[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 10.1.2007

COM(2006) 849 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Δράση παρακολούθησης της Πράσινης Βίβλου Έκθεση σχετικά με την πρόοδο της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές

{SEC(2007) 12}

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Εισαγωγή και ιστορικό 3

2. Η γενική εικόνα. Πού μας οδηγούν οι πολιτικές που εφαρμόζονται σήμερα; 3

3. Αξιολόγηση της προόδου σε εθνικό επίπεδο. Εξέλιξη στα κράτη μέλη 5

4. Ανάπτυξη της ηλεκτρικής ενέργειας στους διάφορους τομείς ανανεώσιμης ενέργειας: αιολική ενέργεια, βιομαζα, υδροηλεκτρική ενέργεια, γεωθερμική και ηλιακή ενέργεια 11

4.1. Αιολική ενέργεια. Διεύρυνση της ομάδας των τριών ηγετών και ο στόχος της παγκόσμιας αγοράς 11

4.2. Βιομάζα 13

4.2.1. Στερεά βιομάζα 14

4.2.2. Βιοαέριο 15

4.3. Φωτοβολταϊκή ηλιακή ενέργεια 17

4.4. Υδροηλεκτρική ενέργεια μικρής κλίμακας 18

4.5. Γεωθερμική ενέργεια 19

5. Νομική εφαρμογή της οδηγίας 20

6. Συμπεράσματα και μελλοντικές δράσεις 21

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 24

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Δράση παρακολούθησης της Πράσινης ΒίβλουΈκθεση σχετικά με την πρόοδο της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές

1. Εισαγωγη και ιστορικο

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προμηνύουν στρατηγικές βελτιώσεις στην ασφάλεια του εφοδιασμού, μειώνουν τη μακροπρόθεσμη αστάθεια των τιμών στην οποία υπόκειται η ΕΕ ως αποδέκτης τιμών για ορυκτά καύσιμα και μπορούν να προσφέρουν βελτιωμένο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη βιομηχανία ενεργειακής τεχνολογίας της ΕΕ. Επιπλέον, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μειώνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Διευκολύνουν επίσης τη βελτίωση των οικονομικών και κοινωνικών προοπτικών των αγροτικών και απομονωμένων περιφερειών στις βιομηχανοποιημένες χώρες και συνδράμουν στην κάλυψη των βασικών ενεργειακών αναγκών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η σωρευτική επίδραση όλων αυτών των οφελών συνηγορεί σθεναρά υπέρ της στήριξης των ανανεώσιμων πηγών.

Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 4 της οδηγίας 2001/77/EΚ για την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές (RES-E) στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας[1], η Επιτροπή αξιολογεί σε ποιο βαθμό τα κράτη μέλη σημείωσαν προόδους ως προς την επίτευξη των εθνικών τους στόχων και εάν τηρούν τον στόχο του μεριδίου 21% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Αυτός είναι ο βασικός σκοπός της παρούσας έκθεσης.

2. Η γενική εικόνα. Πού μας οδηγούν οι πολιτικέσ που εφαρμόζονται σήμερα;

Στόχος της ΕΕ είναι οι ανανεώσιμες πηγές να παρέχουν το 21% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στα 25 κράτη μέλη της έως το 2010. Αυτός ο στόχος τέθηκε στην οδηγία 2001/77/EΚ της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία ορίζει διαφοροποιημένους εθνικούς στόχους.

Η οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές αποτελεί ιστορικό βήμα προς την ανάπτυξη της παραγόμενης από ανανεώσιμες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας. Αποτέλεσε τη βασική κινητήρια δύναμη για την εφαρμογή νέων πολιτικών.

Μετά την τελευταία έκθεση της Επιτροπής που δημοσιεύτηκε προ διετίας[2], παρήχθη 50% επιπλέον ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια (εκτός της υδροηλεκτρικής). Με τις ισχύουσες πολιτικές και καταβαλλόμενες προσπάθειες, αναμένεται ότι μέχρι το 2010 θα επιτευχθεί μερίδιο 19%. Με άλλα λόγια, η Ευρώπη θα προσεγγίσει κατά πάσα πιθανότατα τον στόχο της για ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2010. Η υδροηλεκτρική ενέργεια μεγάλης και μικρής κλίμακας παραμένει η μεγαλύτερη ανανεώσιμη πηγή στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής. Συνέβαλε στο 10% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας το 2005. Καθώς η υδροηλεκτρική ενέργεια εξαρτάται από την ανομβρία ή το μεγάλο ύψος βροχόπτωσης, στην παρούσα έκθεση χρησιμοποιείται ένα σύνηθες έτος βροχόπτωσης προς αποφυγή της επίδρασης κλιματικών παραγόντων. Υπάρχουν και άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες δεν περιγράφονται στην παρούσα έκθεση, δεδομένου ότι δεν έχουν σήμερα σημαντική διείσδυση. Όμως, ενέργειες όπως η ηλιακή θερμική ηλεκτρική ενέργεια, η ενέργεια των κυμάτων και η παλιρροϊκή ενέργεια θα διαδραματίσουν σίγουρα ρόλο κατά τα προσεχή έτη[3].

[pic]

Σχήμα 1: Ιστορική εξέλιξη της ηλεκτροπαραγωγής από το σύνολο των RES-E στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ-25) την περίοδο 1990 - 2005[4]

Το 2005, η ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια συνέβαλε κατά 15% στη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση[5]. Αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη σε σύγκριση με ένα υψηλότερο από το αναμενόμενο επίπεδο συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Στην ΕΕ, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνει κατά 2% ετησίως[6]. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι εξαιρουμένης της Γερμανίας και της Ισπανίας, οι χώρες που σημειώνουν ικανοποιητική πρόοδο αντιπροσωπεύουν δυστυχώς σχετικά μικρή μόνο αναλογία της συνολικής αγοράς της ΕΕ. Σε ορισμένα κράτη μέλη, το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι ακόμα και φθίνον. |

Από το 1990, νέες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ- RES) έχουν παράγει 148 TWh, που ισοδυναμεί με τη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ιρλανδία, στην Αυστρία και την Πορτογαλία.

Ο βαθμός επίτευξης μπορεί έτσι να χαρακτηριστεί ως θετικός λόγω των σοβαρών προσπαθειών που καταβάλλουν κάποια ενεργά κράτη μέλη, αλλά συνολικά όχι ικανοποιητικά επαρκής καθώς πολλά κράτη μέλη υπολείπονται των εθνικών τους στόχων. Πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες εάν η Ευρώπη θέλει να αναστρέψει την τάση προς ένα ολοένα και περισσότερο μη αειφόρο ενεργειακό μέλλον.

[pic]

Σχήμα 2: Ιστορική εξέλιξη της ηλεκτροπαραγωγής από ‘νέες’ RES-E στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ-25) την περίοδο 1990 - 2005[7].

3. Αξιολογηση της προοδου σε εθνικο επιπεδο. εξελιξη στα κράτη μέλη

Εννέα κράτη μέλη θα προσχωρήσουν στην ομάδα των χωρώνπου καταγράφουν ‘ικανοποιητικές επιδόσεις’, με ορισμένες μάλιστα από αυτές να υπερβαίνουν τον στόχο. Ωστόσο, έντεκα κράτη μέλη φαίνεται να μην τήρησαν τις εθνικές τους δεσμεύσεις.

Tα κράτη μέλη της ΕΕ-15 όφειλαν να μεταφέρουν την οδηγία 2001/77/EΚ μέχρι τον Οκτώβριο του 2003. Τα δέκα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην ΕΕ την 1η Μαΐου 2004 όφειλαν να την μεταφέρουν μέχρι την ημερομηνία προσχώρησης. Μετά την τελευταία έκθεση, εφαρμόστηκαν διάφορες πολιτικές, εγκρίθηκαν πράξεις για τον τομέα της ενέργειας και εφαρμόστηκαν νέοι κανονισμοί.

Εκτός από τα ποσοτικά επιτεύγματα όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, η παρούσα έκθεση δείχνει τα επιτεύγματα των κρατών μελών όσον αφορά τη θέσπιση ενεργών μέτρων για την προαγωγή των RES-E. Ένα θετικό στοιχείο της μεθοδολογίας της παρούσας έκθεσης είναι ότι η διείσδυση των RES-E στην αγορά που λαμβάνεται υπόψη έχει ομαλοποιηθεί[8], δηλ. χρησιμοποιούνται ένα σύνηθες έτος βροχόπτωσης και ένα σύνηθες έτος ανέμου προς αποφυγή της επίδρασης των κλιματικών συνθηκών (π.χ. ανομβρία ή μεγάλο ύψος βροχόπτωσης). Δεύτερον, η ανάλυση παρουσιάζεται κυρίως ως ο ποσοστιαίος βαθμός επίτευξης του στόχου. Για παράδειγμα, μια χώρα θα έχει επιτύχει θεωρητικά το 40% του στόχου το 2004 και το 50% το 2005[9]. Δεν διαθέτουν όλα τα κράτη μέλη στοιχεία για το 2005, έτσι παρέχονται στοιχεία τόσο για το 2004 όσο και για το 2005.

Επιπλέον εξετάζονται νέα στοιχεία στο πλαίσιο στήριξης για το 2005 και το πρώτο εξάμηνο του 2006. Εκτός από τις επίσημες πολιτικές, λαμβάνεται επίσης υπόψη η προοπτική των επενδυτών καθώς αποτελεί ικανοποιητική βάση για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας της αγοράς ανανεώσιμης ενέργειας σε μια χώρα και της ευρωστίας της αγοράς[10]. Σύμφωνα με το σημερινό καθεστώς της αγοράς και τις εφαρμοζόμενες πολιτικές, τα κράτη μέλη κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες:

1. Άριστα: καθ’ οδόν για την επίτευξη του στόχου το 2010 ((

2. Οι τρέχουσες εξελίξεις παρέχουν εύλογη ευκαιρία για την επίτευξη του στόχου του 2010 (

3. Απαιτείται επιπρόσθετη προσπάθεια για την επίτευξη του στόχου το 2010 (

4. Απαιτούνται εντονότερες επιπρόσθετες προσπάθειες για την επίτευξη του στόχου το 2010 ((

5. Πόρρω απέχον από τη δέσμευση ((

Συνοπτική ανασκόπηση της τρέχουσας κατάστασης σε κάθε κράτος μέλος παρέχεται παρακάτω. Επιπρόσθετες πληροφορίες διατίθενται στον πίνακα με τα χαρακτηριστικά κάθε χώρας.

[pic]

Σχήμα 3: Επίτευξη του στόχου των RES-E σε επίπεδο χώρας: πραγματική και ομαλοποιημένη διείσδυση επιπρόσθετων RES-E (2004 σε σύγκριση με το 1997)

[pic]

Σχήμα 4: Επίτευξη του στόχου των RES-E σε επίπεδο χώρας σε χώρες όπου διατίθενται ήδη στοιχεία για το 2005: πραγματική και ομαλοποιημένη διείσδυση επιπρόσθετων RES-E (2004 σε σύγκριση με το 1997)

1. Άριστα: καθ’ οδόν για την επίτευξη του στόχου το 2010 ((

Δανία . Έντονη αύξηση των RES-E, ιδίως της αιολικής ενέργειας. Κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως στην παράκτια αιολική ενέργεια. Υπό την προϋπόθεση ότι η τρέχουσα αύξηση θα συνεχιστεί, η Δανία εύκολα θα υπερβεί το στόχο της (29%) το 2010. Ο στόχος πιθανόν να επιτευχθεί τρία-τέσσερα έτη νωρίτερα.

Γερμανία . Έντονη ανάπτυξη της βιομηχανίας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η νέα κυβέρνηση συνεχίζει την ισχύουσα δέσμευση για την αγορά RES-E, διατηρώντας έτσι τη σταθερότητα της αγοράς.

Ουγγαρία. Έντονη αύξηση από το 2004 λόγω της στερεάς βιομάζας (ταυτόχρονη καύση). Ο στόχος του 5,8% για το 2010 επιτεύχθηκε το 2005. Τα νέα μέτρα που προγραμματίζει η κυβέρνηση πιθανόν να οδηγήσουν σε 7,9% ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2010[11], υπερβαίνοντας έτσι το στόχο τους.

2. Οι τρέχουσες εξελίξεις παρέχουν εύλογη ευκαιρία για την επίτευξη του στόχου το 2010 (

Φινλανδία. Παράγει περίπου το ¼ της ηλεκτρικής ενέργειας από RES-E, το ήμισυ από υδροηλεκτρική ενέργεια και το υπόλοιπο ήμισυ από βιομάζα. Η έμφαση στη νέα πολιτική δίνεται στην αυξημένη χρήση των τοπικών πόρων βιομάζας.[12]

Ιρλανδία. Συγκρατημένη αύξηση των RES-E, κυρίως λόγω της αιολικής ενέργειας. Tο νέο σύστημα στήριξης με καθορισμένη τιμή αγοράς (feed-in) αναμένεται να παράσχει θετικότερους επενδυτικούς όρους από το προηγούμενο σύστημα υποβολής προσφορών, αφήνοντας την Ιρλανδία σε ικανοποιητική θέση όσον αφορά την επίτευξη του στόχου το2010.

Λουξεμβούργο . Ικανοποιητική χρησιμοποίηση των RES-E, ιδίως βιομάζας και φωτοβολταϊκής ενέργειας. Η εισαγωγή τιμολογίων καθορισμένης τιμής αγοράς (feed-in tariff) αναμένεται να οδηγήσει σε αυξημένη διείσδυση των RES-E.

Ισπανία. Έντονη αύξηση της διείσδυσης RES-E λόγω κυρίως της αιολικής ενέργειας. Η Ισπανία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα παραγωγός αιολικής ενέργειας στον κόσμο και έχει υιοθετήσει μια ικανοποιητική προσέγγιση στην ενσωμάτωση υψηλών επιπέδων της διαλείπουσας αιολικής δυναμικότητας στο δίκτυο. Ωστόσο, η έντονη αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας υπερεπισκιάζει το εντυπωσιακό επίπεδο της χρησιμοποίησης ανανεώσιμων πηγών.

Σουηδία : Σθεναρή πολιτική υπέρ της βιομάζας κατά τα τελευταία έτη, με παραγωγή 3TWh από στερεά βιομάζα και προγραμματισμένη παραγωγή επιπλέον 3 TWh από συνδυασμένη καύση βιομάζας στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις. Το νέο νομοσχέδιο για την ενέργεια και η πολιτική με ορίζοντα το 2030 μπορούν να διατηρήσουν τα καλά αποτελέσματα των τελευταίων ετών.

Κάτω Χώρες. Σημαντική πρόοδος στις RES-E, ιδίως στη βιομάζα, λόγω της στήριξης του συστήματος των τιμολογίων καθορισμένης τιμής αγοράς (feed-in tariff) και των υψηλών τιμών του πετρελαίου. Ωστόσο, το αόριστο πάγωμα της χρηματοδοτικής στήριξης για καθαρή βιομάζα μεγάλης κλίμακας και παράκτιας αιολικής ενέργειας τον Αύγουστο του 2006 μπορεί να αποσταθεροποιήσει την αγορά για πρωτοβουλίες RES-E. Απαιτείται μεγαλύτερη βεβαιότητα και στήριξη για την επίτευξη του στόχου 9% το 2010.

3. Με επιπρόσθετες προσπάθειες είναι εφικτή η επίτευξη του στόχου το 2010 (

Τσεχική Δημοκρατία. Συγκρατημένη πρόοδος των RES-E λόγω αβεβαιότητας της χρηματοδοτικής στήριξης. Το αναθεωρημένο σύστημα στήριξης αναμένεται να παράσχει μεγαλύτερη στήριξη από το 2006 και εξής. Απαιτείται ταχύτερη ανάπτυξη προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του 8% για τις RES-E το 2010.

Λιθουανία. Συγκρατημένη μέχρι σήμερα πρόοδος. Οι τροποποιήσεις που έγιναν το 2005 στο σύστημα στήριξης των RES-E πρέπει να οδηγήσουν σύντομα σε απτά αποτελέσματα προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του 7% το 2010.

Πολωνία. Οι χαμηλές τιμές πράσινων πιστοποιητικών από κοινού με την έλλειψη προστίμων για μη συμμόρφωση οδήγησαν σε πολύ συγκρατημένη αύξηση των RES-E. Η βιομάζα και η αιολική ενέργεια ακολουθούν βραδείς ρυθμούς. Λόγω των υποχρεώσεων αυξημένης ποσόστωσης, από το 2007 και εξής αναμένονται υψηλότερες τιμές πιστοποιητικών και ταχύτερη ανάπτυξη των RES-E.

Σλοβενία. Η υψηλή ετήσια αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην κατανάλωση (4,5%) υπερεπισκιάζει τη συγκρατημένη ανάπτυξη των RES-E. Ωστόσο, το σύστημα στήριξης θέτει τη Σλοβενία σε ικανοποιητική θέση όσον αφορά την επίτευξη του στόχου του 33,6% το 2010.

Ηνωμένο Βασίλειο . Είναι εμφανής κάποια πρόοδος, ιδίως σχετικά με το βιοαέριο αλλά για να επιτευχθεί ο στόχος το 2010 πρέπει να αλλάξει η κρατική πολιτική για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

4. Απαιτούνται εντονότερες επιπρόσθετες προσπάθειες για την επίτευξη του στόχου το 2010 ((

Βέλγιο . Συγκρατημένη αύξηση. Η υποχρέωση ποσόστωσης προκάλεσε σημαντική αύξηση των πράσινων πιστοποιητικών. Ωστόσο, η έκφραση αυτού σε ηλεκτροπαραγωγή από RES-E ήταν συγκρατημένη. Απαιτείται μεγαλύτερη προσπάθεια για την επίτευξη του στόχου του 6%.

Ελλάδα. Συγκρατημένη αύξηση των RES-E, κυρίως λόγω διοικητικών φραγμών, αν και πρόσφατα εκδόθηκε νέος κανονισμός που αποσκοπεί στη μείωση αυτών των φραγμών. Η πρόσφατη σημαντική αύξηση της αιολικής ενέργειας (1000 MW που εγκαταστάθηκαν μέχρι το 2005) δίνει θετική ώθηση στην αγορά των RES-E. Απαιτούνται εντονότερες αυξήσεις των RES-E για την επίτευξη του στόχου του 20,1% το 2010.

Πορτογαλία. Ικανοποιητική πρόοδος από το 2004. Η κυβέρνηση βρίσκεται σήμερα στη διαδικασία υποβολής προσφορών για αιολικό πάρκο 1.500 MW. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να καταβληθούν έντονες προσπάθειες για την επίτευξη του στόχου το 2010, από κοινού με προσπάθειες για συγκράτηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.

5. Πόρρω απέχον από τη δέσμευση ((

Η αποτυχία ή η βραδύτητα στην ορθή εφαρμογή της οδηγίας για τις RES-E καταδεικνύεται συχνά από τη σοβαρότητα με την οποία επιδιώκονται οι στόχοι. Η βραδεία αύξηση των RES-E είναι συχνά το αποτέλεσμα καθυστερήσεων στον προγραμματισμό και διοικητικών φραγμών, περιορισμένης πρόσβασης στο δίκτυο (υποκειμενικοί, αδιαφανείς και μεροληπτικοί κανόνες για τη σύνδεση και εφαρμογή δικτύου) και λόγων συναφών με τη χρηματοδότηση.

Αυστρία. Η παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας κυριαρχείται από μονάδες υδροηλεκτρικής ενέργειας μεγάλης κλίμακας (60% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας). Τα τελευταία έτη, υπήρξε σημαντική αύξηση της δυναμικότητας στους τομείς της αιολικής ενέργειας και της βιομάζας λόγω του ευνοϊκού συστήματος τιμολόγησης με καθορισμένη τιμή αγοράς (feed-in tariff). Ωστόσο, σήμερα επικρατούν πενιχρές επενδυτικές συνθήκες λόγω του αναθεωρημένου συστήματος στήριξης, που οδηγεί σε στασιμότητα της ανάπτυξης των RES-E.

Κύπρος . Οι RES-E δεν χρησιμοποιούνται σχεδόν καθόλου. Το 2006 ξεκίνησε ένα νέο σύστημα τιμολόγησης με καθορισμένη τιμή αγοράς (feed-in tariff).

Εσθονία. Αύξηση της υδροηλεκτρικής ενέργειας και της βιομάζας οδήγησε σε συγκρατημένη ανάπτυξη των RES-E. Ωστόσο, το ισχύον καθεστώς στήριξης δεν φαίνεται επαρκές για την ανάπτυξη άλλων πηγών όπως η αιολική ενέργεια.

Γαλλία. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν εμφανή αποτελέσματα της επιπρόσθετης διείσδυσης RES-E. Η διαδικασία υποβολής προσφορών για RES-E από βιομάζα αναβλήθηκε εκ νέου. Οι βελτιώσεις των διοικητικών διαδικασιών μπορεί να επιφέρουν καλύτερα αποτελέσματα στο μέλλον.

Ιταλία. Η υποχρέωση ποσόστωσης που εφαρμόζεται στην Ιταλία οδήγησε σε νέα χρησιμοποίηση των RES-E στο παρελθόν. Ωστόσο, αυτό αντισταθμίστηκε πλήρως από την αύξηση της μεγάλης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Υπάρχει σημαντική απόκλιση μεταξύ της τρέχουσας διείσδυσης των RES-E και του στόχου του 25% το 2010. Τα διοικητικά προβλήματα παραμένουν ένας από τους σημαντικότερους φραγμούς στην αύξηση σε μια χώρα με υψηλό δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Λετονία . Η χρησιμοποίηση RES-E κυμαίνεται σε πολύ συγκρατημένα επίπεδα λόγω της έλλειψης σταθερού συστήματος στήριξης.

Μάλτα. Οι RES-E δεν χρησιμοποιούνται σχεδόν καθόλου. Δεν έχει εφαρμοστεί καμία στρατηγική για τις RES-E.

Σλοβακική Δημοκρατία. Πενιχρή πρόοδος των RES-E. Απαιτείται κατά πολύ εντονότερη στήριξη για την επίτευξη του στόχου του 31% το 2010.

Οι συζητήσεις για την επίτευξη του στόχου συνδέονται άμεσα με το επίπεδο στήριξης . Η στήριξη για ηλεκτρική ενέργεια από RES ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Η προηγούμενη έκθεση της Επιτροπής για τη στήριξη της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας[13] παρέχει διεξοδική αξιολόγηση των διαφορών. Η αιολική ενέργεια τυγχάνει πενιχρής στήριξης σε εννέα από τα εικοσιπέντε κράτη μέλη. Σε περιπτώσεις που η συνολική στήριξη που λαμβάνουν οι παραγωγοί είναι χαμηλότερη από το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής, δεν μπορεί να αναμένεται άνοδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Όσον αφορά την προερχόμενη από τη δασοκομία βιομάζα, τα μισά από τα κράτη μέλη δεν παρέχουν επαρκή στήριξη για την κάλυψη του κόστους της ηλεκτροπαραγωγής. Στην περίπτωση του βιοαερίου, στα ¾ σχεδόν των κρατών μελών, η στήριξη δεν επαρκεί για τη χρησιμοποίηση των RES-E.

Οι συζητήσεις για τα συστήματα στήριξης πρέπει επίσης να συνδέονται με το ζήτημα των διοικητικών φραγμών. Για την επίτευξη των στόχων διείσδυσης των RES-E με αποτελεσματικό ως προς το κόστος τρόπο, είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί διαδικασία που θα διευκολύνει με έγκαιρο και απλό τρόπο την ηλεκτροπαραγωγή από RES-E.

4. Αναπτυξη της ηλεκτρικησ ενεργειασ στους διαφορουσ τομεισ ανανεωσιμησ ενεργειασ: αιολικη ενεργεια, βιομαζα, υδροηλεκτρικη ενεργεια, γεωθερμικη και ηλιακη ενεργεια

Η υδροηλεκτρική ενέργεια παραμένει η δεσπόζουσα πηγή[14], αλλά νέες ανανεώσιμες πηγές όπως η αιολική ενέργεια ή η βιομάζα αρχίζουν να διαδραματίζουν κάποιο ρόλο. Η υδροηλεκτρική ενέργεια μεγάλης κλίμακας αποτελεί μια εδραιωμένη τεχνολογία με σχεδόν κορεσμένο δυναμικό στην ΕΕ-25. Για το λόγο αυτό δεν εξετάζεται στην παρούσα ανάλυση.

4.1. Αιολική ενέργεια. Διεύρυνση της ομάδας των τριών ηγετών και ο στόχος της παγκόσμιας αγοράς

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει ο παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα της αιολικής ενέργειας με μερίδιο 60% της παγκόσμιας αγοράς. Η παγκόσμια αγορά αιολικής ενέργειας αναπτύσσεται δυναμικά, με σημαντική ανάπτυξη της ασιατικής αγοράς (ιδίως από την Ινδία) και έντονη αύξηση του ποσοστού των βορειοαμερικανικών εγκαταστάσεων[15]. Το 2002, το 80% της παγκόσμιας δυναμικότητας ήταν εγκατεστημένο στη Γερμανία και την Ισπανία. Το 2005, το μερίδιο αυτό ανήλθε σε 56%. Η επιβράδυνση της εντυπωσιακής ετήσιας αύξησης στη Γερμανία αντισταθμίστηκε από την άνοδο σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές όπως αυτές του Ηνωμένου Βασιλείου, της Πορτογαλίας[16], και της Ιταλίας.

Από το 2000, η δυναμικότητα αιολικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 150% και άνω στην ΕΕ. Η αναμενόμενη στη Λευκή Βίβλο ποσότητα ανανεώσιμων ενεργειών[17] της τάξης των 40.000 MW επιτεύχθηκε πέντε έτη πριν από το χρονοδιάγραμμα. Η συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα αιολικής ενέργειας ύψους 40,455 MW παρήγαγε 82 TWh το 2005. Οι εξαίρετες επιδόσεις του τομέα της αιολικής ενέργειας επέτρεψαν στη βιομηχανία την αναβάθμιση του στόχου της των 75.000 MW το 2010.

Η νέα αιολική ενέργεια αντιπροσωπεύει το 33% της νέας δυναμικότητας ηλεκτροπαραγωγής στην ΕΕ. Το υπόλοιπο 67% είναι κυρίως συμβατικοί σταθμοί θερμικής ενέργειας. Οι RES-E από αιολική ενέργεια αποτελούν το 2,6% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το ισοδύναμο της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στη Δανία και την Πορτογαλία από κοινού. Η μέση ετήσια αύξηση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από αιολική ενέργεια ανήλθε σε 26% την τελευταία πενταετία.

Όπως αναφέρεται στην Ανακοίνωση της Επιτροπής του Δεκεμβρίου 2005[18] το 1/3 των χωρών της ΕΕ δεν παρέχουν επαρκή στήριξη στην αιολική ενέργεια. Στα μισά κράτη μέλη της ΕΕ, η αιολική ενέργεια δεν έχει τιθασευτεί επαρκώς. Η βασική αιτία αυτής της βραδείας ανάπτυξης δεν είναι η μη εκπόνηση πολιτικών αλλά καθυστερήσεις σε αδειοδοτήσεις, αθέμιτοι όροι πρόσβασης στο δίκτυο και βραδεία εφαρμογή και επέκταση του δικτύου ηλεκτροπαραγωγής. Τα στοιχεία αυτά εξακολουθούν να συνιστούν απειλή για τη μελλοντική αύξηση της αιολικής ενέργειας.

Η βιομηχανία έθεσε νέο στόχο της τάξης των 75.000 MW μέχρι το 2010. Η δυναμικότητα αυτή θα παρέχει κατά προσέγγιση 160 TWh, ποσότητα που αντιπροσωπεύει 4%-6% της ευρωπαϊκής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας το 2010. Για να επιτευχθεί αυτή η χρησιμοποίηση, η oμάδα των χωρών με «ικανοποιητικές επιδόσεις» πρέπει να διευρυνθεί. Η παράκτια αγορά θα αποτελέσει βεβαιότατα βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας τα επόμενα έτη.

Μπορεί να εξεταστεί η ενσωμάτωση σημαντικών μεριδίων αιολικής ενέργειας στο δίκτυο. Για παράδειγμα, το 2005, η αιολική ενέργεια κάλυψε το 18% της δανικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.

Η ευρωπαϊκή βιομηχανία αιολικής ενέργειας συμβάδιζε με την ανάπτυξη της παγκόσμιας αγοράς. Οι γερμανικές και ισπανικές μεγάλες βιομηχανικές μονάδες εξαρτώνται όλο και λιγότερο από την ανάπτυξη των εγχώριων αγορών τους, με αυξανόμενα μερίδια εξαγωγών. Η Δανία κατάφερε να διατηρήσει τον αριθμό των θέσεων απασχόλησης στον τομέα της αιολικής ενέργειας σε 20.000 λόγω της εξαγωγικής αγοράς της. Σύμφωνα με την BWE (Γερμανική Ένωση Αιολικής Ενέργειας), η γερμανική βιομηχανία αιολικής ενέργειας υπερηφανεύεται για κύκλο εργασιών της τάξης των 5,03 δισεκ. ευρώ το 2005. Το ήμισυ αυτού του ποσού, δηλ. 2,51 δισεκ. ευρώ, είναι ο κύκλος εργασιών των εξαγωγών. Η κατάσταση είναι παρεμφερής και για την απασχόληση, όπου οι εξαγωγές αντιστοιχούν σήμερα σε 31.900 από τις 63.800 θέσεις απασχόλησης της γερμανικής βιομηχανίας αιολικής ενέργειας.

Η ανάπτυξη της παγκόσμιας αγοράς αιολικής ενέργειας συνοδεύτηκε από ένα στάδιο βιομηχανικής αναδιοργάνωσης του τομέα. Η αναδιοργάνωση επέφερε ουσιαστικές αλλαγές στη βιομηχανική κατάσταση της αιολικής ενέργειας από το 2002. Σημειώθηκε σημαντική ενοποίηση της βιομηχανίας, με λιγότερους, μεγαλύτερους παράγοντες, ιδίως στην παγκόσμια αγορά. Οι εταιρείες μεσαίου και μικρότερου μεγέθους θα διαδραματίσουν κάποιο ρόλο, αν και στο επίπεδο μιας περισσότερο περιφερειακής αγοράς.

[pic]

Σχήμα 5: Ιστορική εξέλιξη της ηλεκτροπαραγωγής από αιολική ενέργεια στα κράτη μέλη της ΕΕ-25 την περίοδο 1990 - 2005[19] .

4.2. Βιομάζα

Τρεις τύποι καυσίμων συμβάλλουν στη συνολική ηλεκτροπαραγωγή από βιομάζα: στερεά βιομάζα, βιοαέριο και το βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα των δημοτικών στερεών αποβλήτων. Παρέχονται περαιτέρω στοιχεία για τη στερεά βιομάζα και το βιοαέριο. Η ηλεκτρική ενέργεια από βιομάζα αποτελεί το 2% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Η συνολική βιομάζα αυξήθηκε κατά 18% το 2002, 13% το 2003, 19% το 2004 και 23% το 2005[20]. Σαφώς η πρόοδος επιταχύνθηκε σημαντικά τα τελευταία έτη. Εάν ο ρυθμός αύξησης του 2004 παρεκταθεί στο 2010, η συνολική συμβολή της βιομάζας θα φθάσει περίπου τα 167 TWh, ποσότητα που αντιστοιχεί στην ηλεκτροπαραγωγή από βιομάζα που απαιτείται για την επίτευξη του στόχου του 21% ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμη ενέργεια[21]. Αλλά το 2005 η συμβολή της βιομάζας από τις Κάτω Χώρες κινδυνεύει να καταστεί απλώς μια βραχυπρόθεσμη επιτυχία.[22]

[pic]

Σχήμα 6: Ιστορική εξέλιξη της ηλεκτροπαραγωγής από στερεά βιομάζα, βιοαέριο και δημοτικά στερεά απόβλητα στα κράτη μέλη της ΕΕ-25 την περίοδο 1990 – 2004 και παρέκταση στο 2010 υπό την προϋπόθεση ετήσιου ρυθμού αύξησης 19%[23].

4.2.1. Στερεά βιομάζα

Η ηλεκτρική ενέργεια από στερεά βιομάζα παράγεται βάσει της καύσης δασοκομικών και γεωργικών προϊόντων και των υπολειμμάτων των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από θερμική ενέργεια. Καθώς με την πρόοδο της συνολικής βιομάζας, η ανάπτυξη της στερεάς βιομάζας επιταχύνθηκε σημαντικά το 2004 και το 2005, οι ετήσιοι ρυθμοί αύξησης τα τελευταία έτη ανήλθαν σε επίπεδο ΕΕ-25 σε 20% το 2002, 1% το 2003 και 25% το 2004.

Η εξέλιξη στην ΕΕ-25 εμφαίνεται στο Σχήμα 7. Την περίοδο 2002-2004, περίπου 10 TWh επιπλέον ηλεκτροπαραγωγής προστέθηκαν στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Τη σημαντικότερη συμβολή στη συνολική ηλεκτροπαραγωγή RES-E από βιομάζα είχαν η Φινλανδία και η Σουηδία, ακολουθούμενες από τη Γερμανία, την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Δανία, την Αυστρία και τις Κάτω Χώρες.

Οι φραγμοί υποδομής για περαιτέρω αύξηση είναι σημαντικότεροι από τους οικονομικούς. Το σχέδιο δράσης για τη βιομάζα [24], που αποσκοπεί στην αυξημένη χρήση βιομάζας, εξετάζει τα προβλήματα που είναι εμφανή στις παρούσες αγορές βιομάζας της Ευρώπης. Ορίζει επίσης ένα συντονισμένο πρόγραμμα κοινοτικής δράσης. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν τη βελτίωση της προσφοράς και ζήτησης βιομάζας, τον υπερκερασμό των τεχνικών φραγμών και την ενίσχυση της έρευνας και ανάπτυξης.

Ασφαλώς οι μακροπρόθεσμες παραδόσεις στον τομέα της βιομάζας και η σημασία της δασοκομίας, από κοινού με το γεγονός ότι οι περισσότερες εγκαταστάσεις είναι βιομηχανικές μονάδες μεγάλης κλίμακας που λειτουργούν με συνδυσμένο τρόπο θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας (CHP), αποτελούν ισχυρούς παράγοντες που στηρίζουν την ανάπτυξη του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα στις σκανδιναβικές χώρες. Η ανάπτυξη στη Γερμανία καθοδηγείται κυρίως από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής μεσαίας κλίμακας μέχρι 20 MW, ενώ λόγω της ειδικής στήριξης της CHP, αυξανόμενο μερίδιο της μονάδας βιομάζας λειτουργεί με τη μέθοδο της συμπαραγωγής.

Σχεδόν τα μισά από τα κράτη μέλη επιτρέπουν την ταυτόχρονη καύση στερεάς βιομάζας σε συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Όπως φαίνεται ιδίως από το βρετανικό και ουγγρικό παράδειγμα, η επιλογή αυτή επιτρέπει ιδίως υψηλούς ρυθμούς αύξησης. Στο ΗΒ, η ηλεκτρική ενέργεια από βιομάζα που παράγεται από διεργασίες ταυτόχρονης καύσης δέσποζε σαφώς στη συνολική ηλεκτροπαραγωγή από στερεά βιομάζα το 2004 και αυξήθηκε κατά σχεδόν 75% (+1,4 TWh) το 2005. Σήμερα, 630.000 τόνοι βιομάζας χρησιμοποιούνται ως καύσιμο στις τρεις μεγαλύτερες μονάδες ταυτόχρονης καύσης στην Ουγγαρία.

[pic]

Σχήμα 7: Ιστορική εξέλιξη της ηλεκτροπαραγωγής από στερεά βιομάζα (συμπεριλαμβανομένων δημοτικών στερεών αποβλήτων) στα κράτη μέλη της ΕΕ-25 την περίοδο 1990 – 2005 [25].

Η Επιτροπή ενέκρινε και υπέβαλε κοινοτικό σχέδιο δράσης για τα δάση στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο[26]. Το συγκεκριμένο σχέδιο δράσης στηρίζει μεταξύ άλλων τη χρήση δασικών πόρων ως ενεργειακή πρώτη ύλη. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την παραγωγή στερεάς βιομάζας.

4.2.2. Βιοαέριο

Δεδομένου ότι οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου είναι σήμερα ιδιαίτερα υψηλές, είναι σπατάλη να παράγουμε βιοαέριο και στη συνέχεια να το βλέπουμε να καίει απλώς στην ατμόσφαιρα. Το 2005, περίπου 5 Mtoe παρήχθησαν με αυτό τον τρόπο για ενεργειακές χρήσεις σε διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι συνολικοί πόροι εκτιμώνται ότι υπερβαίνουν τα 20 Mtoe με την τρέχουσα παραγωγή αποβλήτων. Η ενεργειακή εκμετάλλευση του βιοαερίου δεν είναι μόνο ζήτημα ενεργειακής παραγωγής, αλλά ζήτημα επεξεργασίας αποβλήτων και περιβαλλοντικής μελέτης. Περίπου το ήμισυ των ευρωπαϊκών αποβλήτων απλώς καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής.

Περίπου τα 2/3 του βιοαερίου χρησιμοποιούνται για ηλεκτροπαραγωγή και το 1/3 για παραγωγή θέρμανσης. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο εκτιμάται σε 14,9 TWh το 2004. Το ήμισυ αυτής της ηλεκτρικής ενέργειας επιτυγχάνεται μέσω μονάδων CHP.

Το βιοαέριο προέρχεται από διάφορους τύπους διεργασιών, π.χ. από αέρια συλλεγόμενα σε χώρους υγειονομικής ταφής που δημιουργούνται από βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα σε χωματερές – όχι ιδιαίτερα αποδοτικά από περιβαλλοντική άποψη – ή παραγόμενα μέσω δεξαμενής χώνευσης. Η επεξεργασία εξαρτάται από το είδος των αποβλήτων. Το βιοαέριο μπορεί να παραχθεί από οικιακά απορρίμματα ή γεωργικά απόβλητα, όπως υγρά λιπάσματα και απόβλητα καλλιεργειών. Το βιοαέριο μπορεί να τύχει επεξεργασίας σε μικρές ενιαίες μονάδες βιοαερίου σε κλίμακα γεωργικής εκμετάλλευσης ή συλλογικές και κεντρικές μονάδες. Οι εν λόγω μονάδες, που έχουν αναπτυχθεί κυρίως στη Δανία, μπορούν να επεξεργάζονται ταυτόχρονα διάφορους τύπους αποβλήτων, πρωτίστως λιπάσματα και υγρά λιπάσματα ανάμικτα με διάφορα άλλα οργανικά απόβλητα. Οι μονάδες που λειτουργούν αποκλειστικά με βιοαέριο αποτελούν έναν αποτελεσματικό τρόπο διαχείρισης των βιοαποβλήτων από τη γεωργία και τη βιομηχανία, και το μέγεθος αυτών των μονάδων επιτρέπει επίσης την αποδοτική χρησιμοποίηση του ενεργειακού περιεχομένου των αποβλήτων. Υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης αυτής της τεχνολογίας.

Οι ετήσιοι ρυθμοί αύξησης της ηλεκτροπαραγωγής από βιοαέριο ήταν υψηλοί την τελευταία δεκαετία και ανήλθαν σε 24% το 2002, 13% το 2003, 22% το 2004 και 15% το 2005.

[pic]

Σχήμα 8: Ιστορική εξέλιξη της ηλεκτροπαραγωγής από βιομάζα στα κράτη μέλη της ΕΕ-25 την περίοδο 1990 - 2005[27].

Η εφαρμογή ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών κανονισμών όσον αφορά τους περιορισμούς και τη φορολογία των χώρων υγειονομικής ταφής ενθαρρύνει τους ιθύνοντες για την εξεύρεση ενεργειακών και φιλικών προς το περιβάλλον λύσεων με σκοπό την επεξεργασία των οργανικών αποβλήτων αμέσως μετά τη συλλογή τους. Ωστόσο, περίπου το ήμισυ των ευρωπαϊκών δημοτικών αποβλήτων καταλήγουν ακόμα σε χώρους υγειονομικής ταφής, πράγμα που σημαίνει απόρριψη αποβλήτων και πολύτιμης ενέργειας.

Εκτός από την παραγωγή θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας, το βιοαέριο μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο μεταφορών. Η Σουηδία έχει από το προηγούμενο έτος ήδη 779 λεωφορεία που κινούνται με βιοαέριο, περισσότερα από 4.500 αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν καύσιμο το οποίο είναι μίγμα βενζίνης και βιοαερίου ή φυσικού αερίου, καθώς και ένα τρένο που κινείται με τον ίδιο τρόπο.

Το ¼ των χωρών της ΕΕ παρέχουν επαρκή στήριξη για την ανάπτυξη του βιοαερίου.

4.3. Φωτοβολταϊκή ηλιακή ενέργεια

Η συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα φωτοβολταϊκής ενέργειας στην ΕΕ έχει αναπτυχθεί με πρωτοφανή μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης της τάξης του 70% την τελευταία πενταετία, από 127 MWp[28] το 2000 σε 1,794 MWp στο τέλος του 2005. Η εντυπωσιακή αύξηση της συνολικής εγκατεστημένης δυναμικότητας στην Ευρώπη καθοδηγείται από τη Γερμανία: το 86% της τρέχουσας εγκατεστημένης δυναμικότητας φωτοβολταϊκής ενέργειας στην ΕΕ βρίσκεται στη Γερμανία. Οι λοιπές ευρωπαϊκές αγορές έχουν πλήρως διαφορετική διάσταση. Οι Κάτω Χώρες έχουν άνω των 50 MWp εγκατεστημένων και η Ισπανία 58 MWp. Ένας άλλος δείκτης, ο λόγος της «κατά κεφαλήν ηλεκτροπαραγωγής αιχμής» των 25 κρατών μελών της ΕΕ, έχει επίσης αυξηθεί αξιοσημείωτα. Ανήλθε από 2,5 Wp ανά κάτοικο το 2004 σε 3,9 Wp ανά κάτοικο 2005. Συγκριτικά: η Ιαπωνία (128 εκατ. κάτοικοι) έχει εγκατεστημένη δυναμικότητα 8,9 Wp/κάτοικο, ενώ οι ΗΠΑ (291 εκατ. κάτοικοι) έχουν εγκατεστημένη δυναμικότητα 1,3 Wp/κάτοικο.

Η φωτοβολταϊκή ενέργεια είναι κυρίως μια αποκεντρωμένη τεχνολογία. Όταν είναι εγκατεστημένη σε οροφές κτιρίων, η ηλεκτρική ενέργεια έχει το πλεονέκτημα της παροχής του διπλάσιου επιπέδου πρωτογενούς ενέργειας, λόγω των απωλειών μετατροπής σε θερμικά βασισμένη ηλεκτροπαραγωγή και επιπλέον εξοικονόμηση των απωλειών μεταφοράς και διανομής. Ο συγκεκριμένος τομέας έχει υψηλή τεχνολογική συνιστώσα, δομοστοιχειωτό χαρακτήρα και υψηλά μακροπρόθεσμο δυναμικό[29].

4.4. Υδροηλεκτρική ενέργεια μικρής κλίμακας

Η τρέχουσα ευρωπαϊκή τάση όσον αφορά την πρόοδο της δυναμικότητας μικρής μονάδας δεν είναι ιδιαίτερα δυναμική, λόγω διοικητικών και περιβαλλοντικών φραγμών. Παρόλα αυτά, ο τομέα έχει πραγματικό δυναμικό που μπορεί να δημιουργήσει σταθερή και ζωηρή οικονομική δραστηριότητα

Ο όρος «υδροηλεκτρική ενέργεια μικρής κλίμακας» αναφέρεται συνήθως σε μονάδες υδροηλεκτρικής ενέργειας με δυναμικότητα άνω των 10 MW. Σε άλλες περιοχές του πλανήτη, το όριο ηλεκτροπαραγωγής που χωρίζει «μεγάλες» και «μικρές» υδραυλικές μονάδες μπορεί να διαφέρει σημαντικά. Για παράδειγμα, όλες οι εγκαταστάσεις κάτω των 50 MW θεωρούνται μικρές υδραυλικές μονάδες στην Κίνα. Η εν λόγω ανανεώσιμη πηγή ενέργειας χαρακτηρίζεται από σημαντικά διαφορετικό δυναμικό και κόστος ηλεκτροπαραγωγής σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η υδροηλεκτρική δυναμικότητα μικρής κλίμακας αυξήθηκε ετησίως κατά 3,8% κατά μέσο όρο την τελευταία τετραετία στην ΕΕ-25. Οι βασικοί λόγοι της βραδείας ανάπτυξης είναι ιδίως το αξιοποιούμενο δυναμικό και οι υψηλοί διοικητικοί φραγμοί (π.χ. περιβαλλοντικές άδειες). Σε σύγκριση με την κατάσταση στην ΕΕ-15, τα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην ΕΕ το Μάιο του 2004 κατέδειξαν δυναμικότερη ανάπτυξη στο συγκεκριμένο τομέα, λόγω κυρίως της ανάπτυξης στη Σλοβενία και την Πολωνία. Η ΕΕ-10 κατέγραψε υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης περίπου 8% την περίοδο 2000-2004.

[pic]

Σχήμα 9: Ιστορική εξέλιξη της εγκατεστημένης δυναμικότητας υδροηλεκτρικής ενέργειας μικρής κλίμακας στα κράτη μέλη της ΕΕ-25 την περίοδο 1990 - 2005[30].

4.5. Γεωθερμική ενέργεια

Σε παγκόσμια κλίμακα, ο γεωθερμικός τομέας είναι σήμερα ο τέταρτος μεγαλύτερος τομέας ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μετά την υδροηλεκτρική ενέργεια, τη βιομάζα και την αιολική ενέργεια. Στο τέλος του 2004, αντιπροσώπευε 8.911 MW εγκατεστημένα παγκοσμίως. Η Ευρώπη διαθέτει το 9% της παγκόσμιας γεωθερμικής δυναμικότητας.

Ωστόσο, οι μεγάλες γεωθερμικές χρήσεις στην Ευρώπη δεν είναι στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας αλλά στη χρήση θέρμανσης όπου το μεγαλύτερο μέρος της εκμετάλλευσης γίνεται στον κτιριακό τομέα μέσω αντλιών γεωθερμικής θέρμανσης[31].

Στην ΕΕ, η ηλεκτροπαραγωγή από γεωθερμικές πηγές χρησιμοποιείται σήμερα κυρίως στην Ιταλία, στην Πορτογαλία (Αζόρες) και τη Γαλλία. Ο αδιαφιλονίκητος Ευρωπαίος ηγέτης είναι η Ιταλία, με συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα της τάξης των 790 MWe, που υπερβαίνει το 95% της συνολικής εγκατεστημένης δυναμικότητας στην ΕΕ-25. Εκτός από αυτές τις χώρες που κατέχουν ηγετική θέση, παρατηρούνται νέες εξελίξεις στην Αυστρία και τη Γερμανία με δυαδικό τεχνολογικό κύκλο που παράγει ταυτόχρονα ηλεκτρική ενέργεια και θέρμανση.

Η βιομηχανία αντλιών θέρμανσης είναι ασυγκρίτως ο δυναμικότερος από τους γεωθερμικούς τομείς αλλά οι εφαρμογές της θέρμανσης υπερβαίνουν το πεδίο της παρούσας έκθεσης της Επιτροπής. Η εξέλιξη της γεωθερμικής ηλεκτρικής ενέργειας θα εξαρτάται σημαντικά από τις δυνατότητες ταυτόχρονης παραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας.

[pic]

Σχήμα 10 : Ιστορική εξέλιξη της ηλεκτροπαραγωγής από γεωθερμικές πηγές στα κράτη μέλη της ΕΕ-25 την περίοδο 1990 - 2005[32].

5. Νομικη εφαρμογη της οδηγιασ

H οδηγία, που έχει στόχο την αύξηση της συμβολής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή, καλύπτει 4 βασικούς τομείς: καθορισμός εθνικών ενδεικτικών στόχων για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμης πηγές ενέργειας· ορθολογικοποίηση των διοικητικών διαδικασιών για νέους παραγωγούς RES· διασφάλιση δίκαιης μεταχείρισης για παραγωγούς RES που επιδιώκουν σύνδεση με το εθνικό διασυνδεδεμένο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας· και θέσπιση αμοιβαία αναγνωρισμένων εγγυήσεων προέλευσης για ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επιπλέον, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή οφείλουν να υποβάλουν έκθεση σχετικά με την πρόοδο της επίτευξης του εθνικού ενδεικτικού και γενικού κοινοτικού στόχου για το μερίδιο κατανάλωσης της ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας.

Το άρθρο 3 παράγραφος 1 επιτρέπει στην Επιτροπή να ελέγχει κατά πόσο τα κράτη μέλη έλαβαν τα κατάλληλα μέτρα για την επίτευξη των εθνικών ενδεικτικών στόχων τους[33].

Όλα τα κράτη μέλη έχουν μεταφέρει τυπικά την οδηγία, πράγμα που συνεπάγεται ότι τα κράτη μέλη έχουν, κατ’ ελάχιστο, εφαρμόσει πρωτογενή νομοθεσία που καλύπτει τις βασικές διατάξεις της οδηγίας. Σε ορισμένα κράτη μέλη η πλήρης μεταφορά απαιτεί επίσης παράγωγη νομοθεσία.

Απαιτήσεις | Λόγοι για τους οποίους κινήθηκε η διαδικασία παράβασης |

Άρθρο 9 – Γενική μεταφορά- Νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις. | Ελλιπής μεταφορά της οδηγίας λόγω έλλειψης παράγωγης νομοθεσίας |

Άρθρο 3 – Στοχοθέτηση και λήψη κατάλληλων μέτρων για αύξηση του μεριδίου της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές | Έλλειψη δέσμευσης όσον αφορά το στόχο |

Άρθρο 5 – Εγγύηση προέλευσης | Δεν εφαρμόστηκε πλήρως ένα σύστημα εγγυήσεων προέλευσης |

Άρθρο 6 – Διοικητικές διαδικασίες | Πολύπλοκες, αδιαφανείς ή/και μεροληπτικές διαδικασίες αδειοδότησης για έκδοση αδειών κατασκευής και λειτουργίας μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές |

Άρθρο 7 – Όροι πρόσβασης στο δίκτυο | Αδιαφανείς και μεροληπτικοί όροι όσον αφορά την πρόσβαση στο δίκτυο και τους κανόνες επιμερισμού/ανάληψης του κόστους των διαφόρων επενδύσεων του δικτύου (σύνδεση, επέκταση και εφαρμογή). |

Οι διαδικασίες παράβασης σχετικά με την οδηγία 2001/77/EΚ κινούνται είτε βάσει καταγγελιών που λαμβάνει η Επιτροπή είτε από την Επιτροπή βάσει των εκθέσεων από κράτη μέλη ή άλλων πληροφοριών όσον αφορά τις εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές που κοινοποιούνται στις υπηρεσίες της Επιτροπής.

6. Συμπερασματα και μελλοντικεσ δρασεις

Μια νέα τάση που αναδύεται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η αυξανόμενη ενημέρωση σχετικά με τoυς βασικούς κινητήριους παράγοντες της ανανεώσιμης ενέργειας: αειφορία, ανταγωνιστικότητα, ασφάλεια του εφοδιασμού[34]. Ιστορικά, η βιομηχανία καθοδηγείται από κίνητρα «από την κορυφή προς τη βάση» όπως επιδοτήσεις και δημοσιονομικά μέτρα που αποσκοπούν στην επίτευξη μακροοικονομικών και περιβαλλοντικών στόχων. Ωστόσο, η ζήτηση ανανεώσιμης ενέργειας καθίσταμαι ένας διαρκώς περισσότερο σημαντικός κινητήριος παράγοντας «από τη βάση προς την κορυφή» για τη βιομηχανία. Οι αυξανόμενες τιμές της ηλεκτροπαραγωγής αναγκάζουν τους καταναλωτές να εξετάζουν διάφορες στρατηγικές εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια. Η ζήτηση ενέργειας θα συνεχίσει την ανοδική της πορεία εφόσον δεν εφαρμόζονται στην πραγματικότητα μέτρα για την ενεργειακή απόδοση. Το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε 40% κατά μέσο όρο την περίοδο 2004-2005 όπου οι εμπορικοί και βιομηχανικοί καταναλωτές επλήγησαν περισσότερο.

Οι παραγωγοί ανανεώσιμης ενέργειας κατέστησαν σημαντικοί παράγοντες στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Υπάρχει ανάγκη κατάλληλης ενσωμάτωσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η αρχή της πρόσβασης τρίτων είναι θεμελιώδης διότι επιτρέπει οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές να τροφοδοτούν το δίκτυο και να προσελκύουν νέους επενδυτές στην αγορά. Η λειτουργία και οι επενδύσεις σε ηλεκτροπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές είναι αποδοτικότερες όταν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εκτίθενται σε ενδεικτικές τιμές της αγοράς. Η εσωτερική αγορά επιτρέπει τη συγκέντρωση ηλεκτροπαραγωγής παρέχοντας έτσι οφέλη απόδοσης για παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές τόσο σε μεγάλη όσο και σε μικρή κλίμακα. Το διασυνοριακό εμπόριο επιτρέπει στην ηλεκτρική ενέργεια να πωλείται από μια περιοχή με πλεόνασμα σε ευρεία πελατειακή βάση, ή στην ηλεκτρική ενέργεια να εισάγεται από μεγαλύτερη απόσταση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για περιοχές με υψηλή πυκνότητα ηλεκτροπαραγωγής από αιολική ενέργεια.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν επίσης «φράκτη» προστασίας από τη μεταβλητότητα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ευρώπη δεν μπορεί να αντέξει την αποτυχία στην πολιτική της για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ορισμένα κράτη μέλη – Δανία, Γερμανία, Ισπανία, Ιρλανδία, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες και Λουξεμβούργο – φαίνεται να επιτυγχάνουν τους στόχους που αποδέχτηκαν βάσει της οδηγίας. Αυτό οφείλεται κυρίως στις προσπάθειες αυτών των λίγο χωρών στις οποίες η ΕΕ μπορεί στην καλύτερη περίπτωση να επιτύχει μερίδιο 19% της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές το 2010. Άλλα κράτη μέλη μπορεί να επιτύχουν τους εθνικούς τους στόχους εφόσον ενδυναμώσουν τις πολιτικές τους. Σημαντικός αριθμός κρατών μελών όμως δείχνουν φθίνοντα μερίδια της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές.

Η αιολική ενέργεια είναι σαφώς μια επιτυχία με ισχυρή ευρωπαϊκή ανάπτυξη και αυξανόμενη παγκόσμια αγορά. Η βιομάζα – ο κοιμισμένος γίγαντας – αρχίζει να αφυπνίζεται, ενώ οι πηγές βιοαερίου και ταυτόχρονης καύσης αυξήθηκαν επίσης την τελευταία διετία. Με τις ήδη εφαρμοζόμενες πολιτικές, το συνολικό μερίδιο της ηλεκτροπαραγωγής θα φθάσει το 19% μέχρι το 2010.

Η προσέγγιση της επίτευξης του στόχου μπορεί να θεωρηθεί μερική επιτυχία, αν και υπάρχει ακόμα σημαντικό πεδίο βελτιώσεων. Η Επιτροπή επιθυμεί να συνεχίσει την προσπάθεια για την επίτευξη αειφόρου τάσης στην ηλεκτρική ενέργεια και προτείνει τις ακόλουθες δράσεις.

Οκτώ βασικοί τομείς δράσης για την ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια πρέπει να αναπτυχθούν άμεσα:

1 Τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόσουν ορθώς και πλήρως την οδηγία για την ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια.

2. Απαιτείται άμεση άρση των διοικητικών φραγμών, της αθέμιτης πρόσβασης στο δίκτυο και των πολύπλοκων διαδικασιών.

3. Πρέπει να επέλθει βελτιστοποίηση των συστημάτων στήριξης όπως ορίζεται στο έγγραφο COM (2005) 675 τελικό. Η Επιτροπή θα επανεξετάσει, το 2007, την κατάσταση όσον αφορά τα συστήματα στήριξης των κρατών μελών για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με σκοπό την εκτίμηση της απόδοσής τους και την ανάγκη πρότασης εναρμονισμένων συστημάτων στήριξης για ανανεώσιμες πηγές στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Αν και τα εθνικά συστήματα μπορεί ακόμα να απαιτούν μια μεταβατική περίοδο μέχρις ότου η εσωτερική αγορά καταστεί πλήρως λειτουργική, τα εναρμονισμένα συστήματα στήριξης πρέπει να αποτελούν το μακροπρόθεσμο στόχο.

4. Αφύπνιση του τομέα της βιομάζας μέσω των δράσεων του σχεδίου δράσης για τη βιομάζα. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην αύξηση της χρήσης βιομάζας για CHP.

5. Μακροπρόθεσμη αξιοπιστία: η Επιτροπή θα προτείνει το 2007 νέο νομικό πλαίσιο για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως αναφέρεται στο Οδικό χάρτη για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

6. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τις αρμόδιες για το δίκτυο αρχές, τα εποπτικά όργανα για την ηλεκτρική ενέργεια στην Ευρώπη και τη βιομηχανία των ανανεώσιμων πηγών προκειμένου να καταστεί δυνατή η καλύτερη ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο δίκτυο ηλεκτροπαραγωγής και θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις ειδικές απαιτήσεις που σχετίζονται με την κατά πολύ μεγαλύτερη χρησιμοποίηση της παράκτιας αιολικής ενέργειας, ιδίως όσον αφορά τις διασυνοριακές συνδέσεις δικτύου. Πρέπει να εξεταστούν οι ευκαιρίες που παρέχει το σύστημα ΤΕΝ-ενέργεια. Θα ξεκινήσουν οι εργασίες για ευρωπαϊκό παράκτιο υπερ-δίκτυο.

7. Η εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα αναπτυχθεί κατά τρόπο σύμφωνο με την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η ελευθέρωση, ιδίως όσον αφορά τη διαφάνεια, το διαχωρισμό και την υψηλότερη δυναμικότητα μεταξύ φορέων διασύνδεσης, προσφέρει επίσης την ευκαιρία για την είσοδο νέων καινοτόμων παραγόντων στην αγορά.

8. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρέπει να ενσωματωθούν ταχέως στη στρατηγική της Λισσαβόνας της Ευρωπαϊκή Ένωσης μέσω του προγράμματος για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (CIP), τα περιφερειακά ταμεία και το ταμείο συνοχής, την αγροτική ανάπτυξη και την ενισχυμένη ΕΤΑ την περίοδο 2007-2013.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ [35]

Αξιολόγηση της προόδου των κρατών μελών προς το στόχο του 2010 (%)

Έτος αναφοράς (1997 ή 2000) | Επιτευχθείσα διείσδυση 2004/2005 | Ομαλοποιημένη διείσδυση 2004/2005 | Στόχος μέχρι το 2010 | Κατάταξη |

Δανία | 8.7 | 25.8 (2005) | 27.3 (2005) | 29.0 | (( |

Γερμανία | 4.5 | 10.4 (2005) | 10.8 (2005) | 12.5 | (( |

Ουγγαρία | 0.7 | 4.4 (2005) | 4.0(2005) | 3.6 | (( |

Φινλανδία | 24.7 | 25.0 (2005) | 25.4(2005) | 31.5 | ( |

Ιρλανδία | 3.6 | 6.1(2005) | 8.0 (2005) | 13.2 | ( |

Λουξεμβούργο | 2.1 | 3.6 (2005) | 4.0 (2005) | 5.7 | ( |

Ισπανία | 19.9 | 17.2 (2005) | 21.6 (2005) | 29.4 | ( |

Σουηδία | 49.1 | 53.2 (2005) | 52.0 (2005) | 55.2 | ( |

Κάτω Χώρες | 3.5 | 6.9 (2005) | 6.5 (2005) | 9.0 | ( |

Τσεχική Δημοκρατία | 3.8 | 4.8 (2005) | 4.0 (2005) | 8 | ( |

Λιθουανία | 3.3 | 3.7 (2004) | 3.3 (2004) | 7 | ( |

Πολωνία | 1.6 | 2.8 (2005) | 3.2 (2005) | 7.5 | ( |

Σλοβενία | 29.9 | 29.1 (2004) | 29.4 (2004) | 33.6 | ( |

Ηνωμένο Βασίλειο | 1.7 | 4.1 (2005) | 4.2 (2005) | 10.0 | ( |

Βέλγιο | 1.1 | 1.8 (2005) | 1.9 (2005) | 6.0 | ( |

Ελλάδα | 8.6 | 9.1 (2005) | 7.7 (2005) | 20.1 | ( |

Πορτογαλία | 38.5 | 14.8 (2005) | 28.8 (2005) | 39.0 | ( |

Αυστρία | 70.0 | 54.9 (2005) | 57.5 (2005) | 78.1 | (( |

Κύπρος | 0.0 | 0.0 (2004) | 0.0 (2004) | 6 | (( |

Εσθονία | 0.2 | 0.7 (2004) | 0.7 (2004) | 5.1 | (( |

Γαλλία | 15.0 | 11.0 (2005) | 14.2 (2005) | 21.0 | (( |

Ιταλία | 16.0 | 15.3 (2005) | 16.0 (2005) | 25.0 | (( |

Λετονία | 42.4 | 47.1 (2004) | 43.9 (2004) | 49.3 | (( |

Μάλτα | 0.0 | 0.0 (2004) | 0.0 (2004) | 5 | (( |

Σλοβακική Δημοκρατία | 17.9 | 15.4 (2005) | 14.9 (2005) | 31 | (( |

EΕ των 25 | 12.9 | 13.7 (2004) | 14.5 (2004) | 21.0 |

[1] Οδηγία 2001/77/ΕΚ, της 27ης Σεπτεμβρίου 2001, για την προαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. ΕΕ L283/33 της 27.10.2001.

[2] COM (2004) 366 τελικό, «Το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας της ΕΕ » , Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2004.

[3] Η Ισπανία κατασκεύασε το 2006 έναν μεγάλο θερμοηλιακό σταθμό ισχύος 11 MW και αυτή τη στιγμή βρίσκονται υπό κατασκευή 65 MW. Μέχρι σήμερα μόνο η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο παρέχουν ρητώς κίνητρα για την κατασκευή συστημάτων που χρησιμοποιούν την ενέργεια των ωκεανών. Το μεγάλο παλιρροϊκό εύρος κατά μήκος της δυτικής ακτής της Αγγλίας και της Ουαλίας προσφέρει ορισμένες από τις πλέον ευνοϊκές συνθήκες στον κόσμο για τη χρήση της παλιρροϊκής ενέργειας. Στην Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής «Προς μια μελλοντική θαλάσσια πολιτική για την Ένωση», COM(2006) 275 τελικό, η ενέργεια των κυμάτων, η παλιρροϊκή ενέργεια και η υπεράκτια αιολική ενέργεια αναφέρονται ως οι δυνητικές μορφές ενέργειας του εγγύς μέλλοντος.

[4] Πηγή Στατιστική Υπηρεσία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Eurostat) έως το 2004. Το έτος 2005 περιλαμβάνει προσωρινά στοιχεία από τον ΔΟΕ και τα κράτη μέλη.

[5] Τα στοιχεία για το 2005 είναι προσωρινά από τον ΔΟΕ και τα κράτη μέλη. Τα ενοποιημένα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Eurostat) δίνουν 14% έως το 2004. Το σημείο εκκίνησης για την οδηγία ήταν το 13%.

[6] Εάν η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην EΕ των 25 ήταν σταθερή από το 1997, το σημερινό μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα ήταν σήμερα 16%.

[7] Πηγή Στατιστική Υπηρεσία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Eurostat) έως το 2004. Το έτος 2005 περιλαμβάνει προσωρινά στοιχεία από τον ΔΟΕ και τα κράτη μέλη.

[8] Η ανάλυση των επιτευγμάτων βασίζεται στο έργο προόδου "Ανάλυση της επίτευξης των εθνικών και κοινοτικών στόχων του 2010 βάσει της οδηγίας 2001/77/EΚ", και του έργου EurObserv'ER.

[9] Εν γένει, τα τελευταία ενοποιημένα στατιστικά στοιχεία χρονολογούνται από το 2004. Ορισμένα κράτη μέλη υπέβαλαν στοιχεία για το 2005 και είναι γνωστές οι στατιστικές για την αιολική ενέργεια, τη φωτοβολταϊκή ενέργεια και το βιοαέριο για το 2005. Τα στοιχεία για τη βιομάζα είναι προσωρινά στοιχεία από τον ΔΟΕ. Όταν διατίθενται σε επίπεδο κράτους μέλους, τα στοιχεία για το 2005 δεν λαμβάνονται υπόψη.

[10] Επενδυτικός δείκτης αναφοράς Ernst &Young.

[11] Έκθεση σχετικά με την κατάσταση της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δημοκρατία της Ουγγαρίας, Υπουργείο Οικονομίας και Μεταφορών, Βουδαπέστη, Φεβρουάριος 2006.

[12] Η υψηλή μεταβλητότητα της υδροηλεκτρικής ενέργειας από κοινού με σημαντικό μερίδιο της εν λόγω ενέργειας στη Φινλανδία εξηγεί τη διαφορά μεταξύ πραγματικών και ομαλοποιημένων ποσοστών στο Σχήμα 1.

[13] COM (2005) 627 τελικό, 7.12.2005, Ανακοίνωση της Επιτροπής για τη στήριξη της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

[14] Η υδροηλεκτρική ενέργεια (μικρής και μεγάλης κλίμακας) παρήγαγε το 67% της συνολικής ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας το 2005.

[15] Η ανανέωση του αμερικανικού συστήματος Production Tax Credit (PTC) (Εκπτώσεις φόρου παραγωγής) μέχρι το 2007 καθησύχασε τους Αμερικανούς επενδυτές που εγκατέστησαν άνω των 2.400 MW το 2004. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εγκατέστησε 6.165.7 MW το 2005.

[16] Η Πορτογαλία έγινε η έβδομη χώρα της ΕΕ που υπερέβη το όριο των 1.000-MW με συνολική σωρευθείσα εγκατεστημένη δυναμικότητα 1,021 MW στο τέλος του 2005. Η Πορτογαλία διπλασίασε στην πράξη την εγκατεστημένη δυναμικότητά της εντός ενός έτους προσθέτοντας 500 MW. Τα ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα οφείλονται στην άρση των διοικητικών φραγμών και σε ένα ιδιαίτερα ελκυστικό σύστημα τιμών αγοράς.

[17] COM (1997) 599 τελικό, 26.11.1997, Ανακοίνωση της Επιτροπής «Ενέργεια για το μέλλον: ανανεώσιμες πηγές ενέργειας - Λευκή βίβλος για κοινοτική στρατηγική και σχέδιο δράσης».

[18] COM (2005) 627 τελικό, 7.12.2005, Ανακοίνωση της Επιτροπής για τη στήριξη της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

[19] Πηγή Eurostat μέχρι 2004. Το έτος 2005 περιλαμβάνει προσωρινά στοιχεία από τον ΔΟΕ και τα κράτη μέλη.

[20] Για το 2005 περιλαμβάνονται προσωρινά στοιχεία από τον ΔΟΕ.

[21] Υπό τον όρο ότι η συνολική βιομάζα συμβάλλει στο 40%, η αιολική ενέργεια 50% και οι λοιπές RES-E στο 10% της επιπρόσθετης ηλεκτροπαραγωγής RES-μέχρι το 2010 σε σύγκριση με το 2001. Βλ. COM (2004) 366 τελικό για αποσαφήνιση αυτών των εκτιμήσεων.

[22] Η ολλανδική κυβέρνηση έχει παγώσει το σύστημα στήριξης της βιομάζας. Η σουηδική επιτυχία στη βιομάζα προέρχεται από τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής και όχι από την πρόσφατα αναπτυχθείσα δυναμικότητα.

[23] Πηγή Eurostat μέχρι 2004. Το έτος 2005 περιλαμβάνει προσωρινά στοιχεία από τον ΔΟΕ και τα κράτη μέλη.

[24] COM (2005) 628 τελικό. Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το σχέδιο δράσης για τη βιομάζα, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2005.

[25] Πηγή Eurostat μέχρι 2004. Το έτος 2005 περιλαμβάνει προσωρινά στοιχεία από τον ΔΟΕ και τα κράτη μέλη.

[26] COM (2006) 302 τελικό, Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με κοινοτικό σχέδιο δράσης για τα δάση, Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2006.

[27] Πηγή Eurostat μέχρι 2004. Το έτος 2005 περιλαμβάνει προσωρινά στοιχεία από τον ΔΟΕ και τα κράτη μέλη.

[28] Συνήθως η δυναμικότητα της ηλιακής φωτοβολταϊκής ενέργειας εκφράζεται σε watt peak (μέγιστη ισχύς) (Wp). Είναι η παραγωγή Ισχύος Συνεχούς Ρεύματος ενός ηλιακού στοιχείου μετρούμενου βάσει τυποποιημένων όρων της βιομηχανίας. Οι όροι αυτοί είναι φωτισμός 1000 Watts/m², 25°C θερμοκρασία περιβάλλοντος και φάσμα που σχετίζεται με την ηλιακή ακτινοβολία που διέρχεται μέσω της ατμόσφαιρας (AM ή Μάζα Αέρα (Air Mass) 1.5).

[29] Ένα ικανοποιητικό παράδειγμα καινοτόμων πολιτικών για περαιτέρω στήριξη της φωτοβολταϊκής ενέργειας προέρχεται από την Ισπανία, που ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που θέσπισε εθνική υποχρέωση για τα κτίρια προκειμένου να ληφθούν μέτρα για την ενεργειακή απόδοση και την ελάχιστη χρησιμοποίηση της ηλιακής ενέργειας (ηλιακή θερμική ή φωτοβολταϊκή ενέργεια) σε νέα κτίρια ή κτίρια που αναμορφώνονται. Υπάρχει υποχρέωση ελάχιστης συμβολής της φωτοβολταϊκής ενέργειας στη συνολική προσφορά ηλεκτρικής ενέργειας για νέα κτίρια του τριτογενούς τομέα με επιφάνεια άνω συγκεκριμένου αριθμού τ.μ.

[30] Πηγή: Eurostat.

[31] Στην Ευρώπη, η γεωθερμική δυναμικότητα ανέρχεται σε 6,589.8 MWth (συμπεριλαμβανομένων 4,531 MWth από αντλίες θέρμανσης).

[32] Πηγή: Eurostat.

[33] "Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την προώθηση της αύξησης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας η οποία παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας […]. Τα μέτρα αυτά πρέπει να είναι ανάλογα με τον επιδιωκόμενο στόχο".

[34] COM (2006) 105 τελικό της 8.3.2005. Ανακοίνωση της Επιτροπής Ευρωπαϊκή στρατηγική για αειφόρο, ανταγωνιστική και ασφαλή ενέργεια. Μάρτιος 2005.

[35] Η Ρουμανία και η Βουλγαρία έχουν θέσει στόχο μέχρι το 2010, διατηρώντας το στόχο της διευρυμένης Ένωση στο 21%. Η Ρουμανία έχει θέσει το στόχο για μετάβαση από 28% σε 33% μέχρι το 2010 και η Βουλγαρία από 6% σε 11% μέχρι το 2010. Η επόμενη έκθεση της Επιτροπής το 2008 θα εξετάσει το βαθμό επίτευξης των εθνικών στόχων τους.