10.3.2007   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 57/7

1.1

επικροτεί την ανακοίνωση αυτή και το προτεινόμενο σχέδιο δράσης, που περιγράφουν με ακρίβεια τη σημερινή κατάσταση και περιέχουν τα μέτρα τα οποία θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων που έχουν ορισθεί με χρονικό ορίζοντα το 2010. Μολονότι συμφωνεί με την ανάλυση της επιτροπής, η Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει τη λύπη της για την καθυστερημένη δημοσίευση της ανακοίνωσης.

1.2

Θεωρεί ότι η βιοποικιλότητα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ταυτότητα κάθε περιοχής. Τονίζει ότι η βιοποικιλότητα αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ποιότητα της ζωής και της υγείας, για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων αναψυχής και τουρισμού, καθώς επίσης για την ανάπτυξη των τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών.

1.3

Επισημαίνει ότι με την προσχώρηση των δέκα νέων κρατών μελών στην ΕΕ αυξήθηκε ο αριθμός των ειδών και των πολύτιμων φυσικών ενδιαιτημάτων.

1.4

Χαιρετίζει τις αποφάσεις του Συμβουλίου της 23ης και 24ης Μαρτίου 2006, στις οποίες θεωρείται αναγκαίο να υλοποιηθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί έως το 2010, ιδιαίτερα μέσω της ενσωμάτωσής τους σε όλες τις πολιτικές του θεματολογίου της Λισσαβώνας. Τα σχέδια περιφερειακής ανάπτυξης που εφαρμόζονται σε πολυάριθμες περιφέρειες καταδεικνύουν ότι η αντίθεση μεταξύ οικονομίας και βιοποικιλότητας μπορεί να μειωθεί.

1.5

Επισημαίνει ότι, ενώ γενικά αναγνωρίζεται η ενδογενής αξία της βιοποικιλότητας, η οικονομική της αξία υποτιμάται. Σε μακροπρόθεσμη βάση, η βιοποικιλότητα αποτελεί απολύτως απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της υγείας, του βιοτικού επιπέδου και της απασχόλησης.

1.6

Ζητεί να δημιουργηθούν επειγόντως σύγχρονες σχέσεις συνεργασίας μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων, ώστε να συνειδητοποιήσουν καλύτερα οι πολίτες (και ιδιαίτερα τα παιδιά), οι δημόσιες αρχές και οι επιχειρήσεις τη σημασία της βιοποικιλότητας και να καταβληθούν κοινές προσπάθειες για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και βιώσιμων υπηρεσιών οικοσυστήματος.

1.7

Εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι, παρά τις πολιτικές δεσμεύσεις που ανέλαβαν όλα τα κράτη μέλη, απέχουμε ακόμα πολύ από την υλοποίηση των στόχων του 2010 και καλεί επειγόντως όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης να δώσουν υψηλή προτεραιότητα στη βιοποικιλότητα στα πλαίσια του πολιτικού τους προγράμματος.

1.8

Εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι πολυάριθμα παραδείγματα τοπικού και περιφερειακού επιπέδου καταδεικνύουν ότι η αναχαίτιση της απώλειας της βιοποικιλότητας είναι εφικτή και ότι ένα φυσικό ενδιαίτημα μπορεί να αποκατασταθεί (βλ. παράρτημα CdR 159/2006 annexe).

2.1

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι στις δημοσιονομικές προοπτικές 2007-2013 δεν προβλέπονται επαρκείς πιστώσεις για την χρηματοδότηση των στόχων το 2010 και ιδιαίτερα της πρωτοβουλίας Natura 2000 και της αγροτικής ανάπτυξης. Συνεπώς, καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν στις περιφερειακές και τοπικές στους αρχές περισσότερες πιστώσεις, ώστε να είναι σε θέση να προστατεύσουν και να αποκαταστήσουν τη βιοποικιλότητα στο έδαφός τους και να συντηρήσουν μεταξύ άλλων τις περιοχές Natura 2000· ζητεί επειγόντως να διατεθούν επίσης περισσότερες πιστώσεις από τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής για προγράμματα που έχουν θετικό αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα.

2.2

τονίζει ότι, για τη βέλτιστη υλοποίηση και τη συντήρηση του οικολογικού δικτύου Natura 2000, έχει ιδιαίτερη σημασία για τις περιφέρειες να επιτευχθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ της προσέγγισης από τη βάση προς την κορυφή και της ευελιξίας που απαιτείται για τη δημιουργία αυτού του δικτύου, καθώς και να υιοθετηθούν ομοιογενή κριτήρια διαχείρισης για όλους τους τόπους που εντάσσονται στο δίκτυο.

2.3

Τονίζει ότι η δημιουργία ενός ακόμη πυκνότερου δικτύου έχει εξαιρετική σημασία για την ύπαρξη βιώσιμων οικοσυστημάτων, μεταξύ των άλλων και για το θαλάσσιο περιβάλλον, και εκφράζει την ικανοποίησή της για την έμφαση που δίδεται σε αυτό το πυκνότερο δίκτυο υπό το πρίσμα των συνεπειών που έχει η αλλαγή του κλίματος για τα ενδιαιτήματα, τη χλωρίδα και την πανίδα· συνιστά, επίσης, να εφαρμοστούν μέτρα για τη διαφύλαξη ζωνών προστασίας και οικολογικών διαδρόμων, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των τόπων που περιλαμβάνονται στο δίκτυο.

2.4

Επισημαίνει ότι το νομικό πλαίσιο και η νομοθεσία που έχει θεσπίσει η ΕΕ προσφέρουν ικανοποιητική προστασία στη βιοποικιλότητα, αλλά δυστυχώς σε πολλά κράτη μέλη δεν ακολουθεί η αντίστοιχη υλοποίηση και εφαρμογή τους και δεν διασφαλίζεται ικανοποιητικός έλεγχος. Εξίσου ανεπαρκής είναι και η σημασία που δίνουν τα κράτη μέλη, όταν προβαίνουν στον χαρακτηρισμό νέων ζωνών βιοποικιλότητας, στις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την αρμονική ανάπτυξη του οικοσυστήματος.

2.5

Συνιστά να συντονιστούν τα προγράμματα για την προστασία της βιοποικιλότητας σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

2.6

Υπογραμμίζει ότι, επειδή πολλά από τα μέτρα του προγράμματος δράσης δεν μπορούν να υλοποιηθούν αποτελεσματικά χωρίς τη συμμετοχή και τη σύμπραξη των τοπικών και περιφερειακών αρχών, οι εκπρόσωποι του περιφερειακού και τοπικού επιπέδου πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση όλων των νέων εξελίξεων των πολιτικών για τη βιοποικιλότητα και να τους χορηγούνται οι απαραίτητοι πόροι.

2.7

Έχει επίγνωση του γεγονότος ότι η ευρωπαϊκή γεωργία επηρεάζει σημαντικά τη βιοποικιλότητα: ανάλογα με τις μεθόδους καλλιέργειας που χρησιμοποιούνται, η γεωργία μπορεί είτε να επιδράσει θετικά στη βιοποικιλότητα και να προσφέρει προστατευμένα εδάφη για μεγάλη ποικιλία ειδών είτε να αποτελέσει σοβαρή απειλή μέσω της καταστροφής ενδιαιτημάτων και της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Επισημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ είναι ακόμη αφιερωμένο στη γεωργία και ότι συνεπώς η ΕΕ διαθέτει ένα σημαντικό μέσο με το οποίο μπορεί να επηρεάσει τη χρήση της γης από τον αγροτικό τομέα· συνιστά, συνεπώς, να διατεθούν, στο πλαίσιο της αναθεώρησης των δημοσιονομικών προοπτικών 2007-2013 το 2008, σημαντικές πιστώσεις για την προώθηση μιας βιώσιμης γεωργίας και την προστασία του φυσικού τοπίου.

2.8

Συνιστά να εξετάσουν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη τις επιπτώσεις των υφιστάμενων επιδοτήσεων για τη βιοποικιλότητα και να καταργήσουν τα κίνητρα που επιδρούν αρνητικά στη βιοποικιλότητα και στις υπηρεσίες των οικοσυστημάτων. Θα πρέπει επίσης να ενθαρρυνθεί η μεγαλύτερη χρήση οικονομικών μέσων για την προστασία της βιοποικιλότητας.

2.9

Θεωρεί ευκταίο να μην λαμβάνεται η βιοποικιλότητα υπόψη μόνο στο πλαίσιο της πολιτικής περιβάλλοντος αλλά να ενσωματωθεί και σε άλλες ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές, όπως στην πολιτική μεταφορών, ενέργειας, βιομηχανίας, γεωργίας, αλιείας, περιφερειακής πολιτικής, τουρισμού και έρευνας.

2.10

Αναγνωρίζει πλήρως τη σημασία των θαλασσών και των παράκτιων υδάτων ως βάσης του ημισείας σχεδόν ευρωπαϊκής βιοποικιλότητας και εύχεται να συνειδητοποιήσουν σε μεγαλύτερο βαθμό οι δημόσιες αρχές και οι άμεσα ενδιαφερόμενοι τη σημασία μιας πολιτικής για την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας. επισημαίνει ότι για τον λόγο αυτό επείγει η επίσπευση της εφαρμογής της οδηγίας για τους οικοτόπους στο θαλάσσιο περιβάλλον, η αναχαίτιση της υπεραλίευσης τόσο σε ευρωπαϊκά όσο και σε μη ευρωπαϊκά ύδατα και η πλήρης ενσωμάτωση της βιοποικιλότητας στη μελλοντική ευρωπαϊκή πολιτική για τις θάλασσες.

2.11

Παρατηρεί ότι οι δυνατότητες να εφαρμοστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέτρα χωροταξικής πολιτικής είναι περιορισμένες, δεδομένου ότι η πολιτική αυτή, που είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διατήρηση και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, ανήκει στις αρμοδιότητες των κρατών μελών. Κρίνει αναγκαίο να δίδεται ιδιαίτερο βάρος στην πτυχή της βιοποικιλότητας στα πλαίσια της λήψης αποφάσεων που αφορούν τη χωροταξική πολιτική σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ιδίως μέσω της στρατηγικής αξιολόγησης του αντίκτυπου στο περιβάλλον.

2.12

είναι πεπεισμένη ότι, κατά την ανάπτυξη και την εφαρμογή της πολιτικής για την καταπολέμηση των επεκτατικών αλλοχθόνων ειδών, θα πρέπει να εφαρμοστεί και να αξιοποιηθεί καλύτερα η ισχύουσα νομοθεσία και ζητεί να αυξηθεί η συμμετοχή των περιφερειών σε αυτό το πλαίσιο.

2.13

Χαιρετίζει τα σχέδια για την ανάπτυξη γενικής ευρωπαϊκής στρατηγικής για την καταπολέμηση των επεκτατικών αλλοχθόνων ειδών, καθώς και τη δημιουργία συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι, λαμβανομένων υπόψη των περιορισμένων οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, δεν πρέπει να δημιουργηθούν νέες διοικητικές επιβαρύνσεις.

2.14

Συνιστά να εκπονηθεί βασική νομοθεσία και κατάλογοι αλλοχθόνων ειδών, με κανόνες για την εισαγωγή, την εμπορία και την κατοχή τους, ώστε να υπάρχει συντονισμένη και κοινή δράση σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό χώρο. Υπογραμμίζει, επίσης, ότι είναι αναγκαίο να εξετάζεται, στο πλαίσιο των αξιολογήσεων του περιβαλλοντικού αντικτύπου, ο αντίκτυπος των σχεδίων που περιλαμβάνουν εισαγωγή ή εργασία με ενδεχομένως επεκτατικά αλλόχθονα είδη.

2.15

Επισημαίνει ότι η διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, και ειδικότερα των ειδών της πανίδας και της χλωρίδας, δεν θα πρέπει να αποτρέπει τη χρήση και την εκμετάλλευσή τους, υπό τον όρο ότι αυτή θα υπόκειται στις δέουσες ρυθμίσεις και ελέγχους και θα γίνεται με βιώσιμο τρόπο.

2.16

Συνιστά να εφαρμόζεται αυστηρά η αρχή της πρόληψης κατά την έγκριση και την εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων οργανισμών.

3.1

τονίζει ότι οι αποφάσεις που ελήφθησαν κατά την 8η συνάντηση της Διάσκεψης των συμμετεχόντων στη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλομορφία (CBD), τον περασμένο Μάρτιο, στην πόλη Κουριτίμπα της Βραζιλίας, αποτελούν σημαντική πρόοδο. Γνωρίζοντας ότι η 9η διάσκεψη θα πραγματοποιηθεί αρχές του 2008 στη Βόννη, κατά τη διάρκεια της γερμανικής Προεδρίας, συνιστά να παρουσιάσουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη με την ευκαιρία αυτή την αξιολόγηση της ανακοίνωσης της επιτροπής σχετικά με τη βιοποικιλότητα και να προετοιμάσουν μια συνάντηση στην οποία θα συμμετάσχουν ευρύτερα οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, διαμέσου των εθνικών τους ενώσεων.

3.2

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι υπάρχουν θετικά παραδείγματα περιφερειών οι οποίες, στο πλαίσιο της αναπτυξιακής βοήθειας, ανταλλάσσουν τις εμπειρίες τους σχετικά με θέματα βιοποικιλότητας με τις περιφέρειες που συνεργάζονται και υποστηρίζουν τα μέτρα που εφαρμόζονται στις περιφέρειες αυτές για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας (βλ. παράρτημα).

3.3

Αναγνωρίζει ότι η ΕΕ φέρει και σε διεθνές επίπεδο την ευθύνη για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός αυτό, συνιστά να συνυπολογίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό η ευθύνη αυτή της ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της εμπορικής και της αναπτυξιακής πολιτικής.

4.1

κατανοεί ότι η πολιτική για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία μόνο με την προϋπόθεση ότι θα θεσπιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο φιλόδοξα πολιτικά μέτρα για την αναχαίτιση της αλλαγής του κλίματος. Θεωρεί αναγκαίο να καλύψουν τα κράτη μέλη που δεν ανταποκρίνονται ακόμη πλήρως στις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει με τη σύναψη του πρωτοκόλλου του Κιότο, το συντομότερο δυνατό την καθυστέρηση αυτή. κρίνει σκόπιμο να συναφθεί σε παγκόσμιο επίπεδο μια φιλόδοξη συμφωνία για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος μεταξύ όλων των σημαντικών βιομηχανικών χωρών και κλάδων.

4.2

Συνιστά τη διεξαγωγή έρευνας περιφερειακού επιπέδου σχετικά με τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος.

4.3

προσθέτει ότι, μολονότι η ανάπτυξη πολιτικών για την προώθηση των βιοκαυσίμων μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος, οι πολιτικές αυτές θα είναι αποτελεσματικές μόνον εάν εφαρμοστούν ταυτόχρονα και μέτρα για σημαντική μείωση της συνολικής κατανάλωσης καυσίμων, εφόσον χρησιμοποιούνται πρώτες ύλες, τεχνολογίες και καλλιέργειες που δεν επιδρούν αρνητικά στη βιοποικιλότητα, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, και εφόσον οι πολιτικές αυτές δεν συνεπάγονται την επέκταση της γεωργικής καλλιέργειας σε βιολογικά πολύτιμα οικοσυστήματα.

5.1

επισημαίνει ότι η διεύρυνση και η διάδοση του γνωστικού υπόβαθρου σχετικά με τη διαφύλαξη και τη βιώσιμη αξιοποίηση της βιοποικιλότητας έχουν εξαιρετική σημασία τόσο στην Ευρώπη όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό πρέπει να συμπεριλαμβάνει επίσης την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών (βλ. παράρτημα). Πρέπει, επομένως, να ενισχυθεί η διαλειτουργικότητα των στοιχείων για τη βιοποικιλότητα στα διάφορα επίπεδα και κυρίως να λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και να χρησιμοποιούνται τα εργαλεία του Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS) και η Υποδομή Χωρικών Πληροφοριών (SDI).

5.2

Τονίζει ότι είναι ιδιαίτερα ανεπαρκείς οι γνώσεις σχετικά με τη βιοποικιλότητα στο θαλάσσιο περιβάλλον και συνιστά την ανάπτυξή τους.

5.3

Προσθέτει ότι, εκτός από τις επιστημονικές γνώσεις στις οποίες αναφέρεται η επιτροπή, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στις γνώσεις και στις δεξιότητες των κατοίκων της κάθε περιοχής και συνιστά να συνδυαστούν οι γνώσεις των εθελοντών με τις γνώσεις της επιστήμης. Τονίζει ότι θα πρέπει να ενθαρρυνθεί ιδιαίτερα η συμμετοχή των παιδιών.

5.4

Συνιστά να καθοριστούν στρατηγικές επικοινωνίας, προκειμένου να ενισχυθεί σε όλα τα επίπεδα και πεδία η συνειδητοποίηση και η ευθύνη που πρέπει να έχουν οι πολίτες για την προστασία και τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, και να αυξηθεί η ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα και τις διοικητικές αρχές.

6.1

Σημειώνει ότι πιθανότατα θα διατεθούν ελάχιστες πιστώσεις για τη βιοποικιλότητα από το πρόγραμμα LIFE+ και από τον προϋπολογισμό για την έρευνα και ότι, επιπλέον, υπάρχει κίνδυνος να μην συνεκτιμήσουν τα κράτη μέλη όσο πρέπει τη σημασία της βιοποικιλότητας στα πλαίσια των σημερινών διαρθρωτικών ταμείων.

6.2

Διαπιστώνει αντίφαση μεταξύ των εξαιρετικά φιλόδοξων στόχων της ανακοίνωσης και των πιστώσεων που διατίθενται για την υλοποίηση αυτών των στόχων.

6.3

επιδοκιμάζει τις προτάσεις που διατυπώνονται για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και συνιστά να μην είναι εθελούσια η ένταξη της πτυχής της βιοποικιλότητας σε άλλες πολιτικές. Συμφωνεί με το σκεπτικό να συμμετέχουν στο σχέδιο δράσης, εκτός από τα κράτη μέλη, και οι περιφέρειες.

6.4

εκφράζει την αισιοδοξία της όσον αφορά την ενθάρρυνση της οικοδόμησης σχέσεων συνεργασίας εντός της ΕΕ. Οι περιφέρειες είναι απόλυτα ικανές να αναλάβουν αυτόν τον διαμεσολαβητικό ρόλο. αναφέρει σχετικά την επιτυχημένη συνεργασία στα πλαίσια ευρωπαϊκών προγραμμάτων και τα αποτελέσματά τους (παράρτημα).

6.5

Υπογραμμίζει ότι, για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, απαιτείται να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των ιδιωτών ιδιοκτητών γης, μέσω μηχανισμών όπως συμβάσεις συνεργασίας.

6.6

υπογραμμίζει τη σημασία της μεγαλύτερης συμμετοχής των πολιτών. Σε περίπτωση που οι πολίτες δεν κατανοούν τη σημασία της βιοποικιλότητας και των υπηρεσιών οικοσυστήματος, τα προγράμματα έχουν λιγότερες πιθανότητες να επιτύχουν και συνιστά για αυτό να διατεθούν ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια για κοινοτικά προγράμματα.

6.7

Συνιστά να αναπτυχθεί, σε στενή συνεργασία με τις πρωτοβουλίες «Αντίστροφη μέτρηση 2010» και «Beautiful Europe» , μια στρατηγική επικοινωνίας για τα κράτη μέλη, τις ΜΚΟ και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, ώστε να προβληθούν καλύτερα οι στόχοι που έχουν τεθεί για το 2010.

7.1

Επιδοκιμάζει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και του ιδιωτικού τομέα και υπογραμμίζει ότι σε ολόκληρη την Ευρώπη πολίτες και εθελοντές συμμετέχουν ενεργά στην παρακολούθηση της βιοποικιλότητας.

7.2

Συνιστά να παροτρυνθούν τα κράτη μέλη να παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των πολιτικών τους στους πολίτες κατά τρόπο που να τα καθιστά ορατά και να κινεί το ενδιαφέρον τους και συγχρόνως να καθιστά πιο διακριτό τον ρόλο των περιφερειών.

7.3

Τονίζει ότι η παρακολούθηση σε περιφερειακό επίπεδο πρέπει να αποτελεί τη βάση για την παρακολούθηση και αξιολόγηση σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Προς τούτο, θα πρέπει να αναπτυχθούν αποτελεσματικά συστήματα παρακολούθησης, στηριζόμενα σε δείκτες και σε περιοδικές εκθέσεις.

8.1

Εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση της επιτροπής να υιοθετηθεί μια πιο μακρόπνοη θεώρηση σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής βιοποικιλότητας και υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία της συμμετοχής των περιφερειών σε αυτό το πλαίσιο.

8.2

Τάσσεται υπέρ μιας ανανεωμένης θεώρησης σχετικά με την προσέγγιση της βιοποικιλότητας πέρα από τον χρονικό ορίζοντα του 2010, με ιδιαίτερη έμφαση στη θετική συμβολή των υπηρεσιών οικοσυστήματος στο περιβάλλον (τοπίο).