[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 31.1.2007

SEC(2007) 56

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Συνοδευτικό στην

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με την οποία τροποποιείται η οδηγία 98/70/ΕΚ όσον αφορά τις προδιαγραφές για τη βενζίνη, το ντίζελ και το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης και την καθιέρωση μηχανισμού για την παρακολούθηση και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη χρήση καυσίμων στις οδικές μεταφορές, τροποποιείται η οδηγία 1999/32/ΕΚ του Συμβουλίου όσον αφορά την προδιαγραφή των καυσίμων που χρησιμοποιούνται στα πλοία εσωτερικής ναυσιπλοΐας και καταργείται η οδηγία 93/12/ΕΟΚ Εκτίμηση του αντίκτυπου από την επανεξέταση της οδηγίας για την ποιότητα των καυσίμων - Εκτενής περίληψη

{COM(2007) 18 τελικό}{SEC(2007) 55}

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Διαδικαστικά θέματα και διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη 3

1.1. Οργάνωση και προγραμματισμός 3

1.2. Διαβουλεύσεις και τεχνογνωσία 3

2. Περιγραφή του προβλήματος 3

3. Στόχοι 3

4. Στρατηγικές επιλογές και ανάλυση του αντίκτυπου 4

4.1. Παγκόσμιος χάρτης των καυσίμων 4

4.2. Μέγιστο όριο σχετικό με την περιεκτικότητα του ντίζελ σε βιοντίζελ (FAME) 4

4.3. Προδιαγραφές του βιοαερίου (LPG), του πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) και του βιοκαυσίμου 4

4.4. Προδιαγραφές των καυσίμων που χρησιμοποιούνται από τους δέσμιους στόλους 5

4.5. Τελική ημερομηνία όσον αφορά την περιεκτικότητα σε θείο 10 ppm στα καύσιμα ντίζελ 5

4.6. Εκπομπές των βαρέων φορτηγών 6

4.7. Επανεξέταση των αυτοδεσμευτικών συμφωνιών όσον αφορά τις εκπομπές CO2 των οχημάτων 6

4.8. Επανεξέταση της οδηγίας 1999/30 6

4.9. Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες 6

4.10. Καύσιμα ντίζελ που δεν χρησιμοποιούνται στις οδικές μεταφορές 7

4.11. Απορρυπαντικά 7

4.12. Μεταλλικά πρόσθετα 8

4.13. Πυκνότητα του καυσίμου ντίζελ 8

4.14. Περιεκτικότητα της βενζίνης σε οξυγονούχες ουσίες 9

4.15. Μέγιστη πίεση ατμών της βενζίνης 9

4.16. Κύκλος ζωής των αερίων θερμοκηπίου 10

5. Παρακολούθηση και αξιολόγηση 10

Διαδικαστικά θέματα και διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Οργάνωση και προγραμματισμός

Η αναφορά 2006/ENV/19 του προγράμματος εργασίας της Επιτροπής του 2006 αποτελεί επανεξέταση της οδηγίας 98/70/ΕΚ. Μετά τη συλλογή δεδομένων και τις διαβουλεύσεις του 2005, συνεστήθη διϋπηρεσιακή ομάδα το Μάιο του 2006, η οποία συνεδρίασε 4 φορές. Σε συνεργασία με την ομάδα αυτή, η ΓΔ Περιβάλλον κατήρτισε την εκτίμηση του αντίκτυπου.

Διαβουλεύσεις και τεχνογνωσία

Όσον αφορά τις διαβουλεύσεις, τηρήθηκαν τα ελάχιστα πρότυπα της Επιτροπής. Στην επανεξέταση αυτή ζητήθηκε η γνώμη των ενδιαφερομένων μερών. Πρόκειται, πρωτίστως, για τις διάφορες βιομηχανίες, τα κράτη μέλη και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ). Το 2005 πραγματοποιήθηκαν δύο συνεδριάσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Οι παρουσιάσεις, οι παρατηρήσεις των διαφόρων μερών και άλλα έγγραφα που προέκυψαν από τις εν λόγω συνεδριάσεις, είναι διαθέσιμα στο ευρύ κοινό στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση:"http://forum.europa.eu.int/Public/irc/env/fuel_quality/home"

Περιγραφή του προβλήματος

Η οδηγία 98/70/EK θέσπισε ελάχιστες προδιαγραφές για τη βενζίνη και για το ντίζελ που χρησιμοποιούνται στις οδικές μεταφορές. Οι προδιαγραφές αυτές καθορίστηκαν για λόγους που συνδέονται με την υγεία και το περιβάλλον, στη συνέχεια του προγράμματος Auto Oil. Η οδηγία 2003/17/ΕΚ τροποποίησε την εν λόγω οδηγία σε ορισμένες πτυχές της, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης επανεξέτασής της. Η συνεχής τεχνολογική πρόοδος στον τομέα του αυτοκινήτου και των καυσίμων, καθώς και η σταθερή βούληση εξασφάλισης βέλτιστων επιπέδων προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας, επιβάλλουν περιοδική επανεξέταση των σχετικών με τα καύσιμα προδιαγραφών. Η επανεξέταση επιτρέπει να εκτιμηθεί η σκοπιμότητα τροποποίησης, στην οδηγία, των πολιτικών που σχετίζονται με τα όρια εκπομπών των οχημάτων, με τον περιορισμό των εκπομπών CO2 των αυτοκινήτων, την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, τα εναλλακτικά καύσιμα ή την ανάπτυξη προσθέτων.

Στόχοι

Η οδηγία εξασφαλίζει ενιαία αγορά για τα καύσιμα, θεσπίζοντας ελάχιστες απαιτήσεις, ούτως ώστε αυτά να διατίθενται στο εμπόριο λαμβάνοντας υπόψη τις συνιστώσες που αφορούν την υγεία και το περιβάλλον. Οι συνιστώσες αυτές παραμένουν θεμελιώδους σημασίας κατά την ενδεχόμενη επανεξέταση των προδιαγραφών.

Ορισμένες κοινοτικές στρατηγικές προβλέπουν κατευθυντήριες γραμμές για την επανεξέταση. Η θεματική στρατηγική για την ατμοσφαιρική ρύπανση[1] καθορίζει στόχους υψηλού επιπέδου για τον περιορισμό των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων. Άλλοι, σχετικοί με την επανεξέταση, στόχοι, περιλαμβάνονται στο θεματολόγιο της Λισαβόνας στο πλαίσιο της στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη, της πολιτικής για την αλλαγή του κλίματος και της στρατηγικής για τα βιοκαύσιμα.

Στρατηγικές επιλογές και ανάλυση του αντίκτυπου

Στην επανεξέταση καλύπτεται ευρύ φάσμα θεμάτων. Τα θέματα χωρίστηκαν σε κατηγορίες για τους σκοπούς της ανάλυσης, γεγονός που επιτρέπει, στο μέτρο του δυνατού, να αποφεύγεται αλληλεπίδραση μεταξύ των κατηγοριών. Οι εν λόγω κατηγορίες περιγράφονται στη συνέχεια λεπτομερώς, με γενική επισκόπηση του προβλήματος, ανάλυση και την προκρινόμενη επιλογή, για κθεμία από τις κατηγορίες.

Παγκόσμιος χάρτης των καυσίμων

Ο παγκόσμιος χάρτης των καυσίμων (World Wide Fuel Charter - WWFC) προτάθηκε από τους κατασκευαστές αυτοκινήτων προκειμένου να εναρμονιστούν τα πρότυπα όσον αφορά τα καύσιμα. Αναμένεται ότι η έγκρισή του θα διευκολύνει την εμπορία των οχημάτων σε αγορές που παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους. Ο WWFC διαλαμβάνει ευρύ φάσμα παραμέτρων, καθεμία εκ των οποίων πρέπει να αξιολογηθεί από πλευράς περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων και σχέσης κόστους - απόδοσης. Ως εκ τούτου, δεν υφίσταται αξιολόγηση το WWFC στην ολότητά του, αλλά αξιολογούνται μεμονωμένα οι σχετικές παράμετροι, κατά περίπτωσιν.

Μέγιστο όριο σχετικό με την περιεκτικότητα του ντίζελ σε βιοντίζελ (FAME)

Οι σχετικές με το ντίζελ προδιαγραφές της οδηγίας δεν καθορίζουν όριο όσον αφορά την περιεκτικότητα σε FAME. Το όριο αυτό υπάρχει στο ευρωπαϊκό πρότυπο EN590, επειδή έχει επισημανθεί ότι η χρήση υψηλότερων αναλογιών FAME θα μπορούσε να προκαλέσει τεχνικά προβλήματα. Οι εκπρόσωποι του βιομηχανικού κλάδου του βιοντίζελ (FAME) ζήτησαν τον καθορισμό ορίου στην οδηγία, πλην όμως η ανάλυση δεν εντόπισε σκοπιμότητες υγείας ή περιβάλλοντος για τον καθορισμό ενός τέτοιου ορίου. Επομένως, για λόγους εξορθολογισμού των κανονιστικών ρυθμίσεων, δεν προτείνεται καμία τροποποίηση, αλλά η Επιτροπή ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης (CEN) να επανεξετάσει το όριο που καθορίζεται στο πρότυπο EN590.

Προδιαγραφές του βιοαερίου (LPG), του πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) και του βιοκαυσίμου

Η θέσπιση προδιαγραφών για τα εν λόγω καύσιμα στην οδηγία θα μπορούσε να στοιχειοθετηθεί για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος ή της υγείας. Από την αξιολόγηση των εν λόγω καυσίμων, καθώς και άλλων καυσίμων, όπως το υδρογόνο, τα καύσιμα γαλακτωμάτων και ο διμεθυλαιθέρας (DME), συμπεραίνεται ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος ενσωμάτωσης των εν λόγω καυσίμων στην οδηγία.

Δεδομένου ότι τα εν λόγω καύσιμα δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερα πλεονεκτήματα και σύμφωνα με την επιθυμία εξορθολογισμού των κανονιστικών ρυθμίσεων, δεν προτείνεται να περιληφθούν οι σχετικές προδιαγραφές στην οδηγία.

Προδιαγραφές των καυσίμων που χρησιμοποιούνται από δέσμιους στόλους

Θα μπορούσαν να υπάρξουν πλεονεκτήματα στον τομέα του περιβάλλοντος ή της υγείας από τη θέσπιση ειδικών προδιαγραφών για τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται από δέσμιους στόλους, λόγω της χρήσης τους σε αστικές περιοχές με συγκεκριμένα προβλήματα ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα. Από τις αναλύσεις αναδύεται ένα ευρύ φάσμα επιλογών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των εκπομπών που οφείλονται στις μεταφορές, καθώς και των προβλημάτων ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα. Η θέσπιση ειδικών προδιαγραφών για τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται από δέσμιους στόλους παρουσιάζει ελάχιστα - ή και καθόλου - πλεονεκτήματα σε σύγκριση με άλλες προσεγγίσεις.

Η οδηγία παρέχει τη δυνατότητα να καθοριστούν αυστηρότερες προδιαγραφές για τα εν λόγω καύσιμα, υπό ειδικές προϋποθέσεις. Κανένα πρόσθετο πλεονέκτημα δεν προέκυψε από τον καθορισμό προδιαγραφών για δέσμιους στόλους και, ως εκ τούτου, δεν προτείνεται κανένα μέτρο προς την κατεύθυνση αυτή.

Τελική ημερομηνία όσον αφορά την περιεκτικότητα 10 ppm σε θείο στα καύσιμα ντίζελ

Τα καύσιμα ντίζελ με μέγιστη περιεκτικότητα 10ppm σε θείο επιτρέπουν την αύξηση της απόδοσης των οχημάτων και τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του θείου και αιωρούμενων σωματιδίων. Το θείο μολύνει επίσης τα συστήματα μετέπειτα επεξεργασίας De-Nox, τα οποία, πιθανότατα, θα υιοθετηθούν στο μέλλον. Η οδηγία προβλέπει οριακή προθεσμία για τη μέγιστη περιεκτικότητα 10ppm θείου στα καύσιμα ντίζελ.

Η απόφαση θα πρέπει να βασίζεται στην εγγύηση ότι δεν θα υπάρξει γενική αύξηση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG), πλην όμως η υπόθεση αυτή δεν συνιστά βεβαιότητα. Η ανάλυση που βασίζεται στα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα υποδηλώνει ότι το σημείο ισορροπίας θα μπορούσε να επιτευχθεί μετά την προσωρινή ημερομηνία του 2009. Κατ’ αυτόν τον τρόπο όμως δεν λαμβάνονται υπόψη οι ενδεχόμενοι περιορισμοί των εκπομπών των βαρέων επαγγελματικών οχημάτων, για τα οποία ακόμη και η παραμικρή πρόοδος έχει σοβαρό θετικό αντίκτυπο. Δεν υπάρχει σαφές πλεονέκτημα από τη μεταφορά της ημερομηνίας μετά το 2009, πλην μιας ελαφράς, αλλά αβέβαιης μείωσης των GHG.

Η διατήρηση του 2009 επιτρέπει την αποκόμιση ορισμένων οφελών όσον αφορά την ατμοσφαιρική ποιότητα και καθησυχάζει τους κατασκευαστές αυτοκινήτων όσον αφορά την διάθεση καυσίμων, διευκολύνοντας την επίτευξη του προγράμματος περιορισμού των εκπομπών Euro 5. Το συμπέρασμα δεν μπορεί να στηριχτεί αποκλειστικά και μόνο στις εκπομπές GHG, πλην όμως, συνεκτιμώντας τα αντληθέντα πλεονεκτήματα και τη μέχρι τούδε πρόοδο, προτείνεται να επιβεβαιωθεί η ημερομηνία της 1ης Ιανουαρίου 2009 για την περιεκτικότητα 10 ppm σε θείο.

Εκπομπές των βαρέων φορτηγών

Για την κατάρτιση της πρότασης σχετικά με τον καθορισμό ορίων εκπομπών Euro VI, η Επιτροπή ζήτησε από τα ενδιαφερόμενα μέρη ποια θα ήταν η ποιότητα καυσίμων που θα απαιτείται για τα διάφορα σενάρια οριακών τιμών. Από τις απαντήσεις δεν προέκυψε ανάγκη τροποποίησης της σύνθεσης των καυσίμων προκειμένου να συνεκτιμηθούν οι ενδεχόμενες αλλαγές των επιπέδων εκπομπών των βαρέων φορτηγών. Κατά συνέπεια, δεν προτείνεται καμία τροποποίηση.

Επανεξέταση των αυτοδεσμευτικών συμφωνιών όσον αφορά τις εκπομπές CO 2 των οχημάτων

Στο πλαίσιο των αυτοδεσμευτικών (εθελούσιων) συμφωνιών τους, οι ACEA, JAMA και KAMA (ενώσεις ευρωπαίων, ιαπώνων και κορεατών κατασκευαστών αυτοκινήτων), από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προέβησαν σε επανεξέταση της κατάστασης και εξέφρασαν τη γενική τους ικανοποίηση για τις ποιότητες των καυσίμων που καλύπτουν την περίοδο αξιολόγησης. Κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων, τα ενδιαφερόμενα μέρη δεν ζήτησαν ρητές τροποποιήσεις των προδιαγραφών των καυσίμων σε σχέση με τις αυτοδεσμευτικές συμφωνίες για τις εκπομπές CO2 των οχημάτων. Με βάση τα ανωτέρω, δεν προτείνεται καμία τροποποίηση.

Επανεξέταση της οδηγίας 1999/30/EK

Η οδηγία 1999/30/ΕΚ καθορίζει οριακές τιμές για το διοξείδιο του θείου, το διοξείδιο του αζώτου και τα οξείδια του αζώτου, τα σωματίδια και τον μόλυβδο που περιέχονται στον αέρα του περιβάλλοντος. Η οδηγία αποτέλεσε το αντικείμενο επανεξέτασης στο πλαίσιο του προγράμματος «καθαρός αέρας για την Ευρώπη» (CAFE) το οποίο κατέληξε στην ανακοίνωσή της σχετικά με τη θεματική στρατηγική όσον αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Οι ρυπογόνες εκπομπές διοξειδίου του θείου και μολύβδου δεν προκαλούν σοβαρό προβληματισμό όσον αφορά τις οδικές μεταφορές. Εις ό,τι αφορά τον μόλυβδο, δεν είναι αναγκαίο να ληφθούν πρόσθετα μέτρα. Το ζήτημα της περιεκτικότητας των καυσίμων ντίζελ σε θείο εξετάστηκε παραπάνω στο τμήμα 4.5. Για το προβλεπτό μέλλον, οι κυριότερες προκλήσεις στον τομέα των οδικών μεταφορών, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, είναι τα οξείδια του αζώτου και τα σωματίδια.

Δεν υπάρχουν σήμερα πειστικά αποδεικτικά στοιχεία ότι οι τυχόν πρόσθετες τροποποιήσεις όσον αφορά τις προδιαγραφές των καυσίμων θα επέτρεπαν τον περιορισμό των εκπομπών ή ότι αυτός θα ήταν ο οικονομικότερος τρόπος επίτευξής τους. Κατά συνέπεια, δεν προτείνεται καμία τροποποίηση.

Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες

Ορισμένοι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAH) είναι καρκινογόνοι. Οι PAH περιέχονται στα καυσαέρια των οχημάτων και η οδηγία θεσπίζει μέγιστη περιεκτικότητα PAH 11% στα καύσιμα ντίζελ. Κατά τη διάρκεια συζητήσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη, η ACEA (Ένωση ευρωπαίων κατασκευαστών αυτοκινήτων) ζήτησε τη μείωση της περιεκτικότητας των καυσίμων ντίζελ σε PAH, ενώ η EUROPIA (Ένωση της ευρωπαϊκής πετρελαϊκής βιομηχανίας) ήταν της γνώμης ότι τυχόν μείωση της περιεκτικότητας σε PAH θα ήταν άσκοπη, δεδομένου ότι η επίδρασή της στις εκπομπές PAH είναι αμελητέα.

Ωστόσο, η πετρελαϊκή βιομηχανία απέδειξε ότι μία μείωση της τάξης του 8% θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί ανέξοδα, παράλληλα με τον περιορισμό της περιεκτικότητας σε θείο στα 10ppm. Ως εκ τούτου προτείνεται να μειωθεί το όριο σε 8%.

Καύσιμα ντίζελ που δεν χρησιμοποιούνται στις οδικές μεταφορές

Τα μη οδικά κινητά μηχανήματα καταναλίσκουν περίπου 9% καύσιμα ντίζελ. Στην προηγούμενη εκ μέρους της επανεξέταση της οδηγίας 98/70/ΕΚ, η Επιτροπή είχε σημειώσει την ανάγκη τροποποίησης της περιεκτικότητας σε θείο των καυσίμων ντίζελ που δεν χρησιμοποιούνται στις οδικές μεταφορές, προκειμένου να θεσπιστούν αυστηρότερα πρότυπα εκπομπών.

Η οδηγία 2004/26/ΕΚ θεσπίζει όρια εκπομπών για την έγκριση τύπου των μη οδικών κινητών οχημάτων. Ο βελτιωμένος εξοπλισμός ελέγχου των εκπομπών που είναι αναγκαίος για την τήρηση των προδιαγραφών, απαιτεί καύσιμα καλύτερης ποιότητας. Το σχέδιο οδηγίας προέβλεπε την απαίτηση καυσίμου περιεκτικότητας σε θείο μεταξύ 10 και 50ppm. Οι κατασκευαστές κινητήρων προέκριναν περιεκτικότητα σε θείο της τάξεως των 10ppm, επίπεδα τα οποία επέτρεπαν την ευκολότερη τήρηση των ορίων εκπομπών και βελτίωναν την αξιοπιστία.

Τα πλοία εσωτερικής ναυσιπλοΐας πρέπει να συμμορφώνονται σε λιγότερο αυστηρά όρια εκπομπών, πλην όμως οι πλοιοκτήτες τους ζήτησαν τη μείωση της περιεκτικότητας του καυσίμου σε θείο. Η οδηγία προέβλεπε τη χρήση καυσίμου περιεκτικότητας 1000 ppm σε θείο, παρά το γεγονός ότι το αντίστοιχο καύσιμο αναφοράς περιέχει 300 ppm θείου.

Από την ανάλυση συνάγεται το συμπέρασμα ότι η περιεκτικότητα σε θείο πρέπει να είναι 10 ppm για τα καύσιμα που προορίζονται για τον εξοπλισμό των χερσαίων μεταφορών και 300 ppm για τα καύσιμα που προορίζονται για τα πλοία εσωτερικής ναυσιπλοΐας. Η οδηγία 1999/32/EK (σχετικά με τη μείωση της περιεκτικότητας ορισμένων υγρών καυσίμων σε θείο) αναφέρεται στα καύσιμα που χρησιμοποιούνται σε πλοία εσωτερικής ναυσιπλοΐας και πρέπει να τροποποιηθεί ως συνέπεια της αλλαγής αυτής. Θα χρειαστεί συμπληρωματική μείωση όταν καθοριστούν αυστηρότερα όρια εκπομπών για τους κινητήρες, γεγονός που προτείνεται για το 2011.

Απορρυπαντικά

Στους κινητήρες διαπιστώνονται εναποθέσεις, ως αποτέλεσμα της κανονικής λειτουργίας τους. Η χρήση απορρυπαντικών στα καύσιμα επιτρέπει την επίλυση του προβλήματος αυτού. Τα απορρυπαντικά δεν επηρεάζουν άμεσα τις ρυπογόνες εκπομπές. Μπορούν να μειώσουν ή να αποτρέψουν ενδεχόμενη αύξηση των εκπομπών που οφείλεται στις εναποθέσεις, οι οποίες,ως γνωστόν, έχουν επιπτώσεις στις ρυπογόνους εκπομπές, τη συμπεριφορά και την ασφάλεια κατά την οδήγηση και την εξοικονόμηση καυσίμων.

Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων είναι ολοένα και περισσότερο υποχρεωμένοι να εγγυώνται ότι τα οχήματα που κατασκευάζουν τηρούν τις απαιτήσεις εκπομπών καθόλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Κατά συνέπεια, έχει καταστεί ζωτικής σημασίας ζήτημα γι’ αυτούς η αποφυγή εναποθέσεων στους κινητήρες. Σήμερα, τα απορρυπαντικά μπορούν να προστεθούν στο καύσιμο, πλην όμως δεν υφίσταται ουδεμία σχετική υποχρέωση. Οι προμηθευτές καυσίμων υπόσχονται τελειότερα καύσιμα, τα οποία θα περιέχουν ένα σύνολο σύνθετων απορρυπαντικών και οι κατασκευαστές αυτοκινήτων ζητούν να καταστεί υποχρεωτική η χρήση των εν λόγω καυσίμων.

Επί του παρόντος δεν υφίσταται κανένα ταχύ, αποτελεσματικό και φθηνό τεστ που θα επέτρεπε να μετρηθούν οι απορρυπαντικές ιδιότητες του καυσίμου και, ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθούν από δειγματοληψία του καυσίμου. Η μόνη αποτελεσματική προσέγγιση θα ήταν ο καθορισμός κατάλληλων ποσοστών επεξεργασίας του καυσίμου, ο έλεγχος της προσθήκης απορρυπαντικού και, κατ’ αυτό τον τρόπο, η άμεση εξασφάλιση της κατάλληλης χρήσης του.

Οι σκιαγραφούμενες δυσκολίες υποδεικνύουν τις διεργασίες και διαδικασίες που συνιστούν τα καταλληλότερα μέσα αντιμετώπισης του ζητήματος των απορρυπαντικών σύμφωνα με την επιθυμία του εξορθολογισμού των κανονιστικών ρυθμίσεων. Ενδελεχέστερες μελέτες θα μπορούσαν να επιτρέψουν τον καθορισμό αληθινών προτύπων για τις επιδόσεις των απορρυπαντικών. Συνεκτιμώντας τις εικαζόμενες βελτιώσεις της απόδοσης των οχημάτων, η προαγωγή και η χρήση των απορρυπαντικών θα μπορούσε να εξασφαλιστεί από τον προτεινόμενο μηχανισμό παρακολούθησης του κύκλου ζωής των αερίων θερμοκηπίου.

Μεταλλικά πρόσθετα

Ορισμένα μεταλλικά πρόσθετα χρησιμοποιούνται στα καύσιμα μεταφοράς, προκειμένου, ιδίως, να βελτιωθεί η καύση και να αυξηθεί ο δείκτης οκτανίων. Εκφράστηκαν ανησυχίες για την επίδραση στην υγεία των εκπομπών καυσίμων που περιέχουν πρόσθετα, καθώς και για τις επιπτώσεις των προσθέτων στους κινητήρες και στους εξοπλισμούς ελέγχου των εκπομπών. Παρά τις ανησυχίες αυτές, φαίνεται αδύνατο να στοιχειοθετηθεί η ευθύνη των μεταλλικών προσθέτων στην πρόκληση ζημιών. Για λόγους καλύτερης κατανόησης, κρίθηκε σκόπιμη η σύνταξη πρωτοκόλλου δοκιμών, προκειμένου να καθοριστούν οι επιπτώσεις τους.

Καμία αναντίρρητη απόδειξη δεν προσκομίστηκε ώστε να δικαιολογηθεί γενικευμένη απαγόρευση των μεταλλικών προσθέτων ή απαγόρευση συγκεκριμένου προϊόντος. Η Επιτροπή θα προχωρήσει περαιτέρω στην επεξεργασία του πρωτοκόλλου δοκιμών. Εκ παραλλήλου, οι ενδιαφερόμενες βιομηχανίες οφείλουν να ενημερώνουν τους πελάτες τους, προκειμένου να αποφεύγεται κάθε ανεπιθύμητη επίπτωση.

Πυκνότητα του καυσίμου ντίζελ

Καθορίζεται μέγιστη πυκνότητα για το καύσιμο ντίζελ, λόγω της σχέσης του με τις ρυπογόνες εκπομπές. Τυχόν αύξηση της πυκνότητας ενδέχεται να επιφέρει αύξηση των εκπομπών. Ο μεθυλικός εστέρας των λιπαρών οξέων (FAME) είναι πυκνότερος από το εν λόγω όριο και έχει διατυπωθεί η άποψη ότι το όριο αυτό περιορίζει τη χρήση του. Από την ανάλυση προκύπτει ότι ο περιορισμός αυτός είναι ελάχιστος και, πιθανότατα, θα αντισταθμιζόταν από τη υιοθέτηση λιγότερο πυκνού συνθετικού καυσίμου ντίζελ, κατασκευαζόμενου ιδίως από βιομάζα. Ως εκ τούτου, δεν κρίνεται, αναγκαίο να επιχειρηθούν αλλαγές και καμία σχετική πρόταση δεν υποβάλλεται.

Περιεκτικότητα της βενζίνης σε οξυγονούχες ουσίες

Η οδηγία περιορίζει τη μέγιστη επιτρεπόμενη αναλογία οξυγονούχων ουσιών στη βενζίνη, προκειμένου να περιοριστούν οι εκπομπές από τα οχήματα και να εξασφαλιστεί η συμβατότητα του καυσίμου με τον υφιστάμενο στόλο οχημάτων.

Το κυριότερο πρόβλημα συνίσταται στο γεγονός ότι η αιθανόλη είναι ασύμβατη με ορισμένα συστήματα τροφοδοσίας σε καύσιμο. Δεδομένου ότι ορισμένα οχήματα θα μπορούσαν να υποστούν ζημίες, δεν μπορεί να επιτραπεί υψηλότερη περιεκτικότητα σε αιθανόλη παρά μόνον υπό μορφή χωριστού μείγματος, προοριζόμενου για συμβατά οχήματα.

Εξάλλου, περιβαλλοντικοί κίνδυνοι συνδέονται με τυχόν υψηλότερη περιεκτικότητα σε οξυγονούχες ενώσεις και σε αιθανόλη. Υψηλότερη περιεκτικότητα σε οξυγονούχες ενώσεις μπορεί να προκαλέσει αύξηση των εκπομπών Nox, προερχόμενων κυρίως από τα παλαιότερα οχήματα. Η μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αιθανόλη εγκυμονεί τον κίνδυνο αύξησης των εκπομπών των πτητικών οργανικών ενώσεων (VOC), λόγω του περιορισμού στην απόδοση των συστημάτων ελέγχου των αναθυμιάσεων. Η αύξηση της περιεκτικότητας της αιθανόλης πέραν των σημερινών επιπέδων έχει, επίσης, ως αποτέλεσμα την αύξηση της διαπερατότητας των πτητικών οργανικών ενώσεων (VOC). Ένα μείγμα με υψηλότερη αναλογία αιθανόλης πρέπει να έχει χαμηλότερη πίεση ατμών απ’ ό,τι η παραδοσιακή βενζίνη, λόγω της μη γραμμικής συμπεριφοράς του όταν αναμειγνύεται με βενζίνη που περιέχει χαμηλότερη αναλογία αιθανόλης.

Προκειμένου να ενθαρρυνθεί η χρήση βιοκαυσίμων, είναι σκόπιμο να επιτραπεί υψηλότερη περιεκτικότητα σε οξυγονούχες ουσίες και επομένως επιχειρείται προσέγγιση που επιτρέπει τον περιορισμό των περιβαλλοντικών κινδύνων. Προτείνεται μείγμα αιθανόλης 10%, υπό μορφήν σαφώς σεσημασμένου μείγματος.

Μέγιστη πίεση ατμών της βενζίνης

Η προσθήκη αιθανόλης στη βενζίνη αυξάνει την πίεση των ατμών. Έχει προταθεί αύξηση της μέγιστης επιτρεπόμενης πίεσης ατμών για τα μείγματα βενζίνης που περιέχουν αιθανόλη, γεγονός που θα είχε ως συνέπεια την αύξηση των εκπομπών πτητικών οργανικών ενώσεων (VOC). Από μοντελοποίηση προκύπτει ότι η αύξηση 10kPa θα είχε ως αποτέλεσμα συνολική αύξηση κατά 1% περίπου των εκπομπών VOC, ενώ η Κοινότητα προσβλέπει σε μείωση των εκπομπών κατά 50% έως το 2020. Ο συνολικός αντίκτυπος είναι αβέβαιος.

Δεν είναι σκόπιμο να επιτραπεί τέτοια εξαίρεση για τα μείγματα αιθανόλης και το πρόβλημα μπορεί να ρυθμιστεί με αφαίρεση άλλων, ελαφρών συστατικών της βενζίνης, όπως είναι το βουτάνιο. Η εισαγωγή ειδικών ρυθμίσεων για μέρος του τομέα των βιοκαυσίμων δεν θα ήταν τεχνολογικά ουδέτερη. Στο βαθμό που οι προμηθευτές αιθανόλης βρίσκονται σε άμεσο ανταγωνισμό με τους παραγωγούς αιθέρα (λόγου χάριν ETBE) και άλλων βιοκαυσίμων, αυτό θα ευνοούσε εκ των πραγμάτων έναν τρόπο παραγωγής έναντι των υπολοίπων.

Δεν προτείνεται καμία αλλαγή του ορίου, ενώ η εξαίρεση όσον αφορά την πίεση του ατμού που επιτρέπεται σε περίπτωση βαρειών χειμερινών συνθηκών αποσαφηνίζεται προκειμένου να εξασφαλιστεί ασφάλεια δικαίου.

Κύκλος ζωής των αερίων θερμοκηπίου

Η τεχνολογική πρόοδος, το ενεργειακό κόστος και οι ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, είχαν ως αποτέλεσμα τη διερεύνηση μη συμβατικών οδών εφοδιασμού και την επίτευξη βημάτων προόδου σχετικών με την προμήθεια καυσίμων για τις οδικές μεταφορές. Ορισμένες μέθοδοι προκαλούν περισσότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου απ’ ό,τι άλλες. Εξάλλου, η παραγωγή συνθετικών καυσίμων μπορεί να πραγματοποιηθεί από σειρά πρώτων υλών, οι οποίες παράγουν αέρια θερμοκηπίου, με μεγάλες διακυμάνσεις όσον αφορά τις εκπομπές τους. Το πρόβλημα αυτό έχει εξεταστεί ελάχιστα, μολονότι αναγνωρίζεται η σημασία του στη σχετική με τα βιοκαύσιμα στρατηγική.

Η λύση θα συνίστατο στη θέσπιση, για τους προμηθευτές καυσίμου, παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων για τον κύκλο ζωής των εκπεμπόμενων αερίων θερμοκηπίου από τα καύσιμα που προμηθεύουν. Με διαδικασία επιτροπολογίας θα μπορούσαν να καθοριστούν οι λεπτομερείς συνθήκες της εν λόγω παρακολούθησης. Στη συνέχεια, θα απαιτούντο υποχρεωτικές καταγραφές των εν λόγω εκπομπών, διευκολύνοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, την εφαρμογή της πολιτικής υπέρ των βιοκαυσίμων.

Παρακολούθηση και αξιολόγηση

Η επίτευξη των στόχων που ορίζονται στην οδηγία 98/70/ΕΚ κρίνεται από τη συμμόρφωση με τις παραμέτρους που αναφέρονται στα καύσιμα. Έχει εγκατασταθεί σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων και η πέμπτη έκθεση που αφορά το έτος 2005 θα δημοσιευθεί στα τέλη του 2006. Η Επιτροπή υποβάλλει ετήσιες εκθέσεις στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Όλα τα δεδομένα υπάρχουν στην εξής ηλεκτρονική διεύθυνση: http://europa.eu.int/comm/environment/air/fuel_quality_monitoring.htm. Στο πλαίσιο των προτεινόμενων αλλαγών θα είναι αναγκαίο να θεσπιστεί η υποβολή εκθέσεων και η παρακολούθηση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) που παράγονται από το εκάστοτε καύσιμο που χρησιμοποιείται στις οδικές μεταφορές.

[1] Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – Θεματική στρατηγική για την ατμοσφαιρική ρύπανση - COM(2005) 446, 21.9.2005.