5.7.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 164/48


Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για

την «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο» και για την

«πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση κοινοτικού προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική αλληλεγγύη — PROGRESS»

(2005/C 164/05)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (COM(2004) 493 τελικό — 2004/0165 (COD)),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση κοινοτικού προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική αλληλεγγύη — PROGRESS (COM(2004) 488 τελικό — 2004/0158 (COD)),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση της Επιτροπής της 15ης Ιουλίου 2004 να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για το θέμα αυτό, σύμφωνα με το άρθρο 265, παράγραφος 1, και το άρθρο 148 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την απόφαση του Προέδρου της, της 5ης Απριλίου 2004, να αναθέσει την επεξεργασία γνωμοδότησης σχετικά με το θέμα αυτό στην επιτροπή «Οικονομική και Κοινωνική Πολιτική»,

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την Ανακοίνωση της Επιτροπής — Τρίτη έκθεση για την Οικονομική και Κοινωνική Συνοχή (COM (2004) 107 τελικό),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για την Τρίτη έκθεση για την Οικονομική και Κοινωνική Συνοχή (CdR 120/2004 fin),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το έγγραφο «Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση: Μία Λευκή Βίβλος» (COM (2001) 428 τελικό),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για το έγγραφο «Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση: Μία λευκή Βίβλος» (CdR 103/2001 τελικό),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (COM (98) 131 τελικό),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για την «Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο» (CdR 155/1998 fin) (1),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τη γνωμοδότησή της για τις «Νέες μορφές Διακυβέρνησης: Ευρώπη, πλαίσιο πρωτοβουλίας των πολιτών» (CdR 182/2000 τελικό),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ την Ανακοίνωση της Επιτροπής: «Διάλογος με τις ενώσεις φορέων τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης σχετικά με τη διαμόρφωση των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης» (COM (2003) 811 τελικό),

ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ το σχέδιο γνωμοδότησής της (CdR 240/2004 rev. 2) που υιοθέτησε στις 8 Δεκεμβρίου 2004 η επιτροπή «Οικονομική και Κοινωνική Πολιτική», (εισηγήτρια: η κ. Paz Fernandez Felgueroso, Δήμαρχος-Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου της Gijón (ES — PES)),

κατά την 58η σύνοδο Ολομέλειας της 23ης και 24ης Φεβρουαρίου 2005 (συνεδρίασης της 23ης Φεβρουαρίου) υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1.   Παρατηρήσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.1

υπογραμμίζει ότι ο υπό εξέταση κανονισμός αποτελεί μέρος ενός συνόλου κανονισμών που αφορούν τα διαρθρωτικά ταμεία και που υποβλήθηκαν μαζί με άλλες νομοθετικές προτάσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 14 Ιουλίου 2004. Ο κανονισμός θεσπίζει τις γενικές διατάξεις που διέπουν το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (στο εξής «το Ταμείο» ή «το ΕΚΤ») στο σύνολό του και καθορίζει τη φύση των δραστηριοτήτων που μπορεί να χρηματοδοτεί το Ταμείο στο πλαίσιο των στόχων της σύγκλισης και της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και της απασχόλησης. Επιπλέον, περιέχει και άλλες διατάξεις οριζόντιου χαρακτήρα που αφορούν τις δράσεις που θα δρομολογηθούν από το Ταμείο·

1.2

τονίζει ότι το Ταμείο διαδραμάτισε έως σήμερα σημαντικό χρηματοδοτικό ρόλο στην πολιτική της απασχόλησης, με αποτέλεσμα τη συνεχή αύξηση των θέσεων απασχόλησης. Επιπλέον, το Ταμείο υπήρξε αφορμή για την ιδιαίτερα αξιοσημείωτη χάραξη ενεργών πολιτικών στον τομέα της απασχόλησης σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Η σχέση του με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Απασχόληση (ΕΣΑ) κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού απέφερε γόνιμα αποτελέσματα στον τομέα αυτό. Η Επιτροπή των Περιφερειών ευελπιστεί ότι η σχέση του με τη στρατηγική της Λισσαβόνας θα είναι επίσης θετική·

1.3

τονίζει ότι κύρια αποστολή του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου είναι η ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής με παράλληλη υποστήριξη των πολιτικών των κρατών μελών με στόχο την επίτευξη πλήρους απασχόλησης, τη βελτίωση της ποιότητας και της παραγωγικότητας της απασχόλησης, καθώς και την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και τη μείωση των διαφορών στην απασχόληση σε περιφερειακό επίπεδο, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές και τις συστάσεις που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Απασχόληση, η οποία αναθεωρήθηκε το 2003 προκειμένου να προσαρμοσθεί στη στρατηγική της Λισσαβόνας και να συμβαδίζει περισσότερο με την πολιτική οικονομικής και κοινωνικής συνοχής·

1.4

διαπιστώνει κάποιον βαθμό ασάφειας και αοριστίας στη διατύπωση της εξεταζόμενης πρότασης κανονισμού. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι αναγκαίο να συσχετισθεί ο κανονισμός με άλλες νομοθετικές πράξεις που δεν αποτελούν αντικείμενο εξέτασης της παρούσας γνωμοδότησης, για να καταστεί σαφής η πραγματική εμβέλειά του, όπως για παράδειγμα η προβλεπόμενη χρηματοδότηση για τις δράσεις που περιλαμβάνονται στον κανονισμό ή που συνδέονται με τον σχεδιασμό της εταιρικής σχέσης, γεγονός που θα αυξήσει τον αντίκτυπο του κανονισμού·

1.5

δηλώνει ρητά τον προβληματισμό της για τον ρόλο που αποδίδεται στα κράτη μέλη και στις διαχειριστικές αρχές όσον αφορά την εποπτεία της επίτευξης των στόχων του Ταμείου, χωρίς να γίνεται καμία αναφορά στους οργανισμούς περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση των εταιρικών αυτών σχέσεων· επιθυμεί να υπενθυμίσει την αναγκαιότητα μεγαλύτερης και καλύτερης συμμετοχής των περιφερειών και των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης κατά τον καθορισμό, τον προγραμματισμό και την υλοποίηση των μέτρων του Ταμείου, σύμφωνα πάντα με την αρχή της επικουρικότητας, στα πλαίσια σεβασμού του θεσμικού συστήματος κάθε κράτους μέλους·

1.6

συνεκτιμά τους ισχυρισμούς που διατυπώνονται στην τρίτη έκθεση σχετικά με την οικονομική και κοινωνική συνοχή, στην οποία εξετάζεται το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού στην Ευρώπη και οι συνέπειες της κατάστασης αυτής στον κόσμο της εργασίας. Όπως προκύπτει από το προαναφερθέν έγγραφο και σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις, ο αριθμός των ατόμων ηλικίας 15 έως 64 ετών θα είναι κατά 10 % μικρότερος στην ΕΕ το 2025, με συνέπεια την αύξηση του αριθμού των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών. Αυτό σημαίνει ότι η γήρανση του πληθυσμού θα προκαλέσει τη σταδιακή μείωση του ενεργού πληθυσμού στην ΕΕ. Οι προοπτικές αυτές αναδεικνύουν την αναγκαιότητα διατήρησης της οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ και αύξησης του ποσοστού απασχόλησης με ταυτόχρονη μείωση της πρόωρης συνταξιοδότησης. Υπενθυμίζεται σχετικά η γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για την Ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα: «Αύξηση της απασχόλησης των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας και καθυστέρηση της εξόδου από την αγορά εργασίας» (που υιοθετήθηκε κατά την 56η σύνοδο ολομέλειας, που πραγματοποιήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2004)·

1.7

θεωρεί ότι ο μελλοντικός κανονισμός του Ταμείου πρέπει να συνδυάζει την εφαρμογή μίας πολιτικής διατήρησης της απασχολησιμότητας καθ' όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου και μετεκπαίδευσης των εργαζομένων ηλικίας άνω των 40 ετών, ανδρών και γυναικών, ευνοώντας την ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας, πράγμα που δεν προβλέπεται στην πρόταση κανονισμού. Η προώθηση της ενεργού γήρανσης και της σταδιακής συνταξιοδότησης πρέπει να γίνεται με κριτήριο τη βιωσιμότητα·

1.8

θεωρεί σκόπιμο να λαμβάνει υπόψη ο κανονισμός τα συγκεκριμένα προβλήματα οικονομικού και κοινωνικού χαρακτήρα που πλήττουν σήμερα τις περιφερειακές αστικές περιοχές σε σχέση με άλλες πιο ανεπτυγμένες περιοχές της Ευρώπης. Η κατάσταση αυτή μπορεί να διαιωνίσει τα προβλήματα πρόσβασης των πολιτών στις υπηρεσίες απασχόλησης· θεωρεί ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ποικιλομορφία των κοινωνικών προβλημάτων και να υπάρχει ανταπόκριση στις διαφορετικές απαιτήσεις των πόλεων της Ευρώπης·

1.9

επικροτεί την εξαγγελία του προγράμματος PROGRESS, κοινοτικού προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική αλληλεγγύη, ιδίως από τη στιγμή που δεν γίνεται καμία αναφορά στην κοινοτική πρωτοβουλία στην πρόταση κανονισμού. Η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά να εξετασθεί το ενδεχόμενο συμπερίληψης μίας αναφοράς στο πρόγραμμα αυτό στο κείμενο της πρότασης κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο·

1.10

σημειώνει με ικανοποίηση τη διάταξη που αφορά τη συνεκτικότητα και τη συμπληρωματικότητα στην πρόταση απόφασης του προγράμματος PROGRESS. Είναι απαραίτητο όλες οι δράσεις που χρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά ταμεία, και ειδικότερα οι δράσεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, να διέπονται από τις αρχές της συνεκτικότητας, της συμπληρωματικότητας και της επικέντρωσης·

1.11

υπενθυμίζει ότι, τον Ιούλιο του 2001, η Επιτροπή ενέκρινε τη Λευκή Βίβλο για τη διακυβέρνηση, στόχος της οποίας ήταν να κινηθεί η διαδικασία επεξεργασίας πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπενθυμίζει επίσης ότι στη διαδικασία αυτή θα συμμετέχει μεγαλύτερος αριθμός προσώπων και οργανώσεων κατά την κατάρτιση και την υλοποίηση των πολιτικών, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη διαφάνεια και ευθύνη όλων των συμμετεχόντων. Η αύξηση της συμμετοχής των περιφερειακών και τοπικών αρχών στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντικατοπτρίζει επίσης, σε ορισμένα κράτη μέλη, τον συναφή ρόλο των παραγόντων αυτών στην επεξεργασία πολιτικών και εκφράζει την αυξημένη ευθύνη τους και τη μεγαλύτερη εμπλοκή των πολιτών και των οργανώσεων της βάσης στις διαδικασίες της τοπικής δημοκρατίας. Θεωρεί ότι τα προαναφερθέντα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την ρύθμιση των διαρθρωτικών ταμείων και ειδικότερα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου·

1.12

παρατηρεί με ικανοποίηση τη συμπερίληψη στις διατάξεις της πρότασης κανονισμού της ρητής αναφοράς στην καινοτομία, πράγμα που συμφωνεί απόλυτα με τη φιλοσοφία της στρατηγικής της Λισσαβόνας, στην οποία υποστηρίζεται η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου έρευνας και καινοτομίας·

1.13

επικροτεί τη σχέση ανάμεσα στην πρόταση κανονισμού, την ΕΣΑ και τη στρατηγική της Λισσαβόνας, η οποία θα αποβεί προς όφελος της αποτελεσματικότητας των νομικών και οικονομικών μέσων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· εκφράζει τον προβληματισμό της για την αοριστία που παρατήρησε σε κάποιο από τα άρθρα της πρότασης που αφορά θέματα περιεχομένου αλλά και οικονομικά θέματα, αοριστία η οποία επισημαίνεται στην παρούσα γνωμοδότηση· θεωρεί, τέλος, ότι η αποσαφήνιση των διατάξεων θα αποβεί προς όφελος του μελλοντικού κανονισμού.

2.   Συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

2.1

επιθυμεί, κατά τον καθορισμό της αποστολής του ΕΚΤ, να προστεθεί στο άρθρο 2, παράγραφος 1, ρητή αναφορά στην υποστήριξη των πολιτικών των κρατών μελών που αφορούν την τήρηση της αρχής της Ισότητας Ευκαιριών, σύμφωνα με τη σημασία που αποδίδεται στην αρχή αυτή έτσι όπως αναφέρεται στο Άρθρο 2 της Συνθήκης της ΕΕ και στο άρθρο 1, παράγραφοι 2 και 3 της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, καθώς και στην απαγόρευση των διακρίσεων, όπως προβλέπεται στο άρθρο 21 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς δεν υπάρχει τέτοια μνεία στην πρόταση κανονισμού. Η Επιτροπή των Περιφερειών υπενθυμίζει ότι το μελλοντικό πρόγραμμα PROGRESS έχει έναν τομέα δραστηριότητας αφιερωμένο ειδικά στην εφαρμογή της αρχής της απαγόρευσης των διακρίσεων, και ως εκ τούτου συνιστά τη συμπερίληψη της εν λόγω αρχής στο κείμενο του κανονισμού·

2.2

συνιστά, μαζί με την αναφορά στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Απασχόληση, η πρόταση κανονισμού να περιέχει επίσης μία αναφορά στη στρατηγική της Λισσαβόνας στο ουσιαστικό μέρος των διατάξεών της, λαμβάνοντας υπόψη ότι βάσει αυτής η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε ως στρατηγικό στόχο να γίνει η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη οικονομία της γνώσης ανά την υφήλιο, ικανή για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή. Η Επιτροπή των Περιφερειών εκτιμά ότι οι δράσεις του Ταμείου πρέπει να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου αυτού·

2.3

θεωρεί ότι οι οργανισμοί τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης πρέπει να συμμετέχουν στην ανάπτυξη και στην υλοποίηση των ετήσιων κατευθυντήριων γραμμών για την απασχόληση. Καθώς οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές παρέχουν το ιδανικό πλαίσιο για τη χρησιμοποίηση του Ταμείου, καθορίζοντας τις προτεραιότητες της χρήσης του, οι οργανισμοί τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης πρέπει να συνεισφέρουν την άποψή τους και να συμμετέχουν πλήρως στον καθορισμό των εν λόγω προτεραιοτήτων. Η πτυχή αυτή, η οποία περιέχεται στη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για την πρόταση κανονισμού (ΕΚ) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο — που υιοθετήθηκε κατά την 26η σύνοδο ολομέλειας της 18ης και 19ης Νοεμβρίου 1998 — είναι ένας στόχος στον οποίο θα επιμείνει η Επιτροπή των Περιφερειών κατά τη νέα περίοδο προγραμματισμού 2007-2013·

2.4

συνιστά οι δραστηριότητες που αφορούν την κατάρτιση και την εκπαίδευση και εμφανίζονται κυρίως στο πλαίσιο του στόχου της σύγκλισης να επεκταθούν στον στόχο της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και απασχόλησης με πιο συγκεκριμένο τρόπο· επιπλέον, συνιστά να περιληφθεί η διά βίου εκπαίδευση στις συγκεκριμένες δραστηριότητες στον τομέα της κατάρτισης·

2.5

συνιστά να περιληφθεί στο άρθρο 3 μία ρητή αναφορά στο γεγονός ότι το σύνολο των δράσεων που θα αναληφθούν με βάση το άρθρο αυτό θα έχει στόχο την εξίσωση της θέσης γυναικών και ανδρών, καθώς και των νέων, δεδομένου ότι το ποσοστό ανεργίας των νέων στην ευρωζώνη είναι σχεδόν διπλάσιο από αυτό της γενικής ανεργίας, καθώς και στην κατηγορία των ανέργων ηλικίας άνω των 40 ετών, ανδρών και γυναικών, οι οποίοι λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους διατρέχουν τον κίνδυνο του αποκλεισμού από την απασχόληση, επιπλέον των κατηγοριών που ήδη αναφέρονται στην πρόταση: εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας και με λιγοστά προσόντα· αιτούντες εργασία και ανενεργά άτομα· διακινούμενοι εργαζόμενοι και άτομα με ειδικές ανάγκες· επισημαίνει ως θετικό στοιχείο την προσέγγιση της πρόληψης όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση για την καταπολέμηση της ανεργίας·

2.6

επιθυμεί να επισημάνει, ως προς τις προτεραιότητες που θα αποτελέσουν αντικείμενο επιδότησης και που προβλέπονται στο άρθρο 3, τα μέτρα για τη συνεχή κατάρτιση, τη διά βίου εκπαίδευση και την κατάρτιση στον τομέα των νέων τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας· θεωρεί θετικό να συγκαταλέγονται στις προτεραιότητες η επέκταση και η προώθηση των επενδύσεων στο ανθρώπινο κεφάλαιο, λόγω της επίδρασής τους στον τομέα της εργασίας. Και οι δύο συμφωνούν με τη στρατηγική της Λισσαβόνας. Επισημαίνει επίσης τα μέτρα που αφορούν τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών απασχόλησης, τη γλωσσική κατάρτιση, καθώς και την αναφορά στην κοινωνική οικονομία. Όσον αφορά τις υπηρεσίες απασχόλησης, συνιστά να περιληφθεί στο άρθρο ο συντονισμός με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης. Η Επιτροπή των Περιφερειών προτείνει επίσης να δρομολογηθούν συγκεκριμένες δράσεις με στόχο να ευνοηθούν οι γυναίκες στην ανάληψη υπεύθυνων θέσεων εργασίας·

2.7

συνιστά η αύξηση σε 10 % κατ' ανώτατο όριο του πεδίου εφαρμογής, έτσι όπως αναφέρεται στο άρθρο 3, παράγραφος 4 του Σχεδίου Κανονισμού για το ΕΚΤ, σχετικά με την προτεραιότητα της κοινωνικής ένταξης (προτεραιότητα γ), να ισχύει κατά τον ίδιο τρόπο και για την υλοποίηση της προτεραιότητας της τόνωσης της πρόσβασης στην απασχόληση (προτεραιότητα β)·

2.8

προτείνει, γενικά, να βελτιωθούν η επιλογή των όρων και η διατύπωση του άρθρου 3 της πρότασης κανονισμού, καθώς ενδέχεται να προκύψουν προβλήματα ερμηνείας στην απόδοσή τους στις διάφορες γλώσσες, κυρίως υπό τις παρούσες συνθήκες μετά την προσχώρηση δέκα νέων κρατών μελών και τη συνακόλουθη ένταξη εννέα νέων γλωσσών στο κοινοτικό κεκτημένο. Η παρατήρηση αυτή μπορεί να επεκταθεί στο σύνολο των διατάξεων της πρότασης κανονισμού·

2.9

παρατηρεί ότι η πρόταση κανονισμού για το Ταμείο τονίζει τον ρόλο των κρατών μελών και των διαχειριστικών αρχών ως παραγόντων που πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι δράσεις που υποστηρίζονται από το Ταμείο είναι συνεκτικές με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση· επομένως, κρίνει σκόπιμο να αποσαφηνισθεί περαιτέρω ο ρόλος των οργανισμών περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης ως παραγόντων που πρέπει επίσης να συμβάλουν στη συνεκτικότητα των δραστηριοτήτων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο, κυρίως όταν οι συγκεκριμένες δράσεις υλοποιούνται στο επίπεδο της περιφερειακής και τοπικής διακυβέρνησης· θεωρεί ότι, σε ό,τι αφορά την αναγκαιότητα συνεκτικότητας και επικέντρωσης, που αναγνωρίζεται στο άρθρο 4 της υπό εξέταση πρότασης κανονισμού, πρέπει να συνεκτιμηθούν οι συνέπειές της ως προς την κοινωνική συνοχή·

2.10

θεωρεί θετική την απαρίθμηση των τομέων στους οποίους πρέπει να επικεντρώσουν τις δραστηριότητές τους οι δράσεις του Ταμείου και την αναφορά των σημαντικότερων προβλημάτων των περιφερειών και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, συμπεριλαμβανομένων των υποβαθμισμένων αστικών περιοχών, των αγροτικών περιοχών σε παρακμή και των περιοχών που εξαρτώνται από την αλιεία· προτείνει να γίνει επίσης σαφής αναφορά στο άρθρο 4 στις «βιομηχανικές περιοχές σε κρίση», καθώς στον τομέα αυτό η παρέμβαση δράσεων χρηματοδοτούμενων από το Ταμείο μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη μεγαλύτερης κοινωνικής συνοχής σε περιόδους εξαιρετικά δύσκολες για τον πληθυσμό, και ειδικότερα για τις γυναίκες·

2.11

θεωρεί θετική την αναφορά στους οργανισμούς περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης στις πτυχές που αφορούν τη διακυβέρνηση και τη συνεργασία· ωστόσο, εκτιμά ότι οι οργανισμοί περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης, ανάλογα με τη θεσμικά χαρακτηριστικά κάθε κράτους μέλους, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό των δράσεων που θα χρηματοδοτούνται από το Ταμείο, καθώς, όπως ανέφερε η Επιτροπή των Περιφερειών στη γνωμοδότησή της που υιοθετήθηκε στην 36η σύνοδο ολομέλειας στις 14 Δεκεμβρίου 2000 με τίτλο «Νέες μορφές διακυβέρνησης: Ευρώπη, πλαίσιο πρωτοβουλίας των πολιτών», ορισμένα θέματα, όπως η δημιουργία θέσεων απασχόλησης ή η κοινωνική ένταξη και συνοχή, δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν με επιτυχία σε ένα μόνον επίπεδο, αλλά απαιτούν τη συμβολή όλων, σύμφωνα με τις αρχές της εγγύτητας και της αναλογικότητας. Θεωρεί σκόπιμο, ένα μέρος των δράσεων που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του Ταμείου να τελεί υπό τη διαχείριση περιφερειακών και τοπικών φορέων. Με τον τρόπο αυτό θα διευκολυνθεί η επίτευξη των στόχων του σχετικού άρθρου·

2.12

θεωρεί θετική την αναφορά στην αναγκαιότητα συμμετοχής των διαφόρων κοινωνικών εταίρων και διαβούλευσης με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις κατά τον προγραμματισμό, την υλοποίηση και τον έλεγχο των δράσεων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο, στο κατάλληλο περιφερειακό επίπεδο· ωστόσο, παρατηρεί ότι η πρόταση κανονισμού είναι ασαφής, και για τον λόγο αυτό ζητεί τη βελτίωση του άρθρου 5 ως προς το σημείο αυτό· συνιστά να συγκεκριμενοποιηθούν τόσο το είδος των οργανώσεων που θα λαμβάνονται υπόψη στο θέμα αυτό, για παράδειγμα οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτών, όσο και το ιδανικό επίπεδο και εύρος της διαβούλευσης. Στην πράξη, η αοριστία μπορεί να οδηγήσει το συγκεκριμένο άρθρο σε αχρησία, και η Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει την ανησυχία της για το ενδεχόμενο αυτό. Η Επιτροπή των Περιφερειών επιθυμεί να υπενθυμίσει τη δημοσίευση από την Επιτροπή της ανακοίνωσης με τίτλο «Διάλογος με τις ενώσεις φορέων τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης σχετικά με τη διαμόρφωση των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης», της 19ης Δεκεμβρίου 2003, γενικός στόχος της οποίας ήταν να παράσχει τη δυνατότητα στους τοπικούς φορείς, μέσω των οργανώσεών τους, να εκδηλώσουν ενδιαφέρον και να συμβάλουν στην εφαρμογή των ευρωπαϊκών πολιτικών·

2.13

θεωρεί θετική τη συμπερίληψη οριζόντιων πτυχών στις διατάξεις της υπό εξέταση πρότασης κανονισμού όσον αφορά την ισότητα των φύλων. Τα κράτη μέλη και οι διαχειριστικές αρχές πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα λειτουργικά προγράμματα περιλαμβάνουν περιγραφή του τρόπου προώθησης της ισότητας των φύλων στον προγραμματισμό, την υλοποίηση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση. Η Επιτροπή των Περιφερειών εκτιμά ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές μπορούν να συνεισφέρουν στον τομέα αυτό χάρη στην πείρα που απέκτησαν κατά την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006, και για τον λόγο αυτό συνιστά να περιληφθεί μία αναφορά στις εν λόγω αρχές στο άρθρο 6·

2.14

εκτιμά ότι οι δράσεις που θα χρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ πρέπει να διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην εφαρμογή της οδηγίας 2002/73 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Σεπτεμβρίου 2002 περί της εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση, στην επαγγελματική εκπαίδευση και προώθηση και τις συνθήκες εργασίας· θεωρεί θετικό το γεγονός ότι το μελλοντικό πρόγραμμα PROGRESS περιλαμβάνει στους τομείς δραστηριότητάς του την ισότητα των φύλων·

2.15

συνιστά να αποσαφηνισθεί η σημασία της λέξης «περιγραφή» που εμφανίζεται στο άρθρο 6 της πρότασης κανονισμού, καθώς θεωρεί ότι θα ήταν σκόπιμο ο κανονισμός να μην περιλαμβάνει μόνον την περιγραφή του τρόπου προώθησης της ισότητας των φύλων, αλλά και τις κατευθυντήριες γραμμές για την κατάλληλη υλοποίησή της. Για τους λόγους αυτούς, η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά την εμβάθυνση του περιεχομένου της εν λόγω διάταξης·

2.16

εκφράζει τον προβληματισμό της για την πλήρη απουσία αναφορών στο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, δεδομένου ότι είναι ακριβώς το επίπεδο στον οποίο μπορούν να εντοπισθούν ευκολότερα οι ανάγκες καινοτομίας που προβλέπονται στο άρθρο 7. Η σαφής γνώση της αρχικής αυτής κατάστασης θα συνδράμει τις δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας. Ανάλογα με την εγγύτητά τους, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης εντοπίζουν τις καινοτόμους δραστηριότητες και μπορούν να τις προωθήσουν με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, καθιστώντας έτσι δυνατή την καλύτερη ανάπτυξη των αποτελεσματικών δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο·

2.17

παρατηρεί με ανησυχία την κατάργηση των «καινοτόμων δράσεων», οι οποίες συνέβαλαν στην υλοποίηση σημαντικών πιλοτικών σχεδίων με αντίκτυπο στους τομείς της αγοράς εργασίας, της απασχόλησης και της επαγγελματικής κατάρτισης· κρίνει σκόπιμη τη διατήρηση ενός μέσου για την καινοτομία που δεν θα αφομοιωθεί στο γενικό πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Ταμείου, θα διατηρεί μία ενότητα δράσης με τη στήριξη και την ώθηση της Κοινότητας, και θα επιτρέπει να συνεχισθεί ο πειραματισμός με νέες μεθόδους στους τομείς της απασχόλησης, των εργαζομένων, ανδρών και γυναικών, της κοινωνικής ένταξης και των περιφερειακών ανισοτήτων·

2.18

θεωρεί θετικό το γεγονός ότι η πρόταση κανονισμού για το Ταμείο περιλαμβάνει μία ειδική παράγραφο για τη διεθνική συνεργασία στο άρθρο 8, γεγονός που σημαίνει μεγαλύτερη αναγνώριση της περιφερειακής πραγματικότητας· συνιστά τα μέσα εδαφικής συνεργασίας να προωθούν την οικοδόμηση και την ενίσχυση των αστικών δικτύων και τον πολλαπλασιασμό των εμπειριών συνεργασίας μεταξύ δήμων και μεταξύ περιφερειών, όπως επισήμανε η Επιτροπή των Περιφερειών στη γνωμοδότησή της για την τρίτη έκθεση για την οικονομική και κοινωνική συνοχή που υιοθετήθηκε κατά την 55η σύνοδο ολομέλειας της 16ης Ιουνίου 2004·

2.19

εκφράζει τον προβληματισμό της για την απουσία κάθε αναφοράς στο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στο άρθρο 8 που αφορά τη διεθνική συνεργασία, κυρίως εάν ληφθούν υπόψη οι συσσωρευμένες εμπειρίες κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού στο πλαίσιο της κοινοτικής πρωτοβουλίας INTERREG, η διαχείριση της οποίας ανατέθηκε στις περιφέρειες μέσω διαχειριστικών αρχών αυτόνομων και διαφορετικών από τις εθνικές· συνιστά να διασαφηνιστεί περαιτέρω το άρθρο αυτό προσδιορίζοντας τους τρόπους παρέμβασης, τη χρηματοδότηση των δράσεων και τον συγκεκριμένο ρόλο των περιφερειών και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης·

2.20

παρατηρεί με ικανοποίηση τη συμπερίληψη στην πρόταση κανονισμού της διάταξης στην οποία ορίζεται ότι η Επιτροπή προωθεί την ανταλλαγή εμπειριών, τις δραστηριότητες ευαισθητοποίησης, τα σεμινάρια, τα δίκτυα για τον προσδιορισμό και τη διάδοση ορθών πρακτικών και την ενίσχυση της αλληλοεκπαίδευσης, με σκοπό τη βελτίωση της συμβολής του Ταμείου στους κοινοτικούς στόχους της απασχόλησης και της κοινωνικής ένταξης· εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η πρόταση κανονισμού δεν είναι πιο σαφής όσον αφορά τη χρηματοδότηση που θα διατεθεί για την τεχνική βοήθεια και τον συντονισμό μεταξύ αυτής και του συνόλου των προγραμμάτων που θα αναπτυχθούν κατά την επόμενη περίοδο προγραμματισμού· για όλους αυτούς τους λόγους, ζητεί την περαιτέρω αποσαφήνιση του εν λόγω άρθρου·

2.21

θεωρεί θετική τη συμπερίληψη ενός άρθρου για την εκπόνηση ετήσιων εκθέσεων και τελικής έκθεσης που θα συγκεντρώνει το περιεχόμενο αυτών· θεωρεί ότι στις εκθέσεις αυτές πρέπει να περιλαμβάνονται επίσης οι μορφές συμμετοχής και διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους και τους εκπροσώπους των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ)·

2.22

εκφράζει τον προβληματισμό της για την ασάφεια ορισμένων από τις παραγράφους του άρθρου που αφορά την επιλεξιμότητα των δαπανών· εισάγεται η έννοια των «έμμεσων δαπανών» μίας δραστηριότητας, η δήλωση των οποίων επιτρέπεται έως το μέγιστο ποσοστό του 20 % των άμεσων δαπανών της δραστηριότητας, σύμφωνα με κριτήρια που δεν διευκρινίζονται· συνιστά τη σαφέστερη τελική διατύπωση της διάταξης αυτής στο σύνολό της, καθώς η έλλειψη σαφήνειας στα ζητήματα αυτά έχει ως αποτέλεσμα την πολυπλοκότητα της διαχείρισης και την αναποτελεσματικότητα των δαπανών, γεγονός που αντιβαίνει προς την αρχή της ορθής δημοσιονομικής διαχείρισης, απαίτηση που υπενθυμίζει συνεχώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Βρυξέλλες, 23 Φεβρουαρίου 2005

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Peter STRAUB


(1)  ΕΕ C 51, 22.2.1999, σελ. 48