[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 26.11.2008

COM(2008) 830 τελικό

2005/0238 (COD)

ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ σύμφωνα με το άρθρο 251 παράγραφος 2 τρίτο εδάφιο στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ για τις τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην κοινή θέση του Συμβουλίου όσον αφορά την πρόταση

ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τον έλεγχο των πλοίων από το κράτος λιμένα (αναδιατύπωση)

ΠΕΡΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ σύμφωνα με το άρθρο 250, παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ

2005/0238 (COD)

ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ σύμφωνα με το άρθρο 251 παράγραφος 2 τρίτο εδάφιο στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ για τις τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην κοινή θέση του Συμβουλίου όσον αφορά την πρόταση

ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τον έλεγχο των πλοίων από το κράτος λιμένα (αναδιατύπωση)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

1. Εισαγωγή

Το άρθρο 251 παράγραφος 2 τρίτο εδάφιο στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ ορίζει ότι η Επιτροπή γνωμοδοτεί επί των τροπολογιών που προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε δεύτερη ανάγνωση. Η Επιτροπή διατυπώνει κατωτέρω την γνώμη της επί των 34 τροπολογιών που πρότεινε το Κοινοβούλιο.

2. Ιστορικό

Ημερομηνία διαβίβασης της πρότασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο | 09.01.2006 |

Ημερομηνία γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής | 13.09.2006 |

Ημερομηνία γνωμοδότησης της Επιτροπής των Περιφερειών | 15.06.2006 |

Ημερομηνία γνωμοδότησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε πρώτη ανάγνωση | 25.04.2007 |

Ημερομηνία υιοθέτησης της κοινής θέσης (με αποχή της Μάλτας) | 06.06.2008 |

Ημερομηνία γνωμοδότησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε δεύτερη ανάγνωση | 24.09.2008 |

3. Αντικείμενο τησ πρότασης

Η πρόταση αναδιατύπωσης της οδηγίας 95/21/ΕΚ σχετικά με τον έλεγχο των πλοίων από το κράτος λιμένα αποτελεί ένα από τα στοιχεία μιας σειράς μέτρων που αποσκοπούν στην ενίσχυση και στη συμπλήρωση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου σε θέματα ασφάλειας στη θάλασσα.

Η πρόταση έχει διπλό στόχο: κατ’ αρχάς αποβλέπει στην κωδικοποίηση της οδηγίας σε ενιαίο κείμενο ώστε το κείμενο να καταστεί σαφέστερο και πιο συνεκτικό.

Ο δεύτερος στόχος είναι η σε βάθος αναμόρφωση του υφιστάμενου συστήματος μέσω της αντικατάστασης του υπάρχοντος καθεστώτος, το οποίο στηρίζεται σε ποσοτικό όριο 25% των επιθεωρούμενων από κάθε κράτος μέλος πλοίων, από συλλογικό στόχο ο οποίος συνίσταται στην επιθεώρηση όλων των πλοίων που προσεγγίζουν σε λιμένες της ΕΕ, με τη διεξαγωγή περισσότερων ελέγχων σε πλοία με χαρακτηριστικά υψηλού κινδύνου. Με τον τρόπο αυτό, τα πιο επικίνδυνα πλοία θα επιθεωρούνται ανά εξάμηνο, ενώ τα πλοία υψηλής ποιότητας θα υφίστανται επιθεωρήσεις σε αραιότερα χρονικά διαστήματα.

Η πρόταση αναδιατύπωσης της οδηγίας σχετικά με τον έλεγχο από το κράτος λιμένα λαμβάνει δεόντως υπόψη τα συμπεράσματα της προσωρινής επιτροπής MARE που συνέστησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά το ατύχημα του Prestige. Προβλέπει, ιδίως, την ενίσχυση του καθεστώτος απαγόρευσης πρόσβασης και την επέκτασή του σε όλες τις κατηγορίες πλοίων, τη θέσπιση ελάχιστης διάρκειας απαγόρευσης πρόσβασης και την επιβολή οριστικής απαγόρευσης πρόσβασης στα πλοία εκείνα στα οποία έχει ήδη απαγορευθεί η πρόσβαση δύο φορές και επιβάλλεται τρίτη απαγόρευση απόπλου. Η Επιτροπή προτείνει επίσης τη δημοσίευση μαυροπίνακα των ναυτιλιακών εταιρειών με χαμηλές επιδόσεις.

Τέλος, όσον αφορά τις τεχνικές πτυχές, η πρόταση στηρίζεται στις εργασίες των εμπειρογνωμόνων οι οποίες διεξήχθησαν στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεννόησης του Παρισιού (ΜΣ του Παρισιού) με αντικείμενο τον έλεγχο των πλοίων από το κράτος λιμένα.

4. Γνώμη της Επιτροπής σχετικά με τις τροπολογίες του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

4.1. Τροπολογίες που γίνονται αποδεκτές από την Επιτροπή

4.1.1. Τροπολογίες που γίνονται αποδεκτές πλήρως

Η Επιτροπή είναι σε θέση να δεχθεί τις τροπολογίες 1, 3, 5, 6, 7, 12, 14, 16, 26, 30, 32, 36, 38, 39, 40, 42, 44, 45 και 51.

4.1.2. Τροπολογίες που γίνονται αποδεκτές εν μέρει

Οι γενικοί στόχοι της τροπολογίας 15 που προσδιορίζει το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας όσον αφορά τα αγκυροβόλια μπορούν να γίνουν αποδεκτοί. Ωστόσο, ορισμένα στοιχεία δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά ως έχουν, ιδίως οι διατάξεις που αφορούν τις λεπτομέρειες παρέκκλισης από την οδηγία για τα μεσόγεια κράτη, λεπτομέρειες οι οποίες δεν μπορούν να αφεθούν στην επιτροπολογία, αλλά πρέπει να καθοριστούν στο κυρίως κείμενο επειδή πρόκειται για ουσιαστικά στοιχεία της πράξης.

Όσον αφορά το ζήτημα της ευελιξίας που χορηγείται στα κράτη μέλη σχετικά με τις υποχρεώσεις τους για τη διεξαγωγή επιθεωρήσεων, οι τροπολογίες 19, 22 και 24 περιλαμβάνουν χρήσιμες αποσαφηνίσεις, τις οποίες η Επιτροπή μπορεί να αποδεχθεί. Ωστόσο, η πλήρης έλλειψη ευελιξίας στη λειτουργία του συστήματος των επιθεωρήσεων δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Στην πραγματικότητα απαιτείται μια μικρή δόση ευελιξίας προκειμένου να ληφθεί υπόψη η επιχειρησιακή πραγματικότητα και να εξασφαλιστεί η ισότιμη κατανομή των προς διεξαγωγή επιθεωρήσεων μεταξύ των κρατών μελών ώστε να επιτευχθεί ο συλλογικός στόχος επιθεωρήσεων κατά 100%.

Όσον αφορά την απαγόρευση πρόσβασης στους λιμένες των κρατών μελών, η τροπολογία 31 εφαρμόζει τους κανόνες απαγόρευσης πρόσβασης κατά μη διαφοροποιημένο τρόπο στα πλοία με σημαία κράτους του μαυροπίνακα ή του γκρίζου καταλόγου του ΜΣ του Παρισιού με βάση την αρχική πρόταση της Επιτροπής. Ωστόσο, η Επιτροπή αποδέχθηκε την κοινή θέση του Συμβουλίου που προβλέπει λιγότερο ευνοϊκό καθεστώς για τα πλοία που περιλαμβάνονται στον γκρίζο κατάλογο.

Η τροπολογία 28, που προβλέπει την προσφυγή στην επιτροπολογία για τον καθορισμό ορισμένων κριτηρίων του επιπέδου επικινδυνότητας των πλοίων, μπορεί να γίνει αποδεκτή πλην ορισμένων στοιχείων που καλύπτονται ήδη από την επιτροπολογία.

Οι τροπολογίες 25 και 50, με στόχο να υποχρεώσουν τα πλοία τα οποία υφίστανται ενισχυμένη επιθεώρηση να ανακοινώνουν την άφιξή τους σε λιμένα, είναι αποδεκτές, εκτός από την υπερβολική και περιττή απαίτηση κοινοποίησης των πληροφοριών σχετικά με όλους τους λιμένες τους οποίους είχε επισκεφθεί προηγουμένως το πλοίο. Με την τροπολογία 4 καταργείται αιτιολογική σκέψη που είχε εισαχθεί από το Συμβούλιο σχετικά με τη διαβίβαση, από τις λιμενικές αρχές στους επιθεωρητές, του ελέγχου από το κράτος λιμένα, υπό την επιφύλαξη της διάθεσης επαρκών πόρων. Η διαγραφή της εν λόγω επιφύλαξης μπορεί να γίνει αποδεκτή αλλά το υπόλοιπο της αιτιολογικής σκέψης πρέπει να διατηρηθεί ως έχει.

Η τροπολογία 33, αποδεκτή επί της αρχής, απαιτεί από τις αρμόδιες αρχές να πραγματοποιήσουν εκ των προτέρων αξιολόγηση των καταγγελιών που λαμβάνουν. Ωστόσο, η πρόσθετη απαίτηση να είναι η καταγγελία αιτιολογημένη και επακριβής αποτελεί υπερβολικό περιορισμό του δικαιώματος καταγγελίας.

Οι στόχοι της τροπολογίας 43 σχετικά με την αξιολόγηση της εφαρμογής της οδηγίας από την Επιτροπή μπορούν να γίνουν αποδεκτοί. Ωστόσο, η προθεσμία των 18 μηνών που δίδεται στην Επιτροπή για να αξιολογήσει την εφαρμογή της οδηγίας είναι προφανώς ανεπαρκής. Στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας αυτής θα αφορά την σε βάθος εξέταση των επιπτώσεων των μηχανισμών στο συλλογικό στόχο επιθεώρησης όλων των πλοίων που προσεγγίζουν τους λιμένες της Κοινότητας. Τα στοιχεία των επιθεωρήσεων μπορούν να συλλεχθούν και να αναλυθούν για αντιπροσωπευτική χρονική περίοδο. Απαιτείται ελάχιστη περίοδος 36 μηνών για τη σωστή διεξαγωγή της εν λόγω αξιολόγησης.

Οι τροπολογίες 2 και 17 επαναλαμβάνουν στοιχεία της πρότασης οδηγίας σχετικά με την αστική ευθύνη των πλοιοκτητών, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της τρίτης δέσμης μέτρων για την ασφάλεια στη θάλασσα και η οποία δεν έχει ακόμη αποτελέσει αντικείμενο συμφωνίας στο πλαίσιο του Συμβουλίου. Το αίτημα αυτό είναι δυνατόν να τύχει της υποστήριξης της Επιτροπής. Ωστόσο, περιλαμβάνει επίσης και νέα στοιχεία, που έχουν ως στόχο την πλήρη αντιστάθμιση των ζημιών, βάσει της αρχής ο ρυπαίνων πληρώνει, στοιχεία τα οποία δεν μπορούν να ενσωματωθούν με αυτή τη μορφή. Εξάλλου, η Επιτροπή σημειώνει την πολιτική συμφωνία που επετεύχθη στις 9 Οκτωβρίου 2008 στο Συμβούλιο επί της πρότασης οδηγίας σχετικά με τις χρηματοοικονομικές εγγυήσεις των πλοιοκτητών για τις ναυτιλιακές απαιτήσεις.

4.1.3. Τροπολογίες που γίνονται αποδεκτές επί της αρχής ή/και υπό την επιφύλαξη αναδιατύπωσης.

Οι ορισμοί της καταγγελίας (τροπολογία 11) και της βάσης των δεδομένων των επιθεωρήσεων (τροπολογία 13) μπορούν να γίνουν αποδεκτές υπό τον όρο συντακτικής βελτίωσης.

Οι τροπολογίες 27 και 49, στις οποίες περιγράφονται τα στοιχεία των χαρακτηριστικών επικινδυνότητας και το πεδίο των ενισχυμένων επιθεωρήσεων, είναι αποδεκτές, αλλά πρέπει να αναδιατυπωθούν (η προστακτική πρέπει να αντικατασταθεί με οριστική): δεν πρόκειται για υποχρεώσεις αλλά για απλή περιγραφή στοιχείων.

Η τροπολογία 34 με την οποία οι επιθεωρητές απαιτείται να ενημερώνουν τις λιμενικές αρχές σε περίπτωση απαγόρευσης απόπλου είναι αποδεκτή επί της αρχής, αλλά πρέπει να αναδιατυπωθεί για να ενταχθεί στο πλαίσιο γενικότερης συνεργασίας μεταξύ αρχών ελέγχου του κράτους λιμένα και λιμενικών αρχών.

Η Επιτροπή υποστηρίζει το στόχο της τροπολογίας 35, με τον οποίο προωθείται η συνεργασία μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά τις προσφυγές κατά των αποφάσεων απαγόρευσης απόπλου ή απαγόρευσης πρόσβασης, αλλά θεωρεί ότι θα αρκούσε η αναφορά του εν λόγω στόχου σε μιαν αιτιολογική σκέψη.

Η τροπολογία 41 που προβλέπει τη διαβίβαση των πληροφοριών που αφορούν την άφιξη και την αναχώρηση των πλοίων στη βάση δεδομένων των επιθεωρήσεων είναι αποδεκτή, αλλά η προβλεπόμενη προθεσμία για την εν λόγω διαβίβαση φαίνεται εξαιρετικά μικρή.

4.2. Τροπολογίες που δεν γίνονται αποδεκτές από την Επιτροπή

Τροπολογία 8 : η Επιτροπή αποδέχθηκε την κοινή θέση με την οποία διατηρείται η έννοια του συστήματος επιθεώρησης αντί του καθεστώτος επιθεώρησης.

Η τροπολογία 9 με την οποία εισάγεται ο ορισμός του λιμένα δεν είναι αποδεκτή: ο ορισμός αυτός δεν είναι χρήσιμος ούτε και προσαρμοσμένος δεδομένου ότι περιλαμβάνει και το χερσαίο τμήμα του λιμένα.

Με τις τροπολογίες 10 και 23 καταργείται η ευελιξία που παρέχεται στα κράτη μέλη να μην διεξάγουν επιθεωρήσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η Επιτροπή δεν αποδέχεται αυτή την κατάργηση. Στην πραγματικότητα η ευελιξία είναι απαραίτητη, λόγω των προβλημάτων δυνατότητας πραγματοποίησης και ασφάλειας του προσωπικού κατά τη διάρκεια των νυκτερινών επιθεωρήσεων.

Η τροπολογία 18, με την οποία όλες οι προσεγγίσεις των πλοίων σε αγκυροβόλια εντάσσονται στην βάση υπολογισμού του αριθμού των επιθεωρήσεων που πρέπει να γίνουν από κάθε κράτος μέλος, δεν γίνεται αποδεκτή επειδή θα είχε ως αποτέλεσμα να επιβληθεί στα κράτη μέλη υπερβολική επιβάρυνση για υποχρεωτικές επιθεωρήσεις.

Οι τροπολογίες 20 και 21, με τις οποίες καταργούνται οι μηχανισμοί αντιστάθμισης που θεσπίζονται στην κοινή θέση για να ανακατανεμηθεί εξίσου ο όγκος των επιθεωρήσεων μεταξύ των κρατών μελών, δεν είναι αποδεκτές επειδή θα ενίσχυαν τις υφιστάμενες ανισότητες στο πλαίσιο της Κοινότητας. Ελλείψει ενός τέτοιου μηχανισμού σε ορισμένα κράτη μέλη θα επιβαλλόταν εξαιρετικά βεβαρημένος όγκος επιθεωρήσεων ενώ άλλα, λόγω των χαρακτηριστικών της κυκλοφορίας, θα είχαν δυσκολία να καλύψουν την ποσόστωσή τους όσον αφορά τις επιθεωρήσεις.

Η τροπολογία 37 υποχρεώνει τα πλοία τα οποία δεν μπορούν να επιδιορθώσουν τις ελλείψεις τους στον λιμένα επιθεώρησης να μεταβούν απευθείας, ήτοι χωρίς ενδιάμεση στάση, στον επόμενο λιμένα επιδιόρθωσης. Η απαίτηση αυτή είναι υπερβολική και δημιουργεί δυνητικά προβλήματα ασφάλειας, για παράδειγμα στην περίπτωση κατά την οποία η προσέγγιση σε ενδιάμεσο λιμένα θα ήταν απαραίτητη για την εκφόρτωση επικίνδυνου φορτίου που μεταφέρει το πλοίο.

Η τροπολογία 46 καθιστά δυνατή την επιθεώρηση πλοίου χαμηλού κινδύνου εντός 30 μηνών αντί 36 μηνών. Η τροπολογία αυτή αποκλίνει από τον επιδιωκόμενο στόχο της Επιτροπής, ήτοι την ανταμοιβή των πλοίων ποιότητας με μείωση της επιβάρυνσης των επιθεωρήσεων για τα πλοία χαμηλού κινδύνου.

Η Επιτροπή δεν αποδέχεται τις τροπολογίες 47 και 48, με τις οποίες προβλέπεται να καταστεί υποχρεωτική η επιθεώρηση των πλοίων που δεν κοινοποίησαν την άφιξή τους σε λιμένα και εκείνων τα οποία δεν επιδιόρθωσαν όλες τις ελλείψεις. Θα προέκυπτε από αυτό σημαντική και δύσκολα αντιμετωπίσιμη αύξηση του πλήθους των υποχρεωτικών επιθεωρήσεων που θα έπρεπε να διεξάγουν οι αρμόδιες αρχές.

5. Συμπέρασμα

Δυνάμει του άρθρου 250 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ, η Επιτροπή τροποποιεί την πρότασή της υπό τους όρους που προαναφέρθηκαν.