16.5.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 120/29

1.1

Τα Εθνικά Συμβούλια Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΕΣΒΑ) μπορούν να είναι ισχυροί και δυναμικοί συντελεστές της βιώσιμης ανάπτυξης, διότι μπορούν να παρέχουν ανεξάρτητες συμβουλές και να προωθούν τον διάλογο για τη βιώσιμη ανάπτυξη με την κοινωνία των πολιτών και τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη.

1.2

Η επισκόπηση των ΕΣΒΑ ανά την ΕΕ παρουσιάζει μια εικόνα με μεγάλη ποικιλία. Ενώ ορισμένα κράτη μέλη δεν έχουν καθόλου ή έχουν μόνο ανενεργά εθνικά συμβούλια, εκείνα που είναι ενεργά διαφέρουν σημαντικά ως προς τις αρμοδιότητες, τη σύνθεση, την ανεξαρτησία, τους πόρους, καθώς και ως προς τον αντίκτυπο των εργασιών τους.

1.3

Ενόψει των θετικών εμπειριών στα κράτη μέλη με «ισχυρά» ΕΣΒΑ, η ΕΟΚΕ καλεί όλα τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τα συμβούλιά τους ή να δημιουργήσουν λειτουργικά και αποτελεσματικά εθνικά συμβούλια όπου δεν υπάρχουν ακόμη.

1.4

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι τα ΕΣΒΑ θα πρέπει:

2.1

Βιώσιμη ή αειφόρος ανάπτυξη σημαίνει κάλυψη των αναγκών της σημερινής γενιάς χωρίς να υπονομεύεται η ικανότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Πρόκειται για πρωταρχικό στόχο της ΕΕ, που διέπει όλες τις πολιτικές και τις δράσεις της. Βασίζεται στις αρχές της δημοκρατίας, της ισότητας των φύλων, της αλληλεγγύης, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας και των ίσων ευκαιριών για όλους.

2.2

Το 1992, μετά τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών στο Ρίο, η βιώσιμη ανάπτυξη έγινε ένα παγκόσμια αναγνωρισμένο πεδίο πολιτικής. Η ιδέα της σύστασης συμβουλευτικών οργάνων όπως τα ΕΣΒΑ προέκυψε επίσης από τη Διάσκεψη του Ρίο. Το πρόγραμμα δράσης για τον 21ο αιώνα «Agenda 21», που είναι επίσης αποτέλεσμα του Ρίο, δηλώνει ότι«οι εθνικές στρατηγικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη θα πρέπει να αναπτυχθούν με την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή», ενώ οι συστάσεις του Γιοχάνεσμπουργκ το 2002 έκαναν επίσης έκκληση για τη σύσταση συμβουλίων βιώσιμης ανάπτυξης.

2.3

Στην ΕΕ, η πρώτη στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη υιοθετήθηκε στο Γκέτεμποργκ το 2001. Για να γίνει αυτή η στρατηγική σφαιρικότερη και αποτελεσματικότερη, η Επιτροπή άρχισε το 2004 μια διαδικασία επανεξέτασης και τον Ιούνιο του 2006 το Συμβούλιο υιοθέτησε την ανανεωμένη στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη στη διευρυμένη Ευρώπη (1). Η ανανεωμένη αυτή στρατηγική αποσκοπεί στην υλοποίηση της μακροπρόθεσμης δέσμευσης της Ευρώπης να επιτύχει τον στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης.

2.4

Κατόπιν των συστάσεων που διατυπώθηκαν στα συμπεράσματα του ΟΗΕ και αργότερα της ΕΕ, όργανα σαν τα ΕΣΒΑ άρχισαν να συγκροτούνται τη δεκαετία του 1990 σε διάφορες χώρες, με κύριο στόχο να εξασφαλίσουν την αποτελεσματική υλοποίηση του προγράμματος «Agenda 21» και την πρακτική εφαρμογή των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης. Μερικές κυβερνήσεις συνέστησαν διυπουργικά συντονιστικά όργανα (π.χ. Επιτροπή Βιώσιμης Ανάπτυξης της Ουγγαρίας, 1993), άλλες προτίμησαν μικτά όργανα όπως η Εθνική Επιτροπή Βιώσιμης Ανάπτυξης της Φινλανδίας (1993) και άλλες, πάλι, δημιούργησαν συμβούλια με μέλη προερχόμενα από την κοινωνία των πολιτών, όπως το Εθνικό Συμβούλιο του Βελγίου (1993) και η Στρογγυλή Τράπεζα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του Ηνωμένου Βασιλείου (1994). Αργότερα ακολούθησαν και άλλες χώρες, ενώ, από τα όργανα που είχαν συσταθεί νωρίτερα, μερικά αναδιαρθρώθηκαν και άλλα στην πορεία του χρόνου καταργήθηκαν.

2.5

Η ανανεωμένη στρατηγική της ΕΕ δηλώνει ότι«τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να ενισχύσουν (ή, όπου αυτά δεν υπάρχουν ακόμα, να τα δημιουργήσουν) εθνικά συμβουλευτικά συμβούλια με τη συμμετοχή πολλών ενδιαφερομένων μερών σχετικά με την αειφόρο ανάπτυξη, προκειμένου να δίνουν ερεθίσματα για συζήτηση κατόπιν ενημέρωσης, να βοηθούν κατά την προετοιμασία των Εθνικών Στρατηγικών Αειφόρου Ανάπτυξης ή/και να συμβάλλουν στις αξιολογήσεις της εθνικής και ενωσιακής προόδου. Τα εθνικά συμβούλια αειφόρου ανάπτυξης προορίζονται να αυξήσουν τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών σε θέματα αειφορίας και να συμβάλουν στην καλύτερη σύνδεση διαφορετικών πολιτικών και επιπέδων πολιτικής, χρησιμοποιώντας και το δίκτυο των Ευρωπαϊκών Συμβουλευτικών Συμβουλίων Περιβαλλοντικής και Αειφόρου Ανάπτυξης (EEAC)».

2.6

ΕΣΒΑ έχουν πλέον συσταθεί επίσημα σε αρκετά κράτη μέλη. Λόγω της διαφορετικής ιστορικής πορείας κάθε κράτους μέλους, τα ΕΣΒΑ εμφανίζονται με ποικίλες μορφές ανά την ΕΕ. Κάποιο είδος συμβουλίου για τη βιώσιμη ανάπτυξη ή την περιβαλλοντική πολιτική υπάρχει σε 24 κράτη μέλη, εκ των οποίων 8 έχουν συμβούλια ειδικά για τη βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ άλλα 6 έχουν περιβαλλοντικά συμβούλια με μέλη ενδιαφερόμενους ή εμπειρογνώμονες που αναπτύσσουν δραστηριότητα και στον τομέα της βιώσιμης ανάπτυξης. Άλλες χώρες έχουν κυβερνητικά συντονιστικά όργανα που ονομάζονται συμβούλια και σε ορισμένα συμμετέχει και η κοινωνία των πολιτών. Μερικά από τα όργανα αυτά είναι ανενεργά. Σε πολλές χώρες όπου οι περιφέρειες έχουν σημαντικές εξουσίες, έχουν συσταθεί και περιφερειακά συμβούλια επιπροσθέτως των εθνικών. Η ραγδαία ανάπτυξη των ΕΣΒΑ δείχνει ότι έχουν δυνατότητες και ότι θα μπορούσαν να παράσχουν προστιθέμενη αξία στη διαδικασία διαμόρφωσης των πολιτικών και στον διάλογο με την ευρύτερη κοινωνία.

2.7

Σκοπός της παρούσας γνωμοδότησης είναι να εξετάσει τον ρόλο των ΕΣΒΑ, τις αρμοδιότητές τους, τη σύνθεση, τους πόρους, τις μεθόδους εργασίας τους και, πάνω απ' όλα, τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Η γνωμοδότηση αποσκοπεί επίσης, ως ένα βαθμό, στην εξέταση της αποτελεσματικότητας των ΕΣΒΑ, χωρίς να λησμονείται ότι σε μια τέτοια αξιολόγηση πάντα υπεισέρχεται κάποια υποκειμενικότητα. Η αξιολόγηση βασίζεται ιδίως σε μία έρευνα που διεξήχθη από το δίκτυο EEAC (2), στα αποτελέσματα ενός ερωτηματολογίου που έστειλε η ΕΟΚΕ σε διάφορα εθνικά σημεία εστίασης και ΕΣΒΑ και στις συμβολές ορισμένων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Πραγματοποιήθηκαν επίσης συνεντεύξεις με εκπροσώπους των ΕΣΒΑ και της κοινωνίας των πολιτών.

3.1

Η ακόλουθη επισκόπηση των ΕΣΒΑ παρουσιάζει μια εικόνα με μεγάλη ποικιλία:

3.2

Μπορούμε να προσδιορίσουμε τέσσερα βασικά καθήκοντα των ΕΣΒΑ:

3.2.1

Τα τέσσερα αυτά καθήκοντα δεν εκπληρώνονται από τα ΕΣΒΑ σε όλα τα κράτη μέλη. Σε μερικά κράτη μέλη οι αρμοδιότητές τους είναι πολύ πιο περιορισμένες, ενώ σε άλλα, παρότι τα προαναφερθέντα καθήκοντα έχουν ανατεθεί στα ΕΣΒΑ, δεν εκπληρώνονται ή εκπληρώνονται μόνο εν μέρει. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι ορισμένα ΕΣΒΑ συνεδριάζουν πολύ σπάνια (2-3 φορές το χρόνο). Άλλα συνεδριάζουν συχνότερα και έχουν, επιπλέον, ομάδες εργασίας (οι ομάδες εργασίας που συγκροτούνται στο πλαίσιο προπαρασκευαστικών ομάδων για συγκεκριμένο έργο φαίνεται πως είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές σε σύγκριση με τις στατικές ομάδες που εστιάζουν σε ένα θέμα). Σε ορισμένα κράτη μέλη, τα ΕΣΒΑ έχουν τη δυνατότητα να συμβάλουν από τα αρχικά στάδια στην εθνική στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη, ενώ σε άλλα η συμβολή τους ζητείται πολύ αργά ή δεν ζητείται καθόλου. Ο αριθμός των εκθέσεων που παράγουν τα ΕΣΒΑ κυμαίνεται από 0 έως περισσότερες από 10 ετησίως. Τα καλά εδραιωμένα ΕΣΒΑ έχουν τακτικές επαφές με τα ενδιαφερόμενα μέρη και διοργανώνουν δημόσιες εκδηλώσεις ή συνεδριάσεις εμπειρογνωμόνων σε τακτική βάση.

3.3

Τα ΕΣΒΑ ποικίλλουν σε μέγεθος και σύνθεση· ο αριθμός των μελών τους κυμαίνεται από 15 στη Γερμανία έως 78, 81 και 90 στο Βέλγιο, τη Φινλανδία και τη Γαλλία αντιστοίχως. Πολλά ΕΣΒΑ περιλαμβάνουν εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών (επιχειρήσεων, συνδικαλιστικών ενώσεων, ΜΚΟ και ερευνητικών ιδρυμάτων). Άλλα περιλαμβάνουν επίσης εκπροσώπους διάφορων κρατικών φορέων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το κυβερνητικό συντονιστικό όργανο ονομάζεται «Συμβούλιο» και μπορεί να περιλαμβάνει ένα μικρό αριθμό ενδιαφερομένων. Συχνά εκπροσωπούνται επίσης οι τοπικές και περιφερειακές αρχές. Ορισμένοι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών έχουν εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους για την ανεπαρκή συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στο εθνικό τους συμβούλιο και στις διαδικασίες της αειφόρου ανάπτυξης εν γένει.

3.4

Καθώς τα ΕΣΒΑ συγκροτούνται και χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση, έχουν κάποια «εξάρτηση» από αυτή. Για να κερδίσουν τον σεβασμό τόσο των κρατικών φορέων όσο και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, πρέπει να επιτύχουν τον σωστό βαθμό ανεξαρτησίας και η εξεύρεση αυτής της ισορροπίας είναι δύσκολο έργο. Οι διαδικασίες επιλογής ποικίλλουν, αλλά γενικά τα μέλη ορίζονται από την κυβέρνηση, κατά κανόνα βάσει προτάσεων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που εκπροσωπούνται στο συμβούλιο. Ένα άλλο θέμα είναι το προσωπικό που εργάζεται στο συμβούλιο, το οποίο σε πολλές χώρες προέρχεται από κρατικές υπηρεσίες. Αυτό ενδέχεται να περιορίζει τον βαθμό ανεξαρτησίας του συμβουλίου. Επίσης, σε πολλά ΕΣΒΑ ο πρόεδρος είναι μέλος της κυβέρνησης.

3.5

Οι πόροι που διατίθενται στα ΕΣΒΑ είναι πολύ άνισοι· αυτό ισχύει τόσο για τους ανθρώπινους πόρους όσο και για τον διαθέσιμο προϋπολογισμό. Σε ορισμένες χώρες, όταν η γραμματεία στεγάζεται σε υπουργείο, υπάρχει μόνο ένας διοικητικός υπάλληλος, ο οποίος μάλιστα συχνά δεν εργάζεται αποκλειστικά για το ΕΣΒΑ. Ο συνολικός αριθμός των υπαλλήλων κυμαίνεται από λιγότερους από 1 έως περίπου 20. Το μεγαλύτερο ΕΣΒΑ είναι το βρετανικό, με 58 υπαλλήλους. Δεν έχουν όλα τα ΕΣΒΑ δικό τους προϋπολογισμό. Οι προϋπολογισμοί τους κυμαίνονται από κάτω του 0,1 εκατ. ευρώ έως περίπου 1 εκατ. ευρώ, εκτός από το συμβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου, που διαθέτει προϋπολογισμό 5,5 εκατ. ευρώ.

3.6

Δεν είναι εύκολο να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος των εργασιών των ΕΣΒΑ, αλλά από τις πληροφορίες που λάβαμε μπορούμε να εξαγάγουμε μερικά συμπεράσματα. Φαίνεται, για παράδειγμα, ότι, σε αρκετές χώρες όπου το ΕΣΒΑ έχει ισχυρή εντολή, πολλές από τις συστάσεις του ενσωματώνονται στις κυβερνητικές πολιτικές και ιδιαίτερα στην εθνική στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη. Ορισμένα ΕΣΒΑ έχουν σαφώς καλή πρόσβαση στους υπουργούς και στα υπουργεία του κράτους και ζητείται τακτικά η γνώμη τους για τη χάραξη των πολιτικών. Άλλα ΕΣΒΑ διατηρούνται σε απόσταση. Μπορούμε επίσης να πούμε πως ορισμένα ΕΣΒΑ έχουν καταφέρει να αναπτύξουν επαφές με πολλά ενδιαφερόμενα μέρη και με το ευρύτερο κοινό, προσελκύοντας πολλούς συμμετέχοντες στις εκδηλώσεις τους και εξασφαλίζοντας έτσι ισχυρή συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στις διαδικασίες υπέρ της βιώσιμης ανάπτυξης.

3.7

Τα ΕΣΒΑ μπορούν να είναι ισχυροί και δυναμικοί συντελεστές της βιώσιμης ανάπτυξης. Μπορούν να παρέχουν ανεξάρτητες συμβουλές και ευρύ φάσμα γνώσεων, να προωθούν τον διάλογο με την κοινωνία των πολιτών και τα ενδιαφερόμενα μέρη, να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παρακολούθηση της προόδου προς την επίτευξη πιο μακροπρόθεσμων στόχων βιώσιμης ανάπτυξης και να επιτελούν μια πολύτιμη λειτουργία επισήμανσης των ελλείψεων.

3.8

Ενώ ορισμένα κράτη μέλη δεν έχουν καθόλου ή έχουν μόνο ανενεργά εθνικά συμβούλια, εκείνα που είναι ενεργά διαφέρουν σημαντικά ως προς τις αρμοδιότητες, τη σύνθεση, την ανεξαρτησία, τους πόρους, καθώς και ως προς τον αντίκτυπο των εργασιών τους. Αυτό είναι αποτέλεσμα ποικίλων παραγόντων: του μεγέθους και της πολιτικής οργάνωσης της χώρας, του ρόλου που αποδίδει η κυβέρνηση στην πολιτική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, της παράδοσης όσον αφορά τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, της ύπαρξης άλλων οργάνων που καλύπτουν μερικώς τις αρμοδιότητες του ΕΣΒΑ, της διάθεσης της κυβέρνησης να δεχθεί συμβουλές από ένα άλλο όργανο κλπ.

3.9

Το πλήρες δυναμικό των ΕΣΒΑ δεν αξιοποιείται σε όλα τα κράτη μέλη. Σε ορισμένα, η σύσταση του ΕΣΒΑ μοιάζει περισσότερο με έργο «βιτρίνας» παρά με προσπάθεια για πραγματική συμβολή της κοινωνίας των πολιτών. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές χώρες με καλά εδραιωμένα ΕΣΒΑ, που ανταποκρίνονται στον ρόλο τους και έχουν πραγματικό αντίκτυπο.

3.10

Τα περισσότερα ΕΣΒΑ δεν φαίνεται να έχουν επαρκείς πόρους για να εκπληρώσουν όλα τα καθήκοντα που τους έχουν ανατεθεί. Απαιτείται σημαντικό εργατικό δυναμικό και χρηματοδότηση για να συγκεντρωθούν τα στοιχεία, να αναλυθούν οι πολιτικές και ο αντίκτυπός τους, να διοργανωθούν οι συνεδριάσεις του συμβουλίου και οι εκδηλώσεις συμμετοχής του κοινού, να παραχθούν τεκμηριωμένες και έγκυρες εκθέσεις και να προαχθούν ενεργά στην κυβέρνηση και αλλού.

3.11

Σε μερικά κράτη μέλη, η κυβέρνηση φαίνεται πως έχει πολύ ισχυρό ρόλο, π.χ. όσον αφορά τον ορισμό των μελών του ΕΣΒΑ, τον αριθμό των εκπροσώπων της κυβέρνησης στους κόλπους του και το προσωπικό που απασχολείται σ' αυτό. Στις περιπτώσεις αυτές, υπάρχει κίνδυνος να κυριαρχεί στις εργασίες του συμβουλίου η άποψη της κυβέρνησης, περιορίζοντας έτσι τη δυνατότητα του ΕΣΒΑ να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο βοηθώντας την κυβέρνηση να υπερβεί τις βραχυπρόθεσμες πολιτικές σκοπιμότητες και να περάσει σε πιο μακροπρόθεσμους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης.

3.12

Τα ΕΣΒΑ έχουν διαφορετικές εμπειρίες όσον αφορά την προώθηση της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στα θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης. Τα διάφορα συμβούλια ανά την Ευρώπη θα είχαν πολλά να μάθουν το ένα από το άλλο όσον αφορά την ανάπτυξη ορθών πρακτικών για αυτό το θέμα.

3.13

Για πολλά θέματα βιώσιμης ανάπτυξης η αρμοδιότητα επιμερίζεται μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών. Τα περισσότερα ΕΣΒΑ, όμως, έχουν περιορισμένη ικανότητα να επικεντρωθούν στις ευρωπαϊκές πτυχές ή να ασκήσουν κάποια επιρροή στις Βρυξέλλες. Αντιμετώπισαν εν μέρει αυτό το πρόβλημα με τη σύσταση του δικτύου τους, του EEAC, το οποίο αποκτά όλο και πιο σημαντική φωνή σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης στην Ευρώπη.

4.1

Ενόψει των θετικών εμπειριών στα κράτη μέλη με «ισχυρά» ΕΣΒΑ, η ΕΟΚΕ καλεί όλα τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τα συμβούλιά τους ή να δημιουργήσουν λειτουργικά και αποτελεσματικά συμβούλια όπου δεν υπάρχουν ακόμη.

4.2

Η σύνθεση, η εντολή και οι λειτουργίες των ΕΣΒΑ διαφέρουν από χώρα σε χώρα ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και πολιτικές διαρθρώσεις. Η ΕΟΚΕ συνιστά στα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στις ακόλουθες γενικές συστάσεις για τις βασικές πτυχές των ΕΣΒΑ.

4.2.1

Σύνθεση: Τα ΕΣΒΑ έχουν μεγαλύτερο κύρος και αξιοπιστία εάν περιλαμβάνουν εκπροσώπους όλων των σημαντικών τομέων της κοινωνίας που ενδιαφέρονται για τα θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης. Όσο ευρύτερη βάση έχει η σύνθεσή τους, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να μπορέσουν να βρεθούν λύσεις που θα είναι ευρέως αποδεκτές.

4.2.2

Εντολή και όραμα: Για να επιτευχθεί βιώσιμη ανάπτυξη, οι υπεύθυνοι για τη λήψη των αποφάσεων πρέπει να αναπτύξουν μια μακροπρόθεσμη θεώρηση και να λαμβάνουν υπόψη, πέρα από τα άμεσα και βραχυπρόθεσμα πολιτικά μελήματα, και τις ανάγκες των μελλοντικών γενεών και του πλανήτη ως συνόλου. Τα ΕΣΒΑ μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διάρθρωση αυτού του μακροπρόθεσμου οράματος. Για να επιτελέσουν αποτελεσματικά αυτόν τον ρόλο, χρειάζονται μέλη με όραμα, κύρος και υπόσταση στην κοινωνία, ικανά να διαμορφώνουν ανεξάρτητη άποψη και να θέτουν υπό αμφισβήτηση τις τρέχουσες πολιτικές και πρακτικές.

4.2.3

Ανεξαρτησία: Τα ΕΣΒΑ θα μπορούσαν να ασκήσουν εντονότερη επιρροή για πιο βιώσιμη ανάπτυξη, εάν είχαν επαρκή βαθμό ανεξαρτησίας από την κυβέρνηση και μπορούσαν να επιλαμβάνονται δύσκολων πολιτικών ζητημάτων, όπου ενδέχεται να υπάρχει σύγκρουση μεταξύ των βραχυπρόθεσμων πολιτικών στόχων και των πιο μακροπρόθεσμων αναγκών αειφορίας.

4.2.4

Πεδίο δραστηριότητας: Τα ΕΣΒΑ θα πρέπει να διαδραματίζουν από τα αρχικά στάδια σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των στρατηγικών για την αειφόρο ανάπτυξη (και άλλων συναφών στρατηγικών) και στην παρακολούθηση της εφαρμογής τους. Αυτό σημαίνει ενασχόληση με ευρύ φάσμα θεμάτων που σχετίζονται με την αειφορία όπως η αλλαγή του κλίματος, οι πολιτικές ενέργειας και μεταφορών, η βιοποικιλότητα, τα αγροτικά και γεωργικά θέματα και η συνολική διαχείριση της οικονομίας με βιώσιμο τρόπο. Τα ΕΣΒΑ θα είναι πιο παραγωγικά εάν είναι ικανά, όχι μόνο να ανταποκρίνονται στις αιτήσεις της κυβέρνησης να μελετήσουν συγκεκριμένα θέματα, αλλά και να προβάλλουν άλλους τομείς, τους οποίους θεωρούν σημαντικούς, με δική τους πρωτοβουλία.

4.2.5

Πρόσβαση στις πληροφορίες: Για να επιτελούν δεόντως τον ρόλο τους, τα ΕΣΒΑ πρέπει να μπορούν να συγκεντρώνουν στοιχεία από όλες τις σχετικές πηγές και, ιδιαίτερα, να έχουν καλή πρόσβαση στις κρατικές πληροφορίες και στο σκεπτικό της κυβέρνησης.

4.2.6

Προώθηση της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στα θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης: Ένας σημαντικός ρόλος των ΕΣΒΑ είναι η μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού. Μπορούν να διαδραματίσουν πολύτιμο ρόλο βοηθώντας τις αρμόδιες αρχές να εντάξουν την οπτική της βιώσιμης ανάπτυξης στην επίσημη και την άτυπη εκπαίδευση. Μπορούν επίσης να προωθήσουν την ευρύτερη κατανόηση των θεμάτων της βιώσιμης ανάπτυξης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Με τη δημοσίευση ετήσιων εκθέσεων για την «κατάσταση της αειφορίας», τα ΕΣΒΑ θα μπορούσαν να επισύρουν μεγαλύτερη προσοχή σε αυτό το θέμα και να ενθαρρύνουν τη δημόσια συζήτηση.

4.2.7

Πόροι: Η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση των ΕΣΒΑ, ώστε να μπορούν να εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους και να παρέχουν πραγματική προστιθέμενη αξία στις συζητήσεις και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τα θέματα της αειφορίας.

4.2.8

Δράση στο ευρωπαϊκό επίπεδο: Η ΕΟΚΕ προτρέπει τα ΕΤΒΑ να ανταλλάσσουν εμπειρίες και βέλτιστες πρακτικές και να διατηρούν ανοιχτό διάλογο μεταξύ τους, ιδίως μέσω της ενίσχυσης του δικτύου των Ευρωπαϊκών Γνωμοδοτικών Συμβουλίων Περιβαλλοντικής και Αειφόρου Ανάπτυξης (EEAC). Κατ' αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθεί μια ισχυρή ευρωπαϊκή φωνή υπέρ της βιώσιμης ανάπτυξης.

4.3

Η ΕΟΚΕ συνιστά επίσης στα ΕΣΒΑ να επιδιώξουν να αναπτύξουν την ικανότητά τους να συνδιαλέγονται μεμονωμένα και συλλογικά με τα ευρωπαϊκά όργανα σε σχέση με ευρωπαϊκές πτυχές της πολιτικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη από τη σκοπιά της κοινωνίας των πολιτών. Η ΕΟΚΕ (και ιδιαίτερα το Παρατηρητήριο της Βιώσιμης Ανάπτυξης) θα μπορούσαν να διαδραματίσουν χρήσιμο ρόλο εν προκειμένω, διευκολύνοντας τη μεγαλύτερη συμμετοχή των ΕΣΒΑ σε ευρωπαϊκά θέματα βιώσιμης ανάπτυξης. Η ΕΟΚΕ θα μπορούσε να επιδιώξει να αναπτύξει διάλογο σε τακτική βάση με το δίκτυο EEAC και τα μέλη του σχετικά με επίκαιρα θέματα. Θα μπορούσε επίσης να υποστηρίξει πανευρωπαϊκές συγκριτικές μελέτες για τέτοια θέματα, εστιάζοντας ιδίως στη συμβολή και στον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούσε να επισημαίνει και να προβάλλει παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών.

4.4

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι ουσιώδη σημασία έχει επίσης η συμμετοχή του ευρύτερου κοινού στα θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης, πέρα και πάνω από τις δραστηριότητες των εθνικών συμβουλίων. Καλεί, συνεπώς, τις αρχές του εθνικού, του περιφερειακού και του τοπικού επιπέδου να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών σε όλες τις πολιτικές αποφάσεις που έχουν έντονη διάσταση αειφορίας. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για τη θέσπιση ελάχιστων κριτηρίων ορθής πρακτικής όσον αφορά τη συμμετοχή του κοινού. Για να υποστηριχθεί αυτή η συμμετοχή, η ΕΟΚΕ συνιστά να διεξάγεται τακτικά συγκριτική αξιολόγηση ή βράβευση των βέλτιστων πρακτικών. Τα ΕΣΒΑ θα πρέπει επίσης να φροντίζουν να συνεργάζονται στενά με τις άλλες οργανώσεις και τα όργανα που ασχολούνται με τη βιώσιμη ανάπτυξη στη χώρα τους, συμπεριλαμβανομένων των Οικονομικών και Κοινωνικών Επιτροπών όπου υπάρχουν.

4.5

Τελειώνοντας, η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι το έργο των ΕΣΒΑ θα είναι εποικοδομητικό μόνον εάν οι κυβερνήσεις έχουν τη διάθεση να ακούν και να ακολουθούν τις συμβουλές τους και εάν λάβουν συγκεκριμένα μέτρα, μεταξύ των οποίων και διάθεση επαρκούς χρηματοδότησης, για τη στροφή των εθνικών πολιτικών προς μία πιο βιώσιμη προσέγγιση.