9.10.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 257/1

—

Όμως, για τη βέλτιστη ενεργητική ένταξη απαιτείται και μία τέταρτη αρχή οριζόντιου χαρακτήρα: η κοινωνική συμμετοχή.

—

Η ενεργητική ένταξη είναι το σημαντικότερο στοιχείο του στόχου που επιδιώκεται. Στηρίζεται στην αρχή «Πρώτα η εργασία»: κάθε άνεργος πολίτης πρέπει να ενταχθεί στην αγορά εργασίας ή στο χώρο της εκπαίδευσης.

—

Πρέπει να αναπτυχθεί ένα συνεκτικό μίγμα πολιτικής που θα εφαρμοστεί κατά κύριο λόγο σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Τη βασική ευθύνη για τη δημιουργία απασχόλησης φέρουν οι επιχειρήσεις και οι κοινωνικοί εταίροι σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, που είναι οι σημαντικότεροι φορείς σε αυτό το πλαίσιο.

—

Η σημασία του όρου επαρκές εισόδημα είναι διαφορετική σε κάθε χώρα, περιφέρεια ή τοπική κοινότητα. Η εισοδηματική ενίσχυση θα πρέπει να προλαμβάνει τη διαρθρωτική φτώχεια. Αυτό το επίπεδο μπορεί να ορίζεται ως «επαρκές». Σε χρηματοοικονομικό επίπεδο, δεν είναι δυνατόν να διατυπωθεί ένας γενικός κανόνας για όλη την ΕΕ. Για την εφαρμογή μίας πολιτικής για κατάλληλη και επαρκή εισοδηματική ενίσχυση, θα πρέπει να αναπτυχθούν γενικές κατευθυντήριες γραμμές οι οποίες μπορούν να συζητούνται τακτικά στο πλαίσιο της Ανοιχτής Μεθόδου Συντονισμού.

—

Για τις μειονεκτούσες ευρωπαϊκές περιφέρειες και πόλεις, η εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τα μίγματα πολιτικής για τους πολίτες που βρίσκονται περισσότερο απομακρυσμένοι από την αγορά εργασίας προϋποθέτει χρηματοδοτική στήριξη εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για το λόγο αυτό, απαιτείται άμεση πρόσβαση των τοπικών αρχών στον προϋπολογισμό του ΕΚΤ και δέσμευση μέρους των κονδυλίων αυτού για την κοινωνική ένταξη.

—

Η κοινωνική, επιδοτούμενη ή προστατευόμενη εργασία και οι κοινωνικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμοί μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στο μίγμα πολιτικής σε τοπικό επίπεδο. Αυτές οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να κρίνονται βάσει των κανονικών όρων ανταγωνισμού της ευρωπαϊκής αγοράς (δηλαδή με άκαμπτους κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις και τις κρατικές ενισχύσεις).

Εισηγητής

:

ο κ. Henk KOOL (NL/PES) Δημοτικός Σύμβουλος Χάγης, Κάτω Χώρες

1.

Η ενεργητική ένταξη και η καταπολέμηση της φτώχιας βασίζονται στην ενσωμάτωση των πολιτών που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας. Ο επίμονα μεγάλος αριθμός πολιτών που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της φτώχειας και είναι αποκλεισμένοι από την αγορά εργασίας αντιπροσωπεύει μία αναπόφευκτη πρόκληση όσον αφορά στο στόχο για κοινωνική συνοχή της Συνθήκης ΕΕ.

2.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τρείς αρχές για την προώθηση της ενεργούς κοινωνικής ένταξης των πολιτών που βρίσκονται εκτός αγορά εργασίας: 1) κατάλληλη και επαρκής εισοδηματική ενίσχυση, 2) ενεργητική ένταξη, 3) κοινωνικές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας.

3.

Όμως, για τη βέλτιστη ενεργητική ένταξη απαιτείται και μία τέταρτη αρχή οριζόντιου χαρακτήρα: η κοινωνική συμμετοχή.

4.

Η ενεργητική ένταξη προϋποθέτει μιαν συνεκτική και ολοκληρωμένη προσέγγιση και των τεσσάρων αρχών.

5.

Η ενεργητική ένταξη (η δεύτερη αρχή) είναι το σημαντικότερο στοιχείο του στόχου που επιδιώκεται. Στηρίζεται στην αρχή «Πρώτα η εργασία»: κάθε άνεργος πολίτης πρέπει να ενταχθεί στην αγορά εργασίας ή στο χώρο της εκπαίδευσης. Η πρώτη (κατάλληλη και επαρκής εισοδηματική ενίσχυση) και η τρίτη αρχή (κοινωνικές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας) ενεργούν ως βοηθητικά στοιχεία. Η τέταρτη αρχή (κοινωνική συμμετοχή) είναι το τελευταίο καταφύγιο της πολιτικής για την ενεργητική ένταξη. Οι πολίτες που δεν είναι σε θέση να εργαστούν πρέπει να λαμβάνουν εισοδηματική ενίσχυση και να υποστηρίζονται με άλλα μέτρα που διευκολύνουν τη συμμετοχή τους στα κοινωνικά δρώμενα. Συμφωνούμε με την επιτροπή ότι οι αρχές αυτές συναποτελούν μια περιεκτική, ολοκληρωμένη προσέγγιση. Για το λόγο αυτό, κάθε αρμόδιος φορέας πρέπει να επιδιώκει την επίτευξη της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ κοινωνικής πρόνοιας, κοινωνικών υπηρεσιών, κοινοτικών υπηρεσιών και οικονομικής ελκυστικότητας της εργασίας.

6.

Τα κράτη μέλη και οι περιφερειακές και τοπικές αρχές φέρουν κυρίως την αρμοδιότητα για τη χάραξη μιας στρατηγικής και πολιτικής που προωθούν την ενεργητική ένταξη. Αλλά για την προώθηση της ανάπτυξης και της ανταλλαγής αυτών των πολιτικών προτείνονται κοινές αρχές σύμφωνες με το στόχο της ΕΕ για κοινωνική συνοχή.

7.

Οι βασικοί παράγοντες για την ανάπτυξη και την εφαρμογή πολιτικών είναι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές. Ο ρόλος της Ε.Ε. είναι επικουρικός. Αυτός ο ορισμός μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για την προαγωγή της ενεργητικής ένταξης έχει αναλογικό χαρακτήρα και στηρίζεται στην αρχή της επικουρικότητας.

8.

Οι τέσσερις βασικές αρχές (εισοδηματική ενίσχυση, πολιτική ενεργούς ενσωμάτωσης, πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και κοινωνική συμμετοχή) αλληλοσυνδέονται και θα πρέπει να αλληλοενισχύονται. Για κάθε ενδιαφερόμενη περιφέρεια, ομάδα στόχο και άτομο, απαιτείται ένα βέλτιστο μίγμα πολιτικής αυτών των τεσσάρων βασικών αρχών. Οι πολιτικές για την προαγωγή της ενεργητικής ένταξης είναι προσαρμοσμένες σε κάθε περίπτωση και εξαρτώνται από τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ ομάδων στόχων και μεμονωμένων ατόμων. Ανάλογα με το εθνικό οικονομικό πρότυπο, η σχετική σημασία αυτών των τεσσάρων αρχών και των πολιτικών μέσων που επιλέγονται για κάθε μια απ' αυτές μπορεί να διαφέρουν μεταξύ κρατών μελών αλλά και τοπικών και περιφερειακών αρχών.

9.

Τα αποτελέσματα των πολιτικών για την ενσωμάτωση των ανθρώπων που είναι περισσότερο απομακρυσμένοι από την αγοράς εργασίας γίνονται περισσότερο αισθητά από ενός περιφερειακές και τοπικές αρχές. Αυτές άλλωστε υφίστανται και ενός συνέπειες των αδυναμιών αυτών των πολιτικών σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο. Πρέπει να αναπτυχθεί ένα συνεκτικό μίγμα πολιτικής που θα εφαρμοστεί κατά κύριο λόγο σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Οι τοπικές αρχές γνωρίζουν ενός τοπικές συνθήκες, τα χαρακτηριστικά ενός αγοράς εργασίας και πολλούς παράγοντες που μπορούν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην εφαρμογή ενός ολοκληρωμένης προσέγγισης για την ενεργητική ένταξη.

10.

Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει συνεπώς να συνάψουν αποτελεσματικές εταιρικές σχέσεις με ενός δημόσιες αρχές, ιδιωτικές επιχειρήσεις και ΜΚΟ για την εφαρμογή στην πράξη ενός συνεπούς μίγματος πολιτικής.

11.

Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές χρειάζονται μεγάλα περιθώρια δράσης για την ανάπτυξη και εφαρμογή τέτοιου είδους πολιτικών σε συνεργασία με άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Οι ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές (φορολογικές, μεταναστευτικές, εκπαιδευτικές, εργασιακών συμβάσεων κλπ.) θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης και της εφαρμογής στο επίπεδο αυτό.

12.

Πρέπει να εξαλειφθούν τα εμπόδια και οι συμφορήσεις οι οφειλόμενες στις ευρωπαϊκές, εθνικές και περιφερειακές νομοθεσίες και πρακτικές.

13.

Το σημαντικότερο όργανο για την ενεργό κοινωνική ένταξη είναι η βελτίωση της ενεργητικής ένταξης. Για τη συμπερίληψη όλων των ενδιαφερομένων, απαιτείται μία ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ενεργητική ένταξη. Για κάθε περιφέρεια, ομάδα στόχο και πολίτη απαιτείται επίσης ένα ολοκληρωμένο μίγμα πολιτικής. Οι περιφερειακές και τοπικές αρχές είναι οι κύριοι φορείς για την ανάπτυξη και την εφαρμογή αυτών των συνεπών μιγμάτων πολιτικής μαζί με τους εταίρους τους (δηλαδή τις εθνικές κυβερνήσεις, τους εργοδότες, τις λοιπές δημόσιες αρχές και τις ΜΚΟ). Η ουσία ενός περιεκτικού και ολοκληρωμένου μίγματος πολιτικής είναι η άρση των εμποδίων για την ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας όσο το δυνατόν περισσοτέρων πολιτών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την προετοιμασία, την παροχή συμβουλών και την κατάρτισή τους για αμειβόμενη εργασία, καθώς και με τη δημιουργία εξασφαλισμένων θέσεων εργασίας για ευπαθείς ομάδες. Οι εξασφαλισμένες θέσεις εργασίας είναι εκείνες που απευθύνονται σε όσους δεν μπορούν να αναλάβουν εξαρχής μία κανονική θέση εργασίας.

14.

Μία βέλτιστη πολιτική ενεργητικής ένταξης που συνοδεύεται από μια ολοκληρωμένη προσέγγιση περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

15.

Η χρήση εντατικών και εξατομικευμένων σχεδίων δράσης συμβάλλει στη βελτίωση της ενεργητικής ένταξης.

16.

Οι ομάδες στόχοι αποτελούν σημαντικό στοιχείο του περιεκτικού και ολοκληρωμένου μίγματος πολιτικής. Σε τοπικό επίπεδο, οι δημόσιες αρχές πρέπει να χαράσσουν και να εφαρμόζουν πολιτικές που είναι οι πιο αποτελεσματικές για τις κύριες ομάδες που στοχεύουν, όπως αστέγους, (μερικώς) ανάπηρους και πολλαπλώς μειονεκτούντες πολίτες, καθώς και γυναίκες, νέους, μη προερχόμενους από τη Δύση (νέους) μετανάστες και ηλικιωμένους (ενεργός γήρανση).

17.

Τη βασική ευθύνη για τη δημιουργία απασχόλησης φέρουν οι επιχειρήσεις και οι κοινωνικοί εταίροι σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, που είναι οι σημαντικότεροι φορείς σε αυτό το πλαίσιο. Σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, η κεντρική κυβέρνηση αναλαμβάνει επικουρικές ευθύνες, δημιουργώντας το βέλτιστο οικονομικό πλαίσιο, όπως για παράδειγμα την παροχή καλής εκπαίδευσης, είναι αποτελεσματική τοποθέτηση στο χώρο της εργασίας, τη θέσπιση φορολογικών μέτρων και την καθιέρωση του καθεστώτος ευελιξία με ασφάλεια ( κοινωνική ασφάλιση και επιλογές ευέλικτης απασχόλησης). Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι κοινωνικές υπηρεσίες και η ΜΚΟ είμαι ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας, ιδιαιτέρως σε σχέση με εκείνους που είναι περισσότερο απομακρυσμένη από την αγορά εργασίας. Φυσικά, οι άνθρωποι φέρουν και αυτοί τις προσωπικές ευθύνες.

18.

Οι δημόσιοι, κοινωνικοί και ιδιώτες εργοδότες θα πρέπει να ενθαρρύνονται με κάθε τρόπο να δημιουργούν θέσεις εργασίας και να προσφέρουν δυνατότητες κατάρτισης σε πολίτες που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας. Κυρίως χρειάζονται θέσεις εργασίας πρακτικής φύσεως (χαμηλής εξειδίκευσης). Οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές μπορούν να προσφέρουν κίνητρα στους ιδιώτες εργοδότες για τη δημιουργία απασχόλησης με τη βελτιστοποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

19.

Οι ίδιες οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αποτελούν σημαντικούς εργοδότες. Με την αναβάθμιση και την κατάρτιση των εργαζομένων που απασχολούν, μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας για νέους που προηγουμένως ήταν απομακρυσμένοι από την αγοράς εργασίας.

20.

Επίσης, για τα άτομα που είναι πολύ απομακρυσμένα από την κανονική αγορά εργασίας λόγω σωματικής ή ψυχικής αναπηρίας, χρειάζεται ενδεχομένως η δημιουργία και η χρηματοδότηση κοινωνικών, επιδοτούμενων και προστατευόμενων θέσεων εργασίας για συγκεκριμένες ομάδες. Εδώ οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο δημιουργώντας ή προωθώντας κοινωνικές επιχειρήσεις.

21.

Η συνύπαρξη όλων των τύπων εργασίας (προσωρινής, ευέλικτης, μερικής και πλήρους) μπορεί να βοηθήσει πολίτες που ήταν ιδιαίτερα απομακρυσμένοι από την αγοράς εργασίας στην ανεύρεση απασχόλησης.

22.

Όλα τα είδη επίσημης και ανεπίσημης εκπαίδευσης και κατάρτισης, τα προγράμματα μετρικής κατάρτισης, η αναγνώριση προηγούμενων γνώσεων (APL) και η επικέντρωση στη δια βίου μάθηση θα πρέπει να αποτελούν επίσης μέρος της συντονισμένης προσπάθειας για τη βελτίωση των δεξιοτήτων των πολιτών που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας.

23.

Απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες εκ μέρους των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης σε αντιστοιχία με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Σε τοπικό επίπεδο, απαιτούνται μία περισσότερο ενεργητική πολιτική για την αγορά εργασίας και περισσότερες γνώσεις για τα χαρακτηριστικά της ζήτησης εργασίας. Στα κράτη μέλη στα οποία η πολιτική για την αγορά εργασίας υπάγεται στις τοπικές αρμοδιότητες, οι εθνικές κυβερνήσεις, με τη βοήθεια της ΕΕ, πρέπει να ενθαρρύνουν τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να παρακολουθούν την εξέλιξη της αγοράς εργασίας.

24.

Το περιεκτικό και ολοκληρωμένο μίγμα πολιτικής για την ενεργό ενσωμάτωση θα πρέπει να περιλαμβάνει κίνητρα για τη διευκόλυνση της ανάληψης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων εκ μέρους εκείνων που είναι περισσότερο απομακρυσμένοι από την αγορά εργασίας.

25.

Οι πολίτες που είναι περισσότερο απομακρυσμένοι από την αγορά εργασίας χρειάζονται επαρκή εισοδηματική ενίσχυση για να ζουν αξιοπρεπώς και να διατηρούνται σε καλή κατάσταση, ώστε να είναι σε θέση να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας. Θα ήταν ορθό να τονιστεί ότι αυτό αποτελεί θεμελιώδη αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

26.

Η σημασία του όρου επαρκές εισόδημα είναι διαφορετική σε κάθε χώρα, περιφέρεια ή τοπική κοινότητα. Η επάρκεια εξαρτάται από το επίπεδο της εισοδηματικής υποστήριξης, το ύψος του τιμάριθμου, τα χαρακτηριστικά του νοικοκυριού, τους φόρους, τη διάρκεια του αποκλεισμού, κλπ. Η εισοδηματική ενίσχυση θα πρέπει να προλαμβάνει τη διαρθρωτική φτώχεια. Αυτό το επίπεδο μπορεί να ορίζεται ως «επαρκές». Σε χρηματοοικονομικό επίπεδο, δεν είναι δυνατόν να διατυπωθεί ένας γενικός κανόνας για όλη την ΕΕ. Για την εφαρμογή μίας πολιτικής για κατάλληλη και επαρκή εισοδηματική ενίσχυση, θα πρέπει να αναπτυχθούν γενικές κατευθυντήριες γραμμές οι οποίες μπορούν να συζητούνται τακτικά στο πλαίσιο της Ανοιχτής Μεθόδου Συντονισμού.

27.

Θα μπορούσε να διατυπωθεί μία κοινή αρχή σε επίπεδο ΕΕ, σύμφωνα με την οποία η διαφορά μεταξύ των ελάχιστων εισοδημάτων από την αγορά εργασίας και του επιπέδου εισοδηματικής υποστήριξης θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να ενθαρρύνει τους πολίτες να εργάζονται. Αυτή η διαφορά αποτελεί σημαντικό χρηματοοικονομικό κίνητρο στο πλαίσιο του ολοκληρωμένου μίγματος πολιτικής. Η εξασφάλιση τα «αξίας της εργασίας» είναι μια σημαντική αρχή για την Επιτροπή, αλλά και για πολλά κράτη μέλη και ΟΤΑ. Οι εθνικές, οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον κίνδυνο της παγίδας της φτώχιας όταν αναπτύσσουν και εφαρμόζουν μέτρα εισοδηματικής υποστήριξης.

28.

Εισοδηματική υποστήριξή θα πρέπει να παρέχεται σε πολίτες που δεν είναι σε θέση να κερδίζουν ένα εισόδημα στην αγορά εργασίας ή που κερδίζουν εισόδημα χαμηλότερο από το κατώτατο όριο διαβίωσης (πχ. εξαιτίας της χαμηλής παραγωγικότητάς τους ή της ανάγκης να αποδεχθούν χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας). Οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν τη στενή παρακολούθηση και την ενδελεχή αξιολόγηση των αιτήσεων, καθώς και τον αυστηρό έλεγχο εκείνων που επιδιώκουν την είσπραξη εισοδηματικής ενίσχυσης. Ταυτόχρονα θα πρέπει να εφαρμόζονται ενεργητικές πολιτικές για τον εντοπισμό όλων αυτών που χρειάζονται κοινωνική ασφάλιση, εισοδηματική ενίσχυση και κοινωνική συμμετοχή.

29.

Η εισοδηματική υποστήριξη θα μπορούσε να λάβει πολλές μορφές και, σε ιδανική κατάσταση, θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη σε τοπικό και ατομικό επίπεδο. Παραδείγματα θα μπορούσαν να είναι: εισοδηματική υποστήριξη σε επίπεδο διαβίωσης για εκείνους που δεν απασχολούνται ούτε σπουδάζουν, βοήθεια σε είδος για τη βελτίωση της διατροφής, για την ένδυση, την εκπαίδευση, τη στέγαση, την υγειονομική μέριμνα, εισοδηματική υποστήριξη για τη συμπλήρωση του εισοδήματος από εργασία (εάν το εισόδημα στηρίζεται σε χαμηλά επίπεδα παραγωγικότητα), εισοδηματική υποστήριξη για την αντιμετώπιση των δαπανών μετακίνησης, εισοδηματική υποστήριξη για τη βελτίωση ικανοτήτων και δεξιοτήτων, υποστήριξη για την έναρξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

30.

Ορισμένοι από εκείνους που είναι περισσότερο απομακρυσμένοι από την αγορά εργασίας αντιμετωπίζουν πολλαπλά προσωπικά και φυσικά μειονεκτήματα. Η ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας ακόμη και προστατευόμενης εργασίας δεν αποτελεί ρεαλιστική δυνατότητα για αυτούς. Μέρος της ολοκληρωμένης προσέγγισης αποτελεί και η μέριμνα εκ μέρους των τοπικών και περιφερειακών αρχών για αυτούς τους πολίτες. Θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν διάφορα μέσα για να προαχθεί η κοινωνική συμμετοχή των ανθρώπων αυτών.

31.

Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να χρησιμοποιούν όλα τα είδη χρηματοοικονομικών και ειδικών μέσων για τη διευκόλυνση της κοινωνικής συμμετοχής εκείνων που δεν εργάζονται. Αυτά τα μέσα ευνοούν τις κοινωνικές, πολιτιστικές, αθλητικές, ψυχαγωγικές και εθελοντικές δραστηριότητες των ανθρώπων που διαφορετικά κινδυνεύουν να περιέλθουν σε κοινωνική απομόνωση.

32.

Για να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα από άποψη εισοδηματικής ενίσχυσης, ενεργητικής ένταξης και κοινωνικής συμμετοχής, χρειάζονται εξατομικευμένα σχέδια δράσης. Τα σχέδια αυτά εξασφαλίζουν και εγγυώνται τον έγκαιρο προγραμματισμό μέτρων στήριξης για κάθε μεμονωμένο πελάτη. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές χρειάζονται τα μέσα για τη δημιουργία υποδομής ποιοτικών υπηρεσιών και τη χάραξη εξατομικευμένων σχεδίων δράσης.

33.

Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να διαθέτουν ποικίλα μέσα για τη δημιουργία μίας υποδομής που επιτρέπει την προσφορά ποιοτικών υπηρεσιών και την κατάρτιση εξατομικευμένων σχεδίων δράσης.

34.

Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να ενισχύουν τη χρήση μέσων και πρακτικών διαχείρισης που μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα των κοινωνικών υπηρεσιών (Διαδίκτυο, μία και μόνη θυρίδα εξυπηρέτησης, lex silentio, αυστηρές προθεσμίες για τη λήψη αποφάσεων ενίσχυσης σε χρήμα ή σε είδος).

35.

Για να είναι επιτυχείς, οι πολιτικές ενεργητικής ένταξης πρέπει να ενσωματώνουν τις τοπικές, περιφερειακές, εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές. Πρέπει να συμπεριλαμβάνουν και να συνδυάζουν στοιχεία όπως: κατώτατο εισόδημα, ενεργητικά μέτρα αγοράς εργασίας, εκπαίδευση και κοινωνικές υπηρεσίες. Υπάρχουν πολλές παγίδες που μπορούν να παρεμποδίσουν την εφαρμογή περιεκτικών και ολοκληρωμένων πολιτικών σε τοπικό επίπεδο. Θα πρέπει να καταρτισθούν βοηθητικές κατευθυντήριες γραμμές για τη διευκόλυνση της εφαρμογής μία ολοκληρωμένης προσέγγισης

36.

Για τις μειονεκτούσες ευρωπαϊκές περιφέρειες και πόλεις, η εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τα μίγματα πολιτικής για τους πολίτες που βρίσκονται περισσότερο απομακρυσμένοι από την αγορά εργασίας προϋποθέτει χρηματοδοτική στήριξη εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για το λόγο αυτό, απαιτείται άμεση πρόσβαση των τοπικών αρχών στον προϋπολογισμό του ΕΚΤ και δέσμευση μέρους των κονδυλίων αυτού για την κοινωνική ένταξη. Απαιτείται επίσης η ύπαρξη κονδυλίων για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής συμμετοχής Ένα καλό παράδειγμα αποτελεσματικής χρηματοδοτικής στήριξης εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η προσέγγιση του προγράμματος Interreg.

37.

Η κοινωνική, επιδοτούμενη ή προστατευόμενη εργασία και οι κοινωνικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμοί μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στο μίγμα πολιτικής σε τοπικό επίπεδο. Αυτές οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να κρίνονται βάσει των κανονικών όρων ανταγωνισμού της ευρωπαϊκής αγοράς (δηλαδή με άκαμπτους κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις και τις κρατικές ενισχύσεις)

38.

Η ολοκληρωμένη προσέγγιση εφαρμόζεται κυρίως από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές προς όφελος των κατοίκων της περιοχής τους. Οι εν λόγω φορείς πρέπει να διαθέτουν από νομική άποψη δυνατότητες να εστιάζουν τις πολιτικές τους για την ενεργό κοινωνική ένταξη στους ανθρώπους αυτούς.

39.

Οι περιφερειακές και τοπικές αρχές πρέπει να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εφαρμογή μέτρων για την ενεργητική κοινωνική ένταξη. Θα μπορούσε να ορισθεί μία κοινή αρχή στην ΕΕ, σύμφωνα με την οποία οι εθνικές και ευρωπαϊκές νομοθεσίες και πρακτικές θα πρέπει να ακολουθούν τις ανάγκες που παρουσιάζονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο (περιορισμένοι φόροι, βοηθητικές δομές, κίνητρα για δια βίου μάθηση, χρηματοοικονομικά κίνητρα για εργοδότες, εργατική νομοθεσία, νομοθεσία κατά των διακρίσεων, διαφοροποίηση των κατώτατων μισθών κλπ).

40.

Η Ανοιχτή Μέθοδος Συντονισμού προσφέρει ένα πλαίσιο για πολιτικό συντονισμό χωρίς νομικές δεσμεύσεις. Με την Ανοιχτή Μέθοδο Συντονισμού, τα κράτη μέλη συμφωνούν να εντοπίσουν και να προωθήσουν τις αποτελεσματικότερες πολιτικές τους στον τομέα της ενεργού κοινωνικής ένταξης, προκειμένου να επωφεληθούν από τις εμπειρίες των άλλων. Οι πολιτικές συστάσεις που ακολουθούν αποσκοπούν στην ενίσχυση της ανοικτής μεθόδου συντονισμού.

41.

Πολλές πολιτικές που στοχεύουν στη βελτίωση της ενεργητικής κοινωνικής ένταξης και της εισοδηματικής ενίσχυσης των ατόμων που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας δεν είναι αρκετά αποτελεσματικές. Ως εκ τούτου, απαιτούνται υψηλής ποιότητας συγκριτικές και εξελικτικές μελέτες επί περιφερειακών και τοπικών πολιτικών για την ενεργητική κοινωνική ένταξη, προκειμένου να βελτιωθεί η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα αυτών των πολιτικών. Η Επιτροπή θα μπορούσε να προωθήσει αυτό το είδος ποιοτικών μελετών.

42.

Οι αμοιβαίες επιθεωρήσεις των τοπικών και περιφερειακών αρχών και η ανάπτυξη δικτύου τοπικών και περιφερειακών παρατηρητών (Progress) μπορεί να διευκολύνουν τις διεργασίες μάθησης. Η ποιότητα των επιθεωρήσεων καθώς και των δραστηριοτήτων του δικτύου τοπικών και περιφερειακών παρατηρητών πρέπει να προσδιοριστούν με σαφήνεια ευθύς εξαρχής.

43.

Οι διαφορές στην προσφορά και τη ζήτηση εργασίας, οι διακυμάνσεις στα επίπεδα αμοιβών και οι διακρίσεις όσον αφορά την εισοδηματική ενίσχυση στην Ευρώπη προκαλούν μετακινήσεις εργαζομένων που μπορεί να παρεμποδίσουν την ενεργητική κοινωνική ένταξη των εντοπίων που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας. Η Ανοιχτή Μέθοδος Συντονισμού μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εξετασθεί η επιρροή αυτών των μετακινήσεων επί του θέματος της ενεργητικής ένταξης.

44.

Η ανάπτυξη και η διάδοση βέλτιστων πρακτικών μπορούν να ενισχυθούν με την ετήσια επιλογή και βράβευση με ευρωπαϊκό έπαθλο της τοπικής και περιφερειακής αρχής με τις καλύτερες επιδόσεις όσον αφορά την ενεργητική ένταξη. Μια συστηματική ταξινόμηση των βέλτιστων πρακτικών θα μπορούσε να γίνει με τρόπο ανάλογο προς εκείνον που χρησιμοποιείται στις θεματικές ομάδες του ΕΚΤ.