Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Προς ένα ενεργειακό σύστημα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών έως το 2050» (διερευνητική γνωμοδότηση)

2011/C 107/08

Εισηγητής: ο κ. PEZZINI

Στις 12 Μαΐου 2010, και σύμφωνα με το άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με το ακόλουθο θέμα:

Χάρτης πορείας για ένα ενεργειακό σύστημα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών έως το 2050

(διερευνητική γνωμοδότηση).

Το ειδικευμένο τμήμα «Μεταφορές, ενέργεια, υποδομές και κοινωνία των πληροφοριών», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΕΟΚΕ, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 2 Φεβρουαρίου 2011.

Κατά την 469η σύνοδο ολομέλειας, της 16ης και 17ης Φεβρουαρίου 2011 (συνεδρίαση της 17ης Φεβρουαρίου 2011), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε, με 193 ψήφους υπέρ, 3 ψήφους κατά και 5 αποχές, την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1   Η ΕΟΚΕ θεωρεί ιδιαίτερα σημαντικό τόσο τον καθορισμό μιας ουσιαστικής ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής πολιτικής στον ενεργειακό τομέα, όσο και την εκπόνηση αντίστοιχης ενωσιακής στρατηγικής μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου χαρακτήρα· μια στρατηγική η οποία θα περιλαμβάνει έναν χάρτη πορείας για τον περιορισμό έως το 2050 –με ανταγωνιστικούς και βιώσιμους όρους– της περιεκτικότητας της παραγόμενης ενέργειας σε διοξείδιο του άνθρακα, για την αντιμετώπιση, σε παγκόσμιο επίπεδο, του ζητήματος της κλιματικής αλλαγής και για την ικανοποίηση των κοινωνικών και βιομηχανικών αναγκών της ΕΕ.

1.2   Κατά την ΕΟΚΕ, η υλοποίηση κοινής ενεργειακής πολιτικής παγκόσμιας εμβέλειας προϋποθέτει τη σύσταση μιας «Ολοκληρωμένης ενεργειακής κοινότητας», σύμφωνα και με το άρθρο 194 της Συνθήκης της Λισσαβώνας.

1.3   Κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ, ο χάρτης πορείας για ένα ενεργειακό σύστημα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών έως το 2050 θα πρέπει:

1.4   Η ΕΟΚΕ θεωρεί απολύτως αναγκαία την υιοθέτηση ενός συνδυασμού πολιτικών αποτελούμενου από τα εξής:

1.5   Κατά την εκπόνηση του χάρτη πορείας με ορίζοντα το 2050, η ΕΟΚΕ θεωρεί σκόπιμο να ληφθούν υπόψη οι ακόλουθες τέσσερις καθοριστικές μεταβλητές:

1.6   Όσον αφορά τον «εξοπλισμό» της ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, η ΕΟΚΕ θεωρεί απολύτως αναγκαίο να δρομολογηθεί –πάραυτα και κατά τρόπο προγραμματισμένο και συναινετικό– η πραγματοποίηση επενδύσεων στις ακόλουθες δράσεις:

1.7   Όσον αφορά τους βραχυπρόθεσμους προς υλοποίηση στόχους, η ΕΟΚΕ θεωρεί σκόπιμο να δοθεί άμεσα έμφαση στα εξής:

1.8   Μεσοπρόθεσμα, κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, απαιτείται να εξασφαλιστούν τα εξής:

1.9   Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι θα πρέπει, κατ’ αρχάς, να επιδιωχθούν τα εξής:

1.10   Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι επιβάλλεται η εκπόνηση και η προαγωγή, πανευρωπαϊκά, σαφούς επικοινωνιακής πολιτικής· μιας πολιτικής που θα στέλνει μήνυμα πειστικό με ουσιαστική απήχηση στις διάφορες ενδιαφερόμενες κατηγορίες του πληθυσμού και δη στο ευρύ κοινό.

2.   Εισαγωγή

2.1   Μολονότι η παγκόσμια κλιματική αλλαγή αποτελεί πλέον κοινή παραδοχή, δεν ισχύει το ίδιο για τη φύση και το μέγεθος των επιπτώσεων αυτής της αλλαγής.

2.2   Η ΕΕ πρέπει να αποφασίσει τι είδους Ευρώπη επιθυμεί για το 2020 και εντεύθεν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης μέσω μιας ενεργειακής στρατηγικής για την περίοδο 2011-2020, σε συνδυασμό με έναν χάρτη πορείας, ο οποίος αποσκοπεί στην «απεξάρτηση» της ενέργειας από τον άνθρακα έως το 2050.

2.3   Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε την ΕΟΚΕ να καταρτίσει δύο ξεχωριστές διερευνητικές γνωμοδοτήσεις σχετικά με τις μεσοπρόθεσμες και τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης· μια πρώτη με ορίζοντα το 2020 και μια δεύτερη με ορίζοντα το 2050, στην οποία επικεντρώνεται και η παρούσα διερευνητική γνωμοδότηση.

2.4   Ο χάρτης πορείας για ένα ενεργειακό σύστημα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών έως το 2050 θα πρέπει:

2.5   Σε όλα τα έως τώρα διαθέσιμα σενάρια όσον αφορά τους στόχους περί μείωσης των εκπομπών κατά 80 % έως το 2050, η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι πρέπει να δοθεί έμφαση σε ένα συνδυασμό πολιτικών χαρακτηριζόμενων από:

2.6   Όσον αφορά τον «εξοπλισμό» της ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, ο οποίος θα απαιτηθεί ανεξαρτήτως του επιλεχθέντος συνδυασμού πολιτικών και των πραγματοποιηθεισών ανακαλύψεων, η ΕΟΚΕ κρίνει σκόπιμη την υλοποίηση επενδύσεων με στόχο:

2.7   Σε παγκόσμια κλίμακα, η έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ) και άλλων διεθνών οργανισμών περιλαμβάνει επίσης ορισμένα σενάρια που καταδεικνύουν ότι η σημερινή διαχείριση της ενέργειας είναι μακροπρόθεσμα ατελέσφορη από πολλές απόψεις: περιβαλλοντική, οικονομική, κοινωνική κ.ά.

2.8   Όλες οι χώρες του πλανήτη θα πρέπει να δεσμευθούν για την υιοθέτηση, έως το 2011, αναπτυξιακών στρατηγικών περιορισμένων ανθρακούχων εκπομπών στους τομείς που εμφανίζουν υψηλά επίπεδα εκπομπών. Διαφορετικά, οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες με υψηλή ένταση ενέργειας κινδυνεύουν να χάσουν την ανταγωνιστικότητά τους στην παγκόσμια αγορά και επομένως να μεταφέρουν την παραγωγή τους (διαρροή άνθρακα) εκτός Ευρώπης, χωρίς μείωση των εκπομπών CO2. Οι στρατηγικές αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν, παραδείγματος χάρη, και την ταχεία μείωση της αποψίλωσης των τροπικών δασών.

2.9   Οι στρατηγικοί τομείς παρέμβασης διεθνώς, οι οποίοι προσδιορίστηκαν από την Ομάδα G20, υποδιαιρούνται σε δύο κατηγορίες, εκ των οποίων η μία έχει βραχυπρόθεσμο και η άλλη μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

2.9.1   Στην πρώτη κατηγορία εμπίπτουν οι δράσεις που αποσκοπούν στην προώθηση της ζήτησης και στη στήριξη του εισοδήματος, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τα εξής:

2.9.2   Τα μέτρα με μεσοπρόθεσμο έως μακροπρόθεσμο ορίζοντα έχουν, αντίθετα, ως στόχο να κερδηθεί η εμπιστοσύνη των ιδιωτών επενδυτών και επιχειρηματιών σε τομείς που προορίζονται να καταστούν οι πυλώνες μιας ανάπτυξης συμβατής προς το περιβάλλον. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τα εξής:

2.10   Σύμφωνα με άλλο σενάριο, οι παγκόσμιες εκπομπές θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 50 % έως το 2050, κυρίως με τη συμβολή των ακόλουθων τεσσάρων παραγόντων:

Στην πραγματικότητα, ορισμένες από τις τεχνολογίες που προβλέπονται σε αυτό το σενάριο είτε δεν είναι ακόμη διαθέσιμες είτε χρήζουν αισθητής βελτίωσης και μείωσης του κόστους τους.

2.11   Μεταξύ των τεχνολογιών που κρίνεται σκόπιμο να χρησιμοποιηθούν, συνιστάται να συμπεριληφθούν η δέσμευση και η αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και η ανάπτυξη ηλεκτρικών οχημάτων.

2.11.1   Στην περίπτωση των ηλεκτρικών οχημάτων, αναμένονται αξιοσημείωτες τεχνολογικές εξελίξεις όσον αφορά:

2.12   Τεράστια πρόοδος αναμένεται επίσης να σημειωθεί κατά πάσα πιθανότητα μετά το 2020, όσον αφορά την ανάπτυξη των οχημάτων με κυψέλες καυσίμου υδρογόνου.

2.13   Σχετικά με τα ηλεκτρικά οχήματα, δεν υπάρχει προς το παρόν κατάλληλο ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο. Η Επιτροπή προτίθεται να αντιμετωπίσει δεόντως το πρόβλημα αυτό στο εγγύς μέλλον [COM(2010) 186 τελικό].

2.14   Κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας απαλλαγμένης από το διοξείδιο του άνθρακα θα παρείχε σημαντικές ευκαιρίες για τον περιορισμό των εκπομπών στους τελικούς τομείς (παραδείγματος χάρη, η μετάβαση από τη θέρμανση με ορυκτά καύσιμα σε αποδοτικές αντλίες θερμότητας με φυσικό αέριο).

2.15   Το «ενάρετο» σενάριο, το οποίο θα καθιστούσε δυνατή την ουσιαστική μείωση των ατμοσφαιρικών εκπομπών, περιλαμβάνει έναν συνδυασμό ποικίλων μέτρων (μεταξύ των οποίων προβλέπονται ειδικότερα τα εξής: μείγμα παραγωγής αποτελούμενο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πυρηνική ενέργεια, ενεργειακή απόδοση, επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα). Επιπλέον, εκτιμάται (έκθεση «IEA’s 2010 ETP report – Scenarios and strategies to 2050» / «Προοπτικές Ενεργειακής Τεχνολογίας, 2010, ΔΟΕ - Σενάρια και στρατηγικές με ορίζοντα το 2050») ότι, για να μειωθούν οι εκπομπές κατά το ήμισυ, «η κυβερνητική χρηματοδότηση που διατίθεται σε προγράμματα ΕΑ&Ε για τις τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα θα πρέπει να είναι δύο έως πέντε φορές υψηλότερη από τα σημερινά επίπεδα»· απαιτείται δε «η υιοθέτηση των υφιστάμενων βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τον σχεδιασμό και τη διάδοσή τους».

2.15.1   Στην έκθεση του ΔΟΕ σχετικά με τις «Προοπτικές Ενεργειακής Τεχνολογίας για το 2010» αναλύονται και συγκρίνονται διάφορες εκδοχές, προβάλλοντας τις κυριότερες επιλογές για ένα πιο ασφαλές και αειφόρο ενεργειακό μέλλον.

2.16   Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι τεράστιες πιέσεις που δέχεται ο τοπικός πληθυσμός λόγω των ενεργειακών προβλημάτων· πληθυσμός ο οποίος επιθυμεί την εξεύρεση λύσεων κατάλληλων για το συγκεκριμένο πλαίσιο διαβίωσής του και αισθάνεται ανασφαλής σχετικά με το ενδεχόμενο υποβάθμισης ή περιορισμού του βιοτικού του επιπέδου και των αναπτυξιακών προοπτικών.

2.17   Το εγχείρημα της επίτευξης ή/και του σχεδιασμού –βάσει του χάρτη πορείας με ορίζοντα το 2050– μιας πραγματικής ενεργειακής επανάστασης εδραζόμενης σε τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών θα πρέπει να περιλαμβάνει πολυάριθμες επιλογές, βασισμένες σε πέντε καθοριστικές μεταβλητές:

3.   Σενάρια και επιλογές

3.1   Υφίσταται ήδη πληθώρα σεναρίων και επιλογών που προτείνονται από δημόσιους και ιδιωτικούς διεθνείς οργανισμούς και από μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, με σκοπό να «θέσουν» τις βάσεις για διαφόρων ειδών στρατηγικές, πολιτικές και επιχειρησιακά μέσα.

3.2   Το σενάριο αναφοράς των εν λόγω προσπαθειών εδράζεται σχεδόν πάντοτε στην υπόθεση ότι οι κυβερνήσεις δεν θα εισαγάγουν καμία νέα ενεργειακή και κλιματική πολιτική.

3.3   Τα σενάρια με γνώμονα τους στόχους διαφοροποιούνται περισσότερο ως προς το προβλεπόμενο χρονικό διάστημα για την επίτευξη των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων και λιγότερο ως προς την οριστική μορφή τους. Στα σενάρια αυτά τίθενται στόχοι για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την κατανάλωση ενέργειας κατά 30 % έως το 2030 και κατά το ήμισυ έως το 2050 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005). Επίσης εξετάζονται οι λιγότερο δαπανηρές και ταχύτερες εναλλακτικές επιλογές για την επίτευξη αυτών των στόχων, με τη διάδοση τεχνολογιών μειωμένου κόστους και χαμηλής περιεκτικότητας σε διοξείδιο του άνθρακα, ήτοι:

3.3.1   Στην προσπάθεια επίτευξης των στόχων αυτών, θα απαιτηθεί μια δέσμη τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και προσιτού κόστους. Δεν υπάρχει μόνο μια τεχνολογία ή μια μικρή κατηγορία τεχνολογιών που να είναι σε θέση να επιφέρουν αλλαγή της κατάστασης στην επιθυμητή έκταση.

3.4   Η εξάλειψη των ανθρακούχων εκπομπών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας και προϋποθέτει σημαντική αύξηση του ποσοστού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πέραν της πυρηνικής ενέργειας, στα κράτη μέλη που αποφάσισαν υπέρ της χρήσης της, αλλά και προώθηση της χρήσης συστημάτων δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα καθώς και την ανάπτυξη της συνδυασμένης παραγωγής θερμότητας-ηλεκτρισμού στους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς ορυκτών καυσίμων.

3.5   Οι προσπάθειες που καταβάλλονται στον τομέα της έρευνας, της επίδειξης και της εμπορικής εφαρμογής των τεχνολογιών είναι θεμελιώδους σημασίας προκειμένου η εφαρμογή των τεχνολογιών να συμβαδίζει χρονικά με τους προτεινόμενους στόχους περί εξάλειψης των ανθρακούχων εκπομπών.

3.6   Το σενάριο που αφορά την ανάπτυξη της πυρηνικής σύντηξης

Η σύντηξη είναι η πηγή ενέργειας που τροφοδοτεί τον ήλιο και τους αστέρες. Στη Γη προσφέρει την προοπτική μιας μακροπρόθεσμης, ασφαλούς, περιβαλλοντικά φιλικής ενεργειακής λύσης για την ικανοποίηση των ενεργειακών αναγκών του αυξανόμενου παγκόσμιου πληθυσμού. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας για την Ανάπτυξη της Σύντηξης (EFDA), οι επιστήμονες χειρίζονται σήμερα πλάσμα σε θερμοκρασία εκατοντάδων εκατομμυρίων βαθμών σε διατάξεις σύντηξης βιομηχανικής κλίμακας, η μεγαλύτερη εκ των οποίων είναι το JET (Joint European Torus). Με βάση αυτές και άλλες παγκόσμιες επιτυχίες, ο πειραματικός αντιδραστήρας ITER –το σημαντικότερο παγκοσμίως ερευνητικό ενεργειακό πρόγραμμα–, κατασκευάζεται επί του παρόντος στη Γαλλία και η ενέργεια σύντηξης που θα παράγει θα ισοδυναμεί με την ποσότητα ενέργειας που παράγει ένας αντιδραστήρας μεσαίου μεγέθους (500/700 MW). Το ITER αποτελεί τη γέφυρα με μια πρώτη ηλεκτροπαραγωγική μονάδα επίδειξης και στη συνέχεια με έναν εμπορικό αντιδραστήρα με μέση παραγωγή ίση με 1,5 GWe. (Σημειωτέον ότι μια μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με πυρηνική σύντηξη καταναλώνει ελάχιστα καύσιμα. Μια μονάδα 1GW χρειάζεται περίπου 100 κιλά δευτερίου και 3 τόνους λιθίου για την ετήσια λειτουργία της, παράγοντας περίπου 7 δισ. Kwh. Προκειμένου μια μονάδα παραγωγής ενέργειας με άνθρακα να παραγάγει την ίδια ποσότητα θα απαιτούνταν περίπου 1,5 εκατ. τόνοι ορυκτών καυσίμων, πηγή: http://fusionforenergy.europa.eu).

3.6.1   Από την πρωτογενή αντίδραση –στην οποία βασίζεται η σύντηξη– δεν προκύπτουν ούτε ραδιενεργά απόβλητα ούτε ρυπογόνες εκπομπές. (Αξίζει να σημειωθεί ότι, μολονότι τα τοιχώματα του θαλάμου αντίδρασης καθίστανται ραδιενεργά, αρκεί η επιλογή των κατάλληλων υλικών, προκειμένου να μειωθούν τα επίπεδα ραδιενέργειας σε λίγες μόνο δεκαετίες του κύκλου ζωής του αντιδραστήρα. Μετά δε από περίπου 100 έτη, όλα τα υλικά μπορούν να ανακυκλωθούν για την κατασκευή νέου αντιδραστήρα, πηγή: www.jet.efda.org.) Η αντίδραση συντελείται χάρη στη σύντηξη ατόμων ευρέως διαδεδομένων στη φύση και κυρίως στα θαλάσσια ύδατα. Εξάλλου, πρόκειται για μια απόλυτα ασφαλή διαδικασία.

3.6.2   Στην πρωτογενή αντίδραση χρησιμοποιούνται άτομα δευτερίου, τριτίου, λιθίου και ηλίου. Η διαδικασία σύντηξης αυτών των ατόμων απελευθερώνει σε έναν εναλλάκτη μεγάλες ποσότητες ενέργειας υπό μορφή θερμότητας με θερμοκρασία που κυμαίνεται μεταξύ 550-650 °C (η μέση θερμοκρασία σε ένα μεσαίου μεγέθους πυρηνικό αντιδραστήρα σχάσης κυμαίνεται στους 700 °C). Η ανάπτυξη προηγμένων υλικών θα επέτρεπε την επίτευξη θερμοκρασίας ίσης με 1 000 °C. Οι παραγόμενοι ατμοί τροφοδοτούν το στροφείο τουρμπίνας (δρομέας), το οποίο παράγει επαγωγικό ρεύμα (στάτης).

3.6.3   Ένα νουκλεόνιο δευτερίου (1 πρωτόνιο + 1 νετρόνιο) τήκεται με ένα άτομο τριτίου (1 πρωτόνιο + 2 νετρόνια). Από αυτή τη σύντηξη προκύπτουν 1 νουκλεόνιο ηλίου (2 πρωτόνια + 2 νετρόνια) και απελευθερώνεται 1 νετρόνιο. Αυτό το νετρόνιο τήκεται με 1 άτομο λιθίου (3 πρωτόνια + 3 νετρόνια) και προκύπτουν 1 άτομο ηλίου (2 πρωτόνια + 2 νετρόνια) και 1 άτομο τριτίου (1 πρωτόνιο + 2 νετρόνια). Η ύλη εντός του θαλάμου αντίδρασης (ραβδοειδής θάλαμος κενού/torus) βρίσκεται σε μια ιδιάζουσα κατάσταση, το λεγόμενο πλάσμα, η μέση θερμοκρασία του οποίου αγγίζει τα 200 εκατ. °C

3.6.3.1   Η απαιτούμενη ενέργεια για τη ανάφλεξη του πλάσματος εντός του ITER είναι της τάξης περίπου των 50 MW. Επομένως η αποκτηθείσα ενέργεια από τη διαδικασία σύντηξης είναι 10 φορές ανώτερη της ενέργειας που απαιτείται για την ενεργοποίηση της διαδικασίας (Q> 10).

4.   Γενικές παρατηρήσεις

4.1   Όσον αφορά τον χάρτη πορείας με ορίζοντα το 2050, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να τονίσει τα ακόλουθα θέματα:

4.2   Οι στόχοι για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 20 % έως το 2020 έχουν ήδη τεθεί. Η ΕΟΚΕ καταρτίζει επί του παρόντος γνωμοδότηση σχετικά με αυτό το θέμα.

4.3   Όσον αφορά τις προοπτικές του χάρτη πορείας με ορίζοντα το 2050, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να τονίσει τις ακόλουθες καθοριστικές παραμέτρους:

4.4   Στις τέσσερις πρωτοβουλίες για βιομηχανία που δρομολογήθηκαν τον Ιούνιο του 2010 (αιολική ενέργεια, ηλιακή ενέργεια, CCS και ευφυή δίκτυα) θα πρέπει να προστεθεί η βιοενέργεια και η πυρηνική σχάση, επιπλέον της Κοινής τεχνολογικής πρωτοβουλίας για τις κυψέλες καυσίμου και το υδρογόνο (ΚΤΠ-ΚΚΥ) και του προγράμματος ITER για την πυρηνική σύντηξη.

4.5   Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι είναι ζωτικής σημασίας να προαχθεί η αποδοτικότερη χρήση όχι μόνον της ενέργειας αλλά και όλων των φυσικών πόρων, ιδίως δε των υδάτινων.

4.6   Η ΕΟΚΕ τονίζει εκ νέου ότι είναι σημαντικό «να δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων και εναλλακτικών τεχνολογιών για παραγωγή ενέργειας για τις μεταφορές, τη θέρμανση και το φωτισμό. Η καλύτερη στρατηγική καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής είναι η ανάπτυξη ενεργειακών επιλογών» (βλ. υποσημείωση 3).

4.7   Αφενός μεν η ΕΟΚΕ κρίνει σκόπιμη την ενίσχυση των δράσεων για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, η οποία κινδυνεύει να οδηγήσει σε αποκλεισμό ολοένα και ευρύτερες ομάδες πολιτών (Οι οικολογικές επιλογές μπορούν να αποδειχθούν δαπανηρές από πλευράς υπερτιμημένων τιμολογίων ή/και φορολογικών επιβαρύνσεων, ιδίως για τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα). Αφετέρου δε επιβάλλεται να αποθησαυριστεί το σύνολο της ευρωπαϊκής πείρας με στόχο τη δημιουργία νέων «οικολογικών», αποδοτικών, βιώσιμων και ανταγωνιστικών θέσεων εργασίας και τον περιορισμό των ανισοτήτων (1), εξασφαλίζοντας στους πολίτες ως καταναλωτές «πρόσβαση στις ενεργειακές υπηρεσίες και στην απασχόληση που δημιουργείται χάρη στην οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών» (2).

4.8   Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί, κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, τομέα προτεραιότητας για την ανάληψη δράσης με στόχο την αύξηση του ποσοστού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της παραγωγής ενέργειας από πυρηνική σχάση με μετάβαση από την τρίτη στην τέταρτη γενιά (με ελάχιστα απόβλητα). Προς τούτο, πρέπει να πραγματοποιηθούν επενδύσεις στις τεχνολογίες επεξεργασίας αποβλήτων, εξετάζοντας τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησής τους στον τομέα των νανοεπιστημών.

4.9   Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι τα συστήματα δέσμευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα έχουν καθοριστική σημασία για τη μείωση των εκπομπών και πιστεύει ότι πλέον «η τεχνολογία αυτή πρέπει να αναπτυχθεί ταχύτερα και να τεθεί σε εφαρμογή το συντομότερο δυνατόν» (3) και να μην περιοριστεί στα πέντε πειραματικά προγράμματα.

4.10   Η ΕΟΚΕ θεωρεί κεφαλαιώδους σημασίας να τονωθεί η εσωτερική αγορά ενέργειας «όσον αφορά τις υποδομές, το καθεστώς των δημοσίων συμβάσεων, την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και την προστασία των καταναλωτών· εκείνο που προέχει είναι η αναγκαία ανάπτυξη των ενεργειακών υποδομών και των διευρωπαϊκών δικτύων ώστε να συγκροτηθεί η εσωτερική αγορά ενέργειας» (4).

4.11   Η ΕΟΚΕ κρίνει απολύτως αναγκαία την επίτευξη μιας ενοποιημένης ενεργειακής κοινότητας, κατ’ εφαρμογή του Άρθρου 1 της Συνθήκης (ΣΛΕΕ) (5), εντός ενός ενοποιημένου ευρωπαϊκού πλαισίου αναφοράς, ανταγωνιστικότητας, ευημερίας και νέων μορφών απασχόλησης των ευρωπαίων πολιτών.

(1)  ΕΕ C 48 της 15.2.2011. σ. 65.

(2)  ΕΕ C 48 της 15.2.2011. σ. 81.

(3)  ΕΕ C 27 της 3.2.2009, σ. 75.

(4)  ΕΕ C 48 της 15.2.2011. σ. 81.

(5)  ΕΕ C 83 της 30.3.2010, σ. 47