11.4.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 88/22


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα την «Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με την υλοποίηση, τα αποτελέσματα και τη γενική αξιολόγηση του ευρωπαϊκού έτους των ατόμων με αναπηρίες 2003»

COM(2005) 486 τελικό

(2006/C 88/07)

Στις 27 Οκτωβρίου 2005, και σύμφωνα με το άρθρο 262 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα την ανωτέρω ανακοίνωση.

Το ειδικευμένο τμήμα «Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις, δικαιώματα του πολίτη», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΕΟΚΕ, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 24 Ιανουαρίου 2006. Μόνη εισηγήτρια ήταν η κα Anca.

Κατά την 424η σύνοδο ολομέλειάς της, που πραγματοποιήθηκε στις 14 και 15 Φεβρουαρίου 2006 (συνεδρίαση της 14ης Φεβρουαρίου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 147 ψήφους υπέρ, 1 κατά και 2 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την Ανακοίνωση διότι αποτελεί ευκαιρία να αξιολογηθούν οι επιτυχίες και οι ανεπάρκειες του ΕΕΑΑ 2003, να συναχθούν τα διδάγματα για την διοργάνωση των επόμενων ευρωπαϊκών ετών και να δοθεί συνέχεια στις πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν κατά τη διάρκεια του ΕΕΑΑ 2003.

1.2

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι η επιτυχία του ΕΕΑΑ 2003, σε σύγκριση με τα προηγούμενα ευρωπαϊκά έτη, οφείλεται στο γεγονός ότι αποτέλεσε αίτημα των ίδιων των οργανώσεων ατόμων με αναπηρίες καθώς και από τη συμμετοχή τους στον προγραμματισμό και την εκτέλεσή του. Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα ευρωπαϊκά όργανα να ευνοήσουν μια προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή κατά την προετοιμασία παρόμοιων πρωτοβουλιών στο μέλλον.

1.3

Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της διότι η ανακοίνωση δεν περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τη δράση που αναλαμβάνεται σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και θεωρεί ότι, στο μέλλον, πρέπει να τεθεί σε ισχύ ένα πλαίσιο για να εξασφαλιστεί η κατάλληλη ροή πληροφοριών καθώς επίσης και η συλλογή και η διάδοση πληροφοριών σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές.

1.4

Μέτρα που αναλήφθηκαν για τη βελτίωση της γενικότερης πληροφόρησης και τη διαφάνεια στα μέσα ενημέρωσης έχουν αξιολογηθεί από ποσοτική αλλά όχι από ποιοτική άποψη. Επομένως, η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντιμετωπίσει το ζήτημα σε μελλοντικές πρωτοβουλίες.

1.5

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η επιτυχία του ΕΕΑΑ 2003 πρέπει να μετατραπεί σε πολιτικά μέτρα και σε νομοθεσία και ότι η πολιτική ανταπόκριση είναι απογοητευτική εάν ληφθούν υπόψη οι προσδοκίες που δημιουργήθηκαν με το Έτος.

1.6

Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στη μελλοντική διετή έκθεσή της για την κατάσταση των ατόμων με αναπηρίες, να αξιολογήσει τη συνέχεια που δόθηκε στις πολιτικές δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Έτους και ειδικότερα τη συνέχεια που δόθηκε στα ψηφίσματα του Συμβουλίου για την απασχόληση, την εκπαίδευση, ηλεκτρονική προσβασιμότητα και τον πολιτισμό καθώς επίσης και να προβεί σε συστάσεις για την ενσωμάτωση της διάστασης της αναπηρίας στην ανοικτή μέθοδο συντονισμού στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας.

1.7

Η ΕΟΚΕ εκφράζει επίσης τη λύπη της για την περιορισμένη πληροφόρηση σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη για την ενσωμάτωση της διάστασης της αναπηρίας και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει ένα μηχανισμό συλλογής και αξιολόγησης των πληροφοριών για τις πολιτικές των κρατών μελών.

1.8

Το ΕΕΑΑ 2003 ώθησε την ΕΟΚΕ να αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες: να συστήσει ομάδα ειδικού έργου για τις αναπηρίες· να συνεκτιμά στις εργασίες της τη διάσταση της αναπηρίας· να υιοθετήσει γνωμοδοτήσεις πρωτοβουλίας για τα άτομα με αναπηρίες· να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας κατά την ανακαίνιση της νέας έδρας της και να τροποποιήσει τον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης όσον αφορά την απασχόληση ατόμων με αναπηρίες.

1.9

Η ΕΟΚΕ ζητά ακόμη να εφαρμοστεί στην πράξη η ενσωμάτωση της διάστασης της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ καθώς και να διαμορφωθεί ένας δομημένος διάλογος με τις οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες, ιδίως όσον αφορά τη σύνταξη της νομοθεσίας για την εσωτερική αγορά.

2.   Εισαγωγή

2.1

Η ΕΟΚΕ παρέλαβε με μεγάλο ενδιαφέρον την Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την υλοποίηση, τα αποτελέσματα και τη γενική αξιολόγηση του ευρωπαϊκού έτους των ατόμων με αναπηρίες 2003 (ΕΕΑΑ).

2.2

Το ευρωπαϊκό έτος των ατόμων με αναπηρίες 2003 έλαβε την επίσημη υποστήριξη του Συμβουλίου της ΕΕ στις 3 Δεκεμβρίου 2001 (1). Η εκστρατεία διάρκεσε περίπου ενάμιση χρόνο· οι προπαρασκευαστικές εργασίες ξεκίνησαν στα μέσα του 2002, με περιορισμένη χρηματοδότηση ύψους περίπου 12 εκατομμυρίων ευρώ.

2.3

Οι κύριοι στόχοι του έτους ήταν να βελτιωθεί η πληροφόρηση σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με ειδικές ανάγκες, να ενθαρρυνθούν η μελέτη και η συζήτηση σχετικά με τα μέτρα για την προώθηση των ίσων ευκαιριών και να καταπολεμηθούν οι διάφορες μορφές διακρίσεων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρίες στην Ευρώπη. Στόχος ήταν επίσης να προωθηθεί και να ενισχυθεί η ανταλλαγή ορθών πρακτικών και στρατηγικών που επινοήθηκαν σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, να βελτιωθεί η επικοινωνία σχετικά με την αναπηρία καθώς επίσης και να προωθηθεί μια θετική εικόνα των ατόμων με αναπηρίες.

2.4

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογραμμίζει ότι το Έτος ήταν το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ, των κρατών μελών και των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρίες, ιδίως του Ευρωπαϊκού φόρουμ των ατόμων με αναπηρίες καθώς και άλλων φορέων της κοινωνίας των πολιτών.

2.5

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέπτυξε διάφορες δραστηριότητες όπως μια εκστρατεία συνειδητοποίησης με το σύνθημα «Πάμε μαζί» και ένα λεωφορείο που ταξιδεύει σε όλη την Ευρώπη. Χρηματοδοτήθηκαν τόσο προγράμματα στον τομέα της νεολαίας, της εκπαίδευσης και του πολιτισμού όσο και πρωτοβουλίες στον τομέα της έρευνας και της κοινωνίας των πληροφοριών. Επιπλέον, διάφορα όργανα της ΕΕ, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Επιτροπή των Περιφερειών και η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, ανέλαβαν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες στα πλαίσια του ΕΕΑΑ 2003.

2.6

Με τις πρωτοβουλίες σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο επιδιώχθηκε κυρίως να βελτιωθεί η πληροφόρηση για τα δικαιώματα, τη προσβασιμότητα του δομημένου περιβάλλοντος, την κοινωνία των πληροφοριών, τις μεταφορές, την ανάπτυξη νέων εθνικών νομοθεσιών, την υποβολή εκθέσεων και την υποστήριξη στις οικογένειες. Η Επιτροπή επίσης τονίζει ότι το Έτος έχει συμβάλει στην συμπερίληψη της αναπηρίας στην πολιτική ημερήσια διάταξη.

3.   Παρατηρήσεις και προτάσεις όσον αφορά την Ανακοίνωση της Επιτροπής

3.1

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την απογοήτευσή της για το ό,τι η ανακοίνωση για την αξιολόγηση του ΕΕΑΑ 2003 εγκρίθηκε σχεδόν δύο έτη μετά τη λήξη του Έτους. Εντούτοις, η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την ευκαιρία να εκτιμηθούν τα αποτελέσματα του Έτους και να υπογραμμισθούν ορισμένες δράσεις παρακολούθησης.

3.2

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τη θετική ανάλυση του αποτελέσματος του ΕΕΑΑ 2003 το οποίο είναι πιθανώς το επιτυχέστερο ευρωπαϊκό έτος από την άποψη της απήχησης και της συμμετοχής του κοινού, καθώς επίσης και από την άποψη της δημιουργίας μιας ώθησης για την κατάρτιση μέτρων και νομοθεσίας σε ολόκληρη την Ευρώπη.

3.3

Η Ανακοίνωση περιλαμβάνει ικανοποιητική σύνοψη και ανάλυση της δράσης που αναλήφθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εντούτοις, υπάρχουν περιορισμένες πληροφορίες για τις πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Θα ήταν χρήσιμο να δοθεί έμφαση σε σημαντικά προγράμματα ή δραστηριότητες που χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΕΑΑ προκειμένου να ενθαρρυνθεί η ανταλλαγή ορθών πρακτικών αλλά και να καθορισθεί ποιες πρωτοβουλίες μπόρεσαν να συνεχιστούν, τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο.

3.4

Είναι ενδιαφέρον ότι στην εξωτερική αξιολόγηση τονίζεται ότι το πιλοτικό έργο που προωθήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη συνέχιση του ΕΕΑΑ 2003 δεν ήταν συντονισμένο με τις δραστηριότητες του Έτους. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι θα μπορούσε να έχει γίνει καλύτερη χρήση της χρηματοδότησης εάν είχε αναλυθεί ποιες δραστηριότητες και εταιρικές σχέσεις παρουσίασαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον κατά τη διάρκεια του έτους.

3.5

Η απόφαση για το ΕΕΑΑ 2003 προέβλεπε τη συμμετοχή των χωρών ΕΖΕΣ/ΕΟΧ, των συνδεδεμένων χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, της Κύπρου, της Μάλτας και της Τουρκίας, οι περισσότερες από τις οποίες, είτε είναι ήδη μέλη της ΕΕ, είτε υποψήφιες για ένταξη. Εντούτοις, η Ανακοίνωση δεν δίνει καμία πληροφορία για τις δραστηριότητες που οργανώνονται στις εν λόγω χώρες, ανεξάρτητα από το εάν έχει υπογραφεί ή όχι συγκεκριμένη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

3.6

Η Ανακοίνωση επίσης δείχνει ότι οι αναφορές στα μέσα ενημέρωσης για τα άτομα με ειδικές ανάγκες αυξήθηκαν κατά 600 % το 2003. Είναι ενδιαφέρον να συγκριθούν τα αποτελέσματα αυτά με τις αντίστοιχες αναφορές το 2004 και το 2005 για να διευκρινισθεί ο μεσοπρόθεσμος ή ακόμα και ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος των εκστρατειών ευαισθητοποίησης.

3.7

Επιπλέον, δεν έχει αναλυθεί η ποιότητα των πληροφοριών. Ένας από τους στόχους του Έτους ήταν να προωθηθεί μια θετική εικόνα των ατόμων με διάφορες αναπηρίες. Η έκθεση δεν περιλαμβάνει επαρκείς αναφορές στο εάν τούτο επιτεύχθηκε ή όχι, ούτε εάν διαμορφώθηκαν καινοτόμες εικόνες των ατόμων με αναπηρίες.

3.8

Η αποκεντρωμένη μέθοδος οδήγησε τις εθνικές αρχές και επιτροπές να υιοθετήσουν ποικίλες προσεγγίσεις. Ορισμένες χώρες προτίμησαν να εστιάσουν σε έναν περιορισμένο αριθμό μεγαλύτερων σχεδίων, ενώ άλλες προτίμησαν να υποστηρίξουν έναν μεγάλο αριθμό μικρών τοπικών πρωτοβουλιών. Είναι ενδιαφέρον να εξευρεθεί πόσο αποτελεσματική ήταν κάθε προσέγγιση ως προς την απήχηση της εκστρατείας αλλά και της βιωσιμότητας των πρωτοβουλιών που αναλήφθηκαν.

3.9

Η ΕΟΚΕ σημειώνει επίσης ότι το επίπεδο πολιτικής συμμετοχής στο ΕΕΑΑ το 2003 σε εθνικό επίπεδο παρουσίαζε μεγάλες διακυμάνσεις ανά χώρα. Εντούτοις, εκφράζει τη λύπη της διότι δεν πραγματοποιήθηκε καμία ανάλυση για το εάν τούτο συνέβαλε ή όχι στις περαιτέρω πολιτικές πρωτοβουλίες σε κάποια χώρα.

3.10

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναλήφθηκαν διάφορες πολιτικές δεσμεύσεις, ειδικότερα τα ψηφίσματα του Συμβουλίου σχετικά με την απασχόληση και την κατάρτιση, την πρόσβαση σε πολιτιστικές δραστηριότητες, την εκπαίδευση και την ηλεκτρονική προσβασιμότητα (2), καθώς επίσης και πρωτοβουλίες από όργανα της ΕΕ όπως εκείνη για την προσβασιμότητα (3) και την απασχόληση.

3.11

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να εξετάσει την εφαρμογή τους στην επόμενη διετή έκθεσή της σχετικά με την κατάσταση των ατόμων με αναπηρίες, όπως προβλέπεται στα πλαίσια του σχεδίου δράσης της για τις ίσες ευκαιρίες για τα άτομα με αναπηρίες.

3.12

Το Έτος αποτέλεσε μια μεγάλη ευκαιρία προκειμένου να βελτιωθεί η πληροφόρηση για τον καίριο ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι επιχειρήσεις στην κοινωνική ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρίες και στην ένταξή τους στην αγορά εργασίας. Ως αποτέλεσμα του Έτους, ένας αυξανόμενος αριθμός επιχειρήσεων προσλαμβάνει άτομα με αναπηρίες και σχεδιάζει προϊόντα και υπηρεσίες για αυτά λαμβάνοντας υπόψη τις καθολικές απαιτήσεις προσβασιμότητας. Μια ιδιαίτερα θετική πρωτοβουλία ήταν το «Πρόγραμμα επιχειρηματικών εταίρων» που προωθήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα πλαίσια του Έτους και οδήγησε στη δημιουργία δικτύου επιχειρήσεων και αναπηρίας· τούτο είναι ένα από τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα του Έτους.

3.13

Οι επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας ήταν επίσης ιδιαίτερα ενεργές κατά τη διάρκεια του Έτους, αναλαμβάνοντας εκατοντάδες πρωτοβουλίες σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η δημοσίευση ενός οδηγού από το CEP-CMAF (Μόνιμη ευρωπαϊκή διάσκεψη των συνεταιρισμών, των αλληλασφαλιστικών εταιριών, ενώσεων και ιδρυμάτων) σε συνεργασία με την ΕΟΚΕ σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι οργανώσεις κοινωνικής οικονομίας μπορούν να συμβάλουν στην ένταξη των ατόμων με αναπηρίες στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας.

3.14

Επίσης το 2003 σημειώθηκε αυξημένη δράση των συνδικαλιστικών οργανώσεων όσον αφορά την υπεράσπιση των εργατικών δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες.

3.15

Το Έτος βοήθησε τις οργανώσεις να επιτύχουν ή και να βελτιώσουν την πρόσβαση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και ενδεχομένως προσέφερε σε άτομα με αναπηρίες καλύτερες ευκαιρίες να υπερασπίσουν τα δικαιώματά τους.

3.16

Η ανταλλαγή ορθών πρακτικών και η αναθεώρηση των πολιτικών πρωτοβουλιών πρέπει να οργανωθούν από την Ομάδα υψηλού επιπέδου για τα άτομα με αναπηρίες, η οποία πρέπει να αναπτύξει σαφείς αρμοδιότητες και πρόγραμμα εργασίας.

3.17

Επιπλέον, κατέχει καίρια σημασία να ενσωματώνεται η διάσταση των ίσων ευκαιριών για τα άτομα με αναπηρίες στις διάφορες κοινοτικές διαδικασίες που χρησιμοποιούν την ανοικτή μέθοδο συντονισμού. Αυτό είναι ακόμα πιο κρίσιμο δεδομένου ότι η πολιτική για τα άτομα με αναπηρίες παραμένει σε γενικές γραμμές ζήτημα εθνικής αρμοδιότητας. Από το τέλος του Έτους, δυστυχώς διαπιστώνεται μείωση των αναφορών και των στόχων για τα άτομα με αναπηρίες, τα οποία πλέον έχουν εξαφανιστεί από την Ατζέντα της Λισαβόνας.

4.   Διδάγματα για τα μελλοντικά Ευρωπαϊκά Έτη

4.1

Η επιτυχία του ΕΕΑΑ 2003 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην προσέγγιση από τη βάση στην κορυφή. Στην Ανακοίνωση επισημαίνεται ότι το Έτος αποτέλεσε πρωτοβουλία και προωθήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κίνημα ατόμων με αναπηρίες, το οποίο συμμετείχε σε πολύ μεγάλο βαθμό κατά την προετοιμασία και την ανάπτυξή του. Είναι απογοητευτικό ότι αυτή η προσέγγιση δεν εφαρμόστηκε στις αποφάσεις για τα επόμενα Έτη, με προφανείς συνέπειες στην κινητοποίηση και το ενδιαφέρον τόσο των ομάδων-στόχων όσο και του κοινού.

4.2

Η στενή συμμετοχή των οργανώσεων των αναπήρων στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής εκστρατείας συνειδητοποίησης ΕΕΑΑ πρέπει να συνεχιστεί και να ενισχυθεί περαιτέρω στο Ευρωπαϊκό Έτος για τις ίσες ευκαιρίες 2007, λαμβανομένης υπόψη της ποικιλομορφίας των ενδιαφερομένων μερών. Είναι κρίσιμο ότι οι ομάδες-στόχοι θεωρούν ότι τα εργαλεία και το πλαίσιο ικανοποιούν τις ανάγκες τους και ότι έχουν πλήρη ευθύνη των εκδηλώσεων προκειμένου να εξασφαλίσουν την επιτυχία τους. Είναι επίσης σημαντικό να υπάρχει αρκετός χρόνος προετοιμασίας μεταξύ της απόφασης σχετικά με το Έτος και της επίσημης έναρξής του.

4.3

Οι εξωτερικοί αξιολογητές τόνισαν ότι η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς κανόνες επιβάρυνε πολύ όχι μόνο τα κράτη μέλη και τους αναδόχους αλλά και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα μπορούσε να έχει επενδύσει περισσότερο χρόνο σε περαιτέρω πρωτοβουλίες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να το λάβει αυτό υπόψη στην υπό εξέλιξη αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων και των διατάξεων εφαρμογής.

4.4

Επιπλέον, η ανάπτυξη δεικτών και συστήματος παρακολούθησης θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να καταχωρούν στοιχεία σχετικά με τις δραστηριότητές τους, με αποτέλεσμα την αποτελεσματική παρακολούθηση και τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με ορθές πρακτικές.

4.5

Τα Ευρωπαϊκά Έτη πρέπει να αποτελούν όχι μόνο ευκαιρία καλύτερης πληροφόρησης ή εορτασμών αλλά και βάση για περαιτέρω πρωτοβουλίες. Το ΕΕΑΑ 2003 έχει δημιουργήσει πολλές προσδοκίες τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι σημαντικό να μετατραπούν οι εκστρατείες ενημέρωσης σε μόνιμες πρακτικές και να διαμορφωθεί η κατάλληλη πολιτική και το νομοθετικό πλαίσιο ώστε να αντιμετωπίζονται οι προκλήσεις που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια του Έτους. Καίριο ζήτημα είναι επίσης η διαθεσιμότητα των πόρων για τις συνεχιζόμενες εταιρικές σχέσεις και τα καινοτόμα προγράμματα που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια του Έτους.

5.   Επισκόπηση των δραστηριοτήτων της ΕΟΚΕ κατά το ΕΕΑΑ 2003

5.1

Η ΕΟΚΕ συμμετείχε σε διάφορες πρωτοβουλίες κατά τη διάρκεια του ΕΕΑΑ 2003. Η εν λόγω έκθεση αποτελεί ευκαιρία για επισκόπηση των συνεργασιών αυτών και υποβολή προτάσεων για το μέλλον.

5.2

Η ΕΟΚΕ δημιούργησε μια ομάδα ειδικού έργου για τις αναπηρίες που απαρτίζεται από μια ομάδα μελών και ανώτερων υπαλλήλων της με στόχο την προετοιμασία και την εφαρμογή των δραστηριοτήτων της ΕΟΚΕ για το Ευρωπαϊκό Έτος.

5.3

Η ΕΟΚΕ επικύρωσε τις αρχές της Δήλωσης της Μαδρίτης και δεσμεύθηκε στη διάδοσή (4) της. Η ΕΟΚΕ υιοθέτησε διάφορες γνωμοδοτήσεις και πραγματοποίησε συμβολές για την προετοιμασία του ΕΕΑΑ 2003 (5) και τη συνέχεια του, οι οποίες διαδόθηκαν ευρέως στα ευρωπαϊκά όργανα και τις ενδιαφερόμενες οργανώσεις. Ακόμη, η ΕΟΚΕ διοργάνωσε δύο σεμινάρια για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρίες και για την αξιολόγηση του ΕΕΑΑ 2003.

5.4

Η ΕΟΚΕ δεσμεύτηκε να συνεκτιμά στο σύνολο των εργασιών της τη διάσταση της αναπηρίας και να λαμβάνει υπόψη της τα συμφέροντα, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ατόμων με αναπηρίες σε όλες τις γνωμοδοτήσεις της. Αν και περαιτέρω βελτιώσεις είναι δυνατές, η ΕΟΚΕ κινείται στη σωστή κατεύθυνση και ένας αυξανόμενος αριθμός γνωμοδοτήσεών της ενσωματώνει τη διάσταση της αναπηρίας, εφιστώντας συνεπώς την προσοχή άλλων οργάνων στα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες.

5.5

Η ΕΟΚΕ έχει υιοθετήσει γνωμοδοτήσεις σχετικά με άτομα με αναπηρίες, είτε με δική της πρωτοβουλία, είτε ανταποκρινόμενη σε ανακοινώσεις ή νομοθετικές προτάσεις (6). Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ επεξεργάστηκε γνωμοδότηση με συμβουλές σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστασης της αναπηρίας και τη διαβούλευση με τις οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες (7). Πολλές γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ περιλαμβάνουν τα ζητήματα της αναπηρίας στην απασχόληση, την κοινωνική ενσωμάτωση και την βιομηχανία (8).Η ΕΟΚΕ ανέλαβε επίσης να προβαίνει σε τακτική αξιολόγηση η οποία το 2006 θα πραγματοποιηθεί από ομάδα εργασίας.

5.6

Ακόμη, η ΕΟΚΕ συμμορφώθηκε με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας κατά την ανακαίνιση της νέας έδρας της η οποία εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 2004. Η νέα έδρα επιτρέπει στην ΕΟΚΕ να παρέχει σχεδόν ισότιμη πρόσβαση στα μέλη και τους υπαλλήλους με αναπηρίες. Τούτο οδήγησε στο να διοργανωθούν στο κτίριο της ΕΟΚΕ σεμινάρια όπου συμμετείχαν οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες. Τούτο αποτελεί παράδειγμα για τα άλλα όργανα και οργανισμούς της ΕΕ.

5.7

Η ΕΟΚΕ λαμβάνει υπόψη την αναθεώρηση του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων της ΕΚ που πραγματοποιήθηκε το 2003 και τις διατάξεις του που διευκολύνουν την απασχόληση ατόμων με αναπηρίες. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι απαιτείται επίσης μια ενεργητικότερη προσέγγιση, προκειμένου να διασφαλισθεί ότι προσλαμβάνονται περισσότερα άτομα με αναπηρίες.

5.8

Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί σε αξιολόγηση των μεταβολών στον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης όσον αφορά την απασχόληση ατόμων με αναπηρίες, ως τμήμα του Ευρωπαϊκού Έτους Ίσων Ευκαιριών για Όλους 2007.

5.9

Η ΕΟΚΕ ζητεί επίσης την θέσπιση ενός καθεστώτος πρακτικής άσκησης για άτομα με αναπηρίες. Το Ευρωπαϊκό Έτος Ίσων Ευκαιριών για Όλους 2007 θα αποτελέσει την κατάλληλη ευκαιρία για μια τέτοια αναθεώρηση.

6.   Συνέχεια που δίνεται σε επίπεδο ΕΕ στο Ευρωπαϊκό Έτος των Ατόμων με Αναπηρίες

6.1

Η ΕΟΚΕ έχει τονίσει επανειλημμένως στις γνωμοδοτήσεις της ότι η επιτυχία του Ευρωπαϊκού Έτους των Ατόμων με Αναπηρίες πρέπει να αξιολογηθεί με βάση τα συγκεκριμένα αποτελέσματά του.

6.2

Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της διότι το ΕΕΑΑ 2003 δεν οδήγησε στην υιοθέτηση σφαιρικής νομοθεσίας για την εξάλειψη των διακρίσεων των ατόμων με αναπηρίες σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ.

6.3

Στη γνωμοδότησή της του Φεβρουαρίου 2004, η ΕΟΚΕ εξέφρασε την ικανοποίησή της όσον αφορά το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης 2003 για τις ίσες ευκαιρίες για τα άτομα με αναπηρίες. Στη γνωμοδότησή της, η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει επίσης ότι το σχέδιο δράσης δεν είναι επαρκώς φιλόδοξο και προτείνει την ανάληψη περαιτέρω δράσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (9).

6.4

Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η πρώτη διετής έκθεση σχετικά με την κατάσταση των ατόμων με αναπηρίες δημοσιεύθηκε πρόσφατα όπως άλλωστε και οι νέες προτεραιότητες για την επόμενη φάση του ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης (10).

6.5

Χρειάζεται να διατυπωθούν συστάσεις σχετικά με τον αντίκτυπο των ευρωπαϊκών στρατηγικών για την κοινωνική προστασία, την απασχόληση και τη δια βίου μάθηση των ατόμων με αναπηρίες. Τούτο είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου ότι άτομα με αναπηρίες δεν αναφέρονται στη νέα βελτιωμένη στρατηγική της Λισαβόνας και στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων που υποβλήθηκαν το 2005. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το έγγραφο εργασίας σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστασης της αναπηρίας στη στρατηγική απασχόλησης (11) και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πραγματοποιήσει αξιολόγηση της εφαρμογής του εν λόγω εγγράφου.

6.6

Η ΕΟΚΕ εκφράζει επίσης την ικανοποίησή της για την πρόταση της Βρετανικής Προεδρίας για μια ετήσια υπουργική διάσκεψη σχετικά με τις αναπηρίες, προκειμένου να προωθηθεί μια πολιτική συζήτηση υψηλού επιπέδου, με τη συμμετοχή των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρίες.

6.7

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να αναπτύξει ένα μηχανισμό αξιολόγησης του αντίκτυπου της νομοθεσίας της ΕΕ για τις αναπηρίες, σε συνεργασία με τις οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες και να διοργανώσει κατάρτιση για τους υπαλλήλους στις διάφορες Γενικές Διευθύνσεις σχετικά με τον τρόπο χρήσης του εν λόγω μηχανισμού.

6.8

Σύμφωνα με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ, η ΕΚ δεσμεύθηκε να λάβει υπόψη τα άτομα με αναπηρίες κατά τη διατύπωση μέτρων για την εσωτερική αγορά. Δυστυχώς, η Δήλωση 22 δεν έχει εφαρμοστεί, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αυξανόμενοι φραγμοί στα αγαθά και τις υπηρεσίες.

6.9

Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διατυπώσει πρωτοβουλία που θα συγκεντρώνει τους αρμόδιους υπαλλήλους για θέματα εσωτερικής αγοράς και τους εμπειρογνώμονες από τις οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες προκειμένου να χαράξουν ένα στρατηγικό σχέδιο.

6.10

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την ταχεία υιοθέτηση τόσο του κανονισμού σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα στις αεροπορικές μεταφορές, ο οποίος θα συμβάλλει στην εξάλειψη των διακρίσεων που θίγουν τα άτομα με αναπηρίες κατά τις αεροπορικές μετακινήσεις όσο και διαφόρων άλλων νομοθετικών πρωτοβουλιών υπέρ των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες στον τομέα των μεταφορών.

6.11

Η ΕΟΚΕ ζητεί τη συνεκτίμηση των απαιτήσεων προσβασιμότητας σε κάθε χρηματοδότηση της ΕΕ και στις δημόσιες συμβάσεις.

6.12

Η ΕΟΚΕ παρακολουθεί επίσης στενά τις διαπραγματεύσεις σχετικά με μια Διεθνή συνθήκη για τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες και εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση της ΕΕ να αποτελέσουν οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες συμβαλλόμενο μέρος της Συνθήκης, προστατεύοντας έτσι τα άτομα με αναπηρίες που ζουν στην ΕΕ καθώς και έναντι των πράξεων των οργάνων και οργανισμών της ΕΕ.

6.13

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω νομοθεσία προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι διακρίσεις σε όλους τους τομείς αρμοδιότητας της ΕΕ και αναμένει με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της μελέτης σκοπιμότητας για τις περαιτέρω νομοθετικές πρωτοβουλίες όσον αφορά την εξάλειψη των διακρίσεων. Επιπλέον, είναι βέβαιο ότι μια πρόταση οδηγίας που να αφορά ειδικά τις αναπηρίες θα καταρτισθεί κατά το προσεχές έτος.

Βρυξέλλες, 14 Φεβρουαρίου 2006

Η Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Anne-Marie SIGMUND


(1)  Οδηγία του Συμβουλίου 2001/903/ΕΚ

(2)  Ψήφισμα του Συμβουλίου της 15ης Ιουλίου 2003 σχετικά με την προώθηση της απασχόλησης και της κοινωνικής ενσωμάτωσης των ατόμων με αναπηρίες (2003/C175/01).

Ψήφισμα του Συμβουλίου της 6ης Μαΐου 2003 σχετικά με τη δυνατότητα πρόσβασης στην πολιτιστική υποδομή και τις πολιτιστικές δραστηριότητες για τα άτομα με αναπηρίες (2003/C 134/05).

Ψήφισμα του Συμβουλίου της 5ης Μαΐου 2003 για την παροχή ίσων ευκαιριών σε μαθητές και σπουδαστές με αναπηρίες, όσον αφορά την εκπαίδευση και την κατάρτιση (2003/C 134/04).

Ψήφισμα του Συμβουλίου της 6ης Φεβρουαρίου 2003 για την «ηλεκτρονική προσβασιμότητα» - βελτίωση της δυνατότητας πρόσβασης ατόμων με ειδικές ανάγκες στην κοινωνία των γνώσεων (2003/C 39/03).

(3)  2010 - Μια Ευρώπη προσιτή για όλους, ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων για την προσβασιμότητα

http://europa.eu.int/comm/employment_social/index/7002_en.html

(4)  Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 17.10.2001 για την «Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Έτος των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες 2003» (COM(2001) 271 τελικό – 2001/0116 (CNS)) (Εισηγητής ο κ. Cabra de Luna, ΕΕ C 36 της 8.2.2002).

(5)  Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 26.3.2003 για την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για ένα νομικά δεσμευτικό μέσο των Ηνωμένων Εθνών για την προώθηση και την προστασία των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των ατόμων με ειδικές ανάγκες (COM(2003) 16 τελικό) (Εισηγητής: ο κ. Cabra de Luna, ΕΕ C 133 της 6.6.2003).

Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 17.10.2001 για την «Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Έτος των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες 2003» (COM(2001) 271 τελικό – 2001/0116 (CNS)) (Εισηγητής ο κ. Cabra de Luna, ΕΕ C 36 της 8.2.2002).

Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 25.2.2004 για την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Ίσες ευκαιρίες για τα άτομα με αναπηρίες: Ένα ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης (COM(2003) 650 τελικό) (Εισηγητής ο κ. Cabra de Luna, ΕΕ C 110 της 30.4.2004).

(6)  Βλ. υποσημείωση 5 και Γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της ΕΟΚΕ της 17.7.2002 για την κοινωνική ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες (Εισηγητής: ο κ. Cabra de Luna) (ΕΕ C 241 της 7.10.2002)

Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 28.9.2005 για την Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα όταν ταξιδεύουν αεροπορικώς COM(2005) 47 τελικό 07/2005 (COD) (COM(2005) 47 τελικό – 07/2005 (COD)) (Εισηγητής: ο κ. Cabra de Luna) (ΕΕ C 24 της 31.1.2006).

Κοινό έγγραφο εργασίας με θέμα Η κατάσταση των ατόμων με αναπηρίες στην Τουρκία - 19η συνεδρίαση της Μικτής Συμβουλευτικής Επιτροπής ΕE-Tουρκίας Εισηγητές: ο κ. Daniel Le Scornet, μέλος της ΕΟΚΕ και ο κ. Sόleyman Ηelebi, συμπρόεδρος της ΜΣΕ ΕE-Tουρκίας (REX/194).

(7)  Γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της ΕΟΚΕ της 17.7.2002 για την κοινωνική ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες (Εισηγητής: ο κ. Cabra de Luna) (ΕΕ C 241 της 7.10.2002)

(8)  Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 28.9.2005 για την Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα όταν ταξιδεύουν αεροπορικώς COM(2005) 47 τελικό 07/2005 (COD) (COM(2005) 47 τελικό – 07/2005 (COD)) (Εισηγητής: ο κ. Cabra de Luna) (ΕΕ C24 της 31.1.2006).

Κοινό έγγραφο εργασίας με θέμα Η κατάσταση των ατόμων με αναπηρίες στην Τουρκία - 19η συνεδρίαση της Mικτής Συμβουλευτικής Επιτροπής ΕE-Tουρκίας Εισηγητές: ο κ. Daniel Le Scornet, μέλος της ΕΟΚΕ και ο κ. Sόleyman Ηelebi, συμπρόεδρος της ΜΣΕ ΕE-Tουρκίας (REX/194).

Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 1.7.2004 για την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή Περιφερειών - Εκσυγχρονισμός της κοινωνικής προστασίας για περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας, μια εκτενής προσέγγιση για την ανταμοιβή της εργασίας (Εισηγήτρια: η κ. St. HILL - ΕΕ C 302 της 7-12-2004).

Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 29.10.2003 για έναν τουρισμό προσιτό σε όλους και κοινωνικά βιώσιμο (Εισηγητής: ο κ. Mendoza Castro, OJ C 32 της 5.2.2004).

Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 26.3.2003 για την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή Περιφερειών: Το μέλλον της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση (ΕΣΑ) Μια στρατηγική για την πλήρη απασχόληση και καλύτερες θέσεις εργασίας για όλους (COM(2003) 6 τελικό) (Εισηγητής: ο κ. Κορυφίδης, OJ C 133 της 6.6.2003).

Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 18.7.2002 για την πρόταση κανονισμού της Επιτροπής για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις για την απασχόληση (ΕΕ C 88/2, 12.4.2002) (Εισηγητής: ο κ. Zoehrer, ΕΕ C 241 της 7.10.2002).

(9)  Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ της 25.2.2004 για την Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Ίσες ευκαιρίες για τα άτομα με αναπηρίες: Ένα ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης (COM(2003) 650 τελικό) (Εισηγητής ο κ. Cabra de Luna, ΕΕ C 110 της 30.4.2004).

(10)  Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Η κατάσταση των ατόμων με αναπηρία στη διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση: το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης 2006 – 2007 (COM (2005) 604 της 28.11.2005).

(11)  Disability Mainstreaming in the European Employment Strategy by the European Employment Committee. EMCO/11/290605.