Κοινη θεση (ΕΚ) αριθ. 14/2002

που καθορίστηκε από το Συμβούλιο στις 19 Δεκεμβρίου 2001

για την έκδοση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. .../2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της ..., για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2027/97 του Συμβουλίου για την ευθύνη του αερομεταφορέα σε περίπτωση ατυχήματος

(2002/C 58 E/02)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 80 παράγραφος 2,

την πρόταση της Επιτροπής(1),

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής(2),

Αφού ζητήθηκε η γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της συνθήκης(3),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής μεταφορών, είναι σημαντικό να εξασφαλισθεί ορθό ύψος αποζημίωσης των επιβατών που ενέχονται σε αεροπορικά ατυχήματα.

(2) Στις 28 Μαΐου 1999 συμφωνήθηκε στο Μόντρεαλ μια νέα σύμβαση για την ενοποίηση ορισμένων κανόνων για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές, η οποία ορίζει νέους γενικούς κανόνες περί ευθύνης σε περίπτωση ατυχήματος στις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές σε αντικατάσταση εκείνων της σύμβασης της Βαρσοβίας του 1929 και των μετέπειτα τροποποιήσεών της(4).

(3) Η σύμβαση της Βαρσοβίας θα συνεχίσει να ισχύει επ' αόριστον παράλληλα με τη σύμβαση του Μόντρεαλ.

(4) Η σύμβαση του Μόντρεαλ προβλέπει καθεστώς απεριόριστης ευθύνης σε περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού επιβατών στις αερομεταφορές.

(5) Η Κοινότητα υπέγραψε τη σύμβαση του Μόντρεαλ δείχνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο την πρόθεσή της να καταστεί, επικυρώνοντάς την, συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας.

(6) Είναι αναγκαίο να τροποποιηθεί ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2027/97 του Συμβουλίου, της 9ης Οκτωβρίου 1997, για την ευθύνη του αερομεταφορέα σε περίπτωση ατυχήματος(5), ούτως ώστε να συμβαδίζει με τις διατάξεις της σύμβασης του Μόντρεαλ και να δημιουργηθεί έτσι ένα ομοιόμορφο σύστημα ευθύνης στις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές.

(7) Ο παρών κανονισμός και η σύμβαση του Μόντρεαλ ενισχύουν την προστασία των επιβατών και των προστατευομένων μελών τους και δεν μπορούν να ερμηνευθούν κατά τρόπο που να μειώνεται η προστασία τους σε σχέση με την ισχύουσα νομοθεσία.

(8) Στην εσωτερική αγορά αεροπορικών μεταφορών έχει εξαλειφθεί ο διαχωρισμός μεταξύ εθνικής και διεθνούς μεταφοράς και επομένως είναι σκόπιμο να υπάρχει το ίδιο επίπεδο και η ιδία φύση της ευθύνης στις εθνικές και διεθνείς μεταφορές εντός της Κοινότητας.

(9) Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, είναι επιθυμητή δράση σε κοινοτική κλίμακα, ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο σύνολο κανόνων για όλους τους κοινοτικούς αερομεταφορείς.

(10) Ένα σύστημα απεριόριστης ευθύνης σε περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού επιβατών είναι εκείνο που αρμόζει σε ένα ασφαλές και σύγχρονο σύστημα αεροπορικών μεταφορών.

(11) Οι αερομεταφορείς της Κοινότητας δεν θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν χρήση του άρθρου 21 παράγραφος 2 της σύμβασης του Μόντρεαλ, εκτός αν αποδεικνύουν ότι η ζημία δεν οφειλόταν σε αμέλεια ή σε άλλη επιβλαβή πράξη ή παράλειψη του μεταφορέα ή των υπαλλήλων ή των πρακτόρων του.

(12) Τα ομοιόμορφα όρια ευθύνης για την απώλεια, φθορά ή καταστροφή αποσκευών και για τη ζημία λόγω καθυστέρησης, τα οποία θα ισχύουν για όλους τους κοινοτικούς αερομεταφορείς, θα εξασφαλίσουν απλούς και σαφείς κανόνες τόσο για τους επιβάτες όσο και για τις αεροπορικές εταιρείες και θα επιτρέψουν στους επιβάτες να αναγνωρίζουν πότε χρειάζεται πρόσθετη ασφάλιση.

(13) Η εφαρμογή διαφορετικών καθεστώτων ευθύνης στα διάφορα δρομολόγια των δικτύων τους δεν θα ήταν πρακτική για τους κοινοτικούς αερομεταφορείς και θα προκαλούσε σύγχυση στους επιβάτες.

(14) Είναι επιθυμητό να απαλλάσσονται τα θύματα των δυστυχημάτων και τα προστατευόμενα μέλη τους από τις βραχυπρόθεσμες οικονομικές τους ανάγκες κατά την περίοδο αμέσως μετά το ατύχημα.

(15) Το άρθρο 50 της σύμβασης του Μόντρεαλ απαιτεί από τα συμβαλλόμενα μέρη να εξασφαλίσουν ότι οι αερομεταφορείς τους είναι καταλλήλως ασφαλισμένοι και είναι αναγκαίο να λαμβάνεται υπόψη το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2407/92 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1992, για την έκδοση αδείας των αερομεταφορέων(6), για τη συμμόρφωση προς την εν λόγω διάταξη.

(16) Είναι επιθυμητό να παρέχονται οι βασικές πληροφορίες σχετικά με τους εφαρμοζόμενους κανόνες περί ευθύνης στους επιβάτες, έτσι ώστε να μπορούν να προβούν σε πρόσθετες ασφαλιστικές ρυθμίσεις πριν από το ταξίδι τους, εφόσον χρειάζεται.

(17) Θα χρειασθεί να επανεξετάζονται τα χρηματικά ποσά που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, έτσι ώστε να λαμβάνεται υπόψη ο πληθωρισμός και οιαδήποτε αναθεώρηση των ορίων ευθύνης στην σύμβαση του Μόντρεαλ.

(18) Στο βαθμό που απαιτούνται περαιτέρω κανόνες προκειμένου η σύμβαση του Μόντρεαλ να εφαρμόζεται επί σημείων που δεν καλύπτονται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2027/97, εναπόκειται στα κράτη μέλη να θεσπίσουν τις σχετικές διατάξεις,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2027/97 τροποποιείται ως εξής:

1. Ο τίτλος αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2027/97 για την ευθύνη των αερομεταφορέων όσον αφορά την αεροπορική μεταφορά επιβατών και των αποσκευών τους."

2. Το άρθρο 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 1

Ο παρών κανονισμός θέτει σε εφαρμογή τις σχετικές διατάξεις της σύμβασης του Μόντρεαλ σε ό,τι αφορά την αεροπορική μεταφορά επιβατών και των αποσκευών τους και καθορίζει μερικές επιπλέον διατάξεις. Επίσης, επεκτείνει την εφαρμογή των διατάξεων αυτών στην αεροπορική μεταφορά εντός ενός κράτους μέλους."

3. Το άρθρο 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 2

1. Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, νοούνται ως:

α) 'αερομεταφορέας': επιχείρηση αερομεταφορών με νόμιμη άδεια λειτουργίας·

β) 'κοινοτικός αερομεταφορέας': αερομεταφορέας με νόμιμη άδεια λειτουργίας εκδοθείσα από κράτος μέλος σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2407/92·

γ) 'δικαιούχος αποζημιώσεως': ο επιβάτης ή κάθε πρόσωπο το οποίο έχει δικαίωμα να εγείρει απαιτήσεις αντ' αυτού, σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο·

δ) 'αποσκευές': εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά, όλες οι αποσκευές, τόσο οι παραδιδόμενες κατά τον έλεγχο των εισιτηρίων όσο και οι μη παραδιδόμενες κατά τον έλεγχο, κατά την έννοια του άρθρου 17 παράγραφος 4 της σύμβασης του Μόντρεαλ·

ε) 'ΕΤΔ': ειδικό τραβηκτικό δικαίωμα κατά τα οριζόμενα από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο·

στ) 'σύμβαση της Βαρσοβία': η σύμβαση για την ενοποίηση ορισμένων κανόνων που έχουν σχέση με τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές, η οποία υπεγράφη στη Βαρσοβία στις 12 Οκτωβρίου 1929, ή η σύμβαση της Βαρσοβίας, όπως τροποποιήθηκε στη Χάγη στις 28 Σεπτεμβρίου 1955, και η συμπληρωματική σύμβαση της σύμβασης της Βαρσοβίας που έγινε στη Γκουανταλαχάρα στις 18 Σεπτεμβρίου 1961·

ζ) 'σύμβαση του Μόντρεαλ': η σύμβαση για την ενοποίηση ορισμένων κανόνων στις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές, η οποία υπογράφηκε στο Μόντρεαλ στις 28 Μαΐου 1999.

2. Έννοιες περιεχόμενες στον παρόντα κανονισμό και μη οριζόμενες στην παράγραφο 1, είναι ταυτόσημες με τις έννοιες που χρησιμοποιούνται στη σύμβαση του Μόντρεαλ."

4. Το άρθρο 3 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 3

1. Η ευθύνη ενός κοινοτικού αερομεταφορέα έναντι επιβατών και των αποσκευών τους διέπεται από όλες τις διατάξεις της σύμβασης του Μόντρεαλ τις σχετικές με την εν λόγω ευθύνη.

2. Η υποχρέωση ασφάλισης που ορίζεται στο άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2407/92 όσον αφορά την ευθύνη έναντι επιβατών έχει την έννοια ότι ο κοινοτικός αερομεταφορέας απαιτείται να ασφαλίζεται μέχρι ενός ποσού που θα εξασφαλίζει ότι όλα τα πρόσωπα που δικαιούνται αποζημίωσης θα λάβουν όλο το ποσό που δικαιούνται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό."

5. Παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο: "Άρθρο 3α

Το συμπληρωματικό ποσό, το οποίο μπορεί να ζητήσει κοινοτικός αερομεταφορέας σύμφωνα με το άρθρο 22 παράγραφος 2 της σύμβασης του Μόντρεαλ, όταν ένας επιβάτης κάνει ειδική δήλωση ασφαλιστικού συμφέροντος για την παράδοση της αποσκευής του στον τόπο προορισμού, βασίζεται σε τιμολόγιο συνδεόμενο με τα πρόσθετα έξοδα που συνεπάγεται η μεταφορά και η ασφάλιση της αποσκευής, τα οποία υπερβαίνουν τα έξοδα για αποσκευές που τιμώνται έως το όριο ευθύνης. Το τιμολόγιο διατίθεται στους επιβάτες, εφόσον το ζητήσουν."

6. Το άρθρο 4 διαγράφεται.

7. Το άρθρο 5 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 5

1. Ο κοινοτικός αερομεταφορέας οφείλει να καταβάλει, αμελλητί, οπωσδήποτε δε, δεκαπέντε ημέρες το αργότερο αφ' ής στιγμής εξακριβωθεί η ταυτότητα του φυσικού προσώπου το οποίο δικαιούται την αποζημίωση, την απαιτούμενη προκαταβολή για την κάλυψη των άμεσων οικονομικών αναγκών, ανάλογα με το μέγεθος της ζημίας που υπέστη.

2. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 1, η προκαταβολή ισούται τουλάχιστον με το ισοδύναμο 16000 ΕΤΔ σε ευρώ ανά επιβάτη σε περίπτωση θανάτου.

3. Η προκαταβολή δεν συνιστά αναγνώριση της ευθύνης και μπορεί να αφαιρεθεί από οιαδήποτε μεταγενέστερη πληρωμή λόγω ευθύνης του κοινοτικού αερομεταφορέα· ωστόσο δεν επιστρέφεται, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 20 της σύμβασης του Μόντρεαλ ή στις περιπτώσεις που το πρόσωπο που έλαβε την προκαταβολή δεν ήταν δικαιούχος αποζημίωσης."

8. Το άρθρο 6 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 6

1. Όλοι οι αερομεταφορείς, οσάκις πωλούν αεροπορική μεταφορά στην Κοινότητα, εξασφαλίζουν ότι διατίθεται στους επιβάτες, σε όλα τα σημεία πώλησης καθώς και στις πωλήσεις μέσω τηλεφώνου και Διαδικτύου, περίληψη των κύριων διατάξεων που διέπουν την ευθύνη για τους επιβάτες και τις αποσκευές τους, ιδίως των προθεσμιών για την άσκηση αγωγής αποζημίωσης και της δυνατότητας υποβολής ειδικής δήλωσης για αποσκευές. Προκειμένου να συμμορφώνονται προς την εν λόγω απαίτηση πληροφόρησης, οι κοινοτικοί αερομεταφορείς κάνουν χρήση του σημειώματος που παρατίθεται στο παράρτημα. Η περίληψη ή το σημείωμα αυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως βάση για απαίτηση αποζημίωσης ούτε για την ερμηνεία των διατάξεων του παρόντος κανονισμού ή της σύμβασης του Μόντρεαλ.

2. Επιπροσθέτως των απαιτήσεων πληροφόρησης που ορίζονται στην παράγραφο 1, όλοι οι κοινοτικοί αερομεταφορείς παρέχουν γραπτώς σε κάθε επιβάτη για αεροπορική μεταφορά που παρέχεται ή αγοράζεται στην Κοινότητα:

- το όριο ευθύνης του αερομεταφορέα, εφόσον υπάρχει, που ισχύει για τη συγκεκριμένη πτήση σε περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού,

- το όριο ευθύνης του αερομεταφορέα που ισχύει για τη συγκεκριμένη πτήση σε περίπτωση καταστροφής, απώλειας ή φθοράς της αποσκευής και ειδοποίηση ότι αποσκευές αξίας μεγαλύτερης του ορίου αυτού θα πρέπει να υποδεικνύονται στον αερομεταφορέα κατά τον έλεγχο των εισιτηρίων ή να ασφαλίζονται πλήρως από τον επιβάτη πριν από το ταξίδι,

- το όριο ευθύνης του αερομεταφορέα που ισχύει για τη συγκεκριμένη πτήση σε περίπτωση ζημίας λόγω καθυστέρησης.

3. Για όλες τις μεταφορές που εκτελούνται από κοινοτικούς αερομεταφορείς, τα όρια που αναγράφονται, σύμφωνα με τις απαιτήσεις πληροφόρησης των παραγράφων 1 και 2, είναι εκείνα που ορίζει ο παρών κανονισμός, εκτός εάν ο κοινοτικός αερομεταφορέας εκούσια εφαρμόζει υψηλότερα όρια. Για όλες τις μεταφορές που εκτελούνται από μη κοινοτικούς αερομεταφορείς, οι παράγραφοι 1 και 2 εφαρμόζονται μόνον για τη μεταφορά προς, από ή εντός της Κοινότητας."

9. Το άρθρο 7 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 7

Το αργότερο τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. .../2002(7) η Επιτροπή εκπονεί έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού. Η Επιτροπή εξετάζει ιδίως εάν είναι αναγκαίο να αναθεωρηθούν τα ποσά που αναγράφονται στα σχετικά άρθρα της σύμβασης του Μόντρεαλ με βάση τις οικονομικές εξελίξεις και τις κοινοποιήσεις της ΔΟΠΑ ως θεματοφύλακα."

10. Προστίθεται το ακόλουθο παράρτημα:

"ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Ευθύνη των αερομεταφορέων έναντι των επιβατών και των αποσκευών τους

Το παρόν πληροφοριακό σημείωμα συνοψίζει τους κανόνες περί ευθύνης που εφαρμόζουν οι κοινοτικοί αερομεταφορείς σύμφωνα με τις απαιτήσεις της κοινοτικής νομοθεσίας και της σύμβασης του Μόντρεαλ.

Αποζημίωση σε περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού

Δεν υπάρχουν οικονομικά όρια αποζημίωσης για τραυματισμό ή θάνατο επιβατών. Για βλάβες έως 100000 ΕΤΔ (κατά προσέγγιση ποσό σε τοπικό νόμισμα), ο αερομεταφορέας δεν μπορεί να αμφισβητήσει απαιτήσεις για αποζημίωση. Άνω του ποσού αυτού, ο αερομεταφορέας μπορεί να αντικρούσει απαίτηση εφόσον αποδείξει ότι η βλάβη δεν οφείλεται σε αμέλειά του ή σε υπαιτιότητά του.

Προκαταβολές

Σε περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού επιβάτη, ο αερομεταφορέας οφείλει να καταβάλει προκαταβολή για την κάλυψη των άμεσων οικονομικών αναγκών εντός δεκαπέντε ημερών από τον προσδιορισμό της ταυτότητας του δικαιούχου αποζημίωσης. Σε περίπτωση θανάτου, η εν λόγω προκαταβολή δεν είναι κατώτερη των 16000 ΕΤΔ (κατά προσέγγιση ποσό σε τοπικό νόμισμα).

Καθυστέρηση επιβατών

Σε περίπτωση καθυστέρησης επιβατών, ο αερομεταφορέας ευθύνεται για τις ζημίες εκτός εάν έλαβε όλα τα εύλογα μέτρα για να αποφευχθεί η καθυστέρηση ή εκτός εάν ήταν αδύνατον να λάβει τα μέτρα αυτά. Η ευθύνη λόγω καθυστέρησης επιβατών περιορίζεται στα 4150 ΕΤΔ (κατά προσέγγιση ποσό σε τοπικό νόμισμα).

Καθυστέρηση αποσκευών

Σε περίπτωση καθυστέρησης αποσκευών, ο αερομεταφορέας ευθύνεται για τις ζημίες εκτός εάν έλαβε όλα τα εύλογα μέτρα για να αποφευχθεί η καθυστέρηση ή εκτός εάν ήταν αδύνατον να λάβει τα μέτρα αυτά. Η ευθύνη λόγω καθυστέρησης αποσκευών περιορίζεται στα 1000 ΕΤΔ (κατά προσέγγιση ποσό σε τοπικό νόμισμα).

Καταστροφή, απώλεια ή φθορά αποσκευών

Ο αερομεταφορέας είναι υπεύθυνος για την καταστροφή, απώλεια ή φθορά αποσκευών έως 1000 ΕΤΔ (κατά προσέγγιση ποσό σε τοπικό νόμισμα). Σε περίπτωση που οι αποσκευές έχουν παραδοθεί κατά τον έλεγχο των εισιτηρίων, ο αερομεταφορέας είναι υπεύθυνος ακόμη και εάν η ζημία δεν οφείλεται σε δική του υπαιτιότητα, εκτός εάν η αποσκευή έφερε ελάττωμα. Σε περίπτωση που οι αποσκευές δεν έχουν παραδοθεί κατά τον έλεγχο των εισιτηρίων, ο αερομεταφορέας είναι υπεύθυνος μόνον εφόσον η ζημία οφείλεται σε υπαιτιότητά του.

Ανώτερα όρια για αποσκευές

Ένας επιβάτης μπορεί να τύχει υψηλότερου ορίου ευθύνης εφόσον κάνει ειδική δήλωση το αργότερο κατά την παράδοση των αποσκευών κατά τον έλεγχο των εισιτηρίων και εφόσον πληρώσει ένα συμπληρωματικό ποσό.

Καταγγελίες για αποσκευές

Σε περίπτωση φθοράς, καθυστέρησης, απώλειας ή καταστροφής αποσκευών, ο επιβάτης οφείλει να υποβάλει γραπτή καταγγελία στον αερομεταφορέα το ταχύτερο δυνατό. Σε περίπτωση φθοράς αποσκευών που έχουν παραδοθεί κατά τον έλεγχο των εισιτηρίων, ο επιβάτης οφείλει να υποβάλει γραπτή καταγγελία στον αερομεταφορέα εντός επτά ημερών, και σε περίπτωση καθυστέρησης εντός 21 ημερών, σε αμφότερες τις περιπτώσεις από την ημερομηνία κατά την οποία οι αποσκευές τέθηκαν στη διάθεση του επιβάτη.

Ευθύνη συμβαλλομένων και πραγματικών αερομεταφορέων

Εάν ο αερομεταφορέας που αναλαμβάνει την πτήση δεν είναι ο ίδιος με τον συμβαλλόμενο αερομεταφορέα, ο επιβάτης έχει το δικαίωμα να απευθύνει καταγγελία ή να απαιτήσει αποζημίωση και από τους δύο αερομεταφορείς. Εάν το όνομα ή ο κωδικός ενός αερομεταφορέα αναγράφεται στο εισιτήριο, αυτός ο αερομεταφορέας είναι ο συμβαλλόμενος αερομεταφορέας.

Χρονικό περιθώριο για την άσκηση αγωγής

Η άσκηση αγωγής για την αξίωση αποζημίωσης υποβάλλεται εντός δύο ετών από την ημερομηνία άφιξης του αεροσκάφους ή από την ημερομηνία κατά την οποία έπρεπε να φθάσει το αεροσκάφος.

Βάση της πληροφόρησης

Βάση για τους ανωτέρω κανόνες είναι η σύμβαση του Μόντρεαλ της 28ης Μαΐου 1999, η οποία εφαρμόζεται στην Κοινότητα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2027/97 [όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. .../2002] και με την εθνική νομοθεσία των κρατών μελών."

Άρθρο 2

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Εφαρμόζεται από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του ή από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της σύμβασης του Μόντρεαλ για την Κοινότητα, όποια από τις ημερομηνίες είναι η τελευταία.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

...,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Η Πρόεδρος

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

(1) ΕΕ C 337 E της 28.11.2000, σ. 68 και ΕΕ C 213 E της 31.7.2001, σ. 298.

(2) ΕΕ C 123 της 25.4.2001, σ. 47.

(3) Γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Απριλίου 2001 (ΕΕ C 21 E της 24.1.2002, σ. 317), κοινή θέση του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 2001 και απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της ... (δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα).

(4) ΕΕ L 194 της 18.7.2001, σ. 38.

(5) ΕΕ L 285 της 17.10.1997, σ. 1.

(6) ΕΕ L 240 της 24.8.1992, σ. 1.

(7) ΕΕ L ....

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Επιτροπή υπέβαλε στο Συμβούλιο, στις 7 Ιουνίου 2000, πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου προς τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2027/97 για την ευθύνη του αερομεταφορέα σε περίπτωση ατυχήματος(1). Η εν λόγω πρόταση, η οποία βασίζεται στο άρθρο 80 παράγραφος 2 της συνθήκης, υπόκειται στη διαδικασία συναπόφασης σύμφωνα με το άρθρο 251 της συνθήκης.

Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή διατύπωσε τη γνώμη της στις 24 Ιανουαρίου 2001(2). Ζητήθηκε επίσης η γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών η οποία, όμως, αποφάσισε να μην γνωμοδοτήσει σχετικά.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διατύπωσε τη γνώμη του σε πρώτη ανάγνωση στις 5 Απριλίου 2001(3). Η Επιτροπή υπέβαλε ακολούθως τροποποιημένη πρόταση στις 22 Μαΐου 2001(4).

Στις 19 Δεκεμβρίου 2001, το Συμβούλιο καθόρισε την κοινή θέση του σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 251 παράγραφος 2 της συνθήκης.

II. ΣΤΟΧΟΙ

Κύριος στόχος του υπόψη κανονισμού είναι να ευθυγραμμίσει τον ισχύοντα κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2027/97 του Συμβουλίου, της 9ης Οκτωβρίου 1997, για την ευθύνη του αερομεταφορέα σε περίπτωση ατυχήματος(5) με τις διατάξεις της σύμβασης για την ενοποίηση ορισμένων κανόνων σε σχέση με τις διεθνείς αερομεταφορές, η οποία συμφωνήθηκε στο Μόντρεαλ στις 28 Μαΐου 1999 ("σύμβαση του Μόντρεαλ").

Επιμέρους στόχοι του κανονισμού είναι να θεσπίσει ορισμένες συμπληρωματικές διατάξεις που έχουν σχέση με την αεροπορική μεταφορά επιβατών και των αποσκευών τους, και να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής των κοινοτικών διατάξεων στις αεροπορικές μεταφορές εντός ενός κράτους μέλους.

Υπενθυμίζεται ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2027/97 αντιπροσώπευε μια πρώτη προσπάθεια αναθεώρησης, σε κοινοτικό επίπεδο, του συστήματος ευθύνης του αερομεταφορέα το οποίο είχε θεσπιστεί σε διεθνές επίπεδο με τη σύμβαση της Βαρσοβίας το 1929. Με την πάροδο του χρόνου, το σύστημα αυτό κατέστη παρωχημένο. Ως εκ τούτου, συμπληρώθηκε και υπερσκελίστηκε από διάφορα μέτρα, ορισμένα εκ των οποίων ελήφθησαν είτε μονομερώς από κράτη μέλη είτε από τη Διεθνή Ένωση Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ). Σε συνέχεια των ανωτέρω πρωτοβουλιών συγκλήθηκε διεθνής διάσκεψη αεροπορικού δικαίου από τη ΔΟΠΑ, στο Μόντρεαλ, τον Μάιο 1999, με σκοπό την αναθεώρηση της σύμβασης της Βαρσοβίας. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα συμμετείχε στη διάσκεψη αυτή και της επετράπη, ως οργάνωσης περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης, να συμπεριληφθεί στους υπογράφοντες και ακολούθως στα συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης του Μόντρεαλ, η οποία προήλθε από την ανωτέρω διάσκεψη. Η σύμβαση του Μόντρεαλ μπορεί να χαρακτηριστεί ως μεγάλη επιτυχία της Κοινότητας και των κρατών μελών της, δεδομένου ότι οι κανόνες που ορίζει εμπνέονται εν πολλοίς από τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2027/97.

III. ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Κατά τη διάρκεια των εργασιών του, το Συμβούλιο διατήρησε κατά νου την επιθυμία για την όσο το δυνατό μεγαλύτερη ενίσχυση των δικαιωμάτων των επιβατών. Στην κοινή θέση του, το Συμβούλιο ακολούθησε τις κατευθύνσεις της πρότασης της Επιτροπής, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, ιδίως δε τις τροπολογίες που διατύπωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε πρώτη ανάγνωση. Το Συμβούλιο έθεσε τα ακόλουθα επιμέρους ζητήματα:

α) το Συμβούλιο συμφώνησε με την προσθήκη μιας νέας αιτιολογικής σκέψης, υπό τον αριθμό 7, η οποία τονίζει ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2027/97, όπως τροποποιείται από τον υπόψη κανονισμό, ενισχύει - συνάδοντας με τη σύμβαση του Μόντρεαλ - την προστασία των επιβατών και των υπ' αυτών προστατευόμενων μελών. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να ερμηνευθεί κατά τρόπον ώστε να μειώνεται η προστασία των επιβατών και προστατευόμενων μελών σε σχέση με την ισχύουσα νομοθεσία, ήτοι την εφαρμοζόμενη πριν από την έναρξη ισχύος του υπόψη κανονισμού, ο οποίος τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2027/97·

β) με σκοπό την ενίσχυση των δικαιωμάτων των επιβατών, το Συμβούλιο συμφώνησε να προστεθεί νέα αιτιολογική σκέψη, υπό τον αριθμό 11, η οποία θα προβλέπει ότι ένας κοινοτικός αερομεταφορέας δεν θα έχει τη δυνατότητα να κάνει χρήση του άρθρου 21 παράγραφος 2 της σύμβασης του Μόντρεαλ - σχετικά με την αποζημίωση σε περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού επιβατών όταν οι ζημίες υπερβαίνουν τα 100000 ΕΤΔ -, εκτός εάν αποδεικνύει ότι η ζημία δεν οφειλόταν σε αμέλεια ή άλλη αδικοπραξία, ούτε σε παράλειψη του μεταφορέα ή των υπαλλήλων του ή των πρακτόρων του·

γ) το Συμβούλιο επικρότησε στην πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το ενημερωτικό σημείωμα που περιλαμβάνεται στο παράρτημα του κανονισμού, διότι απλοποιεί και διασαφηνίζει τις πληροφορίες σχετικά με την ευθύνη των κοινοτικών αερομεταφορέων έναντι των επιβατών τους. Το ανωτέρω ενημερωτικό σημείωμα καθιστά περιττή την πρώτη παράγραφο του άρθρου 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2027/97·

δ) ως προς το άρθρο 2 παράγραφος 1, το Συμβούλιο συμφώνησε να τροποποιηθεί έτσι ώστε να ακολουθείται η πρακτική της έναρξης ισχύος ενός κανονισμού από της ημέρας της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Σε ό,τι αφορά την έναρξη εφαρμογής, το Συμβούλιο αποφάσισε να προβλέπεται ότι ο κανονισμός εφαρμόζεται από την ημερομηνία της έναρξης ισχύος του ή από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της σύμβασης του Μόντρεαλ για την Κοινότητα, όποια από τις ημερομηνίες είναι η τελευταία. Κατά τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η αναγκαία σύμπλευση του κανονισμού με τη σύμβαση του Μόντρεαλ·

ε) το Συμβούλιο, υποστηριζόμενο από την Επιτροπή, παρατήρησε ότι οι ζημίες που προκαλούνται κατά τις αερομεταφορές ενδέχεται να επισύρουν ευθύνη όχι μόνο δυνάμει των διατάξεων της σύμβασης του Μόντρεαλ, αλλά επίσης δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2027/97 και της οδηγίας για τα οργανωμένα ταξίδια(6). Ως εκ τούτου, τα δύο όργανα κατέθεσαν κοινή δήλωση για να επισυναφθεί στην κοινή θέση. Η δήλωση αναφέρει ότι, ενόψει της καθιέρωσης ενός συνεπούς καθεστώτος για θέματα ευθύνης, το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα εξετάσουν την ανάγκη διασαφήνισης του θέματος πριν από την έναρξη ισχύος της σύμβασης του Μόντρεαλ και του τροποποιημένου κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2027/97, μέσω της αναθεώρησης της οδηγίας περί οργανωμένων ταξιδίων εάν χρειαστεί·

στ) το Συμβούλιο και η Επιτροπή αναγνώρισαν εξάλλου ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2027/97 δεν καλύπτει όλους τους μεταφορείς που φέρουν ευθύνη δυνάμει της σύμβασης του Μόντρεαλ και παρέχουν υπηρεσίες κυρίως εντός της Κοινότητας. Δια τούτο, στην κοινή δήλωση του ανωτέρω στοιχείου ε), το Συμβούλιο και η Επιτροπή δήλωσαν ότι για τους αερομεταφορείς που εμπίπτουν στην περίπτωση αυτή είναι ευκταίο να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα από τα κράτη μέλη, μέσω της εφαρμογής της σύμβασης του Μόντρεαλ κατά τρόπο ώστε να παρέχεται ένα επίπεδο προστασίας των επιβατών του αυτού ύψους, ιδίως σε ό,τι αφορά τα όρια ευθύνης.

IV. ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

Το Συμβούλιο ακολούθησε, πλήρως ή κατ' ουσία, όλες τις τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πολύ συχνά με τη διατύπωση που πρότεινε το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι τροπολογίες αριθ. 1 έως 17 έγιναν δεκτές ως έχουν ή μετά από ελαφρά τροποποίηση χάριν μεγαλύτερης διαύγειας από νομική ή γλωσσική άποψη.

Η τροπολογία αριθ. 18, η οποία αφορά το άρθρο 1 παράγραφος 9α (νέο σημείο, παράρτημα με το ενημερωτικό σημείωμα για την ευθύνη και την ενημέρωση) έγινε δεκτή επί της ουσίας. Εντούτοις, με σκοπό μια διαυγέστερη διατύπωση και μια στενότερη προσέγγιση προς τις διατάξεις της σύμβασης του Μόντρεαλ, εισήχθηκαν αρκετές τροποποιήσεις. Ειδικότερα, εισήχθη μια νέα παράγραφος σχετικά με την "καθυστέρηση αποσκευών", προστέθηκαν ή τροποποιήθηκαν αρκετές επικεφαλίδες και άλλαξε η διατύπωση ορισμένων εδαφίων. Το εδάφιο σχετικά με την ιδιωτική ασφάλιση διεγράφη διότι, κατά την κρίση του Συμβουλίου, θα μπορούσε να δημιουργήσει παρανοήσεις σχετικά με την έκταση της (απεριόριστης) ευθύνης των κοινοτικών αερομεταφορέων κατά την αεροπορική μεταφορά επιβατών και των αποσκευών αυτών.

(1) ΕΕ C 337 E της 28.11.2000, σ. 68.

(2) ΕΕ C 123 της 25.4.2001, σ. 47.

(3) ΕΕ C 21 Ε της 24.1.2002, σ. 317.

(4) ΕΕ C 213 E της 31.7.2001, σ. 298.

(5) ΕΕ L 285 της 17.10.1997, σ. 1.

(6) Οδηγία 90/314/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 1990, για τα οργανωμένα ταξίδια και τις οργανωμένες διακοπές και περιηγήσεις (ΕΕ L 158 της 23.6.1990, σ. 59).