη χρηματοδότηση για την ανάπτυξη (6),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Μαΐου 2008 σχετικά με την παρακολούθηση της Διακήρυξης του Παρισιού του 2005 για την αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής βοήθειας (7),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2011 σχετικά με την αύξηση του αντικτύπου της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ (8),

έχοντας υπόψη τα άρθρα 115, παράγραφος 5 και 110, παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πέρσι τα κράτη μέλη της ΕΕ διέθεσαν μόλις το 0,43 % του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματός τους σε Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια (ΕΑΒ), παρά τη δέσμευση της χιλιετίας για βοήθεια ύψους 0,7 % έως το 2015 και τον ενδιάμεσο στόχο του 0,56 % μέχρι το 2010,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι 15 κράτη μέλη προέβησαν σε περικοπές στους προϋπολογισμούς τους για τη βοήθεια το 2009 ή το 2010,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη υποσχέθηκαν το 2005 να διοχετεύσουν το 50 % του συνόλου της νέας βοήθειας στην υποσαχάρια Αφρική αλλά έχουν στην πραγματικότητα διαθέσει μόλις το μισό του ποσού αυτού, και ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ αθέτησαν επίσης τη δέσμευσή τους για διάθεση ποσοστού 0,15 % του ΑΕΕ στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες μέχρι το 2010,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι επειδή οι δεσμεύσεις αυτές αναφέρονται σε ποσοστά του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος και ως εκ τούτου μειώνονται σε πραγματικούς αριθμούς σε καιρούς ύφεσης, η οικονομική κρίση αποτελεί φτηνή δικαιολογία για την αναλογική περικοπή των προϋπολογισμών βοήθειας,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση αθετήσει τις υποσχέσεις της όσον αφορά τη βοήθεια, αυτό θα κλονίσει την εμπιστοσύνη των εταίρων της στον αναπτυσσόμενο κόσμο και θα καταρρακώσει την αξιοπιστία της απέναντί τους, ενώ αν ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της θα στείλει ένα ισχυρό και ξεκάθαρο μήνυμα προς τα φτωχά έθνη και τους άλλους δωρητές,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κακή φορολογική διακυβέρνηση στις αναπτυσσόμενες οικονομίες εμποδίζει τη δίκαιη ανακατανομή του πλούτου, στερεί πόρους από τις κυβερνήσεις και εμποδίζει την εξάλειψη της φτώχειας,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράνομες ροές κεφαλαίων από αναπτυσσόμενες χώρες εκτιμώνται σε περίπου δέκα φορές τη συνολική αναπτυξιακή βοήθεια,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μηχανισμοί καινοτόμου χρηματοδότησης ανέρχονται σήμερα μόλις στο 3 % της αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ,

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συστήματα για τη βελτίωση της πρόσβασης των φτωχών σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, όπως τα συστήματα μικροχρηματοδότησης, μπορούν να προσφέρουν ιδιαίτερα σημαντική βοήθεια στους μικροκαλλιεργητές, και ιδιαίτερα στις γυναίκες, ώστε να πετύχουν επισιτιστική αυτάρκεια και ασφάλεια,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εμβάσματα των μεταναστών προς τις αναπτυσσόμενες χώρες υπερβαίνουν το σύνολο των προϋπολογισμών βοήθειας και ότι, παρά το γεγονός ότι η ΕΕ δεσμεύτηκε το 2008 να μειώσει το κόστος των εμβασμάτων, η αλλαγή αυτή ήταν ελάχιστη,

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η βοήθεια της ΕΕ για το εμπόριο ανήλθε σε 10,5 δισ. ευρώ το 2009, ενώ η βοήθεια που συνδέεται με το εμπόριο ανήλθε σε 3 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας σημαντικά τον στόχο,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 208 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ορίζει ότι: «Η Ένωση λαμβάνει υπόψη τους στόχους της συνεργασίας για την ανάπτυξη κατά την εφαρμογή πολιτικών που ενδέχεται να επηρεάσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες»,

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες και οι λιγότερο αναπτυσσόμενες χώρες ειδικότερα, έχουν πληγεί ιδιαίτερα σκληρά από την κρίση, πράγμα το οποίο οδήγησε μάλιστα σε νέα αύξηση των επιπέδων του χρέους,

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ διέθεσε το 2009 στις αναπτυσσόμενες χώρες 2,3 δισ. ευρώ σε χρηματοδότηση ταχείας εκκίνησης για την κλιματική αλλαγή,

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει δεσμευτεί να εξασφαλίσει ότι η χρηματοδότηση για την κλιματική αλλαγή θα είναι «νέα και πρόσθετη»,

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε χρόνο χάνονται περίπου 6 δισ. ευρώ από το δημόσιο χρήμα, λόγω της αναποτελεσματικότητας της βοήθειας,

1.

χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής όσον αφορά την έκθεση του 2011 για την ευθύνη της ΕΕ όσον αφορά τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, ως εξαιρετικά χρήσιμη συμβολή στη διαφάνεια και στην αξιολόγηση από ομότιμους·

Η αναπτυξιακή βοήθεια

2.

αναγνωρίζει την αυξανόμενη πίεση στους εθνικούς προϋπολογισμούς λόγω της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης· πιστεύει όμως ότι η επίτευξη του στόχου της εξάλειψης της φτώχειας προϋποθέτει, πάνω απ’ όλα, αλλαγή πολιτικής στις εκβιομηχανισμένες και αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις διαρθρωτικές αιτίες της φτώχειας·

3.

επαναλαμβάνει την έντονη ανησυχία του για το πρόσφατο φαινόμενο αγοράς γεωργικών εκτάσεων από ξένους επενδυτές με κυβερνητική υποστήριξη, ιδιαίτερα στην Αφρική, το οποίο απειλεί να υπονομεύσει την τοπική επισιτιστική ασφάλεια· παροτρύνει την Επιτροπή να εντάξει το ζήτημα της διαρπαγής της γης στον πολιτικό διάλογο με τις αναπτυσσόμενες χώρες, έτσι ώστε η συνοχή της πολιτικής να καταστεί ο ακρογωνιαίος λίθος της αναπτυξιακής συνεργασίας τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, και να αποφευχθούν η αφαίρεση της γης από τους μικροκαλλιεργητές και η μη αειφόρος χρήση του εδάφους και των υδάτων·

4.

επιδοκιμάζει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της για το γεγονός ότι παραμένουν οι μεγαλύτεροι δωρητές παγκοσμίως σε ΕΑΒ παρά την υφιστάμενη κρίση·

5.

χαιρετίζει την πρόσφατα ανανεωθείσα δέσμευση των κρατών μελών να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά την ΕΑΒ, και ειδικότερα τον στόχο του 0,7 % του ΑΕΕ· συμφωνεί με το Συμβούλιο ότι η ΕΑΒ από μόνη της δεν θα είναι αρκετή για την εξάλειψη της φτώχειας παγκοσμίως· εκφράζει την άποψη ότι η αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ θα πρέπει να αποσκοπεί στην άρση των διαρθρωτικών εμποδίων όσον αφορά τον στόχο της εξάλειψης της φτώχειας με την εφαρμογή της Συνοχής της Αναπτυξιακής Πολιτικής μεταξύ των πολιτικών της ΕΕ για τη γεωργία, για το εμπόριο, για τις επενδύσεις, για τους φορολογικούς παραδείσους, για την πρόσβαση στις πρώτες ύλες και για την αλλαγή του κλίματος·

6.

εκφράζει ωστόσο τη βαθειά ανησυχία του για το γεγονός ότι το 2010 η ΕΕ υπολειπόταν περίπου κατά 15 δισ. ευρώ του στόχου της όσον αφορά την ΕΑΒ και θα χρειαστεί πρακτικά να διπλασιάσει τη βοήθεια της ώστε να επιτύχει τους στόχους της χιλιετίας έως το 2015, δεν αύξησε σημαντικά τη βοήθεια της προς την Αφρική και τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, παρά τις σχετικές εκκλήσεις, ενώ ορισμένα κράτη μέλη έχουν συρρικνώσει τους προϋπολογισμούς βοήθειας τους το 2009 και το 2010 και σχεδιάζουν περαιτέρω περικοπές για το 2011 και τα επόμενα έτη·

7.

υπογραμμίζει ότι η καλή διαχείριση της βοήθειας συμβάλλει τα μέγιστα στην αειφόρο ανάπτυξη στους τομείς της υγείας, της παιδείας, της ισότητας των φύλων, της βιοποικιλότητας, καθώς και σε πολλούς άλλους τομείς·

8.

καλεί ως εκ τούτου όλα τα κράτη μέλη να λάβουν άμεσα μέτρα ώστε να ανταποκριθούν στις δεσμεύσεις τους για βοήθεια ύψος 0,7 % του ΑΕΕ, και στις ειδικές δεσμεύσεις τους προς την Αφρική και τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, συνιστά δε να ληφθούν πλήρως διαφανή, πολυετή δεσμευτικά μέτρα, μεταξύ άλλων νομοθετικά·

Οι λοιπές πτυχές της χρηματοδότησης για την ανάπτυξη

9.

συμμερίζεται την άποψη του Συμβουλίου και της Επιτροπής ότι η κινητοποίηση εγχώριων πόρων στις χώρες εταίρους αποτελεί το κλειδί για την αειφόρο ανάπτυξη· καλεί τους δωρητές της ΕΕ να δώσουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη ικανοτήτων στον συγκεκριμένο τομέα, κυρίως όσον αφορά την ενίσχυση των φορολογικών συστημάτων και τη βελτίωση της φορολογικής διακυβέρνησης, να εντείνουν τις προσπάθειες σε παγκόσμιο επίπεδο για την προώθηση της διαφάνειας στη φορολογία και της υποβολής εκθέσεων ανά χώρα, και να καταπολεμήσουν τη φοροδιαφυγή και την παράνομη διαφυγή κεφαλαίων, εν ανάγκη με νομοθετικά μέτρα·

10.

καλεί την Επιτροπή να δώσει προτεραιότητα, στο πλαίσιο της αναπτυξιακής της πολιτικής, στην καταπολέμηση των αθέμιτων πρακτικών των φορολογικών παραδείσων, της φοροδιαφυγής και της παράνομης διαφυγής κεφαλαίων·

11.

ζητεί από όλα τα κράτη μέλη να ενισχύσουν περαιτέρω την πρωτοβουλία για διαφάνεια στον εξορυκτικό κλάδο, και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει σύντομα ενωσιακή νομοθεσία τουλάχιστον ισοδύναμη με τη νομοθεσία των ΗΠΑ όσον αφορά τον στόχο να εξασφαλιστεί ότι η εξορυκτική βιομηχανία στις αναπτυσσόμενες χώρες θα καταβάλλει τους επιβαλλόμενους φόρους και θα εφαρμόζει τα απαιτούμενα κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα παραγωγής, τηρώντας την αρχή της δέουσας επιμέλειας·

12.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν πέραν της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας και άλλες πηγές διεθνούς χρηματοδότησης της ανάπτυξης, μεταξύ άλλων με:

την καθιέρωση καινοτόμων τελών όπως φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών για την χρηματοδότηση δημόσιων αγαθών σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της αναπτυξιακής βοήθειας,

τη σημαντική μείωση του κόστους των εμβασμάτων,

την κλιμάκωση του συνδυασμού επιχορηγήσεων της ΕΕ και δανείων της ΕΤΕπ, χωρίς αυτό να οδηγήσει σε περικοπές των αναπτυξιακών δαπανών,

την υποστήριξη συστημάτων για τη βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, για παράδειγμα συστημάτων μικροχρηματοδότησης, στις αναπτυσσόμενες χώρες·

13.

χαιρετίζει τη σημαντική και αυξανόμενη υποστήριξη της ΕΕ στη βοήθεια για το εμπόριο και στη βοήθεια που συνδέεται με το εμπόριο· αναμένει ότι μελλοντικά οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες θα επωφεληθούν σε μεγαλύτερο βαθμό από την ενίσχυση αυτή·

14.

υπενθυμίζει ότι οι εμπορικές πολιτικές της ΕΕ, καθώς και άλλες πολιτικές που αφορούν π.χ. τη γεωργία, την αλιεία, την μετανάστευση, την ασφάλεια κλπ. πρέπει, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, να είναι συνεπείς προς τους στόχους της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ, και ζητεί την εφαρμογή της Συνοχής της Αναπτυξιακής Πολιτικής (άρθρο 208 της Συνθήκης της Λισσαβόνας) ώστε να αντιμετωπιστεί το διαρθρωτικό πρόβλημα της εξάλειψης της φτώχειας·

15.

ζητεί από τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για να εξασφαλίσουν την πλήρη υλοποίηση των υφιστάμενων πρωτοβουλιών για την ανακούφιση του χρέους, κυρίως των πρωτοβουλιών προς όφελος φτωχών χώρων που είναι ιδιαίτερα χρεωμένες, και για την πολυμερή διαγραφή του χρέους·

16.

χαιρετίζει την πρόσφατη σημαντική υποστήριξη της ΕΕ στη δράση για το κλίμα στον αναπτυσσόμενο κόσμο, αλλά επαναλαμβάνει το αίτημά του, η υποστήριξη αυτή να είναι επιπρόσθετη στην υφιστάμενη αναπτυξιακή βοήθεια·

17.

αναμένει ότι στο τέταρτο φόρουμ υψηλού επιπέδου για την αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής συνεργασίας, τον Νοέμβριο στο Μπουσάν, θα επιτευχθούν απτά αποτελέσματα όσον αφορά μια ουσιαστικότερη βοήθεια με καλύτερη σχέση κόστους οφέλους· επισημαίνει την πρόοδο, αν και άνιση, που καταγράφεται στην έκθεση του 2011 για την ευθύνη, αλλά παροτρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ να εντείνουν τις προσπάθειές τους για βελτίωση του συντονισμού των δωρητών (συμπεριλαμβανομένων των τομέων που αφορούν την υπηρεσία εξωτερικής δράσης της ΕΕ), για κοινό προγραμματισμό, και για καταμερισμό των εργασιών στο συγκεκριμένο πεδίο·

18.

προτρέπει τους δωρητές της ΕΕ να αναβαθμίσουν τον πολιτικό διάλογο με τις ανερχόμενες οικονομίες για την αναπτυξιακή συνεργασία· και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ να υποστηρίξουν πρωτοβουλίες Νότου - Νότου καθώς και τριγωνικές πρωτοβουλίες συνεργασίας στον τομέα της ανάπτυξης· πιστεύει ότι δεν υφίσταται πλέον δικαιολογία για βοήθεια υπό μορφή ενισχύσεων σε χώρες που βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση από άποψη διάθεσης κεφαλαίων·

Η αξιολόγηση από ομότιμους ΟΟΣΑ-ΕΑΒ

19.

ζητεί να συμμετάσχει στην προσεχή αξιολόγηση της αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ από ομότιμους ΟΟΣΑ-ΕΑΒ·

*

* *

20.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τα κράτη μέλη, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, τις οργανώσεις του ΟΗΕ, την Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ, την G20, το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα.


(1)  ΕΕ C 46 της 24.2.2006, σ. 6.

(2)  Συμπεράσματα του Συμβουλίου 9558/2007, 15 Μαΐου 2007.

(3)  EE C 236 E της 12.8.2011, σ. 48.

(4)  ΕΕ C 4 Ε της 7.1.2011, σ. 34.

(5)  ΕΕ C 161 Ε της 31.5.2011, σ. 47.

(6)  ΕΕ C 8 Ε της 14.1.2010, σ. 1.

(7)  ΕΕ C 279 Ε της 19.11.2009, σ. 100.

(8)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2011)0320.