24.2.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 46/26

—

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως τις διατάξεις αυτής σχετικά με τη δημιουργία της εσωτερικής αγοράς και την εξασφάλιση της ελευθερίας των επιχειρήσεων να παρέχουν υπηρεσίες σε άλλα κράτη μέλη,

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2005/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2005, για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά (1) («οδηγία ΑΕΠ»),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/114/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, για την παραπλανητική και τη συγκριτική διαφήμιση (2) («οδηγία ΠΣΔ»),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 97/55/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Οκτωβρίου 1997, για την τροποποίηση της οδηγίας 84/450/ΕΟΚ σχετικά με την παραπλανητική διαφήμιση προκειμένου να συμπεριληφθεί η συγκριτική διαφήμιση (3),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 84/450/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 10ης Σεπτεμβρίου 1984, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παραπλανητική διαφήμιση (4),

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Οκτωβρίου 2004, σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών (κανονισμός για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών) (5),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 98/27/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 1998, περί των αγωγών παραλείψεως στον τομέα της προστασίας των συμφερόντων των καταναλωτών (6) και την έκθεση της Επιτροπής της 18ης Νοεμβρίου 2008 σχετικά με την εφαρμογή της (COM(2008)0756),

—

έχοντας υπόψη το Πράσινο Βιβλίο της Επιτροπής της 27ης Νοεμβρίου 2008 σχετικά με τα μέσα συλλογικής έννομης προστασίας των καταναλωτών (CΟΜ(2008)0794),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Μαρτίου 2007, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την πολιτική καταναλωτών 2007-2013 (COM(2007)0099),

—

έχοντας υπόψη τις περισσότερες από 400 αναφορές για παραπλανητικές πρακτικές των εταιρειών έκδοσης καταλόγων επιχειρήσεων από 24 κράτη μέλη και 19 τρίτες χώρες, που έχει λάβει η Επιτροπή Αναφορών,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Δεκεμβρίου 2008 σχετικά με τις παραπλανητικές πρακτικές των εταιρειών έκδοσης καταλόγων επιχειρήσεων (7),

—

έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση της νομοθεσίας (8),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (A6-0514/2008),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική της Επιτροπής για την πολιτική καταναλωτών της ΕΕ για το διάστημα 2007-2013 έχει στόχο την «καλύτερη παρακολούθηση των καταναλωτικών αγορών και των εθνικών πολιτικών για τους καταναλωτές» και ιδίως την επίτευξη «έγκαιρης και ομοιόμορφης μεταφοράς της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές»,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία ΑΕΠ σηματοδοτεί μια νέα προσέγγιση στον τομέα του κοινοτικού δικαίου για την προστασία των καταναλωτών, προβλέποντας τη μέγιστη εναρμόνιση για την προστασία των καταναλωτών από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία ΠΣΔ κωδικοποιεί την οδηγία 84/450/ΕΟΚ, και ιδίως τις τροποποιήσεις της από την οδηγία 97/55/ΕΚ, και περιορίζει το πεδίο εφαρμογής της στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία ΑΕΠ περιορίζεται στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών και ότι δεν καλύπτει όλες τις εμπορικές πρακτικές, αλλά μόνο εκείνες που μπορούν να θεωρηθούν αθέμιτες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω οδηγία περιορίζεται σε εμπορικές πρακτικές που μπορούν να παραβλάψουν τα οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών και ότι στο πλαίσιο της οδηγίας αυτής δεν απαιτούνται προσαρμογές της εθνικής νομοθεσίας που προστατεύει τις επιχειρήσεις κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών άλλων επιχειρήσεων,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τρία κράτη μέλη δεν έχουν κοινοποιήσει στην Επιτροπή τα μέτρα για τη μεταφορά της οδηγίας ΑΕΠ, και συγκεκριμένα η Γερμανία, η Ισπανία και το Λουξεμβούργο· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν κατατεθεί στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) τρεις αιτήσεις έκδοσης προδικαστικής απόφασης όσον αφορά τη συμβατότητα των εθνικών μέτρων με την οδηγία ΑΕΠ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι σε ορισμένα κράτη μέλη έχει διαπιστωθεί μια μη ορθή μεταφορά της οδηγίας,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οδηγίες ΑΕΠ και ΠΣΔ αφήνουν μεγάλο περιθώριο στα κράτη μέλη όσον αφορά τα μέσα προσφυγής και τις ποινές σε περίπτωση παράβασης των διατάξεών τους,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη αποτελεσματικών μέσων έννομης προστασίας σε περίπτωση παράβασης της οδηγίας ΠΣΔ, καθώς και τη μη επιβολή της οδηγίας, όπως καταδεικνύεται, μεταξύ άλλων, από τις εταιρείες έκδοσης καταλόγων επιχειρήσεων που εφαρμόζουν παραπλανητικές πρακτικές,

1.

τονίζει τη σημασία των οδηγιών ΑΕΠ και ΠΣΔ ως προς την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και των εμπόρων στις διασυνοριακές συναλλαγές και την ενίσχυση της νομικής ασφάλειας για τις επιχειρήσεις όσον αφορά το παραδεκτό διαφόρων εμπορικών και διαφημιστικών πρακτικών στην εσωτερική αγορά·

2.

χαρακτηρίζει την οδηγία ΑΕΠ σταθμό στον τομέα του κοινοτικού δικαίου για την προστασία του καταναλωτή και σημειώνει ότι η μεταφορά, η εφαρμογή και η επιβολή της θα αποτελούν καθοριστικής σημασίας πηγή για τη μελλοντική εξέλιξη του κοινοτικού δικαίου για την προστασία του καταναλωτή, καθώς και για την πλήρη ανάπτυξη των δυνατοτήτων της εσωτερικής αγοράς, την ανάπτυξη των διασυνοριακών συναλλαγών και του ηλεκτρονικού εμπορίου·

3.

πιστεύει ακράδαντα ότι η ορθή μεταφορά, εφαρμογή και επιβολή των οδηγιών ΑΕΠ και ΠΣΔ έχει ζωτική σημασία για την επίτευξη των στόχων τους, ιδίως εάν λάβει κανείς υπόψη τις διαφορές μεταξύ των συστημάτων επιβολής και των τεχνικών εφαρμογής των κρατών μελών, την πολυπλοκότητα ορισμένων εκ των νομικών εννοιών που περιλαμβάνονται στις οδηγίες, τις πολλαπλές και εκτενείς υφιστάμενες εθνικές διατάξεις που ρυθμίζουν τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και τη διαφήμιση, καθώς και το ευρύ πεδίο εφαρμογής των οδηγιών·

4.

καλεί την Επιτροπή, λαμβανομένης υπόψη της αιτιολογικής σκέψης 8 της οδηγίας ΑΕΠ, να διερευνήσει την ανάγκη προστασίας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων έναντι επιθετικών εμπορικών πρακτικών και, ενδεχομένως, να λάβει τα απαραίτητα μέτρα·

5.

χαιρετίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής να βοηθήσει τα κράτη μέλη στη μεταφορά των οδηγιών ΑΕΠ και ΠΣΔ·

6.

σημειώνει ότι το άρθρο 3, στοιχείο α, σημείο 2 της οδηγίας 84/450/ΕΟΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 97/55/ΕΚ, το οποίο κάνει λόγο για «κάθε σύγκριση που αναφέρεται σε ειδική προσφορά», διαγράφηκε και δεν περιλαμβάνεται ούτε στην οδηγία ΑΕΠ ούτε στην οδηγία ΠΣΔ· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι επικρατεί σύγχυση όσον αφορά τις συνέπειες αυτής της διαγραφής για τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών, όπως καταδεικνύεται, ιδιαίτερα, από τις αποκλίνουσες προσεγγίσεις των κρατών μελών σχετικά με τη διατήρηση στην εθνική νομοθεσία –μετά την έγκριση της οδηγίας ΑΕΠ– ήδη υφιστάμενων διατάξεων εφαρμογής του άρθρου 3, στοιχείο α, σημείο 2 της οδηγίας 84/450/ΕΟΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 97/55/ΕΚ· καλεί τα κράτη μέλη να ερευνήσουν το ζήτημα αυτό, με τη συνδρομή της Επιτροπής, και να προβούν ενδεχομένως σε σχετικές ενέργειες·

7.

θεωρεί ότι η Επιτροπή θα έπρεπε είτε να υποβάλει πρόταση τροποποίησης της οδηγίας ΠΣΔ, προκειμένου να περιληφθεί μια «μαύρη λίστα» πρακτικών που πρέπει να θεωρούνται σε κάθε περίπτωση παραπλανητικές, είτε να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας ΑΕΠ προκειμένου να καλύψει τις συμβάσεις μεταξύ επιχειρήσεων ειδικά όσον αφορά το σημείο 21 του Παραρτήματος Ι αυτής· ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει έως τον Δεκέμβριο του 2009 έκθεση για τα μέτρα που θα ληφθούν·

8.

παρατηρεί ότι αρκετά κράτη μέλη έχουν κατακερματίσει τη «μαύρη λίστα» που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα I της οδηγίας ΑΕΠ κατά τη μεταφορά και την εφαρμογή της στα νομικά συστήματά τους· θεωρεί ότι ο κατακερματισμός της μαύρης λίστας σε διάφορους εθνικούς νόμους δημιουργεί σύγχυση για τις επιχειρήσεις και θα μπορούσε να οδηγήσει σε στρεβλώσεις κατά την εφαρμογή της οδηγίας ΑΕΠ· καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για την προσαρμογή της εθνικής τους νομοθεσίας προκειμένου οι «μαύρες λίστες» να είναι όσο το δυνατόν πιο προσβάσιμες και χρήσιμες για τους καταναλωτές·

9.

καλεί τα κράτη μέλη να ελέγξουν προσεκτικά τα νομικά τους συστήματα ώστε να αποφύγουν πιθανές αλληλεπικαλύψεις μεταξύ των κανόνων που εγκρίνονται κατά τη μεταφορά των οδηγιών ΑΕΠ και ΠΣΔ και ήδη υφιστάμενων εθνικών διατάξεων, και να διασφαλίσουν κατά τον τρόπο αυτό μεγαλύτερη σαφήνεια για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις όσον αφορά τη διαδικασία μεταφοράς·

10.

καλεί τα κράτη μέλη να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στην ορθή μεταφορά, εφαρμογή και επιβολή των οδηγιών ΑΕΠ και ΠΣΔ και να διασφαλίσουν την τήρηση όλων των συναφών αποφάσεων των εθνικών δικαστηρίων και του ΔΕΚ·

11.

φρονεί ότι η εσφαλμένη ή καθυστερημένη μεταφορά των οδηγιών από τα κράτη μέλη προκαλεί εμπόδια στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις στο πλαίσιο των διασυνοριακών συναλλαγών·

12.

σημειώνει ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν προβλέψει ότι μόνο ορισμένοι ρυθμιστικοί φορείς δύνανται να επιβάλουν τις εθνικές διατάξεις που θεσπίζονται κατ εφαρμογή της οδηγίας ΑΕΠ και δεν έχουν προβλέψει άμεσο δικαίωμα προσφυγής για τους καταναλωτές, οι οποίοι δεν δικαιούνται επομένως να αξιώσουν αποζημιώσεις για ζημίες που προκλήθηκαν από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές· καλεί τα κράτη μέλη που δεν το έχουν ήδη πράξει να εξετάσουν την ανάγκη να δοθεί στους καταναλωτές άμεσο δικαίωμα προσφυγής, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι προστατεύονται επαρκώς από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές·

13.

χαιρετίζει τα αποτελέσματα της μεθόδου σάρωσης (EU sweep) της ΕΕ για τις αεροπορικές εταιρείες και τους ήχους κλήσης για κινητά τηλέφωνα που οργάνωσε η Επιτροπή ως πρώτο βήμα για την καλύτερη παρακολούθηση της εφαρμογής και της επιβολής της νομοθεσίας για την εσωτερική αγορά, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για τη διενέργεια διευρυμένων αντίστοιχων ελέγχων ανά τακτά χρονικά διαστήματα· καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με το δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών, να συλλέξει παρόμοια δεδομένα για την εφαρμογή της νομοθεσίας για την εσωτερική αγορά σε άλλους βασικούς τομείς της εσωτερικής αγοράς·

14.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να αναπτύξει πιο αποτελεσματικά εργαλεία παρακολούθησης της εφαρμογής, όπως σαρώσεις (sweeps), ώστε να βελτιωθεί η επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα ενσωμάτωσης της μεθόδου σάρωσης στους μηχανισμούς παρακολούθησης του πίνακα επιδόσεων για τον καταναλωτή·

15.

καλεί όλα τα κράτη μέλη να συνεργαστούν πλήρως με την Επιτροπή κατά τη διεξαγωγή και την παρακολούθηση της εφαρμογής των μεθόδων σάρωσης της Επιτροπής·

16.

τονίζει τη σημασία της ύπαρξης αξιόπιστων, έγκαιρων και σαφών δεδομένων και πληροφοριών για τη δέουσα παρακολούθηση των αγορών καταναλωτικών αγαθών· σημειώνει τον καθοριστικό ρόλο των ενώσεων επιχειρήσεων και καταναλωτών για τη διάθεση των δεδομένων αυτών·

17.

τονίζει τη σημασία της διασυνοριακής επιβολής για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω τη χρήση του δικτύου συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών ώστε να βελτιωθεί η διασυνοριακή επιβολή του νόμου· υπογραμμίζει την ανάγκη να καταστεί περισσότερο γνωστό το ευρωπαϊκό δίκτυο ενώσεων καταναλωτών·

18.

καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκές προσωπικό και οικονομικούς πόρους για τη διασυνοριακή επιβολή·

19.

καλεί τα κράτη μέλη και τις εθνικές δικαστικές αρχές να ενισχύσουν τη διασυνοριακή συνεργασία όσον αφορά τις παραπλανητικές «υπηρεσίες βάσεων δεδομένων»·

20.

χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να καταρτίσει μια δημοσίως προσβάσιμη βάση δεδομένων για τα εθνικά μέτρα που θεσπίζονται κατά τη μεταφορά της οδηγίας ΑΕΠ, τη σχετική νομολογία και άλλο συναφές υλικό· καλεί την Επιτροπή να συμπληρώσει την εν λόγω βάση δεδομένων με επιστημονικές εκθέσεις παρακολούθησης, οι οποίες, με βάση τις υποθέσεις που έχουν καταγραφεί στην τράπεζα δεδομένων, διατυπώνουν συγκεκριμένες συστάσεις για τη λήψη μέτρων προκειμένου να βελτιωθεί η επιβολή του νόμου· καλεί επιπλέον την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει την εν λόγω βάση δεδομένων για τη δημιουργία ενός ιστότοπου που θα αποτελεί «ενιαίο σημείο πρόσβασης» από το οποίο τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι καταναλωτές θα μπορούν να αποκτούν πληροφορίες σχετικά με τη νομοθεσία που ισχύει στα κράτη μέλη·

21.

ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να οργανώσουν ενημερωτικές εκστρατείες προκειμένου να αυξηθεί η επίγνωση των καταναλωτών για τα δικαιώματά τους, προσφέροντάς τους μεγαλύτερη προστασία από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και από πρακτικές παραπλανητικής συγκριτικής διαφήμισης·

22.

επισημαίνει ότι η παρακολούθηση της μεταφοράς, της εφαρμογής και της επιβολής απαιτεί σημαντικούς πόρους· θεωρεί, για τον λόγο αυτό, ότι θα πρέπει να διατεθούν στην Επιτροπή επαρκείς ανθρώπινοι πόροι για τον πιο αποτελεσματικό έλεγχο της εφαρμογής·

23.

καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν επαρκή καθοδήγηση στις εταιρείες σε εθνικό επίπεδο· επισημαίνει ως βέλτιστη πρακτική τον οδηγό με τίτλο «Consumer Protection from Unfair Trading Regulations: a basic guide for business» (Προστασία των καταναλωτών από αθέμιτους εμπορικούς κανονισμούς: ένας βασικός οδηγός για τις επιχειρήσεις) που δημοσίευσε το βρετανικό υπουργείο εμπορίου, επιχειρηματικότητας και κανονιστικής μεταρρύθμισης σε συνεργασία με τη βρετανική υπηρεσία για τις θεμιτές εμπορικές πρακτικές·

24.

επιμένει στην εμπρόθεσμη υποβολή από την Επιτροπή, έως τις 12 Ιουνίου 2011, μιας εμπεριστατωμένης έκθεσης εφαρμογής, σύμφωνα με το άρθρο 18 της οδηγίας ΑΕΠ, η οποία θα ενσωματώνει την κτηθείσα εμπειρία από την οδηγία ΠΣΔ·

25.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.