19.11.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 279/5


Εμπόριο πρώτων υλών και βασικών προϊόντων

P6_TA(2008)0209

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2008 σχετικά με το εμπόριο πρώτων υλών και βασικών προϊόντων (2008/2051(INI))

(2009/C 279 E/02)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 3ης Σεπτεμβρίου 2002 σχετικά με το εμπόριο και την ανάπτυξη με στόχο την εξάλειψη της φτώχειας και την επισιτιστική ασφάλεια (1), της 30ής Ιανουαρίου 2003 σχετικά με την πείνα στον κόσμο και την εξάλειψη των φραγμών στις εμπορικές σχέσεις με τις φτωχότερες χώρες του κόσμου (2), της 10ής Απριλίου 2003 σχετικά με την κρίση στη διεθνή αγορά καφέ (3), της 1ης Ιουνίου 2006 σχετικά με το εμπόριο και τη φτώχεια: χάραξη εμπορικών πολιτικών για τη μεγιστοποίηση της συμβολής του εμπορίου στο μετριασμό της φτώχειας (4), της 15ης Φεβρουαρίου 2007 σχετικά με τον μακροοικονομικό αντίκτυπο της αύξησης της τιμής της ενέργειας (5), της 22ας Μαΐου 2007 σχετικά με την Ευρώπη στον κόσμο — εξωτερικές πτυχές της ανταγωνιστικότητας (6), της 23ης Μαΐου 2007 σχετικά με τη βοήθεια της ΕΕ για το εμπόριο (7) και της 29ης Νοεμβρίου 2007 σχετικά με το εμπόριο και την αλλαγή του κλίματος (8),

έχοντας υπόψη τη Δήλωση για τη Χιλιετηρίδα, της 8ης Σεπτεμβρίου 2000, όπου τίθενται οι αναπτυξιακοί στόχοι της Χιλιετηρίδας (ΑΣΧ) με τη μορφή κριτηρίων, οριζόμενων συλλογικά από τη διεθνή κοινότητα, για την εξάλειψη της φτώχειας, και την επανεξέταση και επικαιροποίησή της στην Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών στις 14-16 Σεπτεμβρίου 2005,

έχοντας υπόψη τις εκθέσεις των τριών ομάδων εργασίας της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) με τίτλο «Αλλαγή του κλίματος 2007: η θεμελίωση βάσει των φυσικών επιστημών», «Αλλαγή του κλίματος 2007: επιπτώσεις, προσαρμογή και ευπάθεια» και «Αλλαγή του κλίματος 2007: άμβλυνση της αλλαγής του κλίματος», που δημοσιεύτηκαν όλες το 2007,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο «Αλυσίδες Γεωργικών Βασικών Προϊόντων, Εξάρτηση και Φτώχια — Πρόταση για σχέδιο δράσεως της ΕΕ» (COM(2004)0089),

έχοντας υπόψη τις ανακοινώσεις της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο «Η Ευρώπη στον κόσμο: η συμμετοχή της στον παγκόσμιο ανταγωνισμό — Συμβολή στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανάπτυξη και την απασχόληση» (COM(2006)0567) και με τίτλο «Η Ευρώπη στον κόσμο: ισχυρότερη εταιρική σχέση για την πρόσβαση στην αγορά για ευρωπαίους εξαγωγείς» (COM(2007)0183),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο «για την ανταγωνιστικότητα των βιομηχανιών μετάλλων — Συνεισφορά στη στρατηγική της ΕΕ για την ανάπτυξη και την απασχόληση» (COM(2008)0108),

έχοντας υπόψη τη Δήλωση του Πεκίνου και την Πλατφόρμα Δράσης που υιοθετήθηκαν στις 15 Σεπτεμβρίου 1995 από την Τέταρτη Παγκόσμια Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τις Γυναίκες,

έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) με τίτλο «Η μακρά σκιά της κτηνοτροφίας» (Livestock's Long Shadow), η οποία δημοσιεύτηκε το 2006,

έχοντας υπόψη το έργο της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) και τη συμφωνία και τη Δήλωση της Accra που έλαβαν χώρα στις 25 Απριλίου 2008 στη 12η Διεθνή Διάσκεψη της UNCTAD, στην Accra της Γκάνα,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο «Θεματική στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων», η οποία δημοσιεύτηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2005 (COM(2005)0670),

έχοντας υπόψη τη δήλωση της διάσκεψης κορυφής της Ομάδας G8 σχετικά με την «ανάπτυξη και ευθύνη στην παγκόσμια οικονομία», που υπεγράφη στο Heiligendamm στις 7 Ιουνίου 2007, και ιδίως το κεφάλαιο που αφορά την «ευθύνη για τις πρώτες ύλες: διαφάνεια και αειφόρος ανάπτυξη», όπου αναφέρεται ότι «οι ελεύθερες, διαφανείς και ανοιχτές αγορές έχουν θεμελιώδη σημασία για την παγκόσμια ανάπτυξη, τη σταθερότητα και την αειφόρο εξέλιξη»,

έχοντας υπόψη την τέταρτη έκθεση της ομάδας υψηλού επιπέδου για την ανταγωνιστικότητα, την ενέργεια και το περιβάλλον της 11ης Ιουνίου 2007, η οποία υποστηρίζει την ανάπτυξη μιας πολιτικής για τις πρώτες ύλες που θα βασίζεται σε μια λειτουργική, ελεύθερη και δίκαιη παγκόσμια αγορά πρώτων υλών που θα εφαρμόζει την εμπορική πολιτική, ιδίως τις διεθνείς πολυμερείς και διμερείς συμφωνίες, προκειμένου να διασφαλίσει την υποστήριξη της ΕΕ και τρίτων χωρών προς τις ανοιχτές και ανόθευτες αγορές,

έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου (A6-0134/2008),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ως πρώτες ύλες και βασικά προϊόντα θα πρέπει να νοούνται τα γεωργικά προϊόντα διατροφής, τα βασικά προϊόντα του πρωτογενούς τομέα, τα μέταλλα, τα ορυκτά και τα ενεργειακά προϊόντα, που αποτελούν παραγωγικούς συντελεστές στη βιομηχανική διαδικασία, είτε είναι επεξεργασμένα, είτε μη επεξεργασμένα ή και ανακυκλωμένα προϊόντα, όπως τα μεταλλικά θραύσματα,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι από το 2002 ο δείκτης τιμών για τα αγαθά που δεν σχετίζονται με το πετρέλαιο έχει αυξηθεί κατά 159 %, οι τιμές για τα μέταλλα και τα ορυκτά κατά 285 % και για τις πρώτες γεωργικές ύλες κατά 133 %·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομία της ΕΕ εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τις εισαγωγές πρώτων υλών από τρίτες χώρες και ότι η πρόσβαση στις πρώτες ύλες διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο για την εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ,

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσφατη άνοδος των τιμών των πρώτων υλών οδήγησε στην έλλειψη οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και απειλεί την ανταγωνιστικότητά της,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στο μέλλον αναμένεται περαιτέρω αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης σε πρώτες ύλες και λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση αυτή θα οφείλεται στην οικονομική ανάπτυξη των αναδυόμενων οικονομιών,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στο παρελθόν οι βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις των τιμών των πρώτων υλών και των βασικών προϊόντων έχουν επιδείξει εξαιρετική αστάθεια και αυτό επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου, καθώς τα στάδια υπερπαραγωγής ακολουθούνται από περιόδους έλλειψης,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρόσφατες αυξήσεις των τιμών στις διεθνείς αγορές δεν θα πρέπει να συγκαλύπτουν το γεγονός ότι οι τιμές των πρώτων υλών και των βασικών προϊόντων, αν συγκριθούν με τις τιμές των μεταποιημένων προϊόντων, χαρακτηρίζονται από μακροχρόνια πτωτική τάση,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι αυξήσεις των τιμών —ιδίως όταν επιβάλλονται από τις αναδυόμενες οικονομίες για βιομηχανικούς σκοπούς— αποτελούν πρόκληση στην ανταγωνιστικότητα της μεταποιητικής βιομηχανίας της ΕΕ και θέτουν μακροπρόθεσμα ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια της προμήθειας πρώτων υλών,

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σε 95 από τις 141 αναπτυσσόμενες χώρες το 50 % τουλάχιστον των εσόδων τους από τις εξαγωγές προέρχεται από εξαγωγές βασικών προϊόντων,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί μεγάλο ανταγωνιστή στο διεθνές εμπόριο πρώτων υλών και βασικών προϊόντων, ιδιαίτερα ως καθαρός εισαγωγέας πρώτων υλών,

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, εξαιτίας των χαρακτηριστικών της ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές πρώτων υλών για την ανταγωνιστικότητα και την οικονομική ανάπτυξή της,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν πολλά παραδείγματα πολιτικών και μέτρων που θεσπίζονται από τρίτες χώρες καθώς και μια τάση για δημιουργία εμποδίων στην ελεύθερη και δίκαιη πρόσβαση σε πρώτες ύλες στις αναδυόμενες οικονομίες, που οδηγούν σε περιορισμό της πρόσβασης των βιομηχανιών της ΕΕ σε πρώτες ύλες και βασικά προϊόντα,

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενθάρρυνση της βιώσιμης προμήθειας πρώτων υλών,

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συστήματα STABEX, SYSMIN και FLEX αντικατοπτρίζουν παρελθούσες και τρέχουσες προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υποστηρίξει τις αναπτυσσόμενες χώρες που πλήττονται από την αστάθεια των τιμών και του εισοδήματος,

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρόσφατες αυξήσεις των τιμών στις διεθνείς αγορές για τις πρώτες ύλες και τα βασικά προϊόντα οφείλονται σε σημαντική αύξηση της ζήτησης από αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία, στη μεταβολή των καιρικών συνθηκών, σε ορισμένες περιοριστικές πρακτικές που εφαρμόζουν κάποιες εξαγωγικές χώρες και σε ραγδαία ανάπτυξη της αγοράς αγροκαυσίμων και της κτηνοτροφίας, καθώς και σε κερδοσκοπία στα χρηματιστήρια,

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες αποτελούν σημαντική πλειονότητα των φτωχών παγκοσμίως που εξαρτώνται συχνά από την απόκτηση, την παραγωγή και τη μεταποίηση πρώτων υλών και βασικών προϊόντων για την επιβίωσή τους και την εξασφάλιση των μέσων διαβίωσής τους,

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεθνής κοινότητα έχει εκφράσει την ανάγκη για μια διεθνή προσπάθεια με στόχο την εξάλειψη της φτώχειας μέσω των συγκεκριμένων στόχων που εκτίθενται στους AΣΧ, οι οποίοι πρέπει να επιτευχθούν μέχρι το 2015· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να δοθεί επαρκής προσοχή στην καίρια σημασία που έχουν για τις αναπτυσσόμενες χώρες τα ζητήματα που σχετίζονται με τα βασικά προϊόντα,

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιώσιμη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων θα μπορούσε να μειώσει τη φτώχεια και να προαγάγει την οικονομική ανάπτυξη εάν προωθούνταν η χρηστή διακυβέρνηση και λαμβάνοντας υπόψη ότι η κακή διακυβέρνηση σε χώρες πλούσιες σε φυσικούς πόρους μπορεί επίσης να οδηγήσει σε φτώχεια, διαφθορά και συγκρούσεις,

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διατήρηση της βιοποικιλότητας και η ύπαρξη καλλιεργήσιμης γης αποτελούν στοιχεία ουσιαστικής σημασίας για το μέλλον της όποιας οικονομίας ανά τον πλανήτη, καθώς και ότι ο επιτακτικός αυτός κανόνας πρέπει να διέπει κάθε μορφής απομάκρυνση πρώτων υλών,

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι συντελείται αλλαγή του κλίματος, η οποία εν μέρει προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξόρυξη, παραγωγή και μεταποίηση πρώτων υλών και βασικών προϊόντων οδηγεί στην έκλυση σημαντικού όγκου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιομηχανία της ΕΕ έρχεται αντιμέτωπη με αυξανόμενους περιορισμούς όσον αφορά την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού, εις βάρος της ανταγωνιστικότητάς της,

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν παρέχει επί του παρόντος μια συνεκτική στρατηγική για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της που οφείλονται στον αυξημένο ανταγωνισμό για την πρόσβαση σε πρώτες ύλες,

1.

προτρέπει την Επιτροπή και τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ να ασχολούνται με σοβαρότητα, στο πλαίσιο όλων των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών, τις επιταγές που επιβάλλουν οι κλιματικές αλλαγές, δηλαδή τη δραστική μείωση της εξόρυξης και εκμετάλλευσης φυσικών πόρων και την επέκταση των τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας, των ανανεώσιμων και των ενεργειακά αποτελεσματικών τεχνολογιών·

Εξασφάλιση της προμήθειας πρώτων υλών για την ΕΕ και διασφάλιση της πρόσβασης σε πρώτες ύλες στις παγκόσμιες αγορές

2.

αναγνωρίζει τη ζωτική σημασία που έχει η πρόσβαση στις πρώτες ύλες και τα βασικά προϊόντα για την οικονομία της ΕΕ, λόγω των ελλείψεών της σε εγχώρια προμήθεια αρκετών πρώτων υλών·

3.

σημειώνει με ανησυχία την προοπτική αυξημένης ζήτησης πρώτων υλών στις παγκόσμιες αγορές· εκφράζει την ανησυχία του για τα όρια των εξερευνητικών δυνατοτήτων στο άμεσο μέλλον· σημειώνει την περιορισμένη συμμετοχή ευρωπαϊκών εταιρειών στην εξερεύνηση με σκοπό την εξεύρεση πρώτων υλών σε τρίτες χώρες·

4.

εκφράζει την ανησυχία του για την τάση περιορισμού της ελεύθερης πρόσβασης στις πρώτες ύλες σε τρίτες χώρες, μέσω μέτρων που στρεβλώνουν το εμπόριο, παρότι αναγνωρίζει το δικαίωμα των κρατών να περιορίζουν την πρόσβαση στις πρώτες ύλες τους για περιβαλλοντικούς λόγους, ή για να αντιμετωπίσουν κρίσιμες καταστάσεις ανεπαρκούς εφοδιασμού, όταν αυτό είναι αναγκαίο· το δικαίωμα αυτό πρέπει να ασκείται σε συνδυασμό με άλλα εσωτερικά μέτρα·

5.

εκφράζει την ανησυχία του για τις επενδυτικές εκείνες δραστηριότητες που στοχεύουν στην καλύτερη πρόσβαση σε πρώτες ύλες, οι οποίες δεν συμμορφώνονται ούτε με τα πρότυπα του δίκαιου και ελεύθερου ανταγωνισμού ούτε με τις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης και της βιωσιμότητας·

6.

ζητεί από την Επιτροπή να προαγάγει τις επενδύσεις για την έρευνα και την ανάπτυξη των τεχνολογιών που αφορούν την ανακύκλωση πρώτων υλών και την αποτελεσματική και οικονομική χρήση των πρώτων υλών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν μεγαλύτερο βάρος σε αυτόν τον στόχο κατά τις ερευνητικές τους δραστηριότητες,

7.

προτρέπει την Επιτροπή να αντιμετωπίσει το ζήτημα της ελεύθερης και δίκαιης πρόσβασης στις αγορές πρώτων υλών στο πλαίσιο του ΠΟΕ· ζητεί από την Επιτροπή να επιδιώξει ενεργά την επίτευξη του στόχου της πολυμερούς εξάλειψης των μέτρων που στρεβλώνουν το εμπόριο στον τομέα των πρώτων υλών, αλλά με απόλυτο σεβασμό των περιορισμών που βασίζονται σε αναπτυξιακά κίνητρα για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες·

8.

ζητεί από την Επιτροπή να διαπραγματευθεί την αμερόληπτη πρόσβαση στις αγορές πρώτων υλών με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας, ανανεώσιμες και ενεργειακά αποτελεσματικές τεχνολογίες σε όλες τις διμερείς διαπραγματεύσεις που αφορούν συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου· τονίζει τη σημασία του στόχου της εγκατάλειψης όλων των μέτρων που στρεβλώνουν το εμπόριο που οδηγεί σε αύξηση της χρησιμοποίησης και κατανάλωσης πρώτων υλών σε όλες τις ενδεχόμενες συμφωνίες, αλλά με πλήρη σεβασμό των αναπτυξιακών στόχων·

9.

ζητεί από την Επιτροπή να συμπεριλάβει το ζήτημα των πρώτων υλών στη στρατηγική για την πρόσβαση στην αγορά· επικροτεί τη διαβούλευση σχετικά με την προμήθεια πρώτων υλών· καλεί την Επιτροπή να χαράξει μια συνεκτική στρατηγική σχετικά με την προμήθεια πρώτων υλών· υπενθυμίζει ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να συμμετάσχει σε όλες τις φάσεις των δραστηριοτήτων αυτών·

Οι αναπτυσσόμενες, και ιδιαίτερα οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, πρέπει να επωφεληθούν από τις πρώτες ύλες

10.

εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, και ιδίως οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, έχουν εμπλακεί στην παραγωγή και εξαγωγή πρώτων υλών και βασικών προϊόντων, οι ασταθείς τιμές των οποίων παρουσιάζουν πτωτική τάση σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, γεγονός που αποτελεί σοβαρό εμπόδιο στη μείωση της φτώχειας, καθώς και στην υλοποίηση των ΑΣΧ, αλλά αναγνωρίζει ότι οι αυξανόμενες τιμές των βασικών προϊόντων έχουν συμβάλει στη σημαντική βελτίωση των εξωτερικών λογαριασμών ορισμένων αναπτυσσόμενων χωρών, που εξαρτώνται από τα βασικά προϊόντα· υπογραμμίζει τις δυνατότητες για τις χώρες παραγωγούς που προκύπτουν από την εξερεύνηση και τη διαχείριση από τις ίδιες των κοιτασμάτων πρώτων υλών τους, εφόσον τηρούνται οι θεμελιώδεις κανόνες της διαφάνειας και του δίκαιου ανταγωνισμού·

11.

καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει την αποτελεσματική εξάλειψη των αιτίων των στρεβλώσεων εγείροντας σθεναρά τα ζητήματα αυτά στο πλαίσιο διμερών διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων και να προαγάγει την ανάπτυξη νέων κανόνων του ΠΟΕ σε πολυμερές επίπεδο·

12.

υποστηρίζει τις τρέχουσες προσπάθειες στις αναπτυσσόμενες χώρες, και ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους και να αναπτύξουν οικονομικές δραστηριότητες σε πιο προηγμένα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, προκειμένου να συμπεριλάβουν τη μεταποίηση και την εμπορία και να ενισχύσουν την ποιότητα, την παραγωγικότητα και την παραγωγή προϊόντων με υψηλότερο βαθμό προστιθέμενης αξίας· προτρέπει την Επιτροπή να υποστηρίξει εθνικές στρατηγικές για την ανάπτυξη και τη διαφοροποίηση βασικών προϊόντων, παρέχοντας στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης, όπου κρίνεται αναγκαίο·

13.

εκτιμά ότι η θέσπιση περιφερειακών οικονομικών πλαισίων και αυξημένης περιφερειακής συνεργασίας μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών έχει εξέχουσα σημασία για την αειφόρο οικονομική ανάπτυξη των χωρών αυτών· υπογραμμίζει εν προκειμένω τη σημασία που έχει το εμπόριο μεταξύ χωρών του Νότου για την οικονομική ανάπτυξη των χωρών αυτών·

14.

εκτιμά ότι η περιφερειακή οικονομική και εμπορική συνεργασία πρέπει να προαχθεί μακροπρόθεσμα και ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου· σημειώνει παράλληλα ότι σε διαφορετικά περιφερειακά πλαίσια, οι συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου αντιμετωπίζουν δυσκολίες· εκτιμά ότι η ευρωμεσογειακή συμφωνία ελεύθερου εμπορίου θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα δεδομένης της σημασίας του εμπορίου πρώτων υλών στην περιοχή αυτή·

15.

ενθαρρύνει τις αναπτυσσόμενες χώρες, και ιδίως τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, να αυξήσουν τις αναγκαίες επενδύσεις και να εδραιώσουν τη διαφοροποίηση της οικονομικής δραστηριότητας μέσω της ανάπτυξης ενισχυμένων υποδομών και θεσμικών ικανοτήτων, της προώθησης της χρηστής διακυβέρνησης κατά τη διαχείριση της οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και διευκολύνοντας την πρόσβαση και τη διανομή στις τοπικές αγορές προϊόντων από παραγωγούς μικρής κλίμακας, γεγονός το οποίο θα ενίσχυε επίσης την περιφερειακή ολοκλήρωση και τις οικονομίες κλίμακας· προτρέπει την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τη βοήθεια για το εμπόριο ως σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη, καθώς και να ενισχύσει τους υφιστάμενους μηχανισμούς για τη μεταφορά τεχνολογίας, ιδίως ως μέσο για τη διαχείριση της αλλαγής του κλίματος· ζητεί από την Επιτροπή να προαγάγει τη διαφάνεια των εσόδων που προέρχονται από τις πρώτες ύλες μέσω προγραμμάτων όπως η διαδικασία της πρωτοβουλίας διαφάνειας των εξορυκτικών βιομηχανιών·

16.

ενθαρρύνει την Επιτροπή και τις εταιρείες της ΕΕ να προαγάγουν και να επενδύσουν στη μεταφορά φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών·

17.

θεωρεί ότι ως αποτέλεσμα του Αναπτυξιακού Προγράμματος της Ντόχα πρέπει να εξασφαλισθούν δίκαιες και ισόρροπες δεσμεύσεις για το άνοιγμα όλων των αγορών πρώτων υλών·

18.

αναγνωρίζει ότι η έκβαση των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο του αναπτυξιακού προγράμματος της Ντόχα θα μειώσει σημαντικά την κλιμάκωση των δασμών· σημειώνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη προβεί στη βαθμιαία κατάργηση των δασμών που επιβάλλει σε γεωργικά προϊόντα προερχόμενα από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (μέσω της πρωτοβουλίας «Όλα εκτός Όπλων») και από πολλές χώρες ΑΚΕ (μέσω των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης), και στηρίζει τις αναπτυσσόμενες χώρες στο να καθορίσουν και να εφαρμόσουν κανόνες όσον αφορά ειδικά προϊόντα και αποτελεσματικούς μηχανισμούς διασφάλισης για την αειφορία των αγορών και της παραγωγής τους·

19.

ζητεί από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και από τους εταίρους της σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των αναδυόμενων οικονομιών, να επικυρώσουν τους βασικούς κανόνες εργασίας της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) και τις συναφείς κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), ιδίως όσον αφορά την εξερεύνηση και τον εξευγενισμό των πρώτων υλών· πιστεύει ότι η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και των εθνικών κοινοβουλίων είναι καθοριστική για την επίτευξη μιας περιβαλλοντικής και κοινωνικοοικονομικής βιώσιμης ανάπτυξης·

20.

αναγνωρίζει ότι η κερδοσκοπία παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών των πρώτων υλών και προϊόντων, με συνακόλουθο αποτέλεσμα την αστάθεια·

21.

καλεί την Επιτροπή να υλοποιήσει μια ολοκληρωμένη και ισορροπημένη στρατηγική στον τομέα της πρόσβασης σε πρώτες ύλες, λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα της βιομηχανίας της ΕΕ και των αναπτυγμένων χωρών·

22.

καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει το μέσο αντισταθμιστικών χρηματοδοτήσεών της, FLEX, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ανταποκρίνεται κατά τρόπο αποτελεσματικό στην υποστήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών, και ιδίως των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών· πιστεύει ότι είναι αναγκαία η λήψη σχετικών μέτρων σε εθνικό επίπεδο για την υποστήριξη του έργου που επιτελείται από την Unctad·

23.

καλεί την Επιτροπή να συλλέξει δεδομένα και να καταρτίσει στατιστικές σχετικά με το διεθνές εμπόριο πρώτων υλών και βασικών προϊόντων που πραγματοποιείται με πραγματικούς όρους· εκτιμά ότι υπάρχει ανάγκη για μια σαφή εικόνα των ροών του διεθνούς εμπορίου βασικών προϊόντων και πρώτων υλών που δεν θα αλλοιώνεται από καθαρά κερδοσκοπικές συναλλαγές, ούτως ώστε να υπάρξει καλύτερη εστίαση στα μέτρα οικονομικής πολιτικής·

24.

αναγνωρίζει ότι η ελευθέρωση του εμπορίου γεωργικών προϊόντων διατροφής και γεωργικών βασικών προϊόντων του πρωτογενούς τομέα έχει εκθέσει σε πολλές νέες προκλήσεις τους αγρότες μικρής κλίμακας στις αναπτυσσόμενες χώρες, και ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Δεδομένου ότι οι αγρότες μικρής κλίμακας είναι κατά κύριο λόγο γυναίκες, αυτό ενδέχεται να έχει δυσανάλογα επιζήμιες επιπτώσεις για εκείνες αν δεν μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στον εξωτερικό ανταγωνισμό·

25.

τονίζει το θεμελιώδη χαρακτήρα του δικαιώματος στην τροφή και την ανάγκη βελτίωσης της πρόσβασης όλων των ανθρώπων ανά πάσα στιγμή σε επαρκή τροφή, για μια ενεργό και υγιή ζωή·

26.

συνιστά θερμά, ως εκ τούτου, να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα σε ευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα, προκειμένου να εξασφαλισθούν προσιτές τιμές για να επιτευχθεί ταχεία έξοδος από την κρίση· μακροπρόθεσμα, απαιτείται η θέσπιση κατάλληλων ρυθμίσεων για την καλύτερη αντιμετώπιση των κερδοσκοπικών δραστηριοτήτων· συνιστά επιπλέον να εξετασθούν οι εξουσίες και οι αρμοδιότητες των εθνικών και διεθνών εποπτικών φορέων στον τομέα των προϊόντων διατροφής, προκειμένου να διασφαλιστούν μελλοντικά σταθερές και ασφαλείς αγορές, καθώς και η μη παραβίαση του δικαιώματος στην τροφή·

27.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη σύσταση ομάδας κρούσης του ΟΗΕ με αυξημένες εξουσίες, για την αντιμετώπιση της σημερινής επισιτιστικής κρίσης και του αντίκτυπού της στη φτώχεια· παροτρύνει τους παγκόσμιους ηγέτες να συμμετάσχουν στη διάσκεψη υψηλού επιπέδου για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, που θα διεξαχθεί στη Ρώμη (3 έως 5 Ιουνίου 2008)·

28.

υποστηρίζει τις αναπτυσσόμενες χώρες στις προσπάθειές τους να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε τρόφιμα για τους τοπικούς πληθυσμούς· πιστεύει ότι πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω ένας βιώσιμος χώρος πολιτικής, προκειμένου να επιτρέψει τη θέσπιση εθνικών κανόνων και μέτρων για την ανάπτυξη αυτού του τομέα, καθώς και την υποστήριξη των γυναικών που φέρουν την κύρια ευθύνη για τη σίτιση των οικογενειών τους και των τοπικών κοινοτήτων·

29.

αναγνωρίζει ότι οι αυξημένες τιμές των γεωργικών προϊόντων διατροφής και βασικών προϊόντων μπορεί να έχουν καταστροφικές συνέπειες στην επισιτιστική ασφάλεια και την πραγματική πρόσβαση στην τροφή στις αναπτυσσόμενες χώρες, με κίνδυνο να εκδηλωθεί λιμός, υποσιτισμός ή ταραχές για τα τρόφιμα μεταξύ των ενδεέστερων ομάδων στις αναπτυσσόμενες χώρες· ζητεί επιτακτικά να αυξηθεί η ανθρωπιστική βοήθεια για να μετριασθεί η επισιτιστική κρίση που απειλεί τη ζωή 100 εκατομμυρίων ανθρώπων·

30.

καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να διασφαλίσουν ότι οι πολυμερείς, περιφερειακές και διμερείς εμπορικές συμφωνίες που υπογράφονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση συνάδουν με τον στόχο της αειφόρου ανάπτυξης· καλεί την Επιτροπή να λάβει τα αναγκαία νομοθετικά μέτρα για να διασφαλίσει την ενσωμάτωση των αξιολογήσεων των επιπτώσεων του εμπορίου στην αειφορία (SIA) στη χάραξη της εμπορικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα του κλίματος, του φύλου και της αειφόρου ανάπτυξης·

31.

επικροτεί τη δήλωση της Επιτροπής για υποβολή ανακοίνωσης το 2008 με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών της βιώσιμης πρόσβασης σε ορυκτές και δευτερογενείς πρώτες ύλες σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο·

32.

σημειώνει τις αυξημένες επικρίσεις όσον αφορά τα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη της παραγωγής αγροκαυσίμων· ζητεί από την Επιτροπή να προωθήσει την έρευνα και την καινοτομία για βιώσιμη προμήθεια πρώτων υλών μέσω της αποδοτικής εξόρυξης και ανάπτυξης πόρων, της χρήσης υλικών και της αξιοποίησης αυτών στο τέλος του κύκλου ζωής τους·

33.

θεωρεί ότι η εξόρυξη, η συλλογή και η παραγωγή πρώτων υλών και βασικών προϊόντων θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με την αρχή της βιωσιμότητας, η οποία σέβεται τις φυσικές διαδικασίες των οικοσυστημάτων αντί να τις μεταβάλλει·

34.

προτρέπει την Επιτροπή να ενισχύσει τις προσπάθειές της για την επίτευξη διεθνούς συμφωνίας σχετικά με τους συνδεόμενους με συγκρούσεις πόρους, κύριος στόχος της οποίας θα ήταν η απαγόρευση κάθε εμπορίου πόρων που τροφοδοτούν ή προέρχονται από ένοπλες συγκρούσεις· εμμένει, εν τω μεταξύ, στην κατάρτιση ενός κανονισμού που θα απαγορεύει την εμπορία και τη διάθεση στην αγορά πόρων συνδεόμενων με συγκρούσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και προτρέπει όλες τις χώρες που ασχολούνται με το εμπόριο διαμαντιών να υιοθετήσουν πλήρως το σύστημα πιστοποίησης της διαδικασίας Κίμπερλυ για το διεθνές εμπόριο ακατέργαστων διαμαντιών· ζητεί την προώθηση της διαφάνειας μέσω της πρωτοβουλίας διαφάνειας των εξορυκτικών βιομηχανιών και άλλων πρωτοβουλιών·

35.

επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή να προωθήσουν το δίκαιο εμπόριο, καθώς και άλλες εμπορικές πρωτοβουλίες που υπόκεινται σε ανεξάρτητο έλεγχο και που συμβάλουν στην ενίσχυση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων με σκοπό την υποστήριξη μικρών και περιθωριοποιημένων παραγωγών σε αναπτυσσόμενες χώρες· ενθαρρύνει τις δημόσιες αρχές στην Ευρώπη να ενσωματώσουν κριτήρια σχετιζόμενα με το δίκαιο εμπόριο και την αειφορία στους δημόσιους διαγωνισμούς και στις πολιτικές προμηθειών τους·

36.

εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι συνεχώς μεγαλύτερο μέρος των πόρων της γης χρησιμοποιούνται για την εκτροφή ζωικού κεφαλαίου· υπενθυμίζει την προαναφερθείσα έκθεση του FAO με τίτλο «Η μακρά σκιά της κτηνοτροφίας» (Livestock's Long Shadow) του Νοεμβρίου 2006, στην οποία εκτιμάται ότι η βιομηχανία του κρέατος και η εκτροφή ζώων συμβάλλουν κατά 18 % στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, γεγονός το οποίο επιταχύνει επίσης την αποψίλωση των δασών στις αναπτυσσόμενες χώρες· καλεί την Επιτροπή να λάβει τα αναγκαία μέτρα στο πλαίσιο αυτού του τομέα και να θεσπίσει μηχανισμούς παροχής κινήτρων προκειμένου να αποτραπεί η αποψίλωση των δασών στο πλαίσιο των διεθνών διαπραγματεύσεων για το κλίμα·

37.

θεωρεί ότι η πρωτοβουλία διαφάνειας των εξορυκτικών βιομηχανιών, η οποία στοχεύει στην ενίσχυση της διακυβέρνησης βελτιώνοντας τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στον εξορυκτικό τομέα, πρέπει να εφαρμοσθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, προκειμένου να παράσχει στις αναπτυσσόμενες χώρες καλύτερες δυνατότητες να κερδίσουν την αντίστοιχη αξία των φυσικών τους πόρων·

38.

τονίζει ότι οι υψηλές τιμές του πετρελαίου καθιστούν πιο επιτακτική την ανάγκη μιας επείγουσας και διαφορετικής προσέγγισης της ενεργειακής πολιτικής με στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και την αυξημένη χρήση άλλων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγων ενέργειας·

39.

αντιλαμβάνεται ότι η αλλαγή του κλίματος θα πλήξει σφοδρότερα τις κοινότητες που αντιμετωπίζουν ήδη σοβαρά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα· κατανοεί ότι ιδίως οι γυναίκες είναι μια ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα· ενθαρρύνει τις προσπάθειες για προσαρμογή στο τοπικό επίπεδο μέσω συναφούς οικονομικής και τεχνικής διεθνούς στήριξης·

40.

εκφράζει την ανησυχία του διότι η Κίνα δεν επιτρέπει σε ξένες εταιρείες να διαθέτουν πλειοψηφικό μερίδιο σε τομείς, όπως αυτός του χάλυβα, και έχει εισαγάγει πολλούς μηχανισμούς που περιορίζουν την εξαγωγή μεταλλικών πρώτων υλών ή παρέχουν κυβερνητική υποστήριξη για την αγορά αυτών από εξωτερικές πηγές· αναγνωρίζει ότι τέτοιες πρακτικές δημιουργούν σοβαρές δυσκολίες στα συμφέροντα της βιομηχανίας της ΕΕ σε ό,τι αφορά την τήρηση των στόχων που επιβάλλει η κλιματική αλλαγή και την εξαγωγή τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας, ανανεώσιμων και ενεργειακά αποτελεσματικών τεχνολογιών, καθώς και ότι αυτό πρέπει να αντιμετωπισθεί χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα, συμπεριλαμβανομένης της διευκόλυνσης της μεταφοράς τεχνολογίας τόσο στο οικονομικό όσο και στο πολιτικό επίπεδο·

41.

επισημαίνει ότι η νέα εμπορική πολιτική ορισμένων αναδυόμενων χωρών, ιδίως της Κίνας, οι οποίες αναζητούν πρώτες ύλες σε παγκόσμιο επίπεδο, και δη στην Αφρική, έχει σημαντικές και αρνητικές συνέπειες στην ασφαλή πρόσβαση του πλανήτη σε βασικά αγαθά· τονίζει την ανάγκη να υπερκερασθεί η σημερινή προσέγγιση που βασίζεται σε διμερείς σχέσεις μεταξύ κρατών και σε ένδειξη αδιαφορίας για τις αναφορές στα ανθρώπινα δικαιώματα, την εταιρική κοινωνική ευθύνη και τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα, υπέρ πολυμερούς προσέγγισης η οποία να βασίζεται στα κριτήρια της επάρκειας και της βιώσιμης χρησιμοποίησης των πόρων·

42.

επικροτεί την πρωτοβουλία της Επιτροπής για συνέχιση της χρήσης όλων των υφιστάμενων μέσων για την αντιμετώπιση των εμπορικών πρακτικών που παραβιάζουν διεθνείς εμπορικές συμφωνίες, όπως δήλωσε στην προαναφερθείσα ανακοίνωσή της για την ανταγωνιστικότητα των βιομηχανιών μετάλλων·

*

* *

43.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και σε συναφείς διεθνείς οργανισμούς, όπως η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), ο ΠΟΕ, η Παγκόσμια Τράπεζα, το Κοινό Ταμείο Βασικών Προϊόντων και ο Οργανισμός Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών.


(1)  ΕΕ C 272 E της 13.11.2003, σ. 277.

(2)  ΕΕ C 39 E της 13.2.2004, σ. 79.

(3)  ΕΕ C 64 E της 12.3.2004, σ. 607.

(4)  ΕΕ C 298 E της 8.12.2006, σ. 261.

(5)  ΕΕ C 287 E της 29.11.2007, σ. 548.

(6)  ΕΕ C 102 Ε της 24.4.2008, σ. 128.

(7)  ΕΕ C 102 Ε της 24.4.2008, σ. 291.

(8)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2007)0576.