[pic] | ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ | ΥΠΑΤΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ |

Βρυξέλλες, 14.4.2011

COM(2011) 204 τελικό

ΚΟΙΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ ΤΟ 2010

Ειδική διοικητική περιφέρεια του Χονγκ Κονγκ: Ετήσια έκθεση 2010

Εισαγωγή

Από τη μεταβίβαση της κυριαρχίας του Χονγκ Κονγκ στην Ηπειρωτική Κίνα εδώ και περισσότερο από δεκατρία χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην ειδική διοικητική περιφέρεια του Χονγκ Κονγκ (ΕΔΠ), ώστε να εκπληρώσει τη δέσμευση που ανέλαβε το 1997 έναντι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να δημοσιεύει ετήσια έκθεση για τις εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ. Η παρούσα έκθεση είναι η δέκατη τρίτη αυτού του είδους και καλύπτει τις εξελίξεις το 2010.

Το 2010 η αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα», όπως προσδιορίζεται στη σινο-βρετανική διακήρυξη και στον βασικό νόμο του Χονγκ Κονγκ, συνέχισε να λειτουργεί απρόσκοπτα, όπως επίσης έγιναν σεβαστά τα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες των κατοίκων του Χονγκ Κονγκ, προστατεύθηκε το κράτος δικαίου και διατηρήθηκαν το οικονομικό σύστημα της αγοράς και το επιχειρηματικό περιβάλλον.

Οι διμερείς σχέσεις και η συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και του Χονγκ Κονγκ συνέχισαν να εξελίσσονται με ιδιαίτερα θετικό τρόπο, τόσο όσον αφορά τις εμπορικές συναλλαγές, όσο και τις επενδύσεις και τον διάλογο για θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολούθησε να αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Χονγκ Κονγκ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η μεγαλύτερη πηγή ξένων άμεσων επενδύσεων (ΞΑΕ) στο Χονγκ Κονγκ, μετά την Ηπειρωτική Κίνα και τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους. Το Χονγκ Κονγκ, στο οποίο δραστηριοποιείται μια από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές επιχειρηματικές κοινότητες στην Ασία και το οποίο αποτελεί το χρηματοπιστωτικό και οικονομικό κέντρο της περιφέρειας αυτής, θα διατηρήσει τη στρατηγική σημασία του ως εμπορικού και επενδυτικού εταίρου της ΕΕ.

Η ΕΕ εξακολουθεί να εκφράζει την έντονη υποστήριξή της για την ταχεία και ουσιαστική πρόοδο προς το στόχο της γνήσιας καθολικής ψηφοφορίας, σύμφωνα με τον βασικό νόμο της ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ και με τις επιθυμίες των κατοίκων του.

Πολιτικές εξελίξεις

Το 2010 ήταν έτος κρίσιμο για τη συνταγματική ανάπτυξη του Χονγκ Κονγκ, κατά το οποίο κυριάρχησαν οι έντονες πολιτικές συζητήσεις για την εκλογική μεταρρύθμιση.

Τον Ιούνιο το Χονγκ Κονγκ έκανε ένα σημαντικό βήμα προόδου, όταν το νομοθετικό του συμβούλιο ενέκρινε τις προτάσεις για τον τρόπο εκλογής του επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας και για τον σχηματισμό του νομοθετικού συμβουλίου το 2012. Βάσει αυτών των νομοθετικών διατάξεων, το 2012 τα μέλη της επιτροπής η οποία εκλέγει τον επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας θα αυξηθούν από 800 σε 1200, ο δε αριθμός των εδρών στο νομοθετικό συμβούλιο θα αυξηθεί από 60 σε 70. Η αναλογία 50:50 των κοινοβουλευτικών εδρών με άμεση εκλογή από τους πολίτες και των εδρών με έμμεση εκλογή μέσω των μελών των λειτουργικών εκλογικών περιφερειών (όπως ορίστηκε από την απόφαση που εξέδωσε η μόνιμη επιτροπή του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου το 2007) εξακολουθεί να ισχύει.

Από τις δέκα νέες έδρες που προστέθηκαν στο νομοθετικό συμβούλιο, οι πέντε κατανεμήθηκαν στις γεωγραφικές περιφέρειες άμεσης εκλογής και οι υπόλοιπες πέντε στις λειτουργικές περιφέρειες. Οι πέντε νέες έδρες λειτουργικών περιφερειών θα πληρωθούν από άμεσα εκλεγόμενα μέλη διαμερισματικών συμβουλίων, που συνιστούν φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτό σημαίνει ότι τα 3,2 εκατομμύρια εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι, που σήμερα δεν έχουν το δικαίωμα να εκλέγουν μέλη του νομοθετικού συμβουλίου από τις λειτουργικές περιφέρειες, θα έχουν το δικαίωμα να ψηφίσουν για τις πέντε νέες έδρες λειτουργικών περιφερειών.

Στις 25 Ιουνίου ο επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας, κ. Donald Tsang, δήλωσε ότι η μεταρρύθμιση αυτή ήταν «ο θρίαμβος της συμφωνίας για τη μία χώρα και τα δύο συστήματα». Αργότερα, στην πολιτική του ομιλία τον Οκτώβριο, τόνισε ότι το Χονγκ Κονγκ είχε κάνει ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της καθολικής ψηφοφορίας, όταν το νομοθετικό συμβούλιο ψήφισε τη δέσμη συνταγματικών μέτρων για το 2012 και ότι η επιθυμία της κοινότητας να προχωρήσει η συνταγματική ανάπτυξη έχει υλοποιηθεί.

Στις 25 Ιουνίου 2010 ο εκπρόσωπος της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας, κας Catherine Ashton, δημοσίευσε δήλωση η οποία επισήμαινε την έγκριση, από το νομοθετικό συμβούλιο, των εκλογικών μεταρρυθμίσεων του 2012 και τόνιζε ότι η ΕΕ εξακολουθούσε να υποστηρίζει θερμά την ταχεία και ουσιαστική πρόοδο προς το στόχο της γνήσιας καθολικής ψηφοφορίας, σύμφωνα με τον βασικό νόμο του Χονγκ Κονγκ και με τους διεθνείς κανόνες. Η δήλωση κατέληγε ότι η καθολική ψηφοφορία συνιστούσε την καλύτερη εγγύηση σταθερότητας και ευημερίας για τους κατοίκους του Χονγκ Κονγκ.

Η νομοθετική διαδικασία ήταν δύσκολη. Όλα τα κόμματα της πανδημοκρατικής παράταξης αρχικά αντιτάχθηκαν στις προτάσεις της κυβέρνησης. Τον Μάιο διεξήχθησαν επαναληπτικές εκλογές εξαιτίας της παραίτησης, τον Ιανουάριο, πέντε μελών του νομοθετικού συμβουλίου, τα οποία ανήκαν στην πανδημοκρατική παράταξη και ισχυρίστηκαν ότι οι επαναληπτικές εκλογές θα συνιστούσαν «de facto δημοψήφισμα» για το ρυθμό της δημοκρατικής ανάπτυξης. Και τα πέντε μέλη του νομοθετικού συμβουλίου ξανακέρδισαν τις έδρες τους κατά την επαναληπτική εκλογή στην οποία η προσέλευση ήταν πολύ μικρή (17%) ενώ δεν συμμετείχαν τα φιλοκυβερνητικά κόμματα. Σε μια προσπάθεια να εξευρεθεί συμβιβασμός, ώστε να αποφευχθεί εκ νέου απόρριψη από το νομοθετικό σώμα της δέσμης νομοθεσίας για την εκλογική μεταρρύθμιση, συναντήθηκαν αξιωματούχοι της ηπειρωτικής Κίνας με ηγέτες της πανδημοκρατικής παράταξης για πρώτη φορά μετά τα γεγονότα της Τιενανμέν το 1989. Η κεντρική κυβέρνηση αποδέχθηκε την πρόταση του Δημοκρατικού Κόμματος να επιτραπεί σε όλους τους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους του Χονγκ Κονγκ (και όχι μόνο στους εκλεγμένους διαμερισματικούς συμβούλους) να ψηφίσουν για τις πέντε νέες έδρες λειτουργικών περιφερειών και, τελικά, η νέα πρόταση ψηφίστηκε από το νομοθετικό σώμα με την απαραίτητη πλειοψηφία των δύο τρίτων. Η ΕΕ εκφράζει ιδιαίτερη ικανοποίηση για τον διάλογο, χάρη στον οποίο επιτεύχθηκε η ψήφιση της πρότασης.

Ο επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας, κ. Donald Tsang, κατέστησε σαφές στην πολιτική του ομιλία τον Οκτώβριο ότι κατά τη θητεία του η κυβέρνησή του δεν θα νομοθετήσει για θέματα εθνικής ασφάλειας, σύμφωνα με το άρθρο 23 του βασικού νόμου. Ο κ.Tsang δήλωσε ότι παρότι αυτό συνιστούσε συνταγματικό καθήκον, θα εστιάσει τις προσπάθειές του σε πιεστικότερα ζητήματα, όπως είναι η έκδοση εκτελεστικής νομοθεσίας για την έγκαιρη εφαρμογή των αλλαγών της εκλογικής μεταρρύθμισης το 2012 και η επίλυση ζητημάτων της καθημερινής ζωής.

Ο νέος επικεφαλής της δικαιοσύνης του Χονγκ Κονγκ, κ. Geoffrey Ma, ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Σεπτέμβριο του 2010, υποσχόμενος να διαφυλάξει το κράτος δικαίου στην Ειδική Διοικητική Περιφέρεια και να προασπιστεί σθεναρά την ακεραιότητα των δικαστηρίων της πόλης.

Βουλευτές από όλο το πολιτικό φάσμα του Χονγκ Κονγκ εξέφρασαν την υποστήριξή τους προς τον κινέζο ακτιβιστή Zhao Lianhai, που βρίσκεται στη φυλακή, ύστερα από την προσπάθειά του να οργανώσει μια ομάδα γονέων για τη διεκδίκηση αποζημίωσης για τα παιδιά που προσβλήθηκαν από μολυσμένο με μελαμίνη γάλα στην ηπειρωτική Κίνα. Ορισμένοι από αυτούς υπέγραψαν επίσης ψήφισμα προς το Ανώτατο Λαϊκό Δικαστήριο με το οποίο ζητούσαν την αποφυλάκισή του. Στο Δικαστήριο υποβλήθηκε επίσης κοινό ψήφισμα 28 βουλευτών του Χονγκ Κονγκ στο Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο, με το οποίο ζητούσαν να κριθεί με επιείκεια η υπόθεση. Ο Zhao Lianhai αποφυλακίστηκε για ιατρικούς λόγους τον Δεκέμβριο του 2010.

Στις 23 Αυγούστου 2010 εκτυλίχθηκαν τραγικά γεγονότα στις Φιλιππίνες, όπου οι επιβάτες ενός τουριστικού λεωφορείου από το Χονγκ Κονγκ συνελήφθησαν ως όμηροι στη Μανίλα με αποτέλεσμα τον θάνατο οκτώ ανθρώπων από το Χονγκ Κονγκ και τον τραυματισμό άλλων. Η ΕΕ εξέφρασε τα συλλυπητήριά της και την υποστήριξή της προς τον λαό του Χονγκ Κονγκ.

Οι σχέσεις μεταξύ του Χονγκ Κονγκ και της Ταϊβάν εξακολούθησαν να αναπτύσσονται το 2010, με την επίσκεψη του υπουργού Οικονομικών του Χονγκ Κονγκ, κ. John Tsang, στην Ταϊβάν τον Αύγουστο. Το Μάιο συστάθηκε στο Χονγκ Κονγκ το συμβούλιο οικονομικής και πολιτιστικής συνεργασίας Ταϊβάν – Χονγκ Κονγκ. Και οι δύο πλευρές συμφώνησαν να εντείνουν τις ανταλλαγές και τη συνεργασία στους τομείς του εμπορίου, της οικονομίας, της προώθησης των επενδύσεων και του τουρισμού.

Σε γενικές γραμμές, η ΕΕ πιστεύει ότι στη διάρκεια του 2010 η εφαρμογή της αρχής «μία χώρα δύο συστήματα» στην ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ εξακολούθησε να είναι ικανοποιητική, τα δε δικαιώματα και ελευθερίες του λαού του Χονγκ Κονγκ, τα οποία κατοχυρώνονται στη σινο-βρετανική διακήρυξη και στον βασικό νόμο του Χονγκ Κονγκ, εξακολούθησαν να γίνονται σεβαστά.

Οικονομικές και εμπορικές εξελίξεις

Η οικονομία του Χονγκ Κονγκ ανέκαμψε ικανοποιητικά από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση στην οποία εισήλθε το 2010. Το ΑΕγχΠ αυξήθηκε κατά 7,1% σε πραγματικούς όρους κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2010, έπειτα από μια συρρίκνωση κατά 2,7% το 2009. Τα μέτρα που εφάρμοσε η κυβέρνηση την περίοδο της κρίσης αποδείχτηκε ότι μπόρεσαν να αμβλύνουν τους εξωτερικούς κινδύνους και να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη. Η ανάπτυξη μετά την κρίση υποστηρίχτηκε από την εύρωστη οικονομία της ηπειρωτικής Κίνας, από μια ισχυρή ανάκαμψη των εξαγωγών στις ασιατικές αγορές, από άφθονες εισροές ρευστών, καθώς και από την αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. Η αγορά εργασίας παρουσίασε σταθερότητα και το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 4,1%, κατώτατο σημείο της διετίας, κατά το τρίμηνο έως τον Νοέμβριο του 2010[1]. Ωστόσο, διακρίνεται πλέον η πληθωριστική πίεση, που συνοδεύει τη σταθερή οικονομική ανάκαμψη και την αύξηση των τιμών των εισαγωγών. Ο πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή για το 2010 ήταν 2,3%[2] και η ανοδική τάση φαίνεται πιθανό ότι θα συνεχιστεί το 2011.

Το 2010 το Χονγκ Κονγκ προσέλκυσε άφθονες εισροές διεθνών ρευστών διαθεσίμων στις αγορές περιουσιακών στοιχείων, λόγω του χαλαρού παγκόσμιου νομισματικού περιβάλλοντος. Λόγω της σύνδεσης του δολαρίου Χονγκ Κονγκ με το δολάριο ΗΠΑ, δεν υπήρχε δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί η νομισματική πολιτική για την αντιμετώπιση της πίεσης των τιμών των περιουσιακών στοιχείων. Συνεπώς, ο περιορισμός του κινδύνου υπερβολικής διόγκωσης των τιμών των περιουσιακών στοιχείων στάθηκε η βασική πρόκληση που χρειάστηκε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση της ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ το 2010. Παρά τον αρνητικό αντίκτυπο που είχε η σύνδεση του νομίσματος στις κινήσεις των τιμών των περιουσιακών στοιχείων και στον πληθωρισμό, οι αρχές του Χονγκ Κονγκ επανέλαβαν δημοσίως τη θέση τους να διατηρήσουν το συνδεδεμένο σύστημα συναλλαγματικής ισοτιμίας (σύνδεση HKD-USD), που λειτουργεί από το 1983.

Το Χονγκ Κονγκ διεύρυνε τον ρόλο του όσον αφορά τη διεθνοποίηση του νομίσματος της ηπειρωτικής Κίνας, του Renminbi (RMB). Χάρη στην υποστήριξη της κεντρικής κυβέρνησης και στη χρηματοπιστωτική εμπειρογνωσία και υποδομή που έχει να προσφέρει το Χονγκ Κονγκ, καθιερώθηκε επιτυχώς έως σήμερα ως το σημαντικότερο υπεράκτιο κέντρο επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και συναλλαγών προϊόντων σε RMB. Κατά το 2010 η Κίνα χαλάρωσε προοδευτικά τους κανόνες της για τις μεταβιβάσεις κεφαλαίων σε RMB, τους διασυνοριακούς διακανονισμούς, τις εκδόσεις εταιρικών ομολόγων και την πρόσβαση στην εσωτερική αγορά ομολόγων, με σκοπό να βελτιώσει την κυκλοφορία των κεφαλαίων σε RMB στο εξωτερικό. Ταυτοχρόνως, η επιχειρηματική δραστηριότητα σε RMB στο Χονγκ Κονγκ σημείωσε σοβαρή και διαρκή ανοδική πορεία, καταγράφοντας συνεχώς αυξανόμενα επίπεδα και επίπεδα-ρεκόρ, όσον αφορά τις καταθέσεις σε RMB, τις διασυνοριακές συναλλαγές για εμπορικούς διακανονισμούς και μια άνθηση χρηματοοικονομικών και επενδυτικών προϊόντων εκφρασμένων σε RMB. Το Χονγκ Κονγκ διατήρησε επίσης το 2010 την ηγετική του θέση ως μεγαλύτερης αγοράς παγκοσμίως στην αρχική δημόσια προσφορά μετοχών (IPO).

Το Χονγκ Κονγκ και η Κίνα εξακολούθησαν να οικοδομούν στενότερες οικονομικές και εμπορικές σχέσεις μέσω της ρύθμισης στενότερης οικονομικής εταιρικής σχέσης (CEPA). Το έβδομο συμπλήρωμα της CEPA υπογράφηκε τον Μάιο του 2010 και, με βάση αυτό το συμπλήρωμα, η Κίνα εισήγαγε πιο φιλελεύθερα μέτρα στην αγορά υπηρεσιών για τους παρόχους υπηρεσιών του Χονγκ Κονγκ, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό απελευθερωμένων τομέων υπηρεσιών βάσει της CEPA σε 44. Η ΕΕ συνέχισε τη συνεργασία της με την κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ με σκοπό τη διάχυση πληροφοριών στην ευρωπαϊκή επιχειρηματική κοινότητα σχετικά με τη CEPA.

Όσον αφορά την περιφερειακή ολοκλήρωση, το Χονγκ Κονγκ και η κινεζική επαρχία του Guangdong προχώρησαν πιο μακριά προς τη θεσμοθέτηση της συνεργασίας τους και των ανταλλαγών τους βάσει μιας συμφωνίας-πλαισίου, εγκεκριμένης από το Συμβούλιο του Κράτους της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, που υπογράφηκε στις 7 Απριλίου 2010. Η συμφωνία-πλαίσιο αποσκοπεί να προαγάγει την κοινή κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη του Χονγκ Κονγκ και του Guangdong και να αξιοποιήσει την ανταγωνιστικότητα του κλάδου υπηρεσιών του Χονγκ Κονγκ και της μεταποιητικής βιομηχανίας του Guangdong με σκοπό τη δημιουργία μιας προηγμένης βάσης παγκοσμιοποιημένης βιομηχανίας και σύγχρονων υπηρεσιών.

Το Χονγκ Κονγκ υποστηρίζει μεν πάντοτε σθεναρά το πολυμερές πλαίσιο στον τομέα της απελευθέρωσης των εμπορικών συναλλαγών, πρόσφατα ωστόσο δραστηριοποιείται, ταυτοχρόνως, στη διαπραγμάτευση και σύναψη συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών (FTA). Πέρα από τη CEPA με την ηπειρωτική Κίνα, το Χονγκ Κονγκ υπέγραψε συμφωνία στενότερης οικονομικής εταιρικής σχέσης με τη Νέα Ζηλανδία στις 29 Μαρτίου 2010, την πρώτη του συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με ξένη χώρα. Οι διαπραγματεύσεις για συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με την Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2010 και αναφέρεται ότι πλησιάζουν στην κατάληξή τους. Το Χονγκ Κονγκ ξεκίνησε επίσης διερευνητικές συνομιλίες με την Κίνα, το Περού και τη Μαλαισία. Ο ΠΟΕ διεξήγαγε ανασκόπηση της εμπορικής πολιτικής του κινεζικού Χονγκ Κονγκ τον Δεκέμβριο του 2010. Όπως και οι προηγούμενες ανασκοπήσεις της εμπορικής πολιτικής του Χονγκ Κονγκ, έτσι και η τελευταία αναφέρει ότι το Χονγκ Κονγκ εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει ένα από τα πιο φιλελεύθερα και διαφανή συστήματα ξένων επενδύσεων και μια από τις πιο αγορακεντρικές και ανοιχτές οικονομίες παγκοσμίως.

Διάφορα οικονομικά νομοσχέδια μεγάλης σημασίας είτε προτάθηκαν είτε ψηφίστηκαν το 2010. Τον Ιούλιο το Χονγκ Κονγκ ψήφισε τον πρώτο του νόμο περί κατώτατης αμοιβής. Το νομοθετικό συμβούλιο ενέκρινε την πρόταση που υπέβαλε η ομάδα έργου που είχε διοριστεί από την κυβέρνηση με σκοπό να καθορίσει το ελάχιστο επίπεδο ωριαίας αμοιβής σε 28 δολάρια Χονγκ Κονγκ (περίπου 2,80 ευρώ). Ο νόμος για την κατώτατη αμοιβή θα τεθεί σε ισχύ την 1η Μαΐου 2011.

Δεύτερο σημαντικό γεγονός ήταν η υποβολή σχεδίου νόμου περί ανταγωνισμού. Το νομοσχέδιο (εάν εγκριθεί) θα θεσπίσει επιτροπή ανταγωνισμού με αρμοδιότητα διερεύνησης και δίωξης αντιανταγωνιστικών πρακτικών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νομοσχεδίου περί ανταγωνισμού, ενώ οι σημερινές ραδιοτηλεοπτικές και τηλεπικοινωνιακές αρχές θα έχουν συντρέχουσα αρμοδιότητα για θέματα που εμπίπτουν είτε στον έναν είτε στον άλλον από αυτούς τους διακριτούς τομείς. Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης την ίδρυση Δικαστηρίου Ανταγωνισμού. Ως ΕΕ εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για τη θέσπιση νόμου περί ανταγωνισμού στο Χονγκ Κονγκ, επειδή πιστεύουμε πως η πολιτική ανταγωνισμού αποτελεί σημαντικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της ομαλής λειτουργίας της οικονομίας της αγοράς. Αναμένεται ότι θα διασφαλίσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις, ότι θα τονώσει την οικονομική αποτελεσματικότητα και ότι θα προστατέψει την ελευθερία των συναλλαγών προς όφελος των καταναλωτών.

Στις 3 Μαρτίου 2010 το Χονγκ Κονγκ ολοκλήρωσε τη νομοθετική διαδικασία για την έκδοση του νόμου και των διατάξεων περί ανταλλαγής πληροφοριών, σύμφωνα με την τελευταία μορφή του υποδείγματος σύμβασης του ΟΟΣΑ για τη φορολογία. Ο φορολογικός νόμος προβλέπει την ανταλλαγή πληροφοριών μόνο ύστερα από αίτηση. Ανταποκρινόμενο στο κοινό αίτημα, το Χονγκ Κονγκ συμπεριέλαβε δικλίδες ασφαλείας σε επιμέρους συνολικές συμφωνίες για την αποφυγή διπλής φορολογίας (CDTA), προβλέποντας πρόσθετες νόμιμες και διαδικαστικές εγγυήσεις για τον χειρισμό αιτήσεων ανταλλαγής πληροφοριών από ξένα δικαστήρια. Στη διάρκεια του 2010 το Χονγκ Κονγκ υπέγραψε 14 τέτοιες φορολογικές συνθήκες CDTA (7 με κράτη μέλη της ΕΕ). Το συνεχώς διευρυνόμενο δίκτυο διμερών φορολογικών συνθηκών αναμένεται να φέρει νέα επιχειρηματική δραστηριότητα και νέες εμπορικές και επενδυτικές ευκαιρίες για όλες τις πλευρές.

Σχέσεις και Συνεργασία Ευρωπαϊκής Ένωσης-Χονγκ Κονγκ

Το 2010 οι διμερείς σχέσεις και η συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Χονγκ Κονγκ συνέχισαν να διευρύνονται. Το Χονγκ Κονγκ είναι σημαντικός παράγοντας της περιοχής και ασκεί ρόλο διαμεσολάβησης για τις εμπορικές και τις επενδυτικές ροές μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ηπειρωτικής Κίνας.

Το 2010 η Ευρωπαϊκή Ένωση διατήρησε τη θέση της ως δεύτερου μεγαλύτερου εμπορικού εταίρου του Χονγκ Κονγκ μετά την ηπειρωτική Κίνα. Από την άλλη πλευρά, το ίδιο έτος το Χονγκ Κονγκ ήταν ο 16ος κατά σειρά εμπορικός εταίρος της ΕΕ. Οι διμερείς εμπορικές συναλλαγές μεταξύ ΕΕ και Χονγκ Κονγκ σημείωσαν ζωηρή ανάκαμψη και αυξήθηκαν κατά 29,9% κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2010, φτάνοντας τα 37,9 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η ΕΕ ήταν, μετά την ηπειρωτική Κίνα και τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στο Χονγκ Κονγκ, με περίπου 9,9 % των συνολικών ξένων άμεσων επενδύσεων το 2009. Οι επενδύσεις του Χονγκ Κονγκ στην Ευρώπη αναπτύχθηκαν σταθερά και κατέστησαν μία από τις κυριότερες πηγές άμεσων επενδύσεων από την Ασία.

Παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση, το Χονγκ Κονγκ εξακολουθεί να αποτελεί τον τόπο εγκατάστασης μιας από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές επιχειρηματικές κοινότητες στην Ασία και συνέχισε να προσελκύει μεγάλο αριθμό ευρωπαίων πολιτών για μόνιμη κατοικία και εργασία σ’ αυτό, ήτοι περίπου 31.100 Ευρωπαίους στο τέλος του 2010, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της υπηρεσίας μετανάστευσης του Χονγκ Κονγκ. Η ΕΕ αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή ξένων επιχειρήσεων στο Χονγκ Κονγκ, με 423 τοπικές έδρες εταιρειών, 654 περιφερειακά γραφεία και 590 τοπικά γραφεία εταιρειών τον Ιούνιο του 2010[3], αριθμοί που ξεπερνούν τους αντίστοιχους των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας. Η επιχειρηματική παρουσία της ΕΕ καλύπτει μεγάλη ποικιλία τομέων, κυρίως χρηματοπιστωτικών και επιχειρηματικών υπηρεσιών, εμπορίου, υλικοτεχνικής υποστήριξης, κατασκευών και λιανικού εμπορίου. Μεταξύ άλλων, οι επιχειρήσεις της ΕΕ είναι σήμερα βασικοί παράγοντες του τραπεζικού τομέα, του τομέα των ασφαλίσεων και του τομέα των κινητών αξιών στο Χονγκ Κονγκ.

Η 4η συνάντηση για τον διαρθρωμένο διάλογο πραγματοποιήθηκε μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της κυβέρνησης της ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ στις Βρυξέλλες στις 22 Νοεμβρίου 2010. Η συνάντηση κάλυψε ένα φάσμα θεμάτων από τις οικονομικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου και των επενδύσεων, έως την αεροπορία, το περιβάλλον, την έρευνα, την τεχνολογία, την καινοτομία και την εκπαιδευτική συνεργασία. Οι δύο πλευρές σημείωσαν με ικανοποίηση ότι οι εμπορικές και οικονομικές τους σχέσεις εξακολούθησαν να αναπτύσσονται σε βάθος και ότι το διμερές εμπόριο επέστρεψε σταθερά στα επίπεδα που βρισκόταν πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση. Αυξήθηκαν οι εποικοδομητικές ανταλλαγές για την κανονιστική μεταρρύθμιση του τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, καθώς και οι ανταλλαγές στον τομέα της ασφάλειας των παιχνιδιών.

Ύστερα από πολλά χρόνια συζητήσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Χονγκ Κονγκ, καθώς και ύστερα από την έναρξη των διμερών διαπραγματεύσεων μεταξύ της Γερμανίας και του Χονγκ Κονγκ το 2008, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Χονγκ Κονγκ κατέληξαν σε συμφωνία το 2010 σχετικά με την αποκατάσταση της ασφάλειας δικαίου στις διμερείς συμφωνίες ΕΕ-Χονγκ Κονγκ για τις αεροπορικές υπηρεσίες.

Το 2010 πραγματοποιήθηκαν διάφορες επισκέψεις υψηλού επιπέδου από τις Βρυξέλλες στο Χονγκ Κονγκ. Τον Ιανουάριο η επίτροπος κα Kuneva (αρμόδια για θέματα υγείας και για θέματα προστασίας των καταναλωτών) επισκέφτηκε το Χονγκ Κονγκ για να παρακολουθήσει τον ανοιχτό διάλογο στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της APEC (Οικονομική Συνεργασία Ασίας – Ειρηνικού) για την ασφάλεια των παιχνιδιών. Τον Αύγουστο του 2010 ο επίτροπος κος Šemeta (αρμόδιος για θέματα φορολογίας και τελωνειακής ένωσης, ελέγχου και καταπολέμησης της απάτης) συναντήθηκε με τους ομολόγους του του Χονγκ Κονγκ για να συζητήσει θέματα σχετικά με τη φορολογία και τα τελωνεία. Ο επίτροπος, αφού συνεχάρη τις αρχές του Χονγκ Κονγκ για τα βήματα προόδου που πραγματοποίησαν στην εφαρμογή των προτύπων του ΟΟΣΑ για τη συνδρομή σε φορολογικά θέματα, υπογράμμισε το διαρκές ενδιαφέρον της ΕΕ και των κρατών μελών της για την καθιέρωση ειδικής συνεργασίας με το Χονγκ Κονγκ όσον αφορά το εισόδημα από αποταμιεύσεις, με σκοπό να εξασφαλιστεί η φορολόγηση των επενδυτών της ΕΕ σύμφωνα με τους κανόνες του κράτους μέλους κατοικίας τους, όπως προβλέπεται στην οδηγία της ΕΕ για τη φορολόγηση των εισοδημάτων από αποταμιεύσεις και όπως προβλέπεται στις συνοδευτικές συμφωνίες. Τον Σεπτέμβριο ο γενικός διευθυντής κος Deffaa (φορολογία και τελωνειακές υποθέσεις) ηγήθηκε αντιπροσωπίας τελωνειακών υπαλλήλων για την 8η συνάντηση της κοινής επιτροπής τελωνείων και συνεργασίας ΕΕ-Χονγκ Κονγκ.

Οι δραστηριότητες του προγράμματος της ΕΕ για την ενημέρωση των επιχειρήσεων σχετικά με το Χονγκ Κονγκ και το Μακάο (EUBIP), προγράμματος που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τελεί υπό τη διαχείριση του ευρωπαϊκού εμπορικού επιμελητηρίου στο Χονγκ Κονγκ, πολλαπλασιάστηκαν και διαφοροποιήθηκαν. Στη διάρκεια του 2010 δόθηκε προτεραιότητα στη θέσπιση κανονισμών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, στις CEPA, στο περιβάλλον, στις τηλεπικοινωνίες, στα τελωνεία και στη φορολογία. Συγκροτήθηκαν διάφορα συμβούλια επιχειρήσεων σε τομείς στους οποίους οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και η βιομηχανία κατέχουν ηγετική θέση, παραδείγματος χάριν, στην τεχνολογία των πληροφοριών και των επικοινωνιών και στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Προσέφεραν σημαντικές πληροφορίες από τη σκοπιά της βιομηχανίας στον διακυβερνητικό διάλογο. Το πρόγραμμα EUBIP αποδείχτηκε επιτυχημένος δίαυλος για την καλύτερη αμοιβαία κατανόηση των επιχειρηματικών κοινοτήτων της ΕΕ και του Χονγκ Κονγκ.

Το Χονγκ Κονγκ εξακολουθεί να είναι το κέντρο της ελευθερίας του Τύπου και της ελευθερίας του λόγου, ο σημαντικότερος περιφερειακός κόμβος για τα μέσα ενημέρωσης. Οι προσπάθειες δημόσιας διπλωματίας της ΕΕ συνέχισαν να επικεντρώνονται στην τόνωση της δραστηριότητας και της ορατότητας της ΕΕ στο Χονγκ Κονγκ βάσει του νέου πλαισίου που έθεσε η συνθήκη της Λισαβόνας. Από την 1η Ιανουαρίου 2010 το γραφείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Χονγκ Κονγκ εκπροσωπεί την ΕΕ ως συντονιστής και διαπραγματευτής στην ειδική διοικητική περιφέρεια του Χονγκ Κονγκ. Η συνθήκη της Λισαβόνας προσφέρει μια ευκαιρία στην ΕΕ να ενισχύσει περισσότερο τις σχέσεις της με το Χονγκ Κονγκ. Το γραφείο της ΕΕ, το οποίο συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη της ΕΕ που διαθέτουν επίσημη αντιπροσωπεία στο έδαφος του Χονγκ Κονγκ, έχει προσφέρει ταχεία και ουσιαστική ενημέρωση για το εμπόριο της ΕΕ και τις ρυθμιστικές της πολιτικές, για την ενέργεια και την αλλαγή του κλίματος, για τις χρηματοοικονομικές ρυθμίσεις, για τον διαπολιτισμικό διάλογο και για τον ρόλο της ΕΕ στον κόσμο.

Το Χονγκ Κονγκ εξήλθε από την παγκόσμια κρίση χωρίς σημαντικά συστημικά προβλήματα. Η υγιής οικονομική και χρηματοπιστωτική του βάση, η ανοιχτή του οικονομία και το σταθερό του περιβάλλον δικαίου, που στηρίζεται στον σεβασμό του κράτους δικαίου και στη δικαστική ανεξαρτησία, είναι στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την αύξηση των εμπορικών και επενδυτικών ροών με την ΕΕ, καθώς και για την άσκηση του ρόλου του ως πύλης εισόδου στην ηπειρωτική Κίνα και σε όλη την περιφέρεια.

[1] Πηγή: Υπηρεσία απογραφής και στατιστικών του Χονγκ Κονγκ (Hong Kong Census and Statistics Department).

[2] Πηγή: Ο αριθμός αντιπροσωπεύει το ποσοστό αύξησης του σύνθετου δείκτη τιμών καταναλωτή για τους πρώτους έντεκα μήνες του 2010, Υπηρεσία Απογραφής και Στατιστικών του Χονγκ Κονγκ.

[3] Πηγή: Υπηρεσία απογραφής και στατιστικών του Χονγκ Κονγκ (Hong Kong Census and Statistics Department).