30.8.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 224/8

1.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής, η οποία αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων μέσω της χρήσης νέων Τεχνολογιών των Πληροφοριών και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Το πρόγραμμα «Αυτόνομη διαβίωση υποβοηθούμενη από το περιβάλλον» (πρόγραμμα ΑAL) μπορεί να είναι αποτελεσματικό και πρωτεύουσας σημασίας εργαλείο για τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής, όχι μόνο των ηλικιωμένων, αλλά κάθε ατόμου που εμποδίζεται σήμερα να παραμείνει στην οικία του από λόγους υγείας.

1.2

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ακράδαντα ότι η προσέγγιση που θα υιοθετηθεί για την επιδιωκόμενη έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα των ΤΠΕ θα πρέπει κατά πρώτο λόγο να διασφαλίζει ότι οι ανάγκες των δικαιούχων κατανοούνται, αντιμετωπίζονται και καλύπτονται πραγματικά. Θα πρέπει, συνεπώς, να είναι μια προσέγγιση «από τη βάση προς την κορυφή», κατά την οποία πρώτα θα προσδιορίζονται οι ανάγκες των χρηστών και έπειτα θα διεξάγεται αναλόγως η έρευνα και ανάπτυξη.

1.3

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι μία από τις σημαντικότερες ομάδες ενδιαφερομένων για το AAL είναι τα άτομα που θα ωφεληθούν τελικά από αυτήν την τεχνολογία. Είναι συνεπώς σημαντικό, όχι μόνο να κατανοηθούν οι ανάγκες αυτών των ανθρώπων, αλλά και να προετοιμαστούν αυτά τα άτομα για τη χρήση της τεχνολογίας που θα αναπτυχθεί και να συμμετάσχουν στον σχεδιασμό και τη δοκιμή της.

1.3.1

Για τον ίδιο λόγο, η ΕΟΚΕ θεωρεί σημαντικές τις πολιτικές της ΕΕ που σχετίζονται με τη διά βίου μάθηση και την ηλεκτρονική ένταξη. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να υιοθετήσει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση του AAL και αυτών των πολιτικών.

1.4

Η ΕΟΚΕ θεωρεί πολύ σημαντική την αναγνώριση του ιδιαίτερα «ανθρώπινου» χαρακτήρα αυτού του προγράμματος σε σχέση με τα άλλα προγράμματα Ε&Α. Το AAL είναι πράγματι ένα ερευνητικό πρόγραμμα, αλλά αφορά κοινωνικές περιστάσεις που πολύ συχνά απαντώνται σε ένα ευαίσθητο στάδιο του βίου.

1.5

Όπως αναλύεται διεξοδικότερα κατωτέρω, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι τα τέσσερα κύρια πεδία που πρέπει να εξεταστούν συγχρόνως στο πλαίσιο του προγράμματος AAL είναι: οι ανάγκες του χρήστη, η ασφάλεια του χρήστη, οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής πρόνοιας (συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων εκπροσώπησης των επαγγελματιών αυτών των τομέων) και, τέλος, η τεχνολογία που θα χρησιμοποιηθεί.

1.6

Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί η δέουσα προσοχή στα πιθανά θέματα δεοντολογίας και προστασίας της ιδιωτικής ζωής, σύμφωνα με τα διεθνώς ισχύοντα. Επικροτεί, συνεπώς, την αναγνώριση αυτών των θεμάτων στην ανακοίνωση της Επιτροπής.

2.1

Η πρόταση της Επιτροπής έχει τους εξής επιμέρους στόχους:

2.2

Η παρούσα πρόταση αποτελεί συνέχεια του σχεδίου δράσης, που έχει δρομολογήσει η Επιτροπή, για την ευγηρία στην κοινωνία της πληροφορίας. Αυτό το σχέδιο δράσης θεωρείται βασικό στοιχείο για την υπερνίκηση των κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη λόγω των δημογραφικών αλλαγών. Αναμένεται ότι ο πληθυσμός της Ευρώπης ηλικίας από 65 έως 80 ετών θα αυξηθεί κατά περίπου 40 % μεταξύ του 2010 και του 2030 (1). Οι ΤΠΕ θεωρούνται μέσο που μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ατόμων αυτής της ηλικίας, να αυξήσει την αυτονομία τους και να τα βοηθήσει να παραμείνουν υγιή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

2.3

Η Επιτροπή προτίθεται να δρομολογήσει ένα εξαετές πρόγραμμα με τίτλο «Αυτόνομη διαβίωση υποβοηθούμενη από το περιβάλλον» (Ambient Assisted Living-ΑAL), ως συμπλήρωμα των πρωτοβουλιών του 7ου ΠΠ για τις ΤΠΕ και τη γήρανση, καθώς και του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα και καινοτομία» (CIP). Το πρόγραμμα AAL θα χρηματοδοτηθεί με πόρους που θα ανέλθουν σε περίπου 300 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2008-2013 και θα προέρχονται σε ίσα ποσοστά από την Επιτροπή και από τα κράτη μέλη.

2.4

Το νομικό πλαίσιο στο οποίο βασίζεται το πρόγραμμα AAL είναι το άρθρο 169 της Συνθήκης, το οποίο επιτρέπει τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σε ερευνητικά προγράμματα που αναλαμβάνονται από κοινού από περισσότερα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής στις δομές που δημιουργούνται για την εκτέλεση των εθνικών προγραμμάτων. Επιλέχθηκε αυτό το ειδικό νομικό πλαίσιο για το πρόγραμμα AAL, προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε αυτό το ερευνητικό πεδίο μέσω: της μέγιστης δυνατής αξιοποίησης της διασυνοριακής εμπειρογνωμοσύνης· της δέσμευσης των κρατών μελών να συγχρηματοδοτήσουν την έρευνα· της εξασφάλισης μιας συνεκτικής προσέγγισης του ζητήματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο· και της ανάπτυξης μιας πραγματικής εσωτερικής αγοράς διαλειτουργικών λύσεων ΤΠΕ για τους ηλικιωμένους.

3.1

Μια παλαιότερη πρωτοβουλία βάσει του άρθρου 169, που αναφέρεται στην πρόταση της Επιτροπής ως Σύμπραξη Ευρωπαϊκών και Αναπτυσσόμενων Χωρών για τις Κλινικές Δοκιμές (EDCTP) στην Αφρική, κατέδειξε τη σημασία της σαφούς δέσμευσης των συμμετεχόντων κρατών μελών να συνεισφέρουν στην πολυετή χρηματοδότηση του προγράμματος. Πράγματι, το πρόγραμμα AAL πρόκειται να χρηματοδοτηθεί με κοινοτικούς και εθνικούς πόρους σε αναλογία 50:50.

3.2

Οι προπαρασκευαστικές εργασίες για το πρόγραμμα έγιναν μέσω μιας Δράσης Ειδικής Στήριξης με τίτλο «Αυτόνομη διαβίωση υποβοηθούμενη από το περιβάλλον» στο πλαίσιο της προτεραιότητας «Τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ)» του 6ου ΠΠ, η οποία υλοποιήθηκε στο διάστημα μεταξύ 1ης Σεπτεμβρίου 2004 και 31ης Δεκεμβρίου 2006. Οι εταίροι που συμμετείχαν στην κοινοπραξία προέρχονταν από τα εξής κράτη μέλη: Αυστρία, Γερμανία, Γαλλία, Φινλανδία, Ιταλία, Βέλγιο και Ελβετία. Περιλάμβαναν φορείς τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, καθώς και ένα πανεπιστήμιο.

3.3

Νομικός εκπρόσωπος του κοινού προγράμματος AAL είναι η Ένωση AAL (AAL Association), μια ειδική εκτελεστική δομή που επί του παρόντος αποτελείται από εκπροσώπους 21 κρατών μελών. Καθώς το πρόγραμμα ωθείται από τη βάση προς τα άνω, έχουν οριστεί αρμόδιοι επαφής στα συμμετέχοντα κράτη μέλη.

4.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί αυτήν την πρωτοβουλία AAL βάσει του άρθρου 169. Ειδικότερα, αναγνωρίζουμε ότι η πρωτοβουλία λαμβάνει πλήρως υπόψη τις τρέχουσες δημογραφικές τάσεις όσον αφορά τους ευρωπαίους πολίτες.

4.1.1

Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι, για να βελτιωθεί η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή των κρατών μελών που δεν έχουν επαρκή υποδομή για να εφαρμόσουν την παρούσα πρόταση, θα ήταν απαραίτητο να αναληφθούν «ειδικές δράσεις», σαν εκείνες που προβλέπονται στο άρθρο 159 της Συνθήκης ΕΕ, προκειμένου να διορθωθούν οι σημαντικότερες περιφερειακές ανισορροπίες στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

4.2

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η πρωτοβουλία δεν θα πρέπει να εκληφθεί μόνο ως ευκαιρία να αναπτυχθούν πειραματικά συστήματα με σκοπό την απόδειξη της ορθότητας της ιδέας. Είναι πολύ σημαντικό να συνενωθεί με αυτή την ευκαιρία το ευρύ φάσμα των ενδιαφερομένων που πρέπει να συμμετάσχουν, για να έχει η πρωτοβουλία μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα.

4.2.1

Οι κυριότεροι ενδιαφερόμενοι είναι οι τελικοί ωφελούμενοι από το πρόγραμμα AAL. Πρωταρχικός σκοπός του AAL είναι να παρατείνει την ανεξαρτησία των ηλικιωμένων, καθώς επίσης να διασφαλίσει ότι αυτή η κατηγορία του πληθυσμού μπορεί να συνεχίσει να ζει στο σπίτι της για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο διάστημα. Υπενθυμίζεται ότι αυτή η επιδίωξη δεν αφορά μόνο τους ηλικιωμένους, αλλά κάθε άτομο που εμποδίζεται σήμερα να ζήσει ανεξάρτητα στο σπίτι του από λόγους υγείας. Η πρωτοβουλία αυτή πρέπει να διασφαλίσει ότι οι ανάγκες και οι απαιτήσεις αυτών των ενδιαφερομένων βρίσκονται πραγματικά στον πυρήνα της έρευνας.

4.3

Ένας άλλος σημαντικός ενδιαφερόμενος είναι οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής πρόνοιας. Η πρωτοβουλία αυτή οφείλει να λάβει υπόψη τις οργανωτικές τους ανάγκες. Για να αποβεί επιτυχής, η ΕΟΚΕ συνιστά να δοθούν σε αυτούς τους οργανισμούς οι ευκαιρίες να επισημάνουν ζητήματα όπως η ολοκλήρωση και η διαλειτουργικότητα των συστημάτων τους με τα συστήματα των άλλων ενδιαφερόμενων για το έργο.

4.4

Συνιστάται μετ' επιτάσεως να συμμετάσχουν οι χρήστες των συστημάτων, που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, ως βασικοί ενδιαφερόμενοι στις εργασίες από τα αρχικά τους στάδια. Η ΕΟΚΕ συνιστά να συμφωνήσουν οι κοινοπραξίες, όποτε είναι δυνατό, μεθόδους επικεντρωμένες στον χρήστη, όπως ο συμμετοχικός σχεδιασμός όσον αφορά τη μεθοδολογία ανάπτυξής τους, ιδίως για να προαχθεί η μεγάλη ευχρηστία των μηχανισμών και των διεπαφών με τους χρήστες. Η ΕΟΚΕ επικροτεί επίσης την αναγνώριση ότι θα δοθεί η δέουσα προσοχή σε πιθανά θέματα δεοντολογίας και προστασίας της ιδιωτικής ζωής, σύμφωνα με τα διεθνώς ισχύοντα.

4.5

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τη δέσμευση έναντι των ΜΜΕ, που προβλέπεται στην πρόταση, και υποστηρίζει την αναγνώριση της βιομηχανίας ως βασικού ενδιαφερομένου, που μπορεί να υποστηρίξει καινοτόμα, αγοραστρεφή επιχειρηματικά πρότυπα με εγγενείς, σαφείς τρόπους εκμετάλλευσης. Ειδικότερα, επικροτούμε την αναγνώριση ότι οι ΜΜΕ μπορούν να συμβάλουν ιδίως στις έρευνες που χρειάζονται λιγότερο χρόνο για τη διάθεση των αποτελεσμάτων τους στην αγορά (2 + έτη).

4.5.1

Προτρέπουμε να αναγνωριστεί ότι οι ΜΜΕ είναι ενίοτε τεχνολογικά ευέλικτες και έχουν τη δυνατότητα να εισάγουν στην αγορά νέες τεχνολογίες και επιχειρηματικά πρότυπα μερικές φορές με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι οι μεγαλύτερες εταιρείες ή οι οργανισμοί περίθαλψης και πρόνοιας. Αυτό το χαρακτηριστικό των ΜΜΕ αποκτά ιδιαίτερη σημασία σ' αυτήν την πρωτοβουλία. Επομένως, η συντονισμένη εταιρική σχέση μεταξύ των μεγάλων οργανισμών και των ΜΜΕ αποβαίνει προς όφελος αμφοτέρων.

4.6

Το AAL βασίζεται στην αρχή της υποστήριξης των ανθρώπων ώστε να παραμείνουν στο σπίτι τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, απαιτείται ευρύ φάσμα αισθητήρων, ενεργοποιητών, διεπαφών με τον χρήστη, επεξεργαστών και εξοπλισμού επικοινωνίας, το οποίο συχνά μπορεί να παρασχεθεί μόνο από πολλές διαφορετικές ευρωπαϊκές ΜΜΕ.

4.7

Δεδομένου ότι υπάρχουν πολλές ομάδες ενδιαφερομένων, υποστηρίζουμε τα μέτρα της πρωτοβουλίας που ενθαρρύνουν την πολυκλαδική δικτύωση των τεχνολόγων, των ιατρών και του άλλου προσωπικού των οργανισμών περίθαλψης και πρόνοιας και, ιδίως, των χρηστών, τόσο εκείνων που παραμένουν, χάρη στην πρωτοβουλία, στο σπίτι τους όσο και των ατόμων που τους φροντίζουν καθώς και των οικείων τους.

4.8

Στο πλαίσιο ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Καινοτομίας, η πρωτοβουλία αυτή έχει την ευκαιρία να υιοθετήσει νέα πρότυπα καινοτομίας, τα οποία αντανακλούν την τρέχουσα πρόοδο της ανοιχτής καινοτομίας ευρείας χρήσεως, η οποία συντείνει στην πρόοδο προς τη διασύνδεση της στρατηγικής της Λισσαβώνας με ένα νέο Ευρωπαϊκό Σύστημα Καινοτομίας που είναι πιο επικεντρωμένο στον χρήστη.

4.9

Η ΕΟΚΕ επιβεβαιώνει ότι είναι σημαντικό να έχουν ίση δυνατότητα πρόσβασης στην πρωτοβουλία όλοι οι τύποι οργανισμών σε όλα τα κράτη μέλη.

4.10

Επιπροσθέτως, θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να συμμετάσχουν όλες οι εθνικές κυβερνήσεις. Επί του παρόντος, έχουν συμφωνήσει να συντονίσουν από κοινού δραστηριότητες για να συμβάλουν στο πρόγραμμα AAL η Αυστρία, το Βέλγιο, η Κύπρος, η Δανία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Σλοβενία, η Ισπανία και η Σουηδία, καθώς και το Ισραήλ, η Νορβηγία και η Ελβετία.

4.11

Η ΕΟΚΕ ανησυχεί μήπως ορισμένες χώρες δεν συμμετέχουν λόγω του κόστους της συγχρηματοδότησης των ερευνών. Θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα σ' αυτές τις χώρες να συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε φάση του προγράμματος, αφ' ης στιγμής πληρούν τις απαιτήσεις του (κυρίως όσον αφορά τη συγχρηματοδότηση).

4.12

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι το AAL μπορεί να επιφέρει περιορισμό του κόστους του συστήματος κοινωνικής περίθαλψης. Επαναλαμβάνει, ωστόσο, ότι ο στόχος του AAL δεν είναι ο περιορισμός του κόστους, αλλά η αποτελεσματική διασφάλιση της ποιότητας ζωής μιας κατηγορίας πολιτών. Ο περιορισμός του κόστους είναι ένα ευπρόσδεκτο επακόλουθο.

5.1

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ακράδαντα ότι το πρόγραμμα AAL πρέπει να εστιάζει σταθερά στις ιδιαιτερότητες των εξής τριών τομέων: του χρήστη, των οργανισμών υγειονομικής περίθαλψης και της χρησιμοποιούμενης τεχνολογίας.

5.2

Οι ηλικιωμένοι θα είναι μερικές φορές οι δικαιούχοι και κυριότεροι ενδιαφερόμενοι. Έχει κεφαλαιώδη σημασία να παραμένει το πρόγραμμα σταθερά εστιασμένο στις ανάγκες των τελικών χρηστών. Αν γίνει το λάθος και χρησιμοποιούνται οι χρήστες μόνο σε «ερευνητικό περιβάλλον» για τη δοκιμή των ερευνών, θα προκύψουν δυστυχώς καινοτομίες που ίσως να μην ανταποκρίνονται πραγματικά στις απαιτήσεις των βασικών δικαιούχων. Γι' αυτό, το πρόγραμμα θα πρέπει να είναι σταθερά επικεντρωμένο στις απαιτήσεις των χρηστών, στις οποίες συγκαταλέγονται: η ελάχιστη δυνατή αλλαγή συμπεριφοράς, η κινητικότητα, η επιλογή, η βελτίωση της ποιότητας διαβίωσης και ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής.

5.3

Ας μην λησμονούμε, επίσης, ότι οι ηλικιωμένοι είναι μάλλον η κατηγορία του πληθυσμού που πάσχει περισσότερο από τον ηλεκτρονικό αποκλεισμό και, επομένως, χρειάζεται να υπερνικηθεί το ψηφιακό χάσμα. Άλλος ουσιώδης παράγοντας είναι η συνδεσιμότητα και, γι' αυτό, θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες ώστε να αποκτήσουν όλες οι περιφέρειες, και ιδιαίτερα οι πιο αγροτικές, δυνατότητα σύνδεσης με το Διαδίκτυο (τόσο από υλική όσο και από οικονομική άποψη).

5.3.1

Κατά βάση, έχουν κεφαλαιώδη σημασία οι εξής αρχές:

5.3.2

Επομένως, η ΕΟΚΕ πιστεύει ακράδαντα ότι η προσέγγιση που θα ακολουθηθεί στο AAL θα πρέπει να ξεκινά από τη βάση. Το επίκεντρο και το έναυσμα της όλης διαδικασίας πρέπει να είναι οι ανάγκες των χρηστών και όχι η τεχνολογία αυτή καθαυτή. Θα πρέπει να διενεργηθεί μια λεπτομερής μελέτη, για να προσδιοριστεί όλο το φάσμα των αναγκών, στις οποίες συγκαταλέγονται: η ανάγκη επαφής με ανθρώπους, ιδίως σε προχωρημένη ηλικία (ως προς αυτό, οι εφαρμογές VOIP όπως το SKYPE και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά και φθηνά εργαλεία)· η έλλειψη ενδιαφέροντος για προσαρμογή στις ραγδαίες τεχνολογικές αλλαγές· η ικανότητα διαχείρισης των τεχνολογικών αλλαγών· η προθυμία για τη χρήση αυτής της τεχνολογίας. Οι χρήστες θα πρέπει επίσης να εμπλέκονται στην δημιουργία, εφαρμογή και αξιολόγηση αυτών των τεχνολογιών.

5.4

Εκείνοι που θα χρησιμοποιούν τελικά την τεχνολογία που θα παραχθεί, για να παρέχουν φροντίδα στους δικαιούχους, είναι οι οργανισμοί περίθαλψης και πρόνοιας, οι εκπρόσωποί τους και οι οικογένειες των χρηστών. Είναι σημαντικό να συμμετάσχουν αυτοί οι οργανισμοί στα διάφορα στάδια των ερευνών, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το προϊόν που θα παραχθεί είναι συμβατό με το σύστημα λειτουργίας τους. Μπορεί κανείς να προδικάσει ότι, για να εφαρμοστούν νέες τεχνολογίες για το AAL, θα χρειαστούν οργανωτικές αλλαγές· γι' αυτό, είναι επιτακτική η ανάγκη να προετοιμαστούν οι εν λόγω οργανισμοί για αυτές τις αλλαγές και να τις εφαρμόσουν όσο το δυνατόν ομαλότερα, ώστε να αξιοποιηθεί στο μέγιστο το δυναμικό των τεχνολογιών για το AAL.

5.4.1

Ο φροντιστής είναι πραγματικά σημαντικός παράγοντας στην όλη διεργασία της κοινωνικής πρόνοιας, ακόμα και στο πλαίσιο του AAL. Γι' αυτό, οι αλλαγές των μοντέλων δεν θα πρέπει να αφορούν μόνο το οργανωτικό επίπεδο, αλλά και το επίπεδο των φροντιστών, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα πρόσωπα που έχουν άμεση επαφή με τους δικαιούχους του AAL, όχι μόνο κατέχουν καλά αυτήν την τεχνολογία, αλλά και πιστεύουν πραγματικά στη χρήση της, ώστε να εμπνεύσουν στους δικαιούχους ακόμη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σ' αυτά τα εργαλεία ως μέσο βελτίωσης της ποιότητας ζωής.

5.4.2

Η ΕΟΚΕ πιστεύει επίσης ότι το σύστημα υγείας θα πρέπει να εξεταστεί λεπτομερώς, προκειμένου να διασφαλιστεί, όχι μόνο ότι είναι οργανωτικά έτοιμο για την εφαρμογή του AAL, αλλά και ότι οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής πρόνοιας μπορούν πραγματικά να αντεπεξέλθουν στην παραμονή περισσότερων ατόμων στο σπίτι.

5.4.3

Ακόμη πιο σημαντικό μετά την υιοθέτηση του AAL είναι να βελτιωθεί η συνεργασία και ο συντονισμός των οργανισμών περίθαλψης και των οργανισμών πρόνοιας. Η τεχνολογία μπορεί και εδώ να αποτελέσει εργαλείο για τη βελτίωση αυτής της συνεργασίας· πιο καθοριστικό στοιχείο, ωστόσο, είναι η συνειδητοποίηση της ανάγκης και η βούληση για συνεργασία.

5.5

Προβλέπεται ότι τα συστήματα AAL θα είναι πολύπλοκα· γι' αυτό, η διαλειτουργικότητα θα πρέπει να αποτελεί βασικό στόχο του προγράμματος. Η καινοτομία και η τεχνολογία θα πρέπει να είναι ευρείας κλίμακας, εξατομικευμένες και ολοκληρωμένες και να ενθαρρύνουν την αυτενέργεια.

5.6

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η Επιτροπή θα πρέπει ακόμη να υιοθετήσει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση του προγράμματος AAL και πολιτικών όπως η πολιτική για τη διά βίου μάθηση. Πραγματικά, η κατάρτιση, ιδίως στο πλαίσιο αυτών των πολιτικών, θα πρέπει να στοχεύει και στους δικαιούχους του προγράμματος AAL, επειδή η κατάρτιση αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία αυτής της τεχνολογίας.