1.4.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 87/60


Τετάρτη, 11 Μαρτίου 2009
Η κοινωνική κατάσταση των Ρομά και η βελτίωση της πρόσβασής τους στην αγορά εργασίας της ΕΕ

P6_TA(2009)0117

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2009 σχετικά με την κοινωνική κατάσταση των Ρομά και τη βελτίωση της πρόσβασής τους στην αγορά εργασίας της ΕΕ (2008/2137(INI))

2010/C 87 E/12

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 3, 6, 7, 29 και 149 της Συνθήκης ΕΚ, και ιδίως την απαίτηση όπως τα κράτη μέλη διασφαλίσουν ίσες ευκαιρίες για όλους τους πολίτες της Ένωσης,

έχοντας υπόψη το άρθρο 13 της Συνθήκης ΕΚ, που επιτρέπει στην Κοινότητα να αναλαμβάνει δράση για την καταπολέμηση των διακρίσεων που βασίζονται μεταξύ άλλων στην εθνική ή εθνοτική προέλευση,

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 28ης Απριλίου 2005 σχετικά με την κατάσταση των Ρομά στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1), της 1ης Ιουνίου 2006 σχετικά με την κατάσταση των γυναικών Ρομά στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2), της 31ης Ιανουαρίου 2008 σχετικά με ευρωπαϊκή στρατηγική για τους Ρομά (3) και της 10ης Ιουλίου 2008 σχετικά με την απογραφή των Ρομά με βάση την εθνοτική καταγωγή στην Ιταλία (4),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και την καταπολέμηση της φτώχειας, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής φτώχειας, στην ΕΕ (5),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου της 29ης Ιουνίου 2000 περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής (6) και την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2000 για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία (7),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 2ας Ιουλίου 2008 με τίτλο «Ανανεωμένη κοινωνική ατζέντα: Ευκαιρίες, πρόσβαση και αλληλεγγύη στην Ευρώπη του 21ου αιώνα» (COM(2008)0412) (η Ανακοίνωση της Επιτροπής για μια ανανεωμένη κοινωνική ατζέντα),

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 2ας Ιουλίου 2008, για οδηγία του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού (COM(2008)0426),

έχοντας υπόψη τη θέση που έλαβε στις 17 Ιουνίου 2008 όσον αφορά την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το Έτος Καταπολέμησης της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού (2010) (8),

Έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Μαΐου 2007 σχετικά με αξιοπρεπή εργασία για όλους (9),

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση-πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, της 1ης Φεβρουαρίου 1995, και τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών της 4ης Νοεμβρίου 1950,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, της 10ης Δεκεμβρίου 1984,

έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) για τη βελτίωση της κατάστασης των Ρομά και των Σίντι στον χώρο του ΟΑΣΕ, της 27ης Νοεμβρίου 2003,

έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2007 για τον ρατσισμό και την ξενοφοβία στα κράτη μέλη,

έχοντας υπόψη τη Δήλωση για τη Δεκαετία ένταξης των Ρομά, της 2ας Φεβρουαρίου 2005, και την ίδρυση του Ταμείου Εκπαίδευσης των Ρομά στις 12 Μαΐου 2005,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής για την κατάσταση των Ρομά σε μια διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση του 2005,

έχοντας υπόψη την έκθεση της συμβουλευτικής ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για την κοινωνική ένταξη των εθνικών μειονοτήτων και την πλήρη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας: επείγουσα κλήση για καλύτερη κοινωνική ένταξη, του Απριλίου 2007,

έχοντας υπόψη την τελική έκθεση του Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ρομά, των Σίντι και των Πλανοβίων στην Ευρώπη, που δημοσιεύθηκε το 2006,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την ένταξη των μειονοτήτων - Ρομά (10) (γνωμοδότηση ΕΟΚΕ),

έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A6-0038/2009),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά τις πρόσφατες διευρύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ανάγκη για κοινωνική ένταξη έχει δημιουργήσει νέες προκλήσεις, οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο των νέων δημογραφικών και οικονομικών συνθηκών σε όλα τα κράτη μέλη· ότι τα κράτη μέλη της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης πλήττονται περισσότερο λόγω του διαρθρωτικού, οικονομικού και κοινωνικού μετασχηματισμού τους την τελευταία εικοσαετία. Επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι σε επισφαλέστερη κατάσταση βρίσκονται ευπαθείς ομάδες όπως οι Ρομά,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στα κράτη μέλη όπου ο βιομηχανικός τομέας έχει καταρρεύσει, οι περιφέρειες βλέπουν τις προοπτικές τους για ανάπτυξη να μειώνονται και, ως εκ τούτου, πολλοί Ρομά, ιδίως, έχουν εκτοπιστεί στο περιθώριο της κοινωνίας μέσα από την ταχεία κλιμάκωση της φτώχειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως έχει επισημάνει και επαναλάβει, στη διαδικασία αυτή έχει απαξιωθεί το δικαίωμα των Ρομά σε εθνική ιθαγένεια και σε ιθαγένεια της Ένωσης, τα δε πλεονεκτήματα της διεύρυνσης δεν απέβησαν προς όφελός τους όπως θα έπρεπε, με αποτέλεσμα την περαιτέρω πολύπλευρη περιθωριοποίησή τους και την αύξηση του κινδύνου πολλαπλών διακρίσεων εναντίον τους,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στρατηγικός πολιτικός αγώνας για την προώθηση των ίσων ευκαιριών για τους Ρομά πρέπει να δοθεί σε μια εξαιρετικά σύνθετη κοινωνική κατάσταση, καθώς η μεγαλύτερη αυτή εθνοτική μειονότητα της Ευρώπης βρίσκεται στην ίδια μειονεκτική θέση με άλλες ομάδες, και ότι ο αγώνας αυτός θα ενισχυθεί ουσιαστικά με μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τους Ρομά και μια συντονισμένη σειρά μέσων που να εκτείνονται σε ευρύ φάσμα τομεακών πολιτικών, καθώς και με τη χρηματοδοτική ενίσχυσή τους,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πλανόβιοι συνιστούν ιδιαίτερο εθνοτικό φαινόμενο που θα μπορούσε δικαιολογημένα να εξεταστεί ξεχωριστά, τόσο από τη σκοπιά των ανθρώπινων δικαιωμάτων όσο και σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της αγοράς εργασίας,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία κοινωνικής ένταξης των Ρομά δεν είναι μονομερής αλλά πολυμερής, και ότι οι Ρομά πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων κατά τη χάραξη στρατηγικών κοινωνικής ένταξης,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνθήκες διαβίωσης στις κοινότητες των Ρομά, η κατάσταση της υγείας τους και το επίπεδο σχολικής φοίτησής τους καθορίζουν την κοινωνική τους κατάσταση και τη θέση τους στην αγορά εργασίας και εξυπηρετούν συχνά ως προφάσεις για τον αποκλεισμό τους από τις κοινωνίες της πλειοψηφίας και για ρατσιστική συμπεριφορά εναντίον τους, γεγονός που εμποδίζει τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, θέτοντας έτσι εμπόδια στην άσκηση των πλέον θεμελιωδών ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελλιπής υποδομή μεταφορών, η ανεπάρκεια των δημόσιων διοικητικών φορέων και υπηρεσιών, ιδιαίτερα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα υψηλής ποιότητας και την υγειονομική περίθαλψη, καθώς και η μετεγκατάσταση επιχειρήσεων υποχρεώνουν τους νέους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τις εστίες τους για οικονομικούς λόγους, επιδεινώνοντας τις περιφερειακές ανισότητες και την γκετοποίηση,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πολύ σημαντικό, λίγο πριν από το τέλος της δεύτερης περιόδου της διαδικασίας της Λισαβόνας, να αξιολογηθούν η κοινωνική κατάσταση και οι προοπτικές απασχόλησης των Ρομά και να αποφασιστεί τι μέτρα πρέπει να ληφθούν στο συγκεκριμένο τομέα,

Θ.

αναγνωρίζοντας τη σημασία των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, και επισημαίνοντας ότι, λόγω της πολυπλοκότητας των κοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι Ρομά, είναι αδιανόητη η επίλυσή τους αποκλειστικά με το σύστημα των έργων που χαρακτηρίζει τη λειτουργία των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αδιαμφισβήτητα σημαντικό να αναγνωρισθούν οι προηγούμενες ορθές πρακτικές, αλλά λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι η εγκυρότητά τους είναι περιορισμένη χρονικά και τοπικά,

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σήμερα πολλές κοινότητες Ρομά τείνουν να μην μετακινούνται, αντί να μεταφέρονται σε περιοχές όπου μπορεί να υπάρχουν μεγαλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης,

Οι Ρομά στην αγορά εργασίας: πρόσβαση ή αποκλεισμός;

1.

θεωρεί ότι απαιτείται συντονισμένη προσέγγιση για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης της κοινότητας των Ρομά, η οποία να έχει τους εξής τρεις στόχους:

αύξηση των οικονομικών ευκαιριών για τους Ρομά·

δημιουργία ανθρώπινου κεφαλαίου, και·

ενίσχυση του κοινωνικού κεφαλαίου και της ανάπτυξης της κοινότητας·

2.

επισημαίνει το γεγονός ότι οι πολιτικές που έχουν ως στόχο τους Ρομά δεν έχουν βελτιώσει την κατάστασή τους σε μεγάλο βαθμό· ζητεί, σε όλες τις δράσεις της ΕΕ και των κρατών μελών που αφορούν ειδικά τους Ρομά, να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων οι ενδιαφερόμενοι από την κοινότητα των Ρομά, προκειμένου να γίνεται σεβαστή η ικανότητα και η αρμοδιότητά τους όσον αφορά την οργάνωσή τους·

3.

επισημαίνει ότι η άνιση πρόσβαση στις υπηρεσίες και τα κοινωνικοοικονομικά μειονεκτήματα που αντιμετωπίζουν στην πράξη τα παιδιά των Ρομά, τα αποκλείουν από την προσχολική μέριμνα και την ποιοτική εκπαίδευση· σημειώνει ότι αυτά τα μειονεκτήματα με τη σειρά τους έχουν αρνητικές συνέπειες στη συναισθηματική, κοινωνική, σωματική και προσωπική ανάπτυξη των παιδιών αυτών, καθώς και στις μετέπειτα ευκαιρίες τους στην αγορά εργασίας, άρα και στην ένταξή τους στον κορμό της κοινωνίας·

4.

επισημαίνει ότι τα εκπαιδευτικά συστήματα είναι επιλεκτικά και ότι παρά τις προσπάθειες των κρατών μελών για κατάργηση των διακρίσεων, τα πολυάριθμα διαφορετικά συστήματα που προορίζονται θεωρητικά για το σκοπό αυτό συχνά οξύνουν τις ανισότητες μεταξύ των κοινωνικών ομάδων και φέρνουν τους φτωχούς, και ιδιαίτερα τους Ρομά, σε εξαιρετικά μειονεκτική και διαρκώς επιδεινούμενη θέση· τονίζει, συνεπώς, την ανάγκη για στοχευμένες εκπαιδευτικές πολιτικές που να απευθύνονται στις οικογένειες των Ρομά και να ενθαρρύνουν την ενεργό συμμετοχή·

5.

τονίζει ότι, μολονότι έχει αυξηθεί το ποσοστό των νεαρών Ρομά που ακολουθούν δευτεροβάθμια και ανώτατη εκπαίδευση σε ορισμένα κράτη μέλη, το επίπεδο των επαγγελματικών τους προσόντων παραμένει πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ· επισημαίνει το χάσμα μεταξύ των ελλείψεων σε εργατικό δυναμικό αφενός, και του υψηλού ποσοστού ανεργίας που συνδέεται με το χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων των Ρομά αφετέρου· ζητεί, συνεπώς, από τα κράτη μέλη και την ΕΕ να στηρίξουν κατά προτεραιότητα τους Ρομά ώστε να αυξήσουν τα επαγγελματικά τους προσόντα· εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι, ελλείψει τυπικών προσόντων, η θέση των Ρομά στην αγορά εργασίας μπορεί, επίσης, να βελτιωθεί με τη δημιουργία ενός συστήματος για την αναγνώριση πρακτικών δεξιοτήτων·

6.

προτρέπει τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια Ρομά θα έχουν πρόσβαση επί ίσοις όροις σε ποιοτική εκπαίδευση, και να θεσπίσουν κίνητρα (π.χ. ευκαιρίες ανάπτυξης στον επαγγελματικό τομέα) για να προσελκύσουν υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικό προσωπικό στα σχολεία στις υποβαθμισμένες από κοινωνικοοικονομική άποψη περιοχές ειδικότερα σε αγροτικές κοινότητες με υψηλό ποσοστό Ρομά στη σύνθεση του πληθυσμού·

7.

ζητεί από τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την πρόσβαση των γυναικών Ρομά στην επαγγελματική κατάρτιση, και να προσαρμόσουν τον τομέα αυτό στις ανάγκες των τοπικών αγορών εργασίας, ώστε να μπορέσουν να αποκτήσουν οι γυναίκες Ρομά δεξιότητες κατάλληλες για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας.

8.

επισημαίνει ότι οι απόφοιτοι Ρομά, στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν επιστρέφουν στις κοινότητές τους μετά την αποφοίτηση από το πανεπιστήμιο και ότι ορισμένοι από αυτούς αρνούνται την καταγωγή τους ή δεν γίνονται πλέον δεκτοί στην κοινότητα όταν επιχειρήσουν να επιστρέψουν·

9.

συνιστά να καταρτιστεί ολοκληρωμένη δέσμη προγραμμάτων που να προωθεί και να ενθαρρύνει την επιστροφή των αποφοίτων Ρομά στις κοινότητές τους και την απασχόληση των Ρομά στο πλαίσιο των κοινοτήτων τους και προς όφελος των κοινοτήτων αυτών·

10.

θεωρεί γεγονός ότι η κοινωνία των Ρομά σε ορισμένα κράτη μέλη επηρεάζει συγκεκριμένα τη δημογραφική πυραμίδα· σημειώνει ότι το ποσοστό των παιδιών των Ρομά στον γενικότερο πληθυσμό είναι υψηλό, την ίδια στιγμή που το προσδόκιμο ζωής τους κατά τη γέννηση είναι κατά μία ολόκληρη δεκαετία μικρότερο από εκείνο των ανθρώπων που ανήκουν στην πλειοψηφία του πληθυσμού·

11.

θεωρεί ότι, παρόλο που τα κράτη μέλη έχουν κάνει χρήση σημαντικών πόρων της ΕΕ και των κρατών μελών για να βοηθήσουν τους μακροχρόνια άνεργους να βρουν εργασία, δεν έχει ακόμη εξευρεθεί συνεκτική λύση σε επίπεδο ΕΕ: τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν την κατάσταση με πολύ διαφορετικούς τρόπους και σε πολύ διαφορετική έκταση, και δεν έχουν προσφέρει δυνατότητες επιστροφής στην αγορά εργασίας μακροπρόθεσμα, ενώ τα μέτρα που λαμβάνουν, όπως δημόσια προγράμματα απασχόλησης, έχουν οξύνει περαιτέρω τον στιγματισμό των Ρομά· ζητεί, συνεπώς, τόσο από την ΕΕ όσο και από τα κράτη μέλη να αλλάξουν την πολιτική τους προς την κατεύθυνση μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης που να καλύπτει όλες τις πτυχές των στερήσεών τους·

12.

ζητεί από τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης στις ανάγκες των τοπικών αγορών εργασίας και να δώσουν κίνητρα στους εργοδότες που παρέχουν εργασία σε μη καταρτισμένα άτομα (συμπεριλαμβανομένων των Ρομά) και τους προσφέρουν κατάρτιση και ευκαιρίες ώστε να αποκτήσουν πρακτική εμπειρία απευθείας στον χώρο εργασίας·

13.

ζητεί από τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να πραγματοποιούν ετήσιες αξιολογήσεις ανά φύλο σχετικά με το ποσοστό επαναπασχόλησης μεταξύ των μακροπρόθεσμα ανέργων (επομένως και των Ρομά) που έχουν ολοκληρώσει την κατάρτισή τους στο πλαίσιο της αγοράς εργασίας και, με βάση την αποκτώμενη πείρα, να αναπτύσσουν νέες μεθοδολογίες και να δρομολογούν προγράμματα κατάρτισης προσαρμοσμένα στις τοπικές ικανότητες και τις οικονομικές ανάγκες·

14.

ζητεί από τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τα κοινοτικά κονδύλια για τη διατήρηση και την προστασία των παραδοσιακών δραστηριοτήτων των Ρομά·

15.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι οι ενήλικοι Ρομά, λόγω των πολλαπλών μειονεκτημάτων που αντιμετωπίζουν, υποεκπροσωπούνται στον κόσμο της εργασίας και στη διά βίου μάθηση, ενώ συχνά δεν έχουν πρόσβαση στις τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών, αλλά έχουν υπερβολικά υψηλό ποσοστό μακροχρόνια ανέργων και εργαζομένων σε επαγγέλματα με χαμηλό κύρος, γεγονός που αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας· ζητεί, συνεπώς, την αποτελεσματική εφαρμογή της οδηγίας 2000/78/ΕΚ που απαγορεύει τις διακρίσεις στην απασχόληση και την εργασία λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων, ειδικών αναγκών, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού·

16.

θεωρεί ότι είναι σημαντική μια ειδική κοινοτική δράση προκειμένου να προαχθεί η πρόσβαση των Ρομά στα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης·

17.

εφιστά την προσοχή των κρατών μελών στο γεγονός ότι αυτή η κοινωνική διχοτόμηση μπορεί να αναγκάζει πολλούς Ρομά που αναζητούν εργασία να μετακινηθούν από τη νόμιμη στην άτυπη οικονομία, και ότι απαιτείται συντονισμένη προσπάθεια σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών για την επαναφορά των εργαζομένων αυτών στη νόμιμη απασχόληση με εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα·

18.

θεωρεί ότι πρέπει να αναληφθεί δράση για την προώθηση μιας κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής χωρίς αποκλεισμούς, που να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων έκτακτα μέτρα για την παροχή αξιοπρεπούς στέγασης·

19.

επισημαίνει ιδιαίτερα ότι η ενθάρρυνση της κινητικότητας ανεκπαίδευτων και ανειδίκευτων εργαζομένων μπορεί να επιδεινώσει το καθεστώς διακρίσεων εις βάρος των γυναικών Ρομά, που είναι ήδη εξαιρετικά εκτεθειμένες σε ποικίλες μορφές διακρίσεων, και να παρεμποδίσει την περαιτέρω πρόοδό τους στην αγορά εργασίας·

20.

ζητεί από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να ενισχύσουν την οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών Ρομά προωθώντας την αυτοαπασχόληση και θεσπίζοντας μέτρα για τη διευκόλυνση της ίδρυσης νέων μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την πρόσβαση σε μικροπιστώσεις, καθώς επίσης δίνοντας ώθηση στον τομέα της παροχής υπηρεσιών μέσα στους οικισμούς Ρομά με στόχο τη διεύρυνση της γνώσης και της εμπειρογνωμοσύνης των γυναικών Ρομά·

21.

ζητεί από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών μεταξύ άλλων να θεσπίσουν συστήματα κινήτρων, μεταξύ άλλων φορολογικών, για τις επιχειρήσεις που απασχολούν γυναίκες Ρομά·

22.

θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι, στην πράξη, η εξάλειψη των καταυλισμών των Ρομά είναι δύσκολο να επιτευχθεί με τη χρήση πόρων της ΕΕ βάσει των κανόνων που ισχύουν σήμερα για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, καθώς, στην περίπτωση των κρατών μελών που προσχώρησαν στην ΕΕ μετά το 2004, το ελάχιστο πληθυσμιακό όριο που καθιστά δυνατή τη χρηματοδότηση των καταυλισμών μέσω των κονδυλίων του προϋπολογισμού που αφορούν τη στέγαση αποκλείει από τη δυνατότητα αυτή εκείνους ακριβώς που ζουν υπό τις χειρότερες συνθήκες, στους μικρότερους καταυλισμούς·

23.

υπογραμμίζει το γεγονός ότι η επίλυση των κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων των Ρομά απαιτεί ολοκληρωμένη προσέγγιση και μια μακροπρόθεσμη, συντονισμένη λύση, που να περιλαμβάνει πολιτικές σχετικά με τη στέγαση, την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και την αγορά εργασίας· συνεπώς, προτείνει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη, όλα τα μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της κατάστασης των Ρομά να θεωρούνται αναπόσπαστο μέρος των μέτρων που καταρτίζονται για τη στήριξη της περιφερειακής ανάπτυξης και της κοινωνικής ένταξης·

24.

θεωρεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν την αναθεώρηση των κανόνων που διέπουν τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής, η οποία διευκολύνει την εφαρμογή σύνθετων προγραμμάτων, καθώς επιτρέπει τη μεταφορά ποσοστού μεγαλύτερου από 10 % μεταξύ των διαφόρων ταμείων·

25.

σημειώνει την πρόταση σχετικά με μια ολοκληρωμένη νέα οδηγία για την καταπολέμηση των διακρίσεων εκτός του τομέα της απασχόλησης, λόγω ηλικίας, ειδικών αναγκών, γενετήσιου προσανατολισμού, θρησκείας ή πεποιθήσεων και ζητεί την ουσιαστική εφαρμογή της οδηγίας 2000/43/ΕΚ· εκτιμά ότι, στο πνεύμα της Κοινωνικής Ατζέντας, η Επιτροπή πρέπει να ορίσει συγκεκριμένους στόχους και να καταρτίσει ισόρροπα προγράμματα με σκοπό την εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος των Ρομά, καθώς και του στιγματισμού και της ποινικοποίησης των κοινοτήτων τους·

26.

υπογραμμίζει ότι βασική προϋπόθεση προκειμένου να προωθηθεί η κοινωνική ένταξη των Ρομά και η πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας είναι να τους παρασχεθούν ίσα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα· καλεί, εν προκειμένω, τα κράτη μέλη και τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες να χαράξουν στρατηγική για τη βελτίωση της συμμετοχής των Ρομά στις εκλογές ως ψηφοφόρων και ως υποψηφίων σε όλα τα επίπεδα·

27.

αναγνωρίζει τη σημασία των μικροπιστώσεων, οι οποίες συνιστώνται από διάφορες απόψεις στο έγγραφο της Επιτροπής και τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής και οι οποίες, με ελάχιστους πόρους, μπορούν να οδηγήσουν τους φτωχότερους ανθρώπους στον δρόμο προς την προσωπική υπευθυνότητα, την απόκτηση επιχειρηματικών δεξιοτήτων και την ανάπτυξη των δημιουργικών τους δυνατοτήτων, μεταξύ άλλων με την παροχή πίστωσης που να καλύπτει τη συμμετοχή του ατόμου στο κόστος της αυτοαπασχόλησης·

28.

στηρίζει την πρόταση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ για αύξηση του αριθμού των Ρομά που εργάζονται σε δημόσιες υπηρεσίες· επισημαίνει, ωστόσο, ότι για να καταστεί αυτό εφικτό, είναι αναγκαίο οι κυβερνήσεις όχι μόνο να ακολουθήσουν πολιτικές κατάρτισης του προσωπικού και του εργατικού δυναμικού που να προάγουν την αρχή αυτή, αλλά και να καταβάλουν ιδιαίτερες προσπάθειες και να παράσχουν ενεργό υποστήριξη προκειμένου να διευκολύνουν την πολιτική αποδοχή της·

29.

τονίζει ότι, μεταξύ άλλων, η κοινωνική αγορά, η υγειονομική μέριμνα, οι οικιακές εργασίες, η εστίαση και η παροχή υπηρεσιών φύλαξης παιδιών μπορούν να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας για τους Ρομά που είναι άνεργοι, και ιδίως τις γυναίκες· επιβεβαιώνει, ωστόσο, ότι η κοινωνική αγορά απαιτεί έναν μόνιμο δεσμό μεταξύ του παρόχου και του χρήστη της υπηρεσίας και ότι, συνεπώς, η απασχόληση των Ρομά στον τομέα αυτόν θα είναι δυνατή μόνο σε ένα περιβάλλον κοινωνικής αποδοχής·

30.

ζητεί από τα κράτη μέλη να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την εξάλειψη του φυλετικού μίσους και της παρακίνησης σε διακρίσεις και βία σε βάρος των Ρομά στα μέσα ενημέρωσης και σε κάθε μορφή τεχνολογίας της επικοινωνίας, και καλεί τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να καθιερώσουν βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά την πρόσληψη προσωπικού με τέτοιο τρόπο ώστε να αντανακλάται η σύνθεση του συνόλου του πληθυσμού·

31.

παρατηρεί ότι οι γυναίκες Ρομά συμμετέχουν συχνά στην άτυπη οικονομία και έχουν πολύ χαμηλό ποσοστό απασχόλησης, και θεωρεί ότι, για την υπέρβαση των πολλαπλών διακρίσεων, της υψηλής ανεργίας και της φτώχειας, χρειάζονται στοχευμένες πολιτικές με έμφαση στη δημιουργία πραγματικής πρόσβασης των γυναικών Ρομά στην αγορά εργασίας, που αποτελεί προϋπόθεση για τη βελτίωση της κοινωνικής και οικογενειακής τους θέσης·

32.

θεωρεί ότι η απασχόληση των γυναικών Ρομά θα πρέπει να προωθηθεί επίσης με την ευνοϊκή για την απασχόληση λειτουργία συστημάτων κοινωνικής στήριξης και με κατάλληλες ευκαιρίες κατάρτισης και εξειδίκευσης, που να τις προετοιμάζουν μακροπρόθεσμα για απασχόληση που να τους προσφέρει τα προς το ζην και να τους επιτρέπει το συμβιβασμό της οικογενειακής ζωής και της εργασίας· ζητεί από τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μέτρα που να συμβάλουν στην αύξηση της πρόσβασης των παιδιών Ρομά σε παιδικούς σταθμούς, ακόμα και αν η μητέρα τους βρίσκεται στο σπίτι με τα άλλα παιδιά της·

33.

τονίζει ότι η βελτίωση των όρων στέγασης καθώς και των υπηρεσιών υγείας μπορεί να βελτιώσει την πρόσβαση των γυναικών Ρομά στην αγορά εργασίας και να αυξήσει τις ευκαιρίες τους να διατηρούν για περισσότερο χρόνο τις θέσεις εργασίας τους·

34.

επισημαίνει ότι οι κοινωνικές πολιτικές και οι πολιτικές απασχόλησης θα πρέπει να συμβάλλουν στις ατομικές δυνατότητες και ανάγκες των πολιτών και να δημιουργούν περισσότερες ευκαιρίες για το πολυπληθέστερο στρώμα εργαζομένων, όπως τους ηλικιωμένους, τα άτομα με αναπηρίες και οι φτωχοί ανειδίκευτοι, όπου περιλαμβάνονται και οι Ρομά·

35.

επισημαίνει ότι οι πολλαπλές διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες Ρομά πρέπει επίσης να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένα στο πλαίσιο των πολιτικών για τις γυναίκες Ρομά, που θα μπορούσαν να έχουν διπλό, μακροπρόθεσμα θετικό αντίκτυπο για τις γυναίκες αυτές και για τα άλλα μέλη της οικογένειας, ιδίως τα παιδιά·

36.

αντιτίθεται στην άποψη ότι οι επιδοτήσεις που έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν τους μακροχρόνια ανέργους (στους οποίους συμπεριλαμβάνονται πολλοί Ρομά) να βρουν απασχόληση, είτε αυτές καταβάλλονται στους εργοδότες είτε στους υπαλλήλους, παραβιάζουν την αρχή της ανταγωνιστικής ουδετερότητας, καθώς η επανένταξη των Ρομά αποτελεί στόχο της κοινωνικής πολιτικής για την επιδίωξη του οποίου είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν επιδοτούμενες θέσεις στην αγορά· εκφράζει την άποψη ότι η επιδότηση των θέσεων στην αγορά εργασίας για την επανένταξη των εργαζομένων Ρομά είναι προτιμότερη από την επιδότηση των μακροχρόνια ανέργων·

37.

αναγνωρίζει ότι ορισμένα παραδοσιακά επαγγέλματα των Ρομά, όπως η χειροτεχνία, μπορούν να συμβάλουν τόσο στη διατήρηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της συγκεκριμένης κοινότητας όσο και στη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης των μελών της και του επιπέδου κοινωνικής ένταξής τους, και θεωρεί επιθυμητή τη στήριξη συγκεκριμένων επαγγελματικών δραστηριοτήτων·

Ο αγώνας για επιβίωση στο περιθώριο της κοινωνίας

38.

σημειώνει ότι, μεταξύ των πολιτισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκείνος των Ρομά χαρακτηρίζεται από έντονη οικογενειακή παράδοση· παρατηρεί ότι η εικόνα που έχει το ευρύ κοινό για τις οικογένειες των Ρομά δίνει έμφαση στους παραδοσιακούς ρόλους των δύο φύλων, τον μεγάλο αριθμό παιδιών, τη συγκατοίκηση πολλών γενεών, την τάση των συγγενών να ζουν κοντά ο ένας στον άλλο και την εκτενή καλλιέργεια των σχέσεων, και ότι, ως εκ τούτου, τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, που αφορούν τις οικογένειες των Ρομά πρέπει να βασιστούν στην ισχύ αυτού του φυσικού δικτύου υποστήριξης·

39.

επισημαίνει τη σημασία της διατήρησης και επιβεβαίωσης των ιδιαίτερων πολιτιστικών χαρακτηριστικών των Ρομά, προκειμένου να προστατευθεί η ταυτότητά τους και να μειωθούν οι προκαταλήψεις σε βάρος της μειονότητάς τους, και, συνεπώς, θεωρεί ότι είναι αναγκαίο, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή να διαδραματίσουν έναν πιο ενεργό ρόλο για τη στήριξη της πνευματικής ζωής της μειονότητας των Ρομά·

40.

συμμερίζεται την άποψη της γνωμοδότησης ΕΟΚΕ, ότι οι γυναίκες Ρομά έχουν χαμηλή θέση στην οικογενειακή ιεραρχία, παντρεύονται νωρίς, υφίστανται συχνά ενδοοικογενειακή βία και πέφτουν συχνά θύματα πορνείας και εμπορίας ανθρώπων·

41.

θεωρεί, συνεπώς, ότι τα προγράμματα της ΕΕ και των κρατών μελών για τους Ρομά θα πρέπει να αποβλέπουν στην ατομική χειραφέτηση από τις παραδοσιακές ιεραρχίες και στην κοινωνικοοικονομική ανεξαρτησία των μελών των κοινοτήτων Ρομά, ιδίως των γυναικών·

42.

επισημαίνει ότι η τάση των παιδιών Ρομά να εγκαταλείπουν νωρίς το σχολείο ζημιώνει την προσωπική τους εκπαίδευση, την ικανότητα κοινωνικής τους ένταξης και τις δυνατότητές τους στην αγορά εργασίας, ενώ στην περίπτωση των γυναικών Ρομά, η σωματική και ψυχολογική υγεία τους και το γεγονός ότι εγκαταλείπουν νωρίς το σχολείο επηρεάζει επίσης την κατάσταση της υγείας και τη σχολική εκπαίδευση των παιδιών τους, διευκολύνοντας τον κοινωνικό τους αποκλεισμό· συνεπώς, τονίζει τη σημασία των υπηρεσιών που αυξάνουν την ενημέρωση στο πλαίσιο της πληροφόρησης των γυναικών Ρομά·

43.

προτρέπει τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι τα ισχύοντα και τα μελλοντικά νομικά πλαίσια θα περιλαμβάνουν διατάξεις για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των ποικίλων μορφών διακρίσεων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες Ρομά, ούτως ώστε να βελτιωθεί η κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση και να εξασφαλισθεί η πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης υψηλής ποιότητας, παιδικής μέριμνας και εκπαίδευσης, που αποτελούν προϋποθέσεις για την απασχόληση·

44.

εκτιμά ότι η διαδικασία της ένταξης πρέπει να αρχίζει σε πρώιμο στάδιο της ζωής, ώστε να παρέχονται αποτελεσματικά εναλλακτικές λύσεις έναντι της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού· είναι συνεπώς αναγκαίο να παρασχεθεί ένα θεσμικό πλαίσιο για τις κοινωνικές υπηρεσίες και την εκπαίδευση για παιδιά και οικογένειες, με βάση τις περιφερειακές και τις προσωπικές ανάγκες, το οποίο να εγγυάται την ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες υψηλής ποιότητας· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να υποστηρίξει ιδιαίτερα τα προγράμματα για την ένταξη ήδη από μικρή ηλικία, των παιδιών των Ρομά σε όλες τις χώρες όπου είναι δυνατή η πρόσβαση σε πόρους της ΕΕ, όπως το Μέσο προενταξιακής βοήθειας, τα διαρθρωτικά ταμεία ή το Ταμείο Συνοχής·

45.

σημειώνει ότι υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός παιδιών Ρομά σε ειδικά σχολεία, ότι μεγάλο ποσοστό των παιδιών αυτών παραπέμπονται στα εν λόγω σχολεία χωρίς αιτιολόγηση, κάτι που οφείλεται κυρίως στις διακρίσεις· επισημαίνει ότι η εξαναγκαστική φοίτηση παιδιών, που έχουν παρανόμως χαρακτηριστεί ως άτομα με νοητική υστέρηση, σε ειδικά σχολεία, συνιστά διάκριση και σοβαρή παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματός τους σε ποιοτική εκπαίδευση και προκαλεί δυσκολίες για τις μετέπειτα σπουδές και την εύρεση εργασίας και μεγαλύτερη πιθανότητα αδράνειας στην αγορά εργασίας, ενώ ταυτόχρονα επιβαρύνει και τον προϋπολογισμό·

46.

συμμερίζεται την άποψη της γνωμοδότησης ΕΟΚΕ ότι, προς όφελος της ανάπτυξης των μικρών παιδιών, απαιτούνται σύνθετες μορφές στήριξης που να στοχεύουν σε ολόκληρη την οικογένεια και που, όντας προσαρμοσμένες στις ανάγκες της οικογένειας, να παρέχουν επίσης πρακτική συνδρομή ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε περίπτωσης, όπως το πρόγραμμα «sure start»·

47.

συμμερίζεται την άποψη της γνωμοδότησης ΕΟΚΕ, ότι η κοινότητα των Ρομά –εξαιτίας των δημογραφικών χαρακτηριστικών της– διαθέτει ασύμμετρη πρόσβαση στα κοινωνικά επιδόματα· τονίζει ότι τα κοινωνικά επιδόματα στοχεύουν στην αντιστάθμιση των επιβαρύνσεων ή των ελλείψεων που προκύπτουν από τον ιδιαίτερο τρόπο ζωής, τη δέσμευση για φροντίδα των παιδιών και άλλες κοινωνικά χρήσιμες δεσμεύσεις·

48.

συμμερίζεται τη σύσταση της γνωμοδότησης ΕΟΚΕ ότι, για να προωθηθεί η συμμετοχή στην επίσημη αγορά εργασίας, πρέπει να παρασχεθεί συμπληρωματική στήριξη προς όσους αλλάζουν θέσεις απασχόλησης· τονίζει ότι η δηλωμένη εργασία πρέπει να καταστεί ελκυστική τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες·

49.

τονίζει ότι το τμήμα της ενεργού ζωής τους που περνούν οι Ρομά σε κατάσταση αποκλεισμού εμποδίζει την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας και ευθύνεται για την κατάστασή τους όταν φτάνουν σε μεγάλη ηλικία και ότι η εργασία που έχουν ήδη ασκήσει σε νεαρή ηλικία, η συχνή ανεργία, η έλλειψη προστασίας της απασχόλησης, η αόρατη εργασία στο πλαίσιο της παραοικονομίας, που είναι συχνά σωματικά επαχθής, χωρίς αυτού του είδους οι περίοδοι απασχόλησης να καλύπτονται από σύνταξη, δεν τους επιτρέπουν τη λήψη σωστών συντάξεων ούτε να απολαμβάνουν αξιοπρεπή γηρατειά·

50.

συνιστά στην Επιτροπή να αναλάβει την πρωτοβουλία να εντοπίσει τους πλέον αποτελεσματικούς τρόπους στήριξης της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ένταξης της μεγαλύτερης μειονότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και τονίζει την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής και των κυβερνήσεων των κρατών μελών, προκειμένου να αναληφθεί συγκεκριμένη δράση με στόχο την επίλυση των περίπλοκων διεθνικών προβλημάτων των Ρομά·

Συμπεράσματα

51.

εκτιμά ότι η διατήρηση της γλώσσας και του πολιτισμού των Ρομά συνιστά ευρωπαϊκή αξία· δεν υποστηρίζει, ωστόσο, την ιδέα ότι οι Ρομά πρέπει να είναι μέλη ενός ανιθαγενούς «ευρωπαϊκού έθνους», διότι αυτό θα απάλλασσε τα κράτη μέλη από τις ευθύνες τους και θα έθετε υπό αμφισβήτηση τη δυνατότητα ένταξης των Ρομά·

52.

εφιστά την προσοχή των κρατών μελών στον κίνδυνο που επισύρει η θέσπιση υπερβολικών μέτρων για τις κοινότητες των Ρομά, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επιδείνωση της ήδη δραματικής κατάστασης της εν λόγω μειονότητας και να θέσουν σε κίνδυνο τις πιθανότητες ένταξής τους·

53.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν με μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), με τις κοινότητες και τους ηγέτες των Ρομά, προκειμένου να αναπτύξουν ένα κοινά αποδεκτό σχέδιο για την κοινωνική ένταξη των Ρομά που να υλοποιηθεί σε πλαίσια στενής συνεργασίας·

54.

καλεί τα κράτη μέλη να εκπονήσουν και να υλοποιήσουν προγράμματα με σκοπό την καταπολέμηση των αρνητικών στερεοτύπων των Ρομά σε όλα τα επίπεδα, τα οποία μπορούν να υποστηριχθούν από τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής, καθώς και από ειδικά προγράμματα, όπως π.χ. το PROGRESS, και πρωτοβουλίες, όπως π.χ. το τρέχον Ευρωπαϊκό Έτος Διαπολιτισμικού Διαλόγου 2008 και το επικείμενο Ευρωπαϊκό Έτος Καταπολέμησης της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού·

55.

παρατηρεί ότι, παρόλο που υπήρχε έντονο ενδιαφέρον για τη βελτίωση της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης των Ρομά κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διεύρυνσης, η πρόοδος που έχει σημειωθεί είναι περιορισμένη· ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να επανεξετάσουν τα προηγούμενα και τα υφιστάμενα προγράμματα και πρωτοβουλίες και να αξιολογήσουν τα αποτελέσματά τους· εκτιμά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καθήκον να συντονίσει τα μέσα κοινωνικής ένταξης με καλύτερο και εντονότερο τρόπο και ότι αυτό θα βοηθήσει στην καταπολέμηση της φτώχειας, θα προωθήσει την πρόσβαση των Ρομά σε καλύτερη, διαρκέστερη και σταθερότερη απασχόληση, θα προετοιμάσει το έδαφος για προσπάθειες επίτευξης αποτελεσματικότερων συστημάτων κοινωνικής ένταξης και προστασίας, θα αποτελέσει το μέσο για την ανάλυση της πολιτικής εμπειρίας και για την αμοιβαία μάθηση και θα δημιουργήσει ένα σύστημα για τη συνεκτική ανάλυση των βέλτιστων πρακτικών·

56.

καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τις επιδράσεις των στόχων και των μέσων καθεμιάς από τις τομεακές πολιτικές της που αφορούν τους Ρομά, και παράλληλα να αναπτύξει μια συνεκτική πολιτική στρατηγική και να επιτύχει συντονισμό υψηλού επιπέδου· καλεί την Επιτροπή να ζητήσει από τα κράτη μέλη, μέσω εκθέσεων σχετικά με τους ολοκληρωμένους δείκτες και την ανοικτή μέθοδο συντονισμού αναφορικά με την κοινωνική ένταξη, να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην αλλαγή της κατάστασης των Ρομά· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί το μέγεθος των διακρίσεων, να αξιολογεί τακτικά την κατάσταση των Ρομά σε σχέση με τις μεταβολές όσον αφορά την εκπαίδευση, την απασχόληση, την κοινωνική κατάσταση, την υγεία καθώς και τη στέγαση στα κράτη μέλη και τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες·

57.

καλεί την Επιτροπή να ζητήσει από τα κράτη μέλη να εγκρίνουν σαφείς πολιτικές για την απασχόληση για τις μειονεκτούσες ομάδες, συμπεριλαμβανομένου του ενεργού πληθυσμού των Ρομά, το συντομότερο δυνατόν, με μέτρα στήριξης που να διευκολύνουν τη σταδιακή ένταξή τους στην αγορά εργασίας, και να καταπολεμούν τις επιπτώσεις της εξάρτησης που δημιούργησε το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης·

58.

καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τις διάφορες διεθνείς οργανώσεις και να στηρίξει την ανάπτυξη ενός ακαδημαϊκού δικτύου εμπειρογνωμόνων Ρομά που να παρέχει επιστημονικά στοιχεία και στήριξη μέσω της έρευνας, της ανάλυσης, της συγκέντρωσης αποδεικτικών στοιχείων και της σύνταξης συστάσεων, με σκοπό την ανάλυση του ζητήματος των Ρομά, τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τα προγράμματα εργασίας, την περιγραφή των ζητημάτων που αφορούν τους Ρομά με τη δέουσα σοβαρότητα στο πλαίσιο των συνοπτικών εκθέσεων που θα καταρτιστούν από τις εν λόγω οργανώσεις, και την εκπόνηση συνολικής αξιολόγησης σε επίπεδο ΕΕ τουλάχιστον μία φορά ανά διετία·

59.

επικρίνει τα κράτη μέλη τα οποία δεν έχουν επικυρώσει ακόμη τη Σύμβαση-πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης του 1995 για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων· ζητεί από τα εν λόγω κράτη μέλη να επικυρώσουν τη Σύμβαση επειγόντως· ζητεί από τα κράτη μέλη που έχουν εκδώσει περιοριστικές δηλώσεις στη Σύμβαση-πλαίσιο, οι οποίες έχουν επιπτώσεις στην αναγνώριση των Ρομά ως εθνικής μειονότητας, να τις αποσύρουν·

60.

συνιστά στα κράτη μέλη

(α)

να συγκροτήσουν ανεξάρτητη ομάδα εμπειρογνωμόνων επιπέδου ΕΕ, με τη συμμετοχή Ρομά, για το συντονισμό της στρατηγικής των κρατών μελών για τους Ρομά και την αξιοποίηση των πόρων της ΕΕ για την προώθησή της·

(β)

να δημιουργήσουν συμπράξεις μεταξύ των διάφορων οργανώσεων που εκπροσωπούν τους Ρομά και τους αρμόδιους φορείς των κρατών μελών·

(γ)

να δημιουργήσουν μέσα όπως πιστώσεις με ευνοϊκούς όρους ή κρατικές επιχορηγήσεις επιτοκίου και, στο πλαίσιο του σχεδιασμού των γεωργικών επιδοτήσεων, να αναγάγουν σε σημαντικό στόχο τους τη διευκόλυνση των πολιτών Ρομά να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να είναι σε θέση να κερδίζουν τα προς το ζην από τη γεωργία· έτσι, εκτός από, ή αντί για, τη μισθωτή εργασία, θα είναι περισσότερο θετικοί στην ιδέα να επιδιώξουν καινοτόμες μορφές αγροτικής εργασίας, συμπεριλαμβανομένων κοινωνικών συνεταιρισμών, ώστε να δικαιολογείται η παροχή των απαιτούμενων πόρων ·

61.

εκτιμά ότι σε ορισμένα κράτη μέλη οι ομάδες-στόχου (σε καταυλισμούς Ρομά ή μέρη καταυλισμών) μπορούν να προσεγγισθούν με αποτελεσματικό τρόπο χρησιμοποιώντας τον ορισμό των «πολλαπλών μειονεκτημάτων», αλλά ότι είναι δύσκολη η προσέγγιση μικρότερων μονάδων όπως η οικογένεια και το άτομο μέσω αυτών των ομάδων-στόχου·

62.

θεωρεί, ωστόσο, ότι πρέπει να δημιουργηθούν οι νομικές προϋποθέσεις για την έναρξη της εθελοντικής και ανώνυμης συλλογής δεδομένων και της δημιουργίας μιας συγκριτικής βάσης δεδομένων, με τήρηση των κανόνων περί προστασίας των δεδομένων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και χωρίς την εφαρμογή μεθόδων που παραβιάζουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια· θεωρεί ότι η Επιτροπή πρέπει να προβεί σε ενέργειες για την πραγματοποίηση των αναγκαίων τροποποιήσεων στη νομοθεσία·

63.

καλεί την Επιτροπή να διευκολύνει την κατάρτιση, τον έλεγχο και την επιβεβαίωση ενός χαρτοφυλακίου βέλτιστων πρακτικών στα προγράμματα για τους Ρομά όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τη στέγαση, την εκπαίδευση και την απασχόληση, σύμφωνα με τις αναλύσεις που θα διεξάγονται από ανεξάρτητο φορέα·

64.

εκτιμά ότι η δημιουργία της βάσης δεδομένων δεν αποτελεί εναλλακτική λύση αλλά προϋπόθεση για ένα σύστημα εκτίμησης και αξιολόγησης που να μπορεί να μετρήσει τον αντίκτυπο της ανταλλαγής βέλτιστων εμπειριών και της χρήσης των πόρων· εκτιμά ότι, για τον σκοπό αυτόν, απαιτείται ένα σύστημα δεικτών που να επεκτείνεται σε όλους τους τομείς της ζωής και να μπορεί να χρησιμοποιείται από οιονδήποτε, και το οποίο, εκτός από τους δείκτες εισροών και εκροών στο πλαίσιο των προγραμμάτων, να αφορά και τη χρήση των δεικτών κοινωνικού αποτελέσματος και αντικτύπου, μεταξύ άλλων και ως προϋπόθεσης για χρηματοδότηση· συνιστά, συνεπώς, στην Επιτροπή να εντάξει αυτό το σύστημα δεικτών στον κανονισμό-πλαίσιο για τα διαρθρωτικά ταμεία και στις κανονιστικές ρυθμίσεις που σχετίζονται με άλλα είδη δημόσιων επιχορηγήσεων·

65.

συνιστά στην Επιτροπή να εγκρίνει συνεπέστερες και πιο ομοιόμορφες προσδοκίες από όλα τα χρηματοδοτούμενα με πόρους της ΕΕ αναπτυξιακά προγράμματα μέσω των οποίων είναι δυνατό να προαχθεί η πρόληψη ή η αντιστροφή του κοινωνικού αποκλεισμού των Ρομά· εκτιμά ότι οι φορείς των κρατών μελών και της ΕΕ πρέπει να εξετάσουν κάθε αναπτυξιακό πρόγραμμα που χρηματοδοτείται μέσω των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής όσον αφορά τον αντίκτυπο που έχει το εν λόγω πρόγραμμα στην κοινωνική ένταξη των Ρομά· συνιστά επιπλέον, σε κάθε πρόγραμμα κατά το στάδιο επιλογής, να δίνεται προτεραιότητα στις εφαρμογές εκείνες που προορίζονται να βελτιώσουν μεταξύ άλλων την κατάσταση των Ρομά που ζουν σε καταυλισμούς με ιδιαίτερα μειονεκτικές συνθήκες και που είναι φτωχοί και άνεργοι·

66.

καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει και να πραγματοποιήσει, σε συνεργασία με κάθε κράτος μέλος, ευρεία ενημερωτική εκστρατεία που να απευθύνεται στο ευρύ κοινό και στον πληθυσμό των Ρομά, και να αφορά τόσο τα προγράμματα των κρατών μελών για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των Ρομά όσο και την υλοποίησή τους σε συνεχή βάση·

67.

καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί συνεχώς τα μέτρα και τις δραστηριότητες, καθώς και τον αντίκτυπό τους στη βελτίωση της θέσης των Ρομά στην αγορά εργασίας·

68.

εκφράζει την επιθυμία, οι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων στην ΕΕ να διαθέτουν «στοχευμένα» προγράμματα στα οποία να συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, εμπειρογνώμονες από οργανώσεις με πείρα στον τομέα αυτόν, οι οποίοι να παρέχουν στήριξη και συμβουλές, για να αντισταθμίσουν τα μειονεκτήματα που αντιμετωπίζουν οι Ρομά όσον αφορά την εκπαίδευση και τα επαγγελματικά προσόντα· θεωρεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει, κατά την κατανομή των κοινοτικών και των ιδίων πόρων, να λαμβάνουν υπόψη, εφόσον οι αποφάσεις τους αφορούν τη χρηματοδότηση τομέων άλλων από την παιδική μέριμνα και τη δημόσια εκπαίδευση, το αν οι εγχώριοι κυβερνητικοί φορείς, οργανισμοί, κλπ. που έχουν υποβάλει αίτηση για υποστήριξη συμμορφώνονται προς τις υποχρεώσεις τους για εξάλειψη των διακρίσεων·

69.

καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τις εθνικές αρχές να παύσουν την πρακτική εκτόπισης των διαμενόντων σε φτωχογειτονιές Ρομά, η οποία συνιστά διάκριση, και αντίθετα, να αναπτύξουν συγκεκριμένα στεγαστικά προγράμματα με τη στήριξη των τεχνικών εμπειρογνωμόνων και των μηχανισμών παρακολούθησης μεταξύ άλλων της Επιτροπής, της Παγκόσμιας Τράπεζας και των ΜΚΟ για τους Ρομά· πιστεύει ότι η επίλυση των στεγαστικών προβλημάτων των Ρομά που ζουν σε αγροτικές περιοχές πρέπει να έχει προτεραιότητα και να αποτελέσει θέμα ιδιαίτερου προβληματισμού και αντικείμενο δράσης·

70.

καλεί την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή όχι μόνο στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών αλλά και στις δυνατότητες των ίδιων των Ρομά για αυτο-οργάνωση και παροχή υποστήριξης στην πολιτική ένταξης, να στηρίξει την ανάπτυξη των κοινοτήτων ιδίως μέσω προγραμμάτων που να αυξάνουν τη συμμετοχή των Ρομά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και τις αρμοδιότητές τους αναφορικά με τη λήψη αποφάσεων που τους αφορούν·

71.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν, σε συνεργασία με τις ΜΚΟ για τους Ρομά, τις υφιστάμενες πολιτικές και τα προγράμματα, προκειμένου να αντλήσουν διδάγματα από τα αποτυχημένα προγράμματα του παρελθόντος·

72.

καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τις ΜΚΟ για τους Ρομά, σε επίπεδο ΕΕ, καθώς επίσης σε εθνικό και σε τοπικό επίπεδο, προκειμένου να παρακολουθεί την υλοποίηση των πολιτικών και των προγραμμάτων που απευθύνονται στους Ρομά, καθώς και την κοινοτική εκπαίδευση για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα·

73.

προτείνει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να καθιερώσουν ένα φόρουμ σε επίπεδο ΕΕ, στο οποίο τα κοινωνικά κινήματα, οι συνδικαλιστικές ενώσεις και οι ΜΚΟ που εκπροσωπούν τους Ρομά και τα συμφέροντά τους να μπορούν να διεξάγουν διαβουλεύσεις σε μόνιμη βάση, προκειμένου να καταρτίζουν κατευθυντήριες γραμμές και να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές, με σκοπό την προώθηση μιας συντονισμένης προσέγγισης σε επίπεδο ΕΕ·

74.

καλεί τα κράτη μέλη να τηρήσουν προορατικότερη στάση, προωθώντας τη μεταφορά θέσεων εργασίας στις περιοχές όπου υπάρχουν κοινότητες Ρομά και προτρέποντας τους Ρομά να μετακινούνται στα μέρη όπου υπάρχουν θέσεις εργασίας·

75.

υπενθυμίζει στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή ότι, μολονότι η κοινωνική πρόνοια διαδραματίζει βασικό ρόλο για τη στήριξη και την ενίσχυση των μειονεκτουσών κοινοτήτων, όπως των Ρομά, η προώθηση της αυτοβοήθειας είναι επίσης σημαντική· θεωρεί ότι η μακροπρόθεσμος στόχος θα πρέπει να είναι η διαμόρφωση μιας αντίληψης ανεξαρτησίας και όχι εξάρτησης·

76.

θεωρεί ότι πρέπει να δοθεί πολύ μεγαλύτερη προτεραιότητα στη δημιουργία τοπικών θέσεων εργασίας και στην ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και της τοπικής χειροτεχνίας, καθώς και στην ανάπτυξη των απαιτούμενων βασικών δεξιοτήτων, ώστε να αναπτυχθεί μεγαλύτερος πλούτος καθώς και μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση·

*

* *

77.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, και τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και των υποψηφίων προς ένταξη χωρών.


(1)  ΕΕ C 45 E, 23.2.2006, σ. 129.

(2)  ΕΕ C 298 E, 8.12.2006, σ. 283.

(3)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0035.

(4)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0361.

(5)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0467.

(6)  ΕΕ L 180, 19.7.2000, σ. 22.

(7)  ΕΕ L 303, 2.12.2000, σ. 16.

(8)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0286.

(9)  ΕΕ C 102 E, 24.4.2008, σ. 321.

(10)  ΕΕ C 27, 3.2.2009, σ. 88.