[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 12.12.2006

COM(2006) 786 τελικό

Ανακοίνωση

σχετικά με το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας

Ανακοίνωση

σχετικά με το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας (ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΟΧ)

1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2004 ζήτησε να εκπονηθεί μια συνολική στρατηγική για την προστασία των έργων υποδομής ζωτικής σημασίας. Η Επιτροπή εξέδωσε στις 20 Οκτωβρίου 2004 ανακοίνωση σχετικά με την προστασία των έργων υποδομής ζωτικής σημασίας στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, στην οποία διατύπωνε προτάσεις για την ενδυνάμωση της πρόληψης, της ετοιμότητας και της αντιμετώπισης των τρομοκρατικών επιθέσεων με την εμπλοκή και έργων υποδομής ζωτικής σημασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την "Πρόληψη, ετοιμότητα και αντιμετώπιση των τρομοκρατικών επιθέσεων", καθώς και το κοινοτικό "Πρόγραμμα αλληλεγγύης για τις συνέπειες των τρομοκρατικών απειλών και επιθέσεων", τα οποία ενεκρίθησαν από το Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2004, προσυπέγραφαν την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει ένα "Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας (ΕΠΠΥΖΣ)" και συγκατένευαν στη σύσταση από την Επιτροπή ενός Δικτύου Πληροφοριών Προειδοποίησης για την Υποδομή Ζωτικής Σημασίας (ΔΠΠΥΖΣ).

Τον Νοέμβριο του 2005, η Επιτροπή εξέδωσε την πράσινη βίβλο για το "Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας (ΕΠΠΥΖΣ)", το οποίο περιελάμβανε πολιτικές επιλογές για τον τρόπο σύστασης των ΕΠΠΥΖΣ και ΔΠΠΥΖΣ.

Τον Δεκέμβριο του 2005, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΔΕΥ) σχετικά με την προστασία της υποδομής ζωτικής σημασίας καλούσαν την Επιτροπή να διατυπώσει πρόταση για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας.

Η παρούσα ανακοίνωση εκθέτει τις αρχές, τις διαδικασίες και τα μέσα που προτείνονται για την υλοποίηση του ΕΠΠΥΖΣ. Η υλοποίηση του ΕΠΠΥΖΣ θα συμπληρώνεται, εφόσον συντρέχει περίπτωση, με επιμέρους ανακοινώσεις, οι οποίες θα εκθέτουν την προσέγγιση της Επιτροπής σε συγκεκριμένους τομείς ΥΖΣ[1].

2. ΣΚΟΠΟΣ, ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΠΠΥΖΣ

2.1. Σκοπός του ΕΠΠΥΖΣ

Το ΕΠΠΥΖΣ έχει ως γενικό στόχο τη βελτίωση της προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας στην ΕΕ. Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί με τη δημιουργία ενός κοινοτικού δικτύου για την προστασία των έργων υποδομής ζωτικής σημασίας, το οποίο προβλέπεται στην παρούσα ανακοίνωση.

2.2. Είδη απειλών που πρέπει να αντιμετωπισθούν με το ΕΠΠΥΖΣ

Αν και η απειλή από την τρομοκρατία αναγνωρίζεται ότι έχει προτεραιότητα, η προστασία των έργων ΥΖΣ θα βασίζεται σε μια προσέγγιση για όλους τους κινδύνους. Εάν το επίπεδο των μέτρων προστασίας σε κάποιον συγκεκριμένο τομέα των έργων ΥΖΣ κριθεί επαρκές, οι εμπλεκόμενοι παράγοντες θα πρέπει να εστιάσουν τις προσπάθειές τους στις απειλές στις οποίες είναι ευάλωτοι.

2.3. Αρχές

Οι ακόλουθες βασικές αρχές θα αποτελέσουν τον οδηγό για την υλοποίηση του ΕΠΠΥΖΣ:

- Επικουρικότητα – Οι προσπάθειες της Επιτροπής στον τομέα της ΠΥΖΣ θα εστιασθούν στα έργα υποδομής που είναι ζωτικής σημασίας από ευρωπαϊκή μάλλον παρά από εθνική ή περιφερειακή σκοπιά. Παρά το γεγονός αυτό, η Επιτροπή είναι δυνατόν, οσάκις τούτο ζητηθεί και με συνεκτίμηση των υφιστάμενων αρμοδιοτήτων και διαθέσιμων πόρων της Κοινότητας, να συνδράμει τα κράτη μέλη ως προς την εθνική υποδομή ζωτικής σημασίας.

- Συμπληρωματικότητα – Η Επιτροπή θα προσπαθήσει να αποφύγει την επανάληψη ήδη γνωστών προσπαθειών, τόσο σε κοινοτικό όσο και σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, εφόσον αυτές έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές ως προς την προστασία της υποδομής ζωτικής σημασίας. Το ΕΠΠΥΖΣ θα συμπληρώσει έτσι και θα βασισθεί στα ισχύοντα τομεακά μέτρα.

- Εμπιστευτικότητα – Τόσο σε κοινοτικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, οι Πληροφορίες Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας (ΠΠΥΖΣ) θα διαβαθμίζονται κατάλληλα και θα είναι προσπελάσιμες μόνο εφόσον συντρέχει λόγος ενημέρωσης. Η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την υποδομή ζωτικής σημασίας θα γίνεται σε πλαίσιο εμπιστοσύνης και ασφάλειας.

- Συνεργασία των εμπλεκομένων παραγόντων – Όλοι οι παράγοντες οι εμπλεκόμενοι στο θέμα αυτό θα λάβουν μέρος, ενόσω τούτο θα είναι δυνατόν, στην εκπόνηση και στην εφαρμογή του ΕΠΠΥΖΣ. Πρόκειται για τους κύριους/διαχειριστές των έργων υποδομής ζωτικής σημασίας που έχουν χαρακτηρισθεί ως κοινοτικού ενδιαφέροντος, καθώς και για τις δημόσιες αρχές και λοιπούς εμπλεκόμενους φορείς.

- Αναλογικότητα – Μέτρα θα προτείνονται μόνο εφόσον έχει διαπιστωθεί ανάγκη μετά από ανάλυση των υφιστάμενων κενών ασφαλείας, θα είναι δε ανάλογα προς το επίπεδο κινδύνου και το είδος της αντίστοιχης απειλής.

- Προσέγγιση κατά τομέα – Επειδή διάφοροι τομείς διαθέτουν ιδιαίτερη εμπειρία, εμπειρογνωμοσύνη και απαιτήσεις σε σχέση με την ΠΥΖΣ, το ΕΠΠΥΖΣ θα εκπονηθεί κατά τομέα και θα υλοποιηθεί με βάση εγκεκριμένο κατάλογο των τομέων ΠΥΖΣ.

2.4. Το πλαίσιο του ΕΠΠΥΖΣ

Το εν λόγω πλαίσιο αποτελείται από :

- μια διαδικασία για τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό της Ευρωπαϊκής Υποδομής Ζωτικής Σημασίας (ΕΥΣΖ), καθώς και από μια κοινή προσέγγιση για την αξιολόγηση των αναγκών για τη βελτίωση της προστασίας της υποδομής αυτής. Για την εφαρμογή τους πρόκειται να εκδοθεί οδηγία·

- μέτρα για τη διευκόλυνση της εφαρμογής του ΕΠΠΥΖΣ, συμπεριλαμβανόμενου ενός σχεδίου δράσης, του Δικτύου Πληροφοριών Προειδοποίησης για την Υποδομή Ζωτικής Σημασίας (ΔΠΠΥΖΣ), της προσφυγής στις ομάδες εμπειρογνωμόνων ΠΥΖΣ σε κοινοτικό επίπεδο, των διαδικασιών ανταλλαγής πληροφοριών ΠΥΖΣ και του προσδιορισμού και ανάλυσης των αλληλεξαρτήσεων·

- υποστήριξη των κρατών μελών σχετικά με την εθνική Υποδομή Ζωτικής Σημασίας, η οποία θα είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί από κάποιο κράτος μέλος. Στην παρούσα ανακοίνωση περιέχεται μια βασική προσέγγιση της προστασίας της εθνικής ΥΖΣ·

- σχέδιο αντιμετώπισης απρόοπτων καταστάσεων·

- μια εξωτερική παράμετρο·

- συνοδευτικά οικονομικά μέτρα, και ιδίως το προτεινόμενο κοινοτικό πρόγραμμα "Πρόληψη, ετοιμότητα, διαχείριση των επιπτώσεων της τρομοκρατίας και των λοιπών συναφών κινδύνων" για την περίοδο 2007-2013, τα οποία θα επιτρέψουν τη χρηματοδότηση των μέτρων ΠΥΖΣ τα οποία είναι δυνατόν να αναχθούν σε κοινοτικό επίπεδο.

Καθένα από τα ως άνω μέτρα εξετάζεται στη συνέχεια.

2.5. Η ομάδα επαφών ΠΥΖΣ

Απαιτείται ένας κοινοτικός μηχανισμός για τον στρατηγικό συντονισμό, καθώς και μια βάση συνεργασίας για την προώθηση των εργασιών για τις γενικές παραμέτρους του ΕΠΠΥΖΣ και των επιμέρους τομεακών ενεργειών. Ως εκ τούτου, θα συσταθεί μια ομάδα επαφών ΠΥΖΣ.

Η ομάδα επαφών ΠΥΖΣ θα συγκεντρώνει τους υπευθύνους επαφών των κρατών μελών και θα προεδρεύεται από την Επιτροπή. Κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να καθορίσει έναν υπεύθυνο επαφών ΠΥΖΣ, ο οποίος θα συντονίζει τα ζητήματα ΠΥΖΣ εντός του κράτους μέλους αλλά και με τα λοιπά κράτη μέλη, το Συμβούλιο και την Επιτροπή, Ο καθορισμός του σημείου επαφών δεν θα αποκλείει τις λοιπές αρχές του εκάστοτε κράτους μέλους από τη συμμετοχή στα ζητήματα ΠΥΖΣ.

3. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ (ΕΥΖΣ)

Η Ευρωπαϊκή Υποδομή Ζωτικής Σημασίας περιλαμβάνει εκείνα τα έργα υποδομής που είναι υψίστης σημασίας για την Κοινότητα και τα οποία, σε περίπτωση βλάβης ή καταστροφής τους, θα επηρέαζαν δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, ή ένα μόνο κράτος μέλος εφόσον το εκάστοτε έργο βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος. Συμπεριλαμβάνονται και οι διασυνοριακές επιπτώσεις των αλληλεξαρτήσεων μεταξύ διασυνδεόμενων έργων υποδομής σε πολλούς τομείς. Η διαδικασία για τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό της Ευρωπαϊκής Υποδομής Ζωτικής Σημασίας, καθώς και μια κοινή προσέγγιση της αξιολόγησης των αναγκών βελτίωσης της προστασίας των αντίστοιχων έργων υποδομής θα περιλαμβάνονται σε σχετική οδηγία.

4. ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΕΠΠΥΖΣ

Η Επιτροπή θα λάβει διάφορα μέτρα για τη διευκόλυνση της εφαρμογής του ΕΠΠΥΖΣ και για την προώθηση του έργου της Κοινότητας στον τομέα της ΠΥΖΣ.

4.1. Σχέδιο δράσης ΕΠΠΥΖΣ

Το ΕΠΠΥΖΣ θα είναι μια εξελικτική διαδικασία, ενώ θα πραγματοποιείται και τακτική ανασκόπηση με τη μορφή του σχεδίου δράσης ΕΠΠΥΖΣ. Αυτό το σχέδιο δράσης θα θέτει τις ενέργειες που θα πρέπει να υλοποιούνται και τις αντίστοιχες προθεσμίες. Το εν λόγω σχέδιο δράσης (παράρτημα) θα αναπροσαρμόζεται τακτικά ανάλογα με την πραγματοποιούμενη πρόοδο.

Το σχέδιο δράσης ΕΠΠΥΖΣ οργανώνει τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την ΠΥΖΣ γύρω από τρεις άξονες:

- Άξονας 1: Θα περιλαμβάνει τις στρατηγικές πλευρές του ΕΠΠΥΖΣ και την εκπόνηση οριζόντιων μέτρων για όλες τις εργασίες ΠΥΖΣ.

- Άξονας 2: Θα περιλαμβάνει τα έργα ΕΥΖΣ και θα εφαρμόζεται σε τομεακό επίπεδο.

- Άξονας 3: Θα υποστηρίζει τα κράτη μέλη στις δραστηριότητές τους που έχουν σχέση με την εθνική ΥΖΣ.

Το σχέδιο δράσης ΕΠΠΥΖΣ θα εφαρμοσθεί με συνεκτίμηση των ιδιαιτεροτήτων των διάφορων τομέων και με τη συμμετοχή, εφόσον τούτο κρίνεται ενδεδειγμένο, και άλλων ενδιαφερομένων.

4.2. Δίκτυο Πληροφοριών Προειδοποίησης για την Υποδομή Ζωτικής Σημασίας (ΔΠΠΥΖΣ)

Το Δίκτυο Πληροφοριών Προειδοποίησης για την Υποδομή Ζωτικής Σημασίας (ΔΠΠΥΖΣ) θα συγκροτηθεί μέσω χωριστής πρότασης της Επιτροπής και με τη δέουσα μέριμνα για την αποφυγή αλληλεπικαλύψεων. Θα αποτελεί τη βάση για την ανταλλαγή των βέλτιστων πρακτικών με ασφαλή τρόπο, ενώ θα συμπληρώνει τα υφιστάμενα δίκτυα και θα μπορούσε να αποτελέσει και μια εναλλακτική βάση για την ανταλλαγή μηνυμάτων ταχείας προειδοποίησης στο πλαίσιο του συστήματος ARGUS της Επιτροπής. Η αναγκαία πιστοποίηση ασφαλείας του συστήματος αυτού θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες.

4.3. Ομάδες εμπειρογνωμόνων

Ο διάλογος μεταξύ των εμπλεκομένων παραγόντων είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της προστασίας της υποδομής ζωτικής σημασίας στην ΕΕ. Οσάκις θα απαιτείται συγκεκριμένη εμπειρογνωμοσύνη, η Επιτροπή θα είναι δυνατόν να συγκροτεί μια ομάδα εμπειρογνωμόνων σε κοινοτικό επίπεδο, με σκοπό την εξέταση σαφώς καθορισμένων ζητημάτων και τη διευκόλυνση του διαλόγου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σχετικά με την ΠΥΖΣ. Οι ομάδες εμπειρογνωμόνων θα υποστηρίζουν το ΕΠΠΥΖΣ με τη διευκόλυνση της ανταλλαγής απόψεων σε ζητήματα ΠΥΖΣ με τη μορφή παροχής συμβουλών. Αυτές οι ομάδες εμπειρογνωμόνων θα αποτελούν εθελοντικό μηχανισμό, στον οποίο θα συγκεντρώνονται δημόσιοι και ιδιωτικοί πόροι για την επίτευξη του στόχου ή των στόχων που θα κρίνονται ως αμοιβαίου συμφέροντος τόσο για τους πολίτες όσο και για τον ιδιωτικό τομέα.

Οι ομάδες εμπειρογνωμόνων ΠΥΖΣ δεν πρόκειται να αντικαταστήσουν άλλες ομάδες που ήδη υπάρχουν ή που θα μπορούσαν να προσαρμοσθούν στις ανάγκες του ΕΠΠΥΖΣ, ούτε πρόκειται να παρεμβαίνουν στις άμεσες ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ των εμπλεκόμενων κλάδων, των αρχών των κρατών μελών και της Επιτροπής.

Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων για την ΠΥΖΣ σε κοινοτικό επίπεδο θα έχει σαφώς καθορισμένους στόχους, χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη των στόχων αυτών και σαφείς όρους συμμετοχής. Οι ομάδες εμπειρογνωμόνων ΠΥΖΣ θα διαλύονται μετά την επίτευξη των στόχων τους.

Τα συγκεκριμένα καθήκοντα των ομάδων εμπειρογνωμόνων ΠΥΖΣ είναι δυνατόν να ποικίλλουν ανάλογα με τα ιδιάζοντα χαρακτηριστικά των επιμέρους τομέων ΥΖΣ. Τα καθήκοντα αυτά είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν και τα εξής:

- Συνδρομή στον προσδιορισμό των τρωτών σημείων, των αλληλεξαρτήσεων και των βέλτιστων πρακτικών κάθε τομέα.

- Συνδρομή στην εκπόνηση των μέτρων για τη μείωση και/ή την εξάλειψη των σημαντικότερων τρωτών σημείων, καθώς και στην κατάρτιση δεικτών μέτρησης των επιδόσεων.

- Διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών ΠΥΖΣ, της κατάρτισης και της εδραίωσης κλίματος εμπιστοσύνης.

- Εκπόνηση και προώθηση "επιχειρηματικών παραδειγμάτων", για να καταδειχθεί στα μέλη κάθε τομέα η αξία της συμμετοχής στα σχέδια και πρωτοβουλίες προστασίας της υποδομής.

- Παροχή εμπειρογνωμοσύνης για κάθε επιμέρους τομέα και συμβουλών για τομείς όπως η έρευνα και η ανάπτυξη.

4.4. Διαδικασία ανταλλαγής πληροφοριών ΠΥΖΣ

Η διαδικασία ανταλλαγής πληροφοριών ΠΥΖΣ μεταξύ των εμπλεκόμενων παραγόντων απαιτεί σχέση εμπιστοσύνης, έτσι ώστε ο κάτοχος ευαίσθητων ή προσωπικών πληροφοριών που έχουν ανταλλαγεί οικειοθελώς να μη γνωστοποιούνται στο κοινό, τα δε ευαίσθητα δεδομένα να προστατεύονται. Πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για τον σεβασμό της ιδιωτικότητας.

Οι εμπλεκόμενοι παράγοντες θα λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των πληροφοριών που αναφέρονται σε ζητήματα όπως η ασφάλεια της ΥΖΣ και η αξιολόγηση κινδύνων και απειλών. Το προσωπικό χειρισμού διαβαθμισμένων πληροφοριών θα γίνεται με τον κατάλληλο βαθμό ασφάλειας εκ μέρους του κράτους μέλους του οποίου το εκάστοτε πρόσωπο είναι υπήκοος.

Επιπλέον δε, η ανταλλαγή πληροφοριών ΠΥΖΣ θα αναγνωρίζει ότι ορισμένες τέτοιες πληροφορίες, αν και αδιαβάθμητες, είναι δυνατόν να είναι ευαίσθητες και, ως εκ τούτου, να πρέπει να τύχουν προσοχής.

Η ανταλλαγή πληροφοριών ΠΥΖΣ θα διευκολύνει:

- τη βελτίωση και την ακρίβεια των πληροφοριών και την κατανόηση ως προς τις αλληλεξαρτήσεις, τις απειλές, τα τρωτά σημεία, τα συμβάντα στον τομέα της ασφάλειας, τα αντίμετρα και τις βέλτιστες πρακτικές για την ΠΥΖΣ·

- την αύξηση της ευαισθητοποίησης ως προς τα ζητήματα της ΠΥΖΣ·

- τον διάλογο μεταξύ των εμπλεκομένων παραγόντων·

- την καλύτερη στόχευση της κατάρτισης, της έρευνας και της ανάπτυξης.

4.5. Προσδιορισμός των αλληλεξαρτήσεων

Ο προσδιορισμός και η ανάλυση των αλληλεξαρτήσεων, τόσο γεωγραφικών όσο και τομεακών, θα αποτελέσουν σημαντικό στοιχείο για τη βελτίωση της ΠΥΖΣ στην ΕΕ. Αυτή η εξελικτή διαδικασία θα τροφοδοτεί την αξιολόγηση των τρωτών σημείων, των απειλών και των κινδύνων στο πλαίσιο της ΠΥΖΣ στην ΕΕ.

5. ΕΘΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ

Με βάση τις υφιστάμενες αρμοδιότητες της Κοινότητας, η ευθύνη για την προστασία της εθνικής ΥΖΣ ανήκει σε εκείνους που έχουν την κυριότητα/διαχείριση αυτής της υποδομής καθώς και στα κράτη μέλη. Η Επιτροπή θα υποστηρίζει τα κράτη μέλη στις σχετικές προσπάθειες, εφόσον τούτο θα της ζητείται.

Για τη βελτίωση της προστασίας της εθνικής ΥΖΣ, κάθε κράτος μέλος ενθαρρύνεται να εκπονήσει ένα εθνικό πρόγραμμα για την προστασία της υποδομής αυτής. Στόχος των προγραμμάτων αυτών θα είναι να καταγράφεται η προσέγγιση κάθε κράτους μέλους στην προστασία της εθνικής ΥΖΣ που βρίσκεται στην επικράτειά του. Τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να αναφέρονται κατ' ελάχιστον στα εξής:

- στον προσδιορισμό και στον χαρακτηρισμό από το κράτος μέλος των έργων εθνικής ΥΖΣ σύμφωνα με προκαθορισμένα εθνικά κριτήρια, τα οποία θα πρέπει να καθορίζονται από κάθε κράτος μέλος με γνώμονα τουλάχιστον τις ακόλουθες ποιοτικές και ποσοτικές επιπτώσεις της βλάβης ή της καταστροφής ενός συγκεκριμένου έργου υποδομής:

- Εύρος: Η βλάβη ή η καταστροφή ενός συγκεκριμένου έργου υποδομής θα ταξινομείται ανάλογα με το εύρος της γεωγραφικής περιοχής που θα μπορούσε να πληγεί από την απώλεια ή τη μη διαθεσιμότητά του.

- Σοβαρότητα: Οι συνέπειες της βλάβης ή της καταστροφής ενός συγκεκριμένου έργου υποδομής θα αξιολογούνται βάσει:

- της επίδρασης στο κοινό (πληττόμενος πληθυσμός)·

- της οικονομικής επίδρασης (σπουδαιότητα της οικονομικής απώλειας και/ή της υποβάθμισης προϊόντων και υπηρεσιών)·

- των περιβαλλοντικών επιπτώσεων·

- των πολιτικών επιπτώσεων·

- των ψυχολογικών επιπτώσεων·

- των επιπτώσεων στη δημόσια υγεία.

Όπου δεν υπάρχουν τέτοια κριτήρια, η Επιτροπή θα συνδράμει τα κράτη μέλη, εφόσον της το ζητήσουν, στην εκπόνηση τέτοιων κριτηρίων παρέχοντάς τους τη σχετική μεθοδολογία·

- στην καθιέρωση διαλόγου με τους κύριους/διαχειριστές έργων ΥΖΣ·

- στον προσδιορισμό των γεωγραφικών και των τομεακών αλληλεξαρτήσεων·

- στην εκπόνηση σχεδίων αντιμετώπισης απρόοπτων καταστάσεων για την εθνική ΥΖΣ, όπου τούτο κρίνεται σημαντικό.

Κάθε κράτος μέλος καλείται να βασίσει το εθνικό του πρόγραμμα για την ΠΥΖΣ στον κοινό κατάλογο των τομέων ΥΖΣ που καταρτίζεται για την ΕΥΖΣ.

Η καθιέρωση παρόμοιων προσεγγίσεων της προστασίας της εθνικής ΥΖΣ στα κράτη μέλη θα συνέβαλε στην εξασφάλιση του ότι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες σε ολόκληρη την Ευρώπη θα ωφεληθούν από τη μη υπαγωγή τους στα μεταβαλλόμενα πλαίσια που οδηγούν σε πρόσθετα έξοδα, καθώς και του ότι η εσωτερική αγορά δεν θα νοθεύεται.

6. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΑΠΡΟΟΠΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

Ο σχεδιασμός αντιμετώπισης απρόοπτων καταστάσεων αποτελεί βασικό στοιχείο της διαδικασίας ΠΥΖΣ, έτσι ώστε να ελαχιστοποιούνται οι πιθανές επιπτώσεις τυχόν βλάβης ή καταστροφής κάποιου έργου ΥΖΣ. Η εκπόνηση μιας συνεκτικής προσέγγισης της κατάρτισης των σχεδίων αντιμετώπισης απρόοπτων καταστάσεων, με εξέταση ζητημάτων όπως η συμμετοχή των κυρίων/διαχειριστών έργων ΥΖΣ, η συνεργασία με τις εθνικές αρχές και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ γειτονικών χωρών, θα αποτελούσε σημαντικό στοιχείο της εφαρμογής του ΕΠΠΥΖΣ.

7. ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ

Η τρομοκρατία, οι λοιπές εγκληματικές δραστηριότητες, οι φυσικές καταστροφές και οι λοιπές αιτίες ατυχημάτων δεν περιορίζονται από τα εθνικά σύνορα. Οι απειλές δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν μόνο σε εθνικό επίπεδο. Ως εκ τούτου, η εξωτερική παράμετρος της ΠΥΖΣ πρέπει να ληφθεί πλήρως υπόψη κατά την εφαρμογή ου ΕΠΠΥΖΣ. Η διασύνδεση και η αλληλεξάρτηση των σημερινών οικονομιών και κοινωνιών σημαίνουν ότι ακόμη και μια βλάβη εκτός κοινοτικών συνόρων είναι δυνατόν να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην Κοινότητα και στα κράτη μέλη της. Είναι επίσης αληθές ότι η βλάβη ή η καταστροφή ενός έργου ΥΖΣ εντός της ΕΕ είναι δυνατόν να έχει καταστροφικές επιπτώσεις στους εταίρους της ΕΕ. Τέλος, η επιδίωξη του στόχου της ενίσχυσης της προστασίας της ΥΖΣ εντός της ΕΕ θα ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο αναταράξεων στην οικονομία της ΕΕ, οπότε θα συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο.

Κατά συνέπεια, η ενδυνάμωση της συνεργασίας σε ζητήματα ΠΥΖΣ πέραν της ΕΕ, μέσω μέτρων με τη μορφή μνημονίων συναντίληψης κατά τομείς (π.χ εκπόνηση κοινών προτύπων, ανάληψη κοινών μελετών ΠΥΖΣ, προσδιορισμός κοινών κατηγοριών απειλών και ανταλλαγή των βέλτιστων πρακτικών στην ΠΥΖΣ), καθώς και η ενθάρρυνση της ενίσχυσης των προτύπων ΠΥΖΣ εκτός Κοινότητας θα πρέπει να αποτελέσουν σημαντικά στοιχεία του ΕΠΠΥΖΣ. Η εξωτερική συνεργασία σε ζητήματα ΠΥΖΣ θα εστιασθεί πρωτίστως στους γείτονες της ΕΕ. Ωστόσο, λόγω της παγκόσμιας διασύνδεσης ορισμένων τομέων, συμπεριλαμβανόμενων των χρηματοοικονομικών αγορών και των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας, μια συνολικότερη προσέγγιση θα ήταν δικαιολογημένη. Ο διάλογος και η ανταλλαγή των βέλτιστων πρακτικών θα απαιτήσουν, ωστόσο, τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων εταίρων της ΕΕ και των διεθνών οργανισμών. Επίσης, η Επιτροπή θα συνεχίσει την προώθηση βελτιώσεων στην προστασία της ΥΖΣ στις τρίτες χώρες, στο πλαίσιο της ομάδας G-8, του προγράμματος Euromed και της ευρωπαϊκής πολιτικής καλής γειτονίας, μέσω των υφιστάμενων δομών και πολιτικών, συμπεριλαμβανόμενης της "Πρωτοβολίας Σταθερότητας".

8. ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Το κοινοτικό πρόγραμμα "Πρόληψη, ετοιμότητα και διαχείριση των επιπτώσεων της τρομοκρατίας και των λοιπών συναφών κινδύνων" για την περίοδο 2007-2013 θα συμβάλει στην εφαρμογή του ΕΠΠΥΖΣ.

Στο πλαίσιο των γενικών στόχων, και εκτός εάν καλύπτεται με άλλα χρηματοδοτικά μέσα, το πρόγραμμα αυτό θα ενθαρρύνει, θα προωθήσει και θα αναπτύξει μέτρα για την πρόληψη, την ετοιμότητα και τη διαχείριση των επιπτώσεων της τρομοκρατίας, με σκοπό την πρόληψη ή μείωση όλων των κινδύνων για την ασφάλεια, ιδίως των κινδύνων που συνδέονται με την τρομοκρατία με βάση, οσάκις τούτο κρίνεται ενδεδειγμένο, ενδελεχείς αξιολογήσεις των απειλών και των κινδύνων.

Η χρηματοδότηση στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος, μέσω επιχορηγήσεων και πρωτοβουλιών της Επιτροπής, θα χρησιμοποιηθεί ιδίως για την ανάπτυξη μέσων, στρατηγικών, μεθόδων, μελετών, αξιολογήσεων και ενεργειών/μέτρων στον τομέα της αποτελεσματικής προστασίας των έργων ΥΖΣ (τόσο σε κοινοτικό όσο και σε εθνικό επίπεδο).

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Σχέδιο δράσης ΕΠΠΥΖΣ

Άξονας 1: Στρατηγικές ΕΠΠΥΖΣ

Ο άξονας 1 θα χρησιμεύσει ως στρατηγική βάση για τον εν γένει συντονισμό του ΕΠΠΥΖΣ και για τη συνεργασία μέσω της κοινοτικής ομάδας επαφών ΠΥΖΣ.

Φάση 1

Ενέργεια | Συμμετέχοντες | Χρονοδιάγραμμα |

Προσδιορισμός των τομέων προτεραιότητας για δράση (Οι μεταφορές και η ενέργεια θα είναι μεταξύ των πρώτων προτεραιοτήτων) | Επιτροπή | Το ταχύτερο δυνατόν και στη συνέχεια σε ετήσια βάση |

Εκπόνηση κοινών ορισμών και ορολογίας εργασίας βάσει των τομέων της ΥΖΣ | Επιτροπή, κράτη μέλη και λοιποί εμπλεκόμενοι, εφόσον χρειάζεται | Το αργότερο ένα έτος μετά την έναρξη της ισχύος της οδηγίας ΕΥΖΣ |

Εκπόνηση γενικών κριτηρίων προς χρήση για τον προσδιορισμό της ΕΥΖΣ | Επιτροπή, κράτη μέλη και λοιποί εμπλεκόμενοι, εφόσον χρειάζεται | Το αργότερο ένα έτος μετά την έναρξη της ισχύος της οδηγίας ΕΥΖΣ |

Δημιουργία μητρώου των υφιστάμενων εθνικών, διμερών και κοινοτικών προγραμμάτων για την προστασία της ΥΖΣ | Επιτροπή, κράτη μέλη | Σε εξέλιξη |

Εκπόνηση και έγκριση κατευθυντήριων γραμμών για τη συλλογή και την ανταλλαγή ευαίσθητων δεδομένων μεταξύ των εμπλεκομένων παραγόντων | Επιτροπή, κράτη μέλη και λοιποί εμπλεκόμενοι, εφόσον χρειάζεται | Σε εξέλιξη |

Συγκέντρωση των βέλτιστων πρακτικών ως προς την ΠΥΖΣ, των μέσων αξιολόγησης κινδύνων και των μεθόδων | Επιτροπή, κράτη μέλη και λοιποί εμπλεκόμενοι, εφόσον χρειάζεται | Σε εξέλιξη |

Ανάθεση μελετών για τις αλληλεξαρτήσεις | Επιτροπή, κράτη μέλη και λοιποί εμπλεκόμενοι, εφόσον χρειάζεται | Σε εξέλιξη |

Φάση 2

Ενέργεια | Συμμετέχοντες | Χρονοδιάγραμμα |

Προσδιορισμός των ελλείψεων όπου οι κοινοτικές πρωτοβουλίες θα μπορούσαν να συνεισφέρουν προστιθέμενη αξία | Επιτροπή, κράτη μέλη και λοιποί εμπλεκόμενοι, εφόσον χρειάζεται | Σε εξέλιξη |

Εφόσον κρίνεται ενδεδειγμένο, σύσταση ομάδων εμπειρογνωμόνων βάσει των τομέων ΠΥΖΣ | Επιτροπή, κράτη μέλη και λοιποί εμπλεκόμενοι, εφόσον χρειάζεται | Σε εξέλιξη |

Προσδιορισμός των προτάσεων για ενέργειες ΠΥΖΣ που θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν σε κοινοτικό επίπεδο | Επιτροπή, κράτη μέλη | Σε εξέλιξη |

Δρομολόγηση της κοινοτικής χρηματοδότησης για των ενεργειών ΠΥΖΣ | Επιτροπή | Σε εξέλιξη |

Φάση 3

Ενέργεια | Συμμετέχοντες | Χρονοδιάγραμμα |

Δρομολόγηση της συνεργασίας με τις τρίτες χώρες και τους διεθνείς οργανισμούς | Επιτροπή, κράτη μέλη | Σε εξέλιξη |

Άξονας 2: Προστασία της Ευρωπαϊκής Υποδομής Ζωτικής Σημασίας (ΕΥΖΣ)

Ο άξονας 2 θα εστιασθεί στη μείωση των τρωτών σημείων της ΕΥΖΣ.

Φάση 1

Ενέργεια | Συμμετέχοντες | Χρονοδιάγραμμα |

Εκπόνηση κριτηρίων ανά τομέα, προς χρήση για τον προσδιορισμό της ΕΥΖΣ | Επιτροπή, κράτη μέλη και λοιποί εμπλεκόμενοι, εφόσον χρειάζεται | Το αργότερο ένα έτος μετά την έναρξη της ισχύος της οδηγίας ΕΥΖΣ |

Φάση 2

Ενέργεια | Συμμετέχοντες | Χρονοδιάγραμμα |

Προσδιορισμός και επαλήθευση, ανά τομέα, της ΥΖΣ που μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ΕΥΖΣ | Επιτροπή, κράτη μέλη | Το αργότερο ένα έτος μετά την υιοθέτηση των σχετικών κριτηρίων, και στη συνέχεια σε διαρκή βάση |

Χαρακτηρισμός ως ΕΥΖΣ | Επιτροπή, κράτη μέλη | Σε εξέλιξη |

Προσδιορισμός των τρωτών σημείων, απειλών και κινδύνων για κάθε ΕΥΖΣ, συμπεριλαμβανόμενης της εκπόνησης Σχεδίων Ασφαλείας Λειτουργίας (ΣΑΛ) | Επιτροπή, κράτη μέλη, ΕΥΖΣ (κύριοι/διαχειριστές) (εν γένει αναφορά προς την Επιτροπή) | Τουλάχιστον ένα έτος μετά τον χαρακτηρισμό ως ΕΥΖΣ |

Αξιολόγηση του αν τα μέτρα προστασίας είναι αναγκαία και του αν απαιτούνται μέτρα σε κοινοτικό επίπεδο | Επιτροπή, κράτη μέλη και λοιποί εμπλεκόμενοι, εφόσον χρειάζεται | Τουλάχιστον 18 μήνες μετά τον χαρακτηρισμό ως ΕΥΖΣ |

Αξιολόγηση της προσέγγισης κάθε κράτους μέλους στα επίπεδα συναγερμού σχετικά με την υποδομή που χαρακτηρίζεται ως ΕΥΖΣ. Δρομολόγηση μελέτης σκοπιμότητας για τη βαθμονόμηση ή την εναρμόνιση αυτών των επιπέδων | Επιτροπή, κράτη μέλη | Σε εξέλιξη |

Φάση 3

Ενέργεια | Συμμετέχοντες | Χρονοδιάγραμμα |

Εκπόνηση και υιοθέτηση προτάσεων για μέτρα ελάχιστης προστασίας της ΕΥΖΣ | Επιτροπή, κράτη μέλη, κύριοι/διαχειριστές έργων ΕΥΖΣ | Μετά την αξιολόγηση του αν τα μέτρα προστασίας είναι αναγκαία και του αν απαιτούνται μέτρα σε κοινοτικό επίπεδο |

Εφαρμογή των μέτρων ελάχιστης προστασίας της ΕΥΖΣ | Κράτη μέλη, κύριοι/διαχειριστές έργων ΕΥΖΣ | Σε εξέλιξη |

Άξονας 3: Υποστήριξη ως προς την εθνική ΥΖΣ

Ο άξονας 3 αποτελεί έναν άξονα που διατρέχει τα κράτη μέλη και αποσκοπεί στη συνδρομή των κρατών μελών κατά την προστασία της εθνικής ΥΖΣ.

Φάση 1

Ενέργεια | Συμμετέχοντες | Χρονοδιάγραμμα |

Ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της εθνικής ΥΖΣ | Κράτη μέλη (η Επιτροπή είναι δυνατόν να συνδράμει εφόσον της ζητηθεί) | Σε εξέλιξη |

Φάση 2

Ενέργεια | Συμμετέχοντες | Χρονοδιάγραμμα |

Προσδιορισμός και επαλήθευση, ανά τομέα, της ΥΖΣ που μπορεί να χαρακτηρισθεί ως εθνική ΥΖΣ | Επιτροπή, κράτη μέλη και λοιποί εμπλεκόμενοι, εφόσον χρειάζεται | Σε εξέλιξη |

Χαρακτηρισμός συγκεκριμένης ΥΖΣ ως εθνικής ΥΖΣ | Κράτη μέλη | Σε εξέλιξη |

Ανάλυση ανά τομέα των υφιστάμενων ελλείψεων σε σχέση με την ασφάλεια της εθνικής ΥΖΣ | Κράτη μέλη και λοιποί εμπλεκόμενοι, εφόσον χρειάζεται (η Επιτροπή είναι δυνατόν να συνδράμει εφόσον της ζητηθεί) | Σε εξέλιξη |

Φάση 3

Ενέργεια | Συμμετέχοντες | Χρονοδιάγραμμα |

Εκπόνηση και ανάπτυξη προγραμμάτων για την εθνική ΥΖΣ | Κράτη μέλη (η Επιτροπή είναι δυνατόν να συνδράμει εφόσον της ζητηθεί) | Σε εξέλιξη |

Εκπόνηση συγκεκριμένων μέτρων προστασίας για κάθε έργο εθνικής ΥΖΣ | Κράτη μέλη, κύριοι/διαχειριστές έργων εθνικής ΥΖΣ (η Επιτροπή είναι δυνατόν να συνδράμει εφόσον της ζητηθεί) | Σε εξέλιξη |

Παρακολούθηση της εφαρμογής των αναγκαίων μέτρων υλοποίησης από τους κυρίους/διαχειριστές | Κράτη μέλη | Σε εξέλιξη |

[1] Η Επιτροπή προτίθεται να παρουσιάσει και μια ανακοίνωση για την προστασία της ευρωπαϊκής Υποδομής Ζωτικής Σημασίας στην ενέργεια και στις μεταφορές.