1.4.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 87/10


Τρίτη, 10 Μαρτίου 2009
Το μέλλον του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος

P6_TA(2009)0087

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Μαρτίου 2009 σχετικά με το μέλλον του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου (2008/2305(INI))

2010/C 87 E/03

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το άρθρο 63, παράγραφοι 1 και 2, της Συνθήκης ΕΚ,

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων, και το συμπληρωματικό πρωτόκολλο αυτής του 1967,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 343/2003 του Συμβουλίου της 18ης Φεβρουαρίου 2003 για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας (1) («Κανονισμός του Δουβλίνου»),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2003/9/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003 σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη (2) («οδηγία για την υποδοχή»),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2005/85/ΕΚ του Συμβουλίου της 1ης Δεκεμβρίου 2005 σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές για τις διαδικασίες με τις οποίες τα κράτη μέλη χορηγούν και ανακαλούν το καθεστώς του πρόσφυγα (3) («οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου»),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/83/ΕΚ του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 για θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων για την αναγνώριση και το καθεστώς των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως προσφύγων ή ως προσώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας για άλλους λόγους (4),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής για την εφαρμογή της οδηγίας 2003/9/ΕΚ της 27ης Ιανουαρίου 2003 σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη (COM(2007)0745),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Απριλίου 2005 σχετικά με τη Λαμπεντούσα (5),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Απριλίου 2006 σχετικά με την κατάσταση των καταυλισμών προσφύγων στη Μάλτα (6),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Ιουνίου 2007 σχετικά με το άσυλο: πρακτική συνεργασία, ποιότητα των αποφάσεων που λαμβάνονται στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου (7),

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 2ας Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με την αξιολόγηση του συστήματος του Δουβλίνου (8),

έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων σχετικά με τις επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν σε διάφορα κέντρα κράτησης για τον έλεγχο των συνθηκών υποδοχής,

έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 6ης Μαΐου 2008 στην υπόθεση C-133/06, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (9), που έχει ως αντικείμενο προσφυγή ακυρώσεως της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου, με την οποία ζητείται, κυρίως, η ακύρωση των διατάξεων της εν λόγω οδηγίας που αναφέρονται στη διαδικασία θέσπισης και τροποποίησης ελάχιστων κοινών καταλόγων ασφαλών χωρών,

έχοντας υπόψη το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 16ης Οκτωβρίου 2008, ο τέταρτος στόχος του οποίου είναι η «συγκρότηση της Ευρώπης ως χώρου ασύλου»,

έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανάπτυξης (A6-0050/2009),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, μολονότι τα νομοθετικά μέσα της πρώτης φάσης της καθιέρωσης του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου επέτρεψαν τη θέσπιση ελάχιστων κοινών προτύπων, δεν διασφάλισαν, ωστόσο, την υπό ίσους όρους πρόσβαση στην προστασία στο σύνολο της επικράτειας της ΕΕ, με αποτέλεσμα να εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα όπως οι δευτερογενείς μετακινήσεις των αιτούντων άσυλο και οι πολλαπλές αιτήσεις,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το κριτήριο της πρώτης χώρας εισόδου του συστήματος του Δουβλίνου ενδέχεται να συντελέσει στην επιβάρυνση ορισμένων κρατών μελών με δυσανάλογο φόρτο, ιδίως εκείνων που συγκροτούν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, απλώς ως αποτέλεσμα της εκτεθειμένης γεωγραφικής τους θέσης, και ότι τούτο έχει δυσμενείς επιπτώσεις τόσο για τα κράτη μέλη όσο και για τους αιτούντες άσυλο,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση του συστήματος του Δουβλίνου από την Επιτροπή αποκαλύπτει ότι, το 2005, τα 13 συνοριακά κράτη μέλη της ΕΕ χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν αυξημένο αριθμό προκλήσεων λόγω του συστήματος του Δουβλίνου,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην προαναφερθείσα έκθεσή της για την αξιολόγηση της οδηγίας για την υποδοχή, η Επιτροπή επισημαίνει σοβαρά προβλήματα στην εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας, ιδίως στα κλειστά κέντρα και τις ζώνες διαμετακόμισης, όπως διαπίστωσαν επιτόπου οι κοινοβουλευτικές αντιπροσωπείες, στο πλαίσιο των πολυάριθμων επισκέψεών τους,

Γενικές εκτιμήσεις

1.

σημειώνει ότι πέρυσι ο αριθμός των προσφύγων αυξήθηκε σε περισσότερα από 12 εκατομμύρια πρόσφυγες και 26 εκατομμύρια εκτοπισθέντες στο εσωτερικό χωρών σε όλο τον κόσμο· υποστηρίζει, σε αυτό το πλαίσιο, την καθιέρωση ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου (ΚΕΣΑ) και επιδοκιμάζει το σχέδιο πολιτικής της Επιτροπής για το άσυλο, το οποίο θα χρησιμεύσει ως χάρτης πορείας για την ολοκλήρωση του ΚΕΣΑ·

2.

εκφράζει τη λύπη του διότι ενδέχεται να χρειαστεί να επανακαθοριστεί, ενδεχομένως για το 2012, λόγω της τροποποίησης της νομικής βάσης που θα επιφέρει η έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, η προθεσμία για την ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης του ΚΕΣΑ, το οποίο αναμένεται να εξαλείψει τις υφιστάμενες δυσμενείς διαφορές μεταξύ των συστημάτων ασύλου των κρατών μελών·

3.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι τα ποσοστά αναγνώρισης του καθεστώτος του πρόσφυγα για ορισμένους υπηκόους τρίτων χωρών κυμαίνονται από περίπου 0 % έως 90 % μεταξύ των κρατών μελών·

4.

τονίζει ότι η εναρμόνιση των προτύπων, στόχος της οποίας είναι η θέσπιση κοινής διαδικασίας και ενιαίου καθεστώτος στον τομέα του ασύλου, πρέπει να οδηγήσει σε υψηλό επίπεδο προστασίας σε ολόκληρη την Ένωση και όχι σε μια προς τα κάτω εξομοίωση βασιζόμενη στον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή, με κίνδυνο να απολέσει το κοινό καθεστώς ασύλου την προστιθέμενη αξία του·

5.

εκφράζει τη λύπη του διότι η έννοια του θεσμού του ασύλου, που αποτελεί ουσιώδες τμήμα της δημοκρατίας και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχει διαβρωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια· επαναλαμβάνει την ανάγκη να γίνονται πλήρως σεβαστά τα δικαιώματα και οι ανάγκες των αιτούντων άσυλο και η αρχή της μη επαναπροώθησης·

6.

επισημαίνει ότι η ΕΕ οφείλει να προβλέψει μηχανισμούς στα εξωτερικά της σύνορα για την αναγνώριση των αιτούντων άσυλο και τη διασφάλιση της πρόσβασης στο έδαφός της των προσώπων που δικαιούνται διεθνή προστασία, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο των επιχειρήσεων ελέγχου στα εξωτερικά της σύνορα·

7.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει αναγνωρίσει την πρόσβαση όσων χρήζουν προστασίας ως έναν από τους πρωταρχικούς στόχους του ΚΕΣΑ·

8.

ζητεί την παροχή επακριβών δεδομένων από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Frontex) σχετικά με τον αριθμό των αιτούντων άσυλο, στους οποίους αναγνωρίζεται η ιδιότητα αυτή κατά τις επιχειρήσεις που διεξάγονται από τον εν λόγω οργανισμό, καθώς και σχετικά με την τύχη των προσώπων που συλλαμβάνονται και επαναπροωθούνται σε χώρα διαμετακόμισης ή προέλευσης στο πλαίσιο αυτών των επιχειρήσεων· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για την αναθεώρηση της εντολής του Frontex, ούτως ώστε να αναφέρεται σαφώς ότι η παροχή προστασίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ·

9.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η συνοχή με άλλες πολιτικές που έχουν αντίκτυπο στη διεθνή προστασία· καλεί επομένως την Επιτροπή να υποστηρίξει και να αναλάβει πρωτοβουλίες για την αναθεώρηση και την προσαρμογή όλων των πολιτικών και πρακτικών διαχείρισης των συνόρων, όπως ο Frontex και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης των Συνόρων (EUROSUR) προκειμένου να εξασφαλίσει στους πρόσφυγες την πρόσβαση στην προστασία στην ΕΕ και στον πλήρη σεβασμό προς την αρχή της μη επαναπροώθησης στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Επιπλέον, τονίζει ότι το καθήκον παροχής βοήθειας, όπως αυτό περιέχεται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), δεσμεύει νομικά τα κράτη μέλη, την ΕΕ και τον Frontex.

Βελτίωση της ισχύουσας νομοθεσίας

10.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι στην προαναφερθείσα απόφασή του στην υπόθεση C-133/06 το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ακύρωσε τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 29, καθώς και την παράγραφο 3 του άρθρου 36 της «οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου» που αναφέρονται στη θέσπιση ή τροποποίηση ελάχιστου κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής, καθώς και κοινού καταλόγου ασφαλών τρίτων χωρών·

11.

επιδοκιμάζει τις θετικές πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν σε ορισμένα κράτη μέλη για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο –ήδη από την υποβολή της αίτησής τους για διεθνή προστασία– σε δομές υποδοχής ανοικτές και πλήρως εντεταγμένες στις τοπικές κοινότητες·

12.

θεωρεί ότι οι αιτούντες άσυλο είναι ευάλωτα άτομα που πρέπει να τυγχάνουν κατάλληλα προσαρμοσμένων συνθηκών υποδοχής· υπενθυμίζει ότι το περιβάλλον των φυλακών δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να τους βοηθήσει να ξεπεράσουν τα τραύματα που υπέστησαν στη χώρα καταγωγής τους, αλλά και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους προς την Ευρώπη·

13.

χαιρετίζει τις διατάξεις που περιλαμβάνονται στις τελευταίες προτάσεις της Επιτροπής σύμφωνα με τις οποίες τα κράτη μέλη δεν θα υποβάλλουν σε κράτηση ένα άτομο για τον λόγο και μόνο ότι αυτό ζητεί διεθνή προστασία· θεωρεί ότι οι αιτούντες άσυλο θα πρέπει καταρχήν να μην υποβάλλονται σε κράτηση, λόγω της ιδιαίτερα ευάλωτης κατάστασής τους·

14.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η κράτηση των αιτούντων άσυλο μετά την παράνομη είσοδό τους στο έδαφος αρκετών κρατών μελών εξακολουθεί να συνιστά τη συνήθη πρακτική στα εν λόγω κράτη και επικροτεί, ως εκ τούτου, την ενσωμάτωση διαδικαστικών εγγυήσεων όσον αφορά την κράτηση στην οδηγία για την υποδοχή· πιστεύει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η κράτηση αιτούντων άσυλο πρέπει να είναι δυνατή μόνον σε σαφώς καθορισμένες, εξαιρετικές περιστάσεις και να διέπεται από την αρχή της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας όσον αφορά τόσο τον τρόπο όσο και τον σκοπό της εν λόγω κράτησης· σε περίπτωση που αιτών άσυλο τελεί υπό κράτηση, πρέπει να έχει δικαίωμα προσφυγής ενώπιον εθνικού δικαστηρίου·

15.

θεωρεί ουσιώδη την αποσαφήνιση του πεδίου εφαρμογής της νέας οδηγίας για την υποδοχή έτσι ώστε να καλύπτει τα κέντρα κράτησης, τις ζώνες διαμετακόμισης, τις συνοριακές διαδικασίες και τους μεταφερόμενους του συστήματος του Δουβλίνου·

16.

επικροτεί τη θέσπιση, στο πλαίσιο της οδηγίας για την υποδοχή, ενός επίσημου συστήματος για τον άμεσο εντοπισμό των ευάλωτων ατόμων, ειδικότερα των ασυνόδευτων ανηλίκων, των εξαρτώμενων ηλικιωμένων, των ατόμων με αναπηρία, των εγκύων, των μόνων γονέων με παιδιά και των ατόμων που έχουν υποστεί τραυματικές εμπειρίες (βασανιστήρια, βιασμούς, ψυχολογική, σωματική και σεξουαλική βία)·

17.

εκτιμά ότι είναι απαραίτητη η θέσπιση μιας ενιαίας διαδικασίας αίτησης ασύλου και ενιαίων προτύπων για να χαρακτηρισθεί ένα άτομο πρόσφυγας ή άτομο που χρήζει διεθνούς προστασίας, που θα πρέπει να καλύπτουν όλες τις αιτήσεις για «διεθνή προστασία» (καθεστώς πρόσφυγα, επικουρική προστασία, προσωρινή προστασία)·

18.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή προτίθεται να αποσαφηνίσει τους όρους παροχής επικουρικής προστασίας, ειδικότερα δε για το ότι προτείνει να επανεξετασθεί σε ποιο βαθμό διασφαλίζονται τα δικαιώματα και τα οφέλη των δικαιούχων προστασίας αυτού του τύπου· το γεγονός αυτό θα πρέπει να διασφαλίζει μεγαλύτερη ισότητα μεταχείρισης σε βελτιωμένο επίπεδο·

19.

επιδοκιμάζει την πρόθεση της Επιτροπής να τροποποιήσει την οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου και υπογραμμίζει ότι η κοινή διαδικασία ασύλου θα πρέπει να προβλέπει σαφείς, ενιαίες και εύλογες προθεσμίες προκειμένου να αποφασίζουν οι αρχές σχετικά με μια αίτηση ασύλου, αποφεύγοντας κατ’ αυτό τον τρόπο μακρές και αδικαιολόγητες περιόδους αναμονής οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία και την καλή κατάσταση των αιτούντων άσυλο· επαναλαμβάνει ότι η παροχή καθεστώτος πρόσφυγα ή καθεστώτος επικουρικής προστασίας θα πρέπει πάντοτε να αξιολογείται σε ατομική βάση και να μην περιορίζεται κατά κανένα τρόπο σε γενικευμένη εκτίμηση (π.χ. λόγω ιθαγένειας) ή σε προϋποθέσεις (π.χ. σχετικά με την κατάσταση των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε χώρα καταγωγής)·

20.

κρίνει επιθυμητή την συγκέντρωση των πληροφοριών για τη χώρα καταγωγής που έχουν στη διάθεσή τους τα διάφορα κράτη μέλη και ενθαρρύνει την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της για τη δημιουργία κοινής τράπεζας δεδομένων· υπογραμμίζει ότι η συγκέντρωση και η παρουσίαση των πληροφοριών σχετικά με τη χώρα καταγωγής και η διαχείριση μιας δικτυακής πύλης θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι συμπεριλαμβάνονται οι εκθέσεις διαφόρων εγκύρων εμπειρογνώμων σχετικά με τη χώρα, ότι οι πληροφορίες είναι προσβάσιμες στο κοινό και ότι κρατούνται χωριστά από την εφαρμογή τους από τους φορείς λήψης αποφάσεων (ώστε να παραμένουν αμερόληπτες και ανεξάρτητες από πολιτικές επιρροές), καθώς και ότι υπάρχει κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των κυβερνητικών, των μη κυβερνητικών και των διεθνών πηγών κατά τη συγκέντρωση των πληροφοριών σχετικά με τη χώρα καταγωγής·

21.

επιδοκιμάζει την αναδιατύπωση του κανονισμού του Δουβλίνου και τις προτεινόμενες διατάξεις για ένα μηχανισμό αναστολής των μεταφορών του Δουβλίνου εάν εκφράζονται ανησυχίες ότι θα είχαν ως αποτέλεσμα να μην απολαύουν οι αιτούντες άσυλο επαρκών προτύπων προστασίας στα αρμόδια κράτη μέλη ιδίως όσον αφορά τις συνθήκες υποδοχής και την πρόσβαση σε διαδικασίες ασύλου, καθώς και σε περιπτώσεις που οι εν λόγω μεταφορές θα πρόσθεταν επιβαρύνσεις στα κράτη μέλη τα οποία αντιμετωπίζουν δυσανάλογες πιέσεις κυρίως λόγω της γεωγραφικής ή της δημογραφικής τους κατάστασης· τονίζει, ωστόσο, ότι οι διατάξεις αυτές θα αποτελούσαν τελικά πολιτική διακήρυξη και όχι αποτελεσματικό μέσο για την σοβαρή υποστήριξη κράτους μέλους αν δεν καθιερωθεί διττό δεσμευτικό μέσο για όλα τα κράτη μέλη που θα εξασφαλίζει:

α)

την απόσπαση υπαλλήλων από άλλα κράτη μέλη υπό την αιγίδα της ευρωπαϊκής υπηρεσίας υποστήριξης σε θέματα ασύλου, για να συνδράμουν τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν ειδικές και προβληματικές καταστάσεις·

β)

σύστημα μετεγκατάστασης δικαιούχων διεθνούς προστασίας από κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν ειδικές και προβληματικές καταστάσεις, κατόπιν διαβούλευσης με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και με τη συγκατάθεση των δικαιούχων·

22.

θεωρεί ότι σύμφωνα με τον αναθεωρημένο κανονισμό του Δουβλίνου, στους αιτούντες άσυλο θα πρέπει να χορηγείται το δικαίωμα ένστασης κατά των αποφάσεων εκείνων που προβλέπουν τη μεταφορά τους· η εν λόγω προσφυγή θα υποχρεώνει τα δικαστήρια να εξετάζουν αυτεπαγγέλτως την ανάγκη προσωρινής αναστολής της επιβολής μιας απόφασης μεταφοράς·

Διοικητικές δομές

23.

υποστηρίζει σθεναρά τη δημιουργία ευρωπαϊκής υπηρεσίας υποστήριξης σε θέματα ασύλου, η οποία θα πρέπει να συνεργάζεται στενά με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, καθώς και με τις ΜΚΟ που εξειδικεύονται σε θέματα ασύλου·

24.

εκτιμά ότι ένα από τα καθήκοντα της υπηρεσίας υποστήριξης σε θέματα ασύλου θα πρέπει να είναι η εμπεριστατωμένη εξέταση των διαφορών που εξακολουθούν να υπάρχουν μεταξύ των εθνικών συστημάτων ασύλου προκειμένου να συμβάλλει στη βελτίωσή τους·

25.

θεωρεί ότι οι δραστηριότητες της υπηρεσίας υποστήριξης θα πρέπει να περιλαμβάνουν την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών, προκειμένου να διευκολύνεται η ακριβέστερη αξιολόγηση των αιτήσεων χορήγησης ασύλου, την προαγωγή της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και την παρακολούθηση της υλοποίησης και της εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας της ΕΕ (υποστηρίζοντας τον ρόλο της Επιτροπής ως θεματοφύλακα των Συνθηκών)·

26.

θεωρεί ότι θα πρέπει να λαμβάνεται ουσιαστικά υπόψη η παρακολούθηση της μεταχείρισης όσων επιστρέφουν στη χώρα προέλευσης ή αναχώρησής τους ως αποτέλεσμα απόρριψης αιτήσεων προστασίας·

27.

ενθαρρύνει έντονα την Επιτροπή να συνεχίσει τις προσπάθειές της για τη θέσπιση ενός κοινού ευρωπαϊκού εκπαιδευτικού προγράμματος για το άσυλο, δεδομένου ότι η ποιότητα των αποφάσεων που λαμβάνονται στον εν λόγω τομέα συνδέεται άμεσα με το επίπεδο της κατάρτισης και της ενημέρωσης των φορέων λήψεως αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο· είναι της άποψης ότι η διαβούλευση με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που εξειδικεύονται στον εν λόγω τομέα θα αποτελούσε εγγύηση αποδοτικότητας για την εκπόνηση των προγραμμάτων κατάρτισης·

28.

θεωρεί ότι όλοι οι φορείς λήψης αποφάσεων πρέπει να έχουν ίση πρόσβαση σε επιστημονικές και αντικειμενικές πληροφορίες για τη χώρα προέλευσης, οι οποίες συνιστούν εργαλείο καίριας σημασίας τόσο για τις αρχές χορήγησης ασύλου και τις αρχές εξέτασης των προσφυγών όσο και για τους αιτούντες άσυλο, που βασίζονται σε αυτές τις πληροφορίες για να εξακριβώσουν ευκολότερα το αίτημά τους για διεθνή προστασία·

29.

τονίζει ότι κατά τη διάρκεια των περιόδων αναμονής οι αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες των αιτούντων άσυλο που βρίσκονται σε πιο ευάλωτη κατάσταση, όπως τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρίες και οι γυναίκες, και να παρέχουν τις αναγκαίες υποδομές·

Ένταξη των δικαιούχων διεθνούς προστασίας

30.

αναγνωρίζει τη σημασία της ένταξης των δικαιούχων διεθνούς προστασίας με γνώμονα τη δημοκρατία, την ασφάλεια και οικονομικές παραμέτρους·

31.

εκφράζει τη λύπη του διότι στους κανόνες που ορίζονται από τον κανονισμό του Δουβλίνου για τον προσδιορισμό του κράτους που αναλαμβάνει την εξέταση αίτησης ασύλου δεν λαμβάνονται υπόψη οι επιθυμίες των αιτούντων, και εκτιμά ότι ορισμένα οικογενειακά, πολιτισμικά και γλωσσικά κριτήρια θα πρέπει να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη κατά τον εν λόγω προσδιορισμό, προκειμένου να ευνοείται η ένταξη των αιτούντων άσυλο·

32.

προτρέπει το Συμβούλιο να καταλήξει σε συμφωνία για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 2003/109/ΕΚ του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2003, σχετικά με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες (10) ώστε να καλύπτει τους πρόσφυγες και τους δικαιούχους επικουρικής προστασίας·

33.

επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής στην οδηγία για την υποδοχή να διευκολυνθεί η πρόσβαση των αιτούντων άσυλο στην αγορά εργασίας, δεδομένου ότι η ενσωμάτωσή τους στον επαγγελματικό κόσμο συνιστά βασική προϋπόθεση για την ένταξή τους στο κράτος μέλος υποδοχής και βοηθά επίσης στην ανάπτυξη δεξιοτήτων που είναι χρήσιμες τόσο κατά την παραμονή τους στο κράτος μέλος υποδοχής όσο και, σε περίπτωση επιστροφής, στη χώρα καταγωγής τους·

34.

θεωρεί ότι, κατά τον προσδιορισμό του αρμόδιου κράτους μέλους, το σύστημα ασύλου θα πρέπει να διευκολύνει την ένταξη λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, το κοινωνικό, πολιτιστικό και γλωσσικό υπόβαθρο, την αναγνώριση των τίτλων σπουδών, τα επαγγελματικά προσόντα και τις δεξιότητες του αιτούντος άσυλο που ανταποκρίνονται στις οικονομικές ανάγκες του κράτους μέλους υποδοχής·

35.

συνιστά να μην υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ των δικαιωμάτων που χορηγούνται σε πρόσφυγες και σε δικαιούχους επικουρικής προστασίας· υπογραμμίζει ιδίως την ανάγκη να ενισχυθεί η πρόσβαση των δικαιούχων επικουρικής προστασίας σε κοινωνικές και οικονομικές παροχές, γνωρίζοντας ότι τούτο είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχή ενσωμάτωσή τους·

Μηχανισμοί αλληλεγγύης

36.

θεωρεί ότι ένας από τους στόχους του ΚΕΣΑ πρέπει να είναι η θέσπιση αποτελεσματικών μηχανισμών αλληλεγγύης, προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση των χωρών που γίνονται αποδέκτες μεγαλύτερων ροών αιτούντων άσυλο και που αντιμετωπίζουν δυσκολίες ως προς τη διασφάλιση κατάλληλων συνθηκών υποδοχής για τα εν λόγω άτομα, την εξέταση των αιτήσεών τους, τηρώντας τις προθεσμίες και τους τύπους που προβλέπονται, ή την ένταξη των αιτούντων που έχουν αποκτήσει το καθεστώς του πρόσφυγα·

37.

είναι της άποψης ότι η αλληλεγγύη δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στη χορήγηση οικονομικών μέσων και ζητεί την αποτελεσματική εφαρμογή των μηχανισμών εσωτερικής επανεγκατάστασης και μετακίνησης σε εθελοντική βάση, όπως προβλέπεται από το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο· πιστεύει ότι τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν να διασφαλίσουν την υποδοχή των δικαιούχων διεθνούς προστασίας από διαφορετικό κράτος μέλος από εκείνο που τους έχει παραχωρήσει το δικαίωμα της εν λόγω προστασίας·

38.

εκτιμά ότι θα πρέπει να εξετασθεί η δυνατότητα επέκτασης του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 2001/55/ΕΚ (11), προκειμένου να καταστεί κυρίως δυνατή η υποδοχή ειδικών κατηγοριών ατόμων που χρήζουν προσωρινής διεθνούς προστασίας, χωρίς να υπάρχει, ωστόσο, μαζική εισροή·

39.

ενθαρρύνει τη σύσταση, υπό την αιγίδα της μελλοντικής υπηρεσίας υποστήριξης σε θέματα ασύλου, ομάδων εμπειρογνωμόνων σε θέματα ασύλου που θα μπορούσαν να συνδράμουν τα κράτη μέλη που γνωρίζουν φαινόμενα αιφνίδιων και μαζικών εισροών αιτούντων άσυλο, τις οποίες δεν θα ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν·

40.

ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα δημιουργίας ευρωπαϊκού μηχανισμού μεταφοράς της διεθνούς προστασίας, υπό την εποπτεία της μελλοντικής υπηρεσίας υποστήριξης σε θέματα ασύλου, προκειμένου να είναι δυνατή η κυκλοφορία των προσφύγων στην Ευρώπη και να αποσυμφορηθεί ο φόρτος ορισμένων κρατών μελών·

41.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόθεση της Επιτροπής να ξεκινήσει μελέτη για να αξιολογήσει πιθανές μεθόδους βελτίωσης της οικονομικής αλληλεγγύης στους κόλπους της ΕΕ, και αναμένει με ενδιαφέρον τις προτάσεις που θα διατυπωθούν στο πλαίσιο αυτό·

42.

υποστηρίζει συμφωνίες για την παρακολούθηση των συνόρων μεταξύ των εθνικών αρχών, της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και των ΜΚΟ στην ΕΕ, καθώς και τη διάθεση πόρων για τον σκοπό αυτό στο πλαίσιο του Ταμείου Εξωτερικών Συνόρων της ΕΕ·

Συνεργασία με τις τρίτες χώρες

43.

υπογραμμίζει ότι το ΚΕΣΑ πρέπει να συμφωνεί πλήρως με τους στόχους και τις δραστηριότητες στον τομέα της προστασίας των προσφύγων εκ μέρους των οργάνων της ΕΕ για τη συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες (όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης, το Μέσο Αναπτυξιακής Συνεργασίας (DCI), ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (ENPI) και το Ευρωπαϊκό Μέσο για τη Δημοκρατία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (EIDHR)) και συμφωνίες και εταιρικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των αναπτυσσόμενων χωρών (όπως η συμφωνία του Κοτονού και η στρατηγική εταιρική σχέση Αφρικής-ΕΕ)·

44.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι το άσυλο είναι αναπόσπαστο τμήμα της αναπτυξιακής συνεργασίας με τρίτες χώρες και όχι εργαλείο διαχείρισης κρίσεων· επαναλαμβάνει επίσης ότι η αναπτυξιακή συνεργασία, ειδικότερα δε η πρόληψη κρίσεων, η παρακολούθηση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η μετατροπή των συγκρούσεων και η οικοδόμηση της ειρήνης θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως εργαλείο πρόληψης των εκτοπισμών· τονίζει επομένως ότι το ΚΕΣΑ θα πρέπει να είναι στενά συνδεδεμένο με την ευρωπαϊκή ανάπτυξη και τις ανθρωπιστικές πολιτικές·

45.

αναμένει την αξιολόγηση των προγραμμάτων περιφερειακής προστασίας που θα πραγματοποιηθεί εντός του 2009· υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη τέτοιου είδους προγραμμάτων θα πρέπει να είναι πλήρως σύμμορφη με τα εθνικά και περιφερειακά σχέδια δράσης, με το Θεματικό Πρόγραμμα για τη Μετανάστευση και το Άσυλο του Μέσου Αναπτυξιακής Συνεργασίας και, γενικότερα, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελέσει μέσο για την αποποίηση των ευθυνών των κρατών μελών και της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να συντονίσει καλύτερα τις δράσεις των διαφόρων υπηρεσιών της στο πλαίσιο αυτό, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η μεταξύ τους συνέργεια, και να ενημερώσει το Κοινοβούλιο για τις προσπάθειες που κατεβλήθησαν προς αυτήν την κατεύθυνση·

46.

αναγνωρίζει τη σημασία της ενίσχυσης των ικανοτήτων υποδοχής στις χώρες πρώτου ασύλου και της ανάπτυξης, σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε στενή συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, ενός προγράμματος για την επανεγκατάσταση, με το οποίο θα θεσπίζονται κοινά κριτήρια και μηχανισμοί συντονισμού·

47.

ζητεί επίσης τη διενέργεια αξιολόγησης για την επάρκεια των πόρων που προορίζονται για τη λήψη μέτρων σε τρίτες χώρες, για παράδειγμα προστασία στο εσωτερικό της περιοχής, ιδίως υπό το φως της διαπίστωσης του Κοινοβουλίου ότι τα συγκεκριμένα μέτρα απαιτούν πρόσθετη χρηματοδότηση και όχι ανακατανομή των αναπτυξιακών πόρων·

48.

καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τη μεγαλύτερη συμμετοχή των κρατών μελών σε προσπάθειες παγκοσμίου επιπέδου για την επανεγκατάσταση προσφύγων·

49.

λαμβάνει υπόψη με μεγάλο ενδιαφέρον την ιδέα να θεσπισθούν «διαδικασίες προστατευόμενης εισόδου» και ενθαρρύνει έντονα την Επιτροπή να ασχοληθεί με τις συγκεκριμένες διαδικασίες και τις πρακτικές επιπτώσεις τέτοιου είδους μέτρων·

50.

αναμένει με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της μελέτης που σκοπεύει να εκπονήσει η ΕΕ για το 2009 σχετικά με την από κοινού επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου εκτός του εδάφους της ΕΕ, και εφιστά την προσοχή σε οιασδήποτε απόπειρα μεταβίβασης της ευθύνης της υποδοχής των αιτούντων άσυλο και της επεξεργασίας των αιτήσεών τους σε τρίτες χώρες ή στην Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες·

*

* *

51.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις των κρατών μελών, στον Frontex και στον Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες.


(1)  ΕΕ L 50, 25.2.2003, σ. 1.

(2)  ΕΕ L 31, 6.2.2003, σ. 18.

(3)  ΕΕ L 326, 13.12.2005, σ. 13.

(4)  ΕΕ L 304, 30.9.2004, σ. 12.

(5)  ΕΕ C 33 E, 9.2.2006, σ. 598.

(6)  ΕΕ C 293 E, 2.12.2006, σ. 301.

(7)  ΕΕ C 146 E, 12.6.2008, σ. 364.

(8)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0385.

(9)  ΕΕ C 158, 21.6.2008, σ. 3.

(10)  ΕΕ L 16, 23.1.2004, σ. 44.

(11)  Οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2001, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές παροχής προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων και μέτρα για τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την υποδοχή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής αυτών των ατόμων (ΕΕ L 212, 7.8.2001, σ. 12).