ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 251, παράγραφος 2, της Συνθήκης ΕΚ σχετικά με την κοινή θέση του Συμβουλίου για την έκδοση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση, για έβδομη φορά, της οδηγίας 76/768/EΟΚ περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών των αναφερομένων στα καλλυντικά προϊόντα

2000/0077 (COD)

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 251, παράγραφος 2, της Συνθήκης ΕΚ σχετικά με την κοινή θέση του Συμβουλίου για την έκδοση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση, για έβδομη φορά, της οδηγίας 76/768/EΟΚ περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών των αναφερομένων στα καλλυντικά προϊόντα

1. ιστορικο

- Η προαναφερόμενη πρόταση [COM(2000) 189 τελικό] εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 5 Απριλίου 2000 και, στη συνέχεια, διαβιβάστηκε στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

- Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την πρόταση με τροπολογίες κατά την πρώτη ανάγνωση στις 3 Απριλίου 2001.

- Η τροποποιημένη πρόταση της Επιτροπής [COM(2001) 697 τελικό] εγκρίθηκε στις 22 Noεμβρίου 2001 και, στη συνέχεια, διαβιβάστηκε στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

- Το Συμβούλιο κατέληξε σε πολιτική συμφωνία με πλειοψηφία στις 26 Νοεμβρίου 2001 και εξέδωσε την κοινή του θέση στις 14 Φεβρουαρίου 2002.

- Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή εξέδωσε τη γνωμοδότησή της στις 20 Σεπτεμβρίου 2000.

2. στοχοσ τησ οδηγιασ

Ο κύριος στόχος της αρχικής πρότασης ήταν η οριστική διευθέτηση του ζητήματος των δοκιμών σε ζώα στον τομέα των καλλυντικών. Τα κύρια στοιχεία της αρχικής πρότασης ήταν η θέσπιση μόνιμης και οριστικής απαγόρευσης όσον αφορά τη διενέργεια δοκιμών σε ζώα για τελικά καλλυντικά προϊόντα και η μεταστροφή από την απαγόρευση της εμπορίας καλλυντικών που περιέχουν συστατικά τα οποία έχουν δοκιμαστεί σε ζώα στην απαγόρευση της διενέργειας δοκιμών σε ζώα στην ΕΕ για τα συστατικά που χρησιμοποιούνται σε καλλυντικά προϊόντα, σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ. Η εν λόγω απαγόρευση προβλεπόταν να τεθεί σε εφαρμογή τρία έτη μετά την ημερομηνία ενάρξεως ισχύος της προτεινόμενης οδηγίας. Εν τούτοις, η ημερομηνία αυτή θα μπορούσε να μετατεθεί για διάστημα όχι μεγαλύτερο των δύο ετών, αν δεν είχε επιτελεστεί επαρκής πρόοδος στην ανάπτυξη ικανοποιητικών μεθόδων υποκατάστασης των επιστημονικώς επικυρωμένων δοκιμών σε ζώα.

3. παρατηρησεισ για την κοινη θεση

3.1. Γενικά

Η κοινή θέση του Συμβουλίου ανταποκρίνεται στην τροποποιημένη πρόταση της Επιτροπής, ιδίως όσον αφορά τις διατάξεις για βελτίωση της προστασίας της υγείας και των καταναλωτών. Ωστόσο, όσον αφορά το ζήτημα των δοκιμών σε ζώα, το Συμβούλιο τροποποίησε την πρόταση της Επιτροπής.

3.2. Τύχη των τροπολογιών

Από τις 31 τροπολογίες που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Επιτροπή δέχθηκε κατ' αρχήν 14 τροπολογίες και μέρος 7 άλλων τροπολογιών.

Η Επιτροπή δέχθηκε τις τροπολογίες που αποσκοπούν στην καλύτερη προστασία της υγείας και των καταναλωτών, μέσω της καλύτερης πληροφόρησης των καταναλωτών, της βελτίωσης των απαιτήσεων ασφαλείας για ορισμένες κατηγορίες προϊόντων, όπως τα προϊόντα που προορίζονται για παιδιά και τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής, καθώς επίσης μέσω της απαίτησης για πρόβλεψη ημερομηνίας ελάχιστης καταλληλότητας για όλα τα καλλυντικά προϊόντα ή μέσω της θέσπισης ενός συστήματος επισήμανσης για τα αλλεργιογόνα αρωματικά συστατικά.

Αντίθετα, αν και συμμερίζεται το στόχο για μείωση του πόνου τον οποίο αισθάνονται τα ζώα κατά τη διάρκεια των δοκιμών, η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να δεχθεί τροπολογίες αντίθετες προς τον πρωταρχικό της στόχο, που είναι η εξασφάλιση, για τους ευρωπαίους πολίτες, του υψηλότερου δυνατού επιπέδου ασφαλείας και η τήρηση των διεθνών δεσμεύσεών της. Απέρριψε την τροπολογία που προέβλεπε την επανεισαγωγή της απαγορεύσεως εμπορίας, διότι μια τέτοια απαγόρευση δεν συνάδει με τους κανόνες του ΠΟΕ. Η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να δεχθεί τη μείωση της χρονικής προθεσμίας για την πλήρη απαγόρευση των δοκιμών στα συστατικά, δεδομένου ότι αντίκειται στο βασικό της στόχο, που είναι η προστασία των καταναλωτών και της δημόσιας υγείας.

3.3. Η κοινή θέση του Συμβουλίου

Η κοινή θέση του Συμβουλίου εγκρίθηκε με ειδική πλειοψηφία.

Η κοινή θέση του Συμβουλίου περιλαμβάνει τις περισσότερες τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αποσκοπούν στη βελτίωση της υγείας και της προστασίας των καταναλωτών, τροπολογίες οι οποίες περιέχονται ήδη στην τροποποιημένη πρόταση της Επιτροπής. Επιπροσθέτως, όπως ζήτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η κοινή θέση περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις για τις ουσίες που ταξινομούνται ως καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τοξικές για την αναπαραγωγή.

Όσον αφορά το ζήτημα των δοκιμών σε ζώα, το Συμβούλιο συμφωνεί με το στόχο της κατάργησης των δοκιμών στα ζώα το συντομότερο δυνατόν. Ωστόσο, η κοινή θέση υιοθετεί μια νέα προσέγγιση.

Όσον αφορά την απαγόρευση των δοκιμών για τα συστατικά στην ΕΕ, το Συμβούλιο απέρριψε την ιδέα της πρόβλεψης μιας οποιασδήποτε συγκεκριμένης καταληκτικής ημερομηνίας για την πλήρη εφαρμογή της, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο θα έθετε σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών. Η κοινή θέση προβλέπει μια προσέγγιση κατά στάδια, που βασίζεται στην αρχή των τριών στόχων (αντικατάσταση, βελτίωση και μείωση) και συνδέει την προοδευτική εφαρμογή μιας τέτοιας απαγόρευσης δοκιμών με τη διαθεσιμότητα εναλλακτικών μεθόδων, περιλαμβανομένων εκείνων οι οποίες μειώνουν τον αριθμό των χρησιμοποιούμενων ζώων ή τον πόνο και την ταλαιπωρία τους. Επιπροσθέτως, ενισχύει το κανονιστικό πλαίσιο προκειμένου να διασφαλίσει την έμπρακτη χρήση επιστημονικώς επικυρωμένων εναλλακτικών μεθόδων, όταν υπάρχουν.

Όσον αφορά την απαγόρευση εμπορίας, η κοινή θέση προβλέπει την απαγόρευση εμπορίας των καλλυντικών προϊόντων όταν το τελικό προϊόν ή τα συστατικά του έχουν αποτελέσει αντικείμενο δοκιμών σε ζώα, αλλά συνδέει την προοδευτική εφαρμογή της απαγόρευσης αυτής με την ύπαρξη εναλλακτικών μεθόδων δοκιμής, αποδεκτών σε διεθνές επίπεδο στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ, ούτως ώστε να ενισχυθεί ο πολυμερής χαρακτήρας του μέτρου.

3.4 Άποψη της Επιτροπής για την κοινή θέση

Όσον αφορά την απαγόρευση δοκιμών για τα συστατικά στην ΕΕ, που συνδέεται με τη διαθεσιμότητα εναλλακτικών μεθόδων χωρίς να προβλέπεται οποιαδήποτε συγκεκριμένη καταληκτική ημερομηνία, η Επιτροπή αποδέχεται τη λύση αυτή, η οποία ενισχύει ουσιαστικά την ευζωία των ζώων, διαφυλάσσοντας συγχρόνως την υγεία των καταναλωτών. Η βελτίωση αυτή δεν μπορεί παρά να ενισχύσει το ρόλο της ΕΕ ως ηγετικού παράγοντα στην έρευνα για την ανάπτυξη εναλλακτικών μεθόδων με βάση την αρχή των τριών στόχων (αντικατάσταση, βελτίωση και μείωση). Θα οδηγήσει στη σωστή διαχείριση των δοκιμών σε ζώα μέσα στην ΕΕ, χωρίς να διακυβεύσει τον πρωταρχικό στόχο που είναι η εξασφάλιση, για τους ευρωπαίους πολίτες, του υψηλότερου δυνατού επιπέδου ασφαλείας σχετικά με όλα τα προϊόντα τα οποία χρησιμοποιούν.

Όσον αφορά την προτεινόμενη απαγόρευση εμπορίας, που συνδέεται με την αποδοχή της σε επίπεδο ΟΟΣΑ (δηλαδή στο επίπεδο ενός πολυμερούς διεθνούς οργανισμού που θα λειτουργούσε, στην περίπτωση αυτή, ως διεθνής οργανισμός τυποποίησης) και τον αποκλεισμό οποιασδήποτε καταληκτικής ημερομηνίας, η ρύθμιση αυτή μειώνει τον κίνδυνο να ασκηθεί κάποια προσφυγή στα πλαίσια του συστήματος διευθέτησης διαφορών του ΠΟΕ. Ωστόσο, ο ΟΟΣΑ είναι ένας οργανισμός με πολύ περιορισμένο αριθμό μελών (σήμερα έχει 30 μέλη από τα 144 μέλη του ΠΟΕ). Επομένως, ο περιορισμός της ανάπτυξης αποδεκτών εναλλακτικών μεθόδων μόνο στα πλαίσια του ΟΟΣΑ μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα, εκτός αν αποδειχθεί ότι ο ΟΟΣΑ είναι ο μόνος διεθνής οργανισμός στα πλαίσια του οποίου θα μπορούσε να τεθεί υπό έλεγχο το θέμα αυτό. Επιπροσθέτως, καθώς η ανάπτυξη αποδεκτών εναλλακτικών μεθόδων δοκιμών στα πλαίσια του ΟΟΣΑ θα ενέπλεκε μόνο έναν τόσο περιορισμένο αριθμό κρατών, εν όψει του δικαίου που διέπει τη λειτουργία του ΠΟΕ και της σχετικής νομολογίας, η οδηγία θα έπρεπε να προβλέπει ένα επιπλέον εύλογο χρονικό διάστημα μεταξύ της έγκρισης εναλλακτικών μεθόδων και της θέσης σε ισχύ της απαγόρευσης εμπορίας στην ΕΚ, ώστε να δοθεί η δυνατότητα είτε στα άλλα κράτη μέλη του ΠΟΕ, που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ, να αποδεχθούν και να εφαρμόσουν αυτές τις εναλλακτικές μεθόδους είτε στην Κοινότητα να αρχίσει διαπραγματεύσεις με τα κράτη αυτά σχετικά με την εφαρμογή των εν λόγω εναλλακτικών μεθόδων. Η προσέγγιση αυτή συνάδει περισσότερο με τις κοινοτικές διεθνείς δεσμεύσεις και τη θέση της ΕΕ να συνεχίσει τις προσπάθειές της για τη χάραξη, σε διεθνές επίπεδο, μιας συντονισμένης πολιτικής για την καλή μεταχείριση των ζώων.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποδέχεται τη γενική προσέγγιση που προβλέπεται στην κοινή θέση.

4. συμπέρασμα

Η Επιτροπή υποστηρίζει την κοινή θέση, η οποία συνάδει με πολλά στοιχεία της τροποποιημένης πρότασής της και διασφαλίζει τη δημόσια υγεία και την προστασία των καταναλωτών, λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη τις διεθνείς δεσμεύσεις της Κοινότητας.

5. δηλωση τησ επιτροπησ

Δήλωση της Επιτροπής για τα πρακτικά του Συμβουλίου Εσωτερικής Αγοράς της 26ης Νοεμβρίου 2001:

« Η Επιτροπή επιβεβαιώνει την πρόθεσή της να αρχίσει σύντομα εργασίες για την αναθεώρηση της οδηγίας 86/609/EΟΚ [1] για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την προστασία των ζώων που χρησιμοποιούνται για πειραματικούς και άλλους επιστημονικούς σκοπούς.»