19.11.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 279/44


Bελτίωση των πρακτικών διάλυσης των πλοίων (Πράσινη Bίβλος)

P6_TA(2008)0222

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 21ης Μαΐου 2008 σχετικά με την Πράσινη Βίβλο για τη βελτίωση των πρακτικών διάλυσης των πλοίων (2007/2279(INI))

(2009/C 279 E/09)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο σχετικά με καλύτερες πρακτικές για τη διάλυση πλοίων (COM(2007)0269) που εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 22 Μαΐου 2007,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 2 και 6 της Συνθήκης, τα οποία ορίζουν ότι οι απαιτήσεις περιβαλλοντικής προστασίας πρέπει να ενσωματώνονται στους διάφορους τομείς της κοινοτικής πολιτικής με στόχο την προώθηση μιας αειφόρου, από περιβαλλοντική άποψη, ανάπτυξης της οικονομικής δραστηριότητας,

έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές για τις ασιατικές χώρες και την Τουρκία σχετικά με την ασφάλεια και την υγεία κατά τη διάλυση πλοίων, οι οποίες εγκρίθηκαν από τη Διεθνή Oργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) τον Μάρτιο 2004,

έχοντας υπόψη το άρθρο 175 της Συνθήκης,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Ιουνίου 2006 σχετικά με την μεταφορά αποβλήτων (1) (κανονισμός για τη μεταφορά αποβλήτων),

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Βασιλείας σχετικά με τον έλεγχο της διασυνοριακής μεταφοράς επικίνδυνων αποβλήτων, καθώς και τον έλεγχο της διάθεσής τους (Σύμβαση της Βασιλείας), η οποία εγκρίθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη στις 22 Μαρτίου 1989 ως πλαίσιο για τη ρύθμιση διεθνών μεταφορών επικίνδυνων αποβλήτων,

έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, καθώς και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A6-0156/2008),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σε διάφορες ακτές της Νότιας Ασίας και αλλού τεράστια ποντοπόρα πλοία διαλύονται υπό συνθήκες εργασίας που είναι επιζήμιες για το περιβάλλον όσο και εξευτελιστικές για τον άνθρωπο· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι ορισμένα από αυτά τα πλοία προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω του εξαιρετικά χαμηλού εργατικού κόστους, των τελείως ανεπαρκών κανονισμών ασφαλείας και της πλήρους απουσίας περιβαλλοντικών ρυθμίσεων σχετικά με τη διάλυση πλοίων, σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές, η Ινδία ή το Πακιστάν, προσφέρονται σχετικά υψηλές τιμές διάλυσης, έτσι ώστε πολλοί πλοιοκτήτες πείθονται να προτιμήσουν αυτές τις χώρες,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σε μια μελέτη το 2000 (2), η Επιτροπή εξέτασε τις οικονομικές πτυχές της διάλυσης πλοίων, αλλά απέφυγε να αναλάβει οιαδήποτε δράση, καθώς σύμφωνα με τη μελέτη θεωρήθηκε εξαιρετικά δύσκολο να καταστεί οικονομικά βιώσιμη η ανακύκλωση πλοίων με ταυτόχρονη τήρηση των ενδεδειγμένων περιβαλλοντικών προτύπων· εκτιμώντας ότι αυτή η προτεραιότητα των βραχυπρόθεσμων κερδών έναντι των ανθρώπινων ζωών και της περιβαλλοντικής ρύπανσης είναι απαράδεκτη,

Δ.

θεωρώντας θλιβερό το γεγονός ότι η ανάληψη πιθανής δράσης συζητείται μόνον αφού προηγουμένως η κοινή γνώμη ευαισθητοποιήθηκε για το θέμα από κάποια πολύ γνωστά περιστατικά όπως η απόπειρα της γαλλικής κυβέρνησης να απαλλαγεί από το αεροπλανοφόρο της «Clémenceau» εκτός των συνόρων της ΕΕ,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανησυχία που υπάρχει σε πολιτικό επίπεδο, τόσο στις βιομηχανικές όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες, σχετικά με τις ολοένα και αυξανόμενες ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων τα οποία οι βιομηχανικές χώρες εξάγουν στις αναπτυσσόμενες χώρες για επεξεργασία με τρόπο ανεξέλεγκτο και επικίνδυνο, οδήγησε το 1995 σε τροποποίηση της Σύμβασης της Βασιλείας, βάσει της οποίας απαγορεύεται αυστηρώς η μεταφορά επικίνδυνων αποβλήτων από χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) σε χώρες μη ΟΟΣΑ (Basel Ban Amendment)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που η ανωτέρω τροποποίηση ενσωματώθηκε πλήρως στον κανονισμό για τη μεταφορά αποβλήτων, δεν έχει δυστυχώς τεθεί ακόμη σε ισχύ σε διεθνές επίπεδο,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα πλοίο είναι δυνατόν να καταστεί απόβλητο σύμφωνα με το άρθρο 2 της Σύμβασης της Βασιλείας και συγχρόνως να χαρακτηρίζεται πλοίο δυνάμει άλλων διεθνών κανόνων, και ότι αυτό το νομικό κενό αποτελεί αντικείμενο συστηματικής εκμετάλλευσης, με αποτέλεσμα τα περισσότερα πλοία της ΕΕ να διαλύονται στην Ασία παρακάμπτοντας πλήρως την απαγόρευση της Βασιλείας και των αντίστοιχων διατάξεων του κανονισμού για τη μεταφορά αποβλήτων,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο είχε ζητήσει από την Επιτροπή, ήδη από το 2003, να εκπονήσει κατευθυντήριες γραμμές προκειμένου να καλύψει αυτό το κενό κατά τη διάρκεια της αναθεώρησης του κανονισμού για τη μεταφορά αποβλήτων, αλλά το Συμβούλιο αρνήθηκε να το δεχτεί, μεταθέτοντας την ανάληψη περαιτέρω δράσης στο κοινό έργο τριών διεθνών φορέων (Σύμβαση της Βασιλείας, ΔΟΕ και ΔΝΟ) για τη θέσπιση υποχρεωτικών απαιτήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη διατύπωση του κώδικα αποβλήτων GC 030 του ΟΟΣΑ και σύμφωνα με τον κατάλογο της Σύμβασης της Βασιλείας, οποιοδήποτε σκάφος το οποίο περιέχει σημαντικές ποσότητες επικίνδυνων ουσιών ή από το οποίο δεν έχουν καταλλήλως απομακρυνθεί οι εν λόγω ουσίες, αποτελεί επικίνδυνο απόβλητο και, κατά συνέπεια, σύμφωνα με τον κανονισμό για τη μεταφορά αποβλήτων που μετέφερε τη Σύμβαση της Βασιλείας στο κοινοτικό δίκαιο, απαγορεύεται η μεταφορά ενός τέτοιου σκάφους από την ΕΕ σε χώρα μη μέλος του ΟΟΣΑ με σκοπό τη διάλυσή του,

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πλοία που θεωρούνται επικίνδυνα απόβλητα πρέπει να διαλύονται σε χώρα του ΟΟΣΑ υπό περιβαλλοντικώς ορθές συνθήκες ή, μετά την απορρύπανσή τους (έτσι ώστε να μην αποτελούν πλέον επικίνδυνα απόβλητα), μπορούν να μεταφέρονται σε χώρες που δεν ανήκουν στον ΟΟΣΑ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απαίτηση αυτή παραβλέπεται ωστόσο συστηματικά,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο το ναυτικό δίκαιο όσο και οι συμβάσεις του ΔΝΟ καθορίζουν ότι τα παράκτια κράτη έχουν το δικαίωμα και το καθήκον να επιβάλλουν όλες τις σχετικές διεθνείς νομικές διατάξεις με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ωστόσο, η Σύμβαση της Βασιλείας σπανίως τηρείται σε ό,τι αφορά τη διάλυση πλοίων, μεταξύ άλλων, λόγω της έλλειψης πολιτικής βούλησης να καλυφθούν τα κενά και να αντιμετωπιστεί η διαρθρωτική απόκρυψη της ευθύνης στον ναυτιλιακό τομέα, γεγονός το οποίο καταδεικνύεται περίτρανα από το φαινόμενο των κρατών σημαίας,

ΙΑ.

εκτιμώντας ότι ο κανονισμός για την μεταφορά αποβλήτων αποτελεί το ρυθμιστικό πλαίσιο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εφαρμογή της Σύμβασης της Βασιλείας, συμπεριλαμβανομένης της εξαγωγής πλοίων στο τέλος του κύκλου ζωής τους· ότι η επιβολή του εν λόγω κανονισμού είναι ανεπαρκής σε ό,τι αφορά πλοία για διάλυση, επειδή πλοία που ανήκουν σε Ευρωπαίους ή δραστηριοποιούνται σε ευρωπαϊκά ύδατα ή με σημαία ΕΕ αποπλέουν για ένα τελευταίο «κανονικό» ταξίδι και χαρακτηρίζονται ως απόβλητα μόνο όταν έχουν ήδη εγκαταλείψει τα ευρωπαϊκά ύδατα, χωρίς περαιτέρω ελεγκτικούς μηχανισμούς ή οδηγίες επιβολής της νομοθεσίας για τον τερματισμό αυτών των παραβάσεων του διεθνούς και του κοινοτικού δικαίου,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το προοίμιο του κανονισμού για τη μεταφορά αποβλήτων αναφέρει πως «επιβάλλεται να εξασφαλισθεί η ασφαλής και περιβαλλοντικά ορθή διαχείριση της διάλυσης πλοίων, ώστε να προστατεύονται η ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον»,

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι με στόχο την κάλυψη των νομικών κενών που εντοπίζονται στο καθεστώς της Σύμβασης της Βασιλείας, ο ΔΝO σχεδιάζει μια σύμβαση για την επίλυση αυτού του προβλήματος παγκοσμίως,

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στην έβδομη Συνδιάσκεψη των Μερών της Σύμβασης της Βασιλείας, τα Μέρη, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να επιδείξουν περισσότερη αυστηρότητα σε σχέση με την αποτροπή της εξαγωγής ρυπογόνων πλοίων, κάλεσαν τον ΔΝO να συνεχίσει να εξετάζει το ενδεχόμενο θέσπισης υποχρεωτικών προϋποθέσεων στους κανονισμούς του, συμπεριλαμβανομένου ενός συστήματος υποβολής εκθέσεων για πλοία που προορίζονται για διάλυση, οι οποίες θα διασφαλίζουν ένα επίπεδο ελέγχου ισοδύναμο με το επίπεδο που έχει ορισθεί βάσει της Σύμβασης της Βασιλείας, καθώς και να συνεχίσει το έργο του με στόχο τη θέσπιση υποχρεωτικών προϋποθέσεων για τη διασφάλιση της φιλικής προς το περιβάλλον διαχείρισης της διάλυσης πλοίων, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει στο πεδίο εφαρμογής της την προαπορρύπανση,

ΙΕ.

εκτιμώντας ότι το σχέδιο Σύμβασης του ΔΝΟ για την ανακύκλωση των πλοίων υπό την παρούσα μορφή του δεν έχει καθορίσει ένα επίπεδο ελέγχου ισοδύναμο με το επίπεδο της Σύμβασης της Βασιλείας και του κανονισμού για τη μεταφορά αποβλήτων, ούτε επιχειρεί να αποτρέψει την εξαγωγή τοξικών αποβλήτων στις αναπτυσσόμενες χώρες, ούτε προβλέπει μηχανισμούς βάσει της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», ούτε βάσει της αρχής της υποκατάστασης για τον σχεδιασμό οικολογικών πλοίων, ούτε επικυρωμένα πρότυπα για εγκαταστάσεις ανακύκλωσης πλοίων, μεταξύ άλλων προβλημάτων, και ενδέχεται, σε κάθε περίπτωση, να μην κυρωθεί από κράτη με έντονη δραστηριότητα ανακύκλωσης πλοίων ή σημαντικά κράτη σημαίας,

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις προβλέψεις, μπορεί να χρειαστούν πολλά χρόνια για την έγκριση μιας τέτοιας σύμβασης του ΔΝΟ, μετά την οποία μπορεί επίσης να παρέλθουν πολλά χρόνια μέχρι η σύμβαση αυτή να τεθεί σε ισχύ, λόγω της μακροχρόνιας διαδικασίας κύρωσης,

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ δεν διαθέτει επαρκές δυναμικό για την περιβαλλοντικά ορθή διάλυση των πλοίων της (πλοία που πλέουν με σημαία ΕΕ ή ανήκουν σε Ευρωπαίους πλοιοκτήτες) και ότι αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον εμπορικό στόλο· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι η ανεπάρκεια αυτή θα οξυνθεί δραματικά το 2010, λόγω της επιτάχυνσης στην απόσυρση των δεξαμενοπλοίων μονού κύτους,

ΙΘ.

εκτιμώντας ότι απαιτείται κατεπειγόντως συγκεκριμένη ρυθμιστική δράση σε επίπεδο ΕΕ προκειμένου τα δεξαμενόπλοια μονού κύτους να μη συνεχίσουν να καταστρέφουν τις θαλάσσιες ακτές και τις όχθες των ποταμών της Νότιας Ασίας· εκτιμώντας ότι δεν υπάρχει δικαιολογία για την απραξία, πολλώ δε μάλλον εφόσον αυτά τα δεξαμενόπλοια μπορούν εύκολα να εντοπιστούν,

Κ.

εκτιμώντας ότι η πρωτογενής αγορά για τη διάλυση πλοίων λειτουργεί σήμερα, στις περισσότερες περιπτώσεις, υπό πολύ άσχημες συνθήκες, με συνέπεια να παραβιάζονται κατάφωρα οι κοινωνικές, περιβαλλοντικές και υγειονομικές αρχές που είναι αποδεκτές στην ΕΕ,

1.

θεωρεί ότι είναι ηθικά απαράδεκτο να επιτρέπεται η διατήρηση των αναξιοπρεπών για τον άνθρωπο και καταστροφικών για το περιβάλλον συνθηκών στις εργασίες διάλυσης πλοίων, που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία χιλιάδων εργαζομένων στην Άπω Ανατολή·

2.

αναγνωρίζει ότι η ΕΕ είναι εν μέρει υπεύθυνη για τα υπάρχοντα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα στον τομέα της διάλυσης πλοίων· ζητεί επομένως την ανάληψη άμεσης και συγκεκριμένης δράσης από την πλευρά της ΕΕ, σε συνεργασία με τον ΔΝΟ, ώστε να σταματήσει η πρακτική του κοινωνικού και περιβαλλοντικού ντάμπινγκ που οφείλεται σε οικονομικά κίνητρα και να βρεθεί μια συνολικά βιώσιμη λύση·

3.

θεωρεί ηθικά απαράδεκτο το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται παιδιά από ορισμένες επιχειρήσεις διάλυσης για την εκτέλεση σκληρών και επικίνδυνων εργασιών και πιστεύει ότι αντιθέτως θα έπρεπε να παρέχονται στα παιδιά αυτά επαρκείς ευκαιρίες εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας·

4.

επιδοκιμάζει την εμπεριστατωμένη ανάλυση στην προαναφερθείσα Πράσινη Βίβλο σχετικά με τα κύρια κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα που προκύπτουν από δραστηριότητες διάλυσης πλοίων σε χώρες της Νότιας Ασίας· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η εν λόγω πρωτοβουλία έρχεται με καθυστέρηση τουλάχιστον δέκα ετών·

5.

θεωρεί ότι θα πρέπει να ληφθούν ταχέως πρακτικά μέτρα σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, με βασικό στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, χωρίς μετατόπιση των προβλημάτων σε άλλες χώρες· θεωρεί ότι, αν και ο πληρέστερος τρόπος επίτευξης του στόχου αυτού θα ήταν η έγκριση και η εφαρμογή μιας διεθνούς σύμβασης η οποία θα ορίζει δεσμευτικές υποχρεώσεις για όλα τα μέρη που εμπλέκονται στη διαδικασία διάλυσης πλοίων, ο τρόπος αυτός εγκυμονεί κινδύνους και καθυστερήσεις και κατά συνέπεια δεν πρέπει να αντικαταστήσει την επείγουσα δράση της ΕΕ·

6.

θεωρεί ότι η διάλυση πλοίων θα συνεχίσει να έχει κοινωνικές και οικολογικές συνέπειες ακόμη και μακροπρόθεσμα, ιδίως δεδομένου ότι ο αριθμός των υπό ναυπήγηση πλοίων κάθε χρόνο μεγαλώνει· τονίζει συνεπώς την αμείωτη σημασία της ευρωπαϊκής καινοτομίας και εξέλιξης στο ναυπηγικό κλάδο, προκειμένου να κατασκευάζονται πλοία καλύτερα και περιβαλλοντικώς λιγότερο επιβλαβή· καλεί επομένως την Επιτροπή να συνεχίσει ολόθυμα το Πρόγραμμα LeaderSHIP 2015·

7.

υπογραμμίζει ότι χρόνος δεν υπάρχει, επειδή, όπως προβλέπεται, το 2010 θα πρέπει να διαλυθούν 800 σχεδόν δεξαμενόπλοια μονού κύτους (3)· σημειώνει ότι μια μελλοντική Σύμβαση του ΔΝΟ σκοπεύει να καλύψει το ζήτημα, αλλά δεν είναι πιθανό να τεθεί σε ισχύ πριν από το 2012· ζητεί να ληφθούν πρακτικά μέτρα σε κοινοτικό επίπεδο πριν από το 2010, πριν από την έγκριση της Σύμβασης του ΔΝΟ και πριν από το έτος κατά το οποίο θα κορυφωθεί η επισπευσμένη σταδιακή κατάργηση των μονοπύθμενων δεξαμενοπλοίων·

8.

καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει τις αναγκαίες κατευθυντήριες γραμμές και μηχανισμούς ώστε κάθε πλοίο που πρόκειται να διαλυθεί, και το οποίο δεν πληροί όλες τις απαιτήσεις των διεθνών συμβάσεων και επομένως δεν διαθέτει έγκυρη πιστοποίηση εκδοθείσα από νηογνώμονα ανεγνωρισμένο από την ΕΕ, να χαρακτηρίζεται ως «απόβλητο», σύμφωνα με τον ορισμό της οδηγίας 2006/12/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2006, σχετικά με τα απόβλητα (4), καθώς επίσης και να εξετάσει το ζήτημα του πότε ένα κράτος μέλος μπορεί να θεωρηθεί «κράτος εξαγωγής» δυνάμει του κανονισμού για τη μεταφορά αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των κρατών λιμένα, των κρατών σημαίας και των κρατών με δικαιοδοσία επί των πλοιοκτητών, με σκοπό να παρεμποδιστεί η παράκαμψη των διατάξεων του κανονισμού για τη μεταφορά αποβλήτων, να εξετάσει το ζήτημα του πότε ένα κράτος μέλος μπορεί να θεωρηθεί «κράτος εξαγωγής» δυνάμει του κανονισμού για τη μεταφορά αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των κρατών λιμένα, των κρατών σημαίας και των κρατών με δικαιοδοσία επί των πλοιοκτητών, και να διασφαλίσει την ομαλή και ασφαλή απόσυρση από την αγορά όσων πλοίων έχουν φθάσει στα όρια της επιχειρησιακής ζωής τους·

9.

καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εφαρμόσουν αποτελεσματικότερα τον κανονισμό για την μεταφορά αποβλήτων, με αυστηρότερη εποπτεία εκ μέρους των λιμενικών αρχών στα κράτη μέλη, με στόχο να δοθεί η δυνατότητα στις λιμενικές αρχές, τα κράτη σημαίας, και τα κράτη με δικαιοδοσία στους πλοιοκτήτες (παραγωγούς αποβλήτων) να κηρύσσουν ένα πλοίο «στο τέλος του κύκλου ζωής του» και κατά συνέπεια απόβλητο, ανεξάρτητα από το εάν το πλοίο εξακολουθεί να είναι χρησιμοποιήσιμο·

10.

υποστηρίζει τις διεθνείς πρωτοβουλίες για την επίτευξη δεσμευτικών ελάχιστων προτύπων όσον αφορά την ανακύκλωση των πλοίων και την προαγωγή της κατασκευής «καθαρών» εγκαταστάσεων ανακύκλωσης, με τη δέουσα προσοχή στις συνθήκες εργασίας και τα συναφή θέματα υγείας και ασφάλειας, ιδίως στις εγκαταστάσεις διάλυσης στη Νότια Ασία, ούτως ώστε να προστατευθούν οι εργαζόμενοι και το περιβάλλον από τις δυσμενείς επιπτώσεις των επικίνδυνων αποβλήτων και των επικίνδυνων συνθηκών εργασίας·

11.

καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει και να διατηρεί κατάλογο ποντοπόρων πλοίων τα οποία θα πρέπει, κατά πάσα πιθανότητα, να διαλυθούν εντός ολίγων ετών, και να προβλέψει μηχανισμούς βάσει των οποίων τα πλοία αυτά θα θεωρούνται «προ-απόβλητα», για τα οποία θα πρέπει να καταρτίζεται σχέδιο διάθεσης, πριν από την πώληση τους για διάλυση· καλεί τα κράτη μέλη και τις λιμενικές αρχές, που πρέπει να έχουν την αρμοδιότητα της επισήμανσης των πλοίων που βρίσκονται στο τέλος της επιχειρησιακής ζωής τους, να χρησιμοποιούν αυτόν τον κατάλογο για να βελτιώσουν την παρακολούθηση των εν λόγω πλοίων, τα οποία ενδέχεται να σταλούν για διάλυση· φρονεί ότι θα ήταν εν προκειμένω επιθυμητή η ταχεία έγκριση της προταθείσας αναθεώρησης της οδηγίας για τον έλεγχο του κράτους του λιμένα (5)·

12.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαπραγματευτούν μια σύμβαση ΔΝΟ η οποία θα συμπεριλαμβάνει πολυάριθμες υποχρεώσεις και διατάξεις που:

θα διασφαλίζουν ένα επίπεδο ελέγχου τουλάχιστον ισοδύναμο με το επίπεδο της Σύμβασης της Βασιλείας,

θα παρέχουν υψηλού επιπέδου ασφάλεια και περιβαλλοντικά πρότυπα σε παγκόσμιο επίπεδο για την ανακύκλωση πλοίων, που θα ελέγχονται και θα πιστοποιούνται από τρίτα μέρη,

θα απορρίπτουν τη διάλυση πλοίων σε παραλίες ως κατάλληλη μεθοδολογία διάλυσης,

δεν θα επιτρέπουν τη διάλυση πλοίων από μη συμβαλλόμενα μέρη·

θα ορίζουν την αρχή της υποκατάστασης για την εξάλειψη της παρούσας χρήσης επικίνδυνων υλικών κατά την κατασκευή νέων πλοίων·

και θεωρεί ότι η μελλοντική σύμβαση θα πρέπει να περιλαμβάνει την απαίτηση είτε να απομακρύνονται όλα τα επικίνδυνα υλικά από τα πλοία που βρίσκονται στο τέλος της επιχειρησιακής ζωής τους, πριν από την οριστική τους διάλυση σε χώρες εκτός ΟΟΣΑ, είτε να αποστέλλονται σε ειδικά εξουσιοδοτημένες εγκαταστάσεις ανακύκλωσης σε χώρες του ΟΟΣΑ ή της ΕΕ που συμμορφώνονται με σαφώς καθορισμένα πρότυπα σχετικά με την ασφάλεια και το περιβάλλον·

13.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει πιθανά μέτρα για τη μείωση των ενδεχόμενων οικονομικών επιπτώσεων της διάλυσης των πλοίων, επιβάλλοντας αυστηρότερα πρότυπα παραγωγής, όπως περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών·

14.

συνιστά οι προσπάθειες της ΕΕ να στοχεύουν στη διασφάλιση ελάχιστων προτύπων που θα εγγυώνται την βέλτιστη προστασία του περιβάλλοντος, της υγείας και της ασφάλειας και θα περιλαμβάνουν ειδικότερα διατάξεις για τον σχεδιασμό και την κατασκευή των πλοίων, τη λειτουργία τους, την προετοιμασία των πλοίων για ανακύκλωση, τη λειτουργία των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης πλοίων και τη θέσπιση κατάλληλου μηχανισμού επιβολής των νόμων για την ανακύκλωση πλοίων, ενσωματώνοντας απαιτήσεις πιστοποίησης και υποβολής εκθέσεων·

15.

καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει κατεπειγόντως ένα αξιόπιστο σύστημα ελέγχων της εφαρμογής της Σύμβασης της Βασιλείας για πλοία που προορίζονται για διάλυση·

16.

θεωρεί ότι η παρακολούθηση της εφαρμογής της μελλοντικής Σύμβασης του ΔΝΟ θα πρέπει να είναι εξίσου αυστηρή όπως στην περίπτωση της Σύμβασης της Βασιλείας: όλα τα σχετικά πρότυπα και υποχρεώσεις του ΔΟΕ πρέπει να ενσωματωθούν στη σχετική ρύθμιση, να μην επιτρέπονται εξαιρέσεις, να καλυφθούν οι σοβαρές ελλείψεις στην ερμηνεία και εφαρμογή του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου και να ληφθούν μέτρα ώστε να παρεμποδίζεται ο απόπλους πλοίων που βρίσκονται στο τέλος του κύκλου ζωής τους και περιέχουν επικίνδυνα απόβλητα ή τα οποία αποτελούν τα ίδια επικίνδυνα απόβλητα, από χώρες εκτός ΟΟΣΑ προς χώρες ΟΟΣΑ που δεν διαθέτουν επαρκείς εγκαταστάσεις ή προς χώρες οι οποίες δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης·

17.

επισημαίνει την ανάγκη ενίσχυσης των δράσεων που αναλαμβάνει η Επιτροπή και τα κράτη μέλη, σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο, και στοχεύουν στη διαφύλαξη των ελάχιστων προτύπων τα οποία εξασφαλίζουν υψηλότερα επίπεδα προστασίας του περιβάλλοντος, της υγείας και της ασφάλειας, καθώς και στην τήρηση της αρχής που ορίζεται στα άρθρα 34 και 36 του κανονισμού για τη μεταφορά αποβλήτων (εφαρμογή της Basel Ban Amendment), η οποία αφορά την απαγόρευση των εξαγωγών επικίνδυνων αποβλήτων προς τις αναπτυσσόμενες χώρες· για τον σκοπό αυτόν, καλεί την Επιτροπή να προτείνει κανονισμό που θα αφορά τον σχεδιασμό και την κατασκευή των πλοίων, τη λειτουργία τους καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους και την προετοιμασία τους για ανακύκλωση, τη λειτουργία των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης πλοίων και τη δημιουργία κατάλληλου μηχανισμού υλοποίησης της ανακύκλωσης των πλοίων, που θα περιλαμβάνει προϋποθέσεις πιστοποίησης και υποβολής εκθέσεων·

18.

καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις αποφάσεις της επικείμενης τρίτης συνεδρίασης της κοινής ομάδας εργασίας ΔΟΕ/ΔΝΟ/ΣΒ (Σύμβασης της Βασιλείας) για τη διάλυση πλοίων, σχετικά με δραστηριότητες τεχνικής συνεργασίας και μια συντονισμένη προσέγγιση για τη λήψη προσωρινών μέτρων εν αναμονή της νέας Σύμβασης ΙΜΟ για την ανακύκλωση πλοίων·

19.

ζητεί να ληφθούν άμεσα μέτρα που θα υποστηρίζουν την ανάπτυξη ανταγωνιστικού και υγιούς κλάδου διάλυσης και απορρύπανσης (εκ των προτέρων καθαρισμού) πλοίων στην ΕΕ· σε αυτό το πλαίσιο, καλεί τα κράτη μέλη να απαιτούν τον εκ των προτέρων καθαρισμό και υγιείς συνθήκες ανακύκλωσης όλων των πλοίων τα οποία αποτελούν κρατική ιδιοκτησία, όπως π.χ. τα πολεμικά πλοία, καθώς και τη διάλυσή τους με τρόπο ασφαλή και φιλικό προς το περιβάλλον σε εγκαταστάσεις της ΕΕ, που θα πρέπει να γίνεται μέσω δημόσιων διαγωνισμών οι οποίοι να διέπονται από αυστηρούς σχετικούς κανόνες, με πλήρη σεβασμό του κανονισμού για τη μεταφορά αποβλήτων · θεωρεί, επιπλέον, ότι η ανάπτυξη δραστηριοτήτων ανακύκλωσης σε ευρωπαϊκά ναυπηγεία πρέπει να υποστηρίζεται ως τμήμα της βιομηχανικής και διαρθρωτικής πολιτικής της ΕΕ και της πολιτικής της στον τομέα της συνοχής·

20.

θεωρεί ότι όλα τα σκάφη που φέρουν σημαία κάποιου κράτους μέλους, καθώς και όλα τα σκάφη που προσεγγίζουν λιμένες της ΕΕ, πρέπει να είναι υποχρεωμένα να διαθέτουν κατάλογο των υλικών και των προϊόντων που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή και τον εξοπλισμό τους·

21.

καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει έναν κατάλογο προτιμώμενων εγκαταστάσεων ανακύκλωσης πλοίων οι οποίες είναι σύμμορφες με τα αναγνωρισμένα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την υγεία και την ασφάλεια· χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής να θεσπισθούν συστήματα πιστοποίησης και σήμανσης για ασφαλείς και καθαρές εγκαταστάσεις ανακύκλωσης και θεωρεί ότι στον κλάδο της ναυτιλίας θα πρέπει να χορηγούνται κοινοτικές επιδοτήσεις μόνον υπό τον όρο ότι τηρείται ο κανονισμός για τη μεταφορά αποβλήτων και οι άλλες κοινοτικές απαιτήσεις όπως η χρήση πιστοποιημένων και τακτικά ελεγχόμενων εγκαταστάσεων· τονίζει ότι η πρόθεση δεν μπορεί να είναι η καταστροφή του τομέα της διάλυσης πλοίων στη Νότια Ασία αλλά, αντιθέτως, ο στόχος είναι να διατηρηθεί αυτή η αγορά με την ενθάρρυνση μιας φιλικής προς το περιβάλλον διάλυσης·

22.

θεωρεί ότι η ΕΕ πρέπει να τεθεί επικεφαλής και να ενθαρρύνει τη συνολική δράση, με σαφή σκοπό τον σταδιακό τερματισμό των σημερινών μεθόδων διάλυσης πλοίων στη Νότια Ασία, και να προωθήσει την έγκριση και εφαρμογή μιας διεθνούς σύμβασης που θα ορίζει περιβαλλοντικές και κοινωνικές προδιαγραφές σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη·

23.

ζητεί μια συνολική στρατηγική που θα εξασφαλίζει ότι η διάλυση πλοίων θα διεκπεραιώνεται κατά τέτοιο τρόπο που όλοι οι εμπλεκόμενοι (όπως πλοιοκτήτες, εγκαταστάσεις ανακύκλωσης/διαλυτήρια, κράτη νηολογίου, κράτη ανακύκλωσης των πλοίων) να ενεργούν συντονισμένα και να αναλαμβάνουν το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί·

24.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει ειδικά μέτρα για την προώθηση της μεταφοράς τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, προκειμένου να συνδράμει ναυπηγεία διάλυσης στη Νότια Ασία να συμμορφωθούν με τις διεθνείς απαιτήσεις σε ό,τι αφορά την ασφάλεια και το περιβάλλον· θεωρεί ότι αυτός ο στόχος θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη στο ευρύτερο πλαίσιο της πολιτικής της ΕΕ για την παροχή αναπτυξιακής βοήθειας στις εν λόγω χώρες· φρονεί, σε αυτό το πλαίσιο, ότι θα πρέπει να αξιοποιηθεί και η τυχόν εμπειρογνωμοσύνη συνδικαλιστικών ενώσεων και μη κυβερνητικών οργανώσεων·

25.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν ήδη μέσω του προγράμματος SHIPDISMANTL, που χρηματοδοτήθηκε από το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη, μέσω του οποίου αναπτύσσονται υποστηρικτικά συστήματα που θα διατεθούν δωρεάν στη βιομηχανία διάλυσης πλοίων σε όλο τον κόσμο· είναι πεπεισμένο ότι είναι δυνατή η επίτευξη περαιτέρω βελτιώσεων ως αποτέλεσμα των νέων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων που επικεντρώνονται συγκεκριμένα σε στρατηγικές για σκάφη στο τέλος του κύκλου ζωής τους·

26.

καλεί την Επιτροπή να μελετήσει περαιτέρω και να αξιολογήσει προσεκτικά τα οφέλη της ενισχυμένης οικονομικής συνεργασίας και των άμεσων επενδύσεων σε επιλεγμένα διαλυτήρια πλοίων στη Νότια Ασία, και με τον τρόπο αυτόν να βοηθήσει στη διαμόρφωση ενός δικτύου πιστοποιημένων, εγκεκριμένων από την ΕΕ διαλυτηρίων, που ενδέχεται να αποδειχθούν συμφερότερα από οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική άποψη·

27.

φρονεί ότι τόσο η αρχή του «ο ρυπαίνων πληρώνει», η αρχή της διευρυμένης ευθύνης των παραγωγών όσο και η αρχή της ευθύνης του παραγωγού θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ευρέως, προκειμένου να επιτευχθεί βιώσιμη λύση του συγκεκριμένου προβλήματος·

28.

είναι της γνώμης ότι η εταιρεία εκμετάλλευσης/ιδιοκτησίας του πλοίου είναι πάντα υπεύθυνη για τυχόν επιβλαβείς επιπτώσεις της διάλυσης στους εργαζομένους, τη δημόσια υγεία ή το περιβάλλον, ανεξάρτητα από το πού πραγματοποιείται η διάλυση (εντός ή εκτός της ΕΕ)·

29.

χαιρετίζει την πρόταση σχετικά με την ίδρυση ταμείου για τη διάλυση πλοίων και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επιδιώξουν με αποφασιστικότητα την επίτευξη του εν λόγω στόχου σε επίπεδο ΔΝΟ και, ταυτόχρονα, σε επίπεδο ΕΕ· καλεί, επίσης, την Επιτροπή να διερευνήσει τους διαθέσιμους χρηματοπιστωτικούς μηχανισμούς, με συμμετοχή τόσο των ναυπηγείων όσο και των πλοιοκτητών και συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής ασφάλισης, της χρήσης των λιμενικών τελών, των φόρων επί των νέων πλοίων και ετήσιων φόρων συνδεομένων με τη νηολόγηση στον ΔNO, για να διασφαλισθεί η υγιής από περιβαλλοντική άποψη ανακύκλωση, από τη στιγμή που το πλοίο δραστηριοποιείται για πρώτη φορά, έχοντας κατά νου ότι ένα σκάφος μπορεί να έχει περισσότερους από έναν ιδιοκτήτες κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής του·

30.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, τις κυβερνήσεις της Τουρκίας, του Μπαγκλαντές, της Κίνας, του Πακιστάν και της Ινδίας, καθώς και στον ΔΝΟ.


(1)  ΕΕ L 190 της 12.7.2006, σ. 1.

(2)  Det Norske Veritas/Appledore International, Μελέτη τεχνολογικής και οικονομικής σκοπιμότητας της διάλυσης πλοίων στην Ευρώπη. Τελική έκθεση (αριθ. 2000-3527), 13.2.2001.

(3)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΓΔ Ενέργειας και Μεταφορών: Oil Tanker Phase Out and the Ship Scrapping Industry, τελική έκθεση COWI, Ιούνιος 2004.

(4)  ΕΕ L 114 της 27.4.2006, σ. 9.

(5)  Οδηγία του Συμβουλίου αριθ. 95/21/ΕΚ, της 19ης Ιουνίου 1995, για την επιβολή, σχετικά με τη ναυσιπλοΐα που συνεπάγεται χρήση κοινοτικών λιμένων ή διέλευση από ύδατα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους, των διεθνών προτύπων για την ασφάλεια των πλοίων, την πρόληψη της ρύπανσης και τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας επί των πλοίων (ΕΕ L 157 της 7.7.1995, σ. 1).