Βρυξέλλες, 11.1.2005

SEC(2005) 14 τελικό

Σύσταση για

ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

κατ’ εφαρμογή του άρθρου 9 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου της 7ης Ιουλίου 1997 σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Σουηδίας, 2004-2007

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών[1] προβλέπει ότι τα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη, δηλαδή τα κράτη μέλη που δεν έχουν υιοθετήσει το ενιαίο νόμισμα, όφειλαν να υποβάλουν προγράμματα σύγκλισης στο Συμβούλιο και την Επιτροπή μέχρι την 1η Μαρτίου 1999. Σύμφωνα με το άρθρο 9 του ως άνω κανονισμού, το Συμβούλιο όφειλε να εξετάσει κάθε πρόγραμμα σύγκλισης με βάση τις αξιολογήσεις της Επιτροπής και της επιτροπής του άρθρου 114 της συνθήκης (Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή). Με βάση σύσταση της Επιτροπής, και μετά από διαβούλευση με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή, το Συμβούλιο, αφού εξέτασε το πρόγραμμα σύγκλισης, εξέδωσε γνώμη. Σύμφωνα με τον ίδιο κανονισμό, τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλλουν σε ετήσια βάση επικαιροποίηση των προγραμμάτων σύγκλισης, η οποία είναι ομοίως δυνατό να εξετάζεται από το Συμβούλιο σύμφωνα με τις ίδιες διαδικασίες.

Το πρώτο πρόγραμμα σύγκλισης της Σουηδίας, που κάλυπτε τη χρονική περίοδο 1998-2001, υπεβλήθη στις 23 Δεκεμβρίου 1998 και εξετάστηκε από το Συμβούλιο στις 8 Φεβρουαρίου 1999. Ακολούθως υποβλήθηκαν επικαιροποιήσεις του προγράμματος σε ετήσια βάση. Η Σουηδία υπέβαλε την πλέον πρόσφατη επικαιροποίηση του προγράμματος σύγκλισής της στις 18 Νοεμβρίου 2004. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής αξιολόγησαν την επικαιροποίηση αυτή από τεχνική άποψη, συνεκτιμώντας τα πορίσματα των οικονομικών προβλέψεων που οι ίδιες διατύπωσαν το φθινόπωρο του 2004 και λαμβάνοντας υπόψη τον κώδικα δεοντολογίας[2], την από κοινού συμφωνηθείσα μεθοδολογία για την εκτίμηση της δυνητικής παραγωγής και των κυκλικά προσαρμοσμένων αποτελεσμάτων, τις συστάσεις που διατυπώνονται στους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών για τη χρονική περίοδο 2003-2005 και τις αρχές που καθορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, της 27ης Νοεμβρίου 2002, για την ενίσχυση του συντονισμού των δημοσιονομικών πολιτικών[3], που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο. Η εν λόγω αξιολόγηση έχει ως εξής:

- Το έκτο επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Σουηδίας εστάλη στην Επιτροπή στις 18 Νοεμβρίου και καλύπτει τη χρονική περίοδο 2004-2007. Το πρόγραμμα βασίζεται στο νομοσχέδιο θέσπισης του κρατικού προϋπολογισμού για το 2005, το οποίο ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο στις 16 Δεκεμβρίου 2004. Το πρόγραμμα συνάδει εν μέρει με τις απαιτήσεις παροχής πληροφοριακών στοιχείων του «κώδικα δεοντολογίας για το περιεχόμενο και τη μορφή των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης»[4], ενώ μερικά από τα πληροφοριακά στοιχεία και δεδομένα δεν ανταποκρίνονται πλήρως στα πρότυπα ESA95.

- Η επικαιροποίηση του 2004 προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ σε ποσοστό 3,5% το 2004, 3,0% το 2005, 2,5% το 2006 και 2,3% το 2007. Παρά την υψηλή οικονομική ανάπτυξη κατά το 2004, η αύξηση της απασχόλησης ήταν αρνητική, αλλά αναμένεται ανάκαμψή της κατά τα προσεχή έτη. Συνολικά, με βάση τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα σήμερα, το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο θεμελιώνεται η επικαιροποίηση κρίνεται αξιόπιστο και συμβαδίζει εν πολλοίς με τις εκτιμήσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένων των προβλέψεων του φθινοπώρου του 2004. Εξάλλου, σε ό,τι αφορά τα τελευταία έτη του προγράμματος, οι παραδοχές για την οικονομική ανάπτυξη κρίνονται επιφυλακτικές και υπολείπονται των ποσοστών της εκτιμώμενης δυνητικής οικονομικής ανάπτυξης.

- Ο πληθωρισμός στη Σουηδία σημείωσε προοδευτική πτώση από την αρχή του 2003, γεγονός που οφείλεται εν μέρει σε προγενέστερες αυξήσεις των ενεργειακών τιμών, οι οποίες δεν εμπίπτουν στη βασική περίοδο αναφοράς. Σήμερα βρίσκεται σαφώς κάτω από την τιμή-στόχο του 2%, που έχει θέσει η κεντρική τράπεζα της Σουηδίας (Riksbank). Η σουηδική κορώνα υπήρξε σχετικά σταθερή έναντι του ευρώ κατά τα έτη 2003 και 2004, αλλά πρόσφατα ανατιμήθηκε, αντικατοπτρίζοντας το γεγονός ότι στη Σουηδία υπάρχει ένα σταθερό μακροοικονομικό περιβάλλον και στέρεες προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης, μεγάλα πλεονάσματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, καθώς και προσδοκίες στην αγορά για σχετικά υψηλότερα βασικά επιτόκια κατά τη διάρκεια του 2005. Κατά το τελευταίο έτος, η πορεία των αποδόσεων των σουηδικών ομολόγων ήταν παρόμοια με τις τάσεις που καταγράφτηκαν στις σημαντικότερες αγορές ομολόγων. Η θετική απόκλιση της απόδοσης μεταξύ των μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων στη Σουηδία και στην ευρωζώνη κυμάνθηκε γύρω στις 50 μονάδες βάσης κατά τα πρόσφατα έτη, αλλά ελαττώθηκε κατά τη διάρκεια του 2004.

- Το δημοσιονομικό πλαίσιο της Σουηδίας περιλαμβάνει τον στόχο ότι το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης θα διαμορφωθεί στο 2% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο σε κυκλική βάση· ακόμη περιλαμβάνει πολυετή ονομαστικά ανώτατα όρια για τις δαπάνες της κεντρικής κυβέρνησης και την απαίτηση για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς από την τοπική αυτοδιοίκηση. Η επικαιροποίηση προβλέπει πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης ύψους 0,7% το 2004, 0,6% το 2005, 0,4% το 2006 και 0,9% κατά το τελευταίο έτος, δηλαδή το 2007. Οι δείκτες δαπανών και εσόδων παρουσιάζουν τάση βαθμιαίας μείωσης για τη χρονική περίοδο που καλύπτουν οι προβλέψεις. Έπειτα από αναπροσαρμογή των σχετικών δεδομένων ώστε να ληφθεί υπόψη ο εκτιμώμενος κυκλικός αντίκτυπος με χρήση της κοινής μεθοδολογίας, το κυκλικά προσαρμοσμένο δημοσιονομικό αποτέλεσμα εμφανίζεται πλεονασματικό καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονικής περιόδου που καλύπτουν οι προβλέψεις. Σε σύγκριση με προηγούμενες επικαιροποιήσεις, οι δημοσιονομικοί στόχοι για το 2005 και το 2006 έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω, παρά το γεγονός ότι οι παραδοχές για την οικονομική ανάπτυξη είναι πλέον σημαντικά υψηλότερες. Το στοιχείο αυτό μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στο χαμηλότερο ύψος των προβλεπόμενων φορολογικών εσόδων, με βάση και τις πρόσφατες επιδόσεις σε αυτόν τον τομέα. Οι φορολογικές μειώσεις που προβλέπονται στο εαρινό νομοσχέδιο του 2004 και στον προϋπολογισμό του 2005 συντελούν επίσης στην προβλεπόμενη ελαφρά εξασθένηση κατά τα έτη 2005 και 2006. Μολονότι το συνταξιοδοτικό σύστημα και ο υποτομέας της τοπικής αυτοδιοίκησης αναμένεται να παρουσιάσουν σταθερά πλεονάσματα, το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης εμφανίζει αύξηση κατά το 2005 και το 2006, γεγονός που αποτελεί κύριο παράγοντα επιδείνωσης του αποτελέσματος της γενικής κυβέρνησης κατά τα συγκεκριμένα έτη. Για το 2007 προβλέπονται χαμηλότερες κρατικές δαπάνες.

- Οι κίνδυνοι στους οποίους υπόκεινται οι δημοσιονομικές προβλέψεις του προγράμματος κρίνονται σε γενικές γραμμές ισορροπημένοι. Αφενός, οι δημοσιονομικές προβλέψεις φαίνονται αξιόπιστες, και η Σουηδία έχει να επιδείξει ένα πολύ καλό ιστορικό όσον αφορά τη μη υπέρβαση προκαθορισμένων ανώτατων ορίων για τις δαπάνες. Πέραν αυτού, η δημοσιονομική κατάσταση στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης εμφανίζει σημάδια βελτίωσης. Αφετέρου, τα φορολογικά έσοδα υπήρξαν αρκετά ευμετάβλητα κατά τα τελευταία έτη. Εξάλλου, το δημοσιονομικό περιθώριο σε σχέση με τα ανώτατα όρια που τίθενται για τις δαπάνες της κεντρικής κυβέρνησης είναι στενότατο, και μάλιστα όχι μόνο για το 2004 αλλά επίσης, με βάση τον προϋπολογισμό του 2005, για το 2005 και το 2006. Επιπλέον, οι εκλογές που αναμένεται να διεξαχθούν το 2006 ενδέχεται να επηρεάσουν τον προϋπολογισμό του συγκεκριμένου έτους. Με γνώμονα την παραπάνω εκτίμηση κινδύνων, η δημοσιονομική πολιτική που προβλέπεται στα προγράμματα κρίνεται επαρκής για τη διατήρηση μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού αποτελέσματος «σχεδόν ισοσκελισμένου ή πλεονασματικού», όπως επιτάσσει το «Σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης» καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού. Επιπλέον παρέχει ικανοποιητικό περιθώριο ασφαλείας για το ενδεχόμενο υπέρβασης του ορίου του 3% του ΑΕΠ που τίθεται για το έλλειμμα υπό κανονικές μακροοικονομικές διακυμάνσεις. Παρόλα αυτά, τα κυκλικά προσαρμοσμένα δημοσιονομικά αποτελέσματα καθώς και τα μέσα πλεονάσματα κατά την περίοδο προγραμματισμού παραμένουν κατώτερα του εγχώριου στόχου για την επίτευξη πλεονάσματος 2% του ΑΕΠ.

- Ο δείκτης του ακαθάριστου χρέους – κάτω από το 60% του ΑΕΠ από το 2000 και μετά – προβλέπεται ότι θα εξακολουθήσει να μειώνεται και ότι θα διαμορφωθεί στο 49% του ΑΕΠ το 2007. Το χρέος εκδίδεται κυρίως από τον τομέα της κεντρικής κυβέρνησης, ο οποίος εμφανίζει δημοσιονομικά ελλείμματα, ενώ το πλεόνασμα του συνταξιοδοτικού συστήματος επενδύεται κατά κύριο λόγο σε μη κρατικά στοιχεία ενεργητικού, με αποτέλεσμα να επιβραδύνεται η μείωση του δείκτη ακαθάριστου χρέους. Ο δείκτης χρέους χωρίς συνυπολογισμό των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού προβλέπεται να βελτιωθεί από περίπου -2% του ΑΕΠ το 2004 σε κάτω από -4% το 2007. Οι προβλέψεις αυτές κρίνονται λογικές.

- Στο πρόγραμμα εξετάζεται το ευρύτερο πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης, το οποίο επικεντρώνεται στη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς εργασίας, την αύξηση της απασχόλησης και τη μείωση του αριθμού των ημερών εργασίας που χάνονται λόγω άδειας ασθενείας. Έχει ήδη εφαρμοσθεί ευρύ φάσμα μέτρων, αλλά τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δεν ήταν ομοιόμορφα. Έχει επιτελεσθεί ένα επιπλέον βήμα για την ολοκλήρωση της φορολογικής μεταρρύθμισης και την περαιτέρω μείωση της φορολογίας που βαρύνει την εργασία στο πλαίσιο της στρατηγικής που στηρίζεται στην αντιστάθμιση της «πράσινης φορολογίας» («green tax swap»), αν και η εξέλιξη αυτή έχει εξουδετερωθεί εν μέρει από αυξήσεις των φορολογικών συντελεστών της τοπικής αυτοδιοίκησης τόσο το 2003 όσο και το 2004. Εξακολουθεί να αποδίδεται προτεραιότητα στην ολοκλήρωση της φορολογικής μεταρρύθμισης και στις προσπάθειες για την επίτευξη των βασικών στρατηγικών στόχων της αύξησης της απασχόλησης και της μείωσης του αριθμού των δικαιούχων της κοινωνικής ασφάλισης και του αριθμών των ημερών ασθενείας, στο πλαίσιο υγιών δημόσιων οικονομικών.

- Η Σουηδία φαίνεται να βρίσκεται σε σχετικά ευνοϊκή θέση όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, σημαντικό στοιχείο της οποίας συνίσταται στο προβλεπόμενο δημοσιονομικό κόστος της γήρανσης του πληθυσμού. Προκύπτει χάσμα βιωσιμότητας ύψους 2% του ΑΕΠ περίπου εάν υποτεθεί ότι η χώρα επιδιώκει την εν καιρώ διασφάλιση πλήρους βιωσιμότητας. Η εκτίμηση αυτή στηρίζεται στην προβλεπόμενη αύξηση του δείκτη εξάρτησης ηλικιωμένων και στις υφιστάμενες τάσεις που καταγράφονται σε σχέση με τις δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, τη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό και την απασχόληση. Εάν δεν υπάρξουν περαιτέρω μεταρρυθμίσεις ικανές να μεταβάλουν τις τάσεις αυτές, η επιδίωξη δημοσιονομικού πλεονάσματος 2% του ΑΕΠ κατά την επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με το δημοσιονομικό στόχο της κυβέρνησης, θα καταστεί παράγοντας καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη βιωσιμότητας σε πιο μακροπρόθεσμη βάση.

Σύγκριση βασικών μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβλέψεων

2004 | 2005 | 2006 | 2007 |

Πραγματικό ΑΕΠ (μεταβολή %) | ΠΣ Νοέμ. 2004 | 3,5 | 3,0 | 2,5 | 2,3 |

ΕΠΙΤ. | 3,7 | 3,1 | 2,9 | μ.δ. |

ΠΣ Νοέμ. 2003 | 2,0 | 2,6 | 2,5 | μ.δ. |

Πληθωρισμός ΕΔΤΚ (%) | ΠΣ Νοέμ. 20042 | 1,3 | 1,5 | μ.δ. | μ.δ. |

ΕΠΙΤ. | 1,1 | 1,5 | 1,9 | μ.δ. |

ΠΣ Νοέμ. 20032 | 1,7 | μ.δ. | μ.δ. | μ.δ. |

Αποτέλεσμα γενικής κυβέρνησης (ως % του ΑΕΠ) | ΠΣ Νοέμ. 2004 | 0,7 | 0,6 | 0,4 | 0,9 |

ΕΠΙΤ. | 0,6 | 0,6 | 0,8 | μ.δ. |

ΠΣ Νοέμ. 20033 | 0,6 | 1,4 | 1,9 | μ.δ. |

Πρωτογενές αποτέλεσμα (ως % του ΑΕΠ) | ΠΣ Νοέμ. 20041 | 2,8 | 2,8 | 2,7 | 3,3 |

ΕΠΙΤ. | 2,7 | 2,8 | 3,0 | μ.δ. |

ΠΣ Νοέμ. 2003 | 0,9 | 1,7 | 2,1 | μ.δ. |

Κυκλικά προσαρμοσμένο αποτέλεσμα (ως % του ΑΕΠ) | ΠΣ Νοέμ. 20044 | 0,8 | 0,5 | 0,5 | 1,2 |

ΕΠΙΤ. | 0,7 | 0,4 | 0,6 | μ.δ. |

ΠΣ Νοέμ. 20034 | 1,3 | 1,8 | 2,0 | μ.δ. |

Ακαθάριστο δημόσιο χρέος (ως % του ΑΕΠ) | ΠΣ Νοέμ. 2004 | 51,7 | 50,5 | 50,0 | 49,0 |

ΕΠΙΤ. | 51,6 | 50,6 | 49,7 | μ.δ. |

ΠΣ Νοέμ. 2003 | 51,5 | 50,0 | 48,3 | μ.δ. |

1 Στην επικαιροποίηση, οι σουηδικές αρχές προβλέπουν πρωτογενή αποτελέσματα μη λαμβανομένων υπόψη των καθαρών τόκων και όχι των συμβατικών ακαθάριστων φόρων. Παρόλα αυτά, στον πίνακα, τα πρωτογενή αποτελέσματα αναγράφονται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ακαθάριστοι φόροι, με χρήση στοιχείων που περιέχονται στην επικαιροποίηση. 2 Μεταβολή % από Δεκέμβριο σε Δεκέμβριο. 3 Για λόγους συγκρισιμότητας, ο καθαρός δανεισμός που καταγράφεται για τις επικαιροποιήσεις του 2002 και του 2003 αφορά αριθμητικά δεδομένα τα οποία έχουν υπολογισθεί με βάση την πλήρη περιοδοποίηση των φόρων (ενώ η λογιστική αυτή μεταβολή καθιερώθηκε επισήμως μόλις το 2004). 4 Υπολογισμοί των υπηρεσιών της Επιτροπής με βάση στοιχεία που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα. Πηγές: Επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Σουηδίας, Νοέμβριος 2003 και Νοέμβριος 2004 (ΠΣ). Οικονομικές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του φθινοπώρου του 2004 (ΕΠΙΤ.). Υπολογισμοί των υπηρεσιών της Επιτροπής. |

Με βάση την αξιολόγηση αυτή, η Επιτροπή εξέδωσε τη συνημμένη σύσταση γνώμης του Συμβουλίου για το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Σουηδίας και τη διαβιβάζει στο Συμβούλιο.

Σύσταση για

ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

κατ’ εφαρμογή του άρθρου 9 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου της 7ης Ιουλίου 1997 σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Σουηδίας, 2004-2007

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου της 7ης Ιουλίου 1997 για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών[5], ιδίως δε το άρθρο 9 παράγραφος 3,

τη σύσταση της Επιτροπής,

Κατόπιν διαβουλεύσεων με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΗ ΓΝΩΜΗ:

Στις [18 Ιανουαρίου] 2005 το Συμβούλιο εξέτασε το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Σουηδίας, το οποίο καλύπτει τη χρονική περίοδο 2004-2007. Το πρόγραμμα συνάδει εν μέρει με τις απαιτήσεις παροχής πληροφοριακών στοιχείων του αναθεωρημένου «κώδικα δεοντολογίας για το περιεχόμενο και τη μορφή των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης». Ειδικότερα, μερικά από τα πληροφοριακά στοιχεία δεν ανταποκρίνονται πλήρως στα πρότυπα ESA95. Συνεπώς, η Σουηδία καλείται να διασφαλίσει την πλήρη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις παροχής πληροφοριακών στοιχείων.

Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο βασίζεται το πρόγραμμα προβλέπει ότι η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ θα περιορισθεί από το υψηλό ποσοστό του 3,5% το 2004 σε 3,0% το 2005 και σε 2,4% κατά μέσο όρο, την περίοδο 2006-2007. Με βάση τα στοιχεία που είναι σήμερα διαθέσιμα, το σενάριο αυτό φαίνεται να αντικατοπτρίζει αξιόπιστες παραδοχές για την ανάπτυξη της οικονομίας. Οι προβλέψεις του προγράμματος για τον πληθωρισμό κρίνονται ρεαλιστικές.

Το δημοσιονομικό πλαίσιο περιλαμβάνει τον στόχο της διαμόρφωσης του πλεονάσματος της γενικής κυβέρνησης στο 2% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο σε κυκλική βάση· ακόμη περιλαμβάνει πολυετή ονομαστικά ανώτατα όρια για τις δαπάνες της κεντρικής κυβέρνησης και την απαίτηση για ισοσκελισμένο δημοσιονομικό αποτέλεσμα από την τοπική αυτοδιοίκηση. Η επικαιροποίηση προβλέπει πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης ύψους 0,7% το 2004, 0,6% το 2005, 0,4% το 2006 και 0,9% κατά το τελευταίο έτος, δηλαδή το 2007. Οι δείκτες δαπανών και εσόδων παρουσιάζουν τάση βαθμιαίας μείωσης για τη χρονική περίοδο που καλύπτουν οι προβλέψεις. Έπειτα από αναπροσαρμογή των σχετικών δεδομένων ώστε να ληφθεί υπόψη ο εκτιμώμενος κυκλικός αντίκτυπος με χρήση της κοινής μεθοδολογίας, το κυκλικά προσαρμοσμένο δημοσιονομικό αποτέλεσμα εμφανίζεται πλεονασματικό καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονικής περιόδου που καλύπτουν οι προβλέψεις. Παρόλα αυτά, τα κυκλικά προσαρμοσμένα δημοσιονομικά αποτελέσματα καθώς και τα μέσα πλεονάσματα κατά την περίοδο προγραμματισμού εξακολουθούν να υπολείπονται του εγχώριου στόχου της επίτευξης πλεονάσματος ύψους 2% του ΑΕΠ. Μολονότι το συνταξιοδοτικό σύστημα και ο υποτομέας της τοπικής αυτοδιοίκησης αναμένεται να παρουσιάσουν πλεονάσματα, το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης εμφανίζει αύξηση κατά το 2005 και το 2006, γεγονός που αποτελεί κύριο παράγοντα επιδείνωσης του αποτελέσματος της γενικής κυβέρνησης κατά τα συγκεκριμένα έτη. Για το 2007 προβλέπονται χαμηλότερες κρατικές δαπάνες.

Οι κίνδυνοι στους οποίους υπόκεινται οι δημοσιονομικές προβλέψεις του προγράμματος κρίνονται σε γενικές γραμμές ισορροπημένοι. Αφενός, οι δημοσιονομικές προβλέψεις φαίνονται αξιόπιστες, και η Σουηδία έχει να επιδείξει ένα πολύ καλό ιστορικό όσον αφορά τη μη υπέρβαση προκαθορισμένων ανώτατων ορίων για τις δαπάνες. Πέραν αυτού, η δημοσιονομική κατάσταση στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης εμφανίζει σημάδια βελτίωσης. Αφετέρου, τα φορολογικά έσοδα υπήρξαν αρκετά ευμετάβλητα κατά τα τελευταία έτη. Εξάλλου, το δημοσιονομικό περιθώριο σε σχέση με τα ανώτατα όρια που τίθενται για τις δαπάνες της κεντρικής κυβέρνησης είναι στενότατο, και μάλιστα όχι μόνο για το 2004 αλλά επίσης, με βάση τον προϋπολογισμό του 2005, το ίδιο προβλέπεται και για το 2005 και το 2006. Επιπλέον, οι εκλογές που αναμένεται να διεξαχθούν το 2006 ενδέχεται να επηρεάσουν τον προϋπολογισμό του συγκεκριμένου έτους.

Με γνώμονα την παραπάνω εκτίμηση κινδύνων, η δημοσιονομική πολιτική που προβλέπεται στα προγράμματα κρίνεται επαρκής για τη διατήρηση της επίτευξης πλεονασμάτων κατά την περίοδο 2004-2007, πράγμα που αντιστοιχεί στο μεσοπρόθεσμο στόχο του «Συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης» για την επίτευξη σχεδόν ισοσκελισμένης ή πλεονασματικής θέσης. Επιπλέον παρέχει ικανοποιητικό περιθώριο ασφαλείας για το ενδεχόμενο της υπέρβασης του ορίου του 3% του ΑΕΠ που τίθεται για το έλλειμμα με κανονικές μακροοικονομικές διακυμάνσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού.

Εκτιμάται ότι ο δείκτης χρέους θα ανέλθει σε 51,7% του ΑΕΠ κατά το 2004, ποσοστό πολύ χαμηλότερο από τη σχετική τιμή αναφοράς της συνθήκης (60% του ΑΕΠ). Το πρόγραμμα περιέχει πρόβλεψη για συρρίκνωση του δείκτη χρέους σε 49,0% του ΑΕΠ μέχρι το 2007.

Η Σουηδία φαίνεται να βρίσκεται σε σχετικά ευνοϊκή θέση όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, παρά το μεγάλο ύψος του προβλεπόμενου δημοσιονομικού κόστους της γήρανσης του πληθυσμού. Προκύπτει κενό βιωσιμότητας ύψους 2% του ΑΕΠ περίπου εάν υποτεθεί ότι η χώρα επιδιώκει την εν καιρώ διασφάλιση πλήρους βιωσιμότητας. Η εκτίμηση αυτή στηρίζεται στην προβλεπόμενη αύξηση του δείκτη εξάρτησης ηλικιωμένων και στις υφιστάμενες τάσεις που καταγράφονται σε σχέση με τις δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, τη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό και την απασχόληση. Εάν δεν υπάρξουν περαιτέρω μεταρρυθμίσεις ικανές να μεταβάλουν τις τάσεις αυτές, η επιδίωξη δημοσιονομικού πλεονάσματος 2% του ΑΕΠ κατά την επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με το δημοσιονομικό στόχο της κυβέρνησης, θα καταστεί παράγοντας καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη της βιωσιμότητας σε πιο μακροπρόθεσμη βάση.

Βασικές προβλέψεις από το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Σουηδίας

2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 |

Αύξηση πραγματικού ΑΕΠ (%) Πληθωρισμός ΕνΔΤΚ (%) Αποτέλεσμα γενικής κυβέρνησης (% του ΑΕΠ) Πρωτογενές αποτέλεσμα (% του ΑΕΠ) Κυκλικά προσαρμοσμένο αποτέλεσμα (% του ΑΕΠ)1 Ακαθάριστο δημόσιο χρέος (% του ΑΕΠ) | 1,6 1,8 0,5 2,7 1,4 52,0 | 3,5 1,3 0,7 2,8 0,8 51,7 | 3,0 1,5 0,6 2,8 0,5 50,5 | 2,5 μ.δ. 0,4 2,7 0,5 50,0 | 2,3 μ.δ. 0,9 3,3 1,2 49,0 |

1Υπολογισμοί των υπηρεσιών της Επιτροπής με εφαρμογή της από κοινού συμφωνηθείσας μεθοδολογίας στα στοιχεία του προγράμματος. |

[1] ΕΕ L 209, 2.8.1997. Όλα τα έγγραφα που αναφέρονται στο παρόν κείμενο διατίθενται στον ακόλουθο δικτυακό τόπο: http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.

[2] Αναθεωρημένη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής σχετικά με το περιεχόμενο και τη μορφή των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης, η οποία ενεκρίθη από το Συμβούλιο Εκοφίν στις 10.7.2001.

[3] COM(2002) 668 Τελικό, 27.11.2002.

[4] Αναθεωρημένη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής σχετικά με το περιεχόμενο και τη μορφή των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης, έγγραφο EFC/ECFIN/404/01–ΑΝΑΘ. 1 της 27.6.2001, που ενεκρίθη από το Συμβούλιο Εκοφίν στις 10.7.2001.

[5] ΕΕ L 209, 2.8.1997, σελ. 1. Τα έγγραφα που αναφέρονται στο παρόν κείμενο διατίθενται στον ακόλουθο δικτυακό τόπο:http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.