11.1.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 9/29


Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης – Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα τίθενται στο επίκεντρο»

2012/C 9/07

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

τονίζει ότι η επιτυχία μιας νέας ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής προϋποθέτει αποτελεσματικές πολιτικές σε πεδία όπως οι οικονομικές συνθήκες και η διακυβέρνηση, η ανταγωνιστικότητα, οι επενδύσεις και η διάρθρωση του χρηματοπιστωτικού κλάδου, η καινοτομία και η έρευνα, η ενέργεια και οι πόροι, το ψηφιακό θεματολόγιο, τα νέα προσόντα και οι νέες θέσεις εργασίας κλπ. ·

τονίζει ότι, κατά τη μεταλλαγή της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, πρέπει να χορηγηθεί μεγαλύτερη ευελιξία στις επιχειρήσεις όσον αφορά τις στρατηγικές απασχόλησης, με αντάλλαγμα την επαρκή προστασία και την ασφάλεια του εισοδήματος των εργαζομένων σε τομείς που ενδέχεται να επηρεασθούν, καθώς και να παρασχεθούν στους εργαζομένους εναλλακτικές επιλογές ανακατάταξης, επανεκπαίδευσης και στήριξης της αυτοαπασχόλησης. Η διά βίου μάθηση κατά τη διάρκεια της απασχόλησης είναι το κλειδί για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου απασχολησιμότητας των εργαζομένων και την ελαχιστοποίηση του χρόνου παραμονής στην ανεργία, αλλά και για να παρασχεθεί στις επιχειρήσεις ένα νέο φάσμα ειδικοτήτων, ώστε να προσαρμοστούν γρήγορα στις αλλαγές της αγοράς. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον συντονισμό αυτών των δράσεων. Επιπλέον, πρέπει να αξιοποιηθεί καλύτερα το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση·

ζητά τη μεγαλύτερη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στην επίτευξη των στόχων της υπό εξέταση ανακοίνωσης. Υπενθυμίζει δε ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην ενδυνάμωση της πολιτικής για τη βιομηχανία και την οικονομική ανάπτυξη, καθώς βρίσκονται κοντά και γνωρίζουν καλύτερα τις τοπικές ιδιαιτερότητες της δομής της βιομηχανίας, αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις·

καλεί τα κράτη μέλη, τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές να συνάψουν εδαφικά σύμφωνα σε εθνικό επίπεδο για την από κοινού επεξεργασία και εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων, αλλά και την από κοινού αξιολόγηση της πορείας τους, με στόχο να συντονίσουν και να επικεντρώσουν τις προσπάθειες και το πολιτικό τους πρόγραμμα στους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», γεγονός που θα συντελέσει, ασφαλώς, αποφασιστικά στην επίτευξή τους.

Εισηγητής

ο κ. Patxi LÓPEZ (ES/PES) Πρόεδρος της κυβέρνησης της Χώρας των Βάσκων

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης – Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα τίθενται στο επίκεντρο

COM(2010) 614 τελικό

Ι.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.

επικροτεί τη δέσμευση που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την ανακοίνωσή της «Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης – Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα τίθενται στο επίκεντρο» (1) (μία από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020») για την οικοδόμηση μιας ισχυρής και ανταγωνιστικής ευρωπαϊκής βιομηχανίας, προσανατολισμένης προς την αειφόρο ανάπτυξη, η οποία είναι το κλειδί για την ανάκαμψη της οικονομίας·

2.

τονίζει ότι η επιτυχία μιας νέας ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής προϋποθέτει αποτελεσματικές πολιτικές σε πεδία όπως οι οικονομικές συνθήκες και η διακυβέρνηση, η ανταγωνιστικότητα, οι επενδύσεις και η διάρθρωση του χρηματοπιστωτικού κλάδου, η καινοτομία και η έρευνα, η ενέργεια και οι πόροι, το ψηφιακό θεματολόγιο, τα νέα προσόντα και οι νέες θέσεις εργασίας κλπ.

3.

ως εκ τούτου, ζητά μεγαλύτερη ολοκλήρωση και καλύτερο συντονισμό των εμβληματικών πρωτοβουλιών που περιλαμβάνονται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020»·

4.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι οι εν λόγω επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες προτάθηκαν χωρίς να ληφθεί υπόψη η δημοσιονομική τους επίπτωση και οι ανάγκες για την εφαρμογή τους·

5.

επισημαίνει ότι έχει μεγάλη σημασία να αξιοποιείται η προστιθέμενη αξία που συνεπάγεται η δράση σε ευρωπαϊκή κλίμακα για την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων και την επιδίωξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», χάρη σε κοινές προσπάθειες και συνέργειες που θα συγκλίνουν σε έναν συντονισμένο προσανατολισμό των πολιτικών·

6.

υπογραμμίζει ότι οι διαρθρωτικές αλλαγές που παρατηρούνται σε όλο τον κόσμο καταδεικνύουν την ύπαρξη παγκόσμιων προβλημάτων και προκλήσεων, η ταχεία επέκταση των οποίων επηρεάζει εξίσου τα κράτη, καθώς και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, σε ένα περιβάλλον αυξανόμενου ανοίγματος και αλληλεξάρτησης, γεγονός που απαιτεί την υιοθέτηση μέσων στρατηγικής και τεχνολογικής πρόληψης για την ανάπτυξη ταχέων και συντονισμένων λύσεων·

7.

υπενθυμίζει ότι οι νέες παράμετροι ανταγωνιστικότητας έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση το ρόλο της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κόσμο και ότι απαιτείται μια ισχυρή ώθηση στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», ώστε η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ανακτήσει τη θέση της, στην οποία η βιομηχανία καλείται να διαδραματίσει καίριο ρόλο ως παράγων οικονομικής ανάπτυξης·

8.

τάσσεται υπέρ μιας έννοιας «ολοκληρωμένης αειφορίας», η οποία θα περιλαμβάνει με ισορροπημένο τρόπο οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές μεταβλητές. Η περιβαλλοντική προστασία και ανάπλαση, η ενέργεια, η αποτελεσματική διαχείριση των πόρων, καθώς και οι κοινωνικές ανάγκες που συνδέονται με τη γήρανση και με τη φροντίδα που πρέπει να παρέχεται στα εξαρτώμενα άτομα, ενέχουν σημαντικές δυνατότητες για οικονομική αναζωογόνηση. Η προώθηση μιας παγκοσμίως ανταγωνιστικής βιομηχανίας πρέπει να είναι συμβατή με την οικονομική και την κοινωνική ανάπτυξη και να σέβεται το περιβάλλον·

9.

ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στα διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης και στη διόρθωση των ανισοτήτων που εξακολουθούν να υφίστανται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πράγμα για το οποίο η βιομηχανική πολιτική αποτελεί ένα από τα μέσα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν. Οι σχετικές θέσεις των κρατών μελών, καθώς και των αυτοδιοικητικών αρχών όσον αφορά τους πέντε στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» ποικίλλουν σημαντικά, οι δε επιπτώσεις της κρίσης γίνονται αισθητές με διαφορετική ένταση·

10.

τονίζει ότι, κατά τη μεταλλαγή της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, πρέπει να χορηγηθεί μεγαλύτερη ευελιξία στις επιχειρήσεις όσον αφορά τις στρατηγικές απασχόλησης, με αντάλλαγμα την επαρκή προστασία και την ασφάλεια του εισοδήματος των εργαζομένων σε τομείς που ενδέχεται να επηρεασθούν, καθώς και να παρασχεθούν στους εργαζομένους εναλλακτικές επιλογές ανακατάταξης, επανεκπαίδευσης και στήριξης της αυτοαπασχόλησης. Η διά βίου μάθηση κατά τη διάρκεια της απασχόλησης είναι το κλειδί για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου απασχολησιμότητας των εργαζομένων και την ελαχιστοποίηση του χρόνου παραμονής στην ανεργία, αλλά και για να παρασχεθεί στις επιχειρήσεις ένα νέο φάσμα ειδικοτήτων, ώστε να προσαρμοστούν γρήγορα στις αλλαγές της αγοράς. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον συντονισμό αυτών των δράσεων. Επιπλέον, πρέπει να αξιοποιηθεί καλύτερα το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση·

11.

ζητά τη μεγαλύτερη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στην επίτευξη των στόχων της υπό εξέταση ανακοίνωσης. Πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν ευρείες εξουσίες και αποδεδειγμένη πείρα στην οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη, όπως και σε άλλες πολιτικές που συνδέονται άμεσα με την ανταγωνιστικότητα. Βρίσκονται κοντά στους φορείς λήψης αποφάσεων και στους φορείς οικονομικής δραστηριότητας, κάτι που τους επιτρέπει να διαχειριστούν αποτελεσματικότερα τις δημόσιες πολιτικές·

12.

ως εκ τούτου, υποστηρίζει τη σύναψη εδαφικών συμφώνων μεταξύ των περιφερειών και των κρατών μελών, με στόχο την ανάληψη δεσμεύσεων για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Η συγκέντρωση στόχων, κοινών στρατηγικών και χρηματοδότησης σε θέματα βιομηχανικής πολιτικής θα προσφέρει σημαντική συμβολή για την επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής ανάπτυξης·

13.

αναγνωρίζει τον ρόλο των φορέων που προάγουν την οικονομία σε τοπικό επίπεδο (2), οι οποίοι συνδέονται με τις περιφέρειες και τις πόλεις και μπορούν να δώσουν νέα ώθηση στη βιομηχανία. Η δράση τους είναι καθοριστική για την επίτευξη πιο ενεργού συμμετοχής των επιχειρήσεων, των κοινωνικών παραγόντων και των πολιτών στη βιομηχανική πολιτική της ΕΕ·

14.

ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταρτίσει ειδικό χρονοδιάγραμμα για την καθεμιά από τις προτεραιότητες που τάσσονται στην ανακοίνωση, ώστε να διευκολυνθεί η εποπτεία της εφαρμογής της νέας βιομηχανικής πολιτικής·

15.

προτείνει να θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τη συνεργασία της Επιτροπής των Περιφερειών μια διαδικασία τακτικής παρακολούθησης και αξιολόγησης της προόδου που σημειώνεται στην εφαρμογή της βιομηχανικής πολιτικής, έτσι ώστε να δημιουργηθούν συνέργειες και να χρησιμοποιηθούν από κοινού πόροι προς έναν κοινό στόχο· επί του προκειμένου, ζητά να αναπτυχθούν ποιοτικές και ποσοτικές μετρήσεις της πορείας της βιομηχανικής πολιτικής, στις οποίες θα πρέπει να περιληφθούν πτυχές όπως η δημιουργία απασχόλησης, η ανταγωνιστικότητα, η βιώσιμη ανάπτυξη και η πρόοδος της καινοτομίας·

Η ευρωπαϊκή βιομηχανία αντιμέτωπη με τις νέες προκλήσεις ανταγωνιστικότητας – Μια νέα οικονομική κατάσταση που συνεπάγεται διαρθρωτικές αλλαγές

16.

επικροτεί τον κεντρικό ρόλο εντός του νέου ευρωπαϊκού προτύπου ανάπτυξης που η πρωτοβουλία αποδίδει στη βιομηχανία ως καίριο κλάδο της οικονομίας, χάρη στην ικανότητά της να ελκύει στην ανοδική πορεία της τους λοιπούς κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας·

17.

αναγνωρίζει ότι η ίδια η έννοια της βιομηχανίας έχει εξελιχθεί και έχει φθάσει σε ένα στάδιο της οικονομίας στο οποίο έχει πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο η αποκαλούμενη «διεσπαρμένη βιομηχανία» («diffuse industry») ή νέα βιομηχανία, η ανάπτυξη της οποίας απαιτεί υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας·

18.

επισημαίνει ότι η βιομηχανική πολιτική πρέπει να υπερβεί την καθαρά κλαδική προσέγγιση και να μετουσιωθεί σε μια πολιτική ανταγωνιστικότητας, υιοθετώντας μια ευρύτερη προσέγγιση ενεργού στήριξης των επιχειρήσεων, αναγκαία στο νέο περιβάλλον της βιομηχανικής μεταλλαγής·

19.

τονίζει ότι η ΕΕ οφείλει να επενδύσει στους τομείς που προσφέρουν τις μεγαλύτερες κοινωνικο-οικονομικές δυνατότητες και ζητά να προσανατολιστεί περισσότερο προς την ευφυή ανάπτυξη στην ΕΕ μιας οικονομίας στηριζόμενης στη γνώση, καθώς επίσης, μεταξύ άλλων, προς τις στρατηγικές επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη, προς την επιστημονική και τεχνολογική κατάρτιση και προς την μη τεχνολογική καινοτομία·

20.

παρατηρεί ότι η βιομηχανία της ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από πρώτες ύλες και ενεργειακούς πόρους που σπανίζουν και ακριβαίνουν ολοένα περισσότερο, ενώ επηρεάζονται και από την εκάστοτε διεθνή πολιτική συγκυρία·

21.

επαναλαμβάνει ότι ένας από τους κύριους στόχους πρέπει να συνίσταται στην αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από την αυξανόμενη χρήση των πόρων·

22.

πιστεύει, λοιπόν, ότι η ανάπτυξη διαδικασιών για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των πόρων αυτών, η αντικατάσταση ορισμένων πρώτων υλών, καθώς και η πρόοδος ως προς την εδραίωση και τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει να αποτελέσουν στρατηγικές προκλήσεις της βιομηχανικής πολιτικής στην ΕΕ·

23.

υπενθυμίζει ότι η δημογραφική εξέλιξη θα συνοδευθεί από νέα καταναλωτικά πρότυπα. Η γήρανση του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες θα δημιουργήσει νέες ανάγκες για κοινωνικές παροχές, θα αποτελέσει όμως και πηγή ευκαιριών για τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες. Η διεύρυνση της μεσαίας τάξης στις αναπτυσσόμενες χώρες θα αποτελέσει άλλη μία δυνητική πηγή ευκαιριών ανάπτυξης και καινοτομίας·

24.

αναγνωρίζει τον ρόλο των αναπτυσσόμενων χωρών στον νέο γεωοικονομικό χάρτη, ο οποίος είναι εν τω γίγνεσθαι. Οι αναπτυσσόμενες χώρες αναλαμβάνουν νέο πρωταγωνιστικό ρόλο ως ελκυστικές αγορές με ισχυρή ανάπτυξη, αλλά και ως ενεργοί παράγοντες των νέων ροών άμεσων επενδύσεων και αυξανόμενης ζήτησης σε τεχνολογία και σε Ε&Α·

25.

συμφωνεί, επομένως, ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ενώπιον των ριζικών αλλαγών που επηρεάζουν το επιχειρηματικό περιβάλλον και επιβάλλουν την ανάδειξη ενός νέου παγκόσμιου ανταγωνιστικού προτύπου, στο οποίο αποφασιστική σημασία αποκτούν η ανέλιξη νέων αναδυόμενων χωρών, η τεχνολογία και οι δεξιότητες που συνδέονται με τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), καθώς και η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών·

26.

ζητά την άρση των εμποδίων που περιορίζουν την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, καθώς και την εξεύρεση νέων λύσεων και μορφών συνεργασίας και σύμπραξης μεταξύ επιχειρήσεων. Οι προκλήσεις της διεθνοποίησης, της καινοτομίας και της αειφορίας δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν κατά τρόπο απομονωμένο ή αποσπασματικό·

27.

τονίζει ότι πρέπει να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν την επίτευξη του βέλτιστου μεγέθους επιχείρησης για ένα εξειδικευμένο πεδίο δραστηριότητας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα δοθεί η δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει πολυεθνικές ΜΜΕ εξειδικευμένων δραστηριοτήτων. Πράγματι, η εξειδίκευση συνιστά μία από τις στρατηγικές πτυχές από τις οποίες εξαρτάται η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες θα χρειαστεί κατ’ ανάγκη να αναπτύξουν πιο περίπλοκα προϊόντα και υπηρεσίες, προσανατολισμένα προς περισσότερο εξειδικευμένα τμήματα της αγοράς και με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία·

28.

επισημαίνει ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη κατάρτισης ανθρώπινου δυναμικού και απόκτησης των κατάλληλων δεξιοτήτων, καθώς και δημιουργίας ευνοϊκών και ελκυστικών συνθηκών εργασίας στη βιομηχανία της γνώσης, δεδομένου ότι παρατηρούνται σημαντικά προβλήματα για την πλήρωση θέσεων εργασίας σε τομείς στρατηγικής σημασίας για το μέλλον, όπως η έρευνα και η επιστήμη, η μηχανική, η υγεία και τα μαθηματικά. Επίσης, τα προσόντα, οι δεξιότητες και οι γνώσεις των εργαζομένων θα πρέπει να ανανεώνονται τακτικά, με σαφή προσανατολισμό προς τις απαιτήσεις των νέων κλάδων και τεχνολογιών και αυτό όχι μόνο προς όφελος των επιχειρήσεων, αλλά και για να υποστηριχθούν οι εργαζόμενοι που χάνουν τη θέση τους ώστε να προσαρμοστούν γρήγορα στους νέους κλάδους και τις νέες τεχνολογίες·

29.

επισημαίνει, επίσης, ότι έχει ζωτική σημασία να αυξηθεί η πολυδυναμικότητα και η «πολυεπιστημονικότητα», μαζί με μια προσέγγιση επικεντρωμένη στις προσωπικές δεξιότητες, όπως η ομαδική εργασία και η προθυμία για αλλαγή, ώστε να επιτευχθεί καλύτερη προσαρμογή στις ανάγκες του βιομηχανικού κλάδου·

30.

θεωρεί αναγκαίο να αποκτήσουν οι βιομηχανίες μας «αντανακλαστικά παγκοσμιοποίησης», ήτοι την ικανότητα να προσαρμόζονται στο νέο, διεθνές πλέον, περιβάλλον ανταγωνισμού, που από την ίδια του τη φύση είναι διαρκώς μεταβαλλόμενο. Η παγκοσμιοποίηση ενέτεινε τον ανταγωνισμό, ανοίγοντας τις αγορές και επιτρέποντας την είσοδο νέων ανταγωνιστών, που επωφελούνται από τις νέες δυνατότητες μετακίνησης και ενημέρωσης·

31.

υπογραμμίζει ότι η διεθνοποίηση συνιστά κοινή πρόκληση την οποία αντιμετωπίζει ολόκληρη η κοινωνία και όχι μόνον οι επιχειρήσεις. Για να σταθούν ικανές οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να δεσμευτούν αποφασιστικά υπέρ της διεθνοποίησης και να είναι ανταγωνιστικές σε διεθνές επίπεδο, θα πρέπει και τα άτομα, τα πανεπιστήμια, τα κέντρα κατάρτισης και το τεχνολογικό και επιστημονικό σύστημα να υιοθετήσουν το πνεύμα και τον παράγοντα της διεθνοποίησης στη στρατηγική τους·

32.

τονίζει ότι έχει επέλθει κάποιος κατακερματισμός της αλυσίδας αξίας, χάρη στον οποίο αναδεικνύονται τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα του κάθε τόπου όσον αφορά τις διαφορετικές δραστηριότητες που απαιτούνται για την κατασκευή ενός προϊόντος ή την παροχή μιας υπηρεσίας·

33.

πιστεύει ότι πρέπει να αυξηθεί η διαθεσιμότητα πιστώσεων και να διευκολυνθεί η πρόσβαση, υποστηρίζει την ανάπτυξη του φόρουμ χρηματοδότησης των ΜΜΕ και τονίζει, επιπλέον, τη σημασία της υπεύθυνης και διαφανούς εκπλήρωσης εκ μέρους των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της αποστολής τους ως μεσαζόντων, ώστε να εξασφαλιστεί καλύτερη διασύνδεση του χρηματοπιστωτικού συστήματος με την πραγματική οικονομία·

34.

ακόμη, ζητά να βελτιωθεί η λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών, χάρη στην εφαρμογή αποδοτικών μέτρων, καθώς και να συνεχιστούν οι εργασίες που έχουν αρχίσει στην ΕΕ για την κατάλληλη ρύθμιση της λειτουργίας των αγορών αυτών, για την καταπολέμηση της κερδοσκοπίας και της ευπάθειας των τραπεζικών συστημάτων, με στόχο την αντιμετώπιση των συστημικών κινδύνων, ούτως ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη ισορροπία και σταθερότητα και να αυξηθεί η εμπιστοσύνη, εις όφελος ενός υγιούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος·

35.

συνηγορεί υπέρ της στενότερης συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να βελτιωθεί η υποστήριξη των επενδύσεων σε έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

Ο δρόμος προς την έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη – Μια νέα, φιλόδοξη βιομηχανική πολιτική για να ηγηθούμε της οικονομίας του μέλλοντος

36.

προτείνει να σχεδιαστεί και να τεθεί σε εφαρμογή ένα σχέδιο ανταγωνιστικότητας σε επίπεδο ΕΕ, στο οποίο να οριστούν οι γενικές συνθήκες της ΕΕ στον τομέα της βιομηχανικής πολιτικής·

37.

επαναλαμβάνει ότι η ανταγωνιστικότητα αποτελεί στόχο για ολόκληρη την κοινωνία και για όλα τα συστήματα που αλληλεπιδρούν στην οικονομική ανάπτυξη – όχι μόνο για τον επιχειρηματικό κόσμο. Η ανταγωνιστικότητα έχει επίδραση στα άτομα, τα πανεπιστήμια, τα τεχνολογικά κέντρα, τις υπηρεσίες υγείας κλπ., καθώς και σε όλους τους παραγωγικούς κλάδους και δραστηριότητες·

38.

επομένως, τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης μιας συστημικής προσέγγισης της βιομηχανικής πολιτικής, στην οποία πρέπει να ενταχθούν διάφορες πολιτικές που θα συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα, ενώ θα πρέπει να μεταφερθεί και σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Για να γίνει η ευρωπαϊκή βιομηχανία πιο αποτελεσματική και παραγωγική, πρέπει να βελτιωθεί η θέση της ΕΕ σε τομείς, όπως οι μεταφορές, η κοινωνική πρόνοια και η προστασία των καταναλωτών, η χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση, η ενέργεια, το περιβάλλον, η ενιαία αγορά και η εμπορική πολιτική· πρέπει επίσης να συντονιστούν αυτές οι διάφορες συνιστώσες, ως κρίκοι μιας «αλυσίδας ανταγωνιστικότητας»·

39.

είναι της άποψης, συνεπώς, ότι η νέα βιομηχανική πολιτική πρέπει να προωθήσει μια διατομεακή προσέγγιση. Τα τελευταία χρόνια, έχει επεκταθεί η χρήση των διαφόρων τρόπων προώθησης της συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων, μέσω συνεργατικών σχηματισμών ή ενώσεων συνεργατικών σχηματισμών, ένας από τους κύριους στόχους των οποίων είναι η συγκέντρωση και συνάρθρωση όλων των λειτουργιών της αλυσίδας αξίας σε μια ενιαία μορφή πρωτοβουλιών υπό την έννοια ενός αποτελεσματικού πλαισίου για ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής αξίας το οποίο δεν παρεμβάλλεται στις αποφάσεις των επιχειρήσεων. Επιπλέον, λαμβανομένης υπόψη της στενής σύνδεσης των συνεργατικών σχηματισμών με τον τόπο όπου βρίσκονται, είναι σημαντικό, κατά τη διαμόρφωση της νέας βιομηχανικής πολιτικής, να ληφθεί υπόψη η εξέχουσα περιφερειακή τους διάσταση·

40.

υπενθυμίζει ότι η ανάκαμψη της οικονομίας και η δημιουργία απασχόλησης θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από τη βελτίωση της παραγωγικότητας, τόσο στον τομέα της μεταποίησης όσο και, ειδικότερα, στον τομέα των υπηρεσιών για τις επιχειρήσεις·

41.

τονίζει τον εξέχοντα ρόλο των ΜΜΕ στην ΕΕ, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα της απασχόλησης στη βιομηχανία. Για αυτόν τον λόγο, οι δημόσιες πολιτικές στην ΕΕ πρέπει να προσανατολιστούν με γνώμονα την αρχή «σκέψου πρώτα σε μικρή κλίμακα» («think small first»), προκειμένου να ανταποκριθούν με συγκεκριμένο τρόπο στις ανάγκες των ΜΜΕ ως οικονομικών παραγόντων βασικών για τη δημιουργία απασχόλησης και την οικονομική ανάπτυξη. Η ΕΕ θα είναι ανταγωνιστική μόνο αν είναι ανταγωνιστικές οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της·

42.

ως εκ τούτου, ζητά να προβληθεί περισσότερο στην ανακοίνωση ο σημαντικός ρόλος των φορέων προώθησης της οικονομικής δραστηριότητας στις περιφερειακές και στις τοπικές αρχές, που παρέχουν σε τοπικό επίπεδο υπηρεσίες υποστήριξης μεγάλης σημασίας για την επιτυχή ανταγωνιστικότητα των ΜΜΕ·

43.

συνιστά να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την αποτελεσματική εφαρμογή της πράξης περί μικρών επιχειρήσεων (Small Business Act), και τονίζει ότι, στην τελευταία αναθεώρηση της πράξης αυτής, πολύ ορθά δίδεται προτεραιότητα στην ευφυή νομοθεσία και στην πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση·

44.

συμφωνεί ότι πρέπει να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα επιτρέπουν την πρόσβαση των επιχειρήσεων στις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες, η οποία καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών τους, και κατά συνέπεια την ανταγωνιστικότητά τους. Πρέπει, επίσης, να προωθηθούν μέτρα που θα συμβάλλουν στη δημιουργία ικανοτήτων και στον ανταγωνισμό μεταξύ των φορέων παροχής υπηρεσιών στις επιχειρήσεις·

45.

υποστηρίζει την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της καινοτομίας και για την απλούστευση της διαχείρισης των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα δε στις ΜΜΕ, με ελάφρυνση του διοικητικού και νομοθετικού φόρτου που επηρεάζει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, καθώς και με την περαιτέρω επέκταση, λόγου χάρη, των ελέγχων καταλληλότητας στον χώρο της βιομηχανικής πολιτικής και με την διεύρυνση και γενίκευση της εφαρμογής τους σε άλλους συνδεόμενους με αυτήν χώρους·

46.

τονίζει ότι η εδαφική επίδραση και διάσταση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής έχει μεγάλη σημασία για την προσαρμογή των στόχων της στις διαφορετικές κατά τόπους αρχικές συνθήκες, δεδομένου ότι διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ισόρροπη και συνεκτική ανάπτυξη, και υπεραμύνεται της αναγκαίας συνοχής μεταξύ της υπό εξέταση ανακοίνωσης και των κατευθύνσεων που εκτίθενται στις ανακοινώσεις «Η περιφερειακή πολιτική συμβάλλει στην έξυπνη ανάπτυξη στο πλαίσιο της Ευρώπης 2020» (3) και «Συμβολή της περιφερειακής πολιτικής στη βιώσιμη ανάπτυξη στο πλαίσιο της στρατηγικής “Ευρώπη 2020” » (4)·

47.

συμφωνεί ότι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας του βιομηχανικού ιστού απαιτεί περαιτέρω προαγωγή της έξυπνης εξειδίκευσης, και υποστηρίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να προωθήσουν τους κατά τόπους εξειδικευμένους τομείς καινοτομίας. Η έξυπνη εξειδίκευση συνιστά τον συνδετικό κρίκο της υπό εξέταση ανακοίνωσης με την εμβληματική πρωτοβουλία «Ένωση καινοτομίας»·

48.

θεωρεί αναγκαίο να προαχθεί η ενοποίηση των μέσων προώθησης των συνεργατικών σχηματισμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χάρη στην υιοθέτηση μιας ενιαίας προσέγγισης, με επίκεντρο την ανάπτυξη και την απασχόληση, δυνάμει της οποίας, πέραν της ανταλλαγής εμπειριών, θα προωθούνται συγκεκριμένα σχέδια από κοινού και σε βάση συνεργασίας. Στην περίπτωση αυτή, το περιβάλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμφανίζεται ως καίριο στοιχείο για την ενίσχυση της διεθνικής συνεργασίας που θα διευκολύνει την ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών παγκόσμιας εμβέλειας·

49.

παράλληλα, θεωρεί αναγκαίο να συνεχιστεί η ανάπτυξη στρατηγικών σχεδίων σε επίπεδο ΕΕ επί συγκεκριμένων πτυχών που μπορούν να εξασφαλίσουν σημαντικό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα από την άποψη της μεταφοράς τεχνολογίας και της δημιουργίας συνεργιών, όπως η βιομηχανική ανάπτυξη «πράσινων αυτοκινήτων», τα «ενεργειακά αποδοτικά κτίρια» και τα «εργοστάσια του μέλλοντος». Πρέπει να προωθήσουμε περαιτέρω και να εμβαθύνουμε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες με μακροπρόθεσμη προοπτική, στις οποίες να καταδεικνύεται η προστιθέμενη αξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

50.

πιστεύει ότι οι δημόσιες αρχές έχουν επίσης τη δυνατότητα να υποστηρίξουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων μέσω καινοτόμων δημοσίων συμβάσεων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, τα κριτήρια για την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων θα ενθαρρύνουν την καινοτομία των ανάδοχων επιχειρήσεων, δίνοντας προτεραιότητα σε καινοτόμα και βιώσιμα προϊόντα και υπηρεσίες, γεγονός που θα οδηγήσει σε βελτίωση της ποιότητας και της προσβασιμότητας των δημόσιων υπηρεσιών. Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει όμως να αποφευχθεί η αύξηση των διοικητικών επιβαρύνσεων, διαφορετικά η συμμετοχή σε διαγωνισμούς για την ανάληψη δημόσιων συμβάσεων δεν θα ήταν ενδιαφέρουσα, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις·

51.

παροτρύνει τα κράτη μέλη και τις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές, να προωθήσουν το επιχειρηματικό πνεύμα στην ευρωπαϊκή κοινωνία, ιδίως μεταξύ των νέων. Τα εκπαιδευτικά συστήματα πρέπει να προσφέρουν εκπαιδευτικά προγράμματα που θα συμπεριλαμβάνουν στις βασικές δεξιότητες του ατόμου το επιχειρηματικό πνεύμα, την ανάληψη κινδύνων, την ανάληψη ηγετικού ρόλου και τη δημιουργικότητα·

52.

υπογραμμίζει ότι έχει καίρια σημασία να αναπτυχθούν προφίλ που να συνδέονται με την παγκοσμιοποίηση, όπου καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν η γνώση γλωσσών, η προθυμία για διεθνή εργασιακή κινητικότητα, καθώς και η ανάπτυξη ανοικτής νοοτροπίας στις σχέσεις με άτομα διαφορετικών πολιτιστικών νοοτροπιών ·

53.

προτείνει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις στρατηγικές της τεχνολογίας και της διεθνοποίησης, στα πλαίσια της ανακοίνωσης. Καινοτομία, τεχνολογία και διεθνοποίηση είναι έννοιες που αλληλοτροφοδοτούνται και αλληλεπιδρούν και θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για τη χάραξη κοινών πολιτικών·

54.

ζητά η προετοιμασία της στρατηγικής για τη στήριξη της διεθνοποίησης των ΜΜΕ να είναι δεόντως φιλόδοξη και συγκεκριμένη. Αυτή η στρατηγική θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην προώθηση της συνεργασίας και την ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ επιχειρήσεων, καθώς και στη διασύνδεση των τομέων·

55.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προχωρήσει επειγόντως στην πρακτική εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση με τίτλο «Εμπόριο, ανάπτυξη και παγκόσμιες υποθέσεις – Η εμπορική πολιτική ως βασική συνιστώσα της στρατηγικής “Ευρώπη 2020” της ΕΕ» (5)· ιδίως όσον αφορά την ατζέντα των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών και την εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας. Η δράση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην περίπτωση αυτή, είναι καθοριστική για την αύξηση της επιρροής της ευρωπαϊκής βιομηχανίας σε παγκόσμια κλίμακα·

56.

συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η πολιτική του ανταγωνισμού έχει στρατηγική σημασία για την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ και για τον υγιή ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά. Ένα περιβάλλον δίκαιου ανταγωνισμού, όπου ισχύουν ισότιμοι όροι, παρέχει κίνητρο στις επιχειρήσεις ώστε να βελτιωθούν για να ανταγωνιστούν και τονώνει την ιδιωτική πρωτοβουλία. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί δεόντως η λειτουργία και εφαρμογή της πολιτικής αυτής εκ μέρους των εθνικών, των περιφερειακών και των τοπικών αρχών·

57.

υπενθυμίζει, ωστόσο, τον νέο ρόλο του δημόσιου τομέα, ο οποίος πρέπει να αναζητήσει τρόπους συνεργασίας με τον ιδιωτικό για τη χρηματοδότηση στρατηγικών υποδομών και παραγωγικών επενδύσεων μεγάλης κλίμακας. Η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με στόχο τον συμβιβασμό των συμφερόντων και τη δρομολόγηση συγκεκριμένων έργων ευρωπαϊκής εμβέλειας, που θα ενισχύσουν την αποδοτικότητα των δημόσιων δαπανών, είναι επίσης αναγκαία για την υλοποίηση της βιομηχανικής πολιτικής. Επιπλέον, οι διάφορες συμπράξεις δημόσιου-δημόσιου τομέα, μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διοίκησης και δημόσιων φορέων, θα βελτιώσουν τον συντονισμό της πολιτικής και θα συμβάλουν στη μείωση των αδυναμιών·

Το μέλλον της βιομηχανίας μας εξαρτάται από τη μετεξέλιξή της σε μια βιομηχανία βασιζόμενη στη γνώση και την καινοτομία

58.

χαιρετίζει το όραμα της καινοτομίας ως κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και τη στρατηγική θέση που καταλαμβάνει στο πλαίσιο της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Ένωση καινοτομίας». Η προτεραιότητα «Έξυπνη ανάπτυξη» ορθά επικεντρώνεται σε μια ανάπτυξη με βάση τη γνώση και την καινοτομία, ως έναν από τους τρεις πυλώνες μελλοντικής στήριξης της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

59.

επισημαίνει ότι είναι σημαντική η διεύρυνση και εμβάθυνση της έννοιας της καινοτομίας και τονίζει ότι η βιομηχανία πρέπει να συνδυάζει την καινοτομία που στηρίζεται στην ίδια εμπειρία, ήτοι την προσέγγιση DUI (Doing, Using and Interacting – πράττω, χρησιμοποιώ και αλληλεπιδρώ), με την προσέγγιση STI (Science, Technology and Innovation – επιστήμη, τεχνολογία και καινοτομία), η οποία στηρίζεται σε σαφή γνώση επιστημονικής και τεχνολογικής φύσεως·

60.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι στην ανακοίνωση δεν αποδίδεται μεγαλύτερη σημασία στην μη τεχνολογική καινοτομία ως πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Οι πραγματικές επιχειρηματικές μεταβολές συχνότατα προέρχονται από την καινοτομία από άποψη επιχειρηματικής και οργανωτικής διαχείρισης, σε τομείς όπως η στρατηγική, οι διαδικασίες, η εμπορική προώθηση, η βιομηχανική οργάνωση ή η σχέση με τους προμηθευτές. Η επιλογή της έμφασης στην μη τεχνολογική καινοτομία προσέφερε σε πολλές περιφέρειες και περιοχές την ευκαιρία για άλματα ανταγωνιστικότητας·

61.

προτείνει, λοιπόν, στις αξιολογήσεις της βιομηχανικής πολιτικής να περιληφθούν δείκτες μη τεχνολογικής καινοτομίας·

62.

υποστηρίζει ότι η γνώση και η δημιουργικότητα αποτελούν τη βάση της καινοτομίας και ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να ενσωματώνουν και να διαχειρίζονται συστηματικά τη γνώση και την καινοτομία σε όλες τους τις δραστηριότητες·

63.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η ανακοίνωση δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη την κρίσιμη σημασία των ανθρώπινων πόρων στη νέα βιομηχανική πολιτική, εάν υπάρχει πραγματική βούληση να τεθούν οι βάσεις που θα εξασφαλίσουν πραγματικά ισόρροπη ανάπτυξη σε μακροπρόθεσμη βάση. Σε μια βιομηχανία που βασίζεται στη γνώση, οι άνθρωποι είναι εκείνοι που ηγούνται των αλλαγών και δημιουργούν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των επιχειρήσεων·

64.

εκτιμά ότι τα πανεπιστήμια και τα τεχνολογικά και ερευνητικά κέντρα πρέπει, παράλληλα με την θεωρητική ερευνητική τους δραστηριότητα, να ανοιχτούν περισσότερο στις ανάγκες της αγοράς και να προσανατολίσουν την έρευνά τους σε συνάρτηση με αυτές καθώς και προς την πρακτική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων τους·

65.

πιστεύει ότι απαιτείται μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ της έρευνας και της βιομηχανίας, ώστε να προαχθεί η έξυπνη κατά τόπους ειδίκευση στον τομέα των βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής —όπως νανοτεχνολογία, μικροηλεκτρονική και νανοηλεκτρονική, βιομηχανική βιοτεχνολογία, φωτονική, προηγμένα υλικά και προηγμένες τεχνολογίες παραγωγής—, να τονωθεί η δημιουργία διεθνικών δικτύων και να ενισχυθεί η συνεργασία σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο·

66.

τονίζει ότι η ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής βιομηχανίας στηριζόμενης στην καινοτομία και τη γνώση προϋποθέτει κατ’ ανάγκη περισσότερα διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Ιδιαίτερη σημασία, επί του προκειμένου, αποκτά η ύπαρξη ενός αποτελεσματικού συστήματος διασφάλισης των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων και δημιουργών, με μικρότερο κόστος πρόσβασης και καλύτερη νομική προστασία έναντι της απομίμησης και της παραποίησης. Κατά συνέπεια, αποδεικνύεται αναγκαία η απλούστευση και μείωση του κόστους των διαδικασιών κατοχύρωσης ευρεσιτεχνιών, καθώς και η εναρμόνιση της αυτόματης εγκυρότητάς τους σε όλα τα κράτη μέλη, σύμφωνα με την πρόταση για ενιαίο ευρωπαϊκό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας·

67.

επισημαίνει ότι οι ΤΠΕ έχουν αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα αύξησης της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων και συμφωνεί, επομένως, ότι είναι απαραίτητο να αυξηθεί η χρήση τους από τις ΜΜΕ. Η προσαρμογή και η ενσωμάτωση των ΤΠΕ θα σηματοδοτήσει το ανταγωνιστικό δυναμικό των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων έναντι ανταγωνιστών από τρίτες χώρες. Οι τεχνολογίες αυτές ευνοούν τη συνεργασία, καθώς και την επεξεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών και ιδεών, ενώ προσφέρουν πιο άμεση πρόσβαση στην αγορά και στην πελατεία·

68.

εξαίρει τον καθοριστικό ρόλο της βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ των διαφόρων φορέων και της υιοθέτησης της έννοιας των «περιφερειακών οικοσυστημάτων καινοτομίας» στις στρατηγικές περιφερειακής ανάπτυξης. Τα «περιφερειακά οικοσυστήματα καινοτομίας» προϋποθέτουν την ανάπτυξη δικτύων και ροών ανταλλαγής γνώσεων και την ύπαρξη φορέων με στέρεες ρίζες στον συγκεκριμένο τόπο, καθώς και ευέλικτων προτύπων οργάνωσης·

69.

συνιστά να επικεντρωθούν περισσότερο στις ανάγκες των ΜΜΕ οι προσανατολισμοί που θα διέπουν το προσεχές πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης (ΠΠ Ε&ΤΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να διευκολύνεται η συμμετοχή τους σε κοινά ευρωπαϊκά προγράμματα·

70.

ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά τη χάραξη του κοινού στρατηγικού πλαισίου έρευνας και ανάπτυξης που θα περιληφθεί στο ΠΠ Ε&ΤΑ και στο πρόγραμμα ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας (ΠΑΚ), να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην περιφερειακή διάσταση και να συνεχιστεί το πρότυπο σχέδιο «Περιφέρειες της γνώσης», με στόχο την ενίσχυση του ερευνητικού δυναμικού των ευρωπαϊκών περιφερειών με τη βοήθεια διεθνικών συνεργατικών σχηματισμών·

71.

επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαίο να αναπτυχθεί ένα περιβάλλον που θα ευνοεί την μεγαλύτερη δέσμευση του ιδιωτικού κεφαλαίου υπέρ των παραγωγικών επενδύσεων σε καινοτομία και σε Ε&Α, γεγονός που προϋποθέτει την ανάπτυξη δυνατοτήτων χρηματοδότησης όπως το κεφάλαιο επιχειρηματικού κινδύνου ή οι «επιχειρηματικοί άγγελοι»·

72.

ζητά, ωστόσο, τη δημιουργία ενός πιο συγκεκριμένου συστήματος δεικτών και στόχων, το οποίο, επιπλέον του ποσοστού των δαπανών των επιχειρήσεων για Ε&Α, να μπορεί να παρέχει πληροφορίες όσον αφορά τις πτυχές που σχετίζονται με τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας, δηλαδή τη μέτρηση των αποτελεσμάτων της Ε&Α·

Αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της ΕΕ και των νέων δυνατοτήτων που προσφέρονται, για την οικοδόμηση ενός πιο υπεύθυνου προτύπου και την αύξηση της αειφορίας

73.

πιστεύει ότι η ΕΕ οφείλει να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα που έχει σταδιακά οικοδομήσει υπέρ της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας: διαθέτουμε μια σημαντική τεχνολογική και επιστημονική βάση, υψηλού επιπέδου πανεπιστήμια, καλά κατηρτισμένο και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό· έχουμε αναπτύξει μια ενιαία αγορά που καταργεί τα εμπόδια στο εμπόριο και στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων· επιπλέον, έχουν οικοδομηθεί ισχυροί συνεργατικοί σχηματισμοί και δίκτυα συνεργασίας, ενώ η ΕΕ υπήρξε πρωτοπόρος στην εφαρμογή «πράσινων» λύσεων·

74.

επισημαίνει ότι, παρά τις προόδους που έχουν σημειωθεί από τη δημιουργία της ενιαίας αγοράς και εντεύθεν, δεν αξιοποιούνται ακόμη πλήρως όλες οι δυνατότητες που αυτή προσφέρει για μια βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς. Η ενιαία αγορά συνιστά την κινητήρια δύναμη για την οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η πλήρης υλοποίησή της καλείται να συμβάλει καθοριστικά στην οικονομική ανάπτυξη και στην ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μας·

75.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξαλείψουν τους φραγμούς και τις αδυναμίες που περιορίζουν το δυναμικό ανάπτυξης της ενιαίας αγοράς. Επί του προκειμένου, αναγνωρίζει ότι με την οδηγία για τις υπηρεσίες επετεύχθη η άρση ορισμένων από τα εμπόδια που απομένουν ακόμη στην ενιαία αγορά όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών και την εγκατάσταση σε άλλο κράτος μέλος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να συνεχίσει να εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση, επιδιώκοντας τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, καθώς αυτές είναι φορείς εξέχουσας σημασίας στην αγορά υπηρεσιών·

76.

θεωρεί ότι η γήρανση του πληθυσμού, η αλλαγή του κλίματος και η προστασία του περιβάλλοντος συνιστούν τις τρείς κυριότερες προκλήσεις με τις οποίες θα βρεθεί αντιμέτωπη η Ευρωπαϊκή Ένωση στη διάρκεια των επόμενων ετών·

77.

επισημαίνει, επομένως, ότι η βιωσιμότητα πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελεί κρίσιμη ευκαιρία για το μέλλον της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, καθώς θα συμβάλει αναμφίβολα στη δημιουργία νέων και περισσότερων εμπορικών σχέσεων και θέσεων εργασίας, με πιο έντονη τη σφραγίδα της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας·

78.

επικροτεί την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενισχύσει τη διασύνδεση και την εναρμόνιση των στόχων της βιομηχανικής πολιτικής με τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις, προωθώντας περαιτέρω την μετάβαση προς την αποδοτικότερη διαχείριση των πόρων στο σύνολο του βιομηχανικού κλάδου. Η σπανιότητα και η αύξηση του κόστους των στρατηγικών ενεργειακών πόρων, καθώς και των πρώτων υλών, αναγκάζουν τη βιομηχανία να τους χρησιμοποιεί πιο ορθολογικά, και τούτο πρέπει να επιτευχθεί με βάση την αποδοτικότερη χρήση, την ανακύκλωση και την αντικατάσταση με εναλλακτικά υλικά·

79.

υπενθυμίζει ότι η εδραίωση της «πράσινης οικονομίας» απορρέει τόσο από την ανάγκη αποδοτικής χρήσης της ενέργειας, όσο και, ειδικότερα, από την αυξανόμενη συνειδητοποίηση υπέρ της τόνωσης της οικολογικής καινοτομίας. Έτσι, θα αναπτυχθούν καινοτόμες οικονομικές δραστηριότητες σε τομείς που καλύπτουν από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως και τα νέα υλικά, οι οποίες θα συμβάλλουν στην επίτευξη μιας οικονομίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών·

80.

ωστόσο, θεωρεί επίσης απαραίτητο τα κράτη μέλη, οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές να δημιουργήσουν υπεύθυνους καταναλωτές, που να καθοδηγούνται από κριτήρια δεοντολογικής και επιλεκτικής κατανάλωσης, με μεγαλύτερες απαιτήσεις ποιότητας, ενημέρωσης και διαφάνειας από τις επιχειρήσεις. Οι καταναλωτές μπορούν έτσι να αναλάβουν σημαντικό ρόλο στην τόνωση του ανταγωνιστικού δυναμικού των επιχειρήσεων και στην υιοθέτηση υπεύθυνων πολιτικών·

81.

επιδοκιμάζει την συμπερίληψη της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων, ως στοιχείου που συμβάλλει επίσης θετικά στην ανταγωνιστικότητα και θα εξασφαλίσει στη βιομηχανία μας ηγετική θέση σε διεθνές επίπεδο, όπως τονίζεται και στην ανακοίνωση·

82.

τονίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές γνωρίζουν τις ιδιαίτερες συνθήκες του κάθε τόπου και διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες για τη διάδοση νέων αξιών και την προώθηση της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να συνεχίσει να προωθεί αυτή την ιδέα και να βασιστεί στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, που είναι οι αρμόδιοι φορείς για την εφαρμογή της στην πράξη. Με αυτή την έννοια, είναι σημαντικό να εφαρμοστεί η αρχή της επικουρικότητας και να ανατίθεται η διαχείριση των πολιτικών στο επίπεδο διακυβέρνησης που είναι το πιο αποτελεσματικό και το πιο κοντινό στους πολίτες·

83.

συνηγορεί υπέρ της εφαρμογής νέων προτύπων διαχείρισης στις επιχειρήσεις, τα οποία θα ενισχύουν τη συμμετοχή των εργαζομένων, ως κλειδί για τη βελτίωση της αποδοτικότητας όλων των βιομηχανικών διαδικασιών —άρα και της ανταγωνιστικότητας— και για την αποτροπή της δημιουργίας όλο και επισφαλέστερων συνθηκών εργασίας στο πλαίσιο της βιομηχανικής μετάλλαξης·

84.

επισημαίνει, ωστόσο, ότι πρέπει ταυτόχρονα να σημειωθεί πρόοδος στην «εσωτερική ευελιξία» της βιομηχανίας. Οι διάφορες ομάδες συμφερόντων καλούνται να αντιδράσουν και να προσαρμοστούν σε ένα μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον, που απαιτεί την προσαρμογή της οργάνωσης της παραγωγής στις διακυμάνσεις της ζήτησης και στις τεχνολογικές μεταβολές·

85.

υπό την έννοια αυτή, ζητά να αυξηθεί η ευελιξία της αγοράς εργασίας στα κράτη μέλη, με βάση το διάλογο μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, ο οποίος πρέπει να συνοδεύεται από ασφαλή συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, που θα συντελούν στην οικονομική ανάπτυξη και στην κοινωνική συνοχή χάρη στην αύξηση και τη βελτίωση των θέσεων εργασίας. Η ρύθμιση των αγορών εργασίας πρέπει να εξασφαλίζει τη μετάβαση μεταξύ περιόδων απασχόλησης και περιόδων ανεργίας, παρέχοντας εγγυήσεις οικονομικής ασφάλειας, καθώς επίσης και επιλογές κατάρτισης και επαγγελματικού προσανατολισμού για την αύξηση της απασχολησιμότητας·

Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, στρατηγικοί εταίροι στην ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας

86.

υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην ενδυνάμωση της πολιτικής για τη βιομηχανία και την οικονομική ανάπτυξη, καθώς βρίσκονται κοντά και γνωρίζουν καλύτερα τις τοπικές ιδιαιτερότητες της δομής της βιομηχανίας, αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις·

87.

ζητά να συντονιστούν καλύτερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη, καθώς και οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές και να υιοθετήσουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για το σχεδιασμό μιας φιλόδοξης βιομηχανικής πολιτικής, που θα επικεντρώνεται στην ανταγωνιστικότητα και θα αξιοποιεί τις συνέργειες με τις λοιπές εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

88.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βελτιώσει τις συνθήκες και τη διαχείριση της βιομηχανικής πολιτικής, δίδοντας μεγαλύτερη σημασία στον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της Ευρώπης όσον αφορά τη χάραξη και την εφαρμογή της πολιτικής αυτής. Το γεγονός ότι οι αρχές αυτές βρίσκονται πιο κοντά στην πραγματικότητα των επιχειρήσεων και ότι διαθέτουν αρμοδιότητες, ακόμη και νομοθετικές, σε θέματα βιομηχανικής πολιτικής, τις καθιστά καθοριστικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης. Γι’ αυτό ακριβώς, ο συγκεκριμένος τομέας είναι ιδανικός για την πορεία προς μια ανάπτυξη των πολιτικών από τη βάση προς την κορυφή (bottom-up)·

89.

καλεί τα κράτη μέλη, τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές να συνάψουν εδαφικά σύμφωνα σε εθνικό επίπεδο για την από κοινού επεξεργασία και εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων, αλλά και την από κοινού αξιολόγηση της πορείας τους, με στόχο να συντονίσουν και να επικεντρώσουν τις προσπάθειες και το πολιτικό τους πρόγραμμα στους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», γεγονός που θα συντελέσει, ασφαλώς, αποφασιστικά στην επίτευξή τους·

90.

τονίζει τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην πρόοδο της εδαφικής συνοχής και στην μείωση των οικονομικών και των κοινωνικών ανισοτήτων, δεδομένου ότι οι αρχές αυτές είναι καθοριστικοί παράγοντες για την ανάπτυξη μιας προσέγγισης σε πυκνό τοπικό δίκτυο, που θα συμβάλλει στη διάρθρωση της βιομηχανικής πολιτικής σε εδαφικό επίπεδο στην Ευρώπη.

Βρυξέλλες, 11 Οκτωβρίου 2011

Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Mercedes BRESSO


(1)  COM(2010) 614 τελικό

(2)  Φορείς που προάγουν την οικονομία σε τοπικό επίπεδο: υπηρεσίες περιφερειακής ανάπτυξης, υπηρεσίες τοπικής ανάπτυξης, τεχνολογικά και ερευνητικά κέντρα, επαγγελματικές σχολές, πανεπιστήμια, υπηρεσίες απασχόλησης.

(3)  COM(2010) 553 τελικό

(4)  COM(2011) 17 τελικό

(5)  COM(2010) 612 τελικό