16.2.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 44/120

1.1

Η Επιτροπή προώθησε ευρύ διάλογο για τη χρήση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, με τη δημοσίευση, σε πρώτη φάση, ανακοίνωσης της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (1). Κύριος στόχος είναι να προλειανθεί το έδαφος για τη θέσπιση μιας νέας οδηγίας στα πλαίσια της οποίας να αναζητηθούν βιώσιμες, διαρκείς και συνολικές λύσεις σε ό,τι αφορά τους μειωμένους συντελεστές. Με τον όρο «μειωμένοι συντελεστές» νοούνται οι συντελεστές που είναι κατώτεροι από το κανονικό επίπεδο του ΦΠΑ (15 %).

1.2

Στην ανακοίνωση, η οποία δημοσιεύτηκε την ίδια ημέρα με την πρόταση οδηγίας, η Επιτροπή δηλώνει ότι «Χρειάστηκε να περάσει πολύς καιρός για να εντοπιστεί η κατάλληλη οδός προόδου». Εν τω μεταξύ τίθεται το θέμα των προσωρινών διατάξεων θέσπισης παρεκκλίσεων που παραχωρούνται στα κράτη μέλη που προσχώρησαν πρόσφατα στην ΕΕ. Οι εν λόγω παρεκκλίσεις λήγουν σε διαφορετικούς χρόνους μεταξύ Ιουνίου 2007 και 1ης Ιανουαρίου 2010 (άρθρα 123-130 της οδηγίας ΦΠΑ) (2): η απλούστερη λύση, την οποία υιοθέτησε η Επιτροπή με τη δημοσίευση της πρότασης οδηγίας που αποτελεί αντικείμενο της παρούσας γνωμοδότησης, είναι η παράταση έως τα τέλη του 2010 — παράταση εξάλλου που δεν είναι γενική αλλά περιορίζεται σε ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες. Έτσι, η λήξη των παρεκκλίσεων αυτών θα συμπέσει με τη λήξη του ελάχιστου κανονικού συντελεστή του 15 %, καθώς και με τη λήξη της πειραματικής εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε ορισμένες υπηρεσίες έντασης εργασίας.

1.3

Η παράταση χορηγείται για υπηρεσίες έντασης εργασίας (οικοδομικός τομέας, εστιατόρια, κ.λπ.) και, σε ό,τι αφορά ορισμένες χώρες, για αγαθά ιδιαίτερης κοινωνικής σημασίας (προϊόντα διατροφής, βιβλία και περιοδικά ειδικού περιεχομένου, φαρμακευτικά προϊόντα, κ.λπ.). Η επιλογή αυτή αιτιολογείται με βάση το γεγονός ότι κατά πάσα πιθανότητα ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ θα εξακολουθήσει να ισχύει για όλες τις χώρες, ακόμη και μετά τον καθορισμό των νέων κανόνων. Οι παρεκκλίσεις οι οποίες παρακωλύουν την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς δεν παρατείνονται (γεωργικά προϊόντα).

1.4

Τα προϊόντα που αποκλείονται από την παράταση είναι κυρίως ο άνθρακας και η ενέργεια θέρμανσης. Οι εξαιρέσεις που προβλέπονται στις διάφορες Πράξεις Προσχώρησης λήγουν (το 2007 ή το 2008) χωρίς να προβλέπεται παράταση. Εξάλλου, η φορολόγηση των πηγών ενέργειας αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο και είναι ένα θέμα που εξετάζεται· οι λύσεις, εφόσον βρεθούν, πρέπει να ισχύουν για όλους.

2.1

Η οδηγία 2006/112/CE όριζε, για τα κράτη που ήταν μέλη της ΕΕ πριν από το 2001, μια σειρά παρεκκλίσεων  (3). Οι παρεκκλίσεις αυτές ισχύουν χωρίς χρονικούς περιορισμούς, ή, πιο συγκεκριμένα, έως την έναρξη ισχύος του «“οριστικού συστήματος” για τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές». Προς το παρόν και με βάση την υπάρχουσα εμπειρία, δεν προβλέπεται βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα η καθιέρωση ενός οριστικού συστήματος. Οι παρεκκλίσεις που παρέχονται στα «παλαιά» κράτη μέλη ενδέχεται, επομένως, να παραταθούν σχεδόν επ' αόριστον, ενώ τα «νέα» κράτη μέλη θα υποστούν συνέπειες λόγω της λήξης των προθεσμιών που αποτέλεσαν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στα πλαίσια της Πράξης Προσχώρησης. Επιπλέον, επιτρέπεται σε ορισμένα κράτη μέλη να εφαρμόσουν μέχρι τα τέλη του 2010 μειωμένους συντελεστές για τις υπηρεσίες που παρέχονται σε τοπικό επίπεδο (4), ενώ τα υπόλοιπα κράτη μέλη δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα: πρόκειται για μια κατάσταση που δεν δικαιολογείται.

2.2

Η πρόταση οδηγίας αποτελεί μία μεταβατική λύση που επιτρέπει στα κράτη μέλη που προσχώρησαν πρόσφατα στην ΕΕ να λειτουργούν ουσιαστικά επί ίσοις όροις με τα άλλα κράτη μέλη, τουλάχιστον έως τις 31 Δεκεμβρίου 2010. Η Επιτροπή ελπίζει ότι, μέχρι την ημερομηνία αυτή, το Συμβούλιο θα έχει εγκρίνει την νέα οδηγία που βάζει τάξη σε ολόκληρο το φάσμα εξαιρέσεων, όπως ζητείται στην ανακοίνωση.

3.1

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το έργο της Επιτροπής σε ό,τι αφορά τόσο την πρόταση οδηγίας, την οποία εγκρίνει ανεπιφύλακτα, όσο και τη δημοσίευση μιας ανακοίνωσης όπου ανακοινώνεται ο καθορισμός μιας διάρθρωσης των «εξαιρέσεων» που να συμφωνεί με τις αρχές της ενιαίας αγοράς και με τη στρατηγική της Λισσαβώνας. Σχετικά με την ανακοίνωση, η ΕΟΚΕ θα επεξεργαστεί ξεχωριστή γνωμοδότηση με την πρόθεση να συμβάλει εποικοδομητικά στη συζήτηση.

3.2

Εξάλλου, αν ληφθούν υπόψη προηγούμενες εμπειρίες, μπορεί εύλογα να εκφραστεί ο φόβος ότι η προάσπιση ειδικών συμφερόντων και πολιτικών ενδέχεται να υπερκεράσει το γενικό συμφέρον, που συνίσταται στην ταχεία επίτευξη συναίνεσης ως προς την πρόταση οδηγίας: η ΕΟΚΕ ελπίζει ότι ο φόβος αυτός θα αποδειχτεί αβάσιμος. Από πλευράς τεχνικής ορθότητας η πρόταση είναι άψογη: μόνο οι πολιτικές πτυχές θα διαδραματίσουν ρόλο στη συνέχεια της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων. Η ΕΟΚΕ εφιστά την προσοχή των αρμοδίων για τη λήψη αποφάσεων στο γεγονός ότι η αγορά και οι πολίτες έχουν ανάγκη από διαφανείς και δίκαιους νόμους οι οποίοι να εγκρίνονται γρήγορα.