3.4.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 99/31


Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2010
Ανθρώπινα δικαιώματα και κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα στις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες

P7_TA(2010)0434

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2010 σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα στις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες (2009/2219(INI))

2012/C 99 E/07

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3, 6 και 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 153, 191, 207 και 218 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 12, 21, 28, 29, 31 και 32 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948) και άλλες πράξεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στο πεδίο των δικαιωμάτων του ανθρώπου, ειδικότερα δε το Διεθνές Σύμφωνο για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα (1966) και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα (1966), τη Σύμβαση για την εξάλειψη κάθε μορφής φυλετικών διακρίσεων (1965), τη Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (1979) και τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989), η Δήλωση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Αυτοχθόνων Λαών (2007) και το έγγραφο πορισμάτων της Διάσκεψη Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τη Χιλιετηρίδα στις 20-22 Σεπτεμβρίου 2010 στη Νέα Υόρκη,

έχοντας υπόψη τη συμφωνία για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), η οποία υπογράφηκε στο Μαρακές, καθώς και τη δήλωση που εγκρίθηκε κατά την τέταρτη υπουργική διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην Ντόχα τον Νοέμβριο του 2001, και ειδικότερα την παράγραφο 31 της εν λόγω δήλωσης,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Σεπτεμβρίου 1996 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής για τη συμπερίληψη του σεβασμού των δημοκρατικών αρχών και των δικαιωμάτων του ανθρώπου στις συμφωνίες μεταξύ της Κοινότητας και των τρίτων χωρών (COM(1995)0216) (1) καθώς και το ψήφισμά του της 14ης Φεβρουαρίου 2006 σχετικά με τη ρήτρα για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη δημοκρατία στις συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2001 σχετικά με το άνοιγμα και τη δημοκρατία στο διεθνές εμπόριο (3) στο οποίο ζητείται ο σεβασμός των θεμελιωδών κοινωνικών προτύπων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) από τον ΠΟΕ, καθώς και η αποδοχή από την Ευρωπαϊκή Ένωση των αποφάσεων της ΔΟΕ, περιλαμβανομένης της ενδεχόμενης επιβολής κυρώσεων, σε σχέση με σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιωδών κοινωνικών προτύπων,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Απριλίου 2002 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του εκδημοκρατισμού στις τρίτες χώρες (COM(2001)0252) (4),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής «Η κοινωνική διάσταση της παγκοσμιοποίησης – Η συμβολή των πολιτικών της ΕΕ για να υπάρξουν οφέλη για όλους» (COM(2004)0383),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Νοεμβρίου 2005 σχετικά με την κοινωνική διάσταση της παγκοσμιοποίησης (5),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2005 σχετικά με την εκμετάλλευση των παιδιών στις αναπτυσσόμενες χώρες, με ιδιαίτερη έμφαση στην παιδική εργασία (6),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2010, για την παιδική εργασία (7),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Ιουλίου 2006 σχετικά με το δίκαιο εμπόριο και την ανάπτυξη (8),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Μαΐου 2007 σχετικά με την Ευρώπη στον κόσμο: εξωτερικές πτυχές της ανταγωνιστικότητας (9), το οποίο αποτελεί απάντηση στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο «Η Ευρώπη στον κόσμο: η συμμετοχή της στον παγκόσμιο ανταγωνισμό – Συμβολή στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανάπτυξη και την απασχόληση» (COM(2006)0567),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους – Η συμβολή της Ένωσης στην εφαρμογή της ατζέντας της αξιοπρεπούς εργασίας στον κόσμο» (COM(2006)0249),

έχοντας υπόψη την υπουργική διακήρυξη του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου του ΟΗΕ του 2006 για την πλήρη απασχόληση και την αξιοπρεπή εργασία, με την οποία αναγνωρίζεται ότι η πλήρης και παραγωγική απασχόληση και η αξιοπρεπής εργασία για όλους αποτελεί ζωτικό στοιχείο της αειφόρου ανάπτυξης,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Μαΐου 2007 με θέμα την «προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους» (10), με το οποίο ζητείται η συμπερίληψη κοινωνικών προτύπων, με σκοπό την προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας, στις εμπορικές συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικότερα δε στις διμερείς συμφωνίες,

έχοντας υπόψη τη συναφή με την αξιοπρεπή εργασία ατζέντα της ΔΟΕ και το παγκόσμιο σύμφωνο απασχόλησης της ΔΟΕ, που υιοθετήθηκαν με καθολική συναίνεση στις 19 Ιουνίου 2009 στη Διεθνή Διάσκεψη Εργασίας, και τη δήλωση της ΔΟΕ του 2008 σχετικά με την κοινωνική δικαιοσύνη για μια έντιμη παγκοσμιοποίηση,

έχοντας υπόψη τη σύμβαση των Βρυξελλών του 1968, όπως κατοχυρώνεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 44/2001 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2000, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (11),

έχοντας υπόψη το σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ), που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2006, το οποίο προσφέρει πρόσβαση χωρίς δασμούς, ή μείωση των δασμών σε αυξημένο αριθμό προϊόντων και περιλαμβάνει επίσης ένα νέο κίνητρο για τις ευάλωτες χώρες με συγκεκριμένες εμπορικές, οικονομικές ή αναπτυξιακές ανάγκες,

έχοντας υπόψη το σύνολο των συμφωνιών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τρίτων χωρών,

έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ των μελών της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), αφενός, και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφετέρου, που υπογράφηκε στο Κοτονού στις 23 Ιουνίου 2000, και τις αναθεωρήσεις της το 2005 και το 2010,

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του σχετικά με τις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης με τις περιφέρειες και κράτη ΑΚΕ, ειδικότερα δε τα ψηφίσματα της 26ης Σεπτεμβρίου 2002 (12), της 23ης Μαΐου 2007 (13) και της 12ης Δεκεμβρίου 2007 (14),

έχοντας υπόψη τις διεθνείς συμβάσεις σχετικά με το περιβάλλον, όπως το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ για τις ουσίες που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος (1987), τη Σύμβαση της Βασιλείας για τον έλεγχο των διασυνοριακών κινήσεων επικίνδυνων αποβλήτων (1989), το Πρωτόκολλο της Καρθαγένης για τη βιοασφάλεια (2000) και το Πρωτόκολλο του Κιότο (1997),

έχοντας υπόψη το κεφάλαιο 13 της συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών που υπογράφηκε τον Οκτώβρη του 2009 ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Νότια Κορέα,

έχοντας υπόψη την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κολομβίας και του Περού σχετικά με τη σύναψη πολυμερούς εμπορικής συμφωνίας,

έχοντας υπόψη την ακρόαση με θέμα «Εφαρμογή κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων στις εμπορικές διαπραγματεύσεις» την οποία διοργάνωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 14 Ιανουαρίου 2010,

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (A7-0312/2010),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η σχέση μεταξύ εμπορίου, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων έχει καταστεί μια καίριας σημασίας πτυχή των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο των συμφωνιών ελευθέρων συναλλαγών,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και οι κίνδυνοι περιβαλλοντικού και κοινωνικού ντάμπινγκ είναι φαινόμενα ολοένα και πιο συχνά, σε βάρος κυρίως των επιχειρήσεων και των εργαζομένων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υποχρεούνται να τηρούν πιο υψηλούς κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και φορολογικούς κανόνες,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο των σχέσεών της με τις τρίτες χώρες, η ΕΕ πρέπει να υιοθετήσει μια διαφοροποιημένη στρατηγική ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης των εμπορικών εταίρων της, τόσο σ' ό, τι αφορά τις απαιτήσεις της από κοινωνικής και περιβαλλοντικής πλευράς όσο και απελευθέρωσης των εμπορικών συναλλαγών, έτσι ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες για την ανάπτυξη δίκαιου και διαφανούς διεθνούς ανταγωνισμού,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα διμερή όργανα έχουν καταστεί κύριος χώρος επιδίωξης αυτών των πολιτικών στόχων, δεδομένου μάλιστα ότι οι προοπτικές θέσπισης πολυμερών κανόνων που να διέπουν τις σχέσεις μεταξύ του εμπορίου, της εργασίας και του περιβάλλοντος στο πλαίσιο του ΠΟΕ δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές,

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι, ωστόσο, αναγκαίο να επιδιωχθεί η εξισορρόπηση μεταξύ εμπορικού δικαίου και θεμελιωδών δικαιωμάτων και να ενισχυθεί ο διάλογος μεταξύ των μεγάλων διεθνών οργανισμών, ειδικότερα δε μεταξύ της ΔΟΕ και του ΠΟΕ, με σκοπό τη μεγαλύτερη συνεκτικότητα των διεθνών πολιτικών και τη βελτίωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι συντρέχουν πολλοί λόγοι για τη συμπερίληψη διατάξεων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα στις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες, από την επιθυμία καθιέρωσης δίκαιων και ισότιμων συνθηκών εμπορίου και τη διασφάλιση της διαφάνειας των συναλλαγών («ισότιμοι όροι ανταγωνισμού») έως την πιο κανονιστική προσέγγιση της προάσπισης των οικουμενικών αξιών που εκφράζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και της εφαρμογής συνεκτικών ευρωπαϊκών πολιτικών,

Ζ.

υπενθυμίζοντας ότι η Διακήρυξη του 1986 των Ηνωμένων Εθνών για το δικαίωμα στην ανάπτυξη επιβεβαιώνει ότι «το δικαίωμα στην ανάπτυξη είναι ένα αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα, δυνάμει του οποίου κάθε άνθρωπος και λαός δικαιούται να συμμετέχει και να συμβάλλει στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη, καθώς και να απολαύει αυτής»· θεωρεί, συνεπώς, ότι η ΕΕ έχει υποχρέωση να μην υπονομεύει αυτό το δικαίωμα, αλλά αντίθετα να το ενσωματώνει σε διεθνείς συμφωνίες και να το υιοθετεί ως κατευθυντήρια γραμμή ευρωπαϊκών πολιτικών,

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας επιβεβαιώνει ότι η εξωτερική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναπόσπαστο τμήμα της οποίας είναι και το εμπόριο, πρέπει να διέπεται από τις ίδιες αρχές που ενέπνευσαν και τη δημιουργία της· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, το οποίο συνδυάζει βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και βελτιωμένες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, μπορεί επίσης να χρησιμεύσει ως πρότυπο και για τους άλλους εταίρους· λαμβάνοντας εξάλλου υπόψη ότι οι εμπορικές συμφωνίες πρέπει να συνάδουν με τις λοιπές υποχρεώσεις και διεθνείς συμβάσεις τις οποίες έχουν δεσμευτεί να σέβονται τα συμβαλλόμενα κράτη, σύμφωνα με το εθνικό τους δίκαιο,

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη το πόσο σημαντικό είναι να διατηρηθεί το επίπεδο των κοινωνικών και περιβαλλοντικών κανόνων που ισχύουν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και να εφαρμόζονται αυτοί από τις ξένες επιχειρήσεις που λειτουργούν στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμπερίληψη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων στις εμπορικές συμφωνίες δύναται να προσφέρει προστιθέμενη αξία στις εν λόγω συμφωνίες, επιτρέποντας έτσι την ανάπτυξη εντονότερης αλληλεπίδρασης με την κοινωνία των πολιτών, ενισχυμένη υποστήριξη της πολιτικής και κοινωνικής σταθερότητας, και διαμορφώνοντας συγχρόνως ένα κλίμα πιο ευνοϊκό για το εμπόριο,

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας του εμπορίου και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων αποτελούν σημαντικές πτυχές για την εγγύηση της ειρήνης και της ευημερίας στον πλανήτη, αλλά ότι δεν θα πρέπει να θεωρούνται ως λύση για όλα τα προβλήματα που υφίστανται μεταξύ των κρατών στον κόσμο· θεωρώντας, ωστόσο, ότι το αδιέξοδο στην πολιτική κατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί με την ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων, διασφαλίζοντας τον καθορισμό κοινών συμφερόντων, ιδίως στον τομέα της περιβαλλοντικής προστασίας, ως τρόπου επίλυσης των σχετικών διενέξεων,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι άλλες χώρες έχουν αποτελέσει θετικά παραδείγματα επειδή περιέλαβαν κοινωνικά πρότυπα στις εμπορικές συμφωνίες,

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων υπόκειται στην τήρηση των αρχών των διεθνών συμβάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών κανόνων εργασίας εκ μέρους των δικαιούχων χωρών, και περιλαμβάνει ειδικό καθεστώς πρόσθετων δασμολογικών προτιμήσεων για την προώθηση της κύρωσης και αποτελεσματικής εφαρμογής βασικών διεθνών συμβάσεων για τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα, την προστασία του περιβάλλοντος και τη χρηστή διακυβέρνηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη τήρηση των όρων δύναται να έχει ως συνέπεια την αναστολή του εμπορικού καθεστώτος,

1.

ζητεί, ως εκ τούτου, στο πλαίσιο της μελλοντικής εμπορικής στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μην εκλαμβάνεται το εμπόριο ως αυτοσκοπός, αλλά ως εργαλείο με το οποίο μπορούν να προαχθούν οι αξίες και τα εμπορικά συμφέροντα της Ευρώπης, καθώς και οι δίκαιες συναλλαγές, ικανό να γενικεύσει τη έμπρακτη συμπερίληψη και εφαρμογή των κοινωνικών και περιβαλλοντικών κανόνων μαζί με όλους τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ· θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ακολουθεί μια θετική προσέγγιση στις διαπραγματεύσεις της, η οποία όμως παράλληλα πρέπει να είναι και νομικά δεσμευτική· υπογραμμίζει ότι η συμπερίληψη διατάξεων σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη, ιδίως στις διμερείς συμφωνίες, θα είναι επωφελής για όλες τις πλευρές·

2.

υπενθυμίζει ότι η εμπορική πολιτική αποτελεί ένα μέσο που τίθεται στην υπηρεσία των γενικότερων στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι, δυνάμει του άρθρου 207 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η εμπορική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης ασκείται «στο πλαίσιο των αρχών και των στόχων της εξωτερικής δράσης της Ένωσης», καθώς και ότι, δυνάμει του άρθρου 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να συμβάλλει ειδικότερα στην «αειφόρο ανάπτυξη του πλανήτη, την αλληλεγγύη και τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ των λαών, το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο, την εξάλειψη της φτώχειας και την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ιδίως των δικαιωμάτων του παιδιού, καθώς και στην αυστηρή τήρηση και ανάπτυξη του διεθνούς δικαίου και, ιδίως, στον σεβασμό των αρχών του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών»·

Ανθρώπινα δικαιώματα και κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα στις πολυμερείς εμπορικές σχέσεις

3.

απευθύνει έκκληση για ενισχυμένη συνεργασία σε πολυμερές επίπεδο μεταξύ του ΠΟΕ και των κυριότερων οργανισμών των Ηνωμένων Εθνών που δραστηριοποιούνται στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· εκτιμά ότι η ανάπτυξη πιο στενών δεσμών με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου καθώς και με τις συναφείς ειδικές διαδικασίες θα ήταν ιδιαίτερα πρόσφορη για τη διασφάλιση ενός πολυμερούς εμπορικού πλαισίου το οποίο θα προάγει τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· κρίνει ομοίως, ότι οι επιτροπές και το όργανο προσφυγών του ΠΟΕ θα μπορούσαν να λαμβάνουν υπόψη την εμπειρογνωμοσύνη της Υπάτης Αρμοστείας σε περιπτώσεις διαπίστωσης σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

4.

εκτιμά ότι η καθολική περιοδική επανεξέταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στους κόλπους του Συμβουλίου θα πρέπει να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για την παρακολούθηση της τήρησης των διατάξεων που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες·

5.

υπογραμμίζει ότι η εμβάθυνση της συνεργασίας με τη ΔΟΕ, όργανο αρμόδιο για τον καθορισμό και τη διαπραγμάτευση των διεθνών προτύπων εργασίας και την εποπτεία της εφαρμογής τους στο πλαίσιο του δικαίου και στην πράξη, καθώς και η πλήρης συμμετοχή της ΔΟΕ στις εργασίες του ΠΟΕ, είναι ουσιαστικής σημασίας·

α)

ζητεί, προς τον σκοπό αυτόν, να αναγνωριστεί στη ΔΟΕ καθεστώς επίσημου παρατηρητή στους κόλπους του ΠΟΕ, καθώς και το δικαίωμα να λαμβάνει τον λόγο στις υπουργικές διασκέψεις του ΠΟΕ·

β)

προτείνει να συσταθεί μια επιτροπή για το εμπόριο και την αξιοπρεπή εργασία στο πλαίσιο του ΠΟΕ, κατά το πρότυπο της επιτροπής για το εμπόριο και το περιβάλλον· εμμένει στην άποψη ότι οι δυο επιτροπές οφείλουν να έχουν σαφώς καθορισμένη εντολή και να ασκούν απτή επιρροή·

γ)

προτείνει να θεσπιστεί η δυνατότητα γνωμοδότησης της ΔΟΕ, καθώς και της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, σε συναφείς υποθέσεις εμπορικών διαφορών στις οποίες τίθεται ζήτημα παραβίασης διεθνών συμβάσεων στον τομέα της εργασίας·

δ)

προτείνει, σε περιπτώσεις στις οποίες μια απόφαση του οργάνου επίλυσης διαφορών θεωρείται από κράτος μέλος του ΠΟΕ ότι θέτει υπό αμφισβήτηση τις αποφάσεις της ΔΟΕ σχετικά με τον σεβασμό των συμβάσεων στον τομέα της εργασίας, να προβλέπεται η δυνατότητα προσφυγής στο πλαίσιο της ΔΟΕ·

6.

επαναβεβαιώνει τη θέση ότι οι στόχοι που συνίστανται στη διατήρηση και τη διαφύλαξη ενός ανοικτού και χωρίς διακρίσεις πολυμερούς εμπορικού συστήματος, αφενός, και στην ανάληψη δράσης για την προστασία του περιβάλλοντος και την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης, αφετέρου, πρέπει να αλληλοενισχύονται· υπογραμμίζει ότι, δυνάμει του άρθρου 20 της GATT, τα κράτη μέλη δύνανται να λαμβάνουν μέτρα στον τομέα του εμπορίου με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, υπό την προϋπόθεση ότι τα μέτρα αυτά δεν θα εφαρμόζονται κατά τρόπον ώστε να αποτελούν μέσο αυθαίρετης ή αδικαιολόγητης διάκρισης· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να κάνουν πλήρη χρήση της διάταξης αυτής·

7.

χαιρετίζει με ικανοποίησή την ύπαρξη της επιτροπής του ΠΟΕ για το εμπόριο και το περιβάλλον, η οποία μπορεί να αποτελέσει ένα άκρως σημαντικό φόρουμ για την επιδίωξη της ολοκλήρωσης και της εμβάθυνσης της σύνδεσης μεταξύ περιβάλλοντος και εμπορίου· εκφράζει την ελπίδα ότι ο ρόλος και το έργο της επιτροπής αυτής θα εξελιχθούν έτσι ώστε να τύχουν θετικού χειρισμού οι πιο σημαντικές εμπορικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα·

8.

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να βελτιωθεί η πρόσβαση στα οικολογικά προϊόντα και τις πράσινες τεχνολογίες προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης και καλεί όλα τα μέρη που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις να εντείνουν τις προσπάθειές τους προκειμένου να επιτευχθεί η ταχεία ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων σχετικά με τη μείωση ή την εξάλειψη των δασμολογικών και μη δασμολογικών εμποδίων στην κυκλοφορία των οικολογικών προϊόντων και υπηρεσιών, έτσι ώστε να προαχθούν νέες μορφές πολιτικών απασχόλησης και η δημιουργία θέσεων εργασίας που να πληρούν τους κανόνες περί αξιοπρεπούς εργασίας της ΔΟΕ καθώς και δυνατότητες ανάπτυξης των ευρωπαϊκών βιομηχανιών και ΜΜΕ·

9.

υπογραμμίζει την ανάγκη επίτευξης προόδου στις διαπραγματεύσεις για τις λοιπές πτυχές του άρθρου 31 της δήλωσης της Ντόχα όσον αφορά τη σχέση μεταξύ των υφιστάμενων κανόνων του ΠΟΕ και των ειδικών εμπορικών υποχρεώσεων τις οποίες προβλέπουν οι πολυμερείς περιβαλλοντικές συμφωνίες (ΠΠΣ), καθώς και προαγωγής της στενότερης συνεργασίας μεταξύ των γραμματειών των πολυμερών περιβαλλοντικών συμφωνιών και των επιτροπών του ΠΟΕ, στοιχείο απαραίτητο για τη διασφάλιση της συνεκτικής ανάπτυξης των εμπορικών και περιβαλλοντικών καθεστώτων·

10.

εκτιμά ότι μια πολυμερής συμφωνία για το κλίμα θα ήταν το πλέον πρόσφορο μέσο για να διασφαλιστεί η εσωτερίκευση των αρνητικών εξωγενών περιβαλλοντικών παραγόντων που σχετίζονται με το CO2, αλλά ότι είναι πιθανόν να μη συναφθεί μια τέτοια συμφωνία στο εγγύς μέλλον· εκτιμά, κατά συνέπεια, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συνεχίσει να μελετά τις δυνατότητες εφαρμογής, για τους βιομηχανικούς τομείς που διατρέχουν αποδεδειγμένο κίνδυνο διαρροής άνθρακα, κατάλληλων περιβαλλοντικών μέσων, και συγκεκριμένα ενός «μηχανισμού αγοράς άνθρακα» με σκοπό την τήρηση των κανόνων του ΠΟΕ, δεδομένου ότι ένας τέτοιος μηχανισμός θα επέτρεπε την αντιμετώπιση των κινδύνων μεταφοράς εκπομπών CO2 προς τρίτες χώρες·

11.

προτείνει, αφ’ ης στιγμής υπογραφεί η υπό διαπραγμάτευση διεθνής συμφωνία για το κλίμα, να εξεταστεί το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός πραγματικού Παγκόσμιου Οργανισμού Περιβάλλοντος με σκοπό την υλοποίηση των δεσμεύσεων που θα έχουν αναληφθεί και την επιβολή του σεβασμού των περιβαλλοντικών προτύπων· ο εν λόγω μελλοντικός οργανισμός θα μπορούσε, λόγου χάρη, να παρεμβαίνει αυτοδικαίως σε περιπτώσεις περιβαλλοντικού ντάμπινγκ·

Ανθρώπινα δικαιώματα και κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα στις διμερείς εμπορικές συμφωνίες

12.

υποστηρίζει με θέρμη την πρακτική της συμπερίληψης νομικά δεσμευτικών ρητρών σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα στις διεθνείς συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπενθυμίζοντας ωστόσο ότι εξακολουθούν να υφίστανται μείζονες προκλήσεις όσον αφορά την παρακολούθηση και την εφαρμογή αυτών των ρητρών· επαναλαμβάνει το γεγονός ότι οι εν λόγω ρήτρες πρέπει να περιλαμβάνονται επίσης σε όλες τις εμπορικές και τομεακές συμφωνίες, συνοδευόμενες από έναν σαφή και συγκεκριμένο μηχανισμό διαβούλευσης κατά το πρότυπο του άρθρου 96 της συμφωνίας του Κοτονού· εκφράζει εν προκειμένω την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι μια παρόμοια ρήτρα έχει συμπεριληφθεί και στις συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών της νέας γενιάς·

13.

υπογραμμίζει ότι η ίδια προσέγγιση της συστηματικής συμπερίληψης πρέπει να εφαρμοστεί και στο επίπεδο των κεφαλαίων που αφορούν τη βιώσιμη ανάπτυξη στις διμερείς συμφωνίες·

14.

διαπιστώνει ότι οι μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες μπορεί να συνάπτονται λαμβάνοντας υπόψη το υπόβαθρο της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής κρίσεως· θεωρεί ότι αυτό δεν θα πρέπει να σηματοδοτεί την παραγνώριση κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και στη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων, προκειμένου να επιτευχθούν άλλοι στόχοι·

15.

έχοντας υπόψη τους προαναφερθέντες στόχους, ζητεί από την Επιτροπή να συμπεριλαμβάνει με συστηματικό τρόπο, σε όλες τις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών που διαπραγματεύεται με τρίτα κράτη, σειρά κοινωνικών και περιβαλλοντικών κανόνων μεταξύ των οποίων:

α)

κατάλογο των ελάχιστων προτύπων που θα πρέπει να τηρεί το σύνολο των εμπορικών εταίρων της ΕΕ στον κοινωνικό τομέα· τα πρότυπα αυτά πρέπει να ανταποκρίνονται στις οκτώ θεμελιώδεις συμβάσεις του ΠΟΕ (βασικά πρότυπα εργασίας) όπως αυτά απαριθμούνται στη Διακήρυξη του ΠΟΕ σχετικά με τις αρχές και τα θεμελιώδη δικαιώματα εργασίας) (1998)· σ' αυτές τις οκτώ συμβάσεις προστίθενται, για τις εκβιομηχανισμένες χώρες, οι τέσσερις συμβάσεις προτεραιότητας του ΠΟΕ (Συμβάσεις προτεραιότητας της ΔΟΕ)· από πλευράς περιβάλλοντος και σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου, το ελάχιστο πρότυπο οφείλει να ανταποκρίνεται στον κατάλογο των συμβάσεων που έχουν σχέση με το περιβάλλον και τις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης, όπως προβλέπεται από τον ευρωπαϊκό κανονισμό για το σύστημα γενικευμένων δασμολογικών προτιμήσεων·

β)

κατάλογο πρόσθετων συμβάσεων που πρέπει να τύχουν σταδιακής και ευέλικτης εφαρμογής λαμβανομένης υπόψη της εξέλιξης της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κατάστασης του ενδιαφερόμενου εταίρου· από κοινωνική άποψη, έσχατος στόχος πρέπει να είναι η πλήρης εφαρμογή της ατζέντας για αξιοπρεπή εργασία της ΔΟΕ·

16.

υπογραμμίζει ότι η τήρηση αυτών των προδιαγραφών προϋποθέτει ταυτόχρονα την επικύρωσή τους, τη μεταφορά τους στην εθνική νομοθεσία και την πρακτική εφαρμογή τους σε ολόκληρη την εθνική επικράτεια·

17.

ζητεί όπως όλες οι μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες προβλέπουν την απαγόρευση της εκμετάλλευσης της εργασίας των παιδιών, ιδίως σε ορυχεία εξόρυξης και επεξεργασίας φυσικών λίθων, και να θεσπιστεί ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα πιστοποίησης που θα εγγυάται ότι οι εισαγόμενοι φυσικοί λίθοι και τα προϊόντα τους έχουν αποδεδειγμένα αποκτηθεί σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας χωρίς εκμετάλλευση της παιδικής εργασίας κατά την έννοια της Σύμβασης αριθ. 182 της ΔΟΕ·

18.

υπογραμμίζει ότι, στο πλαίσιο των συμφωνιών ελευθέρων συναλλαγών, θα μπορούσαν να προβλεφθούν υπό όρους ελευθερώσεις, περιλαμβανομένης της συντόμευσης του χρόνου των διαδικασιών εξάλειψης των δασμών ή της πρόσβασης σε μια πρόσθετη αγορά, σε περίπτωση τήρησης των περιβαλλοντικών και κοινωνικών προτύπων·

19.

υπογραμμίζει τη σημασία της διαρκούς παρακολούθησης της εφαρμογής της συμφωνίας, βάσει μιας ανοικτής και χωρίς αποκλεισμούς προσέγγισης σε όλα τα στάδια:

α)

λαμβάνει υπό σημείωση τη χρήση μελετών επιπτώσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά εκτιμά ότι θα έπρεπε αυτές οι μελέτες να διενεργούνται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις διαπραγματεύσεις, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η συνεχής αξιολόγηση· υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της ανάληψης πλήρους δράσης με βάση τα αποτελέσματά τους· φρονεί επίσης ότι οι διαπραγματευτές πρέπει να λαμβάνουν περισσότερο υπόψη τις προτεραιότητες και τις φροντίδες που ανακύπτουν από τις εν λόγω μελέτες του αντίκτυπου·

β)

καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει μελέτες επιπτώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, προς συμπλήρωση των αντίστοιχων μελετών για τη βιώσιμη ανάπτυξη, οι οποίες να περιλαμβάνουν κατανοητούς εμπορικούς δείκτες με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα·

γ)

καλεί τις δύο πλευρές να εκπονούν τακτικές εκθέσεις σχετικά με τη γενική πρόοδο της υλοποίησης όλων των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί δυνάμει της συμφωνίας·

δ)

ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίζει τη συμμετοχή των κοινοβουλίων των χωρών εταίρων στις εμπορικές διαπραγματεύσεις, με στόχο την ενίσχυση της διακυβέρνησης και του δημοκρατικού ελέγχου στις αναπτυσσόμενες χώρες·

ε)

υπογραμμίζει τη σημασία της συμμετοχής των πολιτών σε όλα τα στάδια των διαπραγματεύσεων καθώς και κατά την παρακολούθηση της συμφωνίας και απαιτεί προς τούτο τη σύσταση φόρουμ βιώσιμης ανάπτυξης ή συμβουλευτικών ομάδων που να προβλέπουν τη διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και εκπροσώπους της ανεξάρτητης κοινωνίας των πολιτών·

20.

ζητεί οι εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ να προβλέπουν το ύψιστο επίπεδο διαφάνειας, αυστηρές προδιαγραφές για τις δημόσιες συμβάσεις, καθώς και την υποβολή αναφορών από τις επιχειρήσεις ανά χώρα τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες, με στόχο την καταπολέμηση της παράνομης διαφυγής κεφαλαίων

21.

ζητεί να προβάλλει η Ένωση κατά τη διαπραγμάτευση εμπορικών συμφωνιών το δικαίωμα πρόσβασης στους φυσικούς πόρους καθώς και τα δικαιώματα των αυτοχθόνων λαών όσον αφορά την πρόσβαση στους βασικούς φυσικούς πόρους· ζητεί από την Επιτροπή να εντάσσει στις διεθνείς εμπορικές διαπραγματεύσεις και συμφωνίες τον προβληματισμό σχετικά με την αγορά και την κυριότητα γαιών σε τρίτες χώρες, και ειδικότερα τις λιγότερο ανεπτυγμένες και τις αναπτυσσόμενες χώρες·

22.

αναγνωρίζει ότι το κεφάλαιο σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη στις διμερείς συμφωνίες που τελούν επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση είναι υποχρεωτικό, θα μπορούσε όμως να ενισχυθεί, προβλέποντας ειδικότερα:

α)

μια διαδικασία καταγγελιών, στην οποία θα έχουν πρόσβαση οι κοινωνικοί εταίροι·

β)

το δικαίωμα προσφυγής σε ανεξάρτητη αρχή για την ταχεία και αποτελεσματική επίλυση των διαφορών που έχουν σχέση με κοινωνικά ή περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως επιτροπές εμπειρογνωμόνων, που θα επιλέγονται και από τα δυο μέρη βάσει της εμπειρογνωμοσύνης τους στα πεδία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του εργατικού δικαίου και του δικαίου του περιβάλλοντος, και των οποίων οι συστάσεις πρέπει να υπάγονται σε σαφώς καθορισμένη διαδικασία, με διατάξεις σχετικά με την εφαρμογή τους·

γ)

τη δυνατότητα προσφυγής σε μηχανισμό διευθέτησης των διαφορών, όπως και για τα υπόλοιπα τμήματα της συμφωνίας, ο οποίος θα προβλέπει μέσα αποκατάστασης με σκοπό τη βελτίωση της κατάστασης στους σχετικούς τομείς, ή η αναστολή τουλάχιστον προσωρινά ορισμένων εμπορικών πλεονεκτημάτων που προβλέπονται από τη συμφωνία, σε περίπτωση σοβαρής παράβασης των προαναφερθέντων προδιαγραφών·

23.

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να συμπληρώνονται οι συμφωνίες με συνοδευτικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων μέτρων τεχνικής βοήθειας και προγραμμάτων συνεργασίας, με σκοπό τη βελτίωση της ικανότητας εκτέλεσης, ιδίως, των θεμελιωδών συμβάσεων στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων·

Ανθρώπινα δικαιώματα και κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα στις μονομερείς εμπορικές σχέσεις: ΣΓΠ και ΣΓΠ+

24.

εκτιμά ότι οι 27 συμβάσεις, των οποίων απαιτείται η επικύρωση για την υπαγωγή στο καθεστώς ΣΓΠ+, αντιπροσωπεύουν ένα μοναδικό μείγμα συμβάσεων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, το εργατικό δίκαιο, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη χρηστή διακυβέρνηση· υπογραμμίζει ότι, μέχρι στιγμής, το ΣΓΠ+ είχε αισθητό θετικό αντίκτυπο όσον αφορά την επικύρωση αυτών των συμβάσεων, λιγότερο όμως ως προς την εφαρμογή τους στην πράξη, και επιθυμεί συνεπώς να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στα συνοδευτικά μέτρα τα οποία αποβλέπουν στη βελτίωση της ικανότητας εφαρμογής· φρονεί επίσης ότι για να εξασφαλισθεί η αξιοπιστία του ΣΓΠ+, η Επιτροπή πρέπει να διεξάγει έρευνες συστηματικά και ενδεχομένως να καταργεί τις προτιμήσεις εάν τα συγκλίνοντα στοιχεία δείχνουν πως ορισμένες χώρες δεν εφαρμόζουν τις 27 συμβάσεις·

25.

εκτιμά ότι θα μπορούσε να προβλεφθεί μια πιο στενή σύνδεση μεταξύ των ρητρών που άπτονται των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του ΣΓΠ+ στις συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τρίτες χώρες, ιδίως όσον αφορά την παρακολούθηση·

26.

καλεί την Επιτροπή όπως, στο πλαίσιο της διαδικασίας αναθεώρησης του καθεστώτος ΣΓΠ, καθιερώσει την απλοποίηση των κανόνων προέλευσης προκειμένου οι χώρες που απολαύουν της πρωτοβουλίας «Όλα εκτός από όπλα» και του καθεστώτος ΣΓΠ+ να μπορούν να επωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότερο από τις προτιμήσεις που τους παρέχονται· ζητεί να καθορισθούν διαφανείς παράμετροι σύγκρισης, μηχανισμοί και κριτήρια για τη χορήγηση καθώς και για την αναστολή των προτιμησιακών όρων στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος· ζητεί την πλήρη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, και συγκεκριμένα σε ό, τι αφορά την πρόταση του Συμβουλίου σχετικά με τους καταλόγους των δικαιούχων χωρών, τη διεξαγωγή ερευνών ή την προσωρινή κατάργηση του ΣΓΠ+·

27.

καλεί την Επιτροπή να καταθέσει το ταχύτερο πρόταση κανονισμού σχετικά με την απαγόρευση των εισαγωγών στην ΕΕ προϊόντων τα οποία παράγονται με τη χρήση σύγχρονων μορφών δουλείας, καταναγκαστικής εργασίας, ιδίως καταναγκαστικής εργασίας ιδιαίτερα ευάλωτων ομάδων, κατά παράβαση των βασικών προτύπων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

28.

καλεί την Επιτροπή, με βάση τη συμφωνία πλαίσιο για τις σχέσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής, να ενημερώνει πλήρως το Κοινοβούλιο όσον αφορά όλους τους σχετικούς τομείς κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για διεθνείς εμπορικές συμφωνίες·

29.

καλεί την Επιτροπή όπως, υπό το φως των διευρυμένων αρμοδιοτήτων του Κοινοβουλίου που προκύπτουν από τη Συνθήκη της Λισαβόνας, εγγυηθεί μια αποτελεσματική ροή πληροφοριών και χορηγήσει στους εκπροσώπους του Κοινοβουλίου το καθεστώς του παρατηρητή, δίδοντας τους ως εκ τούτου μόνιμη πρόσβαση σε όλες τις σχετικές συνεδριάσεις και έγγραφα·

*

* *

30.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.


(1)  ΕΕ C 320, 28.10.1996, σ. 261.

(2)  ΕΕ C 290 E, 29.11.2006, σ. 107.

(3)  ΕΕ C 112 E, 9.5.2002, σ. 326.

(4)  ΕΕ C 131 E, 5.6.2003, σ. 147.

(5)  ΕΕ C 280 E, 18.11.2006, σ. 65.

(6)  ΕΕ C 157 E, 6.7.2006, σ. 84.

(7)  Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 14ης Ιουνίου 2010 για την παιδική εργασία, 10937/1/10.

(8)  ΕΕ C 303 E, 13.12.2006, σ. 865.

(9)  ΕΕ C 102 E, 24.4.2008, σ. 128.

(10)  ΕΕ C 102 E, 24.4.2008, σ. 321.

(11)  ΕΕ L 12, 16.1.2001, σ. 1.

(12)  ΕΕ C 273 E, 14.11.2003, σ. 305.

(13)  ΕΕ C 102 E, 24.4.2008, σ. 301.

(14)  ΕΕ C 323 Ε, 18.12.2008, σ. 361.