[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 4.12.2006

COM(2006) 724 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

σχετικά με τη γενική προσέγγιση που θα επιτρέπει στις χώρες εταίρους της ΕΠΓ να συμμετέχουν στους κοινοτικούς οργανισμούς και στα κοινοτικά προγράμματα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

σχετικά με τη γενική προσέγγιση που θα επιτρέπει στις χώρες εταίρους της ΕΠΓ να συμμετέχουν στους κοινοτικούς οργανισμούς και στα κοινοτικά προγράμματα

Εισαγωγή:

Ένα σημαντικό κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ) είναι η δυνατότητα για τις χώρες εταίρους ΕΠΓ να συμμετέχουν σε ορισμένες κοινοτικές πολιτικές και σε ορισμένα κοινοτικά προγράμματα ή να συνεργάζονται στενότερα σ΄αυτά. Η συμμετοχή αυτή μπορεί να έχει δύο μορφές:

- συμμετοχή μιας χώρας ΕΠΓ, ή καθεστώς παρατηρητή, ή συνεργασία με εξειδικευμένους οργανισμούς ή άλλους φορείς που ασχολούνται με τη διαχείριση των κοινοτικών πολιτικών (π.χ. Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Ναυσιπλοΐας, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας, Εποπτεύουσα Αρχή Galileo, κλπ.)·

- ένταξη των εταίρων ΕΠΓ στην εφαρμογή των κοινοτικών πολιτικών (π.χ. έρευνα και ανάπτυξη, προστασία των καταναλωτών, κοινωνία της πληροφορίας, ανταγωνιστικότητα και καινοτομία, κτλ.). Για κάθε πρόγραμμα θα πρέπει να αποφασιστεί εάν η συμμετοχή των χωρών εταίρων ΕΠΓ θα χρηματοδοτηθεί από τις ίδιες τις χώρες (όπως συμβαίνει με τις χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου) ή από τον προϋπολογισμό της ΕΕ (είτε από τους αντίστοιχους πόρους για το πρόγραμμα, εφόσον αυτό προβλέπεται στη σχετική νομική βάση, είτε μέσω χρηματοδότησης που προορίζεται για το σκοπό αυτό στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μέσου Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (ENPI)).

Η Επιτροπή πραγματοποίησε μία εμπεριστατωμένη ανασκόπηση των υφιστάμενων οργανισμών και προγραμμάτων, προκειμένου να εκτιμήσει τις δυνατότητες σ΄αυτούς τους τομείς. Σ΄αυτή τη βάση, η παρούσα ανακοίνωση προτείνει δύο ξεχωριστές προσεγγίσεις, μία σχετικά με τη συμμετοχή στους κοινοτικούς οργανισμούς, και μία άλλη για τη συμμετοχή στα κοινοτικά προγράμματα.

Στην πρώτη περίπτωση, θα πρέπει να διεξαχθούν διαπραγματεύσεις μεταξύ κάθε εταίρου ΕΠΓ και κάθε οργανισμού για ατομικές συμφωνίες. Στη δεύτερη περίπτωση, και για να αποφευχθεί η επαχθής διαδικασία λήψης πολλών αποφάσεων από τα συμβούλια συνεργασίας ή σύνδεσης που θα καθορίζουν λεπτομερείς τεχνικούς όρους και προϋποθέσεις για τη συμμετοχή της κάθε χώρας σε κάθε πρόγραμμα, ανάλογα με την περίπτωση, η παρούσα ανακοίνωση προβλέπει μία προσέγγιση σε δύο στάδια, με βάση την εμπειρία από το παρελθόν με τις χώρες σε προενταξιακό στάδιο. Ως πρώτο βήμα, η Επιτροπή θα ζητήσει εντολή να διαπραγματευθεί ένα γενικό πρωτόκολλο εξουσιοδότησης σε καθεμία από τις συμφωνίες εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ή τις συμφωνίες σύνδεσης, καταρχάς με τις χώρες εταίρους ΕΠΓ που έχουν ήδη εγκρίνει σχέδια δράσης ΕΠΓ. Αφού επικυρωθούν, τα πρωτόκολλα αυτά θα αποτελούν σταθερή νομική βάση για μια πολύ απλούστερη διαδικασία μνημονίων συμφωνίας για κάθε πρόγραμμα με τους εταίρους ΕΠΓ, τα οποία θα καθορίζουν τις λεπτομέρειες συμμετοχής στα προγράμματα που ενδιαφέρουν και τις δύο πλευρές. Επίσης θα ήταν δυνατή μία κατά περίπτωση προσέγγιση, αλλά αποκλειστικά για τις περιπτώσεις που έχουν προτεραιότητα.

Η Επιτροπή πρόκειται να υποβάλει, την άνοιξη του 2007, συστάσεις σχετικά με ειδικές εντολές για τα συμπληρωματικά πρωτόκολλα στις συμφωνίες εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ή στις συμφωνίες σύνδεσης.

Πλαίσιο

Το έγγραφο στρατηγικής για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ) της 12ης Μαΐου 2004[1] καθόριζε τον πολιτικό στόχο να μπορούν οι δεκαέξι εταίροι ΕΠΓ (Αλγερία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Αίγυπτος, Γεωργία, Λίβανος, Λιβύη, Ισραήλ, Ιορδανία, Μολδαβία, Μαρόκο, Συρία, Παλαιστινιακή Αρχή, Τυνησία και Ουκρανία), να συμμετέχουν στα σχετικά κοινοτικά προγράμματα. Το έγγραφο στρατηγικής ανέφερε ότι η Επιτροπή "διεξάγει επίσης μια επισκόπηση των προγραμμάτων και αποκεντρωμένων οργανισμών της ΕΕ, όπου η συμμετοχή των γειτονικών χωρών ενδεχομένως είναι προς το συμφέρον της διευρυμένης ΕΕ και των γειτονικών χωρών". Εξηγούσε δε ότι "η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας προβλέπει το σταδιακό άνοιγμα ορισμένων κοινοτικών προγραμμάτων, με βάση τα αμοιβαία ενδιαφέροντα και τους διαθέσιμους πόρους". Επίσης ανέφερε ότι "ορισμένοι εταίροι έχουν επιδείξει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν, πιθανώς ως παρατηρητές, σε ορισμένα κοινοτικά όργανα συνεργασίας ή κανονιστικά όργανα". Στις 14 Ιουνίου 2004 το Συμβούλιο ενέκρινε αυτή τη στρατηγική.

Τα ήδη εγκριθέντα και ισχύοντα σχέδια δράσης ΕΠΓ με δέκα εταίρους ΕΠΓ (Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Ισραήλ, Ιορδανία, Μολδαβία, Μαρόκο, Παλαιστινιακή Αρχή, Τυνησία και Ουκρανία) ή τα οποία είναι υπό έγκριση (Αίγυπτος, Λίβανος) περιλαμβάνουν μία τυπική διατύπωση η οποία σημαίνει ότι η ΕΠΓ ανοίγει νέες προοπτικές εταιρικής σχέσης, και συγκεκριμένα "δυνατότητες για σταδιακό άνοιγμα των σχετικών κοινοτικών προγραμμάτων ή για ενισχυμένη συμμετοχή σ’αυτά". Ένα από τα σχέδια δράσης ΕΠΓ περιλαμβάνει επίσης μία ειδική διατύπωση η οποία δεσμεύει την Ευρωπαϊκή Κοινότητα "να αναλάβει συνολική επισκόπηση όλων των κοινοτικών προγραμμάτων και φορέων, ούτως ώστε να μπορούν [οι χώρες εταίροι ΕΠΓ] να συμμετέχουν".

Η συγκεκριμένη επιλογή ειδικών προγραμμάτων και οργανισμών στους οποίους θα μπορούσε να συμμετέχει κάθε χώρα εταίρος ΕΠΓ εξαρτάται από τον καθορισμό των σχετικών ενδιαφερόντων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, των χωρών εταίρων ΕΠΓ και των αντίστοιχων οργανισμών, καθώς και από το αποτέλεσμα των ειδικών διαπραγματεύσεων σε κάθε πρόγραμμα, οργανισμό και χώρα.

Η παρούσα ανακοίνωση παρέχει συνοπτικές πληροφορίες για τους οργανισμούς και τα προγράμματα στα οποία θα μπορούσαν να συμμετέχουν οι εταίροι ΕΠΓ και αποσκοπεί στον καθορισμό μιας γενικής προσέγγισης που θα επιτρέπει την επίτευξη του ανωτέρω πολιτικού στόχου.

Αιτιολόγηση

Η συμμετοχή των χωρών εταίρων ΕΠΓ στους κοινοτικούς οργανισμούς και τα κοινοτικά προγράμματα παρέχει σημαντικές δυνατότητες να ενισχυθεί περαιτέρω η ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας.

Ορισμένοι οργανισμοί μπορεί να ενδιαφέρονται οι ίδιοι για την εμπειρία των εταίρων ΕΠΓ, ενώ για άλλους, ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ενθαρρύνει και να στηρίξει τη ρυθμιστική και διοικητική μεταρρύθμιση και τη θεσμική ανάπτυξη στις γειτονικές χώρες μέσω της ΕΠΓ αντιπροσωπεύει το γενικό κοινοτικό συμφέρον. Η εκπλήρωση των προϋποθέσεων για τη συμμετοχή στις δραστηριότητες των κοινοτικών οργανισμών –όπως η εναρμόνιση με το κοινοτικό κεκτημένο ή η δημιουργία κατάλληλων εθνικών θεσμών με επαρκείς ικανότητες– θα δράσει, σε πολλές περιπτώσεις, καταλυτικά και θα οδηγήσει σε μεταρρύθμιση και εκσυγχρονισμό στους σχετικούς τομείς. Σε πολλές περιπτώσεις, θα αποτελέσει επίσης ένα αποτελεσματικό μέσο για την προώθηση της σύγκλισης των εταίρων ΕΠΓ με τα πρότυπα, τις προδιαγραφές, τις βέλτιστες πρακτικές και τις νομικές απαιτήσεις της ΕΕ. Συνεπώς, στην προσέγγιση αυτή ενυπάρχει εκ των πραγμάτων ένα στοιχείο θετικών όρων. Η συμμετοχή χωρών εταίρων είναι σύμφωνη με το στόχο της ΕΠΓ να προβληθούν προς τα έξω οι εσωτερικές κοινοτικές πολιτικές, για να συμβάλουν στην προώθηση της ευημερίας, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή.

Εφόσον το επιτρέπουν οι νομικές βάσεις, ορισμένα κοινοτικά προγράμματα έχουν ήδη ανοίξει επιλεκτικά στις υποψήφιες και πιθανές υποψήφιες χώρες, καθώς και στις χώρες του ΕΟΧ και την Ελβετία. Η εμπειρία από το παρελθόν με χώρες που δεν ήταν μέλη έδειξε ότι η συμμετοχή σε κοινοτικά προγράμματα μπορεί να έχει πολύ θετικά αποτελέσματα. Σε πολιτικό και κανονιστικό επίπεδο, η συμμετοχή αυτή προώθησε τη χάραξη και καθιέρωση στρατηγικών σε μια σειρά από σχετικούς τομείς δράσης για τη μεταρρύθμιση και τη μετάβαση. Ενθάρρυνε τις χώρες εταίρους να υιοθετήσουν νέα πρότυπα διαβουλεύσεων και συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Επέτρεψε δε στους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής των τρίτων χωρών να έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε εξειδικευμένα δίκτυα και να εξοικειωθούν με τις πρακτικές πτυχές της διαδικασίας χάραξης πολιτικής της ΕΕ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η συμμετοχή αυτή οδήγησε στη δημιουργία νέων θεσμών, ενώ σε άλλες στην ενίσχυση των διοικητικών ικανοτήτων και της νομικής εξουσίας των ήδη υφισταμένων. Η συμμετοχή υπήρξε μέσο διάδοσης βέλτιστων πρακτικών. Τέλος, αυτή η συμμετοχή πρόβαλε επίσης περισσότερο την Ευρωπαϊκή Ένωση στις τρίτες χώρες.

Νομικές προϋποθέσεις

Οι ιδρυτικές πράξεις (καταστατικά) των οργανισμών προβλέπουν συχνά τη δυνατότητα συμμετοχής τρίτων χωρών.

Οι νομικές βάσεις των κοινοτικών προγραμμάτων προβλέπουν συχνά τη δυνατότητα συμμετοχής των τρίτων χωρών (δηλαδή περιέχουν μια "ρήτρα ανοίγματος").

Εξάλλου, πρέπει να συναφθούν δεσμευτικές συμφωνίες βάσει του διεθνούς δικαίου, οι οποίες θα καθορίζουν τους γενικούς όρους και τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή των εταίρων ΕΠΓ.

Συμμετοχή στους οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Κοινότητας

Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιούργησαν μέχρι σήμερα 21 μη εκτελεστικούς οργανισμούς σε αντίστοιχους τομείς αρμοδιότητας, με βάση διάφορες νομικές βάσεις του πρώτου πυλώνα. Σύντομα δε πρόκειται να δημιουργηθούν και άλλοι τρεις. Οι οργανισμοί αυτοί συχνά χρηματοδοτούνται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό· ορισμένοι από αυτούς αυτοχρηματοδοτούνται. Τρεις άλλοι οργανισμοί αυτού του τύπου βασίζονται στις διατάξεις του δεύτερου πυλώνα και λειτουργούν υπό τον έλεγχο του Συμβουλίου, με προϋπολογισμό που χρηματοδοτείται αποκλειστικά από εθνικές συνεισφορές των κρατών μελών της ΕΕ. Τρεις άλλοι οργανισμοί του ίδιου τύπου δημιουργήθηκαν βάσει των διατάξεων του τρίτου πυλώνα. Οι διάφοροι οργανισμοί και υπηρεσίες ανέρχονται συνολικά σε 30 (βλέπε παράρτημα Α).

Ως ευρωπαϊκός κανονιστικός οργανισμός μπορεί να θεωρηθεί μία ανεξάρτητη νομική οντότητα η οποία δημιουργήθηκε από το νομοθέτη για να βοηθήσει στη ρύθμιση ενός συγκεκριμένου τομέα σε ευρωπαϊκή κλίμακα και στην εφαρμογή συγκεκριμένης κοινοτικής πολιτικής. Ασκώντας τα καθήκοντά του, συμβάλλει στη βελτίωση του τρόπου με τον οποίο εφαρμόζονται οι κανόνες σε όλη την ΕΕ.

Σε πολλές περιπτώσεις, η πράξη σύστασής τους περιλαμβάνει την καθιερωμένη διάταξη "ο οργανισμός είναι ανοικτός στη συμμετοχή τρίτων χωρών οι οποίες έχουν συνάψει με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα συμφωνίες οι οποίες προβλέπουν τη διευθέτηση και την εφαρμογή εκ μέρους αυτών των χωρών του κοινοτικού δικαίου στον τομέα που καλύπτει η βασική πράξη. Στο πλαίσιο αυτών των συμφωνιών έχουν εκπονηθεί ρυθμίσεις οι οποίες προσδιορίζουν τη φύση και τους κανόνες συμμετοχής αυτών των χωρών στις εργασίες του οργανισμού καθώς και διατάξεις σχετικά με τη συμμετοχή σε ορισμένα εσωτερικά όργανα, τις οικονομικές συνεισφορές και την απασχόληση του προσωπικού"[2]. Η συμμετοχή αυτή νοείται, ωστόσο, πάντα χωρίς δικαίωμα ψήφου στα όργανα λήψης αποφάσεων. Επίσης, η συμμετοχή στις δραστηριότητες ενός οργανισμού δεν θα οδηγήσει αυτόματα στην προσχώρηση στον εν λόγω οργανισμό.

Δεδομένου ότι ο ευρωπαίος νομοθέτης δημιουργεί κάθε οργανισμό μέσω του αντίστοιχου παράγωγου δικαίου, το οποίο θεσπίζει ειδικές διατάξεις για κάθε οργανισμό, ο νομοθέτης έθεσε διάφορους όρους για τη συμμετοχή τρίτων χωρών, ανάλογα με τον τομέα στον οποίο δραστηριοποιείται ο δημιουργούμενος οργανισμός (βλέπε παράρτημα Β).

Καθορισμός πολιτικής σχετικά με τη συμμετοχή των εταίρων ΕΠΓ

Θα πρέπει να διεξαχθούν διαπραγματεύσεις σχετικά με συγκεκριμένες ρυθμίσεις για τη συμμετοχή των διαφόρων χωρών εταίρων ΕΠΓ σε ορισμένους οργανισμούς, οι οποίες θα καθορίζουν και θα σταθμίζουν τα συμφέροντα της Κοινότητας και του κάθε εταίρου ΕΠΓ. Η ένταξη των εταίρων ΕΠΓ σε οργανισμούς στους οποίους μπορούν να συμμετάσχουν θα πρέπει να γίνει σταδιακά και επιλεκτικά, αφού ληφθούν υπόψη τα αμοιβαία οφέλη αυτής της συμμετοχής, καθώς και οι προϋποθέσεις για να λάβουν μέρος στις δραστηριότητές τους. Προϋπόθεση πρέπει να θεωρηθεί η ικανότητα απορρόφησης ενός οργανισμού. Η Επιτροπή θα εντείνει τις επαφές της με όλους τους εταίρους ΕΠΓ, προκειμένου να διαπιστώσει τις δυνατότητες που διαθέτουν για να συμμετάσχουν επιλεκτικά στους κοινοτικούς οργανισμούς, με βάση την προτεραιότητα που δίνεται στο θέμα από κάθε εταίρο, καθώς και την μακροπρόθεσμη δέσμευσή του να στηρίξει αυτή τη συμμετοχή. Χρησιμοποιώντας τον τακτικό διάλογο στο πλαίσιο διαφόρων φορέων που δημιουργήθηκαν δυνάμει των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ή των συμφωνιών σύνδεσης (συμβούλια και επιτροπές συνεργασίας και σύνδεσης, υποεπιτροπές), οι χώρες εταίροι ΕΠΓ θα κληθούν να καθορίσουν και να παρουσιάσουν τα συγκεκριμένα συμφέροντά τους, καθώς και την ικανότητά τους να συμμετάσχουν στις εργασίες των κοινοτικών οργανισμών.

Παράλληλα με την κατάρτιση τυπικών συμφωνιών που θα επιτρέπουν στους εταίρους ΕΠΓ να συμμετάσχουν στους κοινοτικούς οργανισμούς, ίσως χρειαστεί επίσης να διερευνηθούν και να προωθηθούν άλλοι τρόποι που επιτρέπουν τη σταδιακή εντατικοποίηση της τεχνικής συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες και την προετοιμασία αυτών των χωρών για ενδεχόμενη συμμετοχή τους. Στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει να συμμετάσχουν δεόντως τα διοικητικά συμβούλια των σχετικών οργανισμών.

Με την επιφύλαξη των αποτελεσμάτων πιο συγκεκριμένων διαβουλεύσεων, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι ακόλουθες δραστηριότητες των κοινοτικών οργανισμών παρουσιάζουν αμεσότερο ενδιαφέρον για τους εταίρους ΕΠΓ:

- Η συμμετοχή στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών (ENISA) θα απαιτήσει τη θέσπιση και την εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας στον τομέα της ασφάλειας των δικτύων και των πληροφοριών, αλλά θα είναι δυνατή για όλους τους ενδιαφερόμενους εταίρους. Οι ευρωπαίοι εταίροι ΕΠΓ που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση του Σικάγου[3] και συμφωνούν να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν την κοινοτική νομοθεσία στον αντίστοιχο τομέα μπορούν να συμμετάσχουν στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA). Στις τρίτες χώρες που έχουν συνάψει τομεακές συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, μπορεί να χορηγηθεί το καθεστώς ειδικού παρατηρητή στο πλαίσιο του EASA. Ορισμένες από αυτές τις τρίτες χώρες συνεργάζονται ήδη ως ένα βαθμό, ως μέλη του Συνδέσμου Αεροπορικών Αρχών (JAA), εφόσον ο EASA είναι ήδη μέλος του JAA από το 2003. Επίσης, οι ευρωπαίοι εταίροι ΕΠΓ που δεν είναι μέλη του JAA, καθώς και μη ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να συνεργαστούν με τον EASA στο πλαίσιο συμφωνιών εργασίας που έχουν συναφθεί υπό μορφή διοικητικών ρυθμίσεων μεταξύ των αρχών πολιτικής αεροπορίας τους και του οργανισμού, ώστε να είναι δυνατόν να εφαρμοστούν αποτελεσματικότερες διαδικασίες εξακρίβωσης και να διευκολυνθεί η πιστοποίηση των αεροναυτικών προϊόντων. Τέλος, οι εταίροι ΕΠΓ που έχουν σημαντική αεροναυτική παραγωγή μπορούν να συνάψουν συμφωνίες αμοιβαίας αναγνώρισης με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα σχετικά με τις αντίστοιχες διαδικασίες τους για την πιστοποίηση και κατ’αυτόν τον τρόπο να έχουν αναπτυγμένη κανονιστική και διοικητική συνεργασία με τον EASA. Η συμμετοχή εταίρων ΕΠΓ στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας της Ναυσιπλοΐας (EMSA) και ευρωπαίων εταίρων ΕΠΓ στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA) θα μπορούσε να προβλεφθεί, εφόσον οι εν λόγω χώρες έχουν συνάψει συμφωνίες με την Κοινότητα σχετικά με τη θέσπιση και την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου. Επίσης, η συμμετοχή των εταίρων ΕΠΓ στις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια των Τροφίμων εξαρτάται από τη θέσπιση και την εφαρμογή του συνόλου της κοινοτικής νομοθεσίας σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων και των ζωοτροφών [4]. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (EEA), κοινοτικός οργανισμός ο οποίος αριθμεί σήμερα 32 μέλη μετά την προσχώρηση της Ελβετίας, εξετάζει επί του παρόντος τις δυνατότητες συμμετοχής επιλεγμένων χωρών ΕΠΓ σε ορισμένες δραστηριότητες αυτού του οργανισμού. Ήδη παρέχει προτεραιότητα στη συνεργασία με τους εταίρους ΕΠΓ στο πλαίσιο διαδικασιών περιφερειακής συνεργασίας (όπως η διαδικασία "περιβάλλον για την Ευρώπη" υπό την αιγίδα της UNECE, δραστηριότητες σχετικές με το περιβάλλον στο πλαίσιο της ευρωμεσογειακής διαδικασίας ή της επιτροπής για τη Μαύρη Θάλασσα).

- Επί του παρόντος, η συμμετοχή εταίρων ΕΠΓ δεν είναι δυνατή σε ορισμένους κοινοτικούς οργανισμούς, οι οποίοι περιορίζονται στη στήριξη των κρατών μελών της ΕΚ κατά την εφαρμογή ορισμένων εσωτερικών κοινοτικών πολιτικών, όπως, για παράδειγμα, το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop), το Γραφείο Εναρμόνισης στο Πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (OHIM), ή το Κοινοτικό Γραφείο Φυτικών Ποικιλιών (CPVO).

Βασικός σκοπός των άλλων οργανισμών είναι ακριβώς η συνεργασία με τις τρίτες χώρες, καθώς και με τους εταίρους ΕΠΓ, όπως στην περίπτωση του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Δεδομένου ότι οι εταίροι ΕΠΓ είναι προφανώς συνομιλητές αυτών των οργανισμών, δεν μπορούν να συμμετέχουν σ΄αυτούς ως παρατηρητές ή κάτι αντίστοιχο.

Επί του παρόντος, ορισμένοι άλλοι οργανισμοί προβλέπουν μόνο επιλεκτική συνεργασία σε ειδικές δραστηριότητες με τρίτες χώρες που έχουν την ιδιότητα των εξωτερικών εταίρων. Οι λεπτομέρειες αυτής της συνεργασίας αποφασίζονται από το διοικητικό συμβούλιο των σχετικών οργανισμών. Για παράδειγμα, η κατά περίπτωση συμμετοχή εταίρων ΕΠΓ σε διάφορες δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound), όπως οι επιτροπές εμπειρογνωμόνων, τα σεμινάρια και οι έρευνες, θεωρείται ευκταία και εφικτή. Η συμμετοχή σε δραστηριότητες πληροφόρησης και σε εθνικά δίκτυα πληροφόρησης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA) μπορεί επίσης να προβλεφθεί. Όταν οργανισμοί όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), το οποίο επί του παρόντος συνεργάζεται ανεπίσημα με εταίρους ΕΠΓ για ορισμένα θέματα, όπως η γρίπη των πτηνών, ολοκληρώσουν την παρούσα αρχική φάση των δραστηριοτήτων τους, θα είναι σε θέση να προτείνουν μεγαλύτερη συμμετοχή των εταίρων ΕΠΓ. Ο κανονισμός για την ίδρυση Κοινοτικής Υπηρεσίας Ελέγχου της Αλιείας (CFCA) επιτρέπει τη συνεργασία με τρίτες χώρες όσον αφορά τον έλεγχο και την επιθεώρηση της αλιείας.

Επομένως, η κατάσταση των χωρών εταίρων ΕΠΓ[5] και οι δυνατότητες συμμετοχής τους στους οργανισμούς ποικίλλουν μεταξύ των οργανισμών.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, θα είναι απαραίτητη μία σταδιακή προσέγγιση, στην αρχή με την έναρξη προγραμμάτων συνεργασίας για την εξοικείωση των χωρών εταίρων ΕΠΓ με τις δραστηριότητες των οργανισμών. Στόχος αυτών των προγραμμάτων θα ήταν να πραγματοποιηθεί η απαιτούμενη προετοιμασία σχετικά με τη υιοθέτηση του κοινοτικού κεκτημένου και τη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας, εφόσον αυτό αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμετοχή. Τότε μόνο, με βάση την εμπειρία που θα έχει αποκτηθεί κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων συνεργασίας, θα ήταν δυνατόν να εξεταστεί κατά πόσο μπορεί να συναφθεί συμφωνία συμμετοχής στις εργασίες των διαφόρων οργανισμών.

Αν και οι χώρες εταίροι ΕΠΓ δεν μπορούν να προσχωρήσουν σ’αυτά τα όργανα, η Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία (Europol), η Ευρωπαϊκή Μονάδα Δικαστικής Συνεργασίας (Eurojust) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα των Κρατών Μελών της ΕΕ (Frontex) θα παράσχουν ενδεχομένως ενδιαφέρουσες δυνατότητες συνεργασίας μαζί τους. Ωστόσο, αυτοί οι φορείς δεν εξαρτώνται άμεσα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή· η δράση τους καθοδηγείται από τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων και καθορίζουν οι ίδιοι σε μεγάλο βαθμό τις προτεραιότητές τους στο θέμα της συνεργασίας με τρίτες χώρες, ανάλογα με τις επιχειρησιακές τους ανάγκες.

Συμμετοχή στα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας

Η Επιτροπή διαχειρίζεται διάφορα τομεακά κοινοτικά προγράμματα (π.χ. Aeneas, Tempus, Erasmus Mundus) σκοπός των οποίων είναι να βοηθήσουν τις τρίτες χώρες, και ιδίως τους εταίρους ΕΠΓ. Η παρούσα ανακοίνωση δεν αναφέρεται σ΄αυτά τα εξωτερικά προγράμματα.

Η παρούσα ανακοίνωση αναφέρεται μόνο στα εσωτερικά κοινοτικά προγράμματα, που εφαρμόστηκαν προς όφελος των κρατών μελών της ΕΕ και για τη στήριξη των εσωτερικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Τα προγράμματα αυτά αποτελούν ένα ολοκληρωμένο σύνολο μέτρων που υιοθέτησε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα για να προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της σε διάφορους ειδικούς τομείς και, μετά από ορισμένα έτη, να επιτευχθούν οι στόχοι που έθεσε η Κοινότητα. Καταρχήν, τα μέτρα αυτά καταρτίστηκαν αποκλειστικά για τα κράτη μέλη, με βάση μία ειδική χορήγηση από το γενικό προϋπολογισμό της ΕΕ. Ωστόσο, οι κανονισμοί που καθιερώνουν αυτά τα προγράμματα επιτρέπουν, σε πολλές περιπτώσεις, τη συμμετοχή τρίτων χωρών, υπό ορισμένους όρους και προϋποθέσεις. Εξάλλου, ανάλογα με το θέμα τους, ορισμένα εσωτερικά προγράμματα έχουν εξωτερική διάσταση.

Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα καταρτίζουν επί του παρόντος νέα κοινοτικά προγράμματα, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο των δημοσιονομικών προοπτικών 2007-2013. Ορισμένα από αυτά τα προγράμματα απαριθμούνται στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 22ας Μαΐου 2006[6], η οποία παρουσιάζει συνοπτικά μία δέσμη νομοθετικών προτάσεων που έχουν υποβληθεί για λήψη απόφασης. Ωστόσο, η εν λόγω ανακοίνωση δεν περιλαμβάνει τις νομοθετικές προτάσεις οι οποίες αποτέλεσαν αντικείμενο πολιτικής συμφωνίας μόνο μετά τις 17 Μαΐου 2006. Προς το παρόν, η γενική κατάσταση εξελίσσεται, διότι η νομοθετική διαδικασία συνεχίζεται ακόμη για ορισμένα από αυτά τα νέα προγράμματα. Συνεπώς, μπορεί να καταρτιστεί μόνο ένας προκαταρκτικός κατάλογος των σχετικών νομικών βάσεων (Παράρτημα Γ), ο οποίος μπορεί να τροποποιηθεί ακόμη.

Σε πολλές περιπτώσεις, τα νέα αυτά κοινοτικά προγράμματα θα αντικαταστήσουν τρέχοντα προγράμματα τα οποία λήγουν στο τέλος του 2006. Η παρούσα ανακοίνωση επομένως αφορά μόνο τα προγράμματα που ισχύουν και μετά το τέλος αυτού του έτους.

Πολλές από αυτές τις νομικές βάσεις ορίζουν ότι ένα πρόγραμμα μπορεί να είναι "ανοικτό στη συμμετοχή τρίτων χωρών, εάν το επιτρέπουν οι συμφωνίες". Ορισμένες από αυτές τις "ρήτρες ανοίγματος" επιβεβαιώνουν ρητά ότι οι τρίτες χώρες (ιδίως οι χώρες που καλύπτονται από την ΕΠΓ) μπορούν να γίνουν δεκτές να συμμετάσχουν "σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στις αντίστοιχες συμφωνίες στις οποίες προβλέπονται οι γενικές αρχές της συμμετοχής τους στα κοινοτικά προγράμματα".

Οι υφιστάμενες συμφωνίες εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ή οι συμφωνίες σύνδεσης με τους εταίρους ΕΠΓ δεν περιλαμβάνουν διατάξεις σχετικά με τα κοινοτικά προγράμματα. Συνεπώς θεωρείται απαραίτητο να επισυναφθούν πρωτόκολλα σ’αυτές τις συμφωνίες, σύμφωνα, ιδίως, με το άρθρο 300 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και με παραπομπή στις εσωτερικές νομικές βάσεις των διαφόρων σχετικών κοινοτικών προγραμμάτων. Τα πρωτόκολλα αυτά θα περιλαμβάνουν συμφωνίες-πλαίσια οι οποίες θα ορίζουν τους γενικούς όρους και τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή των εταίρων ΕΠΓ και θα αποτελούν τη βάση για μνημόνια συμφωνίας τα οποία θα καθορίζουν τις ειδικές τεχνικές, οικονομικές και διοικητικές ρυθμίσεις για τη συμμετοχή κάθε εταίρου ΕΠΓ σε συγκεκριμένα προγράμματα.

Χάραξη συνεκτικής πολιτικής για την ένταξη των εταίρων ΕΠΓ

Η συμμετοχή στα διάφορα κοινοτικά προγράμματα θα παρουσιάζει διαφορετικό ενδιαφέρον και χρησιμότητα για τις χώρες εταίρους ΕΠΓ και την Κοινότητα. Από μία σύντομη εξέταση των σχετικών τομέων δράσης προκύπτουν τα εξής:

- Το Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Ανταγωνιστικότητα και την Καινοτομία (CIP), και η πτυχή του σχετικά με το επιχειρηματικό πνεύμα και την καινοτομία αντιπροσωπεύουν σημαντική αλλαγή στην υποστήριξη του επιχειρηματικού πνεύματος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Οι χώρες εταίροι ΕΠΓ θα μπορούν να συμμετέχουν με την επιφύλαξη διμερών συμφωνιών.

- Όταν παγιωθεί η διαχείριση ενός άλλου νεώτερου επιμέρους προγράμματος, του προγράμματος "Ευφυής ενέργεια-Ευρώπη", η συμμετοχή σ’αυτό θα μπορεί επίσης να είναι δυνατή στο πλαίσιο ειδικών συμφωνιών.

- Το ίδιο ισχύει για το τρίτο στοιχείο του εν λόγω προγράμματος πλαισίου για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (CIP), και συγκεκριμένα το πρόγραμμα υποστήριξης της πολιτικής για τις ΤΠΕ.

- Για τις ευρωπαϊκές χώρες εταίρους ΕΠΓ που έχουν επικυρώσει τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη διασυνοριακή τηλεόραση προβλέπονται διάφοροι τρόποι συμμετοχής στο πρόγραμμα MEDIA 2007. Η συμφωνία της νομοθεσίας τους με το κοινοτικό κεκτημένο στον τομέα των μέσων μαζικής ενημέρωσης και τον οπτικοακουστικό τομέα, καθώς και η εξωτερική της διάσταση (π.χ. επικύρωση της σύμβασης της UNESCO για την πολιτισμική πολυμορφία), αποτελεί γενική προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα αυτό. Όλοι οι τρόποι συμμετοχής απαιτούν συμπληρωματικά κονδύλια και τη διαπραγμάτευση ειδικών ρυθμίσεων, καθώς και μία συμφωνία σχετικά με τη χρηματοδοτική συνεισφορά της μετέχουσας χώρας.

- Το πρόγραμμα Marco Polo για τις μεταφορές προβλέπει τη συμμετοχή των γειτονικών χωρών βάσει συμπληρωματικών κονδυλίων και σύμφωνα με διαδικασίες που θα συμφωνηθούν με τις χώρες αυτές.

- Στο πρόγραμμα SESAR, το οποίο αντιπροσωπεύει την τεχνολογική πτυχή του "Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού", θα πρέπει να συμμετάσχουν όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες εταίροι ΕΠΓ. Μόλις μία τρίτη χώρα υπογράψει οριζόντια συμφωνία για τις εναέριες μεταφορές –οι χώρες εταίροι ΕΠΓ Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Λίβανος, Μολδαβία, Μαρόκο και Ουκρανία έχουν υπογράψει ή πρόκειται να υπογράψουν σύντομα– πληροί τους όρους για να καταστεί μέλος της κοινής επιχείρησης SESAR.

- Το πρόγραμμα δημόσιας υγείας 2007-2013 προβλέπει την ενδεχόμενη συμμετοχή τρίτων χωρών, ιδίως των χωρών εταίρων ΕΠΓ.

- Το ίδιο ισχύει για το πρόγραμμα προστασίας των καταναλωτών 2007-2013. Το ειδικό περιεχόμενο της συμμετοχής μιας χώρας εταίρου ΕΠΓ θα πρέπει να καθοριστεί ανάλογα με την πρόοδο της εν λόγω χώρας στην εναρμόνιση με το κοινοτικό κεκτημένο σ΄αυτόν τον τομέα.

- Οι προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με τα προγράμματα Τελωνεία 2013 και Fiscalis 2013 προβλέπουν τη συμμετοχή των χωρών εταίρων ΕΠΓ οι οποίες έχουν φθάσει σε επαρκές επίπεδο εναρμόνισης της νομοθεσίας τους και των διοικητικών μεθόδων τους με τις ισχύουσες στην Κοινότητα, και εφόσον έχει συναφθεί συμφωνία πλαίσιο.

- Το πρόγραμμα Pericles, κοινοτικό πρόγραμμα στον τομέα των ανταλλαγών, της συνδρομής και της κατάρτισης για την προστασία του ευρώ από την παραχάραξη και την κιβδηλεία, προβλέπει τη συμμετοχή τρίτων χωρών εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες πιστώσεις στον κοινοτικό προϋπολογισμό, υπό ορισμένους όρους και σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που θα συμφωνηθούν με αυτές τις χώρες.

- Το πρόγραμμα για τη διαλειτουργική παροχή πανευρωπαϊκών υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στις δημόσιες διοικήσεις, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες (IADBC) προβλέπει διεθνή συνεργασία με τρίτες χώρες μεταξύ των οποίων χώρες εταίροι ΕΠΓ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 παράγραφος 2 της απόφασης 2004/387/ΕΚ για τη θέσπιση αυτού του προγράμματος με την επιφύλαξη οποιασδήποτε άλλης ρήτρας της εν λόγω απόφασης. Οι δαπάνες για τη συμμετοχή αυτών των χωρών δεν καλύπτονται από το πρόγραμμα.

Εκτός από αυτά τα απόλυτα εσωτερικά προγράμματα στα οποία μπορούν να συμμετέχουν υπό όρους οι χώρες εταίροι ΕΠΓ, ορισμένα κοινοτικά προγράμματα προβλέπουν εξαρχής τη δυνατότητα συμμετοχής των εταίρων ΕΠΓ με ειδικούς τρόπους. Προβλέπουν ειδικούς τρόπους συνεργασίας για τη συμμετοχή των ατόμων και των φορέων των χωρών εταίρων ΕΠΓ χωρίς να απαιτούν να καθοριστούν γενικοί όροι και προϋποθέσεις σε συμφωνίες πλαίσια οι οποίες έχουν συναφθεί στα πρωτόκολλα των συμφωνιών σύνδεσης ή εταιρικής σχέσης και συνεργασίας:

- Το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο έρευνας προβλέπει ήδη τη δυνατότητα χρηματοδότησης των οργανώσεων εταίρων ΕΠΓ.

- Το πρόγραμμα για τη διά βίου μάθηση προβλέπει τη δυνατότητα χρηματοδότησης των εταίρων από τρίτες χώρες που συμμετέχουν σε δράσεις εταιρικής σχέσης, σχεδίων και δικτύων μέχρι 1% του προϋπολογισμού του προγράμματος.

- Το πρόγραμμα "Πολιτισμός" για την προώθηση της πολιτιστικής συνεργασίας ανάμεσα στους καλλιτεχνικούς δημιουργούς, στους πολιτιστικούς φορείς και στα πολιτιστικά ιδρύματα είναι ανοικτό στη συνεργασία με τρίτες χώρες (και όχι στη συμμετοχή τους) οι οποίες έχουν συνάψει συμφωνίες σύνδεσης ή συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα (όπως οι χώρες εταίροι ΕΠΓ), οι οποίες περιλαμβάνουν πολιτιστικές ρήτρες, με βάση συμπληρωματικές πιστώσεις και ειδικές διαδικασίες.

- Το πρόγραμμα "Νέοι εν δράση" για την περίοδο 2007-2013 προβλέπει τη συνεργασία με τρίτες χώρες που έχουν υπογράψει συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα σχετικά με τον τομέα των νέων (πρόκειται για "χώρες εταίρους"). Η συνεργασία αυτή επιτρέπει τη συμμετοχή των μετεχόντων από χώρες εταίρους ΕΠΓ στις περισσότερες από τις δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα.

- Το πρόγραμμα Hercule II επιτρέπει τη χορήγηση πιστώσεων για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας οι οποίες συνδέονται με τη συμμετοχή των χωρών που καλύπτει η ΕΠΓ.

- Στα σχέδια που εντάσσονται στο πλαίσιο διαφόρων προγραμμάτων στον τομέα της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ασφάλειας, τα οποία χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του προγράμματος πλαισίου για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη δικαιοσύνη, μπορούν να συνεργαστούν τρίτες χώρες όπως οι εταίροι ΕΠΓ, εφόσον η συμμετοχή τους εξυπηρετεί το στόχο των σχεδίων. Το πρόγραμμα πλαίσιο για την ασφάλεια και προστασία των ελευθεριών επιτρέπει επίσης στις τρίτες χώρες να συμμετέχουν σε διάφορα σχέδια.

- Τέλος, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) μπορεί να χρηματοδοτήσει ορισμένες δράσεις εκτός του εδάφους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στα πλαίσια της διασυνοριακής, διακρατικής ή διαπεριφερειακής συνεργασίας.

Τέλος, ορισμένα κοινοτικά προγράμματα δεν θεωρούνται κατάλληλα για τη συμμετοχή εταίρων ΕΠΓ, όπως το πρόγραμμα "Ευρώπη για τους πολίτες" το οποίο προωθεί την ενεργό συμμετοχή του ευρωπαίου πολίτη στα κοινά. Άλλα προγράμματα όπως το e-Content Plus, Safer Internet Plus (Ασφαλέστερη χρήση του Internet), ή "Αλληλεγγύη και διαχείριση των μεταναστευτικών ροών" δεν είναι ανοικτά στη συμμετοχή των χωρών εταίρων ΕΠΓ ή στη συνεργασία με αυτές. Το ίδιο ισχύει για το κοινοτικό πρόγραμμα για την απασχόληση και την κοινωνική αλληλεγγύη (Progress), στόχος του οποίου είναι η στήριξη της εφαρμογής των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της απασχόλησης και των κοινωνικών υποθέσεων, όπως καθορίζονται στην κοινωνική ατζέντα.

Μεθοδολογία

Η μεθοδολογία που επιτρέπει τη συμμετοχή των εταίρων ΕΠΓ σε κοινοτικούς οργανισμούς είναι διαφορετική από εκείνη που εφαρμόζεται για τα κοινοτικά προγράμματα.

Η συμμετοχή των εταίρων ΕΠΓ στους οργανισμούς απαιτεί διμερείς συμφωνίες που συνάπτονται κατά περίπτωση, για κάθε εταίρο ΕΠΓ και κάθε οργανισμό, μεμονωμένα και ξεχωριστά. Αυτού του είδους οι συμφωνίες εξετάζουν θέματα όπως η εκπλήρωση νομοθετικών ή διοικητικών προϋποθέσεων για τη συμμετοχή (π.χ. πλήρης εναρμόνιση με το σχετικό κεκτημένο), τα προνόμια και τις ασυλίες που προβλέπονται για τους υπαλλήλους των οργανισμών κατά τη διάρκεια των αποστολών τους σε χώρες εταίρους ΕΠΓ, οι άδειες εργασίας και οι διατάξεις κοινωνικής ασφάλισης, και άλλα θέματα σχετικά με το καθεστώς που εφαρμόζεται στους υπηκόους χωρών εταίρων ΕΠΓ οι οποίοι πρόκειται να εργαστούν στους οργανισμούς, η αναγνώριση των κυριαρχικών δικαιωμάτων σχετικά με τους εν λόγω οργανισμούς, το δικαίωμα των οργανισμών να εφαρμόζουν το κοινοτικό δίκαιο στις σχέσεις τους με τις χώρες εταίρους ΕΠΓ και οι διατάξεις σχετικά με το δημοσιονομικό έλεγχο.

Όσον αφορά τα κοινοτικά προγράμματα, η Επιτροπή προτείνει να ακολουθείται, κατ΄αναλογία, η πρακτική που ισχύει ήδη όσον αφορά τις υποψήφιες και τις μέλλουσες υποψήφιες χώρες[7] (η "προσέγγιση πλαίσιο" που εφαρμόζεται ήδη από το 2002). Η μέθοδος αυτή περιλαμβάνει δύο βασικά στάδια:

Οι νομικές βάσεις των σχετικών προγραμμάτων απαιτούν κανονικά να καθοριστούν, με συμφωνίες μεταξύ της Κοινότητας και των σχετικών χωρών, οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη συμμετοχή αυτών των χωρών. Επί του παρόντος, ισχύουν συμφωνίες εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ή συμφωνίες σύνδεσης με όλους τους εταίρους ΕΠΓ εκτός από τρεις (η συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας με τη Λευκορωσία έχει "παγώσει" επί του παρόντος· η συμφωνία σύνδεσης με τη Συρία δεν έχει υπογραφεί ακόμη και για τη συμφωνία σύνδεσης με τη Λιβύη δεν έχουν ακόμη διεξαχθεί διαπραγματεύσεις), αλλά δεν περιλαμβάνουν διατάξεις για το σκοπό αυτό. Συνεπώς, θα ήταν προτιμότερο να συναφθεί, με κάθε εταίρο ΕΠΓ, ένα συμπληρωματικό πρωτόκολλο της συμφωνίας πλαισίου [8] το οποίο θα καθορίζει τις γενικές αρχές συμμετοχής ώστε να είναι δυνατή η συμμετοχή στα προγράμματα των οποίων οι νομικές βάσεις προβλέπουν το "άνοιγμα" στις χώρες ΕΠΓ (βλέπε παράρτημα Γ).

Θεωρείται σκόπιμο οι διαπραγματεύσεις για τα πρωτόκολλα αυτά να αρχίσουν με τις χώρες εταίρους ΕΠΓ με τις οποίες έχουν συναφθεί σχέδια δράσης ΕΠΓ. Δεδομένου ότι η συμφωνία σύνδεσης με την Αλγερία τέθηκε σε ισχύ το Σεπτέμβριο του 2005, θα μπορούσε επίσης να συναφθεί πρωτόκολλο με τη χώρα αυτή, ώστε να είναι δυνατή η διαπραγμάτευση μνημονίου συμφωνίας μόλις συμφωνηθεί σχέδιο δράσης ΕΠΓ με την εν λόγω χώρα εταίρο.

Τα πρωτόκολλα αυτά θα ορίζουν επίσης ότι πρέπει να καθοριστούν, σε ειδικά μνημόνια συμφωνίας για κάθε πρόγραμμα, λεπτομερέστεροι όροι και προϋποθέσεις συμμετοχής, αφού ληφθούν υπόψη τα συγκεκριμένα συμφέροντα των δύο μερών. Θα καθορίζουν, μεταξύ άλλων, τους κανόνες που θα διέπουν τη συμμετοχή, και ιδίως τις απαιτούμενες διοικητικές ικανότητες και τη χρηματοδοτική συνεισφορά, τους μηχανισμούς για τη συμμετοχή στη διαχείριση του προγράμματος και τις διατάξεις σχετικά με τον οικονομικό έλεγχο.

Η "προσέγγιση πλαίσιο" παρέχει το πλεονέκτημα ότι, για κάθε εταίρο, απαιτείται η επικύρωση μόνο ενός πρωτοκόλλου σχετικά με μία συμφωνία πλαίσιο που ανοίγει το δρόμο για τη σύναψη μνημονίων συμφωνίας ειδικών για κάθε πρόγραμμα. Η μεθοδολογία αυτή επιτρέπει στην Επιτροπή, η οποία ενεργεί εξ ονόματος της Κοινότητας, να θεσπίσει ή αργότερα να τροποποιήσει τους τεχνικούς και διοικητικούς όρους για τη συμμετοχή κάθε εταίρου ΕΠΓ στα διάφορα προγράμματα, χωρίς να εφαρμοστεί επαχθής διαδικασία κατά την οποία τα συμβούλια συνεργασίας και σύνδεσης ρυθμίζουν αυτές τις τεχνικές λεπτομέρειες. Η γενική αυτή προσέγγιση, ωστόσο, στις περιπτώσεις που παρουσιάζουν σαφώς συγκεκριμένο ενδιαφέρον και οι οποίες έχουν προτεραιότητα, δεν εμποδίζει τα αρμόδια όργανα να λάβουν μεμονωμένες αποφάσεις, ώστε να μπορέσει μία συγκεκριμένη χώρα εταίρος ΕΠΓ να συμμετάσχει σε ένα ειδικό πρόγραμμα, ιδίως ελλείψει πρωτοκόλλου.

Αυτά τα μνημόνια συμφωνίας, που θα έχουν αποτελέσει αντικείμενο διαπραγματεύσεων μεταξύ της Επιτροπής και του εταίρου ΕΠΓ, θα ακολουθήσουν ένα πρότυπο σχήμα ήδη καθιερωμένο για τέτοιου είδους συμφωνίες που έχουν συναφθεί με υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες. Στην περίπτωση των προγραμμάτων τα οποία διαχειρίζονται, εξ ονόματος της Επιτροπής, εκτελεστικοί οργανισμοί (τμήματα του προγράμματος πλαισίου για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (CIP) καθώς και τα προγράμματα Marco Polo, Ευφυής Ενέργεια, Δημόσια Υγεία και Media και το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο έρευνας), αυτοί θα πρέπει να συνδεθούν πλήρως με τις διαπραγματεύσεις.

Χρηματοδοτικές συνεισφορές και κοινοτική βοήθεια

Από τους εταίρους ΕΠΓ που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στους κοινοτικούς οργανισμούς και στα κοινοτικά προγράμματα θα ζητηθεί χρηματοδοτική συνεισφορά. Δεδομένου ότι η χρηματοδοτική τους συνεισφορά πρέπει να υπολογιστεί με βάση τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε οργανισμού ή προγράμματος, δεν είναι δυνατόν να καθοριστεί εκ των προτέρων. Τα κριτήρια για τον υπολογισμό των δαπανών συμμετοχής διαφέρουν από οργανισμό σε οργανισμό και από πρόγραμμα σε πρόγραμμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εξαρτώνται από τύπους που βασίζονται στο ΑΕγχΠ και, σε άλλες, από τα καθήκοντα των οργανισμών και τους στόχους των προγραμμάτων. Οι υπολογισμοί μπορεί επίσης να επηρεάζονται από ιδιαιτερότητες των εταίρων ΕΠΓ. Γενικά, η εμπειρία με τις υποψήφιες χώρες θα βοηθήσει στον καθορισμό του επιπέδου συνεισφοράς που αναμένεται από τους εταίρους ΕΠΓ.

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, τα κοινοτικά προγράμματα που καταρτίζονται για εσωτερικούς σκοπούς σπάνια προβλέπουν προϋπολογισμό για τη στήριξη της συνεργασίας με τρίτες χώρες.

Όπως για τα κοινοτικά προγράμματα, οι προϋπολογισμοί των κοινοτικών οργανισμών είναι, κατά κανόνα, εσωτερικά κονδύλια του προϋπολογισμού. Συνεπώς, η συμμετοχή τρίτων χωρών στους οργανισμούς θα πρέπει να καλυφθεί εξ ολοκλήρου είτε με πλήρη καταβολή των δαπανών στον κοινοτικό προϋπολογισμό είτε με προγράμματα συνεργασίας τα οποία χρηματοδοτούνται με την κοινοτική βοήθεια από το Ευρωπαϊκό Μέσο Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης ή από άλλους χορηγούς.

Για τις χώρες εταίρους ΕΠΓ δεν προβλέπεται προς το παρόν καμία συνολική γενική βοήθεια για τη στήριξη της συμμετοχής σε οργανισμούς και προγράμματα, όπως συνέβη με τις υποψήφιες και τις μέλλουσες υποψήφιες χώρες, δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας διαχωρίζεται από την πολιτική διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, στόχος της ΕΠΓ είναι να υποστηρίξει τη διαδικασία εκσυγχρονισμού και μεταρρύθμισης, και ιδίως τον θεσμικό εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη ικανοτήτων των χωρών εταίρων ΕΠΓ.

Επομένως, ανάλογα με την περίπτωση, η ενίσχυση αυτή μπορεί να περιληφθεί στο πλαίσιο του τακτικού εθνικού προγραμματισμού της κοινοτικής βοήθειας από το Ευρωπαϊκό Μέσο Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης μέσω των εγγράφων στρατηγικής ανά χώρα και των εθνικών ενδεικτικών προγραμμάτων. Η βοήθεια αυτή, της οποίας η διάρκεια θα μπορούσε να περιορίζεται σε μία προκαθορισμένη περίοδο, θα είχε ως στόχο να διευκολύνει τη συμμετοχή μιας χώρας δικαιούχου αυτού του μέσου σε ειδικά προγράμματα ή οργανισμούς, ή να τη βοηθήσει να προετοιμαστεί για τη συμμετοχή της με τη στήριξη της ανάπτυξης των διοικητικών της ικανοτήτων ή της εναρμόνισης με την κοινοτική νομοθεσία, τις πολιτικές και τις βέλτιστες πρακτικές. Η βοήθεια μπορεί επίσης να χρησιμεύσει για τη στήριξη των δικαιούχων ώστε να εκμεταλλευτούν πλήρως τις ευκαιρίες που παρέχονται μέσα σ΄αυτά τα προγράμματα.

Εκθέσεις

Η Επιτροπή θα υποβάλλει τακτικά έκθεση στο Συμβούλιο και στο Κοινοβούλιο σχετικά με την πρόοδο που θα έχει σημειωθεί στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας και στην προώθηση και εφαρμογή των μεμονωμένων σχεδίων δράσης ΕΠΓ. Οι εκθέσεις αυτές θα περιέχουν επίσης πληροφορίες σχετικά με τη συμμετοχή στους οργανισμούς και τα προγράμματα. Η Επιτροπή υποβάλει την πρώτη από αυτές τις εκθέσεις προόδου ταυτόχρονα με την παρούσα ανακοίνωση.

Τα επόμενα στάδια

Ορισμένες χώρες εταίροι ΕΠΓ έχουν ήδη εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους να συμμετάσχουν σε ορισμένους οργανισμούς και προγράμματα. Εξάλλου, βασίζονται στις αναφορές των διαφόρων σχεδίων δράσης ΕΠΓ, οι οποίες δεσμεύουν και τα δύο μέρη να διερευνήσουν τις δυνατότητες για μια τέτοια συμμετοχή.

Με βάση την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τη θέσπιση των νομικών βάσεων για διάφορα κοινοτικά προγράμματα τα οποία θα τεθούν σε ισχύ για τις δημοσιονομικές προοπτικές 2007-2013, πληρούνται πλέον οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

1. Όσον αφορά τους κοινοτικούς οργανισμούς και τα προγράμματα, έχει αναληφθεί γενική δέσμευση στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας να ανοίξουν στη συμμετοχή των εταίρων ΕΠΓ·

2. όσον αφορά τους οργανισμούς και τα προγράμματα, ορισμένοι εταίροι ΕΠΓ εξεδήλωσαν ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στις δραστηριότητές τους·

3. όσον αφορά τα προγράμματα, ελήφθησαν αποφάσεις για την κατάρτιση κοινοτικών προγραμμάτων για τις δημοσιονομικές προοπτικές 2007-2013, καθώς και για την πιθανότητα να μπορούν να συμμετέχουν σ’αυτά οι εταίροι ΕΠΓ·

4. όσον αφορά την έναρξη διαπραγματεύσεων σχετικά με τους συγκεκριμένους όρους και τις προϋποθέσεις γι΄αυτή τη συμμετοχή, έχουν ολοκληρωθεί σχέδια δράσης ΕΠΓ με δώδεκα από τις δεκαέξι χώρες εταίρους ΕΠΓ, και τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία σύνδεσης με την Αλγερία.

Με βάση τα ανωτέρω, θεωρείται πλέον σκόπιμο να αρχίσουν διαβουλεύσεις προκειμένου:

(1) να συμφωνηθεί, σε επιλεκτική και σταδιακή βάση, η ανάπτυξη της μεμονωμένης συμμετοχής εταίρων ΕΠΓ στις εργασίες και τις δραστηριότητες ορισμένων κοινοτικών οργανισμών, με βάση τα αμοιβαία συμφέροντα που έχουν διαπιστωθεί και εφόσον πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις·

(2) να εγκριθούν μια σειρά από πρωτόκολλα των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ή των συμφωνιών σύνδεσης, τα οποία θα θεσπίζουν συμφωνίες πλαίσια με τους δεκατρείς αυτούς εταίρους ΕΠΓ, όσον αφορά τη συμμετοχή τους σε κοινοτικά προγράμματα, και

(3) να αρχίσουν τεχνικές διαβουλεύσεις ώστε να καταρτιστούν λεπτομερή μνημόνια συμφωνίας με βάση αυτές τις συμφωνίες πλαίσια, τα οποία θα καθορίζουν τις τεχνικές λεπτομέρειες της συμμετοχής των εταίρων ΕΠΓ σε διάφορα προγράμματα.

Οι τακτικές επαφές της Επιτροπής με τους διάφορους εταίρους ΕΠΓ, συγκεκριμένα στο πλαίσιο των επιτροπών συνεργασίας και σύνδεσης, καθώς και των ειδικών υποεπιτροπών που έχουν δημιουργηθεί βάσει αυτών των συμφωνιών, παρέχουν τη δυνατότητα να αρχίσουν εστιασμένες τεχνικές διαβουλεύσεις, οι οποίες μπορούν να καθορίσουν συγκεκριμένα τα αμοιβαία συμφέροντα που υπάρχουν σ΄αυτή τη συμμετοχή και εν συνεχεία να καθορίσουν το πεδίο εφαρμογής, τους όρους και τις προϋποθέσεις. Αυτό μπορεί να γίνει επίσης με τομεακές συμφωνίες στους αντίστοιχους τομείς.

Συμπεράσματα

Η Επιτροπή καλεί το Συμβούλιο να εγκρίνει την προσέγγιση που περιγράφεται στην παρούσα ανακοίνωση και να συντάξει συμπεράσματα σχετικά με την εφαρμογή αυτής της πτυχής της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας.

Συνεπώς, η Επιτροπή πρόκειται να υποβάλει συστάσεις για την έγκριση της έναρξης διαπραγματεύσεων με τους εταίρους ΕΠΓ για την κατάρτιση των εν λόγω πρωτοκόλλων.

Annex A

List of EC and EU agencies (non-executive, regulatory)

Community agencies (1st pillar) | Seats | Founding acts |

1 | CEDEFOP* (European Centre for the Development of Vocational Training) * Centre européen pour le Développement de la Formation Professionnelle | Thessalonica/GR | Regulation (EEC) No 337/75 of the Council of 10 February 1975 establishing a European Centre for the Development of Vocational Training, OJ L 39, 13.2.1975, p. 1 |

2 | EUROFOUND (European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions) | Dublin/IE | Regulation (EEC) No 1365/75 of the Council of 26 May 1975 on the creation of a European Foundation for the improvement of living and working conditions, OJ L 139, 30.5.1975, p. 1 |

3 | EEA (European Environment Agency) | Copenhagen/DK | Council Regulation (EEC) No 1210/90 of 7 May 1990 on the establishment of the European Environment Agency and the European Environment Information and Observation Network, OJ L 120, 11.5.1990, p. 1 |

4 | ETF (European Training Foundation) | Turin/IT | Council Regulation (EEC) No 1360/90 of 7 May 1990 establishing a European Training Foundation, OJ L 13, 23.5.1990, p. 1 |

5 | EMCDDA (European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction) | Lisbon/PT | Council Regulation (EEC) No 302/93 of 8 February 1993 on the establishment of a European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, OJ L 36, 8.2.1993, p. 1 Note: In July 2006, a political agreement was reached between the European Parliament and the Council on a recast of the EMCDDA regulation. This recast is expected to enter into force still in 2006 and will replace Council Regulation (EEC) No 302/93. |

6 | EMEA (European Agency for the Evaluation of Medicinal Products) | London/GB | Council Regulation (EEC) No 2309/93 of 22 July 1993 laying down Community procedures for the authorisation and supervision of medicinal products for human and veterinary use and establishing a European Agency for the Evaluation of Medicinal Products, OJ L 214, 24.8.1993, p. 1 |

7 | OHIM (Office for Harmonisation in the Internal Market) | Alicante/ES | Council Regulation (EC) No 40/94 of 20 December 1993 on the Community trade mark (See Art. 2), OJ L 11, 14.1.1994, p. 1 |

8 | OSHA (European Agency for Safety and Health at Work) | Bilbao/ES | Council Regulation (EC) No 2062/94 of 18 July 1994 establishing a European Agency for Safety and Health at Work, OJ L 216, 20.8.1994, p. 1 |

9 | CPVO (Community Plant Variety Office) | Angers/FR | Council Regulation (EC) No 2100/94 of 27 July 1994 on Community plant variety rights (see Art. 4), OJ L 227, 1.9.1994, p. 1 |

10 | CdT* (Translation Centre for the bodies of the EU) * Centre de traduction des organes de l’UE | Luxembourg/LU | Council Regulation (EC) No 2965/94 of 28 November 1994 setting up a Translation Centre for bodies of the European Union, OJ L 314, 7.12.1994, p. 1 |

11 | EUMC (European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia) | Vienna/AT | Council Regulation (EC) No 1035/97 of 2 June 1997 establishing a European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia, OJ L 151, 10.6.1997, p. 1. Due to be replaced by a European Agency for Fundamental Rights (see infra, proposed EC agencies, No 3) |

12 | EAR (European Agency for Reconstruction) | Thessalonica/GR | Council Regulation (EC) No 2454/1999 of 15 November 1999 amending Regulation (EC) No 1628/96 relating to aid for Bosnia and Herzegovina, Croatia, the Federal Republic of Yugoslavia and the former Yugoslav Republic of Macedonia, in particular by the setting up of a European Agency for Reconstruction, OJ L 299, 20.11.1999, p. 1 |

13 | EFSA (European Food Safety Authority) | Parma/IT | Regulation (EC) No 178/2002 of the European Parliament and of the Council of 28 January 2002 laying down the general principles and requirements of food law, establishing the European Food Safety Authority and laying down procedures in matters of food safety, OJ L 31, 1.2.2002, p. 1 |

14 | EMSA (European Maritime Safety Agency) | Lisbon/PT | Regulation (EC) No 1406/2002 of the European Parliament and of the Council of 27 June 2002 establishing a European Maritime Safety Agency, OJ L 208, 5.8.2002, p. 1 |

15 | EASA (European Aviation Safety Agency) | Cologne/DE | Regulation (EC) No 1592/2002 of the European Parliament and of the Council of 15 July 2002 on common rules in the field of civil aviation and establishing a European Aviation Safety Agency, OJ L 240, 7.9.2002, p. 1 |

16 | ENISA (European Network and Information Security Agency) | Heraklion/GR | Regulation (EC) No 460/2004 of the European Parliament and of the Council of 10 March 2004 establishing the European Network and Information Security Agency, OJ L 77, 13.3.2004, p. 1 |

17 | ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) | Stockholm/SE | Regulation (EC) No 851/2004 of the European Parliament and of the Council of 21 April 2004 establishing a European Centre for disease prevention and control, OJ L 142, 30.4.2004, p. 1 |

18 | ERA (European Railway Agency) | Lille-Valenciennes/FR | Regulation (EC) No 881/2004 of the European Parliament and of the Council of 29 April 2004 establishing a European railway agency (Agency Regulation), OJ L 164, 30.4.2004, p. 1 |

19 | European GNSS Supervisory Authority (GALILEO) | Not decided | Council Regulation (EC) No 1321/2004 of 12 July 2004 on the establishment of structures for the management of the European satellite radio-navigation programmes (see Art. 1), OJ L 246, 20.7.2004, p. 1 |

20 | FRONTEX* (European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Member States of the EU) * Frontières Extérieures | Warsaw/PL | Council Regulation (EC) No 2007/2004 of 26 October 2004 establishing a European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Member States of the European Union, OJ L 349, 25.1.2004, p. 1 |

21 | CFCA (Community Fisheries Control Agency) | Vigo/ES | Council Regulation (EC) No 768/2005 of 26 April 2005 establishing a Community Fisheries Control Agency and amending Regulation (EEC) No 2847/93 establishing a control system applicable to the common fisheries policy, OJ L 128, 21.5.2005, p. 1 |

Community agencies proposed/under inter-institutional negotiation (1st pillar) | Seats | Commission proposals |

1 | ECA (European Chemicals Agency) | Helsinki/FI | COM(2003) 644, 29.10.2003: Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council concerning the Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals (REACH), establishing a European Chemicals Agency and amending Directive 1999/45/EC and Regulation (EC) on Persistent Organic Pollutants, not published in OJ |

2 | European Gender Institute | Not decided | COM(2005) 81, 8.3.2004: Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council establishing a European Institute for Gender Equality, not published in OJ |

3 | EFRA (European Union Agency for Fundamental Rights) | Vienna/AT | COM(2005) 280, 30.6.2005: Proposal for a Council Regulation establishing a European Union Agency for Fundamental Rights, not published in OJ |

EU agencies (2nd and 3rd pillars) | Seats | Founding acts |

1 | ISS (European Institute for Security Studies) | Paris/FR | Council Joint Action of 20 July 2001 on the establishment of a European Union Institute for Security Studies, OJ L 200, 25.7.2001, p. 1 |

2 | EUSC (European Union Satellite Centre) | Torrejón de Ardoz/ES | Council Joint Action of 20 July 2001 on the establishment of a European Union Satellite Centre, OJ L 200, 25.7.2001, p. 5 |

3 | EDA (European Defence Agency) | Brussels/BE | Council Joint Action 2004/551/CFSP of 12 July 2004 on the establishment of the European Defence Agency, OJ L 245, 17.7.2004, p. 17 |

4 | EUROPOL (European Police Office) | The Hague/NL | Council Act of 26 July 1995 drawing up the Convention on the establishment of a European Police Office (Europol Convention), OJ C 316, 27.11.1995, p. 1. |

5 | EUROJUST (The European Union’s Judicial Cooperation Unit) | The Hague/NL | Council Decision 2002/187/JHA of 28 February 2002 setting up Eurojust with a view to reinforcing the fight against serious crime, OJ L 63, 6.3.2002, p. 1 |

6 | CEPOL* (European Police College) * Collège européen de police | Bramshill//UK | Council Decision 2005/681/JHA of 20 September 2005 establishing the European Police College (CEPOL) and repealing Decision 2000/820/JHA, OJ L 256, 1.10.2005, p. 63 |

Annex B

List of Agencies – “openness” to ENP partners

Agency | Seat | Potentially open to ENP partners | Relevant legal provisions |

CEDEFOP (European Centre for the Development of Vocational Training) | Thessalonica | No | Regulation (EEC) No 2337/75 of 10 February 1975 |

EUROFOUND (European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions) | Dublin | Yes | Regulation (EEC) No 1365/75 of 26 May 1975, Article 3(2): The Foundation shall cooperate as closely as possible with specialised institutes, foundations and bodies in the Member States or at international level. |

EEA (European Environment Agency) | Copenhagen | Yes | Regulation (EEC) No 1210/90 of 7 May 1990 Preamble: Whereas it is desirable to provide for the Agency to be open to other countries which share the concern of the Community and the Member States for the objectives of the Agency under agreements to be concluded between them and the Community; Article 2: For the purposes of achieving its objective, the tasks of the Agency shall be: (v) to promote the incorporation of European environmental information into international environment monitoring programmes such as those established by the United Nations and its specialised agencies; (vi) to ensure the broad dissemination of reliable environmental information. Article 19: The Agency is open to countries which are not members of the European Communities but which share the concerns of the Communities and the Member States for the objectives of the Agency under agreements concluded between them and the Community following the procedure in Article 228 of the Treaty. Article 20: No later than two years after the entry into force of this Regulation, the Council shall decide on further tasks for the Agency in particular in the following areas: ... promoting environmentally friendly technologies and processes and their use and transfer within the Community and in third countries. |

ETF (European Training Foundation) | Turin | No | Regulation (EEC) No 1360/90 of 7 May 1990, Article 16 - Participation of third countries: 1. The Foundation shall be open to the participation of countries which are not members of the European Community and which share the commitment of the Community and the Member States to the provision of aid in the training field to the eligible countries defined in Article 1. Note: As ENP partner countries are beneficiaries of the ETF, this provision does not apply to them. |

EMCDDA (European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction) | Lisbon | Yes | Regulation (EEC) No 302/93 of 8 February 1993, Article 13 - Non-Community countries: 1. The Centre shall be open to the participation of those non-Community countries which share the Community's interests and those of its Member States in the Centre's objectives and work, on the basis of agreements entered into between them and the Community on the basis of Article 235 of the Treaty. 2. The management board may take a decision on the involvement of experts proposed by non-Community countries in the ad hoc working parties provided for in Article 2(2), subject to an undertaking from the interested parties to observe the rules referred to in Article 6. Note: In July 2006, a political agreement was reached between the European Parliament and the Council on a recast of the EMCDDA regulation. This recast is expected to enter into force still in 2006 and will replace Regulation (EEC) No 302/93. The relevant article will then read: Article 21 - Participation of third countries - The Centre shall be open to the participation of any third country that shares the interest of the Community and of its Member States in the Centre's objectives and work, on the basis of agreements entered into between such third countries and the Community on the basis of Article 300 of the Treaty. |

EMEA (European Agency for the Evaluation of Medicinal Products) | London | No | Regulation (EEC) No 2309/93 of 22 July 1993 |

OHIM (Office for Harmonisation in the Internal Market) | Alicante | No | Regulation (EC) No 40/94 of 20 December 1993 Regulation (EC) No 6/2002 of 12 December 2001 |

EU-OSHA (European Agency for Safety and Health at Work) | Bilbao | Yes | Regulation (EC) No 2062/94 of 18 July 1994, Article 9 - Observers: The Administrative Board may, after consulting the Commission, invite representatives of non-member countries, of Community institutions and bodies and of international organisations as observers. |

CPVO (Community Plant Variety Office) | Angers | No | Regulation (EC) No 2100/94 of 27 July 1994 |

CDT (Translation Centre for the bodies of the EU) | Luxembourg | No | Regulation (EC) No 2965/94 of 28 November 1994 |

EUMC (European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia) | Vienna | Yes | Regulation (EC) No 1035/97 of 2 June 1997 Article 4 - European Racism and Xenophobia Information Network (Raxen): 3. The Centre may also enter into contractual relations, on an ad hoc basis and for specific tasks, with bodies that are not part of Raxen. Article 7 - Cooperation with national and international organisations: 1. To help it carry out its tasks, the Centre shall cooperate with organisations in the Member States or international, governmental or non-governmental organisations competent in the field of racist and xenophobic phenomena. 3.Should agreements with other international organisations or with third countries prove necessary for the Centre to carry out its tasks efficiently, the Community shall, following the same procedure as mentioned above, enter into such agreements, on behalf of the Centre. |

EAR (European Agency for Reconstruction) | Thessalonica | No | Regulation (EC) No 2454/1999 of 15 November 1999 |

EFSA (European Food Safety Authority) | Parma | Yes | Regulation (EC) No 178/2002 of 28 January 2002 Article 49 - Participation of third countries: The Authority shall be open to the participation of countries, which have concluded agreements with the European Community by virtue of which they have adopted and apply Community legislation in the field covered by this Regulation. Arrangements shall be made under the relevant provisions of those agreements, specifying in particular the nature, extent and manner in which these countries will participate in the Authority's work, including provisions related to participation in the networks operated by the Authority, inclusion in the list of competent organisations to which certain tasks may be entrusted by the Authority, financial contributions and staff. Article 50 - Rapid alert system: 6. Participation in the rapid alert system may be opened up to applicant countries, third countries or international organisations, on the basis of agreements between the Community and those countries or international organisations, in accordance with the procedures defined in those agreements. The latter shall be based on reciprocity and shall include confidentiality measures equivalent to those applicable in the Community. |

EMSA (European Maritime Safety Agency) | Lisbon | Yes | Regulation (EC) No 1406/2002 of 27 June 2002, Article 17 - Participation of third countries: 1. The Agency shall be open to the participation of third countries, which have entered into agreements with the European Community, whereby they have adopted and are applying Community law in the field of maritime safety and prevention of pollution by ships. 2. Under the relevant provisions of these agreements, arrangements will be developed which shall, inter alia, specify the nature and the extent of the detailed rules for the participation of these countries in the work of the Agency, including provisions on financial contributions and staff. |

EASA (European Aviation Safety Agency) | Cologne | Yes | Regulation (EC) No 1592/2002 of 15 July 2002, Article 18(2) - International relations: The Agency may cooperate with the aeronautical authorities of third countries and the international organisations competent in matters covered by this Regulation in the framework of working arrangements concluded with those bodies, in accordance with relevant provisions of the Treaty. The Regulation differentiates between “participation” and “cooperation”: Participation in EASA: Article 55 is relevant only for Ukraine and potentially, Moldova, Georgia, Armenia, and Azerbaijan (JAA membership required) Cooperation with EASA: Articles 9 and 18 relevant for all ENP partners save for the Palestinian Authority which is not a Contracting Party to the Chicago Convention. |

ENISA (European Network and Information Security Agency) | Heraklion | Yes | Regulation (EC) No 460/2004 of 10 March 2004, Article 24 - Participation of third countries: 1. The Agency shall be open to the participation of countries, which have concluded agreements with the European Community by virtue of which they have adopted and applied Community legislation in the field covered by this Regulation. 2. Arrangements shall be made under the relevant provisions of those arrangements, specifying in particular the nature, extent and manner in which these countries will participate in the Agency's work, including provisions related to participation in initiatives undertaken by the Agency, financial contributions and staff. |

ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) | Stockholm | Yes | Regulation (EC) No 851/2004 of 21 April 2004, Article 30 - Participation of third countries: 1. The Centre shall be open to the participation of countries, which have concluded agreements with the Community by virtue of which they have adopted and apply legislation of equivalent effect to Community legislation in the field covered by this Regulation. 2. Arrangements shall be made under the relevant provisions of those agreements, specifying in particular the nature, extent and manner in which those countries are to participate in the Centre's work, including provisions relating to participation in the networks operated by the Centre, inclusion in the list of competent organisations to which certain tasks may be entrusted by the Centre, financial contributions and staff. |

ERA (European Railway Agency) | Lille-Valenciennes | Yes (European partners) | Regulation (EC) No 881/2004 of 29 April 2004, Article 36 - Participation by third countries: 1. The Agency shall be open to participation by European countries which have concluded agreements with the Community, whereby the countries concerned have adopted and are applying Community legislation in the field covered by this Regulation. 2. In accordance with the relevant provisions of the above-mentioned agreements, arrangements shall be made which shall specify the detailed rules for participation by these countries in the work of the Agency, in particular the nature and extent of such participation. These arrangements shall include, inter alia, provisions on financial contributions and staff. They may provide for representation, without vote, on the Administrative Board. |

FRONTEX (European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Member States of the EU) | Warsaw | Yes | Regulation (EC) No 2007/2004 of 26 October 2004, Article 14 - Facilitation of operational cooperation with third countries and cooperation with competent authorities of third countries: In matters covered by its activities and to the extent required for the fulfilment of its tasks, the Agency shall facilitate the operational cooperation between Member States and third countries, in the framework of the European Union external relations policy. The Agency may cooperate with the authorities of third countries competent in matters covered by this Regulation in the framework of working arrangements concluded with these authorities, in accordance with the relevant provisions of the Treaty. |

GALILEO-European GNSS Supervisory Authority | to be determined | Yes | Regulation (EC) No 1321/2004 of 12 July 2004, Article 21 - Participation of third countries: 1. The Authority shall be open to the participation of third countries, which have entered into agreements with the European Community to this effect. 2. Under the relevant provisions of these agreements, arrangements shall be developed specifying, in particular, the nature, extent and manner in which these countries will participate in the work of the Authority, including provisions relating to participation in the initiatives undertaken by the Authority, financial contributions and staff. 3. The participation of any third country in the Authority shall be submitted for approval to the Council. |

CFCA (Community Fisheries Control Agency) | Vigo | Yes (cooperation as described in Article 4) | Council Regulation (EC) No 768/2005 of 26 April 2005 Article 4 with provisions on tasks relating to the international obligations of the Community relating to control and inspections allows the Agency, at the request of the Commission, to assist the Community and Member States in their relations with third countries and regional international fisheries organisations of which the Community is a member. The Agency may, at the request of the Commission, cooperate with the competent authorities of third countries in matters relating to control and inspection in the framework of agreements concluded between the Community and such countries. The Agency may, with its field of competence, carry out on behalf of Member States tasks under international fisheries agreements to which the Community is party. |

EU 2st and 3rd pillar agencies |

ISS (European Institute for Security Studies) | Paris | Yes | Council Joint Action of 20 July 2001, Article 17 - Visiting researchers: Visiting researchers may for limited time periods be seconded to the Institute by Member States and Third States, after agreement by the Director, to participate in the activities of the Institute in accordance with Article 2. |

EUSC (European Union Satellite Centre) | Torrejón de Ardoz | Yes (limited eligibility) | Council Joint Action of 20 July 2001, Article 21 - Association of third States: Non-EU European NATO members and other States which are candidates for accession to the EU shall be entitled to be involved in the Centre's activities in accordance with the Provisions set out in the Annex. |

EDA (European Defence Agency) | Brussels | Yes | Council Joint Action 2004/551/CSFP of 12 July 2004, Article 23 - Participation of third parties: 1. Third parties may contribute to a particular ad hoc project or programme, established in accordance with Articles 20 or 21, and to the budget associated with it. The Steering Board shall, acting by qualified majority, approve as necessary ad hoc arrangements between the Agency and third parties for each particular project or programme. 2. For projects established under Article 20, the contributing Member States meeting with the Steering Board shall approve any necessary modalities with the relevant third parties relating to their contribution. 3. For projects established under Article 21, the contributing Member States shall decide any necessary modalities with the relevant third parties relating to their contribution. 4. Where the Community contributes to an ad hoc project or programme, the Commission shall participate in the decisions referred to in paragraphs 2 and 3. |

EUROPOL (European Police Office) | The Hague | Yes | Council Act of 26 July 1995 drawing up the Convention on the establishment of a European Police Office (Europol Convention); Council Act of 3 November 1998 laying down rules governing Europol's external relations with third States and third bodies |

EUROJUST (The European Union’s Judicial Cooperation Unit) | The Hague | Yes | Council Decision of 28 February 2002 Setting up Eurojust |

CEPOL (European Police College) | Bramshill | Yes | Council Decision of 22 December 2000 establishing a European Police College, and Council Decision 2005/681/JHA of 20 September 2005- Article 8 paragraph 2 & 3: CEPOL may co-operate with national training institutes of non-MS of the EU, [...] The Governing Board may authorise the Director of CEPOL to negotiate co-operation agreements with [...] the above-mentioned bodies. Such co-operation agreements may be concluded only with the authorisation of the Governing Board. And [...] those with bodies of non-MS can only be concluded after the approval of the Council has been obtained. |

Community agencies proposed or under inter-institutional negotiation |

ECA (European Chemicals Agency) | Helsinki | Commission proposal COM(2003) 644 |

European Gender Institute | to be determined |

EFRA (European Union Agency for Fundamental Rights) | Vienna | Commission proposal COM(2005) 280 |

Annex C

List on the potential for ENP partners to participate in Community programmes

Policy area | Title | Provisions for opening up to ENP countries | Possibilities for participation of/cooperation with ENP partners |

Financial control | HERCULE II | Yes | Proposal for a Decision of the European Parliament and the Council for the amendment and extension of Decision 804/2004/EC on the Hercule programme The Hercule programme finances actions aimed at improving the protection of the Community’s financial interests. It finances training, seminars, dissemination of best practices, associations involved in protection of the EC’s financial interests, etc. The programme provides that, in order to promote activities combating fraud and any other illegal activities detrimental to the Community’s interests outside the territory of the European Union, including the fight against cigarette smuggling and counterfeiting, expenditure relating to the participation of certain other third countries and the countries covered by the European Neighbourhood Policy is also considered eligible. |

Pericles | Yes | Proposal for a Council Decision amending and extending Decision 2001/923/EC establishing an exchange, assistance and training programme for the protection of the Euro against counterfeiting (the “Pericles” programme) Pericles, the Community programme for exchange, assistance and training in the protection of the Euro against counterfeiting, is designed to support and supplement the measures undertaken by the Member States and in existing programmes to protect the Euro against counterfeiting. Such measures include information exchange (seminars, workshops, meetings and conferences), placements and exchanges of staff, as well as technical, scientific and operational back-up. The proposal for extension covers the period 2007-2013. Projects under the programme may emanate from the Member States’ competent authorities or from the Commission. In addition, the programme foresees that it shall, if necessary, be open to non-member countries in so far as appropriations are available in the Community budget, under conditions and in accordance with arrangements to be agreed with those countries. |

Trade-related, market and regulatory reform, innovation | Customs 2013, Fiscalis 2013 | Yes | Commission proposals on the Community programmes Customs 2013 and Fiscalis 2013 - COM(2006) 201 and 202 The objectives of these two programmes include: Customs 2013: to improve cooperation between the customs authorities of the Community and third countries, in particular the partner countries of the European Neighbourhood Policy Fiscalis 2013: to improve cooperation with the tax authorities of third countries, in particular the partner countries of the European Neighbourhood Policy. Respective Articles 3(3): The programme may also be open to the participation of certain partner countries of the European Neighbourhood Policy if these countries have reached a sufficient level of approximation of the relevant legislation and administrative methods to those of the Community and in accordance with provisions to be determined with those countries following the establishment of framework agreements concerning their participation in Community programmes. |

Competitiveness and Innovation Framework Programme | Yes | Proposal establishing a Competitiveness and Innovation Framework Programme - COM(2005) 121 The Framework Programme shall have the following objectives: (a) to foster the competitiveness of enterprises and in particular SMEs; (b) to promote innovation including eco-innovation. The objectives of the Framework Programme shall be pursued through the implementation of the following specific programmes established in Title II, hereinafter “the specific programmes”: (a) the Entrepreneurship and Innovation programme; (b) … Article 4: The Framework Programme shall be open to the participation of: (d) other third countries, when agreements so allow. |

Employment | Community Programme for Employment and Social Solidarity - PROGRESS | No | Decision No …/2006/EC of the European Parliament and of the Council of 24 October 2006 establishing a Community Programme for Employment and Social Solidarity - Progress Article 16: only open to EFTA/EEA countries, candidate countries and western Balkan countries included in the stabilisation and association process |

Consumer protection | Programme of Community Action in the field of Consumer Policy | Yes | Proposal establishing a Programme of Community Action in the field of Consumer Policy 2007-2013 - COM(2006) 235 The objective of the programme is to complement and support policies of the Member States in this field. Article 10: The programme shall be open to the participation of third countries, in particular countries covered by the European Neighbourhood Policy, in accordance with conditions laid down in the respective bilateral or multilateral agreements establishing the general principles for their participation in Community programmes. |

Agriculture and fisheries | European Agricultural Fund for Rural Development | No | Proposal on support for rural development by the European Agricultural Fund for Rural Development - COM(2005) 490 |

Common Agricultural Policy | No | Proposal on the financing of the Common Agricultural Policy - COM(2005)489 |

European Fisheries Fund | No | Proposal on the European Fisheries Fund - COM(2005 )497 |

Common Fisheries Policy, Law of the Sea | No | Proposal establishing Community financial measures for the implementation of the Common Fisheries Policy and in the area of the Law of the Sea |

Justice, freedom and security | Fundamental Rights and Justice | Yes (only as associate in individual projects) | Communication and legislative proposals establishing for the period 2007-2013 a Framework Programme on Fundamental Rights and Justice - COM(2005) 122 The programme comprises five specific programmes covering the following fields: Fight against violence (Daphne) Drugs prevention and information Fundamental rights and citizenship Criminal justice Civil justice Projects may associate candidate countries not participating in this programme where this would contribute to their preparation for accession, or other third countries not participating in this programme where this serves the objectives of the projects. |

Solidarity and the Management of Migration Flows | No | Communication and legislative proposals establishing a Framework Programme for Solidarity and the Management of Migration Flows for the period 2007-2013 - COM(2005) 123 |

Security and Safeguarding Liberties | Yes (only as partner in individual projects) | Communication and legislative proposals establishing a Framework Programme on Security and Safeguarding Liberties for the period 2007-2013 - COM(2005) 124 The programme addresses two challenges: Prevention, preparedness and consequence management of terrorism Prevention of and fight against crime As regards trans-national projects, third countries and international organisations may participate as partners but are not permitted to submit projects. |

Transport | Marco Polo | Yes | Proposal establishing a second “Marco Polo” programme for granting Community financial assistance to improve the environmental performance of freight transport systems (“Marco Polo II”) - COM(2004) 478 The Marco Polo programme supports actions in the freight transport, logistics and other relevant markets. These actions should contribute to maintaining the distribution of freight between the various modes of transport at 1998 levels by helping to shift the expected aggregate increase in international road freight traffic to short sea shipping, rail and inland waterways or to a combination of modes of transport in which road journeys are as short as possible. Among the funding criteria the proposals mention “European dimension – undertakings”: An action must be submitted by at least two independent undertakings established on the territories of two different Member States, or on the territories of one Member State and a close third country. |

TEN financing (transport) | No | Proposal determining the general rules for the granting of Community financial aid in the field of Trans-European Transport and Energy Networks and amending Council Regulation (EC) No 2236/95 - COM(2005) 475 The focus of this proposal is on funding internal EC infrastructure. It will therefore not be open to third countries. However, the High Level Group dealing with TEN issues is preparing a report on extending major Trans-European Transport Axes to the ENP partner countries and neighbouring regions. |

GALILEO programme | Yes | Proposal on the implementation of the deployment and commercial operating phases of the European Programme on Satellite Radio Navigation - COM(2005) 477 The Galileo Joint Undertaking is open to the participation of ENP partners and other third countries (for instance, Matimop of Israel is a member of the Galileo Joint Undertaking). |

SESAR programme and Joint Undertaking | Yes | Proposal for a Council Regulation establishing the SESAR Joint Undertaking - COM(2005) 602 SESAR aims at developing a new generation air traffic management system. The Joint Undertaking will have two founding members: the European Community, represented by the Commission, and Eurocontrol. Participation will also be open to any other private or public entity, including third countries. A third country can become a member if that country has, at least, signed a horizontal agreement in the field of air transport. To date, Azerbaijan, Georgia, Lebanon, Moldova, Morocco, and Ukraine have either already signed or are in the process of signing such agreements. |

Energy | TEN financing (energy) | No | Proposal determining the general rules for the granting of Community financial aid in the field of Trans-European Transport and Energy Networks and amending Council Regulation (EC) No 2236/95 - COM(2005) 475 Due to its focus on internal EC energy networks, no third party participation is envisaged. However, the Commission proposal includes the notion that studies may be supported on the basis of a project as a whole, including its elements outside the territory of the EC. |

Intelligent Energy-Europe programme | Yes | Proposal establishing a Competitiveness and Innovation Framework Programme - COM(2005) 121 The Framework Programme shall have the following objectives: (d) to promote energy efficiency and new and renewable energy sources in all sectors including transport. The objectives of the Framework Programme shall be pursued through the implementation of the following specific programmes established in Title II, hereinafter “the specific programmes”: (c) the Intelligent Energy-Europe programme Article 4: The Framework Programme shall be open to the participation of: (d) other third countries, when agreements so allow. |

Information society | ICT Policy Support programme | Yes | Proposal establishing a Competitiveness and Innovation Framework Programme - COM(2005) 121 The Framework Programme shall have the following objectives: (c) to accelerate the development of a competitive, innovative and inclusive information society. The objectives of the Framework Programme shall be pursued through the implementation of the following specific programmes established in Title II, hereinafter “the specific programmes”: (b) the ICT Policy Support programme. Article 4: The Framework Programme shall be open to the participation of: (d) other third countries, when agreements so allow. |

Interoperable Delivery of European eGovernment services to Administrations, Businesses and Citizens (IDABC programme) | Yes (co-operation) | Decision 2004/387/EC of the European Parliament and of the Council of 21 April 2004 on interoperable delivery of pan-European eGovernment services to public administrations, businesses and citizens (IDABC) The objective of the IDABC programme is to identify, support and promote the development and establishment of pan-European eGovernment services and the underlying interoperable telematic networks supporting the Member States and the Community in the implementation, within their respective areas of competence, of Community policies and activities, achieving substantial benefits for public administrations, businesses and citizens. Article 14(2) Cooperation with other third countries, in implementing projects of common interest and horizontal measures, shall be encouraged, notably with public administrations in Mediterranean countries, the Balkans and eastern European countries. Particular attention shall also be given to international cooperation in support of development and economic cooperation. Related costs shall not be covered by the IDABC programme. A bilateral agreement, such as a memorandum of understanding, would be necessary to ensure participation of ENP partner countries in the IDABC programme. Following this agreement, the ENP partners can participate in projects of common interest and make use of horizontal measures. |

LIFE + | No | Proposal concerning the Financial Instrument for the Environment (LIFE+) - COM(2004) 621 The objective is to provide a more streamlined and simplified instrument for environment protection. LIFE+ aims to contribute to the development, implementation, monitoring, evaluation and communication of Community environment policy and legislation as a contribution to promoting sustainable development in the EU. Third country participation is possible for EFTA, candidate as well as Suth-East European pre-candidate countries, only. |

Crisis response | Rapid Response | Yes | Proposal establishing a Rapid Response and Preparedness Instrument for major emergencies - COM(2005) 113 The proposal aims to provide a new legal basis for granting Community assistance to civil protection actions in the contexts of preparedness and rapid response. It will supplement the efforts of Member States to protect people, the environment and property by contributing to the effectiveness of systems for responding to major emergencies and the public health effects arising from such emergencies. In principle, as regards funding, the proposed instrument applies to activities within the EU (leaving external crisis response activities of the Community Civil Protection Mechanism to be covered by the Stability Instrument). Article 8: States which are not Member States of the European Union may participate in this Instrument where agreements and procedures so allow. |

European Union Solidarity Fund | No | Proposal establishing the European Union Solidarity Fund - COM(2005) 108 The proposal is based on the current EU Solidarity Fund Regulation for providing post-disaster assistance in the aftermath of major crises. The proposal enlarges its scope to cover not only such events resulting from natural disasters but also to include industrial/technological disasters, public health threats and acts of terrorism. Article 1: The scope of participants is limited to Member States and countries negotiating their accession to the EU. |

People-to-people issues | Public Health | Yes | Proposal establishing a Programme of Community Action in the field of Health 2007-2013 - COM(2006) 234 The programme shall complement, support and add value to the policies of the Member States and shall contribute to protecting and promoting human health and safety and improving public health. The Commission proposes that the programme be open to third countries, in particular countries in the European neighbourhood in accordance with conditions laid down in the respective bilateral or multilateral agreements establishing the general principles for their participation in Community programmes. |

Lifelong Learning | No | Decision No …/2006/EC of the European Parliament and of the Council of 15 November 2006 establishing an action programme in the field of lifelong learning This programme aims to foster interchange, cooperation and mobility between education and training systems within the Community so that they become a world quality reference. Article 7(2): Key activity 1 of the Jean Monnet Programme referred to in Article 3(3)(a) shall also be open to higher education institutions in any other third country. Article 8: Under the Lifelong Learning Programme, and in accordance with Article 9, the Commission may cooperate with third countries and with the competent international organisations, in particular the Council of Europe, the Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD) and the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation (UNESCO). Article 14(2): Up to 1% of the allocations under the Lifelong Learning Programme may be used to support the participation in partnership, project and network actions under the Lifelong Learning Programme of partners from third countries which do not participate in the Lifelong Learning Programme under the provisions of Article 7. |

Culture | No (only cooperation) | Proposal establishing the Culture 2007 programme (2007-2013) - COM(2004) 469 The programme aims to enhance the cultural area common to Europeans through the development of cultural cooperation between creative artists, cultural players and cultural institutions of the countries taking part in the programme, through inter alia trans-national mobility, circulation of works and cultural and artistic products and inter-cultural dialogue. Article 5(2): The programme shall also be open to cooperation with other third countries which have concluded Association and Cooperation Agreements with the European Community which include cultural clauses, on the basis of supplementary appropriations and specific procedures to be laid down. Special actions: Support may also be given in this context to cooperation with third countries and international organisations, as set out in Articles 5(2) and 6 of the Decision. |

European Audiovisual Sector (MEDIA 2007) | Yes (subject to conditions) | Proposal concerning the implementation of a programme of support for the European audiovisual sector (MEDIA 2007) - COM(2004) 470 The global objectives of the programme are to preserve and enhance European cultural diversity and its cinematographic and audiovisual heritage and promote inter-cultural dialogue, increase the circulation of European audiovisual works inside and outside the European Union and strengthen the competitiveness of the European audiovisual sector. Article 8(2): The programme is also open to the participation of States which are parties to the Council of Europe Convention on Trans-frontier Television …, assuming that supplementary appropriations are received in compliance with the conditions to be agreed upon between the parties concerned. Article 8(3): Opening up of the programme to European third countries covered by paragraphs 1 and 2 may be subject to prior examination of the compatibility of their national legislation with Community legislation, including Article 6(1)(5) of Directive 89/552/EEC, as amended by Directive 97/36/EC. This provision does not apply to actions under Article 3. Article 8(4): The programme is also open to cooperation with other third countries which have concluded Association and Cooperation Agreements with the European Union incorporating clauses on the audiovisual sector and on the basis of supplementary appropriations and specific arrangements to be agreed upon (comment: at present none of the Partnership and Cooperation Agreements between the EU and the European ENP countries). Further comment: for southern Mediterranean ENP partners, participation in the (external) Euro-Med Audiovisual programme is better tailored to their needs. |

Youth in Action | No (only cooperation) | Decision No…/2006/EC of the European Parliament and of the Council of 15 November 2006 establishing the “Youth in Action programme” for the period 2007-2013 The general objectives of the programme are to promote young people’s active citizenship, to develop solidarity and promote tolerance among young people, to foster mutual understanding between young people in different countries, to contribute to developing the quality of support systems for youth activities and the capabilities of civil society organisations as well as to promote European cooperation in the youth field. Article 5(2): The actions in points 2[9] and 3[10] of the Annex shall be open to cooperation with third countries that have signed agreements with the Community relevant to the youth field, hereinafter referred to as “partner countries”. This cooperation shall be based, where relevant, on additional appropriations from partner countries to be made available in accordance with procedures to be agreed with these countries.[11] |

Europe for Citizens | No | Proposal creating the Citizens for Europe Programme for the period 2007-2013 - COM(2005) 116 Article 5: open only to EFTA/EEA countries; candidate countries benefiting from a pre-accession strategy, in accordance with the general principles and the general terms and conditions laid down in the framework agreements concluded with these countries for their participation in Community Programmes, and the countries of the Western Balkans, in accordance with the arrangements to be established with these countries under the framework agreements on the general principles for their participation in Community programmes. |

Research and development | Research | - | Communication from the Commission on Science and technology, the key to Europe’s future – Guidelines for future European Union policy to support research - COM(2004 )353 Only Communication setting out guidelines; no legislative proposal. |

Knowledge for Growth | - | Communication on building the European Research Area (ERA) of knowledge for growth - COM(2005) 118 Only Communication; no legislative proposal. |

Seventh Framework Programme for Research | Yes | Proposals concerning the Seventh Framework Programme of the European Community for research, technological development and demonstration activities (2007-2013) and of the European Atomic Energy Community (Euratom) for nuclear research and training activities (2007–2011) - COM(2005) 119 The Framework Programme provides for third country participation. |

Regional policy | European Regional Development Fund | Yes | Regulation (EC) No 1080/2006 of the European Parliament and of the Council of 5 July 2006 on the European Regional Development Fund and repealing Regulation (EC) No 1783/1999 Article 21(3): In the context of cross-border, trans-national and interregional cooperation, the ERDF may finance expenditure incurred in implementing operations or parts of operations on the territory of countries outside the European Community up to a limit of 10% of the amount of its contribution to the operational programme concerned, where they are for the benefit of the regions of the Community. |

[1] Ανακοίνωση COM(2004) 373 τελικό.

[2] Η καθιερωμένη αυτή ρήτρα αναφέρεται επίσης στο άρθρο 24 της πρότασης της Επιτροπής για διοργανική συμφωνία για ένα πλαίσιο λειτουργίας των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών οργανισμών, ανακοίνωση της 25ης Φεβρουαρίου 2005, COM(2005) 59 τελικό.

[3] Σύμβαση για τη διεθνή πολιτική αεροπορία (Σύμβαση του Σικάγου) της 7ης Δεκεμβρίου 1944.

[4] 375 οδηγίες σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων και των ζωοτροφών, 95 οδηγίες σχετικά με τον υγειονομικό έλεγχο για τα ζώα, 84 οδηγίες σχετικά με το φυτοϋγειονομικό τομέα, καθώς και 400 περίπου κανονισμοί και πολυάριθμες αποφάσεις και συστάσεις.

[5] Η έκφραση “χώρες εταίροι”, η οποία χρησιμοποιείται στην παρούσα ανακοίνωση, περιλαμβάνει επίσης την Παλαιστινιακή Αρχή.

[6] SEC(2006) 665.

[7] Βλέπε, για παράδειγμα, την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 3ης Δεκεμβρίου 2003 “Προετοιμάζοντας τη συμμετοχή των χωρών των δυτικών Βαλκανίων σε κοινοτικά προγράμματα και οργανισμούς”, COM(2003) 748 τελικό.

[8] Παραδείγματα τέτοιων συμφωνιών πλαισίων και πρωτοκόλλων στις συμφωνίες σταθεροποίησης και σύνδεσης με ορισμένες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων υπάρχουν στην Επίσημη Εφημερίδα L 192 της 22ας Ιουλίου 2005.

[9] Action 2 is European Voluntary Service.

[10] Point 3, entitled “Youth of the world”, covers cooperation with the neighbouring countries of the enlarged Europe (ENP countries) and other third countries.

[11] Comment: A special scheme has been introduced for the Mediterranean countries – the Euro-Med Youth programme: projects submitted by EU organisations are funded by the programme budget (including ENP costs), whereas projects submitted by organisations from ENP countries are funded from external support instruments.