16.2.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 44/15

1.1

Η ΕΟΚΕ εγκρίνει σε γενικές γραμμές την στρατηγική της Επιτροπής. Πράγματι θεωρεί ότι η ανάκαμψη των επενδύσεων στον τομέα της Ε&Α είναι ο κατάλληλος τρόπος για να αποκτήσουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ένα ασφαλές πλαίσιο αναφοράς χάρη σε ένα νέο μέσο που να επιτρέπει την αντιμετώπιση του σημερινού κατακερματισμού των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων με σκοπό να αποφεύγεται η ανομοιογενής κατανομή των προγραμμάτων που καθιστούν αδύνατη την αξιολόγηση των επιτευχθέντων αποτελεσμάτων.

1.2

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόθεση να παρουσιάζεται ετησίως έκθεση με τον απολογισμό των αποτελεσμάτων της ΚΕ ARTEMIS. Αντιθέτως, θεωρεί ατυχή την απουσία λεπτομερούς απολογισμού όσον αφορά τη λειτουργία και τα αποτελέσματα που επέτυχαν οι παλαιές «ευρωπαϊκές τεχνολογικές πλατφόρμες» (ΕΤΠ).

1.3

Η κοινή επιχείρηση ARTEMIS που βασίζεται στη σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα αποτελεί, κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ, ένα δυνατό σημείο για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας και συμβάλλει αποφασιστικά στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

1.4

Επικροτώντας την υπό εξέταση πρόταση, η ΕΟΚΕ θέλει να υπογραμμίσει πριν απ' όλα τη σημασία της καινοτόμου στρατηγικής που προτείνεται όσον αφορά τις επενδύσεις, η οποία συνενώνει τους πόρους της Κοινότητας, των επιχειρήσεων, των διαφόρων κρατών μελών και των ιδρυμάτων Ε&Α που συμμετέχουν.

1.5

Σχετικά με αυτόν τον νέο καινοτόμο συνεταιριστικό μηχανισμό ο οποίος μπορεί να αποδειχτεί πολύπλοκος σε ό,τι αφορά τη χρήση των αποτελεσμάτων της έρευνας, η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την σημασία και την ακρίβεια που αποδίδονται στη διανοητική ιδιοκτησία στο άρθρο 24 του κανονισμού της κοινής επιχείρησης.

1.6

Τέλος η ΕΟΚΕ θεωρεί αναγκαία:

2.1

Η υπό εξέταση πρόταση κανονισμού αποβλέπει στην δημιουργία των πρώτων ευρωπαϊκών συμπράξεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα στον χώρο της έρευνας. Ορίζει δε μία από τις δύο πρώτες κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες (ΚΤΠ) που αφορά στα ενσωματωμένα συστήματα υπολογιστών (1).

2.2

Ο γενικός στόχος των ΚΤΠ είναι να επιτρέψουν στη βιομηχανία, τα ερευνητικά ιδρύματα, τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διαθέσουν από κοινού τους πόρους τους, εν όλω ή εν μέρει, σε επιλεγμένα ερευνητικά προγράμματα.

2.3

Σε αντίθεση με την παραδοσιακή στρατηγική που συνίσταται στην παροχή δημόσιας χρηματοδότησης στα σχέδια ανάλογα με την περίπτωση, οι ΚΤΠ αφορούν ερευνητικά προγράμματα μεγάλης κλίμακας που έχουν κοινούς στρατηγικούς ερευνητικούς στόχους. Αυτή η νέα προσέγγιση θα συμβάλει στη δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας για την ευρωπαϊκή έρευνα και καινοτομία, θα εδραιώσει την επιστημονική κοινότητα στους κύριους στρατηγικούς τομείς και θα συμβάλει στην εναρμόνιση της χρηματοδότησης των σχεδίων για την ταχύτερη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων.

2.4

Η πρόταση αυτή θεσπίζει το νομικό πλαίσιο για τη σύσταση της ΚΕ ARTEMIS, δηλαδή της κοινής τεχνολογικής πρωτοβουλίας στα ενσωματωμένα συστήματα υπολογιστών.

2.5

Η ΚΤΠ ARTEMIS αφορά τους αόρατους υπολογιστές (ολοκληρωμένα συστήματα) που χρησιμοποιούνται για τη λειτουργία μηχανών, από τα αυτοκίνητα έως τα αεροπλάνα και τα τηλέφωνα μέσω δικτύων ενέργειας, καθώς και πολλών οικιακών συσκευών όπως τα πλυντήρια, οι τηλεοράσεις, κ.λπ.

2.6

Σύμφωνα με τις προβλέψεις έως το 2010 θα υπάρχουν στον κόσμο περισσότερα από 16 δισεκατομμύρια ενσωματωμένες ηλεκτρονικές διατάξεις και περισσότερα από 40 δισεκατομμύρια το 2020. Το 2010, αυτές οι αόρατες ηλεκτρονικές ενσωματωμένες διατάξεις θα αποτελούν το 30 έως 40 % της αξίας των νέων προϊόντων: στις ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας κατανάλωσης (41 %), στις τηλεπικοινωνίες (37 %), στα αυτοκίνητα (36 %) και στον υγειονομικό εξοπλισμό (33 %).

2.7

Ο προϋπολογισμός της ARTEMIS για την έρευνα θα φτάσει συνολικά τα 2,7 δις ευρώ την επόμενη επταετία. Αναμένεται ότι το 60 % θα προέλθει από τη βιομηχανία, 410 εκατομμύρια ευρώ από την Επιτροπή και 800 εκατομμύρια ευρώ από τα προγράμματα των κρατών μελών.

3.1

Οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) έχουν καθοριστική οικονομική και κοινωνική σημασία και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εφαρμογή της αναθεωρημένης στρατηγικής της Λισσαβώνας στην οποία υπογραμμίζεται ότι η γνώση και η καινοτομία στην Κοινότητα συμβάλλουν στην τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης.

3.2

Σε παγκόσμια κλίμακα, ενώ οι συνολικές δαπάνες για Ε&Α αναμένεται να αυξηθούν κατά 170 % περίπου εντός της προσεχούς δεκαετίας, οι δαπάνες για τα ενσωματωμένα συστήματα προβλέπεται να αυξηθούν κατά 225 %, και να ανέλθουν από 58 δις ευρώ το 2002 σε 132 δις ευρώ το 2015 (2).

3.3

Στην ΕΕ, η Ε&Α για τις ΤΠΕ αποτελεί σχεδόν το 18 % των συνολικών δαπανών της Ε&Α ενώ το ποσοστό αυτό είναι 34 % στις ΗΠΑ και 35 % στην Ιαπωνία. (3) Ανάλογα με τον αριθμό των κατοίκων, οι δαπάνες της ΕΕ αντιστοιχούν σε περίπου 80 ευρώ ανά κάτοικο, ενώ στις ΗΠΑ είναι 350 και στην Ιαπωνία 400. Η έρευνα για τα ενσωματωμένα συστήματα είναι σημαντική συνιστώσα της έρευνας για τις ΤΠΕ, αντιπροσωπεύει στην Ευρώπη 380 εκατομμύρια από δημόσια κεφάλαια και άνω από το 50 % του προϋπολογισμού των επιχειρήσεων για την έρευνα στον τομέα των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών.

3.4

Για να είναι παρούσα αύριο στον τομέα αυτό με έντονο δυναμικό ανάπτυξης, η ΕΕ πρέπει να αυξήσει τις επενδύσεις της σε αυτό τον στρατηγικό τομέα και να τις χρησιμοποιεί καλύτερα παρά να στηρίζεται σε μια δομή έρευνας όπου υπάρχει κατακερματισμός των προσπαθειών και επικαλύψεις. Οι επιχειρήσεις της ΕΕ δεν έχουν σήμερα κανένα πλαίσιο που να τους επιτρέπει να αναπτύσσουν τις τεχνολογίες και τα πρότυπα που χρειάζονται.

3.4.1

Γενικά, η πρόοδος επιβραδύνεται επειδή δεν υπάρχει συντονισμός των στόχων των επιχειρήσεων όσον αφορά την Ε&Α. και λόγω των επικαλύψεων και της μη βέλτιστης χρήσης των περιορισμένων πιστώσεων για την έρευνα.

3.4.2

Η πρόταση της Επιτροπής αποσκοπεί στην τροποποίηση της κατάστασης.

4.1

Η απόφαση σχετικά με τη σύσταση της κοινής επιχείρησης ARTEMIS που αποτελεί αντικείμενο του εγγράφου COM(2007) 243 τελικό απορρέει από την απόφαση αριθ. 1982/2006/ΕΚ σχετικά με το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο το οποίο προβλέπει χρηματοδοτική συνεισφορά της Κοινότητας στη συγκρότηση μακροπρόθεσμων συμπράξεων δημόσιου–ιδιωτικού τομέα, σε ευρωπαϊκή κλίμακα, στον τομέα της επιστημονικής έρευνας.

4.2

Οι συμπράξεις αυτές υπό μορφή κοινής τεχνολογικής πρωτοβουλίας (ΚΤΠ) απορρέουν από τις παλαιές ευρωπαϊκές τεχνολογικές πλατφόρμες (ΕΤΠ).

4.3

Στην απόφασή της αριθ. 971/2006/ΕΚ σχετικά με το «ειδικό πρόγραμμα Συνεργασία» (4) η Επιτροπή υπογράμμισε την ανάγκη για συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και όρισε έξι τομείς στους οποίους η υλοποίηση κοινών τεχνολογικών πρωτοβουλιών ενδείκνυται για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής έρευνας. Οι τομείς αυτοί είναι οι ακόλουθοι:

4.4

Στο πλαίσιο αυτής της γενικής στρατηγικής, ο κανονισμός που αποτελεί αντικείμενο της υπό εξέταση πρότασης COM(2007) 243 προβλέπει την εφαρμογή του Κανονισμού του Συμβουλίου για τη σύσταση της κοινής επιχείρησης ARTEMIS και για την υλοποίηση μιας κοινής τεχνολογικής πρωτοβουλίας για τα ενσωματωμένα συστήματα υπολογιστών.

4.5

Η επιλογή μιας επιχείρησης για το στρατηγικό θέμα της«ενσωμάτωσης της ευφυίας» εντάσσεται σε έναν στρατηγικό τομέα που περιλαμβάνει τον τομέα του αυτοκινήτου, τις οικιακές συσκευές, τον εξοπλισμό επικοινωνίας, τα συστήματα ελέγχου και τις μηχανές γραφείου.

4.6

Στους τομείς αυτούς, προβλέπεται ότι η σημασία των ενσωματωμένων συστημάτων για τον έλεγχο των συσκευών, που σήμερα είναι ήδη αξιοσημείωτη, θα αυξηθεί αισθητά την επόμενη πενταετία: το μερίδιο των ενσωματωμένων συστημάτων στην αξία του τελικού προϊόντος αναμένεται να φθάσει το 35 έως 40 %, και ο συνολικός αριθμός τους προβλέπεται να είναι 16 δισεκατομμύρια το 2010 και πάνω από 40 δισεκατομμύρια το 2020.

4.7

Κύριος λόγος για τη σύσταση ΚΤΠ είναι η επιθυμία να δημιουργηθεί ευρωπαϊκό πρόγραμμα Ε&Α το οποίο θα βοηθήσει την ευρωπαϊκή βιομηχανία να καταλάβει ηγετική θέση παγκοσμίως στις ενσωματωμένες τεχνολογίες υπολογιστών, οι οποίες αποτελούν απαραίτητες καινοτομίες σε βασικούς τομείς για την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.

4.8

Η σημασία της πρωτοβουλίας ARTEMIS είναι, σύμφωνα με την Επιτροπή, θεμελιώδης προκειμένου να αποφευχθεί ό,τι συνέβη στην ευρωπαϊκή βιομηχανία στον τομέα της πληροφορικής για προσωπική χρήση και του διαδικτύου, όπου ακριβώς λόγω έλλειψης επενδύσεων στην έρευνα και στην καινοτομία, οι παραγωγές μεταφέρθηκαν εκτός ΕΕ (ΗΠΑ, Ιαπωνία,…).

4.9

Η σύσταση της ΚΤΠ ARTEMIS είναι συνέπεια ευρείας διαβούλευσης των ενδιαφερόμενων μερών και σειράς σημαντικών πρωτοβουλιών και διασκέψεων σε κοινοτικό επίπεδο. Οι στόχοι και οι προτεραιότητες αυτής της πρωτοβουλίας υποβλήθηκαν προηγουμένως στην κρίση των πανεπιστημιακών κύκλων και των επιχειρήσεων οι οποίοι κατέθεσαν την εμπειρογνωμοσύνη τους στον τομέα των ενσωματωμένων συστημάτων. Τα κράτη μέλη αναγνώρισαν ότι μόνο σε κοινοτικό επίπεδο μπορούν να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις του μέλλοντος.

—

χρηματοοικονομική συνεισφορά από την ARTEMISIA έως 20 εκατ. ευρώ ή έως ποσοστό 1 % του συνολικού κόστους των έργων, χωρίς όμως να υπερβαίνει τα 30 εκατ. ευρώ·

—

χρηματοοικονομική συνεισφορά από την Κοινότητα έως 10 εκατ. ευρώ·

—

συνεισφορές σε είδος των κρατών μελών της ARTEMIS.

—

χρηματοοικονομική συνεισφορά από την Κοινότητα έως 410 εκατ. ευρώ·

—

χρηματοοικονομικές συνεισφορές από κράτη μέλη της ARTEMIS υπό μορφή ετήσιων πιστώσεων που καταβάλλονται απευθείας σε οργανισμούς Ε&Α οι οποίοι συμμετέχουν στις δραστηριότητες Ε&Α·

—

συνεισφορές σε είδος εκ μέρους οργανισμών έρευνας και ανάπτυξης.

4.12.1

Για την περίοδο που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2013 η μέγιστη κοινοτική συνεισφορά στην κοινή επιχείρηση ARTEMIS ανέρχεται σε 420 εκατ. ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά προέρχονται από το ειδικό πρόγραμμα «Συνεργασία» για την εφαρμογή του 7ου προγράμματος πλαισίου έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 54 παράγραφος 2 σημείο (β) του κανονισμού αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου. Το 2008 θα διατεθούν 42,5 εκατομμύρια ευρώ.

4.12.2

Η σημαντική αυτή επένδυση αιτιολογείται από το γεγονός ότι τα μελλοντικά αποτελέσματα της επιχείρησης ARTEMIS στους ενδιαφερόμενους τομείς θα αποτελέσουν επίσης σημαντικά σημεία αναφοράς για όλες τις κοινοτικές πολιτικές, ιδίως όσον αφορά το περιβάλλον, τις μεταφορές, την ενέργεια και την εσωτερική αγορά. Θα συμβάλουν απτά στην υλοποίηση των στόχων της Λισσαβώνας για την ανταγωνιστικότητα και των στόχων της Βαρκελώνης για τις δαπάνες στον τομέα της έρευνας. Η προτεινόμενη πρωτοβουλία εντάσσεται στη φιλόδοξη στρατηγική της Κοινότητας στην οποία συμπεριλαμβάνεται μεταξύ άλλων και η πρόταση για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (EIT).

4.14

Σύμφωνα με την Επιτροπή η σύσταση της κοινής επιχείρησης ARTEMIS θα έχει τα ακόλουθα οφέλη:

5.1

Η ΕΟΚΕ εγκρίνει σε γενικές γραμμές την στρατηγική της Επιτροπής. Πράγματι θεωρεί ότι η ανάκαμψη των επενδύσεων στον τομέα της Ε&Α είναι ο κατάλληλος τρόπος για να αποκτήσουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ένα ασφαλές πλαίσιο αναφοράς χάρη σε ένα νέο μέσο που να επιτρέπει την αντιμετώπιση του σημερινού κατακερματισμού των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων με σκοπό να αποφεύγεται η ανομοιογενής κατανομή των προγραμμάτων που καθιστούν αδύνατη την αξιολόγηση των επιτευχθέντων αποτελεσμάτων.

5.2

Ωστόσο, όπως αναφέρεται στο σημείο 4.2. οι ΚΤΠ οφείλονται στις εργασίες των παλαιών «ευρωπαϊκών τεχνολογικών πλατφορμών» (ΕΤΠ). Αυτές όμως σπανίως πέτυχαν τον στόχο που τους είχε τεθεί για την στρατηγική ανάκαμψη της έρευνας στην Ευρώπη κυρίως λόγω της ελλιπούς υπευθυνότητας των συμμετεχόντων φορέων. Η δημιουργία των ΚΤΠ βασίζεται σε αυτή τη μερική αποτυχία του ρόλου των ΕΤΠ που στην ουσία συνίστατο στην σημαντική συνεισφορά στη βιομηχανία όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα.

5.2.1

Κατόπιν τούτου η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της διότι από την πρόταση της Επιτροπής απουσιάζει ένα πιο συγκεκριμένο πλαίσιο για τις εργασίες που είχαν πραγματοποιηθεί προηγουμένως σχετικά με τις ευρωπαϊκές τεχνολογικές πλατφόρμες (ΕΤΠ): δεν έχει γίνει κανένας απολογισμός, δεν αναφέρονται τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν και δεν υπάρχει καμιά βιβλιογραφική αναφορά.

5.2.2

Για τον λόγο αυτό, η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόθεση να υποβάλλεται ετησίως έκθεση με τον απολογισμό των αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν και της προόδου που σημειώθηκε στα πλαίσια των ΚΤΠ.

5.3

Η κοινή επιχείρηση ARTEMIS που βασίζεται στη σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα αποτελεί, κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ, ένα δυνατό σημείο για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας και συμβάλλει αποφασιστικά στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

5.4

Η ύπαρξη στο μέλλον ολοένα και ευφυέστερων συστημάτων μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην παραγωγή ολοένα και ασφαλέστερων προϊόντων και παράλληλα στην διοργάνωση κατάρτισης και ανάπτυξης δεξιοτήτων υψηλού επιπέδου ώστε να ευνοείται η δημιουργία και η ανάπτυξη της απασχόλησης.

5.5

Επικροτώντας την υπό εξέταση πρόταση, η ΕΟΚΕ θέλει να υπογραμμίσει πριν απ' όλα τη σημασία της καινοτόμου στρατηγικής που προτείνεται όσον αφορά τις επενδύσεις.

5.5.1

Πράγματι, για πρώτη φορά, όσον αφορά προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης, γίνεται χρήση όχι μόνο των πόρων της Κοινότητας και των επιχειρήσεων — πράγμα ασύνηθες — που εκπροσωπούνται από την ένωση ARTEMISIA αλλά και των πόρων που προέρχονται από διάφορα κράτη μέλη και ιδρύματα Ε&Α που συμμετέχουν.

5.5.2

Σχετικά με αυτόν τον νέο καινοτόμο συνεταιριστικό μηχανισμό ο οποίος μπορεί να αποδειχτεί πολύπλοκος σε ό,τι αφορά τη χρήση των αποτελεσμάτων της έρευνας που θα διεξαχθεί, η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την σοβαρότητα και την ακρίβεια με την οποία αντιμετωπίζεται το θέμα της διανοητικής ιδιοκτησίας στο άρθρο 24 του κανονισμού της κοινής επιχείρησης.

5.6

Ωστόσο για την υλοποίηση των στόχων και την μέγιστη αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που παρουσιάζει αυτός ο νέος μηχανισμός, η ΕΟΚΕ θεωρεί αναγκαία: