31.1.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 24/16


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με κοινοτικά μέτρα για την καταπολέμηση της γρίπης των πτηνών και την Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την τροποποίηση της απόφασης 90/424/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με ορισμένες δαπάνες στον κτηνιατρικό τομέα

COM(2005) 171 τελικό — 2005/0062 + 0063 CNS

(2006/C 24/05)

Στις 14 Ιουνίου 2005 και σύμφωνα με το άρθρο 37 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την ανωτέρω πρόταση.

Το ειδικευμένο τμήμα «Γεωργία, ανάπτυξη της υπαίθρου, περιβάλλον», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΕΟΚΕ, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 7 Σεπτεμβρίου 2005 με βάση εισηγητική έκθεση του κ. Donnelly.

Κατά την 420ή σύνοδο ολομέλειάς της, της 28ης και 29ης Σεπτεμβρίου 2005 (συνεδρίαση της 28ης Σεπτεμβρίου 2005), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 160 ψήφους υπέρ, 1 κατά και 5 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1.   Εισαγωγή

1.1

Η γρίπη των πτηνών (ΓΠ) είναι μια άκρως μολυσματική ιογενής νόσος των πουλερικών, η οποία μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα ζώα, ενίοτε δε και στον άνθρωπο. Τους τελευταίους μήνες η Κίνα εφαρμόζει ένα εκτενές πρόγραμμα εμβολιασμού, μετά την ανακάλυψη αποδημητικών αγριόχηνων που είχαν σκοτωθεί από τον ιό στη δυτική επαρχία Κινγκάι.

1.2

Κατά τα πρόσφατα κρούσματα της υψηλής παθογονικότητας μορφής της νόσου που εκδηλώθηκαν σε διάφορες περιοχές του κόσμου, μεταξύ των οποίων και σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, πάνω από 200 εκατομμύρια πουλερικά πέθαναν ή σκοτώθηκαν και καταστράφηκαν, προκειμένου να ελεγχθεί η ασθένεια. Αυτή η μαζική θανάτωση και καταστροφή ζώων προξένησε σημαντικές ανησυχίες για την καλή διαβίωση των ζώων, αλλά και για ηθικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς λόγους, ιδίως μεταξύ των πολιτών της ΕΕ.

1.3

Η ικανότητα ταχείας μετάλλαξης και προσαρμογής του ιού της γρίπης συνιστά ιδιαίτερη απειλή για την υγεία των ζώων και των ανθρώπων. Αν και οι υπάρχουσες γνώσεις δείχνουν ότι οι κίνδυνοι που εγκυμονούν για την υγεία οι λεγόμενοι χαμηλής παθογονικότητας ιοί της ΓΠ (ΓΠΧΠ) είναι μικρότεροι από εκείνους που εγκυμονούν οι ιοί υψηλής παθογονικότητας (ΓΠΥΠ), οι δεύτεροι προέρχονται από τη μετάλλαξη ορισμένων ιών ΓΠΧΠ, συγκεκριμένα από τους ιούς των τύπων H5 και H7, και μπορούν να προκαλέσουν στα πουλερικά νόσο με πολύ υψηλό ποσοστό θνησιμότητας. Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι οι ιοί ΓΠΧΠ των τύπων H5 και H7 είναι υπεύθυνοι για τη μεγάλη πλειονότητα των κρουσμάτων ΓΠ που έχουν αναφερθεί στους ανθρώπους και για όλους τους θανάτους ανθρώπων λόγω ιών της ΓΠ. Αν και υπάρχουν στοιχεία για μετάδοση στους ανθρώπους ιών ΓΠΧΠ του τύπου Η9 από τους χοίρους και τα πουλερικά, η πραγματική απειλή για την ανθρώπινη υγεία από αυτόν τον τύπο του ιού παραμένει ασαφής.

1.4

Οι ανεξέλεγκτες εστίες γρίπης των πτηνών είναι δυνατόν να οδηγήσουν στην εμφάνιση ενός ιού πλήρως προσαρμοσμένου στον άνθρωπο και να καταλήξουν σε πανδημία γρίπης με καταστροφικές υγειονομικές και κοινωνικοοικονομικές συνέπειες για τον κόσμο.

2.   Κύρια σημεία του εγγράφου της Επιτροπής

2.1

Η πρώτη υποβληθείσα πρόταση αποσκοπεί στην κατάργηση της οδηγίας 92/40/ΕΟΚ για τη γρίπη των πτηνών και την αντικατάστασή της με μια νέα οδηγία, η οποία θα επικαιροποιεί τις υφιστάμενες διατάξεις.

2.2

Η πρόταση περιλαμβάνει μία αλλαγή του ορισμού της γρίπης των πτηνών, έτσι ώστε να καλύπτει, εκτός από τους ιούς ΓΠΥΠ, και τους ιούς ΓΠΧΠ. Τα μέτρα καταπολέμησης, ωστόσο, διαφέρουν, ανάλογα με τους διαφορετικούς κινδύνους που εγκυμονούν τα δύο είδη ιών.

2.3

Η πρόταση θεσπίζει υποχρεωτικά μέτρα παρακολούθησης και καταπολέμησης για τους ιούς ΓΠΧΠ. Προτείνεται να υποχρεούνται τα κράτη μέλη να υποβάλλουν στην Επιτροπή για έγκριση προγράμματα παρακολούθησης για την έγκαιρη ανίχνευση των ιών ΓΠΧΠ, ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν ταχέως τα μέτρα για τον έλεγχο της νόσου και να αποτραπεί η μετάλλαξη των ιών ΓΠΧΠ σε ΓΠΥΠ.

2.4

Σε περίπτωση θετικής ανίχνευσης ιών ΓΠΧΠ, προτείνεται να λαμβάνονται αμέσως μέτρα καταπολέμησης, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής της ελεγχόμενης σφαγής όταν οι κίνδυνοι κρίνονται αμελητέοι. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, και η πλήρης εξολόθρευση των εκμεταλλεύσεων ως μέτρο ελέγχου, όποτε θεωρείται σκόπιμη.

2.5

Προβλέπονται νέες και ευέλικτες διατάξεις για τον εμβολιασμό των πουλερικών και άλλων πτηνών, οι οποίες περιλαμβάνουν τη δυνατότητα τόσο «επείγοντος» όσο και «προληπτικού» εμβολιασμού.

2.6

Προτείνεται να συμπεριληφθούν στις διατάξεις για τον έλεγχο τόσο της ΓΠΧΠ όσο και της ΓΠΥΠ και τα άλλα οικόσιτα πτηνά πέραν των πουλερικών, όπως εκείνα που φιλοξενούνται σε ζωολογικούς κήπους. Προτείνεται, ωστόσο, να επαφίεται στα κράτη μέλη να αποφασίζουν αν θα υιοθετήσουν προσέγγιση εμβολιασμού ή εξολόθρευσης, βάσει αναλύσεως του κινδύνου.

2.7

Προτείνονται διατάξεις σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των κτηνιατρικών αρχών και των αρχών δημόσιας υγείας σε περιπτώσεις ανίχνευσης ΓΠ, με σκοπό την προστασία της δημόσιας υγείας.

2.8

Προτείνεται μια διάταξη σχετικά με την καθιέρωση ταχείας διαδικασίας λήψης αποφάσεων μέσω των διαδικασιών της επιτροπολογίας.

2.9

Προτείνεται, μέσω μιας τροποποίησης της δεύτερης υποβαλλόμενης πρότασης, να καθιερωθεί η δυνατότητα χορήγησης κοινοτικής χρηματοδοτικής συνδρομής και για τα μέτρα εξάλειψης που εφαρμόζονται από τα κράτη μέλη με σκοπό την καταπολέμηση των ιών ΓΠΧΠ.

2.10

Προτείνεται επίσης να εξετάσει η Επιτροπή τη δυνατότητα δημιουργίας τράπεζας εμβολίων κατά της γρίπης των πτηνών.

3.   Γενικές παρατηρήσεις

3.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί αυτή την πρόταση, διότι αποτελεί σημαντική απάντηση στα αυξανόμενα κρούσματα γρίπης των πτηνών, στην παρουσία του ιού σε άγρια πτηνά, στη πείρα που έχει αποκτηθεί από τη διαχείριση των εστιών και στις νέες γνώσεις σχετικά με την ικανότητα μετάλλαξης του ιού της γρίπης, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλής παθολογικότητας τύπου του.

3.2

Η ΕΟΚΕ έχει επίσης πλήρη επίγνωση του δυνητικού κινδύνου για την υγεία των ανθρώπων των ζώων, αν δεν ληφθούν νέα μέτρα για την καταπολέμηση της νόσου.

3.3

Η ΕΟΚΕ θεωρεί τον νέο ορισμό της γρίπης των πτηνών και την απαίτηση παρακολούθησης και ελέγχου της ΓΠΧΠ σημαντικό βήμα στη μάχη κατά του ιού της ΓΠ και των δυνητικών αρνητικών του επιπτώσεων.

3.4

Η ΕΟΚΕ δέχεται την αρνητική αντίδραση του κοινού σε μια πολιτική μαζικής σφαγής των πτηνών ως μοναδικού μέσου για την καταπολέμηση της γρίπης των πτηνών.

3.5

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τις γνώσεις που έχουν αποκτηθεί σε σχέση με τον εμβολιασμό και επικροτεί την καθιέρωση πολιτικής επείγοντα και προληπτικού εφοδιασμού ως πρόσθετου εργαλείου για τον έλεγχο της γρίπης των πτηνών.

3.6

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση που αφορά την υποχρεωτική κοινοποίηση της γρίπης των πτηνών στις αρχές δημόσιας υγείας.

4.   Ειδικές παρατηρήσεις

4.1

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τους δυνητικούς κινδύνους για την υγεία των ζώων, ιδίως ως συνέπεια των νέων συνόρων της ΕΕ μετά τη διεύρυνση· συνιστά, συνεπώς, να διαθέσει η Επιτροπή επαρκείς πόρους για την παρακολούθηση και τον έλεγχο της μεταφοράς των σχετικών οδηγιών στο εθνικό δίκαιο και της εφαρμογής τους.

4.2

Η ΕΟΚΕ αντιλαμβάνεται τις διεθνείς διαστάσεις της γρίπης των πτηνών και ζητεί από την Επιτροπή να επιδιώξει ισοδύναμο επίπεδο ελέγχου της γρίπης των πτηνών σε όλο τον κόσμο.

4.3

Αν και η ΕΟΚΕ επικροτεί την προβλεπόμενη χρηματοδοτική συνδρομή και τη συμβολή της ΕΕ όταν ως μέσο ελέγχου της ΓΠΧΠ χρησιμοποιείται η εξολόθρευση, προτείνει εντούτοις να αυξηθεί το ποσοστό αντιστάθμισης από 30 % σε 50 %.

5.   Συμπεράσματα

5.1

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για την καλύτερη προστασία της υγείας των ζώων και των ανθρώπων από τον ταχέως μεταλλασσόμενο και μεταβαλλόμενο ιό της γρίπης των πτηνών.

Βρυξέλλες, 28 Σεπτεμβρίου 2005.

Η Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Anne-Marie SIGMUND