[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 02.02.2006

COM(2006) 37 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

σχετικά με την επανεξέταση της διαλειτουργικότητας των υπηρεσιών ψηφιακής διαλογικής τηλεόρασης σύμφωνα με την ανακοίνωση COM(2004) 541 της 30ής Ιουλίου 2004

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

σχετικά με την επανεξέταση της διαλειτουργικότητας των υπηρεσιών ψηφιακής διαλογικής τηλεόρασης σύμφωνα με την ανακοίνωση COM(2004) 541 της 30ής Ιουλίου 2004

ΣΥΝΟΨΗ

Τον Ιούλιο του 2004, η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση όπου καθόριζε τη θέση της στο θέμα της διαλειτουργικότητας των υπηρεσιών ψηφιακής διαλογικής τηλεόρασης κατ' εφαρμογήν του άρθρου 18 παράγραφος 3 της οδηγίας 2002/21/EΚ σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (‘οδηγία πλαίσιο’). Στην εν λόγω ανακοίνωση η Επιτροπή συμπέρανε ότι δεν υπάρχουν λόγοι για υποχρεωτική επιβολή προτύπων διαλογικής τηλεόρασης και επισήμανε ότι το θέμα θα επανεξεταζόταν το 2005. Στην ανακοίνωση προτεινόταν επίσης η συγκρότηση ομάδας εργασίας για τον προσδιορισμό δράσεων που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την αφομοίωση στην αγορά του προτύπου της πολυμεσικής οικιακής πλατφόρμας (MHP).

Η παρούσα επανεξέταση βασίζεται στην προηγούμενη εκείνη αξιολόγηση και συνεκτιμά τις εξελίξεις στην αγορά από τον Ιούλιο του 2004. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 18 μηνών, η Επιτροπή είχε εντατικό διάλογο, σχετικά με θέματα διαλειτουργικότητας της ψηφιακής τηλεόρασης, με ενδιαφερόμενα μέρη από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα στο πλαίσιο της ‘ομάδας υλοποίησης της MHP’. Στην εν λόγω ομάδα υποβλήθηκαν εκθέσεις που αφορούσαν την κατάσταση σε δέκα κράτη μέλη, ενώ η ίδια θα λειτουργήσει ως φόρουμ ανταλλαγής ιδεών και περιπτώσεων βέλτιστης πρακτικής.

Οι εξελίξεις στην αγορά, ιδίως στην Ιταλία, κατέδειξαν ότι η διαλειτουργικότητα είναι εφικτή όταν οι ενδιαφερόμενοι δρουν από κοινού και με κοινό στόχο την υλοποίηση ενός τεχνικού προτύπου όπως είναι η MHP, αλλά ότι τούτο δεν επαρκεί αφ' εαυτού ώστε να εξασφαλιστεί η ανάδειξη και η ανάπτυξη των υπηρεσιών διαλογικής ψηφιακής τηλεόρασης· απαιτούνται περαιτέρω επιχειρηματικές και τεχνικές εξελίξεις.

Προτεραιότητα της Επιτροπής είναι τώρα η συνεργασία με τα κράτη μέλη για την εξασφάλιση της επιτυχούς μετάβασης στην ψηφιακή τηλεόραση, που αποτελεί προϋπόθεση για τις διαλογικές ψηφιακές υπηρεσίες, καθώς και η υποστήριξη ανοιχτών προτύπων και της συνεχιζόμενης συνεργασίας σε θέματα διαλειτουργικότητας και ανταλλαγής βέλτιστης πρακτικής μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ των ενδιαφερομένων.

Η Επιτροπή επιδιώκει να εξασφαλίσει ότι οι ευρωπαίοι πολίτες απολαμβάνουν τα οφέλη της ψηφιακής τηλεόρασης, συμπεριλαμβανομένου αυξανόμενου φάσματος υπηρεσιών διαλογικής ψηφιακής τηλεόρασης, που διατίθεται σε διαρκώς μεγαλύτερο αριθμό πλατφορμών μετάδοσης. Θεωρεί ότι επί του παρόντος η αγορά εξυπηρετείται καλύτερα συνεχίζοντας να βασίζεται σε εθελοντικές πρωτοβουλίες τυποποίησης, οι οποίες καθοδηγούνται από τον κλάδο.

1. Ιστορικο

Το Μάιο του 2005 η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση σχετικά με την επιτάχυνση της μετάβασης από τις αναλογικές σε ψηφιακές ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές[1], προτείνοντας το 2012 ως ημερομηνία στόχο για τα κράτη μέλη όσον αφορά τη μετάβαση στην ψηφιακή τηλεόραση και την κατάργηση των αναλογικών τηλεοπτικών μεταδόσεων. Ένα από τα πλεονεκτήματα της ψηφιακής τηλεόρασης είναι η δυνατότητα πλήρως διαλογικών εφαρμογών, όπου ο θεατής είναι σε θέση να αλληλεπιδρά με τον τηλεοπτικό φορέα μέσω ενός ‘καναλιού επιστροφής’. Για τις διαλογικές εφαρμογές χρειάζεται να υπάρχει στον δέκτη μια ενότητα λογισμικού που ονομάζεται ‘διεπαφή προγράμματος εφαρμογής’ ή API.

Στις 30 Ιουλίου 2004, η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση σχετικά με την διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών ψηφιακής διαλογικής τηλεόρασης[2]. Στην ανακοίνωση παρουσιαζόταν η θέση της Επιτροπής όσον αφορά τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών ψηφιακής διαλογικής τηλεόρασης κατ' εφαρμογήν του άρθρου 18 παράγραφος 3 της οδηγίας πλαίσιο[3]. Σύμφωνα με το άρθρο αυτό, η Επιτροπή μπορεί να αναλαμβάνει δράση ώστε ορισμένα πρότυπα να καταστούν υποχρεωτικά, εφόσον δεν έχει ακόμα επιτευχθεί επαρκής διαλειτουργικότητα στη διαλογική ψηφιακή τηλεόραση. Στην ανακοίνωση αναφερόταν ότι την εποχή εκείνη δεν υπήρχε σαφής λόγος για την επιβολή οποιουδήποτε προτύπου ΑΡΙ, αλλά ότι το θέμα θα πρέπει να επανεξεταστεί το 2005. Εν τω μεταξύ προτάθηκε με σειρά από δράσεις προβολής, προώθησης και συναφείς δράσεις σχετικά με την ανάπτυξη και εγκατάσταση διαλογικών ψηφιακών υπηρεσιών χρησιμοποιώντας το πρότυπο MHP, που την εποχή εκείνη ήταν το μόνο ανοιχτό πρότυπο για API, εγκεκριμένο από κοινοτικούς φορείς τυποποίησης. Στις εργασίες αυτές συμπεριλαμβάνονταν η δημιουργία ομάδας εργασίας σχετικά με την υλοποίηση της MHP, η επιβεβαίωση ότι τα κράτη μέλη μπορούν να προσφέρουν στους καταναλωτές επιδοτήσεις για την απόκτηση εξοπλισμού λήψης διαλογικής τηλεόρασης, υπό τον όρο ότι θα είναι συμβατές με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων, καθώς και η παρακολούθηση της πρόσβασης σε ιδιοταγείς τεχνολογίες.

Η σχετική ανάλυση περιλαμβανόταν στην εκτεταμένη αξιολόγηση του αντίκτυπου που συνόδευε την ανακοίνωση και που εκδόθηκε ως SEC(2004) 1028. Στην εν λόγω ανάλυση επισημαινόταν ότι, ενώ η επιβολή ενός ή περισσοτέρων υποχρεωτικών προτύπων σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα μπορούσε να παρέχει ασφάλεια δικαίου στους διάφορους συντελεστές στην αξιακή αλυσίδα της διαλογικής τηλεόρασης και θα καθιστούσε δυνατή την επίτευξη οικονομιών κλίμακας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα είχε αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο όσον αφορά κληρονομούμενο καταναλωτικό εξοπλισμό και θα μπορούσε να παρεμποδίσει την καινοτομία και να αποτελέσει φραγμό για την είσοδο στην αγορά.

Στην παρούσα ανακοίνωση πραγματοποιείται αξιολόγηση των εξελίξεων στη διαλογική ψηφιακή τηλεόραση από τον Ιούλιο του 2004.

2. Εξελίξεις στην παρελθούσα χρονική περίοδο (Ιούλιος 2004 – Δεκέμβριος 2005)

2.1. Συμπεράσματα του Συμβουλίου Τηλεπικοινωνιών

Στις 9 Δεκεμβρίου 2004, το Συμβούλιο Μεταφορών, Τηλεπικοινωνιών και Ενέργειας ενέκρινε συμπεράσματα του Συμβουλίου, όπου χαιρετιζόταν η ανακοίνωση της Επιτροπής και τα προτεινόμενα σε αυτήν μέτρα προώθησης, καθώς και η πρόθεση της Επιτροπής να επανεξετάσει την κατάσταση όσον αφορά τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών διαλογικής ψηφιακής τηλεόρασης κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2005. Επιπλέον, το Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να προσδιορίσει δράσεις όσον αφορά άλλα πρότυπα, εκτός της MHP, που δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 1 της οδηγίας πλαίσιο, ώστε να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη της διαλογικής ψηφιακής τηλεόρασης.

2.2. Η ομάδα υλοποίησης της MHP

Η ομάδα υλοποίησης της MHP, που συγκροτήθηκε έπειτα από την ανακοίνωση του 2004, πραγματοποίησε την πρώτη σύνοδό της στις Βρυξέλλες, το Νοέμβριο του 2004. Στόχοι της ομάδας ήταν η ανταλλαγή πληροφοριών, εκθέσεων σχετικά με περιπτώσεις βέλτιστης πρακτικής και η διευκόλυνση επαφών μεταξύ συντελεστών στο πεδίο της διαλογικής τηλεόρασης. Η δράση αυτή απέβλεπε στην συμβολή δημιουργίας κρίσιμης μάζας για την MHP και στην επίτευξη οικονομιών κλίμακας, ξεπερνώντας το πρόβλημα του κατακερματισμού που αντιμετωπίζουν τα νέα ραδιοτηλεοπτικά προϊόντα. Ανταποκρινόμενο στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, το έργο της ομάδας περιλαμβάνει θέματα σχετικά με την διαλογική ψηφιακή τηλεόραση εν γένει, όπου συγκαταλέγεται και η χρήση άλλων προτύπων, εκτός ΜΗΡ.

Η ομάδα πραγματοποίησε πέντε συνεδριάσεις μεταξύ Νοεμβρίου 2004 και Σεπτεμβρίου 2005. Συμμετείχαν υπουργεία και ρυθμιστικές αρχές, ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί, φορείς εκμετάλλευσης δικτύων, κατασκευαστές, κλαδικές ενώσεις και ερευνητικά έργα. Παρουσιάστηκαν οι περιπτώσεις δέκα χωρών (Ιταλία, Φινλανδία, Σουηδία, Νορβηγία, Δανία, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες, Ισπανία, Γερμανία και Βέλγιο) μαζί με άλλες παρουσιάσεις του κλάδου, που καταδεικνύουν τη σημασία της συζήτησης για την ευρωπαϊκή ραδιοτηλεόραση.

Το έργο της ομάδας υλοποίησης της MHP συνέβαλε ώστε να καταδειχθεί η αξία που έχει ένα βήμα ανταλλαγής απόψεων μεταξύ ενδιαφερομένων μερών μέσα σε ένα σύνθετο πεδίο, όπως είναι η διαλειτουργικότητα των διαλογικών ψηφιακών τηλεοπτικών υπηρεσιών.

2.3. Εξελίξεις στην ψηφιακή τηλεόραση

Η μετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή τηλεόραση αποτελεί προϋπόθεση για την εισαγωγή των υπηρεσιών διαλογικής ψηφιακής τηλεόρασης. Η ψηφιακή επίγεια τηλεόραση στην Ευρώπη επλήγη από σειρά λανθασμένων και κινήσεων, τώρα όμως αρχίζουν να εμφανίζονται αειφορικά επιχειρηματικά μοντέλα και η μετάβαση αποκτά επιταχυνόμενο ρυθμό.

Στον πίνακα 1 παρουσιάζεται η κατάσταση της ψηφιακής τηλεόρασης στην ΕΕ στο τέλος του Ιουνίου 2005.

Ψηφιακή τηλεόραση |

Συνδρομητές (χιλιάδες) | Ποσοστό διείσδυσης % |

|Καλωδιακή |Δορυφορική |Επίγεια |DSL | Σύνολο | | |Αυστρία |60 |228 |0 |0 |288 | 8,8% | |Βέλγιο |146 |0 |10 |3 |159 | 3,7% | |Κύπρος |0 |12 |0 |4 |16 | 6,5% | |Τσεχική Δημοκρατία. |0 |90 |0 |0 |90 | 2,2% | |Δανία |140 |337 |0 |0 |477 | 19,2% | |Εσθονία |0 |8 |1 |0 |9 | 1,5% | |Φινλανδία |129 |48 |516 |0 |693 | 28,6% | |Γαλλία |1022 |4402 |490 |750 |6664 | 25,3% | |Γερμανία |2038 |2440 |2200 |0 |6678 | 17,1% | |Ελλάδα |0 |218 |0 |0 |218 | 5,6% | |Ουγγαρία |0 |150 |4 |0 |154 | 3,9% | |Ιρλανδία |170 |363 |0 |0 |533 | 38,1% | |Ιταλία |0 |3318 |2500 |221 |6039 | 26,9% | |Λεττονία |10 |8 |0 |0 |18 | 2,0% | |Λιθουανία |0 |8 |0 |0 |8 | 0,6% | |Λουξεμβούργο |1 |0 |0 |0 |1 | 0,6% | |Μάλτα |2 |0 |0 |0 |2 | 1,5% | |Κάτω Χώρες |190 |555 |128 |0 |873 | 12,4% | |Πολωνία |45 |1230 |0 |0 |1275 | 9,3% | |Πορτογαλία |380 |389 |0 |0 |769 | 15,1% | |Σλοβακία |0 |15 |0 |0 |15 | 0,8% | |Σλοβενία |2 |0 |0 |5 |7 | 1,0% | |Ισπανία |665 |1776 |0 |57 |2498 | 17,3% | |Σουηδία |230 |608 |450 |12 |1300 | 28,9% | |Η.Β. |2600 |7913 |5178 |26 |15713 | 63,5% | |ΣΥΝΟΛΟEΕ 25 |7826 |24116 |11477 |982 |44497 | 23,7% | | Πηγή: Dataxis

2.4. Εξελίξεις στην αγορά MHP

Η ζήτηση για εφαρμογές διαλογικής τηλεόρασης αποδείχθηκε μικρότερη από ό,τι είχε προβλεφθεί πριν από ορισμένα χρόνια και η εμπορική επιτυχία της διαλογικής τηλεόρασης παραμένει περιορισμένη. Οι πλέον επιτυχείς εφαρμογές παρατηρήθηκαν σε εκπομπές τηλεπαιχνιδιών, αθλητικές, τυχερών παιχνιδιών και ριάλιτι σόου· οι κυβερνήσεις δεν έχουν ακόμη βρει τρόπο επιτυχούς αξιοποίησης της τεχνολογίας ως μέσου επικοινωνίας με τους ομιλητές.

Η πλέον εκτεταμένη εγκατάσταση διαλογικών αποκωδικοποιητών που χρησιμοποιούν το πρότυπο ΜΗΡ σημειώθηκε στην Ιταλία. Η επιτυχής εισαγωγή της ΜΗΡ στην Ιταλία συνδέεται στενά με το πρόγραμμα επιχορήγησης καταναλωτών που ισχύει στη χώρα αυτή· οι αρχές επιχορηγούν την αγορά αποκωδικοποιητή με δυνατότητα διαλογικής επικοινωνίας και με κανάλι επιστροφής. Η επιχορήγηση εξουδετέρωσε την διαφορά τιμής μεταξύ προϊόντων ΜΗΡ και φθηνότερων προϊόντων χωρίς δυνατότητα διαλογικής επικοινωνίας· κατά συνέπεια η αγορά διαλογικών αποκωδικοποιητών κυριαρχήθηκε από τις ΜΗΡ. Ως αποτέλεσμα της αυξημένης ζήτησης και του ανταγωνιστικού εφοδιασμού, οι τιμές για προϊόντα ΜΗΡ στην Ιταλία παρουσίασαν σημαντική μείωση. Η ζήτηση συνέβαλε ώστε ο εξοπλισμός να φτάσει την κρίσιμη μάζα, με αποτέλεσμα την επίτευξη οικονομιών κλίμακας και σημαντικών περιορισμών στις τιμές.

Η ύπαρξη επαρκώς ευρείας βάσης εξοπλισμού αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχή δρομολόγηση των διαλογικών υπηρεσιών. Στην Ιταλία υπάρχουν πάνω από 2 εκατ. αποκωδικοποιητές, αλλά παρόλα αυτά καθυστέρησε η ανάπτυξη των διαλογικών υπηρεσιών. Μια δυσκολία είναι η επιφυλακτικότητα εκ μέρους των καταναλωτών που διαθέτουν αποκωδικοποιητές διαλογικής επικοινωνίας να συνδεθούν και να χρησιμοποιήσουν το κανάλι επιστροφής μέσω της τηλεφωνικής γραμμής τους, συχνά απλώς και μόνο επειδή η τηλεοπτική συσκευή στο σπίτι τους δεν βρίσκεται πάντοτε κοντά σε τηλεφωνική σύνδεση.[4] Κατά τα λοιπά, οι Ιταλοί κάτοχοι αποκωδικοποιητή MHP κατατάσσονται στην επίγεια πλατφόρμα· κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ταυτόχρονης εκπομπής (αναλογική - ψηφιακή) υπάρχει τεράστια έλλειψη ραδιοφάσματος, γεγονός που εμποδίζει την εγκατάσταση διαλογικών υπηρεσιών, καθώς και για τις υπηρεσίες αυτές απαιτείται επίσης ραδιοφάσμα. Μολαταύτα, οι ιταλικές αρχές σχεδιάζουν, την καθιέρωση της διαλογικής τηλεόρασης ως κύριας πλατφόρμας για παροχή υπηρεσιών στο κοινό.

Η ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά αποκωδικοποιητών στην Ιταλία είχε ως αποτέλεσμα την πτώση της τιμής τους κάτω από 100 €, η μείωση αυτή όμως δεν επεκτάθηκε και σε άλλες, λιγότερο ανταγωνιστικές αγορές, όπου οι τιμές για εξοπλισμό ΜΗΡ παραμένουν αρκετά υψηλές. Στις αγορές των βόρειων χωρών (Φιλανδία, Σουηδία, Δανία, Νορβηγία) και στη Γερμανία, η σημαντική διαφορά τιμής μεταξύ των αποκωδικοποιητών ΜΗΡ και άλλων, απλούστερων ψηφιακών αποκωδικοποιητών είχε ως αποτέλεσμα η μεγάλη πλειοψηφία των αγοραστών να μην επιλέξουν προϊόντα ΜΗΡ.

Ακόμα και στην περίπτωση ενός απλού προτύπου, όπως είναι η ΜΗΡ, μπορεί να υπάρξει ποικιλία προδιαγραφών εφαρμογής. Οι ιταλικοί ραδιοτηλεοπτικοί φορείς συνεργάστηκαν στενά για την ανάπτυξη μιας δέσμης κοινών προδιαγραφών. Η επιτυχής αφομοίωση της ΜΗΡ στην Ιταλία οφείλεται σε συνδυασμό των ακόλουθων παραγόντων:

1) εθελοντική συμφωνία των ιταλικών ραδιοτηλεοπτικών φορέων για χρήση MHP,

2) εισαγωγή από τις αρμόδιες αρχές του προγράμματος επιδοτήσεων για διαλογικούς αποκωδικοποιητές, και

3) καθορισμός κοινών προδιαγραφών εφαρμογής.

Οι εξελίξεις στην ψηφιακή τηλεόραση στην Ιταλία χρησιμεύουν για να καταδειχθεί ότι με ευελιξία και συναίνεση μεταξύ των συντελεστών της αγοράς μπορεί να επιτευχθεί αποτελεσματική διαλειτουργικότητα .

Στις βόρειες χώρες, μολονότι υπήρξε ευρεία συναίνεση μεταξύ των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών και των δημοσίων αρχών γύρω από τις συμφωνίες NorDig, η MHP δεν έχει επιτύχει σημαντική διείσδυση, κυρίως εξαιτίας της διαφοράς τιμής σε σύγκριση με τις απλές συσκευές “zapper boxes”, δηλαδή απλούς αποκωδικοποιητές χωρίς διαλογική τηλεόραση ή άλλες πρόσθετες δυνατότητες. Μολονότι εύπορες, οι βόρειες χώρες είναι σχετικά μικρές αγορές και η διαφορά τιμής χωρίς την ύπαρξη ενός συστήματος επιδότησης ήταν το κύριο επιβαρυντικό στοιχείο που εμπόδισε την επιτυχή αφομοίωση της MHP.

Στη Γερμανία έγιναν αναγγελίες υποστήριξης της ΜΗΡ εκ μέρους καλωδιακών φορέων εκμετάλλευσης καθώς και των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων, αλλά δεν σημειώθηκε ο ίδιος βαθμός συντονισμού των εμπλεκομένων, όπως στην Ιταλία. Οι εμπορικοί ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί και οι φορείς εκμετάλλευσης συνδρομητικής τηλεόρασης δίστασαν να επενδύσουν στην διαλογική τηλεόραση, ιδίως καθώς δεν υπήρχε σαφές επιχειρηματικό μοντέλο όπως και ευρύτερη παροχή επιχορηγήσεων υπέρ των καταναλωτών.

Στην περιφέρεια της Φλάνδρας, στο Βέλγιο, η δρομολόγηση ΜΗΡ να στο καλωδιακό δίκτυο εμφανίζεται ελπιδοφόρα, καθώς η καλωδιακή μετάδοση είναι, κατά ουσίαν, ένα αμφίδρομο διαλογικό μέσο και οι χρήστες μπορούν πράγματι να επωφεληθούν και να εκτιμήσουν τις υπηρεσίες διαλογικής επικοινωνίας. Εξάλλου, ο καλωδιακός φορέας εκμετάλλευσης έχει συστήσει εταιρικές συνεργασίες με ραδιοτηλεοπτικούς φορείς και παρόχους περιεχομένου.

2.5. Άλλα πρότυπα για τη διαλογική ψηφιακή τηλεόραση

Στην ανακοίνωσή της του Ιουλίου 2004, η Επιτροπή επισήμανε την πρόθεση της να προσθέσει δύο ακόμα πρότυπα διαλογικής τηλεόρασης - συγκεκριμένα το MHEG-5[5] και το WTVML[6] - στον κατάλογο προτύπων που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, σύμφωνα με το άρθρο 17 της οδηγίας πλαίσιο, εφόσον εγκριθούν από το ETSI. Τα πρότυπα αυτά έχουν πλέον εγκριθεί από το ETSI και η Επιτροπή βρίσκεται στη διαδικασία αντίστοιχης τροποποίησης του καταλόγου προτύπων[7]. Τα πρότυπα αυτά χρησιμοποιούνται ευρύτερα στην αγορά.

Άλλα πρότυπα από προέκυψαν από το πρόγραμμα εργασιών τυποιποίησης που καθορίστηκε στην εντολή M331, όπως ο φορητός μορφότυπος περιεχομένου (PCF)[8], πρόκειται επίσης να εξεταστούν για συμπερίληψή τους στον κατάλογο προτύπων, όταν καταστούν διαθέσιμα. Το πρότυπο βελτιώνει τη διαλειτουργικότητα παρέχοντας τη δυνατότητα σε παρόχους ενδεχόμενου να συγκροτήσουν μια μόνο φορά το περιεχόμενό τους με δυνατότητα εκτέλεσης του σε πολλαπλές πλατφόρμες ΑΡΙ. Το PCF καλύπτει ποσοστό 80% των εφαρμογών διαλογικής τηλεόρασης. Το PCF και άλλα παραδοτέα στοιχεία στα πλαίσια της εντολής 331 έχουν τη δυνατότητα διευκόλυνσης της ανάπτυξης διαλογικού περιεχομένου, καθώς και βελτίωσης της διαλειτουργικότητας.

Όσον αφορά ιδιοταγή πρότυπα, με την οδηγία πλαίσιο απαιτείται από τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τους ιδιοκτήτες ΑΡΙ να διαθέτουν, υπό δίκαιους, εύλογους και ισότιμους όρους, καθώς και έναντι κατάλληλης αμοιβής, όλες τις σχετικές απαραίτητες πληροφορίες που θα επιτρέψουν στους παρόχους ψηφιακών διαλογικών τηλεοπτικών υπηρεσιών να παρέχουν όλες τις υπηρεσίες που υποστηρίζονται από την ΑΡΙ σε πλήρως λειτουργική μορφή. Η Επιτροπή παρακολούθησε την κατάσταση αναφορικά με τη διάθεση ιδιοταγών τεχνολογιών αδειοδότησης κατασκευαστών και δεν έχει παραλάβει καταγγελίες όσον αφορά συμφωνίες αδειοδότησης.

2.6. Χάρτης πορείας για την τεχνική διαλειτουργικότητα της τηλεόρασης υψηλής ευκρίνειας (HDTV)

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής, προβληματισμένες σχετικά με το ενδεχόμενο κατακερματισμού της αγοράς που θα προέκυπτε από την ύπαρξη διαφορετικών - μολονότι τυποποιημένων - τεχνικών δυνατοτήτων για. την HDTV, διοργάνωσαν στις Βρυξέλλες, στις 21 Ιανουαρίου 2005, συνάντηση εργασίας σχετικά με τη διαλειτουργικότητα της HDTV. Έλαβαν μέρος δημόσιοι και ιδιωτικοί ευρωπαϊκοί ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί, κατασκευαστές, πάροχοι υποδομής και υπηρεσιών, καθώς και εθνικές και ευρωπαϊκές ομάδες σχεδιασμού HDTV.

Υπήρξε συμφωνία σχετικά με ένα πρόγραμμα επισήμανσης για οθόνες, σύμφωνα με την οποία καταναλωτικός εξοπλισμός για τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας (‘HD ready’) θα είναι σε θέση να υποστηρίξει τόσο τς κύριες διεθνώς χρησιμοποιούμενες μεθόδους για μορφότυπους σάρωσης, δηλαδή 720 γραμμές προοδευτικής σάρωσης και 1080 γραμμές διεμπλεγμένης. Μακροπρόθεσμα προβλέπεται επίσης και η χρήση του δαπανηρότερου, αλλά πολύ υψηλής ποιότητας μορφότυπου 1080/50 προοδευτικής σάρωσης. Κατά τη συνάντηση εργασίας επιβεβαιώθηκε επίσης ότι το σύνολο του εξοπλισμού που λαμβάνει τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας θα υποστηρίζει το MPEG-2, καθώς επίσης και το νέο προηγμένο σύστημα συνδυασμένης κωδικοποίησης MPEG-4 AVC[9]. Το γεγονός αυτό παρέχει στους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς τη δυνατότητα να επιλέξουν οι ίδιοι μορφότυπους σάρωσης και συστήματα κωδικοποίησης, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων που παρέχουν οι συσκευές που είναι κατάλληλες για τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας (‘HD ready’).

Η βασική προσέγγιση των εκπροσώπων της ευρωπαϊκής βιομηχανίας που ήταν παρόντες στη συνάντηση εργασίας είναι η προώθηση της ευελιξίας και της διαλειτουργικότητας μεταξύ των προδιαγραφών HDTV. Η συμφωνία αυτή, η οποία είναι εθελοντική και ανοιχτή στο σύνολο των συντελεστών της αγοράς, παρέχει βεβαιότητα στους καταναλωτές οι οποίοι εξετάζουν το ενδεχόμενο αγοράς εξοπλισμού, HDTV δεδομένου ότι η αγορά μιας οθόνης μεγάλου σχήματος συνιστά σημαντική επένδυση για τον καταναλωτή. Η σήμανση ‘HD Ready‘επιτρέπει στον καταναλωτή να διακρίνει μεταξύ οθονών τυπικής και υψηλής ευκρίνειας. Ο χάρτης πορείας έχει υποβληθεί στην επιτροπή επικοινωνιών (COCOM) και διατίθεται στο μητρώου δημόσιων εγγράφων της COCOM[10].

3. Η θέση της Επιτροπής σχετικά με τη διαλειτουργικότητα της διαλογικής ψηφιακής τηλεόρασης

Το άρθρο 18 παράγραφος 3 της οδηγίας πλαίσιο παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα, σε περίπτωση μη επίτευξης επαρκούς βαθμού διαλειτουργικότητας, να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 17 της οδηγίας, βάσει της οποίας ορισμένα πρότυπα μπορούν να καταστούν υποχρεωτικά. Στην ανακοίνωσή της του Ιουλίου 2004, η Επιτροπή σημείωσε τις διάφορες πτυχές που καλύπτει ο όρος διαλειτουργικότητα όπως εκτίθεται στην οδηγία και συμπέρανε ότι η πραγματική απόφαση που είχε να αντιμετωπίσει η Επιτροπή δεν ήταν τόσο εάν είχε ή όχι επιτευχθεί διαλειτουργικότητα, αλλά και εάν υπήρχε λόγος να καταστούν υποχρεωτικά ένα ή περισσότερα πρότυπα για ένα ή περισσότερα τμήματα της αγοράς.

Στηριζόμενη στην εκτεταμένη αξιολόγηση του αντικτύπου όπως παρουσιάζεται στο έγγραφο SEC(2004)1028, η Επιτροπή συμπέρανε ότι δεν υπήρχε τότε σαφής λόγος για την ανάληψη δράσης που αφορά επιβολή προτύπων, αλλά ότι το θέμα θα έπρεπε να επανεξεταστεί το 2005. Μετά από ενάμιση χρόνο, το ερώτημα που έχει να αντιμετωπίσει η Επιτροπή είναι το ίδιο, όμως η εξέλιξη στην αγορά κατά το χρονικό διάστημα που διέρρευσε, καθώς και οι εκτεταμένες συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν με τους ενδιαφερόμενους, ανέδειξαν σειρά θεμάτων:

- Ένα πρότυπο όπως η MHP αποτελεί σύνθετη προδιαγραφή με ποικίλες δυνατότητες υλοποίησης. Ένας λόγος για την επιτυχία της MHP στην Ιταλία είναι ότι οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς συμφώνησαν συλλογικά σε κοινή προδιαγραφή τεχνικής εφαρμογής για MHP, αναπτύσσοντας κατάλληλες σειρές δοκιμών για επικύρωση της συμμόρφωσης και εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας του εξοπλισμού διαφόρων κατασκευαστών.Από την εμπειρία αυτή προκύπτει ότι η διαλειτουργικότητα δεν μπορεί να εξασφαλιστεί απλώς με επιβολή διά νόμου ως προτύπου όπως η MHP· μπορεί να επιτευχθεί όταν οι ενδιαφερόμενοι αναλαμβάνουν από κοινού δράση για την υλοποίηση ενός προτύπου έχοντας ως κοινό στόχο την εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας.

- Ένα από τα επιχειρήματα υπέρ της ύπαρξης κοινού προτύπου είναι ότι επιτρέπει στους κατασκευαστές την επίτευξη οικονομιών κλίμακας, περιορίζοντας έτσι την τιμή του καταναλωτικού εξοπλισμού. Η εμπειρία του τελευταίου έτους (π.χ. η σύγκριση τιμών παρεμφερών προϊόντων MHP στην Ιταλία και στη Γερμανία) κατέδειξε ότι η τιμή του εξοπλισμού καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις συνθήκες της αγοράς, και ότι οι χαμηλές τιμές μιας χώρας δεν εξαπλώνονται άμεσα σε άλλες.

- Η ανάπτυξη των διαλογικών υπηρεσιών υπήρξε βραδύτερη από ό,τι πολλοί ανέμεναν. Υπάρχει ανάγκη περαιτέρω εξέλιξης επιχειρηματικών μοντέλων ώστε στη συνέχεια να αναμένεται σημαντική ανάπτυξη επιγραμμικών κυβερνητικών υπηρεσιών.

- Στο πεδίο της τηλεόρασης υψηλής ευκρίνειας αναδείχθηκε ένα νέο παράδειγμα συναινετικής προσέγγισης, που θεωρείται ελπιδοφόρο μοντέλο για την επίλυση και άλλων θεμάτων διαλειτουργικότητας.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι εξελίξεις αυτές υποστηρίζουν τις προηγούμενες αναλύσεις και τα συμπεράσματά της, συγκεκριμένα ότι η υποχρεωτική επιβολή, σε ευρωπαϊκή κλίμακα, προτύπων βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 3 της οδηγίας πλαίσιο δεν θα έχει σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη διαλογικής ψηφιακής τηλεόρασης στην Ευρώπη, ενώ θα μπορούσε να έχει σημαντικά αρνητικά αποτελέσματα.

4. Συμπέρασμα

Προτεραιότητες της Επιτροπής είναι:

- Συνεργασία με τα κράτη μέλη για να εξασφαλιστεί επιτυχής μετάβαση στην ψηφιακή τηλεόραση - ως καταλύτη για διαλογικές ψηφιακές υπηρεσίες

Η Επιτροπή θα συνεχίσει στο πνεύμα της ανακοίνωσής της του Μαΐου 2005 σχετικά με τη μετάβαση και θα παρακολουθεί στενά την πρόοδο στα κράτη μέλη. Πληροφορίες σχετικά με τα σχέδια μετάβασης των κρατών μελών θα δημοσιεύονται τακτικά στον δικτυακό τόπο Europa.[11]

- Προώθηση ανοιχτών προτύπων και διαλειτουργικότητας

Στο πλαίσιο της ψηφιακής μετάβασης, της διαλειτουργικότητας των ψηφιακών τηλεοπτικών υπηρεσιών και τεχνολογιών, η Επιτροπή θα συνεχίσει να προωθεί ανοιχτά πρότυπα που έχουν εκπονηθεί από ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης.

- Υποστήριξη της συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ ενδιαφερομένων

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συγκεντρώνει τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της υποομάδας της επιτροπής επικοινωνιών για τις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές, ως βήμα ανταλλαγής εμπειριών και βέλτιστης πρακτικής σχετικά με την ψηφιακή τηλεόραση εν γένει, και την διαλογική ψηφιακή τηλεόραση ειδικότερα.

Η ομάδα υλοποίησης της MHP κατέδειξε την αξία ενός φόρουμ μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών, ενώ ο κλάδος αναλαμβάνει την πρωτοβουλία για τη συνέχιση του συντονισμού των ενδιαφερομένων: Θα βασιστεί στο επιτυχές μοντέλο που υιοθετήθηκε όσον αφορά την HDTV, όπου οι EBU και DIF καθιέρωσαν ευρωπαϊκό φόρουμ για την HDTV.

Η Επιτροπή υποστηρίζει αυτές τις καθοδηγούμενες από τον κλάδο πρωτοβουλίες και θα εξασφαλίσει τη συνεργασία μεταξύ των παραπάνω δύο δραστηριοτήτων όσο είναι απαραίτητο.

- Προώθηση διεθνούς συνεργασίας για τα ανοιχτά πρότυπα και τη διαλειτουργικότητα της ψηφιακής τηλεόρασης

Η ψηφιακή τηλεόραση διαθέτει το δυναμικό για την υποστήριξη της ψηφιακής κοινωνικής ένταξης και της κοινωνικής συνοχής. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να προωθεί ανοιχτά, διαλειτουργικά πρότυπα για την ψηφιακή τηλεόραση ώστε να είναι δυνατή η ανταλλαγή περιεχομένου σε παγκόσμια κλίμακα. Η Επιτροπή έχει καθιερώσει και χρηματοδοτήσει σειρά δράσεων για την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας στην έρευνα, την ανάπτυξη και την τυποποίηση σε θέματα ψηφιακής τηλεόρασης. Οι δράσεις αυτές θα μπορούσαν να επεκταθούν και στη διεθνή συνεργασία όσον αφορά την υλοποίηση και την παραγωγή ψηφιακής τηλεόρασης..

- Παρακολούθηση της χρήσης ιδιοταγών τεχνολογιών

Η χρήση ιδιοταγών τεχνολογιών θα συνεχίσι να υπάγεται στην αναθεώρηση της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού.

[1] COM(2005) 204

[2] COM(2004) 541

[3] Οδηγία 2002/21/ΕΚ σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών

[4] Η κατάσταση αυτή ενδέχεται να μεταβληθεί με την εισαγωγή των συστημάτων οικιακού δικτύου.

[5] Το MHEG-5 αποτελεί μέρος διεθνούς προτύπου που έχει εκπονηθεί από την ομάδα εμπειρογνωμόνων στα πολυμέσα και τα υπερμέσα (Multimedia and Hypermedia Experts Group, MHEG). Το MHEG-5 είναι απλούστερο από την ΜΗΡ. Εκτιμάται ότι υπάρχουν περισσότεροι από 5 εκατ. αποκωδικοποιητές που χρησιμοποιούν το MHEG-5.

[6] Το WTVML είναι επέκταση της ασύρματης γλώσσας (Wireless Mark-up Language, WML) για την τηλεόραση. Πρόκειται για μικροδιαφυλλιστή για εφαρμογές διαλογικής τηλεόρασης. Εκτιμάται ότι υπάρχουν περισσότερα από 7 εκατ. αποκωδικοποιητές που χρησιμοποιούν WTVML.

[7] Προς τούτο απαιτείται η γνώμη των κρατών μελών μέσω της επιτροπής επικοινωνιών.

[8] Βλ. SEC(2004) 346, σ. 19

[9] Η υποστήριξη του συστήματος κωδικοποίησης συμπίεσης VC1 θα μπορούσε επίσης να προβλεφθεί όταν αυτό καταστεί ευρωπαϊκό πρότυπο.

[10] COCOM05-37, στη διεύθυνση http://forum.europa.eu.int/Public/irc/infso/cocom1/library

[11] http://europa.eu.int/information_society/policy/ecomm/todays_framework/digital_broadcasting/

switchover/national_swo_plans/index_en.htm