15.2.2012

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 43/56

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 του Συμβουλίου, σχετικά με μέτρα διαχείρισης για τη βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στη Μεσόγειο Θάλασσα»

[COM(2011) 479 τελικό — 2011/0218 (COD)]

2012/C 43/12

Εισηγήτρια: η κ. LE NOUAIL MARLIÈRE

Στις 6 και στις 13 Σεπτεμβρίου 2010 αντίστοιχα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αποφάσισαν να ζητήσουν τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, σύμφωνα με το άρθρο 43 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με θέμα την

«Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 του Συμβουλίου, σχετικά με μέτρα διαχείρισης για τη βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στη Μεσόγειο Θάλασσα»

COM(2011) 479 τελικό — 2011/0218 (COD).

Το ειδικευμένο τμήμα «Γεωργία, αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον» στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, ενέκρινε τη γνωμοδότησή του στις 21 Νοεμβρίου 2011.

Κατά την 476η σύνοδο ολομέλειας, της 7ης και 8ης Δεκεμβρίου 2011 (συνεδρίαση της 7ης Δεκεμβρίου 2011), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση με 166 ψήφους υπέρ, μία κατά και 12 αποχές.

1. Πορίσματα και συστάσεις

1.1 Η ΕΟΚΕ επικροτεί τις τροποποιήσεις που προτείνει η Επιτροπή στον κανονισμό του 2006 με σκοπό τη διαμόρφωση μιας βιώσιμης αλιείας στην περιοχή, η οποία να βελτιώνει την εκμετάλλευση των έμβιων υδρόβιων πόρων και να προστατεύει τους ευπαθείς βιότοπους, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις ιδιαιτερότητες της μικρής κλίμακας παράκτιας μεσογειακής αλιείας.

1.2 Αν και δεν αξιολογήθηκε ο αντίκτυπος των τροποποιήσεων αυτών, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι τα νέα μέτρα θα έχουν περιορισμένες επιπτώσεις στους συνολικούς αλιευτικούς πόρους στη Μεσόγειο.

2. Προτάσεις της Επιτροπής

2.1 Σύνοψη

Με την πρόταση επιδιώκεται η καταγραφή των κατ'εξουσιοδότηση αρμοδιοτήτων που προβλέπονται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 και o προσδιορισμός διαδικασιών για την υιοθέτηση από την Επιτροπή των αντίστοιχων κατ'εξουσιοδότηση πράξεων τις οποίες μπορεί πλέον να εκδίδει:

—	κατ' εξουσιοδότηση πράξεις για τον καθορισμό παρεκκλίσεων σε ορισμένες διατάξεις του κανονισμού όταν η δυνατότητα αυτή προβλέπεται ρητά και εφόσον τηρούνται οι αυστηρές προϋποθέσεις που καθορίζονται στον κανονισμό,

—	κριτήρια που πρέπει να εφαρμόζονται για τη θέσπιση και την κατανομή γραμμών πορείας των διατάξεων συγκέντρωσης ιχθύων για την αλιεία λυθρινιού στη ζώνη διαχείρισης των 25 μιλίων γύρω από τη Μάλτα,

—	λεπτομερείς κανόνες για περαιτέρω τεχνικές προδιαγραφές σχετικά με τα χαρακτηριστικά των αλιευτικών εργαλείων,

—	κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για την προσαρμογή των παραρτημάτων.

Νομική βάση

Άρθρο 43 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) (και άρθρα 290 και 291 ΣΛΕΕ).

— Αρχή της επικουρικότητας

Η πρόταση εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

— Αρχή της αναλογικότητας

Με την πρόταση τροποποιούνται μέτρα που προβλέπονται ήδη στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 του Συμβουλίου και, συνεπώς, δεν προκύπτει ζήτημα όσον αφορά την αρχή της αναλογικότητας.

— Επιλογή μέσων

Προτεινόμενο μέσο: κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Άλλα μέσα δεν θα ήταν κατάλληλα για τον παρακάτω λόγο: ένας κανονισμός πρέπει να τροποποιείται με κανονισμό. (Αρχή του παραλληλισμού των μορφών νομικής πράξης)

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Τα μέτρο αυτό δεν συνεπάγεται πρόσθετες δαπάνες της ΕΕ.

2.1.1 Πρόκειται για αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 του Συμβουλίου της 21ης Δεκεμβρίου 2006· η νομοθετική πράξη αφορά τους αλιευτικούς πόρους στη Μεσόγειο. Η κύρια νομική βάση είναι το άρθρο 43 της ΣΛΕΕ (που πηγάζει από το άρθρ. 37 ΣΕΚ), το οποίο παρέχει στην Επιτροπή αρμοδιότητα υποβολής προτάσεων για τη διαμόρφωση και την εφαρμογή της κοινής γεωργικής πολιτικής και, συγκεκριμένα, της κοινής αλιευτικής πολιτικής.

2.2 Όμως, η πρόταση βασίζεται και στο άρθρο 290 της ΣΛΕΕ (που πηγάζει από το άρθρ. 202 ΣΕΚ), το οποίο δημιουργεί ένα νέο τύπο πράξεων, τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις οι οποίες «αναπτύσσουν λεπτομερώς ή τροποποιούν ορισμένα στοιχεία μιας νομοθετικής πράξης στο πλαίσιο εξουσιοδότησης που καθορίζεται από τον νομοθέτη».

2.3 Κάθε νομοθετική πράξη που υπόκειται σε αυτό το νομικό καθεστώς οριοθετεί σαφώς τους στόχους, το περιεχόμενο, την έκταση και τη διάρκεια της εξουσιοδότησης (άρθρ. 290 παρ. 1 ΣΛΕΕ). Συνεπώς, η πράξη που εξουσιοδοτείται να εκδώσει η Επιτροπή δεν είναι νομοθετική και δεν αφορά ουσιαστικές διατάξεις της νομοθετικής πράξης η οποία ορίζει ρητά τις συνθήκες στις οποίες υπόκειται η εξουσιοδότηση. Η εξουσιοδότηση στην Επιτροπή, υπόκειται, κατά συνέπεια, σε αυστηρές προδιαγραφές· επίσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και/ή το Συμβούλιο μπορούν να την ανακαλέσουν υπό ορισμένους όρους (άρθρ. 290 παρ. 2 εδ. α)

2.4 Ακόμη, η κατ’ εξουσιοδότηση πράξη μπορεί να τεθεί σε ισχύ μόνον εφόσον το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο δεν εκφράσουν αντιρρήσεις εντός της προθεσμίας που καθορίζει η νομοθετική πράξη (άρθρ. 290 παρ. 2 εδ. β). Οι λέξεις «κατ’ εξουσιοδότηση» παρεμβάλλονται στον τίτλο των κατ’εξουσιοδότηση πράξεων.

2.5 Εξάλλου, οι αρμοδιότητες που ανατίθενται στην Επιτροπή της επιτρέπουν να εγκρίνει ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση νομικά δεσμευτικών πράξεων της Ένωσης, όπως προβλέπει το άρθρο 291 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ (εκτελεστικές πράξεις).

2.6 Στο πλαίσιο της ευθυγράμμισης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 με τους νέους κανόνες της ΣΛΕΕ, οι αρμοδιότητες που έχουν ανατεθεί στην Επιτροπή με τον εν λόγω κανονισμό μετατράπηκαν σε πράξεις κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις στην πρόταση τροποποιημένου κανονισμού της 9 Αυγούστου 2011 (1).

3. Γενικές παρατηρήσεις της ΕΟΚΕ

3.1 Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι μόνον ο νομοθέτης μπορεί να επιτρέψει τη χρήση ή μη κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων. Με τον τρόπο αυτό, μπορεί να επικεντρώνεται στις κύριες νομοθετικές διατάξεις και να μην ασχολείται με τεχνικές λεπτομέρειες που μπορούν να αφορούν έως και τη μετέπειτα τροποποίηση ορισμένων μη ουσιαστικών στοιχείων της εξεταζόμενης νομοθετικής πράξης. Ο νομοθέτης καθορίζει εκ των προτέρων τι είναι ουσιαστικό και τι όχι.

3.2 Το δικαίωμα ανάκλησης (call back) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου παρέχει στον νομοθέτη τη δυνατότητα να ανακτά ανά πάσα στιγμή την πλήρη νομοθετική αρμοδιότητά του· στην περίπτωση αυτή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφασίζει με πλειοψηφία των μελών του και το Συμβούλιο με ειδική πλειοψηφία. Η εκχώρηση εξουσίας παύει να ισχύει κατά την ημερομηνία που ορίζεται στη νομοθετική πράξη, εφόσον προβλέπεται μια τέτοια ρήτρα (ρήτρα λήξης ισχύος/sunset clause). Η εκχώρηση εξουσίας μπορεί να ανανεωθεί κατά τη λήξη της.

3.3 Η νομική βάση της πρότασης τροποποίησης του κανονισμού είναι το άρθρ. 43 παρ. 2 (νέο) της ΣΛΕΕ, το οποίο παραχωρεί στην ΕΕ αρμοδιότητα για την ΚΑλΠ. Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι η πρόταση είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας διότι δεν τροποποιούνται στοιχεία του κανονισμού του 2006, με τον οποίο εκχωρούνται στην Επιτροπή αρμοδιότητες για την ενημέρωση ορισμένων μη ουσιαστικών διατάξεων.

3.4 Η ΕΟΚΕ επισημαίνει επίσης την τήρηση της αρχής του παραλληλισμού των μορφών νομικής πράξης, δεδομένου ότι μόνον ένας κανονισμός μπορεί να τροποποιεί κανονισμό. Τέλος, για την εφαρμογή του τροποποιημένου κανονισμού δεν συνεπάγονται πρόσθετες δαπάνες της ΕΕ. Τα κύρια στοιχεία του προς τροποποίηση κανονισμού είναι τα ακόλουθα:

—	η εισαγωγή των διχτυών με τετράγωνα μάτια 40 χιλιοστών για τις τράτες βυθού και, σε ορισμένες περιπτώσεις, διχτυών με ρομβοειδή μάτια 50 χιλιοστών από την 1η Ιουλίου 2008·

—

η κατά γενικό κανόνα απαγόρευση της χρήσης σκαφών τύπου τράτας σε απόσταση μικρότερη των 1,5 ναυτικών μιλίων· ωστόσο, η αλιεία με τράτες σε παράκτια ύδατα (μεταξύ 0,7 και 1,5 ναυτικών μιλίων) θα μπορούσε να εξακολουθήσει να επιτρέπεται υπό ορισμένες συνθήκες στο πλαίσιο των προτεινόμενων τροποποιήσεων.

3.4.1 Εξάλλου, ο προς τροποποίηση κανονισμός

—	εισάγει τεχνικά μέτρα για τη βελτίωση της επιλεκτικότητας του ισχύοντος μεγέθους ματιών 40 χιλιοστών για συρόμενα δίκτυα,

—	ενισχύει την ισχύουσα απαγόρευση της χρήσης συρόμενων εργαλείων σε παράκτιες περιοχές·

—	περιορίζει τα συνολικά μεγέθη ορισμένων αλιευτικών εργαλείων τα οποία επηρεάζουν την αλιευτική προσπάθεια,

—	εισάγει μία διαδικασία για τη θέσπιση προσωρινών ή μόνιμων απαγορεύσεων συγκεκριμένων αλιευτικών μεθόδων σε ορισμένες περιοχές, είτε σε κοινοτικά, είτε σε διεθνή ύδατα,

—	θεσπίζει την υιοθέτηση στην περιοχή της Μεσογείου σχεδίων διαχείρισης που θα συνδυάζουν την παρακολούθηση της αλιευτικής δραστηριότητας και τα τεχνικά μέτρα,

—

επιτρέπει στα κράτη μέλη να ρυθμίζουν, στα χωρικά ύδατά τους και υπό ορισμένους όρους, τις αλιευτικές δραστηριότητες που δεν έχουν σημαντική κοινοτική διάσταση ή περιβαλλοντική επίπτωση, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων τοπικών τύπων αλιείας, οι οποίοι επιτρέπονται επί του παρόντος από το κοινοτικό δίκαιο.

4. Ειδικές παρατηρήσεις της ΕΟΚΕ

4.1 Ο τροποποιημένος κανονισμός προβλέπει δύο κατηγορίες ρυθμίσεων: αφενός, τις διαδικαστικές σχετικά με την άσκηση από την Επιτροπή μεταβιβαζόμενων αρμοδιοτήτων και, αφετέρου, τα τεχνικά μέτρα που αφορούν τις επιτρεπόμενες παρεκκλίσεις σε ορισμένα αλιευτικά σκάφη όσον αφορά το μέγεθος, την ισχύ και τα αλιευτικά μέσα που χρησιμοποιούν καθώς και τις επιτρεπόμενες ζώνες αλιείας.

4.2 Η ΕΟΚΕ σημειώνει τη συμμόρφωση με τις διαδικαστικές ρυθμίσεις της νέας ΣΛΕΕ.

4.3 Αντίθετα, η ΕΟΚΕ διερωτάται εάν οι τεχνικές διατάξεις που επιτρέπουν τις παρεκκλίσεις από τις τεχνικές διατάξεις του κανονισμού 2006 αποτελούν όντως μη ουσιαστικές ρυθμίσεις, όπως ορίζει το άρθρο 290 της ΣΛΕΕ διότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι παρεκκλίσεις αφορούν διατάξεις που επιδιώκουν την προστασία των απειλούμενων από υπεραλίευση αλιευτικών πόρων της Μεσογείου.

4.4 Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι οι διατάξεις αυτές αποτέλεσαν αντικείμενο μακρών συζητήσεων στο Συμβούλιο και ότι ένα κράτος μέλος απείχε. Εάν οι προτεινόμενες τροποποιήσεις είναι «ασήμαντες» ή όχι δεν αποδεικνύεται από ανάλυση αντικτύπου που θα δικαιολογούσε την προσφυγή στις νέες διατάξεις των άρθρων 290 και 291 της ΣΛΕΕ.

4.5 Ωστόσο, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι προτεινόμενες παρεκκλίσεις θα επιτρέψουν στους μικροαλιείς της Μεσογείου να αντιμετωπίσουν καλύτερα την παγκόσμια οικονομική κρίση και την αύξηση των δαπανών λειτουργίας, κυρίως λόγω των τιμών των καυσίμων.

Βρυξέλλες, 7 Δεκεμβρίου 2011.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Staffan NILSSON

(1) COM(2011) 479 τελικό