[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 25.04.2006

COM(2006) 173 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ,ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010 : Επιτάχυνση της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης στην Ευρώπη προς όφελος όλων {SEC(2006) 511}

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Το σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010 – Στόχοι και προσδοκίες για το 2010 3

2. Κανένας πολίτης δεν θα μείνει στο περιθώριο – προώθηση της κοινωνικής ένταξης μέσω της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης 5

3. Επίτευξη απόδοσης και αποτελεσματικότητας 6

3.1. Μετρήσεις 7

3.2. Ανταλλαγή εμπειριών 7

4. Υλοποίηση νευραλγικών υπηρεσιών με μεγάλο αντίκτυπο για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις 8

5. Δημιουργία καίριων καταλυτικών παραγόντων 10

6. Ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών και ενδυνάμωση των δημοκρατικών διαδικασιών ληψησ αποφασεων στην Ευρώπη 12

7. Διαχείριση και υλοποίηση του σχεδίου δράσης για τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010 13

8. Συμπεράσματα 14

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ,ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010 : Επιτάχυνση της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης στην Ευρώπη προς όφελος όλων (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

Το σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας I2010 – Στόχοι και προσδοκίες για το 2010

Με την παρούσα ανακοίνωση η Επιτροπή παρουσιάζει το σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση/τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες, αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής πρωτοβουλίας i2010 της Επιτροπής για την απασχόληση και την ανάπτυξη στην κοινωνία της πληροφορίας, επιδιώκοντας να έχει μείζονα συμβολή στην επίτευξη των στόχων του θεματολογίου της Λισαβόνας και άλλων πολιτικών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Οι χώρες που παρουσιάζουν υψηλές επιδόσεις όσον αφορά τον ανοιχτό χαρακτήρα και την αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, καθώς και επιχειρησιακή ετοιμότητα σε θέματα ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης, καταλαμβάνουν επίσης τις πρώτες θέσεις από άποψη οικονομικών επιδόσεων και ανταγωνιστικότητας[1]. Ο ισχυρός αυτός δεσμός μεταξύ της εθνικής ανταγωνιστικότητας, της δύναμης για καινοτομία και της ποιότητας της δημόσιας διοίκησης σημαίνει ότι η βελτίωση της διακυβέρνησης συνιστά επιτακτικό ανταγωνιστικό καθήκον μέσα στην παγκόσμια οικονομία. Με τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες μπορούν οι δημόσιες διοικήσεις να έχουν μείζονα συνεισφορά την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας.

Εξίσου σημαντική είναι η επιτάχυνση των ηλεκτρονικών διοικητικών υπηρεσιών αποβλέποντας στον εκσυγχρονισμό και την καινοτομία, επειδή οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν μείζονες προκλήσεις, όπως η γήρανση του πληθυσμού, η κλιματική αλλαγή ή η τρομοκρατία, οι πολίτες απαιτούν καλύτερες υπηρεσίες, βελτιωμένη ασφάλεια και καλύτερη ποιότητα της δημοκρατίας, ενώ οι επιχειρήσεις απαιτούν λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερη αποτελεσματικότητα. Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να διευρύνεται και να περιλαμβάνει μεγαλύτερη ποικιλομορφία, αναδεικνύονται νέες ανάγκες και αιτήματα, όπως η διασυνοριακή παροχή αδιάλειπτων δημοσίων υπηρεσιών, η οποία είναι ουσιαστικής σημασίας για την αύξηση των ευκαιριών των πολιτών όσον αφορά κινητικότητα και επιχειρήσεις στην Ευρώπη. Οι ηλεκτρονικές δημόσιες υπηρεσίες μπορούν να συμβάλουν ώστε οι κυβερνήσεις να ανταποκριθούν στις εν λόγω προκλήσεις και αιτήματα.

Οι επιτυχίες και το δυναμικό της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης προβάλλουν ήδη με σαφήνεια σε διάφορες ο χώρες της ΕΕ , οι οποίες συγκαταλέγονται μεταξύ των πρώτων παγκοσμίως. Με την ηλεκτρονική τιμολόγηση στη Δανία, οι φορολογούμενοι εξοικονομούν κάθε χρόνο 150 εκατ. € και οι επιχειρήσεις 50 εκατ. €. Εάν το μέτρο αυτό εισαχθεί σε ολόκληρη την ΕΕ, θα μπορούσε η εξοικονόμηση να ανέλθει συνολικά σε 50 δις €.. Στο Βέλγιο, τα άτομα με αναπηρίες μπορούν πλέον να λαμβάνουν κοινωνικές παροχές μέσω του Ίντερνετ εντός δευτερολέπτων, ενώ προηγουμένως χρειάζονταν τρεις ή τέσσερις εβδομάδες. Αυτή η εξοικονόμηση χρόνου και η ευκολία θα μπορούσε να επεκταθεί προς όφελος όλων των πολιτών στην Ευρώπη, σε πολλές δημόσιες υπηρεσίες.

Με το παρόν σχέδιο δράσης η Επιτροπή επιδιώκει:

- να επιταχύνει τη διανομή απτών ωφελημάτων για όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις

- να εξασφαλίσει ότι οι ηλεκτρονικές δημόσιες υπηρεσίες σε εθνικό επίπεδο δεν συνεπάγονται νέους φραγμούς στην ενιαία αγορά εξαιτίας κατακερματισμού και έλλειψης διαλειτουργικότητας

- να επεκτείνει τα οφέλη από την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση σε επίπεδο ΕΕ, παρέχοντας στις πρωτοβουλίες των κρατών μελών τη δυνατότητα επίτευξης οικονομιών κλίμακας και εξασφαλίζοντας συνεργασία σε κοινές ευρωπαϊκές προκλήσεις

- να εξασφαλίσει τη συνεργασία όλων των ενδιαφερομένων στην ΕΕ όσον αφορά το σχεδιασμό και τη διανομή ηλεκτρονικών διοικητικών υπηρεσιών.

Tο παρόν σχέδιο δράσης βασίζεται ιδίως στην υπουργική δήλωση[2] που εγκρίθηκε κατά την 3η υπουργική διάσκεψη για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση, όπου τέθηκαν σαφείς στόχοι για διευρυμένα, μετρήσιμα οφέλη από την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση, με ορίζοντα το 2010. Η Επιτροπή χαιρετίζει την εν λόγω δήλωση, καθώς και την ανειλημμένη δέσμευση των κρατών μελών και του ιδιωτικού τομέα[3]. Tο σχέδιο δράσης στηρίζεται στην άριστη συνεργασία με τις σχετικές πρωτοβουλίες σε εθνικό επίπεδο, στο πλαίσιο της υποομάδας για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση, της συμβουλευτικής ομάδας του σχεδίου δράσης eEurope.

Tο σχέδιο δράσης εστιάζεται στην συμβολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για υποστήριξη των στόχων των κρατών μελών και των κοινοτικών πολιτικών, εν προκειμένω της στρατηγικής της Λισαβόνας, της εσωτερικής αγοράς, της βελτίωσης της κανονιστικής ρύθμισης και της ευρωπαϊκής ιθαγένειας.

Tο σχέδιο δράσης επικεντρώνεται σε πέντε μείζονες στόχους για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση, με επιμέρους στόχους έως το 2010[4]:

- Κανένας πολίτης δεν θα μείνει στο περιθώριο: – προώθηση της κοινωνικής ένταξης μέσω της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης, ώστε, έως το 2010, όλοι οι πολίτες να επωφελούνται από καινοτόμες υπηρεσίες κοινής εμπιστοσύνης, με εύκολη πρόσβαση.

- Επίτευξη απόδοσης και αποτελεσματικότητας – συμβάλλοντας σημαντικά ώστε, έως το 2010, να έχει επιτευχθεί υψηλός βαθμός ικανοποίησης των χρηστών, διαφάνεια και λογοδοσία, περιορισμός της γραφειοκρατίας και βελτίωση της αποτελεσματικότητας

- Υλοποίηση νευραλγικών υπηρεσιών με μεγάλο αντίκτυπο για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις - έως το 2010, το σύνολο των δημοσίων συμβάσεων θα διατίθεται πλέον ηλεκτρονικά, έναντι ποσοστού 50% σήμερα[5], με συμφωνία συνεργασίας για περαιτέρω επιγραμμικές υπηρεσίες με μεγάλο αντίκτυπο όσον αφορά την εξυπηρέτηση των πολιτών·

- Δημιουργία καίριων καταλυτικών παραγόντων - που, από το 2010 και σε ευρωπαϊκή κλίμακα, θα παρέχουν στους πολίτες και τις επιχειρήσεις τη δυνατότητα άνετης, ασφαλούς και διαλειτουργικής ελεγχόμενης πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες·

- Ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών και ενδυνάμωση των δημοκρατικών διαδικασιών λήψης αποφάσεων - με την επίδειξη, έως το 2010, εργαλείων για αποτελεσματικό δημόσιο διάλογο και συμμετοχή σε δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Κανένας πολίτης δεν θα μείνει στο περιθώριο – προώθηση της κοινωνικής ένταξης μέσω της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης

Η έννοια της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης χωρίς κοινωνικό αποκλεισμό συνιστά:

- Πρόκληση, όσον αφορά την καταπολέμηση του ψηφιακού χάσματος , αντιμαχόμενη τον ψηφιακό κοινωνικό αποκλεισμό κατά την επιγραμμική παροχή των δημοσίων υπηρεσιών·

- Ευκαιρία για υλοποίηση πολιτικών κοινωνικής ένταξης που στηρίζονται σε ΤΠΕ χάρη σε νέες δυνατότητες που παρέχουν οι ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες.

Οι δημόσιες υπηρεσίες που στηρίζονται σε ΤΠΕ συμβάλλουν στην παγίωση της κοινωνικής συνοχής και εξασφαλίζουν ότι οι μειονεκτούντες αντιμετωπίζουν λιγότερους φραγμούς κατά την πρόσβασή τους σε ευκαιρίες. Σε κυβερνητικούς δικτυακούς τόπους πρέπει ακόμα να αλλάξουν πολλά ώστε να συμμορφωθούν με τις κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά την ηλεκτρονική προσβασιμότητα ( ηλε-προσβασιμότητα )[6]. Οι χρήστες θα συνεχίσουν να θέλουν και άλλους τρόπους, εκτός του Ίντερνετ, για την πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως είναι η ψηφιακή τηλεόραση, η κινητή και σταθερή τηλεφωνία ή/και η προσωπική επαφή.

Τα κράτη μέλη έχουν αναλάβει δεσμεύσεις για στόχους ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης που αφορά την κοινωνική ένταξη ώστε να εξασφαλιστεί ότι, με χρονικό ορίζοντα το 2010, όλοι οι πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικά μειονεκτουσών ομάδων, θα επωφελούνται σημαντικά από τη χρήση ηλεκτρονικών διοικητικών υπηρεσιών, και ότι οι ευρωπαϊκές δημόσιες διοικήσεις θα παρέχουν ευκολότερα προσβάσιμες και περισσότερο αξιόπιστες δημόσιες πληροφορίες και υπηρεσίες, μέσω καινοτομικής χρήσης των ΤΠΕ, αυξάνοντας την ενημέρωση και συνειδητοποίηση σχετικά με τα οφέλη της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης και βελτιώνοντας τις δεξιότητες και την παρεχόμενη υποστήριξη όλων των χρηστών.

Η Επιτροπή θα υποστηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών για την επίτευξη των εν λόγω στόχων, σύμφωνα με την ανακοίνωση για την ηλε-προσβασιμότητα[7], καθώς και το πρόγραμμα για την ηλεκτρονική κοινωνική ένταξη που προβλέπεται για το 2008, ως τμήμα των ΤΠΕ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010 όσον αφορά την πολιτική κοινωνικής ένταξης. Με βάση το πρόγραμμα αυτό θα πραγματοποιηθούν, από το 2008 και εξής, περαιτέρω ειδικές δράσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε εταιρική συνεργασία με τα κράτη μέλη , τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών, και σε συντονισμό με το Ευρωπαϊκό δίκτυο δημόσιας διοίκησης (EPAN),θα αναλάβει τις ακόλουθες ειδικές δράσεις: |

2006 | Συμφωνία με τα κράτη μέλη σχετικά με σχέδιο πορείας όπου θα καθορίζονται μετρήσιμοι στόχοι και ορόσημα ώστε, με χρονικό ορίζοντα το 2010, όλοι οι πολίτες να ωφελούνται από την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση. |

2007 | Κατάρτιση, μαζί με τα κράτη μέλη, κοινού και συμφωνημένου οδηγού για την ευθυγράμμιση των εξελίξεων στην ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση με την ανακοίνωση για την ηλε-προσβασιμότητα. |

2008 | Έκδοση προδιαγραφών για στρατηγικές διανομής πολυπλατφορμικών υπηρεσιών που παρέχουν δυνατότητα πρόσβασης σε ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες με διάφορα μέσα, π.χ. ψηφιακή τηλεόραση, κινητή και σταθερή τηλεφωνία και άλλες διαλογικές διατάξεις. |

Μεταξύ 2006 και 2010:

- Με ερευνητικά έργα, πιλοτικά έργα εγκατάστασης, κατά περίπτωση υποστήριξη από τα διαρθρωτικά ταμεία, μελέτες πολιτικής και κοινές προδιαγραφές σε συναφή κοινοτικά προγράμματα θα αντιμετωπίζονται οι ανάγκες των χρηστών και θα επιδιώκονται εν προκειμένω οικονομικά αποδοτικές λύσεις εξατομίκευσης, αλληλεπίδρασης χρηστών και πολυγλωσσικής εφαρμογής σε ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες.

- Οι ανταλλαγές και η κοινή χρήση πρακτικών εμπειριών θα ευθυγραμμιστούν με τις ανταλλαγές εθνικών εμπειριών στο πλαίσιο του EPAN και θα εστιαστούν σε πολυτροπικές στρατηγικές, πολιτικές κοινωνικής ένταξης και περιπτώσεις ορθής πρακτικής.

Επίτευξη απόδοσης και αποτελεσματικότητας

Με οικονομικά αποδοτικές υπηρεσίες εξοικονομείται χρόνος και χρήμα, ενώ οι αποτελεσματικές υπηρεσίες ενδιαφέρουν τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες διοικήσεις στην κατεύθυνση των πέντε στόχων του παρόντος σχεδίου δράσης. Τα οφέλη τους προκύπτουν σε τρία επίπεδα: α) πολίτες και επιχειρήσεις,β) δημόσιες διοικήσεις και γ) κοινωνία και οικονομία υπό την ευρύτερη έννοια.

Τα κράτη μέλη αναμένουν ότι οι ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες θα συμβάλουν στην ικανοποίηση των χρηστών από τις παρεχόμενες δημόσιες υπηρεσίες, καθώς επίσης ότι, έως το 2010, θα έχει περιοριστεί σημαντικά το γραφειοκρατικό βάρος για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Εξάλλου, αναμένεται έως το 2010 σημαντική βελτίωση της απόδοσης του δημόσιου τομέα, καθώς και της διαφάνειας και της λογοδοσίας μέσω καινοτόμων χρήσεων των ΤΠΕ.

Οι περισσότερες από τις προκλήσεις αυτές παρουσιάζονται σε εθνικό επίπεδο ή σε κατώτερα επίπεδα· η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμβάλλει θετικά παρέχοντας υποστήριξη και στους πέντε στόχους του παρόντος σχεδίου δράσης, μέσω δύο τύπων δραστηριοτήτων: των μετρήσεων και της ανταλλαγής εμπειριών.

Μετρήσεις

Η παροχή συναφών πληροφοριών[8], η ποσοτικοποίηση, η συγκριτική αξιολόγηση[9], η μέτρηση και η σύγκριση αντίκτυπου και οφέλους είναι απαραίτητα στοιχεία για την ευρύτερη καθιέρωση των ηλεκτρονικών διοικητικών υπηρεσιών. Έχει σημειωθεί πρόοδος στις εργασίες για κοινό πλαίσιο μετρήσεων με βάση τον αντίκτυπο/όφελος, το οποίο θα περιλαμβάνει συγκριτική αξιολόγηση με χρήση κοινών δεικτών (μετρήσεις σε εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο) και περιπτωσιολογική μάθηση με χρήση μετρήσιμων δεικτών[10]. Αναδεικνύονται οικονομικά μοντέλα που πρέπει να υποστούν περαιτέρω επεξεργασία ως συμπληρωματικά εργαλεία, τα οποία θα συμβάλουν στον προσδιορισμό τρόπων αξιοποίησης των δεδομένων, π.χ. εντοπίζοντας τη σχέση μεταξύ επενδύσεων και παραγωγικότητας σε ένα συγκεκριμένο έργο ηλεκτρονικών δημόσιων υπηρεσιών ή τη συμβολή πολιτικών και προγραμμάτων ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης στην αύξηση του ΑΕΠ, την απασχόληση ή την κοινωνική συνοχή.

Ανταλλαγή εμπειριών

Η ανάγκη ευρύτερης ανταλλαγής εμπειριών είναι αδιαμφισβήτητη[11]. Για το λόγο αυτό έχουν ήδη καθιερωθεί μηχανισμοί, όπως το πλαίσιο ορθής πρακτικής για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση[12], το Παρατηρητήριο για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση[13], η δικτυακή πύλη Your Europe[14], το δίκτυο TESTA[15] και η ενιαία ηλεκτρονική τελωνειακή θυρίδα[16].

Με τον τρόπο αυτό θα καταστεί δυνατός ο επιμερισμός των κινδύνων καθώς και οικονομίες κλίμακας κατά τη διερεύνηση καινοτομικών λύσεων και αναπαραγώγιμων δομοστοιχείων για καινοτομία και κοινή χρήση περιπτώσεων ορθής πρακτικής. Περιλαμβάνονται εδώ και οι εργασίες της ίδιας της Επιτροπής στο πλαίσιο της eCommission[17]. Θα πρέπει να αξιοποιηθούν πληρέστερα τα αποτελέσματα του EPAN για τις καινοτομικές δημόσιες υπηρεσίες, συνδέοντάς τα με περιπτώσεις ορθής πρακτικής που υποστηρίζονται από την Επιτροπή.

Βραχυμεσοπρόθεσμα προτείνεται να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα υπηρεσιών υποδομής μέσω κοινοτικών προγραμμάτων και εθνικής / περιφερειακής χρηματοδότησης, ενώ απομένει ακόμα να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα[18].

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε εταιρική συνεργασία με τα κράτη μέλη , τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών θα αναλάβει τις ακόλουθες δράσεις: |

2006 | Η Επιτροπή, συνεργαζόμενη με τα κράτη μέλη, θα προτείνει κοινό πλαίσιο μετρήσεων για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση με βάση τον αντίκτυπο και στη συνέχεια θα προχωρήσει σε ακριβέστερη ρύθμισή του. |

2007 | Σύμφωνα με το πλαίσιο συγκριτικής αξιολόγησης της πρωτοβουλίας i2010, θα πραγματοποιηθεί συγκριτική αξιολόγηση και περίπτωσιολογική ανάλυση αντίκτυπου/οφέλους με χρήση κοινών δεικτών βάσει στοιχείων των κρατών μελών με σκοπό την παρακολούθηση της προόδου του παρόντος σχεδίου δράσης. |

2006 | Η Επιτροπή, μαζί με τα κράτη μέλη, θα διερευνήσει μηχανισμούς για την εξασφάλιση της μακροπρόθεσμης οικονομικής και επιχειρησιακής βιωσιμότητας του μερισμού/κοινής χρήσης εμπειριών, υποδομών και υπηρεσιών. |

Μεταξύ 2006 και 2010, η Επιτροπή θα συνεχίσει να προωθεί δραστήρια τον μερισμό/κοινή χρήση πόρων, ορθής πρακτικής και εμπειριών στην ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση.

Υλοποίηση νευραλγικών υπηρεσιών με μεγάλο αντίκτυπο για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις

Το θεματολόγιο της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης προχωρεί μέσα από τον εκσυγχρονισμό εκατοντάδων δημόσιων υπηρεσιών. Οι περισσότερες από αυτές είναι τοπικού, περιφερειακού και εθνικού χαρακτήρα, ενώ ορισμένες υπηρεσίες που διανέμονται διασυνοριακά έχουν μεγάλη σημασία για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες υπηρεσίες, και επομένως μπορούν να λειτουργήσουν ως εμβληματικές περιπτώσεις για την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση. Προσφέρονται επίσης για την ενεργοποίηση πολιτικής δέσμευσης σε ανώτατο επίπεδο και για τη δημιουργία σημαντικής ζήτησης για καίριους καταλυτικούς παράγοντες, όπως η ηλεκτρονική ταυτοποίηση και η διαλειτουργικότητα, που αποτελούν αμοιβαία ενισχυόμενους στόχους στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου δράσης (βλ. επίσης το επόμενο κεφάλαιο). Η υλοποίηση αυτών των εμβληματικών υπηρεσιών πρέπει να εστιάζεται στην επίτευξη μετρήσιμου αντίκτυπου μέσω ευρύτατης χρήσης, και όχι απλώς στην ηλεκτρονική διάθεση των υπηρεσιών αυτών.

Μια από αυτές τις υπηρεσίες με μεγάλο αντίκτυπο είναι οι ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις. Τα έσοδα των κυβερνήσεων ανέρχονται σε ποσοστό περίπου 45% του ΑΕΠ και οι αγορές των δημοσίων αρχών σε ποσοστό 15 έως 20% του ΑΕΠ ή σε ύψος 1500 έως 2000 δις € ετησίως στην Ευρώπη. Με τις ηλεκτρονικές συμβάσεις και την ηλεκτρονική τιμολόγηση θα μπορούσε να προκύψει εξοικονόμηση του συνολικού ύψους στις δαπάνες για προμήθειες γύρω στο 5% και περιορισμός του κόστους των συναλλαγών κατά 10% ή περισσότερο, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο. Ιδιαιτέρως οι ΜΜΕ μπορούν να επωφεληθούν από ευκολότερη πρόσβαση σε αγορές δημοσίων συμβάσεων, καθώς και από τη βελτίωση των δυνατοτήτων τους σε ΤΠΕ, επομένως και της ανταγωνιστικότητάς τους.

Κατά συνέπεια είναι ιδιαίτερα επιθυμητή η επίτευξη υψηλού επιπέδου εδραίωσης στις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις. Τα κράτη μέλη έχουν αναλάβει δέσμευση να προσφέρουν σε όλες τις δημόσιες διοικήσεις, σε ευρωπαϊκή κλίμακα, τη δυνατότητα να διεξάγουν ηλεκτρονικά το 100% των προμηθειών τους (όπου αυτό είναι νομικά εφικτό) και να εξασφαλίσουν ότι, με χρονικό ορίζοντα το 2010, ποσοστό τουλάχιστον 50% των προμηθειών του δημοσίου πάνω από το κοινοτικό όριο[19] θα διεξάγεται ηλεκτρονικά.

Κατά τη χρονική περίοδο 2006-2010 η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, θα αναζητήσει υπηρεσίες με μεγάλο αντίκτυπο και πανευρωπαϊκή διάσταση που έχουν τη μεγαλύτερη συμβολή στην επίτευξη των στόχων του θεματολογίου της Λισαβόνας. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί σε υπηρεσίες που διευκολύνουν την κινητικότητα των πολιτών, όπως βελτιωμένες υπηρεσίες αναζήτησης απασχόλησης στην Ευρώπη, υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλειας που αφορούν ιατρικούς φακέλους ασθενών και ηλεκτρονική συνταγογράφηση, επιδόματα και συντάξεις σε ευρωπαϊκή κλίμακα καθώς και εκπαιδευτικές υπηρεσίες που αφορούν φοίτηση στο εξωτερικό. Μεταξύ άλλων καίριων υπηρεσιών προς εξέταση περιλαμβάνεται η καταχώριση εταιριών στα μητρώα και η επιστροφή ΦΠΑ σε επιχειρήσεις. Επίσης θα πρέπει να γίνει αξιοποίηση ευκαιριών για την επίτευξη συνέργειας με διαρθρωτικά ταμεία και ανάπτυξη σε τοπικό/περιφερειακό επίπεδο.

Ως πρώτη εφαρμογή έχουν επιλεγεί οι διασυνοριακές ηλεκτρονικές συμβάσεις. Η εργασία αυτή προορίζεται ως υποστήριξη του σχεδίου δράσης για τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις, το οποίο συμφωνήθηκε με τα κράτη μέλη το 2004[20]. Προορίζεται να συμβάλει στην επιτάχυνση των εξελίξεων στα κράτη μέλη προς την κατεύθυνση υλοποίησης διασυνοριακών λύσεων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε εταιρική συνεργασία με τα κράτη μέλη , τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών θα αναλάβει τις ακόλουθες δράσεις: |

2006 | Συμφωνία με τα κράτη μέλη σχετικά με σχέδιο πορείας όπου θα καθορίζονται μετρήσιμοι στόχοι και ορόσημα, καθώς και ότι, με χρονικό ορίζοντα το 2010, ποσοστό 100% των δημόσιων συμβάσεων θα διατίθεται ηλεκτρονικά και 50% θα διεξάγεται ηλεκτρονικά. |

2007 | Βάσει υφιστάμενων ή εν εξελίξει λύσεων στα κράτη μέλη, επιτάχυνση των κοινών προδιαγραφών βασικών στοιχείων που αφορούν διασυνοριακή εκτέλεση ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων και δρομολόγηση πιλοτικών έργων υλοποίησης. |

2009 | Αξιολόγηση πιλοτικών εφαρμογών και διάδοση των αποτελεσμάτων σε ολόκληρη την ΕΕ. |

2010 | Ανασκόπηση της προόδου σε εφαρμογές διασυνοριακών ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων στα κράτη μέλη. |

Μεταξύ 2006 και 2010 θα υπάρξει συμφωνία με κράτη μέλη σχετικά με συνεργασία όσον αφορά πρόσθετες υπηρεσίες ηλεκτρονικών διοικητικών υπηρεσιών με μεγάλο αντίκτυπο.

Δημιουργία καίριων καταλυτικών παραγόντων

Οι ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες έχουν φτάσει σε κρίσιμη καμπή. Για να υπάρξει περαιτέρω σημαντική πρόοδος απαιτείται υλοποίηση ορισμένων καίριων καταλυτικών παραγόντων, ιδίως για να υπάρξει αποτελεσματικότητα στις υπηρεσίες με μεγάλο αντίκτυπο. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται η διαλειτουργική διαχείριση ηλεκτρονικής ταυτοποίησης (eIDM) για πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες, ο ηλεκτρονικός έλεγχος γνησιότητας εγγράφων και η ηλεκτρονική αρχειοθέτηση.

Οι χώρες της ΕΕ εφαρμόζουν ήδη διαχείριση eIDM, ανάλογα με τις ανάγκες των εθνικών υπηρεσιών, τις πολιτιστικές παραδόσεις και τις προτιμήσεις όσον αφορά την προστασία προσωπικών δεδομένων. Τα εναρμονισμένα εθνικά δελτία ταυτότητας μπορεί να είναι ένας συγκεκριμένος τρόπος για την εισαγωγή eIDM ως δημόσιας υπηρεσίας , αυτό όμως αποτελεί επιλογή σε εθνικό επίπεδο. Τα βιομετρικά εθνικά δελτία ταυτότητας διαφέρουν σημαντικά από την eIDM ως δημόσια υπηρεσία: τα εθνικά δελτία ταυτότητας εξυπηρετούν τη δημόσια ασφάλεια, π.χ. διευκολύνοντας την ολοκληρωμένη διαχείριση συνόρων και υποστηρίζοντας την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, ενώ η ηλεκτρονική ταυτοποίηση για τις δημόσιες υπηρεσίες προορίζεται για διευκόλυνση της πρόσβασης και για παροχή εξατομικευμένων και έξυπνων/προσαρμοστικών υπηρεσιών.

Τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν τη σημασία της eIDM ώστε να εξασφαλιστεί ότι, έως το 2010 , οι ευρωπαίοι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα έχουν στη διάθεσή τους, σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο, ασφαλή και πρακτικά ηλεκτρονικά μέσα που θα ανταποκρίνονται στους κανονισμούς για την προστασία των δεδομένων, για την ταυτοποίηση τους ενώπιον των δημόσιων υπηρεσιών, στο δικό τους ή σε άλλο κράτος μέλος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τάσσεται υπέρ μιας πραγματιστικής προσέγγισης στο ζήτημα της διαλειτουργικότητας διαφορετικών συστημάτων eIDM. Σκοπός είναι η διατήρηση των διαφόρων εθνικών μεθόδων και λύσεων χωρίς να δημιουργηθούν φραγμοί στη διασυνοριακή χρήση δημοσίων υπηρεσιών.

Θα εξεταστεί το ενδεχόμενο να διεξαχθεί ευρύτερη δημόσια διαβούλευση για την επικαιροποίηση των απόψεων όσον αφορά την αποδοχή εκ μέρους του κοινού. Οι ηλεκτρονικές υπογραφές περιλαμβάνουν τεχνολογία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη διαδικασία eIDM. Στη συνέχεια που θα δοθεί στην οδηγία για τις ηλεκτρονικές υπογραφές, η Επιτροπή θα υποστηρίξει ενεργά την αμοιβαία αναγνώριση και διαλειτουργικότητα των ηλεκτρονικών υπογραφών ώστε να υπερπηδηθούν οι φραγμοί στην υλοποίηση της ενιαίας αγοράς. Η Επιτροπή θα εξετάσει επίσης κατά πόσο απαιτείται η λήψη ρυθμιστικών μέτρων με σκοπό την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής ταυτοποίησης και του ελέγχου ταυτότητας/γνησιότητας για τις δημόσιες υπηρεσίες.

Εξάλλου, θα απαιτηθούν ηλεκτρονικά έγγραφα για πολλές υπηρεσίες, π.χ. συμβάσεις για δημόσιες αγορές, εξ αποστάσεως ιατρική συνταγογραφία ή πιστοποιητικά σπουδών. Μεταξύ 2006 και 2011, η Επιτροπή θα συγκροτήσει, μαζί με τα κράτη μέλη, ένα πλαίσιο αναφοράς σε κοινοτική κλίμακα για επικυρωμένα ηλεκτρονικά έγγραφα, και θα υλοποιήσει πρόγραμμα εργασιών για στενότερη συνεργασία σε θέματα διαχείρισης και επικύρωσης, καθώς και ευκολότερης διασυνοριακής πρόσβασης σε ηλεκτρονικά μητρώα και αρχεία σε δημόσιες διοικήσεις.

Η διαλειτουργικότητα αποτελεί, τέλος, καταλυτικό παράγοντα γενικού χαρακτήρα. Οι διαλειτουργικές υπηρεσίες βασικής υποδομής (π.χ. για ασφαλείς επικοινωνίες μεταξύ δημόσιων διοικήσεων ή για διασυνοριακή πρόσβαση σε μητρώα), οι κοινές προδιαγραφές, οι κατευθυντήριες γραμμές για τη διαλειτουργικότητα και για περαιτέρω χρήση του λογισμικού συνιστούν δομοστοιχεία για ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες με μεγάλο αντίκτυπο. Συνεχίζονται οι εργασίες προς την κατεύθυνση θέσπισης ενός επικαιροποιημένου ευρωπαϊκού πλαισίου διαλειτουργικότητας, καθώς και για την προώθηση και ευαισθητοποίηση σχετικά με διαλειτουργικές ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες που θα βασίζονται σε πρότυπα, ανοιχτές προδιαγραφές και ανοιχτές διεπαφές, όπως προβλέπεται στην ανακοίνωση για τη διαλειτουργικότητα[21].

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μαζί με τα κράτη μέλη, τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών θα αναλάβει τις ακόλουθες δράσεις: |

2006 | Συμφωνία με τα κράτη μέλη σχετικά με σχέδιο πορείας όπου θα καθορίζονται μετρήσιμοι στόχοι και ορόσημα, ώστε έως το 2010 να έχει επιτευχθεί ευρωπαϊκό πλαίσιο eIDM βάσει διαλειτουργικότητας και αμοιβαίας αναγνώρισης των εθνικών συστημάτων eIDM. |

2007 | Συμφωνία για κοινές προδιαγραφές διαλειτουργικής eIDM στην ΕΕ. |

2008 | Παρακολούθηση πιλοτικών εφαρμογών μεγάλης κλίμακας για διαλειτουργικά συστήματα eIDMs σε διασυνοριακές υπηρεσίες και υλοποίηση από κοινού συμφωνημένων προδιαγραφών. |

2009 | Ηλ-υπογραφή στην ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση: ανασκόπηση της αφομοίωσης σε δημόσιες υπηρεσίες. |

2010 | Ανασκόπηση της αφομοίωσης, εκ μέρους των κρατών μελών, του ευρωπαϊκού πλαισίου eIDM για διαλειτουργικά συστήματα eIDM. |

Ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών και ενδυνάμωση των δημοκρατικών διαδικασιών ληψησ αποφασεων στην Ευρώπη

Η δημοκρατική διαδικασία λήψεως αποφάσεων και η συμμετοχή των πολιτών βρίσκονται ενώπιον διαφόρων προκλήσεων. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, εφόσον δεν είναι υποχρεωτική, η συμμετοχή των ψηφοφόρων σε εκλογές εθνικού και ευρωπαϊκού επιπέδου είναι, γενικά, χαμηλή. Δημιουργείται συχνά η αντίληψη ότι η διαδικασία λήψεως αποφάσεων έχει καταστεί περιπλοκότερη, με τη συμμετοχή περισσότερων πλευρών και συμφερόντων, καθώς και με ολοένα δυσχερέστερους συμβιβασμούς. Οι πολίτες διαθέτουν καλύτερη ενημέρωση και απαιτούν διεύρυνση της συμμετοχής τους. Οι κυβερνήσεις επιδιώκουν την επίτευξη ευρύτερης κοινωνικής στήριξης για τις δημόσιες πολιτικές, ώστε να εξασφαλιστεί αποτελεσματική υλοποίησή τους και να αποφευχθούν νέα δημοκρατικά και κοινωνικά ρήγματα. Η βελτίωση της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων και η ευρύτερη συμμετοχή των πολιτών σε όλες τις φάσεις της διαδικασίας αυτής, συμπεριλαμβανομένου του ευρωπαϊκού επιπέδου, είναι καθοριστικής σημασίας για τη συνοχή της ευρωπαϊκής κοινωνίας.

Ταυτόχρονα, εμφανίζονται νέες ευκαιρίες: ιδιαίτερα οι ΤΠΕ προσφέρουν πολλές δυνατότητες για τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού πολιτών στη δημόσια συζήτηση και στη λήψη αποφάσεων, από το δημοτικό έως το ευρωπαϊκό επίπεδο. Το Ίντερνετ έχει ήδη παραγάγει νέες μορφές πολιτικής έκφρασης και δημόσιας συζήτησης, όπως τα ιστολόγια.

Η διεπαφή μεταξύ δημοκρατίας, νέων τεχνολογιών νέων μορφών κοινωνικής οργάνωσης και διακυβέρνησης συνιστά το περιεχόμενο της ηλεκτρονικής δημοκρατίας ( ηλε-δημοκρατία ). Ποσοστό 65% των αποκριθέντων στην επιγραμμική δημοσκόπηση για την πολιτική της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης αναμένουν ότι η ηλε-δημοκρατία θα συμβάλει στον περιορισμό του δημοκρατικού ελλείμματος[22], ενώ θεωρούν ότι υπάρχουν ήδη καλά παραδείγματα ηλε-δημοκρατίας. Παραμένουν, ωστόσο, προς αντιμετώπιση πολλά ακόμη ζητήματα και προβλήματα, από την κοινωνική ένταξη έως την ποιότητα της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων.

Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να καταστήσει δυνατή τη συνεργασία σε ευρωπαϊκή κλίμακα, ιδίως όσον αφορά την ηλεκτρονική συμμετοχή , να αυξήσει την κατανόηση, να επιταχύνει την πρόοδο μέσω λύσεων κοινής περαιτέρω χρήσης από όλον τον κόσμο, καθώς και να υποστηρίξει, μέσω ΤΠΕ, τη διαφάνεια στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τη συμμετοχή των πολιτών. Η πρωτοβουλία eCommission ( ηλ-Επιτροπή ) και η πρωτοβουλία Ευρωπαϊκή διαφάνεια θα συμβάλλουν επίσης στον ίδιο σκοπό[23] Θα διερευνηθούν, περαιτέρω, περιπτώσεις βέλτιστης πρακτικής και κοινές προδιαγραφές για τρόπους και μέσα που θα φέρουν τους πολίτες εγγύτερα στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες λήψεως αποφάσεων, σε διαβούλευση με κοινοβούλια στην ΕΕ καθώς και με άλλους ενδιαφερόμενους.

Η Επιτροπή, σε διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους θα αναλάβει τις ακόλουθες δράσεις : |

2006-2010 | Δοκιμή τρόπων και μέσων που βασίζονται σε ΤΠΕ και διευκολύνουν τη διαφάνεια και τη δημόσια συμμετοχή στη δημοκρατική διαδικασία λήψεως αποφάσεων. Υποστήριξη περιπτώσεων ανταλλαγής εμπειριών. |

2006 | Δρομολόγηση προκαταρκτικής δράσης σε τρόπους και μέσα που βασίζονται σε ΤΠΕ για βελτίωση της κοινοβουλευτικής διαδικασίας λήψεως αποφάσεων. |

2007-2013 | Καθορισμός προηγμένων μορφών ηλε-δημοκρατίας ως προτεραιότητα για το ερευνητικό πρόγραμμα ΚΤΠ στο 7οΠΠ. |

Διαχείριση και υλοποίηση του σχεδίου δράσης για τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας I2010

Η υλοποίηση του παρόντος σχεδίου δράσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συνεργασία με τα κράτη μέλη και τους λοιπούς ενδιαφερόμενους. Σε επίπεδο ΕΕ, το σχέδιο δράσης υποστηρίζεται από προγράμματα όπως τα Modinis[24], eTEN[25], ΤΚΠ/IST[26], IDABC[27] και το μελλοντικό CIP[28] (Πρόγραμμα πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία).

Έχοντας ως δεδομένο τον αποφασιστικό ρόλο της υποομάδας για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση, αποτελούμενης από ανώτερα στελέχη και εκπροσώπους των σχετικών εθνικών πρωτοβουλιών, τις καρποφόρες μεθόδους εργασίας τους και την λειτουργική σχέση εργασίας με το EPAN, η Επιτροπή, έπειτα από διαβούλευση με τα κράτη μέλη, θα εισηγηθεί τη συνέχιση των εργασιών της ομάδας σε στρατηγικό επίπεδο, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010.

Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και σε στενή διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους, θα εξασκήσει στρατηγικό έλεγχο, θα εκπονήσει σχέδια πορείας και θα επιβλέψει το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση.

Η ομάδα θα υποβάλει έκθεση σχετικά με την ένταξη του σχεδίου δράσης στα εθνικά σχέδια για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση (τα κράτη μέλη έχουν αναλάβει δέσμευση για υποβολή εκθέσεων εντός του 2006) και θα καταρτίσει στρατηγικές σε συγκεκριμένα θέματα, όπως η ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση χωρίς κοινωνικό αποκλεισμό και υπηρεσίες με μεγάλο αντίκτυπο για τους πολίτες.

Στην ετήσια έκθεση της πρωτοβουλίας i2010, καθώς και σε διετή βάση μέσω των υπουργικών διασκέψεων, προβλέπεται διεξοδική ανασκόπηση της πραγματοποιηθείσας προόδου, καθορισμός νέων κατευθύνσεων για πολιτικές προτεραιότητες και συνακόλουθη επικαιροποίηση του παρόντος σχεδίου δράσης, με αναγνώριση των επιτευγμάτων και προώθηση επαναχρησιμοποιήσιμων λύσεων.

Η Επιτροπή, από κοινού με την επερχόμενη πορτογαλική προεδρία, θα προετοιμάσει την 4η υπουργική διάσκεψη για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση, η οποία θα πραγματοποιηθεί στην Πορτογαλία το 2007.

Μολονότι πρωταρχικός στόχος του παρόντος σχεδίου δράσης είναι να επωφεληθεί η Ευρώπη, η πείρα που θα αποκτηθεί θα μπορούσε να αποβεί προς όφελος της περαιτέρω διεθνούς συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων και των αναπτυσσόμενων χωρών.

Συμπεράσματα

Οι αποτελεσματικές και καινοτόμες δημόσιες διοικήσεις είναι απαραίτητες για μια Ευρώπη που θα είναι ανταγωνιστική σε παγκόσμια κλίμακα. Η ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση είναι το κλειδί για να αξιοποιηθεί το δυναμικό του δημόσιου τομέα. Με το παρόν σχέδιο δράσης, που είχε εξαγγελθεί ήδη στην πρωτοβουλία i2010, χαρτογραφείται η περαιτέρω πορεία για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση στην Ευρώπη και παρέχονται τα εστιακά σημεία για την κατάρτιση κοινοτικών προγραμμάτων, πρωτοβουλιών και τη χάραξη πολιτικής, από το 2006 έως το 2010, καθώς επίσης και πρακτικές κατευθύνσεις, με σχέδια πορείας και στρατηγική παρακολούθηση σε πεδία προτεραιότητας. Για την επιτυχή εφαρμογή του παρόντος σχεδίου δράσης θα απαιτηθεί η συνεργασία όλων των ενδιαφερομένων.

[1] World Economic Forum Global Competitiveness Reports, Ευρωπαϊκή Επιτροπή Innovation Trendcharts and Scoreboards, UN Global eGovernment Readiness Reports (2003, 2004, 2005).

[2] 24 Νοεμβρίου 2005, Manchester, ΗΒ.http://www.egov2005conference.gov.uk/documents/proceedings/pdf/051124declaration.pdf.

[3] EICTA Industry Declaration on eGovernment, 25 Νοεμβρίου 2005.

[4] Οι στόχοι 1-4 συνοψίζονται από την υπουργική δήλωση.

[5] Για δημόσιες συμβάσεις που υπερβαίνουν το όριο της ΕΚ βλ. τμήμα 4.

[6] eAccessibility of Public Sector Services in the EU, Νοέμβριος 2005, έκθεση της βρετανικής προεδρίας.

[7] Ανακοίνωση για την ηλεκτρονική προσβασιμότητα (ηλε-προσβασιμότητα), COM(2005) 425

[8] Από τις έρευνες της Eurostat για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις στα κράτη μέλη προκύπτουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση χωρίς κοινωνικό αποκλεισμό και με τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις.

[9] Πρόγραμμα MODINIS, συγκριτική αξιολόγηση βασικών επιγραμμικών υπηρεσιών ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης – 6η μέτρηση (2006), και νέο πιλοτικό έργο για τη βελτίωση των δεικτών συγκριτικής αξιολόγησης στην ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση.

[10] Πρόγραμμα MODINIS, μελέτη eGEP για τη χρηματοδότηση, τα οφέλη και τα οικονομικά δεδομένα της ηλεκτρονικής δημόσιας διοίκησης, http://europa.eu.int/egovernment_research.

[11] Υπουργική δήλωση, 2η υπουργική διάσκεψη, Como, IT, 7 Ιουλίου 2003· ανακοίνωση του 2003 για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, COM(2003) 567· συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση, Δεκέμβριος 2003.

[12] http://egov-goodpractice.org

[13] Παρατηρητήριο για την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση: http://europa.eu.int/egovo

[14] http://europa.eu.int/youreurope

[15] http://europa.eu.int/idabc/en/document/2097/556

[16] http://europa.eu.int/comm/taxation_customs/common/publications/com_reports/customs/index_en.htm

[17] E-Commission 2006-2010, Enabling Efficiency and Transparency, 22 November 2005.

[18] Όσον αφορά το πρόγραμμα IDABC, στην απόφαση 2004/387/EΚ (L 144, 30. 4. 2004 (βλ. διορθωτικό ΕΕ L 181, 18. 5. 2004, σ. 25) του Eυρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλιου της 21ης Απριλίου 2004, άρθρο 10 παρ.8 και άρθρο 3 σημ.δ), ορίζεται ότι πρέπει να καθοριστούν μηχανισμοί για τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής και επιχειρησιακής βιωσιμότητας των υπηρεσιών υποδομής του IDABC.

[19] Από περίπου 50 000 ευρώ για απλές δημόσιες υπηρεσίες έως 6 000 000 για δημόσια έργα.

[20] COM(2004) 841·νομοθετικό πλαίσιο για τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις από τις οδηγίες 2004/18/EΚ και 2004/17/EΚ

[21] Ανακοίνωση για τη διαλειτουργικότητα COM(2006) 45

[22] Επιγραμμική διαβούλευση που πραγματοποίησε η ΓΔ Κοινωνία της Πληροφορίας και Μέσα Επικοινωνίας, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2005.

[23] Ανακοίνωση του Προέδρου και των κας Wallström, κου Kallas, κας Hübner και κας Fisher Boel προς την Επιτροπή σχετικά με τη δρομολόγηση ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τη διαφάνεια, SEC(2005)1300

[24] http://europa.eu.int/information_society/eeurope/2005/all_about/modinis/

[25] http://europa.eu.int/information_society/activities/eten/

[26] http://www.cordis.lu/ist/

[27] http://europa.eu.int/idabc/

[28] http://europa.eu.int/comm/enterprise/enterprise_policy/cip/