3.2.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 28/52


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με τις εξής προτάσεις:

«Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την κοινή οργάνωση των αγορών στον τομέα της ζάχαρης

Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1782/2003 για τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στήριξης στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής και για τη θέσπιση ορισμένων καθεστώτων στήριξης για τους γεωργούς

Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη θέσπιση προσωρινού καθεστώτος αναδιάρθρωσης του κλάδου της ζάχαρης στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1258/1999 περί χρηματοδοτήσεως της κοινής γεωργικής πολιτικής»

COM(2005) 263 τελικό — 2005/0118-0119-0120 CNS

(2006/C 28/10)

Στις 25 Ιουλίου 2005, και σύμφωνα με τα άρθρα 36 και 37 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει την γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για τις ανωτέρω προτάσεις.

Το ειδικευμένο τμήμα «Γεωργία, ανάπτυξη της υπαίθρου και περιβάλλον», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 7 Οκτωβρίου 2005 με βάση εισηγητική έκθεση του κ. BASTIAN.

Κατά την 421η σύνοδο ολομέλειάς της, της 26ης και 27ης Οκτωβρίου 2005 (συνεδρίαση της 26ης Οκτωβρίου 2005), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε την παρούσα γνωμοδότηση με 103 ψήφους υπέρ, 22 κατά και 18 αποχές.

1.   Εισαγωγή

1.1

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 21 χώρες παράγουν ζάχαρη από ζαχαρότευτλα. Στα υπερπόντια εδάφη της Γαλλίας καθώς και στην Ισπανία, αν και σε μικρό ποσοστό, παράγεται ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο (280.000 τόνοι). Συνολικά, η ετήσια ευρωπαϊκή παραγωγή ζάχαρης κυμαίνεται από 17 έως 20 εκατομμύρια τόνους ενώ η ετήσια κατανάλωση εκτιμάται σε 16 εκατομμύρια τόνους.

1.2

Τα ζαχαρότευτλα χρησιμοποιούνται για αμειψισπορά και καλλιεργούνται σε 2,2 εκατομμύρια εκτάρια από 320.000 γεωργούς (δηλαδή λίγο περισσότερο από 6 εκτάρια, κατά μέσο όρο, ανά παραγωγό). Μεταποιούνται σε περίπου 236 εργοστάσια παραγωγής ζάχαρης τα οποία απασχολούν άμεσα 75.000 περίπου εργαζόμενους — μονίμους και εποχικά απασχολούμενους. Στον τομέα των ζαχαρότευτλων/ζάχαρης στην Ευρώπη απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα 500.000 άτομα.

1.3

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση παράγονται επίσης 500.000 τόνοι ισογλυκόζης και 250.000 τόνοι σιροπιού ινουλίνης, ενώ λειτουργεί βιομηχανία διύλισης ακατέργαστης ζάχαρης από ζαχαροκάλαμο (κατά μεγάλο μέρος, 1,6 εκατ. τόνοι, εισαγόμενης από τις χώρες ΑΚΕ (1)).

1.4

Στον τομέα της ζάχαρης, της ισογλυκόζης και του σιροπιού ινουλίνης, η τελευταία ανανέωση του καθεστώτος των ποσοστώσεων έγινε το 2001.

1.5

Στις 14 Ιουλίου 2004 η Επιτροπή παρουσίασε μία ανακοίνωση για τη μεταρρύθμιση στον τομέα της ζάχαρης (2) για την οποία η ΕΟΚΕ υιοθέτησε γνωμοδότηση στις 15.12.2004 (3).

1.6

Στις 22 Ιουνίου 2005, η Επιτροπή υπέβαλε τρεις νομοθετικές προτάσεις (4) που αποτελούν το αντικείμενο της παρούσας γνωμοδότησης.

Παράλληλα, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση συνοδευτικών μέτρων υπέρ των χωρών που έχουν υπογράψει το πρωτόκολλο για τη ζάχαρη και θίγονται από τη μεταρρύθμιση του καθεστώτος της ΕΕ στον τομέα της ζάχαρης (5).

1.7

Η νομοθετική πρόταση της Επιτροπής διαφέρει από την ανακοίνωση της 14ης Ιουλίου 2004 ως προς τα εξής:

τη διάρκεια, που καλύπτει έως και την εσοδεία 2014/2015·

την ελάχιστη τιμή του ζαχαρότευτλου, που μειώνεται κατά 42,6 % εντός δύο περιόδων εμπορίας (στα 25,05 €/τόνο) με ενδεχόμενη πρόσθετη μείωση κατά 10 % με διεπαγγελματική συμφωνία·

την τιμή αναφοράς της ζάχαρης, που μειώνεται κατά 39 % εντός τεσσάρων περιόδων εμπορίας (σε 385,5 €/τόνο), ενώ η καθαρή τιμή αναφοράς διαμορφώνεται σε δύο περιόδους εμπορίας (η διαφορά συνίσταται στην εισφορά που καταβάλλεται στο ταμείο αναδιάρθρωσης)·

το τέλος παραγωγής ύψους 12 ευρώ ανά τόνο ζάχαρης ποσόστωσης, το οποίο καταβάλλεται ισοδύναμα από τους παραγωγούς και τους μεταποιητές ζάχαρης·

τις ποσοστώσεις Α και Β, που συγχωνεύονται σε μία ενιαία ποσόστωση· μια συμπληρωματική ποσόστωση ενός εκατομμυρίου τόνων χορηγείται στα κράτη μέλη που παράγουν ζάχαρη «Γ» έναντι της καταβολής ποσού 730 €/τόνο πρόσθετης ποσόστωσης·

ένα προσωρινό καθεστώς αναδιάρθρωσης για περίοδο τεσσάρων ετών και, στη συνέχεια, ενδεχόμενη γραμμική μείωση·

τις ποσοστώσεις ισογλυκόζης, που αυξάνονται κατά 100.000 τόνους για περίοδο τριών ετών·

τις διατάξεις για τη διαχείριση της αγοράς, που περιλαμβάνουν την μεταφορά ζάχαρης εκτός ποσόστωσης, την ενδεχόμενη απόσυρση της ζάχαρης ποσόστωσης που υπερβαίνει τις ανάγκες της αγοράς και την ενδεχόμενη ενίσχυση στην ιδιωτική αποθεματοποίηση όταν η τιμή αγοράς είναι μικρότερη από την τιμή αναφοράς·

τη δυνατότητα για τη χημική και φαρμακευτική βιομηχανία να εφοδιάζονται σε ζάχαρη εκτός ποσόστωσης και, σε περίπτωση δυσκολιών στον εφοδιασμό, όπως ισχύει και για τον τομέα των ζυμών και του οινοπνεύματος, να μπορεί να εφαρμοστεί ειδική δασμολογική ποσόστωση·

μια εγγύηση του εφοδιασμού τους που να καλύπτει τις συνήθεις ανάγκες τους έως την περίοδο εμπορίας 2009/2010·

η πρόταση δεν περιορίζει την εισαγωγή ζάχαρης από τις ΛΑΧ από την περίοδο 2009/2010·

Όσον αφορά τις εξαγωγές, η πρόταση απαγορεύει την εξαγωγή ζάχαρης εκτός ποσόστωσης και δεν προβλέπει την εξαγωγή της ζάχαρης ποσόστωσης χωρίς επιστροφές.

Καταργείται από την Επιτροπή η δυνατότητα μεταφοράς των ποσοστώσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς και η γραμμική μείωση των ποσοστώσεων ύψους 2.800.000 τόνων σε τέσσερα έτη. Θεσπίζεται σχέδιο αναδιάρθρωσης, το οποίο χρηματοδοτείται από μια εισφορά επί των ποσοστώσεων ζάχαρης, ισογλυκόζης και ινουλίνης. Οι εισφορές για τις ποσοστώσεις ζάχαρης χρηματοδοτούνται σε ποσοστό άνω του 50 % από τους γεωργούς μέσω της μείωσης της τιμής του ζαχαρότευτλου.

Το ταμείο αναδιάρθρωσης χορηγεί στους παραγωγούς ζάχαρης, ισογλυκόζης και ινουλίνης που εγκαταλείπουν την ποσόστωσή τους, σταματούν την παραγωγή και παροπλίζουν τις εγκαταστάσεις τους, μια μεταβλητή φθίνουσα ενίσχυση ανάλογα με το έτος παύσης της δραστηριότητας.

Η Επιτροπή προβλέπει ότι το ταμείο αναδιάρθρωσης μπορεί να καλύψει έως και 6,160 εκατομμύρια τόνους ποσόστωσης για ένα συνολικό προϋπολογισμό ύψους 4,2 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Η αντισταθμιστική ενίσχυση ύψους 60 % της απώλειας εισοδήματος που προκύπτει από την μείωση της τιμής του ζαχαρότευτλου χορηγείται στους καλλιεργητές ζαχαρότευτλων και κιχωρίου κατά τρόπο αποσυνδεδεμένο και με τήρηση των ποσών ανά εκτάριο παραγωγής Α και Β και του ανωτάτου ορίου ανά κράτος μέλος.

Η επιλογή της περιόδου αναφοράς που θα χρησιμοποιηθεί για την κατανομή γίνεται από το κράτος μέλος.

Η χρηματοδότηση για τις άμεσες ενισχύσεις στο εισόδημα των καλλιεργητών ανέρχεται σε 907 εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2006/2007 και σε 1,542 δισεκατομμύρια ευρώ από την περίοδο 2007/2008 και μετά.

2.   Γενικές παρατηρήσεις

2.1

Η ΕΟΚΕ κρίνει αναγκαία την τροποποίηση της ΚΟΑ Ζάχαρης. Σχετικά, υπενθυμίζει τη γνωμοδότησή της της 15.12.2004 (6) και συγκεκριμένα, τα σημεία 2.1, 2.4, 2.6, 2.7, 2.8, 2.9, 2.10.

2.2

Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ωστόσο ότι η πρόταση μεταρρύθμισης έχει πολύ μεγαλύτερη εμβέλεια από ό,τι είχε προταθεί στην ανακοίνωση της 14ης Ιουλίου 2004. Οι μειώσεις των τιμών και της παραγωγής είναι πολύ μεγαλύτερες και οι εξαγωγές καταργούνται σε σύντομο χρονικό διάστημα. Συνεπώς, η πρόταση δίνει ένα λανθασμένο μήνυμα στους ανταγωνιστές μας στις διαπραγματεύσεις του ΠΟΕ. Ακόμη, δεν υπερασπίζει το στόχο μιας ευρωπαϊκής παραγωγής ζάχαρης, ικανής να εφοδιάζει την αγορά, κυρίως στις περιφέρειες όπου η μετατροπή είναι δυσχερής.

2.3

H EOKE ανησυχεί για τις συνέπειες της προτεινόμενης μείωσης των τιμών και της παραγωγής στο γεωργικό εισόδημα και την απασχόληση. Για το λόγο αυτό, υπογραμμίζει το σημαντικό ρόλο του τομέα της ζάχαρης στην οικονομία πολλών περιφερειών. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η πρόταση δεν σέβεται το ευρωπαϊκό γεωργικό πρότυπο, την θέση που έχει λάβει επανειλημμένα το Συμβούλιο, δηλ. ότι πρέπει να υποστηριχθούν η παραδοσιακή γεωργική παραγωγή και, στις λιγότερο ευνοημένες περιφέρειες και κράτη μέλη, η πολυλειτουργικότητα, η βιωσιμότητα και η στρατηγική της Λισσαβόνας. Οι μεταρρυθμιστικές προτάσεις οδηγούν στην πράξη σε απώλεια 150.000 άμεσων ή έμμεσων θέσεων απασχόλησης.

2.4

Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι η μεταρρύθμιση που επέλεξε η Επιτροπή και η οποία συνίσταται στην επιδίωξη της ισορροπίας της αγοράς μέσω της μείωσης των τιμών δεν θα μπορέσει να επιτύχει τον στόχο της να διατηρήσει μακροπρόθεσμα τη σταθερότητα της καλλιέργειας ζαχαρότευτλων και μια ισχυρή ευρωπαϊκή βιομηχανία ζάχαρης και να σεβαστεί τις αναπτυσσόμενες χώρες που της προμηθεύουν ζάχαρη με προνομιακό καθεστώς. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο, μέσω των SWAP («τριγωνικές συναλλαγές») ζάχαρης που δεν έχουν κανένα όφελος για την ανάπτυξη των ΛΑΧ, να ανοίξουν νέα μερίδια της παγκόσμιας αγοράς και συγκεκριμένα στη Βραζιλία. Εν προκειμένω, επισημαίνει ότι η παραγωγή ζάχαρης της Βραζιλίας, που στηρίζεται ευρέως από την πολιτική για τη βιοαιθανόλη και από τη νομισματική πολιτική, πραγματοποιείται σε συνθήκες απαράδεκτες τόσο από κοινωνική και περιβαλλοντική άποψη όσο και από άποψη ιδιοκτησίας, που εξηγούν όμως το πολύ χαμηλό κόστος παραγωγής, την αύξηση της παραγωγής τα τελευταία έτη, η οποία μετατράπηκε σε αύξηση των αποθεμάτων στην παγκόσμια αγορά και, κατά συνέπεια, τις χαμηλές τιμές στην αγορά αυτή. Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι η πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά θα πρέπει να υπόκειται σε ορισμένους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς όρους, όπως προβλέπει η Διακήρυξη της ΔΟΕ του Ιουνίου 1998.

2.5

Η ΕΟΚΕ (7) εκτιμά ότι «η προτεινόμενη μείωση των τιμών αποτελεί σημαντικό βήμα προς την πλήρη ελευθέρωση της αγοράς της ζάχαρης. Τούτο δεν παρέχει βιώσιμες προοπτικές στους καλλιεργητές ζαχαρότευτλων, στους εργαζόμενους στον τομέα της ζάχαρης και στους καταναλωτές των ευρωπαϊκών χωρών»

2.6

Η ΕΟΚΕ (8)«δεν κατανοεί τη στάση της Επιτροπής να μην διαπραγματευτεί τις ποσοστώσεις προτιμησιακών εισαγωγών με τις ΛΑΧ, όπως εξάλλου το ζητούν και οι ίδιες. Τούτο θα ικανοποιούσε με πιο στοχοθετημένο τρόπο τα συμφέροντα των φτωχότερων αναπτυσσόμενων χωρών και θα συνέβαλλε στον ισόρροπο εφοδιασμό της αγοράς σε τιμές λογικές για την Ευρώπη. Η ΕΟΚΕ εφιστά την προσοχή στη θεμελιώδη αντίφαση στην οποία βρίσκεται η Επιτροπή η οποία, αφενός, αιτιολογεί τη ριζική μεταρρύθμιση της ΚΟΑ Ζάχαρης με την πρωτοβουλία» Όλα εκτός από όπλα «και, αφετέρου, αρνείται να ικανοποιήσει το αίτημα των ΛΑΧ να έχουν προτιμησιακό καθεστώς ποσοστώσεων.»

2.7

Η ΕΟΚΕ (9) δεν πιστεύει ότι η σημαντική μείωση των τιμών της ζάχαρης θα ωφελήσει τους καταναλωτές. Το 70 % της ζάχαρης καταναλώνεται στην παραγωγή επεξεργασμένων προϊόντων. Συνεπώς, είναι πολύ δύσκολο να μειωθεί το κόστος, το οποίο και μετακυλίεται στους καταναλωτές. Ακόμη, σε χώρες όπου οι αγορές ζάχαρης έχουν ελευθερωθεί, οι τιμές καταναλωτή δεν έχουν μειωθεί.

2.8

Η ΕΟΚΕ δεν κατανοεί γιατί η Επιτροπή προτείνει την ταχεία εγκατάλειψη των εξαγωγών ζάχαρης ως έχουν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αν και απέτυχε σε επίπεδο ΠΟΕ, διαθέτει ακόμη το δικαίωμα επιδοτούμενης εξαγωγής 1,273 δισεκατομμυρίων τόνων ζάχαρης ως έχουν, είτε πρόκειται για ζάχαρη της ποσόστωσης με επιστροφή, είτε εκτός ποσόστωσης χωρίς επιστροφή. Εξάλλου, η καλλιέργεια ζαχαρότευτλων παρουσιάζει διακυμάνσεις στην απόδοση και η αγορά υπόκειται στις διακυμάνσεις των εισαγωγών. Συνεπώς, είναι ευκταίο να υπάρχει, χάρη στις εξαγωγές, μια ορισμένη ευελιξία έτσι ώστε να καθίσταται δυνατή η διαχείριση της διακύμανσης των αποθεμάτων ζάχαρης ποσόστωσης ή εκτός ποσόστωσης. Η ευελιξία αυτή είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της παραγωγής και της ορθολογικής διαχείρισης των εργαζομένων και του εξοπλισμού.

2.9

Η ΕΟΚΕ στηρίζει την πρόταση της Επιτροπής όσον αφορά το σχέδιο εθελοντικής αναδιάρθρωσης, το οποίο βελτιώνει σημαντικά τις συνθήκες υλοποίησης της αναδιάρθρωσης. Ωστόσο, εκφράζει την ευχή να συμπληρωθεί το σχέδιο προκειμένου να λάβει υπόψη τα συμφέροντα των καλλιεργητών ζαχαρότευτλων και των εργαζομένων στην ζαχαροβιομηχανία.

2.10

Η ΕΟΚΕ (10) εκτιμά γενικά ότι «η Επιτροπή δεν υπολόγισε σωστά τον αντίκτυπο της πρότασής της, που οδηγεί σε μαζική μεταφορά πόρων του γεωργικού και μεταποιητικού τομέα της Ευρώπης και των αναπτυσσόμενων χωρών προς τους μεγάλους διεθνείς ομίλους επιχειρήσεων τροφίμων και διανομής και που, ταυτόχρονα, κατακερματίζει ένα σημαντικό τμήμα της βιομηχανίας ζάχαρης της Ευρώπης και των χωρών ΑΚΕ προς αποκλειστικό σχεδόν όφελος της παραγωγής ζάχαρης της Βραζιλίας» (11).

3.   Ειδικές παρατηρήσεις

3.1

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της διότι, όπως το είχε ζητήσει, η Επιτροπή προτείνει ένα κανονισμό για την περίοδο από 01.07.2006 έως 30.09.2015.

3.2

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η προτεινόμενη μείωση των τιμών είναι υπερβολική και δεν θα έχει καμία επίπτωση στις εισαγωγές ζάχαρης που πραγματοποιούνται μέσω των τριγωνικών συναλλαγών (παγκόσμια αγορά, ΛΑΧ, ΕΕ) και των οποίων το ύψος θα εξαρτάται από τις διακυμάνσεις της παγκόσμιας τιμής και των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ ζητεί να περιοριστεί η μείωση των τιμών στην απολύτως απαραίτητη, λαμβανομένων υπόψη των διαπραγματεύσεων του ΠΟΕ, και να κατανεμηθεί σε μεγαλύτερη χρονική περίοδο, όπως θα ισχύει για τη μείωση των δασμών, κυρίως προκειμένου να δοθεί στα νέα κράτη μέλη ο απαραίτητος χρόνος προσαρμογής.

Εξάλλου, η ΕΟΚΕ ζητεί από το Συμβούλιο να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στα προβλήματα των γεωργών από τις περιφέρειες με δυσχέρειες ή από εκείνες που προσφέρουν λίγες αποδοτικές εναλλακτικές λύσεις στην καλλιέργεια ζαχαρότευτλων.

3.3

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την έκπληξή της διότι η πρόταση προβλέπει ένα τέλος παραγωγής που θα επιβαρύνει τους καλλιεργητές και τους μεταποιητές, ενώ το επίπεδο των ποσοστώσεων θα είναι σημαντικά κατώτερο από την κατανάλωση. Συνεπώς, κρίνει ότι η Επιτροπή ακολουθεί μια λογική ανταγωνισμού της ευρωπαϊκής παραγωγής με την εισαγόμενη ζάχαρη. Για το λόγο αυτό, το τέλος παραγωγής συνιστά διάκριση για τους ευρωπαίους παραγωγούς και μεταποιητές ζάχαρης. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ ζητεί την κατάργησή του ή, σε αντίθετη περίπτωση, την επέκτασή του και στην εισαγόμενη ζάχαρη.

3.4

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι είναι αδύνατο να υπάρξει μια αποτελεσματική ΚΟΑ Ζάχαρης χωρίς τη δυνατότητα ελέγχου, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, των εισαγωγών. Συνιστά λοιπόν να συμπεριληφθούν διατάξεις που να απαγορεύουν τις SWAP («τριγωνικές συναλλαγές») με τις ΛΑΧ και, σε περίπτωση που αποφασίσει η Επιτροπή να αποσύρει από την αγορά μέρος της ποσόστωσης (διαδικασία απόσυρσης), ή σε περίπτωση που εφαρμοστεί μέτρο ενίσχυσης της ιδιωτικής αποθεματοποίησης (τιμή αγοράς χαμηλότερη από την τιμή αναφοράς), να εφαρμοστεί αυτομάτως μία ποσοτική ρήτρα προφύλαξης όσον αφορά τις εισαγωγές από τις χώρες αυτές.

3.5

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η πρόταση κανονισμού είναι χωρίς λόγο περιοριστική στον τομέα των εξαγωγών. Θεωρεί ότι πρέπει να επιτρέπονται από τον κανονισμό όλες οι δυνατότητες εξαγωγών που παρέχει ο ΠΟΕ και κυρίως οι εξαγωγές συμπληρωματικών ποσοτήτων ζάχαρης εκτός ποσόστωσης, όταν τα ποσοτικά και δημοσιονομικά όρια που επιτρέπει ο ΠΟΕ για τις επιδοτούμενες εξαγωγές δεν έχουν εξαντληθεί από τις εξαγωγές ζάχαρης ποσόστωσης με επιστροφή.

Εξάλλου, ο κανονισμός θα πρέπει να επιτρέπει τις εξαγωγές χωρίς επιστροφή της ζάχαρης ποσόστωσης.

3.6

Η ΕΟΚΕ καταγγέλλει την αδυναμία των μέσων διαχείρισης της αγοράς που προτείνει η Επιτροπή προς αντικατάσταση της παρέμβασης. Λόγω του μη τακτικού και απρόβλεπτου χαρακτήρα των εισαγωγών που προκαλούν συνεχείς πιέσεις στην αγορά, είναι εύκολο να προβλεφθεί ότι η ιδιωτική αποθεματοποίηση και η υποχρεωτική μεταφορά δεν θα διασφαλίσουν την προσαρμογή της τιμής αγοράς στην τιμή αναφοράς. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ ζητεί τη διατήρηση του καθεστώτος παρέμβασης.

3.7

Η ΕΟΚΕ λαμβάνει γνώση της πρότασης της Επιτροπής να αντισταθμίσει σε ύψος 60 % τις απώλειες των εισόδων από τα ζαχαρότευτλα που προκύπτουν από τη μείωση των τιμών. Θεωρεί ότι οι αντισταθμίσεις πρέπει να είναι αναλογικές και ότι το ποσοστό πρέπει να είναι αντίστοιχο με εκείνο που ισχύει για άλλες καλλιέργειες. Διαπιστώνει ότι η πραγματική μείωση της τιμής των ζαχαρότευτλων, λαμβανομένων υπόψη του τέλους παραγωγής και του κινδύνου πρόσθετης μείωσης κατά 10 %, μπορεί να φθάσει το 50 %. Στις συνθήκες αυτές, η αντιστάθμιση θα φθάσει μόλις το 51 %. Κατά συνέπεια, η ΕΟΚΕ προτείνει μικρότερη μείωση των τιμών και ένα υψηλότερο ποσοστό αντιστάθμισης, στο πλαίσιο των προτεινόμενων δημοσιονομικών περιθωρίων. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει το γεγονός ότι η χορήγηση αντισταθμιστικής ενίσχυσης για τη μείωση των τιμών δεν αίρει τη μακροπρόθεσμη ανάγκη αποτελεσματικών μέσων διαχείρισης, προκειμένου να αποφευχθεί η κατάρρευση της αγοράς και να διασφαλισθούν τα εισοδήματα των γεωργών.

3.8

Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι η πρόταση κανονισμού προβλέπει αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις που κατανέμονται ανά εκτάριο καλλιέργειας ζαχαρότευτλων ή κιχωρίου που αποτελεί αντικείμενο σύμβασης για την παραγωγή ζάχαρης Α και Β ή σιροπιού ινουλίνης. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι τα κράτη μέλη, μέσω κατάλληλων διατάξεων, θα πρέπει να μπορούν να παρέχουν ελεύθερα στους καλλιεργητές ζαχαρότευτλων και κιχωρίου το σύνολο των ενισχύσεων στο πλαίσιο των εθνικών ορίων που προβλέπει η πρόταση. Η ΕΟΚΕ συνιστά να προβεί η Επιτροπή σε αξιολόγηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της αποσύνδεσης.

3.9

Η ΕΟΚΕ θεωρεί παράλογο να προβλέπει η πρόταση την μη επιδοτούμενη αύξηση των ποσοστώσεων ισογλυκόζης κατά 300.000 τόνους ενώ έχει θεσπιστεί ένα δαπανηρό πρόγραμμα αναδιάρθρωσης που επιδιώκει την σημαντική μείωση της ποσόστωσης για τη ζάχαρη και ότι το ένα εκατομμύριο τόνων πρόσθετης ποσόστωσης ζάχαρης που μπορεί να χορηγηθεί δεν θα επιδοτείται.

3.10

Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η Επιτροπή συνεκτίμησε την πρότασή της να θεσπίσει ένα επιδοτούμενο πρόγραμμα εθελοντικής αναδιάρθρωσης στην αρχή του κανονισμού σε αντικατάσταση του μηχανισμού υποχρεωτικής μείωσης των ποσοστώσεων και της δυνατότητας μεταφοράς ποσοστώσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η ΕΟΚΕ ζητεί να υπάρξει συναπόφαση καλλιεργητών/μεταποιητών όσον αφορά την αναδιάρθρωση καθώς και την χορήγηση ενδεδειγμένης αποζημίωσης στους καλλιεργητές που πλήττονται από την αναδιάρθρωση.

Σχετικά, η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι η πρόσθετη αποζημίωση των 4,68 €/τόνο ζαχαρότευτλων Α και Β που χορηγείται για την περίοδο 2006/2007 στους καλλιεργητές που πλήττονται από την αναδιάρθρωση, αποτελεί απλώς μια πρόωρη εφαρμογή των αντισταθμιστικών ενισχύσεων για τη μείωση των τιμών που θα ισχύουν από την περίοδο 2007/2008 και μετά. Συνεπώς, δεν πρόκειται για αποζημίωση αναδιάρθρωσης.

3.11

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το Συμβούλιο οφείλει να αποδώσει μεγαλύτερη σημασία στις επιπτώσεις που θα έχει η πρόταση της Επιτροπής στην απασχόληση στις διάφορες περιφέρειες που θα θιγούν από την αναδιάρθρωση της ζαχαροβιομηχανίας. Ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διευκολύνουν την πρόσβαση στα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία και στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, και συγκεκριμένα στις περιφέρειες που πλήττονται εντονότερα από την αναδιάρθρωση καθώς και στα νέα κράτη μέλη, προκειμένου να μειωθούν οι αρνητικές συνέπειες της μεταρρύθμισης στην απασχόληση μέσω κοινωνικών προγραμμάτων που να υπερβαίνουν σημαντικά τις απαιτήσεις των υποχρεωτικών νομικών πλαισίων. Πράγματι, χρειάζεται να διευκολυνθεί η δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, η διαφοροποίηση και ο επαναπροσανατολισμός.

3.12

Η ΕΟΚΕ θεωρεί για το λόγο αυτό ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη οφείλουν να στηρίξουν επειγόντως με τα κατάλληλα κανονιστικά και χρηματοδοτικά μέτρα μια ενεργό πολιτική χρήσης των βιοκαυσίμων όπου τα ζαχαρότευτλα θα κατέχουν σημαντικό ρόλο. Η ΕΟΚΕ θεωρεί απολύτως απαραίτητο να αναπτυχθούν περαιτέρω οι μέθοδοι μεταποίησης της ζάχαρης που παράγεται εκτός ποσόστωσης σε τομείς που δεν παράγουν τρόφιμα.

3.13

Η ΕΟΚΕ εφιστά την προσοχή της Επιτροπής και του Συμβουλίου στην εξαιρετικά αποσταθεροποιητική επίδραση των εισαγωγών ζάχαρης από τα Βαλκάνια στις αγορές των γειτονικών χωρών. Συνιστά τον καθορισμό και την εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων διαφύλαξης (κυρίως τη διατήρηση της τιμής παρέμβασης ή αναφοράς) και εμμένει επίσης στον καθορισμό χωρίς καθυστέρηση της ποσόστωσης για την Κροατία.

4.   Συμπεράσματα

4.1

Η ΕΟΚΕ, μολονότι αναγνωρίζει ότι η αναπροσαρμογή της ΚΟΑ για τη ζάχαρη είναι αναγκαία, θεωρεί ότι τα προτεινόμενα μέτρα είναι πολύ ριζοσπαστικά όσον αφορά την μείωση της παραγωγής και των τιμών.

Η εφαρμογή τους θα έχει σημαντικές συνέπειες στον ευρωπαϊκό τομέα της ζάχαρης και θα σημάνει την απώλεια τουλάχιστον 150.000 θέσεων εργασίας σε περιφέρειες που είναι ήδη ευάλωτες, και που δεν έχουν αποδοτικές εναλλακτικές δυνατότητες ως προς την καλλιέργεια αυτή.

4.2

Η ΕΟΚΕ ζητεί από το Συμβούλιο να επιδείξει μεγαλύτερη φιλοδοξία από την Επιτροπή στον τομέα της ευρωπαϊκής παραγωγής ζαχαρότευτλων και ζάχαρης, ελέγχοντας ποσοτικά τις εισαγωγές και επιτρέποντας τη χρήση όλων των δυνατοτήτων εξαγωγών που παρέχει ο ΠΟΕ. Ένας στόχος παραγωγής υψηλότερος κατά 2 ή 3 εκατομμύρια τόνους από εκείνον που προτείνει η Επιτροπή είναι επιτεύξιμος, και συγκεκριμένα με τον έλεγχο των εισαγωγών. Θα επέτρεπε τη διατήρηση 50.000 έως 75.000 θέσεων απασχόλησης καθώς και 50.000 γεωργικών εκμεταλλεύσεων ζαχαρότευτλων σε πολλές περιφέρειες της Κοινότητας.

4.3

Η ΕΟΚΕ εκφράζει το φόβο μήπως οι στόχοι της πρωτοβουλίας της Επιτροπής «Όλα εκτός από όπλα», και της μεταρρύθμισης της ΚΟΑ Ζάχαρης δεν μπορέσουν να υλοποιηθούν και, για το λόγο αυτό, στηρίζει το αίτημα των ΛΑΧ να διαπραγματευτούν με την ΕΕ τις ποσοστώσεις εισαγωγής ζάχαρης. Επιμένει ότι πρέπει οπωσδήποτε να καταργηθεί η πρακτική των SWAP και να θεσπιστούν αυτόματες ρήτρες διαφύλαξης καθώς κώδικας δεοντολογίας που να περιλαμβάνει κριτήρια κοινωνικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας καθώς και επισιτιστικής αυτάρκειας, η τήρηση των οποίων πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για την πρόσβαση στην κοινοτική αγορά.

4.4

Η ΕΟΚΕ συνιστά τη διατήρηση μιας ροής εξαγωγών ζάχαρης ποσόστωσης ή εκτός ποσόστωσης που να αντιστοιχεί στον αριθμό των επιτρεπόμενων τόνων από τον ΠΟΕ, προκειμένου να συνεχιστεί ο εφοδιασμός των σημαντικότερων πελατών μας.

4.5

Η ΕΟΚΕ επιμένει προκειμένου η μείωση των τιμών να πραγματοποιηθεί βαθμιαία και να υπόκειται αυστηρά στις διεθνείς δεσμεύσεις και, ενδεχομένως, η ζάχαρη, η οποία είναι ευαίσθητο προϊόν, να απολαμβάνει διαφοροποιημένης μεταχείρισης, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για το αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ντόχα.

4.6

Συνιστά να διατηρηθεί το καθεστώς των παρεμβάσεων και η βιώσιμη εφαρμογή αποτελεσματικών μέσων διαχείρισης της αγοράς.

4.7

Η ΕΟΚΕ ζητεί η μερική αποζημίωση των καλλιεργητών λόγω της απώλειας εισοδήματος που θα προκύψει από τη μείωση της τιμής των ζαχαρότευτλων, να αυξηθεί στο μέτρο του δυνατού και να χορηγηθεί στο σύνολό της. Τονίζει την ανάγκη να διασφαλισθεί η βιωσιμότητα των ενισχύσεων καθώς και να διατηρηθεί ο προϋπολογισμός για τη ζάχαρη.

4.8

Στηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης αλλά ζητεί το δικαίωμα συναπόφασης για τους καλλιεργητές και τη χορήγηση ενίσχυσης στους καλλιεργητές που θίγονται από την παύση λειτουργίας των μονάδων μεταποίησης, προκειμένου να μπορέσουν να αναδιαρθρώσουν τις επιχειρήσεις τους.

4.9

Η ΕΟΚΕ ζητεί με εμμονή να κινητοποιηθούν τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και κοινωνικά ταμεία προκειμένου, εκτός από τις απαραίτητες αποζημιώσεις, να διαμορφωθούν οι καλύτερες δυνατές συνθήκες επαναπροσανατολισμού των εργαζομένων που πλήττονται από την αναδιάρθρωση της ευρωπαϊκής ζαχαροβιομηχανίας.

4.10

Η ΕΟΚΕ κρίνει απαραίτητο και επείγον να συμπεριληφθεί ο τομέας της ζάχαρης στη συζήτηση για την ενέργεια (πολιτική των βιοκαυσίμων), προκειμένου να αντισταθμιστούν οι αρνητικές συνέπειες της μεταρρύθμισης.

4.11

Η ΕΟΚΕ εμμένει στην ταχεία διόρθωση των αποσταθεροποιητικών επιπτώσεων των εισαγωγών ζάχαρης από τα Βαλκάνια.

4.12

Η ΕΟΚΕ καλεί το Συμβούλιο να δώσει προσοχή στην κατάσταση των περιφερειών με δυσχέρειες ή που διαθέτουν λίγες αποδοτικές εναλλακτικές λύσεις.

Βρυξέλλες, 26 Οκτωβρίου 2005

Η Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Anne-Marie SIGMUND


(1)  ΑΚΕ : αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, που έχουν υπογράψει το Πρωτόκολλο για τη ζάχαρη και τη Συμφωνία του Κοτονού.

(2)  COM(2004) 499 τελικό

(3)  ΕΕ C157, σελ. 102.

(4)  COM(2005) 263 τελικό

(5)  COM(2005) 266 τελικό

(6)  Βλ. υποσημείωση 3

(7)  EE C 157 της 28.6.2005.

(8)  EE C 157 της 28.6.2005.

(9)  EE C 157 της 28.6.2005.

(10)  EE C 157 της 28.6.2005.

(11)  EE C 157 της 28.6.2005.