[pic] | ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ |

Βρυξέλλες, 31.5.2010

COM(2010)283 τελικό

2010/0150 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 663/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση προγράμματος ενίσχυσης της οικονομικής ανάκαμψης με τη χορήγηση κοινοτικής χρηματοδοτικής συνδρομής για έργα στον τομέα της ενέργειας

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 663/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009[1] θεσπίστηκε πρόγραμμα ενίσχυσης της οικονομικής ανάκαμψης στον τομέα της ενέργειας (Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Πρόγραμμα Ανάκαμψης, ΕΕΠΑ), με τη χορήγηση χρηματοδοτικής συνδρομής 3,98 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το τέλος του 2010. Το ΕΕΠΑ είναι χρηματοδοτικό μέσο του οποίου ο γενικός στόχος είναι η έξοδος από την ύφεση που πλήττει την οικονομία της ΕΕ, παράλληλα δε να συμβάλει στην επίτευξη των προτεραιοτήτων της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ, συγκεκριμένα: ασφάλεια και διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού, λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας και μείωση των εκπομπών θερμοκηπικών αερίων. Αυτή η κοινοτική χρηματοδότηση κατανεμήθηκε στα τρία υποπρογράμματα: Έργα υποδομών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, έργα υπεράκτιας αιολικής ενέργειας (ΥΑιΕ) και έργα δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS).

Η Επιτροπή εξέδωσε τις αποφάσεις ανάθεσης στις 9 Δεκεμβρίου 2009, όσον αφορά τα υποπρογράμματα για έργα ΥαιΕ και CCS, και στις 4 Μαρτίου 2010, όσον αφορά τα έργα για τις υποδομές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Κατά τις εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση της Επιτροπής της 27ης Απριλίου 2010[2] σχετικά με την υλοποίηση του ΕΕΠΑ το σύνολο σχεδόν του χρηματοδοτικού κονδυλίου ΕΕΠΑ (3,98 δισεκατομμύρια ευρώ ) θα δεσμευθεί κατά τη διάρκεια της άνοιξης του 2010. Ωστόσο, ποσό περίπου 114 εκατομμυρίων ευρώ δεν θα δεσμευθεί στο πλαίσιο του κανονισμού ΕΕΠΑ που εγκρίθηκε στις 13 Ιουλίου 2009. Στην έκθεση αναφέρεται ότι το ύψος του ποσού αυτού δεν αναμένεται να αλλάξει, επισημαίνεται όμως ότι ένας ή περισσότεροι ανάδοχοι έργων ενδεχομένως ― για νομικούς, οικονομικούς ή τεχνικούς λόγους ― να μην συμμορφωθούν με ορισμένους ειδικούς όρους για την εκταμίευση των επιχορηγήσεων, με αποτέλεσμα τελικώς να μην διατεθούν περισσότερα κονδύλια στο πλαίσιο του κανονισμού ΕΕΠΑ που εγκρίθηκε στις 13 Ιουλίου 2009. Το ποσό των αδιάθετων κονδυλίων θα είναι γνωστό στα τέλη του 2010.

Η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί τον πλέον άμεσο και αποδοτικό τρόπο για την επιδίωξη των στρατηγικών στόχων της ΕΕ, συγκεκριμένα: καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και επίτευξη αειφόρου οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με το πνεύμα της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για την αειφόρο ανάπτυξη και την απασχόληση η ανάπτυξη περαιτέρω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η προώθηση της ενεργειακής απόδοσης θα συμβάλουν στην πιο πράσινη ανάπτυξη, στην οικοδόμηση ανταγωνιστικής και αειφόρου οικονομίας και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Παρέχοντας υποστήριξη σε αυτές τις πολιτικές, η Ευρώπη θα δημιουργήσει νέες θέσεις απασχόλησης και ευκαιρίες για την οικολογική αγορά που ευνοούν την ανάπτυξη ανταγωνιστικής, ασφαλούς και αειφόρου οικονομίας.

Μολονότι κατά τις προβλέψεις θα βελτιωθεί ελαφρώς η αύξηση του ΑΕΠ το πρώτο εξάμηνο του 2010, ο αναμενόμενος το 2010 ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ παραμένει σχεδόν αμετάβλητος σε 0,7%. Επιπλέον, τα αριθμητικά στοιχεία σχετικά με τη βιομηχανική παραγωγή και τις λιανικές πωλήσεις, μεταξύ άλλων, δεν είναι ελπιδοφόρα και οι επενδύσεις παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές εξακολουθούν να είναι ασταθείς και αβέβαιες[3]. Λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι η αγορά εργασία παραμένει υποτονική, είναι αναμφισβήτητο ότι η οικονομική κρίση στην Ευρώπη είναι ακόμη σε εξέλιξη και ότι απαιτείται ταχεία και αποτελεσματική δράση από την ΕΕ σύμφωνα με τους πολιτικούς στόχους.

Η αύξηση των του οικονομικών κινήτρων και της τεχνικής βοήθειας είναι ο καλύτερος τρόπος για να ξεπερασθούν τα εμπόδια των υψηλών προκαταβολικών δαπανών και να προωθηθούν βελτιώσεις στην αειφόρο ενέργεια. Οι περιορισμοί στην αγορά που επιφέρουν οι τρέχουσες οικονομικές κρίσεις και η επιφυλακτικότητα των εμπορικών τραπεζών, που συνεπάγεται χαμηλά ποσοστά επενδύσεων, συνιστούν πρόσθετα εμπόδια στη χρηματοδότηση έργων για την προώθηση αυτού του τομέα άσκησης πολιτικής. Η πείρα από όλη την Ευρώπη δείχνει ότι εύστοχες και καλά σχεδιασμένες πολιτικές χρηματοδοτικής ενίσχυσης είναι ικανές να αποφέρουν τεράστιες βελτιώσεις και να επιτύχουν την αξιοποίηση του δυναμικού ανάπτυξης της αειφόρου ενέργειας.

Η ενίσχυση των επενδύσεων σε αειφόρο ενέργεια μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική και επωφελής όταν στοχεύει σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Η ενεργειακή ανακαίνιση κατοικιών, αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προγράμματα αστικής κινητικότητας είναι δραστηριότητες που απαιτούν υψηλή εργασιακή δαπάνη από ειδικευμένο εργατικό δυναμικό, το οποίο δεν επιδέχεται μετεγκατάσταση. Κατά συνέπεια, πρόκειται για δραστηριότητες ιδιαίτερα ενδεδειγμένες για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Επιπλέον, η αειφόρος ενέργεια σε τοπικό επίπεδο συμβάλλει αποφασιστικά σε άλλους τομείς άσκησης πολιτικής, όπως η κοινωνική ένταξη ή η βελτίωση της ποιότητας ζωής και η ελκυστικότητα των τοπικών κοινωνιών για τις επιχειρήσεις και τους επισκέπτες.

Στο πλαίσιο αυτό, η τεχνική βοήθεια και τα χρηματοδοτικά κίνητρα μπορούν να συμβάλουν στην προετοιμασία και την αξιοποίηση των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής στον μέγιστο βαθμό.

Στη δεύτερη επισκόπηση της ενεργειακής στρατηγικής[4] η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αναγγείλει την πρόθεσή της να δρομολογήσει Πρωτοβουλία Χρηματοδότησης της Αειφόρου Ενέργειας σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (ΔΧΙ), προκειμένου να συγκροτηθούν κατάλληλοι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί για τη μαζική ανάπτυξη της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής με τη διαμεσολάβηση ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών, όπως τα ΔΧΙ, καθιστά δυνατή την αξιοποίηση της ενωσιακής χρηματοδότησης κατά τον αποτελεσματικότερο τρόπο και τη μεγιστοποίηση του αντίκτυπού της βραχυπρόθεσμα, συνεπάγεται δε τα υψηλότερα δυνατά οφέλη όσον αφορά την οικονομική δραστηριότητα και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Μέσω της χρηματοδότησης της τεχνικής βοήθειας για την ανάπτυξη των σχεδίων έργων σε συνδυασμό με καινοτόμους μηχανισμούς χρηματοδοτικών κινήτρων (όπως, λόγου χάρη, παροχή εγγυήσεων, χαμηλότοκων δανείων με ευνοϊκούς όρους, μικτά χρηματοδοτικά μέσα και χρηματοδότηση σχεδίων), είναι δυνατό να εξασφαλιστεί υψηλός συντελεστής μόχλευσης μεταξύ της ενωσιακής χρηματοδότησης και της συνολικά κινητοποιούμενης επένδυσης.

Τα στοιχεία αυτά ελήφθησαν υπόψη κατά την εκπόνηση της παρούσας πρότασης.

Προτείνεται να αξιοποιηθούν μη δεσμευμένα κονδύλια κατά το κεφάλαιο II του κανονισμού ΕΕΠΑ, για να δημιουργηθεί ειδικό χρηματοδοτικό μέσο με σκοπό τη στήριξη των πρωτοβουλιών για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Χρηματοδότησης της Αειφόρου Ενέργειας. Με τη χρηματοδοτική διευκόλυνση θα ενισχύεται η εκτέλεση έργων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που είναι χρηματοδοτήσιμα από τράπεζες και θα διευκολύνεται η χρηματοδότηση επενδυτικών προγραμμάτων υπέρ της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από τις τοπικές και περιφερειακές δημόσιες αρχές, ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές. Προκειμένου να πραγματοποιηθεί μεγάλος αριθμός αποκεντρωμένων επενδύσεων, οι δικαιούχοι θα είναι δημοτικές, τοπικές και περιφερειακές δημόσιες αρχές. Η προσέγγιση αυτή θα βασιστεί στην επιτυχία του «Συμφώνου των Δημάρχων», το οποίο έχουν υπογράψει περισσότερες από 1.600 περιοχές και πόλεις σε όλη την Ευρώπη.

Στα έργα αειφόρου ενέργειας που θα χρηματοδοτούνται συγκαταλέγονται τα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, τα ενεργειακώς άκρως αποδοτικά δίκτυα συμπαραγωγής ηλεκτρικού και θέρμανσης (ΣΗΘ) και τηλεθέρμανσης/τηλεψύξης (ιδίως από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας), οι αποκεντρωμένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενταγμένες στις τοπικές συνθήκες, οι καθαρές αστικές συγκοινωνίες και οι τοπικές υποδομές, όπως ευφυή δίκτυα, αποδοτικός οδικός φωτισμός και έξυπνοι μετρητές.

Η διευκόλυνση θα υλοποιηθεί από έναν ή περισσότερους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, όπως τα ΔΧΙ. Η επιλογή των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών πρέπει να βασίζεται στην αποδεδειγμένη δυνατότητά τους να αξιοποιούν τη χρηματοδότηση με τον πλέον αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο. Οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα συγκροτήσουν χρηματοδοτικούς μηχανισμούς που θα εγγυώνται υψηλό συντελεστή μόχλευσης μεταξύ της χρηματοδότησης από την ΕΕ και της συνολικής επένδυσης, προκειμένου οι επενδύσεις εντός της ΕΕ να ανέλθουν σε σημαντικό επίπεδο. Η επίτευξη αυτού του συντελεστή μόχλευσης θα είναι προαπαιτούμενο για την χρηματοδοτική ενίσχυση. Οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί πρέπει να διαθέτουν διαδικασίες διαφανούς διαχείρισης και υποβολής εκθέσεων, ούτως ώστε η Επιτροπή να έχει τη δυνατότητα να επιτηρεί αυστηρά την αξιοποίηση των κονδυλίων. Σε αυτούς τους ενδιάμεσους χρηματοδοτικούς οργανισμούς θα παρέχονται μόνο τα έξοδα διαχείρισης ή το κόστος που αφορά τη συγκρότηση και την υλοποίηση της χρηματοδοτικής διευκόλυνσης. Τέλος, οι διαπραγματεύσεις με τα ΔΧΙ θα συνεχιστούν παράλληλα με τη νομοθετική διαδικασία, ούτως ώστε να διευκολύνεται η έγκαιρη δέσμευση των κονδυλίων.

Σύμφωνα με τον κανονισμό ΕΕΠΑ με τη διευκόλυνση θα χρηματοδοτούνται μόνο τα μέτρα που έχουν ταχύ, μετρήσιμο και ουσιαστικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάκαμψη εντός της ΕΕ, αυξάνουν της ενεργειακή ασφάλεια και μειώνουν τις εκπομπές θερμοκηπικών αερίων.

Τα κριτήρια που καθορίζονται στον κανονισμό ΕΕΠΑ ο οποίος εκδόθηκε στις 13 Ιουλίου 2009 πρέπει να εφαρμόζονται πλήρως για την επιλογή των μέτρων που χρηματοδοτούνται από τη διευκόλυνση. Στα κριτήρια αυτά συγκαταλέγονται τα εξής: αρτιότητα και τεχνική επάρκεια της προσέγγισης, αρτιότητα του χρηματοοικονομικού πακέτου, ωριμότητα του έργου, βαθμός κατά τον οποίον η έλλειψη πρόσβασης σε χρηματοδότηση καθυστερεί την υλοποίηση της δράσης και βαθμός κατά τον οποίον η συνδρομή ΕΕΠΑ κινητοποιεί δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, καθώς και κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ως ουσιαστικό στοιχείο πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη η γεωγραφική ισοκατανομή των έργων.

Η πρόταση αυτή ανταποκρίνεται πλήρως στη δήλωση της Επιτροπής[5] που αφορά την αιτιολογική σκέψη 7 του κανονισμού ΕΕΠΑ[6], όπου η Επιτροπή προανήγγειλε την πρόθεση να προτείνει, εάν χρειαστεί ― το 2010, κατά την υποβολή της έκθεσης σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού ―, μέτρα που θα καταστήσουν δυνατή την ανακατανομή μη δεσμευμένων κονδυλίων για την χρηματοδότηση έργων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων ενεργειακών πηγών.

2010/0150 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 663/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση προγράμματος ενίσχυσης της οικονομικής ανάκαμψης με τη χορήγηση κοινοτικής χρηματοδοτικής συνδρομής για έργα στον τομέα της ενέργειας

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 194 παράγραφος 1 στοιχείο γ),

την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής[7],

τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής[8],

τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών[9],

Κατόπιν διαβίβασης της πρότασης στα εθνικά κοινοβούλια,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

1. Με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 663/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009[10] θεσπίστηκε πρόγραμμα ενίσχυσης της οικονομικής ανάκαμψης στον τομέα της ενέργειας (Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Πρόγραμμα Ανάκαμψης, ΕΕΠΑ), με τη χορήγηση χρηματοδοτικής συνδρομής 3,98 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το τέλος του 2010.

2. Μέρος του ποσού αυτού δεν θα δεσμευθεί στο πλαίσιο των υποπρογραμμάτων που προβλέπονται στο κεφάλαιο ΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 663/2009.

3. Σύμφωνα με το πνεύμα της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για την αειφόρο ανάπτυξη και την απασχόληση η ανάπτυξη περαιτέρω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η προώθηση της ενεργειακής απόδοσης θα συμβάλουν στην πράσινη ανάπτυξη, στην οικοδόμηση ανταγωνιστικής και αειφόρου οικονομίας και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Παρέχοντας υποστήριξη σε αυτές τις πολιτικές η Ευρώπη θα δημιουργήσει νέες θέσεις απασχόλησης και ευκαιρίες για την οικολογική αγορά που ευνοούν την ανάπτυξη ανταγωνιστικής, ασφαλούς και αειφόρου οικονομίας.

4. Η αύξηση των οικονομικών κινήτρων είναι ο καλύτερος τρόπος για να ξεπεραστούν τα εμπόδια των υψηλών προκαταβολικών δαπανών και να προωθηθούν βελτιώσεις στην αειφόρο ενέργεια. Η σε τοπικό επίπεδο στήριξη των επενδύσεων στην αειφόρο ενέργεια μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα αποτελεσματική και επωφελής.

5. Επομένως, πρέπει να δημιουργηθεί ειδικό χρηματοδοτικό μέσο για τη στήριξη των πρωτοβουλιών υπέρ της ενεργειακής απόδοση και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Χρηματοδότησης της Αειφόρου Ενέργειας[11] ώστε να αξιοποιούνται μη δεσμευμένα κονδύλια κατά το κεφάλαιο II του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 663/2009. Με αυτή τη χρηματοδοτική διευκόλυνση πρέπει να στηρίζεται η εκτέλεση έργων υπέρ της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που είναι χρηματοδοτήσιμα από τράπεζες και να διευκολύνεται η χρηματοδότηση επενδυτικών προγραμμάτων υπέρ της ενεργειακή απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από τις τοπικές και περιφερειακές δημόσιες αρχές, ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές.

6. Για να μεγιστοποιηθεί βραχυπρόθεσμα ο αντίκτυπος της χρηματοδότησης από την ΕΕ, τη διευκόλυνση πρέπει να διαχειρίζονται ένας ή περισσότεροι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, όπως διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (ΔΧΙ). Η επιλογή των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών πρέπει να βασίζεται στην αποδεδειγμένη ικανότητά τους να αξιοποιούν τη χρηματοδότηση με τον πλέον αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο και με την υψηλότερη μόχλευση μεταξύ της χρηματοδότησης από την ΕΕ και της συνολικής επένδυσης, προκειμένου οι επενδύσεις εντός της ΕΕ να ανέλθουν σε σημαντικό επίπεδο.

7. Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 663/2009 η διευκόλυνση πρέπει να περιορίζεται στη χρηματοδότηση των μέτρων που έχουν ταχύ, μετρήσιμο και ουσιαστικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάκαμψη εντός της ΕΕ, αυξάνουν τη ενεργειακή ασφάλεια και μειώνουν τις εκπομπές θερμοκηπικών αερίων. Τα κριτήρια που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 663/2009 πρέπει να εφαρμόζονται πλήρως για την επιλογή και την επιλεξιμότητα των μέτρων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της διευκόλυνσης. Ως ουσιαστικό στοιχείο πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη η γεωγραφική ισοκατανομή των έργων.

8. Δεδομένου ότι το ακριβές ποσό των αδιάθετων κονδυλίων θα είναι δυνατόν να είναι γνωστό στα τέλη του 2010, οι επιμέρους νομικές δεσμεύσεις για την υλοποίηση δημοσιονομικών δεσμεύσεων πρέπει να γίνουν έως τις 31 Μαρτίου 2011.

9. Λόγω της επείγουσας ανάγκης για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και των πιεστικών ενεργειακών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι δαπάνες πρέπει να είναι επιλέξιμες από τις 13 Ιουλίου 2009, επειδή πολλοί υποψήφιοι ζήτησαν την επιλεξιμότητα των δαπανών από την υποβολή της αίτησης επιχορήγησης, σύμφωνα με το άρθρο 112 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στο γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

10. Λόγω της επείγουσας ανάγκης για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και των πιεστικών ενεργειακών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο παρών κανονισμός πρέπει να τεθεί σε ισχύ αμέσως μετά τη δημοσίευσή του,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1 Τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 663/2009

«Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 663/2009 τροποποιείται ως εξής:

11. Στο άρθρο 1 προστίθεται η ακόλουθη τέταρτη παράγραφος:

«Ο παρών κανονισμός επιτρέπει τη δημιουργία των χρηματοδοτικών μέσων για τη στήριξη πρωτοβουλιών υπέρ της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας .»

12. Στο άρθρο 3 η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2010 αναλαμβάνονται οι επιμέρους νομικές δεσμεύσεις με τις οποίες υλοποιούνται οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις που ανελήφθησαν κατά το 2009 και 2010. Οι επιμέρους νομικές δεσμεύσεις κατά το άρθρο 22 αναλαμβάνονται έως τις 31 Μαρτίου 2011.»

13. Το άρθρο 22 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 22 Κονδύλια που δεν είναι δυνατόν να δεσμευθούν σύμφωνα με το κεφάλαιο ΙΙ ή είναι διαθέσιμα την 31η Δεκεμβρίου 2010

1. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 πιστώσεις ύψους 114 εκατομμυρίων ευρώ για τις οποίες δεν κατέστη δυνατό να αναληφθούν επιμέρους νομικές δεσμεύσεις βάσει του κεφαλαίου II καθώς και ενδεχομένως άλλες πιστώσεις που δεν απορροφήθηκαν λόγω, ολικής ή μερικής, μη εκτέλεσης έργων σύμφωνα με το κεφάλαιο ΙΙ διατίθενται για χρηματοδοτική διευκόλυνση στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Χρηματοδότησης της Αειφόρου Ενέργειας[12].

2. Η χρηματοδοτική διευκόλυνση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 υλοποιείται σύμφωνα με το παράρτημα II. Δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 23 παράγραφος 1.

14. Στο άρθρο 23 παράγραφος 2 η δεύτερη περίοδος αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Οι δαπάνες επιτρέπεται να είναι επιλέξιμες από τις 13 Ιουλίου 2009.»

15. Το παράρτημα μετονομάζεται σε παράρτημα I και προστίθεται νέο παράρτημα II:

«Παράρτημα II Χρηματοδοτική διευκόλυνση στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Χρηματοδότησης της Αειφόρου Ενέργειας

I. Υλοποίηση της χρηματοδοτικής διευκόλυνσης για έργα αειφόρου ενέργειας

Με την χρηματοδοτική διευκόλυνση στηρίζεται η ανάπτυξη έργων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που είναι χρηματοδοτήσιμα από τράπεζες και διευκολύνεται η χρηματοδότηση επενδυτικών προγραμμάτων στον τομέα ενεργειακή απόδοση και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από τις τοπικές και περιφερειακές δημόσιες αρχές. Η διευκόλυνση αυτή υλοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις για την ανάθεση των καθηκόντων εκτέλεσης του προϋπολογισμού που καθορίζονται στο δημοσιονομικό κανονισμό και στους κανόνες εφαρμογής του.

Η διευκόλυνση χρησιμοποιείται για έργα αειφόρου ενέργειας σε αστικές περιοχές. Περιλαμβάνονται εν προκειμένω τα εξής:

α) έργα σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια τα οποία περιλαμβάνουν λύσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή/και ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένων λύσεων που βασίζονται στην χρήση τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ)

β) επενδύσεις σε ενεργειακώς ιδιαίτερα αποδοτικά δίκτυα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΗΘ) και τηλεθέρμανσης/τηλεψύξης, ιδίως από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

γ) αποκεντρωμένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενταγμένες στις τοπικές συνθήκες·

δ) καθαρές αστικές συγκοινωνίες που τονώνουν την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

ε) τοπικές υποδομές, όπου συμπεριλαμβάνονται: αποτελεσματικός οδικός φωτισμός, έξυπνοι μετρητές και ευφυή δίκτυα, που αξιοποιούν πλήρως τις τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ).

Η διευκόλυνση επιτρέπεται να χρησιμοποιείται για την παροχή κινήτρων και τεχνικής βοήθειας καθώς και για την ευαισθητοποίηση των εθνικών και τοπικών αρχών, για να εξασφαλίζεται η βέλτιστη αξιοποίηση των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής, ιδίως όταν πρόκειται για βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όσον αφορά τις κατοικίες και τα άλλα είδη κτηρίων.

Οι δικαιούχοι της διευκόλυνσης είναι δημόσιες αρχές, κατά προτίμηση σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ή ιδιωτικοί φορείς που ενεργούν για λογαριασμό αυτών των δημόσιων αρχών. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στις προτάσεις που θα αφορούν τη συνεργασία των φορέων αυτών με στεγαστικούς συνεταιρισμούς και αναπτυξιακούς οργανισμούς.

II. Συνεργασία με ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς

Η διευκόλυνση θα υλοποιηθεί από έναν ή περισσότερους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, όπως διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (ΔΧΙ). Η επιλογή των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών πρέπει να βασίζεται στην αποδεδειγμένη ικανότητά τους να αξιοποιούν τη χρηματοδότηση με τον πλέον αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο, σύμφωνα με τους κανόνες και τα κριτήρια που ορίζονται στο παρόν παράρτημα.

Οι ενδιάμεσοι χρηματοδοτικοί οργανισμοί πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις για την ανάθεση των καθηκόντων εκτέλεσης του προϋπολογισμού που καθορίζονται στο δημοσιονομικό κανονισμό και στους κανόνες εφαρμογής του, ιδίως τους κανόνες για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, τον εσωτερικό έλεγχο, τη λογιστική οργάνωση και τον εξωτερικό έλεγχο. Σε αυτούς τους ενδιάμεσους χρηματοδοτικούς οργανισμούς παρέχονται μόνο τα έξοδα διαχείρισης ή το κόστος που αφορά τη συγκρότηση και την υλοποίηση της χρηματοδοτικής διευκόλυνσης.

Οι λεπτομερείς όροι και προϋποθέσεις της διευκόλυνσης, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης και ελέγχου, ορίζονται σε συμφωνία (ή συμφωνίες) μεταξύ της Επιτροπής και των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών.

III. Όροι χρηματοδότησης και κριτήρια επιλογής και επιλεξιμότητας

Με τη διευκόλυνση χρηματοδοτούνται μόνο τα μέτρα που έχουν ταχύ, μετρήσιμο και ουσιαστικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάκαμψη εντός της ΕΕ, αυξάνουν της ενεργειακή ασφάλεια και μειώνουν τις εκπομπές θερμοκηπικών αερίων.

Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην επίτευξη σημαντικού συντελεστή μόχλευσης μεταξύ της χρηματοδότησης από την ΕΕ και της συνολικής επένδυσης, προκειμένου οι επενδύσεις εντός της ΕΕ να ανέλθουν σε σημαντικό επίπεδο. Δημόσιες αρχές δικαιούνται χρηματοδότηση εφόσον πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) έχουν αναλάβει πολιτική δέσμευση να μετριάσουν την κλιματική αλλαγή, με επακριβή καθορισμό στόχων·

β) διαθέτουν κατάλογο απογραφής εκπομπών και έχουν καταστρώσει πολυετείς στρατηγικές για την επίτευξη των στόχων τους

γ) αποδέχονται να λογοδοτούν δημοσίως για την πρόοδο που σημειώνει η γενική τους στρατηγική.

Μέτρα προς χρηματοδότηση από τη διευκόλυνση πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια επιλογής και επιλεξιμότητας:

(i) αρτιότητα και τεχνική επάρκεια της προσέγγισης·

(ii) αρτιότητα του χρηματοοικονομικού πακέτου για ολόκληρη την επενδυτική φάση της δράσης·

(iii) γεωγραφική ισοκατανομή των έργων

(iv) ωριμότητα, οριζόμενη ως επίτευξη του επενδυτικού σταδίου και συνεπαγόμενη σημαντική δαπάνη κεφαλαίων το συντομότερο δυνατό

(v) βαθμός κατά τον οποίον η έλλειψη πρόσβασης σε χρηματοδότηση καθυστερεί την υλοποίηση της δράσης·

(vi) βαθμός κατά τον οποίον η συνδρομή ΕΕΠΑ κινητοποιεί δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση·

(vii) ποσοτικοποιημένες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις·

(viii) ποσοτικοποιημένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.»

Άρθρο 2Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την επομένη της ημέρας δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, […]

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος Ο Πρόεδρος

[1] Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 663/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για τη θέσπιση προγράμματος ενίσχυσης της οικονομικής ανάκαμψης με τη χορήγηση κοινοτικής χρηματοδοτικής συνδρομής για έργα στον τομέα της ενέργειας.

[2] Έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Ενεργειακού Προγράμματος Ανάκαμψης, COM(2010)191 τελικό.

[3] Ενδιάμεσες οικονομικές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής της 25ης Φεβρουαρίου 2010, Δελτίο Τύπου της ΓΔ ECFIN της 25/2/2010.

[4] Δεύτερη επισκόπηση της ενεργειακής στρατηγικής, 13 Νοεμβρίου 2008 - Σχεδιο δράσης της ΕΕ για την ενεργειακή ασφάλεια και αλληλεγγύη, COM(2008)781.

[5] Στη δήλωση της Επιτροπής αναφέρονται τα εξής: «Εάν, στην έκθεση που θα υποβάλει το 2010 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού δυνάμει του άρθρου 28, η Επιτροπή διαπιστώσει ότι δεν είναι δυνατόν να δεσμευθεί, μέχρι τα τέλη του 2010, μέρος των κονδυλίων που προβλέπονται για τα έργα του παραρτήματος του κανονισμού, η Επιτροπή θα προτείνει, εφόσον είναι σκόπιμο, τροποποίηση του κανονισμού η οποία να επιτρέπει τη χρηματοδότηση έργων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων ενεργειακών πηγών, επιπλέον των προαναφερόμενων πρωτοβουλιών, με κριτήρια επιλεξιμότητας παρόμοια προς εκείνα που ισχύουν για τα έργα του παραρτήματος του παρόντος κανονισμού».

[6] Στην αιτιολογική σκέψη 7 του κανονισμού ΕΕΠΑ αναφέρονται τα εξής: «Εφόσον δεν καταστεί δυνατόν να δεσμευθούν όλα τα κονδύλια έως το τέλος του 2010, η Επιτροπή έχει δηλώσει την πρόθεσή της, όταν υποβάλει έκθεση το 2010 σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, να προτείνει, εφόσον είναι σκόπιμο, μέτρα που θα καταστήσουν δυνατή τη χρηματοδότηση έργων που συνάδουν με το σχέδιο ανάκαμψης, όπως έργα στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές».

[7] ΕΕ C , , σ. .

[8] ΕΕ C , , σ. .

[9] ΕΕ C , , σ. .

[10] ΕΕ L 200 της 31.7.2009, σ. 31.

[11] Δεύτερη επισκόπηση της ενεργειακής στρατηγικής, 13 Νοεμβρίου 2008, COM(2008)781.

[12] Δεύτερη επισκόπηση της ενεργειακής στρατηγικής, 13 Νοεμβρίου 2008, COM(2008)781.