23.2.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 45/17

—

έχοντας υπόψη τις αναφορές 0045/2006, 1476/2006, 0079/2003, 0819/2003, 1010/2005, 0052/2007, 0306/2007, 0444/2007, 0562/2007 και άλλες,

—

έχοντας υπόψη τις προηγούμενες αποφάσεις της Επιτροπής Αναφορών σχετικά με την αναφορά 0045/2006 και άλλες,

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/114/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, για την παραπλανητική και τη συγκριτική διαφήμιση (κωδικοποίηση) (1),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2005/29/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2005 για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά («οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές») (2),

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Οκτωβρίου 2004, σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών («κανονισμός για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών») (3),

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 98/27/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 1998, περί των αγωγών παραλείψεως στον τομέα της προστασίας των συμφερόντων των καταναλωτών (4),

—

έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Παραπλανητικές πρακτικές “εταιρειών έκδοσης καταλόγων” στο πλαίσιο της ισχύουσας και της μελλοντικής νομοθεσίας της εσωτερικής αγοράς με στόχο την προστασία των καταναλωτών και των ΜΜΕ» (IP/A/IMCO/FWC/2006-058/LOT4/C1/SC6), που ανατέθηκε από την Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών,

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 192, παράγραφος 1 του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αναφορών και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (A6-0446/2008),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει λάβει περισσότερες από 400 αναφορές από μικρές επιχειρήσεις (που αντιπροσωπεύουν ένα μικρό μόνο τμήμα τους), οι οποίες ισχυρίζονται ότι έχουν πέσει θύματα παραπλανητικής διαφήμισης από εταιρείες έκδοσης καταλόγων επιχειρήσεων και έχουν υποστεί εξαιτίας τους ψυχολογική πίεση, αισθήματα ενοχής, ντροπής, απογοήτευσης και οικονομική ζημία,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στις καταγγελίες αυτές αποτυπώνεται μια διαδεδομένη και συντονισμένη παραπλανητική επιχειρηματική πρακτική την οποία ακολουθούν ορισμένες εταιρείες έκδοσης καταλόγων επιχειρήσεων, πλήττοντας χιλιάδες επιχειρήσεις που διαθέτουν διασυνοριακή οργάνωση και κατ' επέκταση δραστηριοποιούνται σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και πέρα από αυτή, με σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις αυτές, και λαμβάνοντας υπόψη την απουσία διοικητικού μηχανισμού ή νομικού μέσου που να επιτρέπει την αποτελεσματική και ουσιαστική διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των εθνικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο παραπλανητικός χαρακτήρας των πρακτικών αυτών καθίσταται περισσότερο έκδηλος, σε περίπτωση που η μορφή τους είναι ηλεκτρονική και διαδίδονται μέσω του Διαδικτύου (βλ. αναφορά αριθ. 0079/2003),

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καταγγελλόμενες επιχειρηματικές πρακτικές συνίστανται συνήθως στην προσέγγιση μιας επιχείρησης από μια εταιρεία έκδοσης καταλόγων επιχειρήσεων, συνήθως μέσω ταχυδρομείου, κατά την οποία ζητείται από την εταιρεία η συμπλήρωση ή η ενημέρωση των στοιχείων επωνυμίας και επικοινωνίας της επιχείρησης, δίνοντάς της τη λανθασμένη εντύπωση ότι θα καταχωρισθεί δωρεάν σε κατάλογο επιχειρήσεων, ενώ η επιχείρηση που υπογράφει ανακαλύπτει αργότερα ότι στην πραγματικότητα έχει υπογράψει, χωρίς να το επιθυμεί, συμβόλαιο, συνήθως δεσμευτικό για τουλάχιστον τρία έτη, για την καταχώρισή της σε κατάλογο επιχειρήσεων με ετήσια χρέωση περίπου 1 000 ευρώ,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα έντυπα που χρησιμοποιούνται σε αυτού του είδους τις πρακτικές είναι συνήθως ασαφή και δυσνόητα, δίνοντας την εσφαλμένη ιδέα ότι πρόκειται για δωρεάν καταχώριση σε κατάλογο επιχειρήσεων, ενώ στην πραγματικότητα παγιδεύουν τις επιχειρήσεις σε ανεπιθύμητα συμβόλαια διαφήμισης σε καταλόγους επιχειρήσεων,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στα κράτη μέλη δεν υφίσταται ούτε συγκεκριμένη κοινοτική νομοθεσία ούτε εθνική νομοθεσία όσον αφορά τις εταιρείες έκδοσης καταλόγων στο πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ των επιχειρήσεων, και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν τη διακριτική ευχέρεια να θεσπίσουν πιο ολοκληρωμένη και φιλόδοξη νομοθεσία,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2006/114/ΕΚ ισχύει και για τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων, ορίζει δε την «παραπλανητική διαφήμιση» ως «κάθε διαφήμιση που με οποιονδήποτε τρόπο, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίασής της, παραπλανά ή ενδέχεται να παραπλανήσει τα πρόσωπα στα οποία απευθύνεται ή στων οποίων τη γνώση περιέχεται και που, εξαιτίας του απατηλού χαρακτήρα της, είναι ικανή να επηρεάσει την οικονομική τους συμπεριφορά ή που, για τους λόγους αυτούς, βλάπτει ή ενδέχεται να βλάψει έναν ανταγωνιστή»· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι οι διαφορετικές ερμηνείες σχετικά με το τι συνιστά «παραπλάνηση» φαίνεται ότι αποτελούν σημαντικό, από πρακτικής άποψης, εμπόδιο στην καταπολέμηση ανάλογων πρακτικών που ακολουθούν εταιρείες έκδοσης καταλόγων στο πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ επιχειρήσεων,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2005/29/ΕΚ απαγορεύει την πρακτική της «προσθήκης στο υλικό μάρκετινγκ τιμολογίου ή αντίστοιχου εγγράφου με το οποίο ζητείται πληρωμή και το οποίο παρέχει στον καταναλωτή την εντύπωση ότι έχει ήδη παραγγείλει το προϊόν, ενώ αυτό δεν ισχύει»· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η οδηγία δεν ισχύει για τις παραπλανητικές πρακτικές μεταξύ επιχειρήσεων και, συνεπώς, υπό τη σημερινή της μορφή, δεν μπορεί να αποτελέσει βάση στην οποία θα μπορούσαν να στηριχθούν για βοήθεια οι αναφέροντες· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η οδηγία δεν απαγορεύει τη θέσπιση ενός συστήματος εθνικών κανόνων για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, το οποίο θα ισχύει σε κάθε περίπτωση εξίσου για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις,

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2005/29/ΕΚ δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να επεκτείνουν την εφαρμογή της και σε επιχειρήσεις μέσω της εθνικής νομοθεσίας· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η επέκταση αυτή οδηγεί σε διαφορετικά επίπεδα προστασίας για τις επιχειρήσεις, οι οποίες πέφτουν θύματα παραπλανητικών πρακτικών από εταιρείες έκδοσης καταλόγων επιχειρήσεων σε διάφορα κράτη μέλη,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 ορίζει την «ενδοκοινοτική παράβαση» ως «κάθε ενέργεια ή παράλειψη που είναι αντίθετη με τη νομοθεσία για την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών […] η οποία βλάπτει ή ενδέχεται να βλάψει τα συλλογικά συμφέροντα των καταναλωτών που κατοικούν σε κράτος μέλος ή κράτη μέλη άλλα από το κράτος μέλος από το οποίο προήλθε η ενέργεια ή η παράλειψη ή στο οποίο πραγματοποιήθηκε, ή στο οποίο είναι εγκατεστημένος ο υπεύθυνος πωλητής ή προμηθευτής, ή στο οποίο μπορούν να βρεθούν αποδείξεις ή περιουσιακά στοιχεία που συνδέονται με την ενέργεια ή την παράλειψη»· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η οδηγία δεν ισχύει για τις παραπλανητικές πρακτικές μεταξύ επιχειρήσεων και, συνεπώς, υπό τη σημερινή της μορφή, δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για την παροχή συνδρομής στους αναφέροντες,

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότεροι αναφέροντες κατονομάζουν τον κατάλογο επιχειρήσεων «European City Guide» (οι δραστηριότητες του οποίου αποτέλεσαν αντικείμενο νομικών και διοικητικών ενεργειών), αλλά αναφέρουν και άλλες εταιρείες έκδοσης καταλόγων επιχειρήσεων όπως η «Construct Data Verlag», η «Deutscher Adressdienst GmbH» και η «NovaChannel»· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, υπόψη ότι άλλες εταιρείες έκδοσης καταλόγων επιχειρήσεων ακολουθούν νόμιμες επιχειρηματικές πρακτικές,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στο στόχαστρο αυτών των παραπλανητικών επιχειρηματικών πρακτικών βρίσκονται, κυρίως, οι μικρές επιχειρήσεις, αλλά και οι επαγγελματίες ή ακόμη και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, όπως μη κυβερνητικές οργανώσεις, φιλανθρωπικά ιδρύματα, σχολεία, βιβλιοθήκες και τοπικοί κοινωνικοί σύλλογοι, όπως μουσικοί σύλλογοι,

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εταιρείες έκδοσης καταλόγων επιχειρήσεων έχουν συχνά την έδρα τους σε κράτος μέλος διαφορετικό από αυτό στο οποίο βρίσκεται το θύμα τους, γεγονός που καθιστά δύσκολη για τα θύματα την αναζήτηση προστασίας από τις εθνικές αρχές λόγω των διαφορετικών ερμηνειών που επικρατούν στα κράτη μέλη σχετικά με το τι θεωρείται παραπλανητικό· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θύματα συχνά δεν λαμβάνουν βοήθεια ούτε από τα εθνικά νομοθετικά πλαίσια ούτε από τις εθνικές αρχές προστασίας των καταναλωτών, οι οποίες τους ενημερώνουν ότι ο νόμος έχει στόχο την προστασία των καταναλωτών και όχι των επιχειρήσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, καθώς πρόκειται για μικρές επιχειρήσεις, τα θύματα συχνά δεν διαθέτουν τους πόρους για να ασκήσουν αποτελεσματική προσφυγή ενώπιον δικαστηρίου, και οι μηχανισμοί αυτορρύθμισης για την έκδοση καταλόγων διαδραματίζουν ήσσονα ρόλο, καθώς όσοι εμπλέκονται σε παραπλανητική διαφήμιση δεν τους αποδίδουν τη δέουσα σημασία,

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θύματα των πρακτικών αυτών δέχονται ισχυρές πιέσεις από τις ίδιες τις εταιρείες έκδοσης καταλόγων επιχειρήσεων ή ακόμη και από εταιρείες συλλογής οφειλών που προσλαμβάνονται από τις εν λόγω εταιρείες· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θύματα καταγγέλλουν ότι περιέρχονται σε απόγνωση και αισθάνονται πως απειλούνται από τις προσεγγίσεις αυτές, με αποτέλεσμα πολλοί να καταβάλλουν τελικά τα ποσά που τους ζητούνται, παρά τη θέλησή τους, για να αποφύγουν περαιτέρω παρενοχλήσεις,

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θύματα που αρνούνται να πληρώσουν σπανίως έχουν οδηγηθεί στα δικαστήρια, με ελάχιστες εξαιρέσεις,

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες, κυρίως ενημερωτικής φύσεως, μεταξύ των εταιρειών που ενδέχεται να πληγούν, και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτοβουλίες αυτές περιλαμβάνουν την ανταλλαγή πληροφοριών, την παροχή συμβουλών, την ειδοποίηση των κρατικών αρχών επιβολής και σε ορισμένες περιπτώσεις την τήρηση μητρώου καταγγελιών με σκοπό την αντιμετώπιση του προβλήματος,

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2000, η Αυστρία τροποποίησε τον εθνικό της νόμο περί αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, το τμήμα 28α του οποίου αναφέρει πλέον ότι «απαγορεύεται η διαφήμιση, στον χώρο των επιχειρήσεων και με σκοπό τον ανταγωνισμό, της καταχώρισης σε καταλόγους, όπως χρυσοί οδηγοί, ονομαστικοί κατάλογοι ή παρόμοιοι κατάλογοι, μέσω εντύπων πληρωμής, εντύπων χρηματικής εντολής, τιμολογίων, προσφοράς διόρθωσης ή με παρόμοιο τρόπο, όπως και η άμεση προσφορά τέτοιου είδους καταχωρίσεων χωρίς σαφή και ξεκάθαρη γραπτή επισήμανση ότι η διαφήμιση αυτή αποτελεί αποκλειστικά προσφορά συμβολαίου»,

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρακτικές αυτές εφαρμόζονται εδώ και αρκετά χρόνια, έχοντας προκαλέσει σημαντικό αριθμό θυμάτων και έχοντας παραβλάψει και διαταράξει σημαντικά την εσωτερική αγορά,