26.2.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 56/31

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 196 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο αναφέρει ότι «η Ένωση ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών προκειμένου να ενισχύεται η αποτελεσματικότητα των συστημάτων πρόληψης των φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών και προστασίας από αυτές»,

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 122 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 222 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ρήτρα αλληλεγγύης), το οποίο ορίζει ότι «η Ένωση και τα κράτη μέλη της ενεργούν από κοινού, με πνεύμα αλληλεγγύης, εάν ένα κράτος μέλος δεχθεί τρομοκρατική επίθεση ή πληγεί από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή»,

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 23 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

—

έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του Όσλο του 1994, όπως αναθεωρήθηκαν το 2011, για τη χρησιμοποίηση των ξένων στρατιωτικών πόρων και της πολιτικής προστασίας σε περίπτωση καταστροφής,

—

έχοντας υπόψη την ευρωπαϊκή συναίνεση για την ανθρωπιστική βοήθεια, η οποία υπεγράφη στις 18 Δεκεμβρίου 2007 από τους Προέδρους του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής,

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 26ης Οκτωβρίου 2010, με τίτλο «Αναβάθμιση της ευρωπαϊκής αντιμετώπισης των καταστροφών: ο ρόλος της πολιτικής προστασίας και της ανθρωπιστικής βοήθειας» (COM(2010)0600),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 5ης Μαρτίου 2008, σχετικά με την ενίσχυση της ικανότητας της Ένωσης στην αντιμετώπιση καταστροφών (COM(2008)0130),

—

έχοντας υπόψη την έκθεση του Michel Barnier «Για μια ευρωπαϊκή δύναμη πολιτικής προστασίας: Europe Aid», που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2006,

—

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2010 στα οποία εκφράζεται ικανοποίηση για τους στόχους που περιγράφονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 26ης Οκτωβρίου 2010, οι οποίοι αποσκοπούν σε μια περισσότερο προβλέψιμη, αποτελεσματική, αποδοτική, συνεκτική και εμφανή ευρωπαϊκή αντιμετώπιση των καταστροφών,

—

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2007 στα οποία καλείται η Επιτροπή να χρησιμοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Κοινότητας και να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ κρατών μελών,

—

έχοντας υπόψη την απόφαση 2007/162/ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 5ης Μαρτίου 2007, για τη θέσπιση χρηματοδοτικού μέσου πολιτικής προστασίας (1) και την απόφαση 2007/779/ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου της 8ης Νοεμβρίου 2007, περί δημιουργίας κοινοτικού μηχανισμού πολιτικής προστασίας (2),

—

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 14ης Δεκεμβρίου 2010 σχετικά με τη συγκρότηση ενωσιακού μηχανισμού ταχείας αντίδρασης (3), της 10ης Φεβρουαρίου 2010 σχετικά με τον πρόσφατο σεισμό στην Αϊτή (4), της 16ης Σεπτεμβρίου 2009 σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές το καλοκαίρι του 2009 (5), της 19ης Ιουνίου 2008 σχετικά με την αύξηση της ικανότητας της Ένωσης στην αντιμετώπιση καταστροφών (6) και της 4ης Σεπτεμβρίου 2007 σχετικά με τις θερινές φυσικές καταστροφές (7),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A7-0283/2011),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της αντιμετωπίζουν πολλαπλούς κινδύνους, όπως είναι, για παράδειγμα, οι σεισμοί και τα τσουνάμι, οι πυρκαγιές, συμπεριλαμβανομένων των δασικών πυρκαγιών, οι πλημμύρες και οι κατολισθήσεις, τα βιομηχανικά και πυρηνικά ατυχήματα, τρομοκρατικές επιθέσεις, οι φυσικές καταστροφές και οι μεγάλες πανδημίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει μια δραματική αύξηση στον αριθμό και στη σφοδρότητα αυτών των φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών που πλήττουν την Ένωση και τους πολίτες της, καθώς και άλλες χώρες και περιοχές ανά τον κόσμο, όπως καταδείχθηκε τραγικά από την πρόσφατη σφοδρή καταστροφή στην Ιαπωνία η οποία επλήγη από έναν συνδυασμό σεισμού, τσουνάμι και πυρηνικής καταστροφής με μια αντίστοιχη αύξηση στην απώλεια ζωής και στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ζημία και ζημία στην πολιτιστική κληρονομιά, και λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να συμβούν ανά πάσα στιγμή τέτοια ακραία και απρόβλεπτης κλίμακας φαινόμενα, οπότε η ευρωπαϊκή αντίδραση στην καταστροφή θα ήταν άκρως χρήσιμη, καθώς οι αντίστοιχοι εθνικοί μηχανισμοί θα δοκιμάζονταν στα όρια των δυνατοτήτων τους,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν αυξηθεί σε συχνότητα και κλίμακα τα κρούσματα ακραίας ξηρασίας και δασικών πυρκαγιών στην Ευρώπη, πράγμα που σημαίνει ότι η σχετική επιστημονική έρευνα πρέπει να αναπτυχθεί κι άλλο, με σκοπό να βελτιωθούν οι μηχανισμοί εκτίμησης του κινδύνου, τα συστήματα πρόληψης και τα μέσα καταπολέμησης αυτών των φαινομένων,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εντεινόμενος ρυθμός κλιματικής αλλαγής και εξάντλησης των φυσικών κεφαλαίων θα αυξήσει περαιτέρω το ενδεχόμενο συχνότερων και εντονότερων φυσικών καταστροφών,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2008 τα συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης πλαισίου του ΟΗΕ για τις κλιματικές μεταβολές (UNFCCC) αναγνώρισαν τη σχέση που συνδέει τη μείωση κινδύνου καταστροφών με την κλιματική αλλαγή στο σχέδιο δράσης του Μπαλί,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2010 το πλαίσιο προσαρμογής Κανκούν στην UNFCCC αναγνώρισε επίσημα τη μείωση του κινδύνου καταστροφών ως βασικό στοιχείο της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και ενθάρρυνε τις κυβερνήσεις να εξετάσουν τη σύνδεση των μέτρων προσαρμογής με το πλαίσιο δράσης του Χυόγκο,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρόσφατες τραγωδίες, όπως ο σεισμός της Αϊτής και οι πλημμύρες του Πακιστάν, έχουν καταδείξει ότι τα κύρια εργαλεία που διαθέτει η ΕΕ για την αντιμετώπιση καταστροφών (ανθρωπιστική βοήθεια και ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ) αποδείχθηκαν ότι λειτουργούν σωστά για το σκοπό για τον οποίο είχαν σχεδιασθεί και δεδομένων των περιστάσεων, αλλά λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι άκρως απαραίτητη η περαιτέρω ενίσχυση του συντονισμού στην αντιμετώπιση των καταστροφών που επηρεάζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο εκτός όσο και εκτός των συνόρων της, καθώς και η βελτίωση όσον αφορά την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα, το συντονισμό και την προβολή της βοήθειας της ΕΕ στο σύνολό της,

Ζ.

λαμβάνοντας εξάλλου υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια πολυάριθμων κρίσεων, ιδιαίτερα κατά την κρίση του τσουνάμι της 26ης Δεκεμβρίου 2004, τέθηκαν πολλά ερωτήματα σχετικά με την έλλειψη, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σεναρίων και πρωτοκόλλων συστηματικής δράσης για την αντιμετώπιση των κινδύνων και την υπερβολικά άτονη προβολή της δράσης της Ευρώπης σε σχέση με τη συνολική προσπάθεια που καταβλήθηκε,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφορες ρυθμίσεις με τη συμμετοχή προκαθορισμένων πόρων των κρατών μελών και πόρων χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έχουν δοκιμασθεί επιτυχώς σε πιλοτικά προγράμματα που ξεκίνησαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (8),

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα καλέσει την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετικές προτάσεις για τη δημιουργία μιας δύναμης πολιτικής προστασίας της ΕΕ, με πλήρη σεβασμό της αρχής της επικουρικότητας και, τοιουτοτρόπως, συμπληρώνοντας τις προσπάθειες των κρατών μελών σύμφωνα με το άρθρο 196 της ΣΛΕΕ,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ρήτρα αλληλεγγύης, σύμφωνα με το άρθρο 222 της Συνθήκης της Λισαβόνας, θεσπίζει την υποχρέωση των κρατών μελών για αμοιβαία συνδρομή σε περίπτωση φυσικής ή ανθρωπογενούς καταστροφής στο έδαφος της ΕΕ,

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ζωτικής σημασίας ο άμεσος συντονισμός, η συνεκτικότητα και η επικοινωνία εντός της ΕΕ και με διεθνείς φορείς· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σημερινός επιτόπου ευρωπαϊκός συντονισμός διαφόρων ομάδων με διαφορετικές δομές διοίκησης συνεπάγεται αναπόφευκτα επικαλύψεις και διπλές προσπάθειες και αποδεικνύεται δαπανηρός από άποψη ανθρώπινων πόρων, συντονισμού και αποτελεσματικότητας· λαμβάνοντας τέλος υπόψη ότι, δεδομένου του πλαισίου της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναπτύξει ένα σύστημα προστασίας βασισμένο στην από κοινού χρησιμοποίηση και τον εξορθολογισμό των υφιστάμενων μέσων χωρίς καμία αύξηση των συνολικών δαπανών,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά την πρόσφατη καταστροφή που έπληξε την Ιαπωνία, η ιαπωνική κυβέρνηση ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να σχηματίσει μια ενιαία ολιγομελή ομάδα πολιτικής προστασίας, που θα συντονίζεται από την Επιτροπή, για τη διανομή της βοήθειας, αντί της αποστολής πολλών ομάδων πολιτικής προστασίας από διάφορα κράτη μέλη σε διαφορετικές χρονικές στιγμές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενίσχυση του επιχειρησιακού συντονισμού κατά τη διάρκεια αυτής της καταστροφής κατέστησε δυνατή τη βελτίωση της βοήθειας της ΕΕ στο σύνολό της από την άποψη της σχέσης κόστους/αποτελεσματικότητας, της συνοχής και της προβολής,

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχή πρέπει να εξασφαλίζεται σε επίπεδο ΕΕ δεδομένων των αντίστοιχων θεσμικών ρόλων χωρίς να παρεμποδίζονται ή να επιβραδύνονται οι επιχειρήσεις αντιμετώπισης των καταστροφών και λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα πρέπει να βασιστεί στους υφιστάμενους μηχανισμούς χωρίς τη δημιουργία νέων δομών,

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στα μέτρα, στα σχέδια και στα προγράμματα αναπτυξιακής πολιτικής πρέπει να ενσωματωθεί η νοοτροπία της πρόληψης καταστροφών και της ετοιμότητας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν ορισμένα από τα βαθύτερα αίτια των καταστροφών,

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η δραστηριότητα της πρόληψης θα πρέπει να αναπτύσσεται σε πραγματικό χρόνο σε όλα τα επιχειρησιακά στάδια: την παρακολούθηση, μεταξύ άλλων με χρήση δορυφορικών δεδομένων· την έκδοση έγκαιρης προειδοποίησης· το συναγερμό και την εν συνεχεία αντιμετώπιση και παροχή βοήθειας στον πληθυσμό που διατρέχει κίνδυνο,

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ στηρίζει τον κεντρικό ρόλο του ΟΗΕ, και ιδιαίτερα τον ρόλο του γραφείου συντονισμού των ανθρωπιστικών υποθέσεων του ΟΗΕ, ως προς τον συντονισμό της διεθνούς αρωγής σε τρίτες χώρες,

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση για όλους τους κινδύνους, που θα αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των κρίσεων σε όλα τα στάδια των κύκλων ζωής τους, αποτελεί την πλέον αποτελεσματική στρατηγική για την αντιμετώπιση των καταστροφών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να συνδυάζει την πρόληψη καταστροφών (συμπεριλαμβανομένων της άμβλυνσης και της μείωσης κινδύνων), την ετοιμότητα, την αντιμετώπιση και αποκατάσταση, στο ευρύ πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει ιδιαίτερη σημασία η εφαρμογή επιχειρησιακών εργαλείων όπως ένα επιχειρησιακό σχέδιο πρόληψης των κινδύνων (συμπεριλαμβανομένων διαδικασιών αναφοράς και εργαλείων προγραμματισμού)· λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη πραγματικών επενδύσεων εκ μέρους της ΕΕ στην πρόληψη και πρόβλεψη των κινδύνων και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ πρέπει να ακολουθήσει μία εξίσου φιλόδοξη προσέγγιση όσον αφορά την πρόληψη καταστροφών και την ετοιμότητα καθώς και την αντιμετώπιση,

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης προβλέπει όρους που εμποδίζουν και καθυστερούν τη χρήση του Ταμείου σε ορισμένες περιπτώσεις καταστροφών, ιδίως σε σχέση με τα ποσά και τους τύπους επιλέξιμων δαπανών καθώς και με τη δυσκαμψία όσον αφορά τις προθεσμίες και τις διαδικασίες,

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τη διάρκεια μιας κρίσης είναι επιτακτική ανάγκη για τις ομάδες διάσωσης να έχουν πρόσβαση σε ακριβείς πληροφορίες το συντομότερο δυνατόν, ώστε να μπορούν να διανέμουν τα είδη πρώτης ανάγκης, τον εξοπλισμό και τους κρίσιμους πόρους, και ότι οι τηλεπικοινωνίες είναι, συνεπώς, ο σημαντικότερος κρίκος της αλυσίδας διαχείρισης κρίσεων,

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη το ενδεχόμενο υπερφόρτωσης ή καταστροφής των συμβατικών συνδέσεων και πόρων επικοινωνίας σε περίπτωση κρίσης,

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρησιμότητα της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής και τα θετικά αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν από την Παγκόσμια Παρακολούθηση του Περιβάλλοντος και της Ασφάλειας (GMES), πρόγραμμα που ανέπτυξε η Επιτροπή για τη χρήση δορυφορικών δεδομένων και πληροφοριών, καθώς και η πρακτική εφαρμογή της στον τομέα της πολιτικής προστασίας μέσω της Βασικής Υπηρεσίας Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης (ERCS), έχουν ήδη αναγνωριστεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη,

1.

εκφράζει ικανοποίηση για την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Αναβάθμιση της ευρωπαϊκής αντιμετώπισης των καταστροφών: ο ρόλος της πολιτικής προστασίας και της ανθρωπιστικής βοήθειας» και τους στόχους της· τονίζει ότι οι προτάσεις που εκτίθενται στην ανακοίνωση θα πρέπει να εξετασθούν περαιτέρω ώστε να πληρούν τις προσδοκίες για μια αυξημένη, συντονισμένη, συνεπή, αποτελεσματική, αποδοτική από άποψη κόστους και εμφανή, συνεκτική και ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή αντιμετώπιση·

2.

υπογραμμίζει την ανάγκη να γίνει εξορθολογισμός και να απλοποιηθεί η λειτουργία της παρούσας ευρωπαϊκής αντιμετώπισης των καταστροφών και να υπάρξει βέλτιστη χρησιμοποίηση των διαθέσιμων πόρων προς το κοινό όφελος, ενθαρρύνοντας παράλληλα όλα τα κράτη μέλη να συμβάλλουν και τοιουτοτρόπως να είναι εγγυημένη η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη· θεωρεί, κατά συνέπεια, ότι η ικανότητα αντίδρασης της ΕΕ θα πρέπει να εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης πολλαπλών κινδύνων· επιπλέον, θα πρέπει να διενεργηθεί κατ' εξουσιοδότηση διαχείριση των πόρων και της πληροφορίας «από κάτω προς τα πάνω»: με άλλα λόγια, η πρωτοβουλία μπορεί να προέρχεται από τα κράτη μέλη που θα μπορούν να παρέχουν σε εθελοντική βάση πόρους και εμπειρογνωμοσύνη·

3.

καλεί την Επιτροπή, κατά την συγκρότηση της ευρωπαϊκής ικανότητας αντιμετώπισης των καταστροφών, να λάβει υπόψη της την ρήτρα αλληλεγγύης και τις ρυθμίσεις εφαρμογής της, οι οποίες πρέπει να εγκριθούν επειγόντως και οι οποίες θα διασφαλίσουν μία αποτελεσματικότερη και πιο συνεκτική αντιμετώπιση των καταστροφών εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.

υπενθυμίζει την ανάγκη να αναθεωρηθεί ο κανονισμός σχετικά με το Ταμείο Αλληλεγγύης, για να προσαρμοστούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας στα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και κάθε καταστροφής, συμπεριλαμβανομένων των καταστροφών που εξελίσσονται αργά, όπως η ξηρασία, και να μπορεί η κινητοποίηση να γίνεται πιο ευέλικτη και πιο έγκαιρη·

5.

επαναλαμβάνει ότι δράσεις προετοιμασίας, πρόληψης και αντιμετώπισης καταστροφών δεν μπορούν να διαχωριστούν η μία από την άλλη και ότι είναι σκόπιμο να ενισχυθεί, προς την κατεύθυνση αυτή, μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση των καταστροφών·

6.

υποστηρίζει την ανάγκη για μια ποιοτική μεταστροφή από τον σημερινό ad hoc συντονισμό σε ένα προβλέψιμο και εκ των προτέρων προγραμματισμένο σύστημα εντός του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ με βάση προκαθορισμένους πόρους διαθέσιμους για άμεση ανάπτυξη στις επιχειρήσεις της ΕΕ αρωγής σε καταστροφές, καθώς και τα άλλα μέσα και πόρους τα οποία τα κράτη μέλη θα κρίνουν σκόπιμο να κινητοποιήσουν· τονίζει την ανάγκη να συγκροτηθεί ένα σύστημα παρακολούθησης, εποπτείας και ανάπτυξης ενωσιακής δράσης στις επιχειρήσεις αρωγής σε περίπτωση καταστροφών·

7.

καλεί την Επιτροπή να εισηγηθεί προτάσεις το συντομότερο δυνατό, σεβόμενη την αρχή της επικουρικότητας, για τη συγκρότηση μιας δύναμης πολιτικής προστασίας της ΕΕ βασισμένης στο μηχανισμό πολιτικής προστασίας της ΕΕ και για την παροχή δυνατότητας στην Ένωση να συγκεντρώσει τους αναγκαίους πόρους για την παροχή πολιτικής προστασίας και άμεσης βοήθειας αρωγής προς τα θύματα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης· πιστεύει ότι η αντιμετώπιση καταστροφών εκ μέρους της ΕΕ πρέπει να βασίζεται στους υπάρχοντες ρόλους και δυναμικό των ευρωπαϊκών δυνάμεων πολιτικής προστασίας και να διασφαλίζει την υπέρβαση των υφιστάμενων ελλείψεων και αδιεξόδων·

8.

συμφωνεί ότι η ευρωπαϊκή αντιμετώπιση των καταστροφών θα πρέπει να βασίζεται αφενός σε μια ευρωπαϊκή ικανότητα αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης μέσω της ενίσχυσης του ευρωπαϊκού μηχανισμού πολιτικής προστασίας με βάση τις δυνατότητες και τις διαθεσιμότητες σε προκαθορισμένους και κατά συνέπεια προβλέψιμους πόρους έκτακτης ανάγκης των κρατών μελών και αφετέρου σε ένα ευρωπαϊκό κέντρο αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης ως τους ακρογωνιαίους λίθους μιας τέτοιας στρατηγικής, όπως περιγράφεται στην ανακοίνωση της 26ης Οκτωβρίου 2010· υπογραμμίζει ότι αυτές οι εξελίξεις θα πρέπει να ακολουθούν μια προσέγγιση που περιλαμβάνει όλους τους κινδύνους, συγκεντρώνοντας όλους τους σχετικούς φορείς – και συγκεκριμένα την κοινωνία των πολιτών – συμπεριλαμβανομένων μη κυβερνητικών οργανώσεων και εθελοντών, για από κοινού δράση και θα πρέπει να αξιοποιούν συνεργίες μεταξύ των διαφόρων υφιστάμενων εργαλείων και μέσων·

9.

θεωρεί ότι η προσέγγιση όλων των κινδύνων πρέπει να συμβαδίζει με αυξημένη ευελιξία στην αντίδραση απέναντι σε διάφορες κατηγορίες κινδύνου, οι οποίες πρέπει να εξετάζονται κατά περίπτωση· τούτο προϋποθέτει την ανάπτυξη αποκεντρωμένης ικανότητας ανάλυσης και προγραμματισμού των δράσεων που πρέπει να αναληφθούν ανάλογα με τη φύση, την πιθανότητα και τη σοβαρότητα των κινδύνων·

10.

ζητεί, επιπλέον, η ικανότητα της ΕΈ να αντιμετωπίζει καταστροφές να στηρίζεται στις ευρωπαϊκές εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και στα ευρωπαϊκά υπερπόντια εδάφη εφόσον μπορούν να αποτελέσουν σημεία στήριξης για τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων διοικητικής μέριμνας και την εκ των προτέρων τοποθέτηση των πόρων της ΕΕ σε όλους τους ωκεανούς·

11.

καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει και να διαβιβάσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατάλογο των κοινοτικών μέσων με τα οποία χρηματοδοτούνται οι δραστηριότητες πρόληψης των καταστροφών, με σκοπό να αξιολογηθεί η δυνατότητα να ενσωματωθούν περισσότερο τα προγράμματα πρόληψης των καταστροφών στα υφιστάμενα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ, όπως ζητεί το Συμβούλιο στο «σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με το κοινοτικό πλαίσιο για την πρόληψη των καταστροφών εντός της ΕΕ» (έγγραφο αριθ. 15394/09 της 12ης Νοεμβρίου 2009)·

12.

υπογραμμίζει ότι το ευρωπαϊκό σύστημα αντιμετώπισης καταστροφών πρέπει να σέβεται την αρχή της επικουρικότητας τόσο έναντι των κρατών μελών (τα οποία πρέπει να είναι ικανά να χρησιμοποιούν τους δικούς τους πόρους, ειδικότερα σε οιαδήποτε περίπτωση συγκρουόμενων εθνικών αναγκών) όσο και έναντι των Ηνωμένων Εθνών, ότι δηλαδή πρέπει να σέβεται τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρμοδιότητες κάθε κράτους μέλους, αφενός, – συνυπολογίζοντας τον καίριο ρόλο που οι αρχές αυτές διαδραματίζουν στον κύκλο της διαχείρισης των καταστροφών, ιδίως διότι σε πολλά κράτη μέλη η νομοθετική εξουσία ασκείται σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο – και, αφετέρου, το συντονιστικό ρόλο που διαδραματίζουν τα Ηνωμένα Έθνη όταν ενεργούν εκτός της ΕΕ σε επιχειρήσεις παροχής βοήθειας σε περίπτωση καταστροφής· υπενθυμίζει ότι η στρατηγική αυτή πρέπει να συμπληρώνει εκείνη των Ηνωμένων Εθνών, τα οποία θεωρούν σαφώς ως προστιθέμενη αξία τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πόλου με ικανότητες παρέμβασης·

13.

υπογραμμίζει ότι ο διασυνοριακός χαρακτήρας των καταστροφών συνεπάγεται ότι η ΕΕ πρέπει να συντονίζει τους πόρους της και να συνεργάζεται με τρίτες χώρες, και ιδίως με τις γείτονές της χώρες της Ένωσης για τη Μεσόγειο·

14.

στηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία ευρωπαϊκής ικανότητας αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένων ρυθμίσεων για την εξασφάλιση μιας πιο προβλέψιμης διαθεσιμότητας βασικών πόρων των κρατών μελών με τη δημιουργία, μεταξύ άλλων, αποθέματος προκαθορισμένων πόρων οι οποίοι θα είναι διαθέσιμοι εντός προσυμφωνημένου χρόνου αντίδρασης και θα βασίζονται στην εθελοντική δέσμευση των κρατών μελών να διαθέσουν τους πόρους αυτούς σε εθελοντική βάση για επεμβάσεις της ΕΕ με στόχο την αρωγή σε καταστροφές, τόσο εντός όσο και εκτός της Ένωσης, σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο· είναι της άποψης ότι με τον τρόπο αυτό, και με την συνδρομή σε άτομα που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές όπως μεγάλες πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμοί, ηφαιστειακές εκρήξεις, τυφώνες και παλιρροϊκά κύματα, καθώς επίσης θαλάσσια ατυχήματα, διαρροές πετρελαίου ή πυρηνικά ατυχήματα, θα ενισχυθεί σημαντικά η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία των επεμβάσεων της ΕΕ·

15.

επισημαίνει ότι ορισμένες περιοχές όπως οι παράκτιες, νησιωτικές και ορεινές περιοχές, είναι εξαιρετικά ευάλωτες λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, και απευθύνει έκκληση να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις περιοχές αυτές·

16.

παρατηρεί ότι οι ευρωπαϊκές περιφέρειες της μεθορίου της ΕΕ είναι δυνατόν να υποστούν τις συνέπειες καταστροφών που συμβαίνουν σε περιφέρειες τρίτων χωρών, και στις περιπτώσεις αυτές η επέμβαση είναι δυσχερέστερη· προτείνει να διαμορφωθούν συγκεκριμένα μέτρα για την στήριξη αυτών των περιφερειών και να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε καταστροφές που προκαλούνται από τον άνθρωπο ή από βιομηχανικά ατυχήματα, οι οποίες απαιτούν διαφορετικές στρατηγικές·

17.

πιστεύει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις πυρκαγιές, για τις οποίες απαιτούνται στοχευμένες στρατηγικές και δράσεις·

18.

επιβεβαιώνει την ανάγκη να τηρηθεί η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» όσον αφορά την ευθύνη για την περιβαλλοντική ζημία και την ανάκτηση των ποσών που δαπανήθηκαν για την αντιμετώπιση καταστροφών από ιδιωτικές οντότητες που φέρουν την ευθύνη της ζημίας·

19.

θεωρεί ότι η συγκέντρωση προκαθορισμένων δυνατοτήτων, μέσων και πόρων που διατίθενται σε εθελούσια βάση για επεμβάσεις της ΕΕ για την αρωγή σε καταστροφές, τόσο εντός όσο και εκτός της Ένωσης, θα αποτελέσει τον πυρήνα της ικανότητας αρωγής της ΕΕ που θα μπορούσε να συμπληρώνεται από πρόσθετες ad hoc προσφορές από τα κράτη μέλη· συνιστά τον σχεδιασμό ενός συστήματος κινήτρων σαφούς και λεπτομερούς προκειμένου να παρέχεται η δυνατότητα στα κράτη μέλη να δεσμεύουν επαρκείς ικανότητες στην εθελούσια συγκέντρωση πόρων χωρίς αύξηση των συνολικών δαπανών των κρατών μελών·

20.

ζητεί τη δημιουργία, στο πλαίσιο της μελλοντικής δύναμης πολιτικής προστασίας της ΕΕ, συγκεκριμένων μηχανισμών που θα βοηθήσουν την ΕΕ να αντιμετωπίσει περιπτώσεις ρύπανσης μεγάλης κλίμακας τις οποίες προκαλούν εγκαταστάσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στην ανοικτή θάλασσα·

21.

υπενθυμίζει το κεντρικό ρόλο των Ηνωμένων Εθνών όσον αφορά το συντονισμό των προσπαθειών της διεθνούς κοινότητας για την αντιμετώπιση των καταστροφών·

22.

υπογραμμίζει ότι ένα ισχυρότερο ενωσιακό δυναμικό αντιμετώπισης καταστροφών θα αποτελέσει συνεκτική συμβολή της ΕΕ στη γενική προσπάθεια αρωγής εκ μέρους του ΟΗΕ και στον συντονιστικό του ρόλο·

23.

θεωρεί ότι οι χρηματοδοτούμενοι από την ΕΕ πόροι τους οποίους διαχειρίζονται τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμπληρώνουν περαιτέρω τους πόρους των κρατών μελών που διατίθενται για τις επιχειρήσεις αρωγής· σημειώνει ότι αυτές θα πρέπει να βασίζονται σε πρότυπα που αναπτύσσονται μέσω προπαρασκευαστικών δράσεων οι οποίες έχουν δοκιμασθεί επιτυχώς σε πρόσφατες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης αφενός εντός και αφετέρου εκτός της Ευρώπης, όπως η πολυεθνική μονάδα μεταξύ των βαλτικών χωρών για την αντιμετώπιση των πλημμυρών και το συμπληρωματικό τακτικό αποθεματικό για την κατάσβεση των πυρκαγιών με εναέρια μέσα·

24.

καλεί την Επιτροπή, μαζί με τα κράτη μέλη, να προσδιορίσει τις υφιστάμενες ελλείψεις στην ικανότητα· η δημιουργία πόρων σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει να μελετηθεί, αποφεύγοντας οιαδήποτε μορφή ανταγωνισμού και/ή επικάλυψης με εθνικούς πόρους, προκειμένου να καλυφθούν υφιστάμενες ελλείψεις ικανότητας στις περιπτώσεις όπου θα προέκυπταν σημαντικές εξοικονομήσεις για την ΕΕ στο σύνολό της ή θα δημιουργείτο η δυνατότητα πρόσβασης σε πόρους οι οποίοι δεν είναι διαθέσιμοι για κράτη μέλη που δρουν μόνα, προσφέροντας κατ' αυτό τον τρόπο ένα καλό πρότυπο για κατανομή των βαρών·

25.

εκτιμά ότι εξίσου μεγάλη σημασία έχει ο προσδιορισμός των αδυναμιών στην διάθεση των πόρων και η αποσαφήνιση των τρόπων με τους οποίους μπορεί η ΕΕ να συμβάλει στις προσπάθειες των κρατών μελών να βελτιώσουν τα επίπεδα ετοιμότητάς τους· είναι της άποψης ότι η αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση των υφισταμένων πόρων θα αποτρέψει τη δημιουργία επιπρόσθετου χρηματοδοτικού και διοικητικού γραφειοκρατικού φόρτου, ιδίως στο επίπεδο των περιφερειακών και τοπικών αρχών·

26.

καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει συμμετοχή της ΕΕ όσον αφορά την παροχή πόρων, ικανοτήτων και συντονισμού σε περίπτωση καταστροφών που συμβαίνουν στην ΕΕ και επηρεάζουν άμεσα τους πολίτες της·

27.

φρονεί ότι η κύρια έμφαση πρέπει να δοθεί στην πλήρη και έγκαιρη αξιοποίηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών πόρων καθώς και στην απλούστευση όλων των διοικητικών διαδικασιών που απαιτούνται για την κινητοποίηση αυτών των πόρων· θεωρεί ότι πρέπει επίσης να ληφθούν μέτρα ώστε να εξασφαλισθεί ότι θα παρέχεται χωρίς καθυστέρηση έκτακτη ανθρωπιστική βοήθεια στους πληγέντες από καταστροφές·

28.

θεωρεί τον εκ των προτέρων προγραμματισμό και την προετοιμασία επιχειρήσεων με την ανάπτυξη σεναρίων αναφοράς και τη χαρτογράφηση πόρων των κρατών μελών που θα μπορούσαν να διατεθούν για ανάπτυξη σε επιχειρήσεις της ΕΕ για αρωγή σε καταστροφές και τα σχέδια έκτακτης ανάγκης ως κύρια στοιχεία για μια ενισχυμένη αντιμετώπιση των καταστροφών εκ μέρους της ΕΕ και αναγκαία για ταχεία ανάπτυξη και άμεση κατάλληλη αντιμετώπιση σε κάθε κατάσταση έκτακτης ανάγκης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν άμεσα αυτά τα μέτρα και με την επιφύλαξη άλλων δράσεων· καλεί, τέλος, την Επιτροπή να δρομολογήσει την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας σχετικά με τη χρησιμότητα δημιουργίας, χρηματοδότησης από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για την έρευνα και σήμανσης ευρωπαϊκών εργαστηρίων αναφοράς για την καταπολέμηση της βιοτρομοκρατίας και την αναγνώριση των θυμάτων·

29.

ζητεί ιδιαίτερα τον επαρκή σχεδιασμό για συγκεκριμένες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση ανθρωπογενών καταστροφών που συνδέονται με πετρελαιοκηλίδες, πυρηνικές εγκαταστάσεις ή επικίνδυνες ουσίες τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα·

30.

εκφράζει ικανοποίηση για την απόφαση της Επιτροπής να συγχωνεύσει τις αίθουσες διαχείρισης κρίσεων του Κέντρου Παρακολούθησης και Πληροφόρησης (MIC) και της ECHO με σκοπό τη δημιουργία ενός πραγματικού κέντρου αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που θα λειτουργεί 24 ώρες το εικοσιτετράωρο και 7 ημέρες την εβδομάδα ως πλατφόρμα σχεδιασμού και επιχειρησιακού συντονισμού ως ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και ζητεί να εφαρμοστεί επίσης στους τομείς παρακολούθησης, έκδοσης έγκαιρης προειδοποίησης και συναγερμού, με τη συνδρομή των κρατών μελών σε πραγματικό χρόνο, σε πνεύμα σεβασμού της αρχής της επικουρικότητας· καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει το κέντρο ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει ως ο κεντρικός φορέας για ταχύ και αποτελεσματικό συντονισμό όλης της ευρωπαϊκής βοήθειας σε είδος καθώς και των χρηματοδοτικών συνεισφορών ανθρωπιστικής βοήθειας· πιστεύει ότι θα πρέπει να λειτουργεί ως ενιαίο μητρώο καταγραφής αιτημάτων βοήθειας που σχετίζονται με όλους τους τύπους φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών προκειμένου να παρέχεται η δυνατότητα για μια συνεκτική αντιμετώπιση εκ μέρους της ΕΕ·

31.

ζητεί την πραγματική συγχώνευση των αιθουσών διαχείρισης κρίσεων της Υπηρεσίας Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECHO) και του Κέντρου Παρακολούθησης και Πληροφόρησης (MIC), με την εξασφάλιση της κατάλληλης χρηματοδότησης·

32.

καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει την ενεργό συμμετοχή του νέου Ευρωπαϊκού Κέντρου Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης στα δύο κοινοτικά εργαλεία για την προστασία των δασών από τις δασικές πυρκαγιές: το EFFIS και το EFFICS·

33.

καλεί την Επιτροπή να συντονίσει τις δράσεις σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, απλοποιώντας και βελτιστοποιώντας την υφιστάμενη καθολική υπηρεσία και τον αριθμό έκτακτης ανάγκης 112·

34.

επιμένει στο ότι οι αποφάσεις για την ανάπτυξη πόρων από τους συγκεντρωμένους πόρους πρέπει να λαμβάνονται γρήγορα από το κέντρο αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης μαζί με τα κράτη μέλη, προκειμένου να εξασφαλίζεται προβλέψιμη, άμεση και αποτελεσματική βοήθεια στα θύματα και να αποφεύγονται καθυστερήσεις, επαναλήψεις και επικαλύψεις·

35.

πιστεύει ότι πρέπει να εντοπιστούν, να χαρτογραφηθούν και να καταλογογραφηθούν τα βασικά μέσα που μπορεί να διατίθενται από τα κράτη μέλη για την άμεση ανταπόκριση της ΕΕ σε αυτά τα σενάρια έκτακτης ανάγκης·

36.

ζητεί τη διαφάνεια και τη συνοχή της ενωσιακής δράσης λαμβάνοντας υπόψη τους αντίστοιχους θεσμικούς ρόλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) που θα λαμβάνουν υπόψη τις αντίστοιχες αρμοδιότητες και θα σέβονται τα όρια της εντολής καθενός· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να εκπονήσουν κατάλληλες ρυθμίσεις εργασίας και διαφανείς κανόνες, με σκοπό να διασφαλίζεται, όταν είναι εφικτό, στενή συνεργασία και συντονισμός ζητημάτων που αφορούν την αντιμετώπιση καταστροφών εκ μέρους της ΕΕ, με βάση τους υφιστάμενους μηχανισμούς, χωρίς να επιβραδύνονται οι επιχειρήσεις αρωγής· τονίζει την ανάγκη για ευέλικτο, απλό και ταχύ διυπηρεσιακό συντονισμό που θα περιλαμβάνει μόνο τις αρμόδιες υπηρεσίες, οι οποίες θα πρέπει να αποφασίζουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, αποφεύγοντας τις δυσκίνητες διοικητικές διαδικασίες· υπογραμμίζει ότι η ανθρωπιστική βοήθεια της ΕΕ θα πρέπει να παρέχεται ανεξάρτητα από κάθε πολιτική σκοπιμότητα, ενώ παράλληλα θα τηρούνται οι διεθνώς αποδεκτές ανθρωπιστικές αρχές·

37.

επισημαίνει τον αυξημένο κίνδυνο καταστροφών από τις δασικές πυρκαγιές, κυρίως λόγω της αλλαγής του κλίματος που ευνοεί την εκδήλωση μεγάλων δασικών πυρκαγιών· καλεί την Επιτροπή να συγκροτήσει ειδική μονάδα στο πλαίσιο του νέου Ευρωπαϊκού Κέντρου Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων·

38.

υπογραμμίζει ότι, ως έσχατο μέσο και σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Όσλο, η χρήση στρατιωτικών μέσων υπό πολιτική εποπτεία συχνά συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση των καταστροφών, ιδίως όσον αφορά τα εξειδικευμένα μέσα, τα στρατηγικά μέσα αερομεταφορών ή τα βαρέα μηχανήματα· τονίζει ότι προκειμένου να αποφεύγονται δαπανηρές επαναλήψεις θα πρέπει να ενισχυθεί ο συντονισμός της χρήσης όλων των διατιθέμενων μέσων –πολιτικών και στρατιωτικών – και των μέσων που διαθέτουν τα κράτη μέλη για τη διαχείριση των κρίσεων·

39.

αναγνωρίζει ότι η προσφυγή σε στρατιωτικά μέσα – μεταφορές, υλικοτεχνική στήριξη, ασφάλεια – για την παροχή βοήθειας στις ανθρωπιστικές επιχειρήσεις μπορεί να αποτελέσει ουσιαστική στήριξη, ιδιαίτερα στην περίπτωση μεγάλων φυσικών καταστροφών· υπενθυμίζει ότι τα στρατιωτικά μέσα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε πολύ ειδικές καταστάσεις και ως τελευταία λύση, σύμφωνα με τις συστάσεις των Ηνωμένων Εθνών·

40.

ζητεί επιμερισμένες, αποτελεσματικές ρυθμίσεις υλικοτεχνικής υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένων κυρίως των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ γενικών ομάδων τεχνικής βοήθειας και στήριξης (TAST) που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τυχόν υπαλλήλους και ομάδες της ΕΕ ή των κρατών μελών που βρίσκονται επιτόπου, κυρίως σε περιπτώσεις που έχουν καταρρεύσει οι τοπικές υποδομές·

41.

ζητεί να κινητοποιούνται ομάδες τεχνικής βοήθειας και συνδρομής σε περίπτωση καταστροφών και να διατυπωθούν συστάσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν αυτές οι ομάδες να παρέχουν αποτελεσματικότερη στήριξη σε όσους πλήττονται από τις καταστροφές·

42.

προτείνει, με στόχο την μέγιστη αποδοτικότητα και την ορθή χρήση της υπάρχουσας δυναμικότητας, να εξεταστεί η από κοινού χρήση των προξενικών πόρων των κρατών μελών, ώστε να βελτιωθεί η ταχύτητα και η ποιότητα της αντίδρασής μας σε παγκόσμια κλίμακα, με την άριστη χρήση των ήδη διαθέσιμων μέσων· συνιστά σχετικώς να γίνει αξιολόγηση της προξενικής δυναμικότητας των διαφόρων κρατών μελών, προκειμένου να καταγραφούν τα μέσα που διαθέτει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση ανά τον κόσμο·

43.

ζητεί, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τα υφιστάμενα και συντονιζόμενα από τα Ηνωμένα Έθνη συστήματα παροχής βοήθειας, βελτιωμένες, ενισχυμένες, περισσότερο οικονομικά αποτελεσματικές και καλά συντονισμένες μεταφορές για όλη τη βοήθεια σε είδος σε τοποθεσίες καταστροφών, ιδίως μέσω εκσυγχρονισμένων απλοποιημένων διαδικασιών, ενός αυξημένου ποσοστού συγχρηματοδότησης και της θέσπισης νέων τρόπων πρόσβασης σε πρόσθετες μεταφορικές δυνατότητες, πιθανώς μέσω συμβάσεων πλαισίων·

44.

υπενθυμίζει τα υφιστάμενα εργαλεία παρακολούθησης και πρόληψης (ιδίως συσκευές επιτόπιας παρατήρησης), όπως αυτά που παρέχει το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Παγκόσμια Παρακολούθηση του Περιβάλλοντος και της Ασφάλειας» (GMES) ή τα προγράμματα INSPIRE και GALILEO για την παρακολούθηση περιοχών που ενδεχομένως κινδυνεύουν και επομένως για την ετοιμότητα παροχής αποτελεσματικότερης αρωγής προς τα θύματα καταστροφών· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα εξοπλισμού της ΕΕ με ιδιαίτερη και ασφαλή τηλεπικοινωνιακή ικανότητα καθώς και με ολοκληρωμένες λύσεις για τη διαχείριση κρίσεων, από την πρόληψη έως την αποκατάσταση· καλεί την Επιτροπή να κάνει βέλτιστη χρήση των υφιστάμενων και μελλοντικών λύσεων και δυνατοτήτων που παρέχουν οι τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι, προκειμένου να διευκολυνθεί η ανάπτυξη των υπηρεσιών προς τους πολίτες στους τομείς της δημόσιας ασφάλειας και της αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερομένους (ιδιωτικοί φορείς, βιομηχανία)·

45.

καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει δίκτυο επικοινωνιών και πληροφόρησης διερευνώντας ιδίως την προσφυγή στις δυνατότητες της τηλεπικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της δορυφορικής, προκειμένου να έχουν τα συνεργεία διάσωσης πρόσβαση σε γρήγορη και ακριβή πληροφόρηση, που θα τους επιτρέπει να κάνουν αποτελεσματική διανομή ειδών πρώτης ανάγκης και αναγκαίου εξοπλισμού για την κοινωνική αναδιοργάνωση την επομένη των καταστροφών·

46.

ζητεί μια συνολική στρατηγική επικοινωνίας, με τη συμμετοχή όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών, των κοινωνικών φορέων και της κοινωνίας των πολιτών, η οποία θα βελτιώσει τη συνολική προβολή και τη διαφάνεια των ευρωπαϊκών δράσεων στις ωφελούμενες χώρες καθώς και μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών, ενώ παράλληλα θα διασφαλίζει ότι η αρωγή σε περίπτωση καταστροφής δεν θα υπόκειται ποτέ σε ενδιαφέροντα εμπορικού ή πολιτικού ή στρατηγικού χαρακτήρα· θεωρεί ότι η στρατηγική αυτή πρέπει να επιδιώξει να απλουστεύσει και να ενοποιήσει τις μεθόδους και τα εργαλεία επικοινωνίας· προς το σκοπό αυτό, προτείνει, για παράδειγμα, τη δημιουργία κοινής ενδυμασίας και λογότυπου για όλο το ευρωπαϊκό προσωπικό, παράλληλα με τις εθνικές σημάνσεις, καθώς και το διορισμό ενός μόνο εκπροσώπου τύπου υπεύθυνου για τις ανακοινώσεις σχετικά με την αντιμετώπιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης· ζητεί οποιαδήποτε στρατηγική στον τομέα επικοινωνιών να διασφαλίζει σαφή διαχωρισμό μεταξύ της ανθρωπιστικής βοήθειας και οποιωνδήποτε στρατιωτικών δραστηριοτήτων·

47.

τονίζει ότι η ενημέρωση αποτελεί άλλο ένα στοιχείο ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική πρόληψη καταστροφών και την πολιτική αντιμετώπισής τους σε όλα τα επίπεδα και ότι το μεταβαλλόμενο φάσμα κινδύνων απαιτεί συνεχή αναπροσαρμογή της γνώσης, αξιόπιστα και συγκρίσιμα δεδομένα σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης, τους κινδύνους και τις σχετικές επιπτώσεις των καταστροφών και τα σχετικά εργαλεία ανάλυσης· ως εκ τούτου ζητεί συντονισμένη δράση, μεγαλύτερη διαθεσιμότητα και συστηματική διάδοση τεχνικών και επιστημονικών πληροφοριών και εμπειρογνωμοσύνης καθώς και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων μελετών και της πρακτικής εφαρμογής των μέχρι σήμερα διδαγμάτων, όπως η εμπειρία που αποκτήθηκε μέσα από έργα που υλοποιήθηκαν κατά το παρελθόν στο πλαίσιο της κοινοτικής πρωτοβουλίας INTERREG·

48.

τονίζει την ανάγκη βελτίωσης της ενημέρωσης σχετικά με τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται κατά την αντιμετώπιση καταστροφών, με ιδιαίτερη προσοχή στη σχετική εκπαίδευση των νέων, ήδη από τη σχολική ηλικία· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει, με τη συμμετοχή των σχολείων και των ειδικών εθελοντικών ενώσεων, την κουλτούρα της πρόβλεψης, της πρόληψης και της αντοχής, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτιστοποίηση της δράσης πολιτικής προστασίας·

49.

επισημαίνει τον καίριο ρόλο των περιφερειακών και τοπικών αρχών οι οποίες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή όταν συμβαίνουν οι καταστροφές – ιδίως όταν αφορούν περισσότερα του ενός κράτη – και η εμπλοκή των οποίων μπορεί να αυξήσει την προβολή της ΕΕ μεταξύ των πολιτών της· καλεί συνεπώς την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε να επιστρατεύουν τα κράτη μέλη τις περιφερειακές και τοπικές αρχές τους στα πρώιμα οργανωτικά στάδια της αντιμετώπισης της κρίσης, με βάση το πρότυπο πολυεπίπεδης διακυβέρνησης που εφαρμόζεται στην πολιτική συνοχής και μέσω μιας επικοινωνιακής πολιτικής από την οποία μόνο να κερδίσουν μπορούν όλοι οι φορείς που συμμετέχουν στον μηχανισμό αντιμετώπισης των καταστροφών·

50.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν ένα σύστημα πληροφόρησης και πρόληψης σαφές για όλους τους ευρωπαίους πολίτες όταν ταξιδεύουν τόσο εντός της ΕΕ όσο και εκτός των κρατών μελών· προτείνει, προς το σκοπό αυτό, να αναφέρεται στα ευρωπαϊκά διαβατήρια ο αριθμός έκτακτης ανάγκης 112 με σαφή ένδειξη της προσβασιμότητάς του σε ολόκληρη την ΕΕ, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιείται από όσους ταξιδεύουν εντός της ΕΕ, καθώς και να υπάρχει αναφορά στο άρθρο 23 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ορίζει ότι «κάθε πολίτης της Ένωσης απολαύει, στο έδαφος τρίτων χωρών στις οποίες δεν αντιπροσωπεύεται το κράτος μέλος του οποίου είναι υπήκοος, της διπλωματικής και προξενικής προστασίας κάθε κράτους μέλους (…)» που μπορεί να χρησιμοποιείται από όσους ταξιδεύουν σε μη κράτη μέλη·

51.

ζητεί να γίνει ευρύτερα γνωστός στους ευρωπαίους πολίτες και τους πολίτες τρίτων χωρών που βρίσκονται στην ΕΕ ο πανευρωπαϊκός αριθμός κλήσης έκτακτης ανάγκης, το «112», ιδίως με τη χρήση των γραπτών και οπτικοακουστικών μέσων και δημόσιων ανακοινώσεων, ώστε να μπορούν όλοι να τον χρησιμοποιούν αυτομάτως για να αναφέρουν τυχόν καταστροφή που συμβαίνει στην κοινοτική επικράτεια·

52.

θεωρεί ότι η ενιαία κατάρτιση του ευρωπαϊκού προσωπικού και των ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων για την αντιμετώπιση των καταστροφών θα καταστήσει δυνατή, μέσω ενός «κοινού κορμού» κατάρτισης και στοιχείων εξειδίκευσης, την ανάπτυξη της συνείδησης κοινών ευρωπαϊκών μεθόδων εργασίας και διαδικασιών παρέμβασης· στο πλαίσιο αυτό, συνιστά ασκήσεις κοινής αντιμετώπισης καταστροφών μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών μονάδων υλικοτεχνικής υποστήριξης·

53.

επισημαίνει ότι η πρόληψη καταστροφών είναι συχνά αποδοτικότερη σε κόστος από την καταπολέμησή τους· ως εκ τούτου, τονίζει τη ζωτική ανάγκη να συμπληρωθεί η πολιτική για την ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ να αντιμετωπίζει καταστάσεις έκτακτης ανάγκης με την ενίσχυση των πολιτικών της ΕΕ και των κρατών μελών για την πρόβλεψη και την πρόληψη των κινδύνων και ενθαρρύνει την Επιτροπή να χαράξει μια ολοκληρωμένη και καινοτόμο ενωσιακή στρατηγική σχετικά με τη μείωση των κινδύνων καταστροφών· ζητεί να διατεθούν επαρκείς πόροι στον έγκαιρο εντοπισμό πιθανών καταστροφών και καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η αναθεώρηση των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Αλληλεγγύης χρησιμοποιείται για να ενθαρρύνει την ανάπτυξη πολιτικών και επενδύσεων σε αυτούς τους τομείς· επιπλέον ζητεί ενισχυμένη εκπαίδευση στην πρόληψη καταστροφών, επενδύσεις στην πρόληψη καταστροφών και την κλιματική αλλαγή, κατάλληλη νομοθεσία για τη διαχείριση των υδάτων και την αποτελεσματική διαχείριση του κινδύνου καθώς και στενότερο έλεγχο της εφαρμογής της οδηγίας για τις πλημμύρες σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην πρόληψη καταστροφών με την εφαρμογή στρατηγικών πρόληψης κινδύνου σε τοπικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων κοινών επεμβάσεων με ομάδες από διάφορες χώρες·

54.

επαναλαμβάνει τη θέση του ότι, ενόψει της διασύνδεσης ξηρασίας, δασικών πυρκαγιών και απερήμωσης, η Επιτροπή πρέπει να υποβάλει πρόταση παρόμοια με την οδηγία για τις πλημμύρες, για να προαχθεί η χάραξη ενωσιακής πολιτικής σχετικά με τη λειψυδρία, την ξηρασία και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή· επαναδιατυπώνει επίσης σε αυτό το πλαίσιο τη σημασία της ίδρυσης του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ξηρασίας, το οποίο θα είναι αρμόδιο για τη μελέτη, την άμβλυνση και την παρακολούθηση των επιπτώσεων της ξηρασίας·

55.

επαναλαμβάνει ομοίως την έκκλησή του προς την Επιτροπή να θεσπίσει οδηγία σχετικά με την πρόληψη και τη διαχείριση πυρκαγιών, η οποία πρέπει να περιλαμβάνει την τακτή συλλογή δεδομένων, τη χαρτογράφηση και τον εντοπισμό περιοχών που κινδυνεύουν, την προετοιμασία σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πυρκαγιάς, τον προσδιορισμό εκ μέρους των κρατών μελών των διατιθέμενων πόρων και των διαθέσιμων υποδομών, τον συντονισμό των διαφόρων διοικητικών μηχανισμών, τις ελάχιστες απαιτήσεις για την εκπαίδευση του προσωπικού καθώς και προσδιορισμό της περιβαλλοντικής ευθύνης και των αντίστοιχων ποινών·

56.

εκτιμά ότι η περαιτέρω αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχονται στο πλαίσιο του στόχου «Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία» έχει καίρια σημασία· φρονεί σχετικά ότι ο Ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας (EGTC) μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο στην προσπάθεια περαιτέρω ενίσχυσης της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ κρατών και περιφερειών, ακόμα και με χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ· αντιλαμβάνεται την ανάπτυξη της διαπεριφερειακής συνεργασίας που υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα ως τεκμήριο της ιδιαιτέρως σημαντικής συνεισφοράς των περιφερειών στο πεδίο της ταχείας συνδρομής για τους σκοπούς της πολιτικής προστασίας· εκτιμά ότι αυτή η γόνιμη συνεργασία επεκτείνεται, μεταξύ άλλων, στην κοινή επιδίωξη της χαρτογράφησης των κινδύνων και αξιολόγησης των ενδεχόμενων απειλών, και ότι, σε αυτόν ειδικά τον τομέα, μπορεί η ΕΕ να έχει μια πολύτιμη και προβεβλημένη συνεισφορά για ακόμα πιο αποτελεσματική και αποδοτική συνεργασία, ιδίως μέσω βελτίωσης του συντονισμού·

57.

παρατηρεί ότι, κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Έτους Εθελοντισμού, θα ήταν χρήσιμη και ιδιαιτέρως συμβολική η παροχή συνδρομής σε εκείνες τις χώρες που επιδιώκουν να προαγάγουν τέτοιες δραστηριότητες και οργανώσεις·

58.

καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει φιλόδοξες νομοθετικές προτάσεις για αυτό το σκοπό το συντομότερο δυνατό και το αργότερο έως το τέλος του 2011·

59.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.