18.12.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 390/18

—

έχοντας υπόψη: τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδιαίτερα τον τίτλο XVIII,

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου, της 11ης Ιουλίου 2006, περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1260/1999 (1),

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1082/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για τον ευρωπαϊκό όμιλο εδαφικής συνεργασίας (ΕΟΕΣ) (2),

—

έχοντας υπόψη την απόφαση 2006/702/ΕΚ του Συμβουλίου, της 6ης Οκτωβρίου 2006, για τις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές της Κοινότητας για τη συνοχή (3),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Οκτωβρίου 2010 σχετικά με την πολιτική συνοχής και την περιφερειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το 2013 (4),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Ιουλίου 2010 σχετικά με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας και τον ρόλο των μακροπεριφερειών στη μελλοντική πολιτική συνοχής (5),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Μαΐου 2010 σχετικά με την υλοποίηση των συνεργειών των πόρων που προορίζονται για την έρευνα και την καινοτομία στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1080/2006 όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και ανάπτυξη στις πόλεις και τις περιφέρειες, καθώς και στα κράτη μέλη και την Ένωση (6),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Μαρτίου 2009 σχετικά με την Πράσινη Βίβλο για την εδαφική συνοχή και την πορεία της συζήτησης σχετικά με την μελλοντική αναμόρφωση της πολιτικής της συνοχής (7),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Φεβρουαρίου 2009 σχετικά με την επανεξέταση του ευρωπαϊκού μηχανισμού γειτονίας και εταιρικής σχέσης (8),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Φεβρουαρίου 2008 σχετικά με τη συνέχεια της Εδαφικής Ατζέντας και του Χάρτη της Λειψίας: Προς ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη χωροταξική ανάπτυξη και την εδαφική συνοχή (9),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 1ης Δεκεμβρίου 2005 σχετικά με τον ρόλο των ευρωπεριοχών στην ανάπτυξη της περιφερειακής πολιτικής (10),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Σεπτεμβρίου 2005 σχετικά με το ρόλο της εδαφικής συνοχής στην περιφερειακή ανάπτυξη (11),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Δεκεμβρίου 2010 με θέμα «Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιοχή του Δούναβη» (COM(2010)0715) και το ενδεικτικό σχέδιο δράσης που συνοδεύει τη στρατηγική (SEC(2010)1489),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 9ης Νοεμβρίου 2010 με τίτλο «Συμπεράσματα της πέμπτης έκθεσης για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή: το μέλλον της πολιτικής για τη συνοχή» (COM(2010)0642),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 19ης Οκτωβρίου 2010 σχετικά με την επανεξέταση του προϋπολογισμού της ΕΕ (COM(2010)0700) καθώς και τα τεχνικά του παραρτήματα (SEC(2010)7000),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 6ης Οκτωβρίου 2010 με θέμα «η περιφερειακή πολιτική συμβάλλει στην έξυπνη ανάπτυξη στο πλαίσιο της Ευρώπης 2020» (COM(2010)0553),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 31ης Μαρτίου 2010 με τίτλο «Πολιτική συνοχής: στρατηγική έκθεση 2010 σχετικά με την υλοποίηση των προγραμμάτων 2007-2013» (COM(2010)0110),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Ιουνίου 2009 σχετικά με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας (COM(2009)0248), καθώς και το ενδεικτικό σχέδιο δράσης που συνοδεύει τη στρατηγική (SEC(2009)0712/2),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Μαρτίου 2011 σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για την περιοχή του Ατλαντικού, στο οποίο αναφέρεται ότι η δημοσίευση ανακοίνωσης της Επιτροπής προβλέπεται για το 2011 (12),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 6ης Οκτωβρίου 2008 με τίτλο «Η Ευρώπη στον κόσμο: Πράσινη Βίβλος για την εδαφική συνοχή: Μετατροπή της εδαφικής ποικιλομορφίας σε προτέρημα» (COM(2008)0616),

—

έχοντας υπόψη την γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της Επιτροπής των Περιφερειών της 27ης Ιανουαρίου 2011«Νέες προοπτικές για την αναθεώρηση του κανονισμού ΕΟΕΣ»,

—

έχοντας υπόψη την ανεξάρτητη έκθεση που εκπονήθηκε κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής, με τίτλο «INTERREG III Κοινοτική Πρωτοβουλία (2000-2006): Εκ των Υστέρων Αξιολόγηση» (αριθ. 2008.CE.16.0.AT.016),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A7-0110/2011),

Α.

έχοντας υπόψη ότι το έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελείται από 27 κράτη μέλη και 271 περιοχές,

Β.

έχοντας υπόψη ότι το 37,5 % περίπου του πληθυσμού της Ευρώπης ζει σε παραμεθόριες περιοχές,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άτυπες μορφές συνεργασίας, οι ευρωπεριφέρειες, οι ευρωπεριοχές, οι ΕΟΕΣ, οι πρωτοβουλίες του Συμβουλίου της Ευρώπης, οι διαδοχικές συνθήκες και το παράγωγο δίκαιο της ΕΕ έχουν συντελέσει στην εγκαθίδρυση σταθερότερων και διαρκέστερων δεσμών μεταξύ των εδαφών,

Δ.

εκτιμώντας ότι μπορεί μεν να έχουν τεθεί οι βάσεις της εδαφικής συνεργασίας, εξακολουθούν όμως να υπάρχουν πολλές προκλήσεις και η φύση των προκλήσεων αυτών εξαρτάται από την ιστορία και τον βαθμό ωρίμανσης των συνεργασιών,

Ε.

εκτιμώντας ότι μετά την «κατάργηση» των συνόρων στις συνθήκες, είναι σημαντικό αυτά να μειωθούν και στην καθημερινή ζωή των πολιτών μας,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιφερειακή πολιτική αποσκοπεί στην προώθηση της αρμονικής ανάπτυξης των περιοχών μέσω της ενίσχυσης της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στην πολιτική της συνοχής ο στόχος «Εδαφική Συνεργασία» συμμετέχει στην «ολοένα στενότερη ένωση μεταξύ των λαών της Ευρώπης», καθώς επιτρέπει να περιορίζονται τα εμπόδια μεταξύ των εδαφών και των περιοχών,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος της εδαφικής συνεργασίας συμβάλλει, στα εξωτερικά της σύνορα της ΕΕ, στην προενταξιακή διαδικασία καθώς και στην εφαρμογή της πολιτικής γειτονίας και ότι, για τον λόγο αυτόν, απαιτείται να ενισχυθεί ο συντονισμός μεταξύ των αντίστοιχων κοινοτικών μηχανισμών,

Θ.

θεωρώντας ότι η εδαφική συνεργασία, δηλαδή συνεργασία μεταξύ των πολιτών διαφορετικών περιοχών, αποτελεί μία συνεχή διαδικασία μάθησης που δημιουργεί ένα αίσθημα κοινής καταγωγής και κοινού μέλλοντος,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εδαφική συνεργασία πρέπει να θέτει τον πολίτη στο κέντρο των προτεραιοτήτων της, και θα πρέπει, συνεπώς, να υποστηριχθεί μια προσέγγιση με τοπική διάσταση,

ΙΑ.

θεωρώντας ότι η εμβάθυνση της εδαφικής συνεργασίας εξαρτάται από την πρόοδο της ευρωπαϊκής ενοποίησης και του συντονισμού σε όλους τους τομείς, συμβάλλοντας στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την εδαφική συνοχή, και ότι η εδαφική συνεργασία, αυτή καθ’ εαυτή, αποτελεί ένα εργαστήριο πειραματισμού για την ευρωπαϊκή ενοποίηση,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ελάχιστες μόνον επενδύσεις στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών (ΔΕΔ) πραγματοποιούνται στις παραμεθόριες περιοχές, μολονότι, ειδικά στους διασυνοριακούς κόμβους ο εκσυγχρονισμός αποτελεί κατεπείγουσα ανάγκη· εκτιμώντας ότι η άρση των διασυνοριακών εμποδίων στις υποδομές θα αποτελούσε ένα κλασικό παράδειγμα ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας,

ΙΓ.

εκτιμώντας ότι ο γενικός κανονισμός των διαρθρωτικών ταμείων καθώς και η θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας ενίσχυσαν σημαντικά τη σπουδαιότητα της εδαφικής συνεργασίας,

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκ των υστέρων αξιολόγηση των προγραμμάτων INTERREG III για την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006 καταδεικνύει με πειστικό τρόπο την προστιθεμένη αξία του στόχου αυτού για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα,

1.

υπενθυμίζει ότι η εδαφική συνεργασία έχει ως σκοπό να ενθαρρύνει τα εδάφη και τις περιοχές να συνεργάζονται για να ανταποκριθούν συλλογικά στις κοινές προκλήσεις τους που είναι η μείωση των φυσικών, πολιτιστικών, διοικητικών και ρυθμιστικών εμποδίων που αναχαιτίζουν τη συνεργασία αυτή καθώς και να μειώσουν «το αποτέλεσμα των συνόρων»·

2.

είναι πεπεισμένο για την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία της εδαφικής συνεργασίας και του βασικού της ρόλου για την εμβάθυνση της εσωτερικής αγοράς και της ευρωπαϊκής ενοποίησης σε αρκετές τομεακές πολιτικές, και ζητεί να παραμείνει η εδαφική συνεργασία ένας από τους στυλοβάτες της πολιτικής συνοχής·

3.

υπογραμμίζει ότι ο στόχος της εδαφικής συνεργασίας, που βασίζεται στην αρχή της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, αφορά όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες για την προώθηση μιας αρμονικής ανάπτυξης ολόκληρης της Ένωσης·

4.

εκτιμά ότι η εδαφική συνεργασία απέδειξε την αποτελεσματικότητά της και ότι το δυναμικό της και τα κοιτάσματα ανταγωνιστικότητας δεν έχουν ακόμα τύχει επαρκούς εκμετάλλευσης λόγω των ανεπαρκών πιστώσεων που της διατίθενται· ζητεί ο προϋπολογισμός του στόχου «εδαφική συνεργασία» να αυξηθεί από το 2,5 % της τρέχουσας περιόδου προγραμματισμού στο 7 % τουλάχιστον του συνολικού προϋπολογισμού της πολιτικής της συνοχής για την προσεχή περίοδο προγραμματισμού·

5.

συνιστά να διατηρηθεί η παρούσα αρχιτεκτονική του στόχου 3 που διαιρείται σε τρεις πτυχές –διασυνοριακή (πτυχή Α), διακρατική (πτυχή Β), διαπεριφερειακή (πτυχή Γ), και η διασυνοριακή πτυχή να διατηρήσει την υπεροχή της έναντι των δύο άλλων μέσω της χορήγησης σ’ αυτήν του 70 % τουλάχιστον του προϋπολογισμού της εδαφικής συνεργασίας· επισημαίνει ότι θα πρέπει να διασφαλισθεί στο πλαίσιο του προγράμματος ορθή και δίκαιη κατανομή των χρηματοδοτικών πόρων για όλες τις περιφέρειες·

6.

εκτιμά ότι εάν πρέπει να διατηρηθεί η διάκριση μεταξύ της διασυνοριακής πτυχής (πτυχή Α) που ανταποκρίνεται στις τοπικές ανάγκες των πληθυσμών διασυνοριακών ζωνών έλξης, και της διακρατικής πτυχής (πτυχή Β), συμπεριλαμβανόμενης της μακροπεριφερειακής κλίμακας, που επιτρέπει τη συνεργασία μεταξύ ευρύτερων στρατηγικών περιοχών, επιβάλλεται η επιδίωξη καλύτερου συντονισμού μεταξύ των δύο πτυχών·

7.

ενθαρρύνει, περαιτέρω, για την εξασφάλιση της συνοχής και της συνέχειας των μέτρων εδαφικής συνεργασίας, και δεδομένης της στρατηγικής φύσης των εν λόγω σχεδίων, μία μεγαλύτερη ευελιξία στη χρήση των δυνατοτήτων που προσφέρει το άρθρο 21 του κανονισμού για το ΕΤΠΑ σχετικά με τον τόπο των δραστηριοτήτων διασυνοριακής και διακρατικής συνεργασίας, ενσωματώνοντας θαλάσσιες περιφέρειες· ζητεί, ως εκ τούτου, τη χρήση ορισμένου βαθμού ευελιξίας κατά την εφαρμογή του ορίου των 150 χλμ. για τις παράκτιες ζώνες και θαλάσσιες περιφέρειες στο πλαίσιο των προγραμμάτων διασυνοριακής συνεργασίας·

8.

θεωρεί, ωστόσο, ότι η ένταξη και το άνοιγμα των περιοχών αυτών σε γεωγραφικές περιοχές εκτός ΕΕ δεν υπολογίζεται –ούτε μπορεί να υπολογιστεί– μόνο από τη γεωγραφική απόστασή τους, εφόσον ο πλούτος των ιστορικών, γλωσσικών και πολιτιστικών δεσμών που τις συνδέουν με τις διάφορες περιοχές του κόσμου τούς δίνει μια προνομιακή θέση για την εμβάθυνση αυτών των σχέσεων προς όφελος της παρουσίας της ΕΕ στον κόσμο·

9.

υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει η εδαφική συνεργασία στην υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής «ΕΕ 2020»· ζητεί να προηγηθεί προβληματισμός για τον καθορισμό των στρατηγικών αναγκών κάθε παραμεθόριας περιοχής και κάθε χώρου συνεργασίας, σε σχέση με την στρατηγική αυτή, εν συνεχεία δε η ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία να ολοκληρωθεί και να γίνει στρατηγικός προγραμματισμός σε όλα τα επίπεδα· ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό· προτρέπει την Επιτροπή να διευκρινίσει πάραυτα τις προτάσεις της όσον αφορά τη θεματική συγκέντρωση των πόρων σε συνάρτηση με έναν «θεματικό κατάλογο» στο πλαίσιο της στρατηγικής «ΕΕ 2020»·

10.

ζητεί η διάθεση των κεφαλαίων για κάθε πρόγραμμα εδαφικής συνεργασίας να γίνεται βάσει εναρμονισμένων κριτηρίων, ώστε να ανταποκρίνονται με στρατηγικό και ολοκληρωμένο τρόπο στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής ή κάθε χώρου συνεργασίας· ζητεί, σε αυτό το πλαίσιο, από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να σκεφθούν άλλα κατάλληλα στρατηγικά και μετρήσιμα κριτήρια, τα οποία θα αντικατοπτρίζουν τις ανάγκες των περιοχών χωρίς να υπονομεύεται το σημαντικότερο κριτήριο: η δημογραφική εξέλιξη·

11.

επαναλαμβάνει την σημασία της διαπεριφερειακής συνεργασίας (πτυχή Γ), αλλά εκφράζει τη λύπη του για την ανεπάρκεια των μέσων που διατίθενται σ’ αυτήν· συστήνει, εν προκειμένω, την επανεξέταση του ποσοστού ευρωπαϊκής συγχρηματοδότησης στην εν λόγω πτυχή, δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στην δυνατότητά της να δράσει ως κίνητρο για τους συμμετέχοντες που προέρχονται από τις περιοχές του στόχου «ανταγωνιστικότητα και απασχόληση» προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των σχεδίων της πτυχής Γ, και ζητεί τη διεύρυνση των θεματικών τομέων συνεργασίας ώστε να συμπεριλάβουν τα επιχειρησιακά προγράμματα της διακυβέρνησης και της εδαφικής ανάπτυξης·

12.

ενθαρρύνει, επιπλέον, τις περιοχές να χρησιμοποιήσουν καλύτερα τις δυνατότητες διαπεριφερειακών συνεργασιών που προσφέρονται στο πλαίσιο των επιχειρησιακών τους προγραμμάτων από τον βασικό κανονισμό (13)· συνιστά, ως εκ τούτου, η «διαπεριφερειακή» πτυχή του στόχου 3 να άπτεται επίσης του συντονισμού και της εμψύχωσης των προγραμμάτων αυτών, της συγκέντρωσης της τεχνογνωσίας και της ανταλλαγής των ορθών πρακτικών·

13.

επισημαίνει, για τα μελλοντικά επιχειρησιακά προγράμματα εδαφικής συνεργασίας, τη σημασία της στήριξης του INTERACT και της δυνατότητας εφαρμογής επιτυχών προγραμμάτων βοήθειας, τα οποία πρέπει να διαμορφωθούν με βάση το πρότυπο του προγράμματος RC LACΕ· ζητεί αποτελεσματικότερο συντονισμό του INTERACT με τα προγράμματα URBACT και ESPON, καθώς και με την πτυχή Γ, ούτως ώστε να διασφαλισθεί η βέλτιστη υλοποίηση του στόχου 3·

14.

ενθαρρύνει τις δραστηριότητες του ESPON, αλλά συνιστά να βελτιωθούν οι δυνατότητες ενεργού συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις έρευνές του στον τομέα της εδαφικής ανάπτυξης, ενώ θα πρέπει να διασφαλισθεί ταυτόχρονα η διευκόλυνση της αξιοποίησης των σχετικών αποτελεσμάτων του στην πράξη·

15.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την επιτυχία του προγράμματος URBACT στον τομέα της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και ζητεί την παράτασή του, καθώς και την επέκτασή του σε μια σημαντική και ευρέως προσβάσιμη πρωτοβουλία η οποία θα παρέχει δυνατότητες κοινής απόκτησης και μεταφοράς γνώσεων σε σχέση με τις τοπικές αστικές προκλήσεις·

16.

καλεί την Επιτροπή να αναζητήσει τρόπους ούτως ώστε να εμπλακούν οι τοπικές και περιφερειακές αιρετές αρχές σ’ αυτά τα ευρωπαϊκά δίκτυα ανταλλαγής εμπειριών και ορθών πρακτικών, ως ένα πρώτο βήμα για την υλοποίηση του προγράμματος Erasmus για τους τοπικούς και περιφερειακούς εκλεγμένους αντιπροσώπους·

17.

επαναλαμβάνει ότι η συμμετοχή των υποεθνικών παραγόντων στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ συνιστά αναγκαία προϋπόθεση για την αποτελεσματική υλοποίηση της εδαφικής συνοχής·

18.

είναι της άποψης ότι χρειάζεται απαραίτητα η ενσωμάτωση του στόχου «εδαφική συνεργασία» στους στόχους «σύγκλιση» και «ανταγωνιστικότητα και απασχόληση»· ζητεί να γίνεται καλύτερος συντονισμός του προγραμματισμού σε σύγκριση με το παρελθόν· συνιστά να καταστεί εφικτή η δυνατότητα εκδήλωσης ενδιαφέροντος και συμμετοχής των περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων στα διασυνοριακά, διακρατικά και διαπεριφερειακά προγράμματα που τα αφορούν, ορίζοντας μία εδαφική προσέγγιση της ταξινόμησης της χρηματοδότησης, προς όφελος των προγραμμάτων προτεραιότητας, όπως η σύνδεση με τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών σε παραμεθόριες περιοχές, που θα έχουν ορισθεί εκ των προτέρων και σε συνεργασία με τους εταίρους τους στα προγράμματα, σύμφωνα με τις αρχές της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και της εταιρικής σχέσης, στοιχείο που θα επιτρέψει την καλύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων εδαφικής συνεργασίας, χάρη στις σχέσεις που αναπτυχθούν μεταξύ των ιδιωτικών και των δημόσιων παραγόντων σε διασυνοριακό επίπεδο·

19.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις περιοχές να εκπονήσουν πολυπεριφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα που θα αντιστοιχούν σε κοινά εδαφικά προβλήματα· όπως η ύπαρξη μιας οροσειράς ή μιας λεκάνης απορροής ποταμού που χαρακτηρίζει τη διαμόρφωση του εδάφους·

20.

ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν τον συντονισμό των πολιτικών στις διασυνοριακές περιοχές και της αγοράς εργασίας, ούτως ώστε να εξασφαλισθεί ότι δεν θα προκύπτουν θέματα στρέβλωσης του ανταγωνισμού στο πλαίσιο της οικονομικής και εδαφικής ολοκλήρωσης·

21.

θεωρεί ότι τα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας είναι επίσης σημαντικά για τη διασφάλιση αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας όσον αφορά τις στρατηγικές για τη μείωση της φτώχειας και την ενσωμάτωση μειονεκτουσών ομάδων στον ευρωπαϊκό κοινωνικό ιστό· ζητεί να εξεταστεί το θέμα αυτό κατά τον σχεδιασμό του ρυθμιστικού πλαισίου και προς τούτο να εξασφαλισθεί ότι στις μειονεκτούσες περιοχές θα υπάρχουν διαθέσιμα κατάλληλα μέτρα για τη συμμετοχή στα ευρωπαϊκά προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης·

22.

επισημαίνει ότι προσεγγίσεις που ακολουθούν το πρότυπο της στρατηγικής για τη Βαλτική Θάλασσα μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας· θεωρεί ότι οι μακρο-στρατηγικές θα πρέπει να λαμβάνουν πλήρως υπόψη άλλα προγράμματα περιφερειακής συνεργασίας με στόχο τη δημιουργία συνεργειών· υπενθυμίζει ότι η λογική των μακροπεριφερειών, σύμφωνα με την πρωτοβουλία του Συμβουλίου, αποτελεί μία πειραματική λογική συντονισμού με άξονα κοινά προγράμματα που αφορούν ευρείες περιοχές οι οποίες χαρακτηρίζονται από κοινά εδαφικά προβλήματα και αποσκοπούν να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, πολυτομεακής και εδαφικής, γύρω από κοινές στρατηγικές δράσεις που χρηματοδοτούνται από ήδη υπάρχοντα ταμεία·

23.

υπενθυμίζει ότι τέτοιου είδους στρατηγικές, όπως υπάρχουν επί του παρόντος ή ενδέχεται να υπάρξουν στο μέλλον, θα πρέπει να παράσχουν τη βάση για την υλοποίηση περισσότερων στρατηγικών και «κοινών» προσεγγίσεων μέσω των συναφών μέσων εδαφικής συνεργασίας, αλλά δεν δημιουργούν νέα κεφάλαια στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ούτε προβλέπουν τη δημιουργία νέων θεσμικών οργάνων ή την εφαρμογή νέας νομοθεσίας·

24.

ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει λεπτομερώς τα αποτελέσματα των πρώτων μακροπεριφερειακών στρατηγικών που εφαρμόσθηκαν· εκτιμά ότι η διαδικασία προκάλεσε ένα ενδιαφέρον το οποίο καλό θα ήταν να αποδώσει καρπούς και να αντλήσει διδάγματα για την εφαρμογή μελλοντικών νέων μακροπεριφερειακών στρατηγικών·

25.

επισημαίνει ότι ο στόχος της εδαφικής συνεργασίας μπορεί να διευκολύνει τη συνεργασία σε μακροπεριφερειακή κλίμακα, ιδίως στο πλαίσιο του διακρατικού σκέλους της·

26.

συνιστά την αξιοποίηση των διακρατικών προγραμμάτων για τη στήριξη αυτών των εδαφικών στρατηγικών συντονίζοντας τον προβληματισμό, την χάραξη και την καθοδήγηση των μακρο-περιφερειακών στρατηγικών, μολονότι χωρίς αυτό να οδηγεί σε άσκοπο διπλασιασμό των δημοσιονομικών δομών της ΕΕ με τη δημιουργία ειδικών δημοσιονομικών κονδυλίων για διαφορετικές μακρο-περιφέρειες·

27.

τονίζει, επίσης, ότι οι στόχοι των μακροπεριφερειακών στρατηγικών συμπληρώνουν τους στόχους της μικροπεριφερειακής διασυνοριακής συνεργασίας και μπορούν να τους ενσωματώσουν, δεν μπορούν όμως να τους αντικαταστήσουν· τονίζει, για τον λόγο αυτόν, ότι η διασυνοριακή συνιστώσα της εδαφικής συνεργασίας πρέπει να διατηρηθεί ως αυτόνομο διακριτό και εύλογο στοιχείο·

28.

είναι πεπεισμένο ότι η διακρατική πτυχή του στόχου 3 δύναται να συμβάλει στην ενίσχυση της συνεργασίας στο πλαίσιο των μακροπεριφερειακών στρατηγικών μέσω της μεγαλύτερης συμμετοχής των δημόσιων περιφερειακών και τοπικών αρχών και της κοινωνίας των πολιτών στην υλοποίηση συγκεκριμένων πρωτοβουλιών·

29.

είναι της άποψης ότι κάθε διακρατική στρατηγική πρέπει να συμπεριλάβει στον προβληματισμό της το δυνατό συντονισμό με τις κατευθυντήριες γραμμές των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών και με τις στρατηγικές που εφαρμόζονται στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής·

30.

υπενθυμίζει ότι η διασυνοριακή συνεργασία αφορά όχι μόνο τα εσωτερικά αλλά και τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, μεταξύ άλλων, και όσον αφορά τις υφιστάμενες και μελλοντικές μακροπεριφερειακές στρατηγικές· υπογραμμίζει τις δυσκολίες συγχρηματοδότησης που αντιμετωπίζουν οι τρίτες χώρες ως προς τις διατάξεις για τη συνεργασία στον κανονισμό εφαρμογής του ΕΤΠΑ· ζητεί από την Επιτροπή να σκεφθεί για μια καλύτερη συνέργια μεταξύ πρωτοβουλιών στα πλαίσια του ΕΤΠΑ, του προενταξιακού μέσου, του ευρωπαϊκού μηχανισμού γειτονίας και εταιρικής σχέσης (ΕΜΓΕΣ) και του ευρωπαϊκού αναπτυξιακού ταμείου (ΕΤΑ), και να υποβάλει μια πρόταση, το συντομότερο δυνατό, για τη νέα πολιτική γειτονίας· απευθύνει έκκληση για απλοποίηση και εναρμόνιση των κανόνων που διέπουν την πρόσβαση στις διάφορες πηγές χρηματοδότησης, ούτως ώστε να διασφαλισθεί η συμβατότητά τους και να διευκολυνθεί η χρήση τους από τους δικαιούχους·

31.

καλεί την Επιτροπή, έχοντας υπόψη την ιδιαίτερη φύση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης, να μεταβιβάσει την αρμοδιότητα για τη διαχείρισή του στη ΓΔ Περιφερειακής Ανάπτυξης της Επιτροπής, λαμβάνοντας παρά ταύτα υπόψη τις πτυχές των εξωτερικών σχέσεων· επισημαίνει ότι, στην παρούσα μορφή του, ο ΕΜΓΕΣ δεν παρέχει επαρκή βάση για τη συνεκτίμηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της διασυνοριακής συνεργασίας· πιστεύει ότι πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο διαχωρισμού του από τη διαχείριση των εξωτερικών σχέσεων, τουλάχιστον στις περιπτώσεις που τρίτες χώρες οι οποίες συμμετέχουν στη συνεργασία για τα εξωτερικά σύνορα χρηματοδοτούν επίσης τη συνεργασία·

32.

απευθύνει έκκληση για την υλοποίηση του σχεδίου δράσης για την ευρύτερη γειτνίαση στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες το οποίο αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής (COM(2004)0343)· υπογραμμίζει εν προκειμένω την ανάγκη ανάληψης συνεκτικής πολυτομεακής δράσης στο πλαίσιο των πολιτικών της Ένωσης που αφορούν τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, ιδιαίτερα δε την ανάγκη καλύτερου συντονισμού μεταξύ της εξωτερικής και της εσωτερικής πτυχής μέσω μιας στρατηγικής ζωνών έλξης του πληθυσμού·

33.

υπενθυμίζει ότι μια Λευκή Βίβλος σχετικά με την εδαφική συνοχή ως συνέχεια της Πράσινης Βίβλου θα αποτελούσε καίριο μέσο για την αποσαφήνιση του τρόπου εφαρμογής της εδαφικής συνοχής μέσω της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στη μελλοντική περιφερειακή πολιτική και θα πρόσφερε υλικό για τον διάλογο σχετικά με την επόμενη δέσμη νομοθετικών μέτρων·

34.

δηλώνει ότι οι όροι περί της διασυνοριακής συνεργασίας στο πλαίσιο του ΕΜΓΕΣ δεν είναι επαρκείς για τη δέουσα ανάπτυξή του· συνιστά ως προς τούτο, ενισχυμένο συντονισμό μεταξύ των αρμόδιων γενικών διευθύνσεων εντός της Επιτροπής· είναι πεπεισμένο για την επιτακτική ανάγκη επανενσωμάτωσης των προγραμμάτων διασυνοριακής συνεργασίας του ΕΜΓΕΣ στο στόχο της εδαφικής συνεργασίας της πολιτικής συνοχής·

35.

θεωρεί ότι ο ΕΟΕΣ αποτελεί μοναδικό και πολύτιμο μέσο εδαφικής διακυβέρνησης και ότι ανταποκρίνεται στις ανάγκες της διαρθρωμένης συνεργασίας, από πλευράς δημοσιονομικής, νομικών καθεστώτων και πολυεπίπεδης διακυβέρνησης· υπενθυμίζει ότι ο ΕΟΕΣ πρέπει να προωθηθεί ως μέσο για την οργάνωση συστημάτων διασυνοριακής διακυβέρνησης, διασφαλίζοντας την οικειοποίηση των διαφόρων πολιτικών σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο· τονίζει τη σημαντική συμβολή του ΕΟΕΣ για την επιτυχή ανάπτυξη και εφαρμογή ενός μοντέλου πολυεπίπεδης διακυβέρνησης·

36.

τονίζει ότι οι ΕΟΕΣ μπορούν να συμβάλουν όχι μόνο στην εδαφική συνοχή αλλά και στην κοινωνική συνοχή: επισημαίνει ότι το εν λόγω μέσο είναι το πλέον κατάλληλο για την προσέγγιση των διαφόρων πολιτιστικών και γλωσσικών κοινοτήτων, για την προώθηση της ειρηνικής συνύπαρξης στο πλαίσιο της Ευρώπης της πολυμορφίας και για την προβολή της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας προς τους πολίτες·

37.

συνιστά να διενεργηθεί μια πρώτη αξιολόγηση των ήδη συσταθέντων ΕΟΕΣ, ούτως ώστε να αντληθούν διδάγματα από αυτήν την πρώτη εμπειρία·

38.

εκτιμά, ωστόσο, ότι πρέπει να διευκολυνθεί η υλοποίησή του και ζητεί από την Επιτροπή να παρουσιάσει το ταχύτερο δυνατόν προτάσεις τροποποίησης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1082/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους ΕΟΕΣ, λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα που εντοπίσθηκαν από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και τους ομίλους που έχουν συσταθεί και βάσει της εργασίας που έχει γίνει από την Επιτροπή των Περιφερειών, που αποσκοπεί να:

39.

ενθαρρύνει τη χορήγηση συνολικών επιχορηγήσεων στους ΕΟΕΣ που παρουσιάζουν σχέδια τα οποία είναι συναφή με τους στόχους και τις στρατηγικές των οικείων προγραμμάτων συνεργασίας, με βάση κοινές διασυνοριακές αναπτυξιακές στρατηγικές, ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται άμεσα τα διαρθρωτικά ταμεία, και προγράμματα, και ζητεί όπως στους κανονισμούς που διέπουν τα άλλα ευρωπαϊκά ταμεία να λαμβάνεται καλύτερα υπόψη ο πολυεθνικός και πολυμερής χαρακτήρας των ΕΟΕΣ, προκειμένου να διευκολύνεται η πρόσβασή τους σε άλλες πηγές χρηματοδότησης·

40.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημιουργία της ευρωπαϊκής πλατφόρμας των ΕΟΕΣ από την Επιτροπή των Περιφερειών, η οποία αποσκοπεί στην ανταλλαγή εμπειριών, την αξιοποίηση των ορθών πρακτικών και την παροχή τεχνικής υποστήριξης στους ΕΟΕΣ·

41.

εκτιμά ότι οι διασυνοριακοί ΕΟΕΣ αποτελούν μια θαυμάσια ευκαιρία για την ανάπτυξη της Ευρώπης σε εδαφικό επίπεδο με τη συμμετοχή των ευρωπαίων πολιτών· καλεί τους διασυνοριακούς ΕΟΕΣ να δημιουργήσουν και να ενθαρρύνουν τη δράση ενός «διασυνοριακού φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών» και να στηρίξουν τις διασυνοριακές πρωτοβουλίες πολιτών·

42.

θεωρεί ότι η εφαρμογή των προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας εξακολουθεί να είναι πολύ πολύπλοκη και εκτιμά ότι ο στόχος 3 χρειάζεται ξεχωριστή ρύθμιση που να αποτυπώνει τον εκ φύσεως διεθνή χαρακτήρα των δραστηριοτήτων του· θεωρεί ότι σήμερα είναι αναγκαίο να συμμετέχουν πάρα πολλές διαφορετικές διοικητικές αρχές στην εφαρμογή των προγραμμάτων και ζητεί, ως εκ τούτου, σημαντική απλούστευση στο θέμα αυτό·

43.

ζητεί από την Επιτροπή να προβλέψει ειδικά μέτρα που θα απλοποιούν τους κανόνες λογιστικών και λοιπών ελέγχων, βάσει της κατευθυντήριας αρχής «μία αρχή διαχείρισης ανά πρόγραμμα», θα επιτρέπουν πιο συστηματικά τη χρήση των κατ’ αποκοπή δαπανών και την πάγια χρηματοδότηση των μικρών έργων, θα χαράζουν ένα αυστηρότερο πλαίσιο για τους κανόνες εκλεξιμότητας των κοινοτικών δαπανών και θα εξασφαλίζουν μεγαλύτερη ευελιξία στην εφαρμογή των αυτόματων αποδεσμεύσεων, θα αυξάνουν την τεχνική συνδρομή ώστε οι αρχές διαχείρισης να μπορούν να δίδουν έμφαση περισσότερο στην εκκίνηση και στρατηγική παρακολούθηση των προγραμμάτων και στην επίτευξη αποτελεσμάτων, παρά στο κατά πόσον οι υποψηφιότητες ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της διοίκησης·

44.

καλεί τα κράτη μέλη να απλοποιήσουν τις εθνικές τους διατάξεις, οι οποίες πολύ συχνά προσθέτουν επιπλέον διοικητικό φόρτο που δεν απαιτείται από τους κοινοτικούς κανόνες·

45.

ζητεί από την Επιτροπή να διασαφηνίσει το ταχύτερο δυνατόν τους όρους της αρχής της αιρεσιμότητας που προβλέπεται για την εδαφική συνεργασία· φρονεί ότι, εάν αυτή η αιρεσιμότητα πρέπει να επιτρέψει τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την καλύτερη χρήση και τη μεγαλύτερη απόδοση των πόρων, δεν πρέπει, εντούτοις, να περιπλέξει περαιτέρω την υλοποίηση των προγραμμάτων εις βάρος των διαχειριστών και των δικαιούχων τους·

46.

επιμένει επίσης στις προσπάθειες διεύρυνσης και απλοποίησης που πρέπει να καταβληθούν για την καλύτερη συμμετοχή των ιδιωτικών φορέων· ζητεί την εφαρμογή χρηματοοικονομικών τεχνικών, κατά το πρότυπο των JEREMIE και JESSICA, για να διευκολυνθούν διασυνοριακά προγράμματα που θα αποτελούν φορείς οικονομικής ανάπτυξης, η συμμετοχή των ιδιωτικών φορέων και η δημιουργία συμπράξεων ιδιωτικού με δημόσιο τομέα·

47.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η εδαφική συνεργασία πάσχει από έλλειψη ορατότητας, τόσο σε επίπεδο εθνικών και τοπικών διοικήσεων όσο και σε επίπεδο πολιτών, και ενθαρρύνει προς τον σκοπό αυτόν την καλύτερη ενημέρωση σχετικά με τα προγράμματα που έχουν ήδη υλοποιηθεί·

48.

ζητεί από την Επιτροπή να σκεφθεί για λύσεις που θα οδηγήσουν σε καλύτερη ορατότητα των ΕΟΕΣ και των δραστηριοτήτων τους έναντι των φορέων εδαφικής συνεργασίας και των πολιτών·

49.

φρονεί ότι πρέπει να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν οι στενοί πολιτισμικοί και γλωσσικοί δεσμοί που απορρέουν από την κοινή ιστορία των παραμεθόριων περιοχών των διαφόρων κρατών μελών, ούτως ώστε να τονωθούν οι διασυνοριακές συνεργασίες·

50.

θεωρεί ότι, με τη συνδρομή της στην επίτευξη των στόχων της έξυπνης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», η αυξημένη συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και του πολιτισμού, αυξάνει το επίπεδο συμμετοχής των πολιτών και των ΜΚΟ, ενώ συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση της προβολής της εδαφικής συνεργασίας, καθώς και στην κατάργηση των «συνόρων στις νοοτροπίες» που αποτελούν εμπόδιο στο πλησίασμα μεταξύ των πολιτών·

51.

ζητεί καλύτερο συντονισμό μεταξύ των αρχών διαχείρισης και των ήδη υφισταμένων διασυνοριακών οργάνων όπως οι Ευρωπεριφέρειες κατά τη διάρκεια της εφαρμογής των διασυνοριακών προγραμμάτων προκειμένου να εξασφαλίζεται υψηλό επίπεδο ποιότητας των έργων, διαφάνειας και εγγύτητας προς τον πολίτη

52.

ζητεί καλύτερο συντονισμό της επικοινωνίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων εταίρων στη διαδικασία εφαρμογής της εδαφικής συνεργασίας· συνιστά να καθιερώνουν όλα τα προγράμματα που ανήκουν στην ίδια πτυχή μια ενιαία αναγνωρίσιμη μορφή οπτικής αναγνώρισης (λογότυπο) (π.χ. την επαναφορά της ευρέως αναγνωρισμένης ετικέτας «INTERREG»), σε συνδυασμό με το λογότυπο κάθε προγράμματος (με τυποποιημένο, ενδεχομένως, οπτικό μέγεθος), και ζητεί από την Επιτροπή να προτείνει στην αρχή της προσεχούς περιόδου προγραμματισμού μία εκτεταμένη εκστρατεία ενημέρωσης στις διασυνοριακές περιοχές σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα επιτεύγματα της εδαφικής συνεργασίας·

53.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη.