Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα: «Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με την προσωρινή αναστολή των αυτόνομων δασμών του κοινού δασμολογίου κατά την εισαγωγή ορισμένων βιομηχανικών προϊόντων στις Καναρίους Νήσους»

Στις 16 Ιουνίου 2011, και σύμφωνα με το άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την

«Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με την προσωρινή αναστολή των αυτόνομων δασμών του κοινού δασμολογίου κατά την εισαγωγή ορισμένων βιομηχανικών προϊόντων στις Καναρίους Νήσους»

Στις 20 Σεπτεμβρίου 2011, το Προεδρείο της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής ανέθεσε στο ειδικευμένο τμήμα «Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση» τις σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες.

Λόγω του επείγοντος χαρακτήρα των εργασιών, κατά την 474η σύνοδο ολομέλειας, της 21ης και 22ας Σεπτεμβρίου 2011 (συνεδρίαση της 22ας Σεπτεμβρίου 2011), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή όρισε γενικό εισηγητή τον κ. Bernardo HERNÁNDEZ BATALLER και υιοθέτησε με 132 ψήφους υπέρ και 5 ψήφους κατά, την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1.1 Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση, λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι εύστοχη από κοινωνική και οικονομική άποψη και ότι η Ένωση διαθέτει πλήρη νομιμότητα για την υιοθέτησή της, δυνάμει των αποκλειστικών της αρμοδιοτήτων σε τελωνειακά θέματα.

1.2 Επιπροσθέτως, η πρόταση επηρεάζει μόνον έναν συγκεκριμένο αριθμό προϊόντων και αγαθών, τα οποία έχουν ήδη προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 704/2002 του Συμβουλίου, της 25ης Μαρτίου 2002, στα οποία προστίθενται τέσσερα μόνον επιπλέον προϊόντα (το καουτσούκ και ορισμένα παράγωγα πολυμερών).

1.3 Η επιβολή ελέγχων τελικής χρήσης, σύμφωνα με τον κοινοτικό τελωνειακό κώδικα και τις διατάξεις εφαρμογής του, συνιστά πάγια διαδικασία στις περιπτώσεις αυτές και δεν επιφέρει σημαντικό πρόσθετο διοικητικό φόρτο για τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και για τους οικονομικούς παράγοντες.

1.4 Η διατήρηση της αναστολής των αυτόνομων δασμών του κοινού δασμολογίου για τις εισαγωγές βιομηχανικών προϊόντων κρίνεται επωφελής για την οικονομία των Καναρίων Νήσων, στην οποία η κρίση είχε εντονότερες επιπτώσεις απ’ ό,τι σε άλλες περιφέρειες της Ένωσης και του Βασιλείου της Ισπανίας.

1.5 Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει (1) ότι η διατήρηση ειδικών οικονομικών και φορολογικών καθεστώτων αποτελεί αναγκαίο μέσο βοήθειας των εξόχως απόκεντρων περιφερειών ώστε να υπερβούν τις διαρθρωτικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν.

2.1 Οι Κανάριες Νήσοι σχηματίζουν αρχιπέλαγος με συνολική έκταση περίπου 7 542 Km2, ευρισκόμενο στον Ατλαντικό Ωκεανό, σε απόσταση άνω των 1 000 χιλιομέτρων από το πλησιέστερο σημείο της Ιβηρικής Χερσονήσου και ανήκουν, μαζί με τις νήσους των Αζορών, της Μαδέρας, της Σωτηρίας και του Πράσινου Ακρωτηρίου στη βιογεωγραφική ενότητα της Μακαρονησίας. Λόγω κυρίως της μεγάλης απόστασής τους και του νησιωτικού χαρακτήρα τους, υπάγονται στις καλούμενες εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, για τις οποίες η ΕΟΚΕ έχει εκθέσει επανειλημμένα τις θέσεις της (2).

2.1.1 Ο πληθυσμός τους ανέρχεται σήμερα σε 2 118 519 κατοίκους. Τα δύο νησιά που συγκεντρώνουν τους περισσότερους κατοίκους είναι η Τενερίφη (906 854 κάτοικοι) και η Gran Canaria (845 676 κάτοικοι) (3) – δηλαδή άνω του 80 % του πληθυσμού συγκεντρώνονται στα δύο αυτά νησιά, όπου η μεγάλη πυκνότητα πληθυσμού προκαλεί ορισμένα κοινωνικά προβλήματα όπως υψηλά ποσοστά ανεργίας και αποδημίας.

2.1.2 Λόγω της απομακρυσμένης θέσης των Καναρίων Νήσων, οι οικονομικοί φορείς υφίστανται ορισμένα οικονομικά και εμπορικά μειονεκτήματα, που έχουν δυσμενή αντίκτυπο στις δημογραφικές τάσεις, στην απασχόληση και στην οικονομική και κοινωνική εξέλιξη. Ειδικότερα, οι κλάδοι της βιομηχανίας και της οικοδομής και οι επικουρικές αυτών βιομηχανίες υπέστησαν βαρύ πλήγμα από την τρέχουσα οικονομική κρίση, η οποία οδήγησε σε αύξηση της ανεργίας, που υπερβαίνει τον εθνικό μέσο όρο της Ισπανίας, ενώ υπάρχει κίνδυνος να καταστεί πιο ευάλωτη η γενική οικονομική κατάσταση, λόγω της αστάθειας του διεθνούς τουρισμού, από τον οποίο η περιφέρεια εξαρτάται όλο και περισσότερο.

2.1.3 Όπως έχει ήδη επισημάνει η ΕΟΚΕ (4), οι νησιωτικές περιοχές χαρακτηρίζονται από κάποια μόνιμα μειονεκτήματα, που τις διαχωρίζουν σαφώς από τις ηπειρωτικές περιφέρειες. Τα μόνιμα αυτά μειονεκτήματα παρουσιάζουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά, παρότι σε διαφορετικό βαθμό, που είναι, μεταξύ άλλων: απομόνωση από την ηπειρωτική Ευρώπη· υψηλό πρόσθετο κόστος των θαλάσσιων και εναέριων μεταφορών, των επικοινωνιών και των υποδομών, λόγω των φυσικών και κλιματικών εμποδίων· περιορισμένη έκταση των χρησιμοποιήσιμων γαιών· περιορισμένοι αλιευτικοί πόροι· περιορισμένοι υδάτινοι πόροι· ανεπάρκεια πηγών ενέργειας· ρύπανση της θάλασσας και των ακτών· δυσχερής διαχείριση των απορριμμάτων· μείωση του πληθυσμού, ιδίως δε των νέων· διάβρωση των ακτών· έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού· απουσία οικονομικού περιβάλλοντος για τις επιχειρήσεις και δυσχέρεια πρόσβασης στην παιδεία και την υγεία.

2.1.4 Η ΕΟΚΕ έχει ήδη διατυπώσει τις θέσεις της (5) σχετικά με την έννοια του «πρόσθετου κόστους» των εξόχως απόκεντρων περιφερειών και έχει καταρτίσει έναν μη εξαντλητικό κατάλογο που εκτείνεται από το κόστος μεταφοράς αγαθών, υλικών και προσώπων, που είναι υψηλότερο, έως το κόστος αποθήκευσης, προσλήψεων ή εγκατάστασης, που είναι επίσης υψηλότερο.

2.1.5 Η βιομηχανική παραγωγή των Καναρίων Νήσων απευθύνεται, κυρίως, στην τοπική αγορά και αντιμετωπίζει τεράστιες δυσκολίες για να εξεύρει πελάτες εκτός των Νήσων. Η δυσχερής αυτή κατάσταση οφείλεται κατά κύριο λόγο στην έλλειψη μεταφορικών μέσων και στο υψηλό κόστος αγοράς και διανομής των εμπορευμάτων. Το γεγονός αυτό έχει δυσμενή επίπτωση στο κόστος παραγωγής των κατεργασμένων προϊόντων, που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κόστος παραγωγής, σε σύγκριση με το αντίστοιχο κόστος των ανάλογων επιχειρήσεων στην ηπειρωτική Ισπανία.

3.1 Οι Κανάριοι Νήσοι έγιναν μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την προσχώρηση του Βασιλείου της Ισπανίας, το έτος 1986. Στην Πράξη Προσχώρησης της Ισπανίας και της Πορτογαλίας αναγνωρίζεται η ιδιαίτερη και δυσχερής κοινωνική και οικονομική κατάσταση του αρχιπελάγους. Λόγω των ιδιαίτερων δυσχερειών τους, στην αρχή, οι Κανάριοι Νήσοι εξαιρούνταν από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, από την κοινή εμπορική πολιτική και από την κοινή γεωργική και αλιευτική πολιτική.

3.2 Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναγνωρίσει τα ιδιαίτερα και ιδιόμορφα προβλήματα της περιφέρειας αυτής και τις επιπτώσεις τους όσον αφορά την ένταξη του αρχιπελάγους στην Ένωση. Κατά τα τελευταία χρόνια, έχουν εισαχθεί μέτρα, τα οποία, με πνεύμα κατανόησης και με συνυπολογισμό των ιδιαιτεροτήτων της νησιωτικής και της εξόχως απόκεντρης περιφέρειας, οδήγησαν στη μείωση του επιπέδου και της επίδρασης των εξαιρέσεων αυτών, έτσι ώστε οι Νήσοι αποτελούν πλέον αναπόσπαστο μέρος του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας από τις 31 Δεκεμβρίου 2000, ημερομηνία κατά την οποία ετέθη σε πλήρη εφαρμογή το κοινό δασμολόγιο (6).

3.3 Ως επακόλουθο των ανωτέρω, υιοθετήθηκε ο κανονισμός (ΕΚ) του Συμβουλίου αριθ. 1911/91 για την εφαρμογή των διατάξεων του κοινοτικού δικαίου στις Καναρίους Νήσους (7), ο οποίος στη συνέχεια υπέστη διάφορες τροποποιήσεις. Κατ’ εφαρμογήν του εν λόγω κανονισμού αριθ. 1911/91, αναπτύχθηκαν ειδικά μέτρα, μέσω της απόφασης του Συμβουλίου 91/314/ΕΚ για τη θέσπιση προγράμματος ειδικών μέτρων λόγω του απομακρυσμένου και νησιωτικού χαρακτήρα των Καναρίων Νήσων (POSEICAN) (8). Το πρόγραμμα αυτό κατέστησε δυνατή την προσαρμογή ορισμένων κοινών πολιτικών, καθώς και την υιοθέτηση ορισμένων ειδικών μέτρων υπέρ των Καναρίων Νήσων.

3.4 Με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 704/2002 του Συμβουλίου, της 25ης Μαρτίου 2002, αναστέλλονται προσωρινά οι αυτόνομοι δασμοί του κοινού δασμολογίου κατά την εισαγωγή ορισμένων βιομηχανικών προϊόντων και ρυθμίζεται ό,τι σχετίζεται με το άνοιγμα και τον τρόπο διαχείρισης των αυτόνομων κοινοτικών δασμολογικών ποσοστώσεων κατά την εισαγωγή ορισμένων προϊόντων αλιείας στις Καναρίους Νήσους. Σύμφωνα με τον κανονισμό αυτόν, η αναστολή των δασμών του κοινού δασμολογίου για συγκεκριμένα κεφαλαιουχικά αγαθά για εμπορική ή βιομηχανική χρήση εκπνέει στις 31 Δεκεμβρίου 2011, γι’ αυτό και υποβάλλεται η υπό εξέταση πρόταση πριν από τη λήξη της ισχύος του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 704/2002.

3.5 Από την άλλη πλευρά, το άρθρο 349 της ΣΛΕΕ αναγνωρίζει τις Καναρίους Νήσους ως εξόχως απόκεντρη περιφέρεια, λαμβάνει υπόψη τη διαρθρωτική οικονομική και κοινωνική κατάστασή τους και αναγνωρίζει τη μεγάλη απόσταση, τον νησιωτικό τους χαρακτήρα, τη μικρή έκταση, τη δύσκολη μορφολογία και κλίμα, την οικονομική εξάρτηση από μικρό αριθμό προϊόντων, προβλήματα μόνιμα και σωρευτικά τα οποία αναχαιτίζουν σημαντικά την ανάπτυξή τους, γι’ αυτό και παρέχει τη δυνατότητα στο Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, να θεσπίζει ειδικά μέτρα, μεταξύ των οποίων μέτρα που αφορούν την τελωνειακή και εμπορική πολιτική, τη φορολογική πολιτική, τις ελεύθερες ζώνες, τη γεωργική και αλιευτική πολιτική, τους όρους προμήθειας πρώτων υλών και βασικών καταναλωτικών αγαθών, τις κρατικές ενισχύσεις και τις προϋποθέσεις πρόσβασης στα Διαρθρωτικά Ταμεία και στα οριζόντια προγράμματα της Ένωσης.

4.1 Για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ένωσης, η ΣΛΕΕ επιτρέπει τη θέσπιση ειδικών μέτρων που θα τις βοηθήσουν να υπερβούν τα οικονομικά μειονεκτήματα που υφίστανται λόγω της γεωγραφικής τους θέσης. Η παρατεταμένη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση έχει οξύνει τα προβλήματα δημιουργίας απασχόλησης και απώλειας της ανταγωνιστικότητας στις Καναρίους Νήσους.

4.2 Ως εκ τούτου, η Κυβέρνηση του Βασιλείου της Ισπανίας ζήτησε την παράταση του ισχύοντος συστήματος που προβλέπει αναστολή δασμών κατά την εισαγωγή ορισμένων προϊόντων στις Νήσους αυτές, μέσω πρότασης κανονισμού του Συμβουλίου. Επίσης, αναστέλλονται οι δασμοί του κοινού δασμολογίου για τέσσερα νέα προϊόντα.

4.3 Στην πρόταση επιδιώκεται η συνέπεια με τις λοιπές πολιτικές της Ένωσης, ιδίως στο πεδίο του διεθνούς εμπορίου, του ανταγωνισμού, των επιχειρήσεων, της ανάπτυξης και των εξωτερικών σχέσεων. Τέτοιου είδους μέτρα είθισται να υιοθετούνται τακτικά, για την ενίσχυση των οικονομικών φορέων.

4.3.1 Η πρόταση επιτρέπει στους τοπικούς οικονομικούς φορείς του αρχιπελάγους να εισάγουν ορισμένες πρώτες ύλες, ανταλλακτικά, συστατικά μέρη και κεφαλαιουχικά αγαθά χωρίς να καταβάλλουν τους αντίστοιχους δασμούς, χάρη στην προσωρινή αναστολή τους.

4.3.1.1 Συγκεκριμένα, από την 1η Ιανουαρίου 2012 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021, αναστέλλονται πλήρως οι δασμοί του κοινού δασμολογίου που εφαρμόζονται στις εισαγωγές στις Καναρίους νήσους κεφαλαιουχικών αγαθών για εμπορική ή βιομηχανική χρήση που προσδιορίζονται στο παράρτημα.

4.3.1.2 Τα προϊόντα αυτά, για περίοδο τουλάχιστον 24 μηνών από τη θέση τους σε ελεύθερη κυκλοφορία, χρησιμοποιούνται από τους οικονομικούς φορείς που είναι εγκατεστημένοι στις Καναρίους νήσους.

4.3.1.3 Επίσης, από την 1η Ιανουαρίου 2012 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021 αναστέλλονται πλήρως οι δασμοί του κοινού δασμολογίου που εφαρμόζονται στις εισαγωγές στις Καναρίους νήσους πρώτων υλών, ανταλλακτικών και συστατικών μερών που υπάγονται στους κωδικούς ΣΟ οι οποίοι απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ, στην ενημερωμένη του μορφή, εφόσον προορίζονται για βιομηχανική μεταποίηση και συντήρηση στις Καναρίους νήσους.

4.3.2 Για την αποφυγή τυχόν καταχρήσεων ή μεταβολών των παραδοσιακών εμπορικών ροών, προβλέπεται η θέσπιση ελέγχων και μηχανισμών συνεργασίας, ώστε να αποτραπεί η δόλια χρήση ή η μεταβολή των παραδοσιακών εμπορικών ροών, χάρη στην υποβολή των προϊόντων που επωφελούνται δασμολογικών αναστολών σε έλεγχο τελικής χρήσης.

4.3.3 Οι πρώτες ύλες, τα ανταλλακτικά και τα συστατικά μέρη θα πρέπει να προορίζονται για βιομηχανική μεταποίηση και συντήρηση στις Καναρίους Νήσους για να μπορούν να τύχουν δασμολογικής αναστολής.

4.3.4 Επιπλέον, τα κεφαλαιουχικά αγαθά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται από τοπικές επιχειρήσεις των νήσων για διάστημα τουλάχιστον δύο ετών πριν πωληθούν ελεύθερα σε άλλες επιχειρήσεις εγκατεστημένες στο υπόλοιπο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

4.3.4.1 Προκειμένου να δημιουργηθούν μακροπρόθεσμες προοπτικές για τους επενδυτές και να είναι σε θέση οι οικονομικοί φορείς να αναπτύξουν κάποιο επίπεδο βιομηχανικής και εμπορικής δραστηριότητας, παρατείνεται πλήρως για μια δεκαετία η αναστολή των δασμών του κοινού δασμολογίου για ορισμένα προϊόντα που απαριθμούνται στο παράρτημα II και στο παράρτημα III του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 704/2002.

4.3.4.2 Για να διασφαλιστεί ότι μόνον οι οικονομικοί φορείς που είναι εγκατεστημένοι στο έδαφος των Καναρίων νήσων θα επωφελούνται των προβλεπόμενων δασμολογικών μέτρων, οι αναστολές θα πρέπει να εξαρτώνται από την τελική χρήση των προϊόντων, σύμφωνα με τον κοινοτικό τελωνειακό κώδικα, ενώ, σε περίπτωση εκτροπής του εμπορίου, ανατίθενται στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες, ώστε να μπορεί να διακόψει προσωρινά την αναστολή.

5.1 Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την πρόταση τροποποίησης του κανονισμού (ΕΚ) και εκτιμά ότι τα ειδικά μέτρα που περιλαμβάνει μπορούν να υιοθετηθούν χωρίς ουδόλως να υπονομεύεται η ακεραιότητα και η συνοχή της έννομης τάξης της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της εσωτερικής αγοράς και των κοινών πολιτικών.

5.2 Οι νομικοί και οικονομικοί λόγοι που δικαιολογούν τη λήψη αυτών των μέτρων επιβεβαιώνονται και από άλλα στοιχεία, όπως λ.χ. ότι η ομάδα εργασίας των εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής «Δασμολογική οικονομία» δεν εξέφρασε καμία αντίρρηση για την μελλοντική υιοθέτηση των εν λόγω μέτρων ή ακόμη ότι δεν απαιτήθηκε η διενέργεια μελέτης αντικτύπου για την εκπόνηση των μέτρων αυτών, λόγω της καθολικής εμβέλειάς τους.

5.3 Η Επιτροπή θεμελιώνει την πρόταση κανονισμού στο άρθρο 349 της ΣΛΕΕ, παρότι το σύνολο του περιεχομένου των μέτρων αφορά την τελωνιακή πολιτική, η οποία υπάγεται σε αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ. Ως εκ τούτου, φαίνεται αυστηρά τυπολατρική η πρόβλεψη της διαβίβασής της στα εθνικά κοινοβούλια — η οποία απορρέει ίσως από μια διασταλτική ερμηνεία του πρωτοκόλλου αριθ. 1 που προσαρτάται στην ΣΕΕ και την ΣΛΕΕ (σχετικά με το ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση).

5.4 Το γεγονός αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε επιβράδυνση της διαδικασίας υιοθέτησης του κανονισμού, κατά την οποία δεν αποκλείεται να ανακύψουν έντονες επικρίσεις ή διαμάχες εσωτερικού χαρακτήρα, οι οποίες συχνά υπονομεύουν το κοινό συμφέρον της Ένωσης ή την ευόδωση ορισμένων ειδικών στόχων, όπως είναι η προστασία των εξόχως απόκεντρων εδαφών και περιφερειών έναντι των αντίξοων οικονομικών συνθηκών.

5.5 Ακόμη, θα ήταν σκόπιμο να οριοθετηθεί ποιοτικά και ποσοτικά η έννοια της «εκτροπής του εμπορίου», βάσει της οποίας η Επιτροπή θα δύναται να θεσπίζει εκτελεστικές πράξεις για την απόσυρση των δασμολογικών απαλλαγών.

5.6 Πολύ περισσότερο μάλιστα που, για την εκτίμηση της ποσοτικής πτυχής τέτοιων εκτροπών, θα απαιτείται η διενέργεια πολύπλοκων οικονομικών αναλύσεων της αγοράς, ώστε να προσδιοριστεί η πραγματική ισορροπία μεταξύ των εισαγωγών των σχετικών προϊόντων και των αναγκών της ζήτησης στην τοπική αγορά.

5.7 Ομοίως, θα πρέπει να διασαφηνιστεί η νομική φύση των πράξεων που θα αποτελούν οριστική απόφαση ως προς την διατήρηση ή την κατάργηση της απόσυρσης του καθεστώτος αναστολής, μετά την παρέλευση της προθεσμίας των 12 μηνών που θεσπίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 της πρότασης κανονισμού.

5.8 Δεδομένου ότι η υιοθέτηση κανονισμού για την υπό εξέταση προσωρινή αναστολή, σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία, υπάγεται στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου, φαίνεται λογικό οι ανωτέρω πράξεις περί οριστικής απόφασης να υιοθετούνται επίσης από το Συμβούλιο, και να περιοριστεί επομένως η σχετική αρμοδιότητα που εκχωρείται στην Επιτροπή στην ενδεχόμενη υιοθέτηση των πράξεων για την προσωρινή απόσυρση των δασμολογικών απαλλαγών, για μέγιστη περίοδο 12 μηνών.

5.9 Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι η πρόταση συμβάλλει στη διασφάλιση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, καθώς και των ίσων ευκαιριών ανταγωνισμού στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι αντισταθμίζει τα μόνιμα γεωγραφικά, φυσικά, οικονομικά, κοινωνικά και διαρθρωτικά μειονεκτήματα που χαρακτηρίζουν τις Καναρίους Νήσους.

5.10 Η προβλεπόμενη αναστολή των δασμών συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας, δεδομένης της έντασης των μειονεκτημάτων που πλήττουν τις Καναρίους Νήσους, εάν αυτά υπολογιστούν με βάση την προσπελασιμότητα, τη δημογραφική κατάσταση και, ενδεχομένως, την παραγωγικότητα. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η αναστολή των δασμών αποβλέπει στην αντιστάθμιση του πρόσθετου κόστους που συνδέεται με την κατάσταση του αρχιπελάγους και δεν συνιστά παράγοντα στρέβλωσης της αγοράς, αντιθέτως μάλιστα, αποτελεί παράγοντα εξισορρόπησης.

6.1 Δεδομένου ότι δεν επετεύχθη η μείωση των προβλημάτων πρόσβασης στην ηπειρωτική Ευρώπη, η θέσπιση διαφοροποιημένου οικονομικού και φορολογικού καθεστώτος στις Καναρίους Νήσους αποτέλεσε μηχανισμό τόνωσης του δυναμισμού της οικονομίας τους, μέσω του οποίου επιχειρήθηκε η αντιστάθμιση των διαρθρωτικών μειονεκτημάτων που την πλήττουν.

6.2 Το μέγεθος της τοπικής αγοράς του αρχιπελάγους και των επιχειρήσεών της δεν αφήνει περιθώρια για πολιτικές συνέργειας μεταξύ υπηρεσιών, πρώτων υλών, παραγωγικών διαδικασιών, μεταφοράς, διάθεσης στην εσωτερική καταναλωτική αγορά και ικανότητας εξαγωγής, γεγονός που στερεί από τις επιχειρήσεις τη δυνατότητα δημιουργίας προστιθέμενης αξίας κατά τρόπο βιώσιμο ή μέσω οριακού κόστους συνδεδεμένου με τη ζήτηση (αξιοποίηση των οικονομιών κλίμακας).

6.3 Όλοι αυτοί οι παράγοντες του νησιωτικού χαρακτήρα και του πρόσθετου κόστους οδηγούν τον κλάδο της βιομηχανίας σε απώλεια ανταγωνιστικότητας έναντι των λοιπών αγορών, οι οποίες, σε ένα περιβάλλον ολοένα και περισσότερο παγκοσμιοποιημένο, αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, λόγω της δυνατότητας μετεγκατάστασης, με όλες τις συνέπειες που θα είχε για την οικονομία των Καναρίων η παρακμή ενός κλάδου που δημιουργεί απασχόληση μεγαλύτερης ειδίκευσης, σταθερή, και όπου μπορούν να αναπτυχθούν ευκολότερα καινοτόμες διαδικασίες.

6.4 Με τους φορολογικούς και δασμολογικούς μηχανισμούς, επιχειρήθηκε η αντιστάθμιση του πρόσθετου κόστους που καλείται να αντιμετωπίσει ο βιομηχανικός κλάδος σε μια εξόχως απόκεντρη περιφέρεια. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, το πρόσθετο κόστος στις Καναρίους Νήσους λόγω της εξόχως απόκεντρης θέσης τους εκτιμάται σε 5 988 273 924 ευρώ, το 25 % των οποίων βαρύνει τη βιομηχανία.

6.5 Ο βιομηχανικός κλάδος των Καναρίων εκτιμά ότι το 32 % του πρόσθετου κόστους οφείλεται στο καλούμενο «αργούν παραγωγικό δυναμικό». Πρόκειται για το πρόσθετο κόστος που οφείλεται στην αδυναμία αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων που προσφέρουν οι οικονομίες κλίμακας, επειδή οι επιχειρήσεις των Καναρίων βρίσκονται αντιμέτωπες με μια περιορισμένη τοπική αγορά και με δυσχέρειες πρόσβασης στις εξωτερικές αγορές, εφόσον το 25 % του πρόσθετου κόστους οφείλεται στη μεταφορά και το 28 % στο πρόσθετο κόστος της ενέργειας.

Βρυξέλλες, 22 Σεπτεμβρίου 2011.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Staffan NILSSON

(3) Στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής της Ισπανίας.