Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα: «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία 2010-2020: Ανανέωση της δέσμευσης για μια Ευρώπη χωρίς εμπόδια»

Στις 13 Ιανουαρίου 2011, και σύμφωνα με το άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα την

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία 2010-2020: Ανανέωση της δέσμευσης για μια Ευρώπη χωρίς εμπόδια

Το τμήμα «Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις και δικαιώματα του πολίτη», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 31 Αυγούστου 2011.

Κατά την 474η σύνοδο ολομέλειας, που πραγματοποιήθηκε στις 21 και 22 Σεπτεμβρίου 2011 (συνεδρίαση της 21ης Σεπτεμβρίου 2011), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση με 151 ψήφους υπέρ, καμία ψήφο κατά και 5 αποχές.

1.1 Η ΕΟΚΕ επικροτεί την ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία 2010-2020, ως ενεργό εργαλείο πολιτικής με στόχο την εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (UN CRPD, εφεξής «Σύμβαση») και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την σύναψη της Σύμβασης. Πρόκειται για επίσημη επιβεβαίωση της Σύμβασης από την ΕΕ, με την οποία αναγνωρίζεται το νομικά δεσμευτικό καθεστώς της. Η ΕΟΚΕ ζητά από την ΕΕ να κάνει τα επόμενα και εξίσου σημαντικά βήματα, δηλαδή να επικυρώσει το προαιρετικό πρωτόκολλο και να εξασφαλίσει ότι τόσο το υφιστάμενο όσο και το μελλοντικό παράγωγο δίκαιο σέβονται τη Σύμβαση. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η Σύμβαση θεσπίζει σαφές πλαίσιο που ενθαρρύνει τα άτομα με αναπηρία να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους, εφόσον βεβαίως εξασφαλισθεί η συμμετοχή τους.

1.2 Η ΕΟΚΕ προτείνει να συνδεθεί η εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία με εκείνη της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμπεριλάβουν στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεών τους συγκεκριμένους στόχους για τα άτομα με αναπηρίες, με στόχο τη μέτρηση της φτώχειας, του ποσοστού απασχόλησης και της εκπαίδευσης.

1.3 Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά την έκδοση οδηγίας κατά των διακρίσεων λόγω αναπηρίας (1), με βάση το άρθρο 19 της ΣΛΕΕ (2). Ζητά από τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τη θέσπιση ισχυρής και κατάλληλης ενωσιακής νομοθεσίας που να επεκτείνει την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και πέραν του τομέα της απασχόλησης, με την προϋπόθεση ότι οι διατάξεις που αφορούν την αναγνώριση της αναπηρίας θα τροποποιηθούν για να συμμορφωθούν προς τη Σύμβαση.

1.4 Η ΕΟΚΕ τονίζει την προστιθέμενη αξία που έχει η ενεργός συμμετοχή των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία και η διαβούλευση μαζί τους κατά τη διαμόρφωση και την εφαρμογή της νομοθεσίας και των πολιτικών δυνάμει του άρθρου 4 (3) της Σύμβασης και του άρθρου 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Οι κοινωνικοί εταίροι μπορούν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο και θα πρέπει να συμπεριλάβουν περισσότερο την προβληματική περί αναπηρίας στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεών τους. Η ΕΟΚΕ ζητά την εφαρμογή της συμφωνίας-πλαίσιο για τη δημιουργία αγορών εργασίας χωρίς αποκλεισμούς που συνήφθη από τους ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους στις 25 Μαρτίου 2010 και ζητά από τα κράτη μέλη να λάβουν συγκεκριμένα οικονομικά μέτρα για την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων στα θέματα που συνδέονται με την αναπηρία. Τονίζει ότι οι πολιτικές για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία πρέπει να εστιάσουν γενικά στην απασχόληση καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου και ειδικότερα στην δια βίου εκπαίδευση, την πρόσληψη, τη συνεχή απασχόληση και την επαναπασχόληση, εφαρμόζοντας ορθά τη νομοθεσία για τις κρατικές ενισχύσεις. Επίσης, επικροτεί και ενθαρρύνει τις κοινές δράσεις συνδικάτων και ενώσεων, όπως η κοινή Διάσκεψη ETUC/EDF.

1.5 Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι για τη δημιουργία μιας Ευρώπης χωρίς εμπόδια απαιτείται η υιοθέτηση μιας ευρωπαϊκής πράξης για την προσβασιμότητα, δηλαδή μιας ισχυρής και δεόντως δεσμευτικής νομοθεσίας που θα εξασφαλίζει τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες για ελεύθερη κυκλοφορία και πρόσβαση στα αγαθά, τις υπηρεσίες και το δομημένο περιβάλλον. Θα πρέπει να προσδιοριστούν κατάλληλοι και αποτελεσματικοί μηχανισμοί εφαρμογής και παρακολούθησης τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο.

1.6 Η ενσωμάτωση της διάστασης της προσβασιμότητας θα συμβάλει στην ανταγωνιστικότητα και την οικονομική ανάκαμψη της ΕΕ, δημιουργώντας νέες αγορές για προϊόντα και υπηρεσίες αρωγής, καθώς και νέες θέσεις εργασίας. Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση που διατυπώνεται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία η οποία αποσκοπεί να εξασφαλίσει, μέχρι το 2015, την πλήρη πρόσβαση του κοινού στους διαδικτυακούς ιστοτόπους του δημόσιου τομέα και στους ιστοτόπους που παρέχουν βασικές υπηρεσίες στους πολίτες.

1.7 Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι μια ευρωπαϊκή κάρτα κινητικότητας θα αποτελούσε ένα συγκεκριμένο και αποτελεσματικό εργαλείο για την προώθηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των ατόμων με αναπηρία, επιτρέποντας την πρόσβαση σε υπηρεσίες στην ΕΕ. Η εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία θα πρέπει να οδηγήσει στην υιοθέτηση και την χρήση της ευρωπαϊκής κάρτας κινητικότητας σε όλα τα κράτη μέλη.

1.8 Η ΕΟΚΕ ζητά το σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ισότητας κατά το σχεδιασμό των πολιτικών της ΕΕ. Ζητά να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση ολόκληρης της κοινωνίας, ακόμη και στο επίπεδο της οικογένειας, όσον αφορά τα άτομα με αναπηρία, όπως επίσης το σεβασμό των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειάς τους και την καταπολέμηση των στερεοτύπων σχετικά με τα άτομα με αναπηρία στην εργασία, την εκπαίδευση και σε άλλους τομείς. Η ΕΟΚΕ πιστεύει στην προστιθέμενη αξία της δράσης της ΕΕ για την εξάλειψη των ανισοτήτων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της ενθάρρυνσης όλων των μέσων μαζικής ενημέρωσης να προωθήσουν τη συνειδητοποίηση των δυνατοτήτων και της συμβολής των ατόμων με αναπηρία. Η ΕΟΚΕ συνιστά την ανάπτυξη «δεικτών για την αναπηρία» με στόχο τη συλλογή συνεκτικών δεδομένων από όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής ενός ατόμου και την παρακολούθηση του αριθμού των ατόμων με αναπηρία, με απώτερο σκοπό την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για μείωση της φτώχειας, της ανεργίας και του ποσοστού πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου.

1.9 Η ΕΟΚΕ θεωρεί αναγκαία την ίδρυση μιας ευρωπαϊκής επιτροπής ατόμων με αναπηρία με σκοπό τη συγκροτημένη διακυβέρνηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία, καθώς και την προώθηση ενός ισχυρότερου και αποτελεσματικότερου μηχανισμού για τον συντονισμό και την παρακολούθηση της ευρωπαϊκής και της εθνικής εφαρμογής της Σύμβασης, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 33 (1) της εν λόγω σύμβασης. Η ΕΟΚΕ πρόκειται επίσης να προβεί σε συνεχή αξιολόγηση και εκτίμηση της εφαρμογής.

1.10 Η ΕΟΚΕ καταγγέλλει τον αρνητικό αντίκτυπο της χρηματοπιστωτικής κρίσης στα άτομα με αναπηρίες και στην δυνατότητά τους να ασκούν τα δικαιώματά τους. Ζητά την υποστήριξη των ατόμων με αναπηρία σε περιόδους κρίσης και τάσσεται κατά κάθε περικοπής των κοινωνικών δαπανών εξαιτίας μέτρων λιτότητας. Τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για αυτό το σκοπό και να χρηματοδοτήσουν την εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία και της Σύμβασης. Απαιτούνται πρόσθετοι μηχανισμοί, για παράδειγμα σε σχέση με τα Διαρθρωτικά Ταμεία, όπως η άμεση κατανομή χρηματοδότησης (οριοθέτηση) για παρεμβάσεις εστιασμένες στα άτομα με αναπηρία ή σε άλλες ευπαθείς ομάδες. Η μελλοντική πολιτική συνοχής πρέπει να συμμορφώνεται με τη Σύμβαση. Το άρθρο 16 του ισχύοντος κανονισμού απαιτείται να εφαρμοστεί αποτελεσματικά.

1.11 Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι κάθε άνθρωπος, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με ψυχοκοινωνικές αναπηρίες, των ατόμων που έχουν ανάγκη από πιο εντατική υποστήριξη, των παιδιών και των γυναικών με αναπηρία πρέπει να απολαύει πλήρως όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, σε ισότιμη βάση με τους άλλους ανθρώπους. Αναγνωρίζει και προάγει το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία να ζουν ανεξάρτητα και τονίζει ότι απαιτείται να υποστηριχθεί η μετάβαση από την ιδρυματική φροντίδα στη φροντίδα σε επίπεδο τοπικής κοινότητας.

1.12 Η ΕΟΚΕ συνιστά το μελλοντικό Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο για την περίοδο 2014-2020 να αναγνωρίσει το νομικό καθεστώς της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία και της Σύμβασης στην ΕΕ και να διαθέσει χρηματοδότηση για την ενσωμάτωση και την εφαρμογή τους. Το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο πρέπει να εξυπηρετεί τους πρωταρχικούς στόχους της προώθησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ένταξης των ατόμων με αναπηρία, ενώ θα πρέπει να προβλεφθούν επενδύσεις για την προώθηση της καταπολέμησης των διακρίσεων και της προσβασιμότητας.

2.1 Η οδηγία, η οποία εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Νοέμβριο του 2010, αποτελεί θεμελιώδες εργαλείο πολιτικής για τα άτομα με αναπηρίες. Η ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία εντοπίζει οκτώ κύριους τομείς: προσβασιμότητα, συμμετοχή, ισότητα, απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση, κοινωνική προστασία, υγεία και εξωτερική δράση. Σε κάθε τομέα, προβλέπονται βασικές δράσεις για την περίοδο 2010-2015, μετά την οποία πρόκειται να σχεδιαστούν νέες πρωτοβουλίες και να αναθεωρηθεί η στρατηγική. Η ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία αποσκοπεί να προωθήσει την εφαρμογή της Σύμβασης και να καθορίσει τους μηχανισμούς για την εφαρμογή της Σύμβασης στην πολιτική της ΕΕ, όπως επίσης και εντός των οργάνων της ΕΕ. Προσδιορίζει, επίσης, την απαιτούμενη στήριξη για τη χρηματοδότηση, την έρευνα, την ευαισθητοποίηση, τις στατιστικές και τη συλλογή στοιχείων. Η οδηγία συνοδεύεται από δύο σημαντικά έγγραφα: τον κατάλογο των συγκεκριμένων δράσεων που έχουν προγραμματιστεί για την περίοδο 2010-2015 (3) και ένα έγγραφο εργασίας (4) το οποίο εξηγεί τη στρατηγική υπό το πρίσμα της Σύμβασης.

2.2 Η ΕΟΚΕ ζητά την αποτελεσματική εφαρμογή της Σύμβασης μέσω της αναθεώρησης και της θέσπισης ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

2.3 Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οι πολιτικές της ΕΕ πρέπει να αντικατοπτρίζουν την αλλαγή του τρόπου αντιμετώπισης που εισάγει η Σύμβαση με τη μετάβαση από μια ιατρική προσέγγιση σε μια προσέγγιση εστιασμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα και δεσμεύεται να εφαρμόσει την προσέγγιση του κοινωνικού προτύπου στην περίπτωση των ατόμων με αναπηρία.

2.4 Η ΕΟΚΕ συνιστά να υποστηριχθεί η ακόλουθη δήλωση της Σύμβασης: «Στα άτομα με αναπηρία περιλαμβάνονται τα άτομα με μακροχρόνιες σωματικές, ψυχικές, νοητικές ή αισθητηριακές αναπηρίες οι οποίες, σε συνδυασμό με διάφορα εμπόδια, μπορεί να δυσχεραίνουν την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή τους στην κοινωνία σε ισότιμη βάση με τα άλλα άτομα (5)».

2.5 Η ΕΟΚΕ πιστεύει ακράδαντα ότι κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στη ζωή και τονίζει ότι τα άτομα με αναπηρία μοιράζονται αυτό το δικαίωμα σε ίση βάση με τους άλλους ανθρώπους.

2.6 Η ΕΟΚΕ καταγγέλλει τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, τα οποία υπόκεινται σε πολλές μορφές διακριτικής μεταχείρισης λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, ηλικίας, αναπηρίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.

2.7 Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι τα άτομα με αναπηρία αντιπροσωπεύουν περίπου το 16 % του πληθυσμού της ΕΕ, δηλαδή περίπου 80 εκατομμύρια άτομα. Επίσης, αποτελούν το ένα έκτο του ενεργού πληθυσμού της ΕΕ και το 75 % εξ αυτών (που ενδέχεται να έχουν ανάγκη από μεγαλύτερη στήριξη) δεν έχουν πρόσβαση στην απασχόληση. Το 38 % των ατόμων με αναπηρία μεταξύ 16 και 34 ετών αμείβονται λιγότερο κατά 36 % από ό,τι τα άτομα χωρίς αναπηρία (6).

2.8 Η ΕΟΚΕ ανανεώνει τη δέσμευσή της να προωθήσει την ισότητα και την ένταξη των ατόμων με αναπηρία (όπως επισημάνθηκε και σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της (7), τόσο στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία και της Σύμβασης, όσο και στο πλαίσιο των εξωτερικών δράσεων της ΕΕ.

2.9 Η ΕΟΚΕ ζητά να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, δεδομένου ότι τα άτομα με αναπηρία έχουν δύο φορές λιγότερες πιθανότητες από τα υπόλοιπα άτομα να φτάσουν ως την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

2.10 Η ΕΟΚΕ απευθύνει έκκληση για την αναθεώρηση της οδηγίας 2000/78/ΕΚ σχετικά με τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία, προκειμένου να συμμορφωθεί με τη Σύμβαση. Πράγματι, σύμφωνα με τη Σύμβαση, κατά την εφαρμογή και τη μεταφορά της οδηγίας, η άρνηση εύλογων προσαρμογών θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως μορφή διάκρισης. Η ΕΟΚΕ ζητά από τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν σωστά την οδηγία και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρακολουθήσει δεόντως την εφαρμογή της.

2.11 Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη χρήση των Διαρθρωτικών Ταμείων για την οικονομική ανάκαμψη και την οικοδόμηση κοινωνικής συνοχής (8). Ο μελλοντικός κανονισμός θα πρέπει να διατηρήσει την απαγόρευση των διακρίσεων και την προσβασιμότητα ως οριζόντιες αρχές και να αναγνωρίσει την προστιθέμενη αξία της συμμετοχής των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία σε κάθε στάδιο της διαδικασίας (σχεδιασμός, υλοποίηση, διαχείριση, αξιολόγηση και παρακολούθηση). Οι διατάξεις για την απαγόρευση των διακρίσεων και την προσβασιμότητα πρέπει να ενισχυθούν ως κριτήρια στο πλαίσιο του κανονισμού. Το άρθρο 16 του ισχύοντος κανονισμού πρέπει να ενισχυθεί και να εξασφαλιστεί η εφαρμογή και η επιβολή του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη.

2.12 Πρέπει επίσης να διερευνηθούν κατάλληλοι μηχανισμοί οικονομικής συνδρομής (9), όπως η άμεση κατανομή χρηματοδότησης (οριοθέτηση) για τις παρεμβάσεις που έχουν ως στόχο τα άτομα με αναπηρία (10) ή άλλες ευπαθείς ομάδες, προκειμένου να εστιαστεί η πολιτική συνοχής στις σχετικές προτεραιότητες (11). Η ΕΟΚΕ έχει ήδη συστήσει οι πόροι να στοχεύουν σε συγκεκριμένους στόχους σχετικούς με την κοινωνική ένταξη (12). Επιπλέον, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνδρομή που απαιτείται για την εφαρμογή των αρχών της Σύμβασης και της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία, η κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία, πρέπει να ενταχθεί, στο σύνολό της, σε συγκεκριμένη κατηγορία δαπανών.

2.13 Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι τα παιδιά με αναπηρία θα πρέπει να απολαμβάνουν πλήρως όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες σε ισότιμη βάση με τα υπόλοιπα παιδιά και υπενθυμίζει τη Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτή.

2.14 Η ΕΟΚΕ ζητά τη μετάβαση από την ιδρυματική φροντίδα στη φροντίδα σε επίπεδο τοπικής κοινότητας για να γίνει σεβαστό το δικαίωμα ανεξάρτητης διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία. Τα ευρωπαϊκά ταμεία δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την οικοδόμηση νέων ιδρυμάτων ή για την ανακαίνιση ήδη υφιστάμενων, αλλά για τη χρηματοδότηση της διαδικασίας μετάβασης από την ιδρυματική φροντίδα στη φροντίδα σε επίπεδο τοπικής κοινότητας, στην οποία συμπεριλαμβάνεται η μετατροπή των ιδρυμάτων σε κοινοτικά παρεχόμενες υπηρεσίες. Τονίζει την ανάγκη προαγωγής ικανοποιητικών συνθηκών διαβίωσης και προώθησης της ενεργού γήρανσης.

3. Αξιολόγηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία 2010-2020

3.1 Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία αντικατοπτρίζει εν μέρει τις φιλοδοξίες της Σύμβασης και πιστεύει ότι οι τομείς δράσης της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία είναι ενδεδειγμένοι και χρήζουν ενίσχυσης υπό το πρίσμα της Σύμβασης.

3.2 Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η ισότητα των φύλων δεν αποτελεί εγκάρσιο στοιχείο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία. Ζητά να κατανεμηθούν τα σχετικά με την αναπηρία δεδομένα ανά φύλο και να συμπεριληφθούν οι γυναίκες με αναπηρία στις στατιστικές ανά φύλο. Η ΕΟΚΕ συνιστά να συνεκτιμηθεί η ισότητα των φύλων στον προϋπολογισμό των χρηματοπιστωτικών μέσων της ΕΕ για την αναπηρία. Κατά την εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία θα πρέπει να εξασφαλιστεί η ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των φύλων.

3.3 Η ΕΟΚΕ επικροτεί το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία αντιμετωπίζει το ζήτημα της έλλειψης δεδομένων σχετικά με την αναπηρία και ζητά να δημιουργηθούν δείκτες που θα μετρούν τα ποσοστά απασχόλησης και φτώχειας των ατόμων με αναπηρία και την πρόσβασή τους στην εκπαίδευση.

3.4 Αν και αναγνωρίζει τη σημασία της πρόληψης, όπως εκτίθεται στο τμήμα «Υγεία» της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία, η ΕΟΚΕ τονίζει ότι η εν λόγω πολιτική θα ήταν προτιμότερο να επικεντρωθεί στη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και όχι στην ανάμειξη τους με την πρόληψη.

3.5 Η ΕΟΚΕ επικροτεί την ισχυρή δέσμευση που αναλαμβάνεται από την ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία όσον αφορά την προσβασιμότητα και τον θετικό αντίκτυπό της στην κοινωνία (π.χ. στην περίπτωση των ηλικιωμένων και των ατόμων μειωμένης κινητικότητας). Η πελατεία των επιχειρήσεων που έχουν εγκαταστάσεις προσιτές σε όλους θα αυξηθεί (κατά 15 %). Τα νέα προϊόντα δημιουργούν καινούριες αγορές και αποτελούν πηγή βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης (13). Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει το ψήφισμα του Συμβουλίου της ΕΕ, σύμφωνα με το οποίο «η προσβασιμότητα αποτελεί, πράγματι, τον ακρογωνιαίο λίθο μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς βασιζόμενης στην αποφυγή διακρίσεων» (14).

3.6 Η ΕΟΚΕ προωθεί τη χρήση των Διαρθρωτικών Ταμείων προκειμένου να εξασφαλιστεί η κατάλληλη δημοσιονομική στήριξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία. Ειδικότερα, συνιστά την αποτελεσματικότερη χρήση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) για την προώθηση της επαγγελματικής ένταξης, καθώς και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) για την απόκτηση υψηλού επιπέδου προσβασιμότητας στην Ευρώπη.

3.7 Η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία θα πρέπει να προωθήσει περαιτέρω την ανεξάρτητη διαβίωση των ατόμων με αναπηρία μέσω της φροντίδας σε επίπεδο τοπικής κοινότητας και της «αποϊδρυματοποίησης». Οι πόροι των ευρωπαϊκών ταμείων θα πρέπει να επενδυθούν για την προώθηση της φροντίδας σε επίπεδο τοπικής κοινότητας και τη διασφάλιση του κατάλληλου επιπέδου αυτής της φροντίδας.

3.8 Η ΕΟΚΕ τονίζει (13) ότι η ενεργός ένταξη πρέπει να συνδέεται με την αγορά εργασίας και να διασφαλίζει επαρκές εισόδημα και πρόσβαση σε ποιοτικές κοινωνικές υπηρεσίες που αντικατοπτρίζονται στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης ακόμα και όσων βρίσκονται εκτός της αγοράς εργασίας (15).

3.9 Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η ΕΕ, ως ο σημαντικότερος χορηγός εξωτερικής βοήθειας στον κόσμο, θα πρέπει να δώσει πρώτη το καλό παράδειγμα και να προωθήσει την ενσωμάτωση των θεμάτων που συνδέονται με την αναπηρία στο έργο της στον τομέα της συνεργασίας.

3.10 Η ΕΟΚΕ προωθεί μια ενιαία αγορά χωρίς αποκλεισμούς και ζητά να ενσωματωθούν στις δημόσιες συμβάσεις κοινωνικές θεωρήσεις υποχρεωτικού χαρακτήρα, ιδίως όσον αφορά την ενίσχυση της προσβασιμότητας μέσω της υιοθέτησης μιας φιλόδοξης και νομικά δεσμευτικής ευρωπαϊκής πράξης για την προσβασιμότητα και την προώθηση της απασχόλησης, της μη διακριτικής μεταχείρισης και της ποιότητας των κοινωνικών υπηρεσιών. Χαιρετίζει την ευρωπαϊκή εντολή τυποποίησης 473 (16) και ζητά να καθοριστούν υποχρεωτικές προδιαγραφές προσβασιμότητας ως συμπλήρωμα της νομοθεσίας στον τομέα των δημόσιων προμηθειών κατά τα πρότυπα της επιτυχημένης αμερικανικής νομοθεσίας για την προσβασιμότητα (17). Η ΕΟΚΕ τονίζει εκ νέου την ανάγκη διεξαγωγής διαλόγου μεταξύ των θεσμικών οργάνων, της βιομηχανίας και της κοινωνίας πολιτών για τον καθορισμό των εν λόγω προτύπων (18). Εντούτοις, λόγω της περιορισμένης επιτυχίας του εγχειρήματος στην πράξη, απαιτείται ένας πιο δομημένος και νομικά δεσμευτικός μηχανισμός για το μέλλον.

3.11 Η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Επιτροπή των Περιφερειών να διατυπώσουν φιλόδοξες προτάσεις για την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες και να διασφαλίσουν την ορθή εφαρμογή της Σύμβασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

4.1 Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της συγκροτημένης διακυβέρνησης της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία μέσω μιας ευρωπαϊκής επιτροπής ατόμων με αναπηρία, η οποία θα αποτελέσει συγκεκριμένο μέσο ενίσχυσης της υπάρχουσας Ομάδας Υψηλού Επιπέδου της ΕΕ για τα άτομα με αναπηρίες και θα λειτουργεί ως μηχανισμός συντονισμού για την εφαρμογή και την παρακολούθηση της Σύμβασης, σύμφωνα με το άρθρο 33 (1) της εν λόγω σύμβασης.

4.2 Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι απαιτείται η σύσταση εθνικών επιτροπών για τα άτομα με αναπηρία, προκειμένου να εξασφαλιστεί ο συντονισμός της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία και της Σύμβασης σε εθνικό επίπεδο. Η κάθε εθνική επιτροπή πρέπει να εξασφαλίσει τη συμμετοχή των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία στη διαδικασία συντονισμού και να συνεργάζεται με τα εθνικά σημεία επαφής και τους ενδιαφερόμενους ευρωπαϊκούς φορείς.

4.3 Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η σύνθεση της ευρωπαϊκής επιτροπής ατόμων με αναπηρία θα πρέπει να εξασφαλίζει τη συμμετοχή εκπροσώπων των ατόμων με αναπηρία, καθώς και την πραγματοποίηση διαβουλεύσεων με την ΕΟΚΕ, με άλλους άμεσα ενδιαφερόμενους φορείς και με τις οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία.

4.4 Η ΕΟΚΕ δεσμεύεται να αναλάβει ηγετικό ρόλο για την προβολή της Σύμβασης ως της πρώτης διεθνούς σύμβασης για τα ανθρώπινα δικαιώματα που επικυρώθηκε από την ΕΕ. Υποστηρίζει την εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία και της Σύμβασης σε εσωτερικό επίπεδο, ενώ προτίθεται να συμβάλει στην ευρύτερη ευαισθητοποίηση με τη διοργάνωση εκδηλώσεων, όπως η σύγκληση διάσκεψης υψηλού επιπέδου για τη συνεργασία με τα άλλα όργανα της ΕΕ και τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία.

4.5 Η ΕΟΚΕ ζητά να ληφθούν δεόντως υπόψη τα άρθρα 33 (1) και 33 (2) της Σύμβασης, τα οποία πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή χωρίς περιττή καθυστέρηση και σε συνεργασία με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία. Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι είναι σημαντικό να λειτουργήσει ο Γενικός Γραμματέας της Επιτροπής ως σημείο αναφοράς και συγχρόνως να εξασφαλιστεί η πλήρης ανεξαρτησία και ο πλουραλισμός του μηχανισμού παρακολούθησης.

4.6 Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι απαιτείται να προβλεφθεί η συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία και των αντιπροσωπευτικών οργανώσεών τους στην εφαρμογή και την παρακολούθηση της Σύμβασης, συμπεριλαμβανομένης της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία, δυνάμει του άρθρου 33 (3) της Σύμβασης και του άρθρου 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

4.7 Η ΕΟΚΕ θεωρεί σημαντική την παρακολούθηση της εφαρμογής των εθνικών δράσεων που πρέπει να έχουν αναληφθεί μέχρι το 2015 στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία, εξασφαλίζοντας την υποβολή εκθέσεων προόδου εκ μέρους των κρατών μελών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει επίσης να υποβάλλει έκθεση για τα επιτεύγματα που υλοποιούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία πρέπει να συνδεθεί με εκείνη της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμπεριλάβουν στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεών τους συγκεκριμένους στόχους για τα άτομα με αναπηρίες, με στόχο τη μέτρηση της φτώχειας, του ποσοστού απασχόλησης και της εκπαίδευσης.

4.8 Τα μελλοντικά χρηματοδοτικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που προορίζονται να αντικαταστήσουν το πρόγραμμα για την απασχόληση και την κοινωνική αλληλεγγύη (PROGRESS) θα πρέπει να υποστηρίξουν τη συμμετοχή των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία που εκπροσωπούν τόσο τα άτομα με πολλαπλή αναπηρία όσο και εκείνα με ειδικές αναπηρίες, πράγμα που θα διευκολύνει την εφαρμογή της Σύμβασης.

4.9 Η ΕΟΚΕ καλεί τους ενδιαφερόμενους φορείς (π.χ. τα συνδικάτα, τους εργοδότες, τους φορείς παροχής υπηρεσιών, τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας και τις οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία) να συμμετάσχουν ενεργά στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία, εντός του πεδίου των αρμοδιοτήτων και των καθηκόντων τους.

4.10 Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας μπορούν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και των ευκαιριών πρόσβασης των ατόμων με ειδικές ανάγκες στην απασχόληση, τα αγαθά και τις υπηρεσίες.

4.11 Η ΕΟΚΕ καλεί τα συνδικάτα και τους εργοδότες να συμπεριλάβουν ειδικές ρήτρες για την αναπηρία στις συλλογικές διαπραγματεύσεις τόσο για την προώθηση αγορών εργασίας χωρίς αποκλεισμούς όσο και για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υιοθετήσουν συγκεκριμένα χρηματοοικονομικά μέτρα για την υποστήριξη των διαπραγματεύσεων.

4.12 Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία θα πρέπει να προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία και των εθνικών οικονομικών και κοινωνικών επιτροπών, με στόχο την περαιτέρω διάδοση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία σε εθνικό επίπεδο.

4.13 Η ΕΟΚΕ ζητά να συνεκτιμηθούν οι ανάγκες των ατόμων που χρειάζονται εντατική υποστήριξη και των ατόμων με ψυχοκοινωνική ανικανότητα σε όλα τα πεδία της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία.

5. Αναθεώρηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία το 2015 και νέο πλαίσιο μετά το 2020

5.1 Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ μιας προσεκτικής επανεξέτασης της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία και μιας φιλόδοξης δέσμης δράσεων για την περίοδο μετά το 2015, με στόχο την αντιμετώπιση της διακριτικής μεταχείρισης και την εδραίωση της ισότητας στην ΕΕ.

5.2 Η ΕΟΚΕ συνιστά την αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ και τη συστηματική ενσωμάτωση των αρχών της Σύμβασης στη νέα νομοθεσία και τις πολιτικές της ΕΕ.

5.3 Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη συνολική αναθεώρηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία μέχρι το 2013 προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τις διατάξεις της Σύμβασης και να καλυφθούν, μεταξύ άλλων, τομείς όπως το δικαίωμα στη ζωή και η αναγνώριση τινός ως προσώπου ενώπιον του νόμου.

5.4 Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι βασικοί στόχοι της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία είναι η ισότητα στην απασχόληση, την εκπαίδευση, την ελεύθερη κυκλοφορία και σε άλλους σχετικούς τομείς της ζωής των ατόμων με αναπηρία.

5.5 Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει ότι πρέπει να ζητείται η γνώμη της πριν από την υποβολή της έκθεσης εφαρμογής της ΕΕ προς την επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.

5.6 Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει τη σημασία της ύπαρξης συνεκτικών δεδομένων τόσο για τις εξελίξεις ως προς την εν λόγω πολιτική όσο και για τη δέουσα αξιολόγηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία και ζητά επιτακτικά την ανάπτυξη συγκεκριμένων δεικτών για την αναπηρία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Πρώτες προτάσεις για ένα νέο κατάλογο δράσεων στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία μετά το 2015

5.7 Η ΕΟΚΕ προτίθεται να παρακολουθήσει από κοντά την εφαρμογή της «ευρωπαϊκής πράξης για την προσβασιμότητα» από τα κράτη μέλη, μετά την έγκριση της νομοθετικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ως δεσμευτικής νομοθεσίας. Η ΕΟΚΕ ζητά ένα συγκεκριμένο σχέδιο για να καταστούν όλα τα όργανα της ΕΕ προσιτά στα άτομα με αναπηρίες (όσον αφορά τις υποδομές, τις διαδικασίες πρόσληψης, τις συνεδριάσεις, τους ιστοτόπους και την ενημέρωση).

5.8 Η ΕΟΚΕ εξαίρει τη σημασία που έχει η τροποποίηση των άρθρων της πρότασης οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά των διακρίσεων που σχετίζονται με την αναπηρία, με σκοπό τη συμμόρφωση προς τη Σύμβαση, και ζητά από τα κράτη μέλη να μεριμνούν με συνέπεια για τη θέσπιση ισχυρής ευρωπαϊκής νομοθεσίας που να επεκτείνει την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και πέραν του τομέα της απασχόλησης.

5.9 Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι ο νέος κατάλογος δράσεων για την περίοδο μετά το 2015 θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης κατάστασης των ατόμων με ψυχοκοινωνική ανικανότητα, των γυναικών, των κοριτσιών, των παιδιών και των ηλικιωμένων με αναπηρία, καθώς και των ατόμων που χρειάζονται εντατική υποστήριξη.

5.10 Η ΕΟΚΕ τονίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από την ελεύθερη κυκλοφορία. Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της υιοθέτησης μιας ευρωπαϊκής κάρτας κινητικότητας η οποία θα βασίζεται στην αμοιβαία αναγνώριση των παροχών σε είδος λόγω αναπηρίας από όλες τις χώρες της ΕΕ και θα επιτρέπει στα άτομα με αναπηρία να κυκλοφορούν ελεύθερα στην ΕΕ σε ισότιμη βάση με τους υπόλοιπους ευρωπαίους πολίτες. Κατά το παράδειγμα της κάρτας στάθμευσης, η κάρτα κινητικότητας θα πρέπει να αποσκοπεί επίσης στη διασφάλιση πρόσβασης σε διάφορες παροχές που προσφέρουν πολλοί δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, όπως για παράδειγμα η πρόσβαση στις δημόσιες συγκοινωνίες, σε μουσεία, κλπ. Η ΕΟΚΕ αναμένει συγκεκριμένες προτάσεις για την άρση των φραγμών που τροχοπεδούν τη μεταφορά τόσο των επιδομάτων αναπηρίας όσο και συγκεκριμένων υπηρεσιών υποστήριξης, όπως η δημόσια αρωγή και οι τεχνολογίες υποβοήθησης.

5.11 Η ΕΟΚΕ προτείνει τη δημιουργία παρατηρητηρίου για τις αναπηρίες το οποίο θα αναλύει την κατάσταση των ατόμων με αναπηρία στην ΕΕ, θα ανταλλάσσει βέλτιστες πρακτικές και θα υποστηρίζει εξελίξεις στον εν λόγω τομέα πολιτικής.

5.12 Η ΕΟΚΕ ζητά τη θέσπιση και την εφαρμογή ενός νομικά δεσμευτικού ευρωπαϊκού πλαισίου ποιότητας στα κράτη μέλη για τις υπηρεσίες που παρέχονται σε επίπεδο τοπικής κοινότητας.

5.13 Η ΕΟΚΕ συνιστά θερμά μια συμβατική εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς. Προτείνει τη διδασκαλία της νοηματικής γλώσσας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς και την πρόσληψη καθηγητών εξοικειωμένων με τη μέθοδο ανάγνωσης Braille και με άλλες μεθόδους κατάλληλες υποστήριξης των μαθητών με αναπηρία.

5.14 Η ΕΟΚΕ ζητά τη διαμόρφωση κοινού ευρωπαϊκού συστήματος αξιολόγησης της αναπηρίας βάσει προσέγγισης εστιασμένης στα ανθρώπινα δικαιώματα (19).

5.15 Η ΕΟΚΕ συνιστά να προαχθεί η ισότιμη αναγνώριση των ατόμων με αναπηρία ενώπιον του νόμου. Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα εθνικά δικαστήρια πρέπει να παρέχουν πρόσβαση στα άτομα με αναπηρία και να λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων.

5.16 Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι το δικαίωμα του εκλέγειν αποτελεί αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα που αναγνωρίζεται από τη Σύμβαση σε όλα τα άτομα με αναπηρία. Υπενθυμίζει σε όλα τα ενδιαφερόμενα θεσμικά όργανα ότι η ηλικία και η ιθαγένεια είναι οι μόνες απαιτήσεις που μπορούν να τεθούν ως προς το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Η ΕΟΚΕ απορρίπτει ρητά και κατηγορηματικά το ενδεχόμενο περιορισμού του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι λόγω αναπηρίας, είτε με δικαστική απόφαση, είτε με άλλα μέσα. Η ΕΟΚΕ ζητά από τα όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να καταργήσουν τους νόμους περί επιτροπείας που εισάγουν διακρίσεις, προκειμένου να μπορούν όλα τα άτομα με αναπηρία να ασκούν τα πολιτικά τους δικαιώματα σε ισότιμη βάση με τους υπόλοιπους πολίτες. Σημειώνει ότι για τη διασφάλιση του δικαιώματος συμμετοχής στις εθνικές εκλογές και στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιβάλλεται να επέλθουν εύλογες προσαρμογές στις διαδικασίες, στις εγκαταστάσεις και στα υλικά που απαιτούνται για τη διεξαγωγή μιας ψηφοφορίας.

5.17 Η ΕΟΚΕ ζητά στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων εργαλείων πολιτικής για τη βελτίωση της κατάστασης των ατόμων με αναπηρία. Συνιστά το εγχείρημα αυτό να αναληφθεί με τη χρηματοδότηση σχεδίων, μελετών και ερευνών σε επίπεδο ΕΕ.

Βρυξέλλες, 21 Σεπτεμβρίου 2011.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Staffan NILSSON

(2) ΣΛΕΕ: Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρθρο 19(1) «Με την επιφύλαξη των άλλων διατάξεων των Συνθηκών και εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων που παρέχουν στην Ένωση, το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα, σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία, και μετά την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μπορεί να αναλάβει δράση για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού».

(5) Άρθρο 1 της Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία: http://www.un.org/disabilities/default.asp?id=261.

(15) Ευρωπαϊκό 'Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβιώσεως και Εργασίας

(16) M/473 – Εντολή τυποποίησης προς CEN, CENELEC και ETSI για να συμπεριληφθεί ο «Σχεδιασμός για όλους» στις σχετικές πρωτοβουλίες τυποποίησης.

(17) ΕΕ C 354, της 28.12.2010, σελ. 8–15. Το «Americans with Disabilities Act (ADA)» είναι ένα νομοθετικό πλαίσιο που απαγορεύει τις διακρίσεις εις βάρος ατόμων με αναπηρίες στην απασχόληση, τις μεταφορές, τη δημόσια στέγαση, τις επικοινωνίες και τις κυβερνητικές δραστηριότητες. Επίσης, το ADA καθορίζει προϋποθέσεις για τις υπηρεσίες αναμετάδοσης στον τομέα των τηλεπικοινωνιών (telecommunications relay services).

(18) Βλ. τα πρότυπα που ήδη υλοποιούνται δυνάμει των εντολών 376 και 420, καθώς και τον ακόλουθο σύνδεσμο:

http://cms.horus.be/files/99909/MediaArchive/M420%20Mandate%20Access%20Built%20Environment.pdf.

(19) Ένα κοινό σύστημα αξιολόγησης της αναπηρίας, βασισμένο στα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στη Σύμβαση μέσω της αναθεώρησης της ICF (Διεθνής ταξινόμηση νόσων, αναπηριών και υγείας του ΠΟΥ).