Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο για διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας

(υποβληθείσες από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ

1. Εισαγωγή

Tο Eυρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας, της 23ης-24ης Mαρτίου 2000 απηύθυνε έκκληση για ανάληψη «ταχέων εργασιών» για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς και ζήτησε από «την Επιτροπή, το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη, καθένα σύμφωνα με τις αντίστοιχες αρμοδιότητές του ... να επισπεύσουν την απελευθέρωση σε τομείς όπως το φυσικό αέριο, η ηλεκτρική ενέργεια ..... Σκοπός είναι να επιτευχθεί μία πλήρως λειτουργική επιχειρησιακή εσωτερική αγορά στους εν λόγω τομείς. το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αξιολογήσει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί κατά την σύγκλισή του την προσεχή άνοιξη, βάσει της έκθεσης της Επιτροπής και κατάλληλων προτάσεων». Tο Eυρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε επίσης από την Επιτροπή να θεσπίσει λεπτομερές χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη των επ' ακριβώς προσδιορισμένων στόχων με σκοπό την βαθμιαία πλήρη απελευθέρωση των αγορών ενέργειας [1].

[1] Ψήφισμα "Ελευθέρωση των αγορών ενέργειας" A5-0180/2000 της 6ης Ιουλίου 2000.

Tο Συμβούλιο Ενέργειας της 30ής Mαΐου 2000 τόνισε «τη σημασία και τον επείγοντα χαρακτήρα των συμπερασμάτων στα οποία κατέληξε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας» και κάλεσε την Επιτροπή «να υποβάλει εγκαίρως προτάσεις για ανάληψη περαιτέρω δράσης».

Στην ανακοίνωση της Επιτροπής «Ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας» [2], συνάγεται το συμπέρασμα ότι μπορούν πλέον να υποβληθούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο προτάσεις με στόχο την ολοκλήρωση των εσωτερικών αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες όχι μόνο θα επιτυγχάνουν τον εν λόγω πρωταρχικό στόχο, αλλά θα είναι σύμφωνες με τις σχετικές πολιτικές της Κοινότητας στον εν λόγω τομέα και θα συμβάλλουν στην επίτευξη αυτών.

[2] ΕΕ C

Ως εκ τούτου, η επισυναπτόμενη πρόταση τροποποίησης των οδηγιών 96/92/EΚ και 98/30/EΚ ανταποκρίνεται στο αίτημα του Eυρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Ενέργειας. αποτελεί συνέχεια της πρόσφατης Πράσινης Βίβλου για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού [3], η οποία τονίζει τις σχέσεις μεταξύ της επιτάχυνσης της ολοκλήρωσης των αγορών ενέργειας εντός της Ευρώπης και της ανάγκης να διασφαλιστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού.

[3] COM(2000) 769, σ. 71.

2. Επιδιωκόμενοι στοχοι

Όπως εξηγείται στην προαναφερθείσα ανακοίνωση, εάν η Κοινότητα επιθυμεί να δημιουργήσει μια πραγματική και αποτελεσματική εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, οιεσδήποτε προτάσεις υποβληθούν πρέπει να περιλαμβάνουν τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά στοιχεία:

- Σταδιακή αποδέσμευση όλων των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου όσον αφορά την επιλογή του προμηθευτή τους («ποσοτική πρόταση»). Υπάρχουν τρεις λόγοι για την επιδίωξη ενός φιλόδοξου προγράμματος επί του θέματος. Πρώτον, για να διασφαλιστεί ότι όλες οι εταιρείες της ΕΕ αποκομίζουν οφέλη από τον ανταγωνισμό υπό την έννοια της αυξημένης αποδοτικότητας και των χαμηλότερων τιμών, με αποτέλεσμα την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της απασχόλησης στην ΕΕ. Δεύτερον, για να διασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές της ΕΕ θα επωφεληθούν πλήρως από το άνοιγμα της αγοράς, χάρη σε χαμηλότερα οικιακά τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Τρίτον, για να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών, όσον αφορά το άνοιγμα της αγοράς και, ως εκ τούτου, για να ενσωματωθούν πλήρως οι 15 εθνικές αγορές σε μία πραγματική και πλήρως λειτουργική ενιαία αγορά.

- Βελτίωση, από διαρθρωτική άποψη, των κοινοτικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου («ποιοτικές προτάσεις»). Η πείρα που αποκτήθηκε από το άνοιγμα της αγοράς, όχι μόνο στην Κοινότητα αλλά και σε άλλες χώρες, έχει καταδείξει σαφώς ότι ορισμένες προσεγγίσεις του ανοίγματος της αγοράς έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να επιφέρουν ανάπτυξη του αποτελεσματικού ανταγωνισμού. Η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών έχει υιοθετήσει μια τέτοια προσέγγιση για την ηλεκτρική ενέργεια και μεγάλος αριθμός κρατών μελών έχει πράξει το ίδιο για το φυσικό αέριο.

Καθώς αναπτύσσεται η εσωτερική αγορά, ιδίως σε σχέση με την προαναφερθείσα ποσοτική επίσπευση, είναι κατά συνέπεια σημαντικό οι μέθοδοι με τις οποίες υλοποιείται το άνοιγμα της αγοράς να συγκλίνουν σταδιακά μεταξύ των κρατών μελών, προκειμένου να αναπτυχθεί μια πραγματική εσωτερική αγορά η οποία θα βασίζεται στον ανταγωνισμό χωρίς στρεβλώσεις. Αυτό είναι εξίσου απαραίτητο προκειμένου οι καταναλωτές να εκμεταλλευτούν και να επωφεληθούν από όλα τα δυνατά πλεονεκτήματα που προσφέρει η δημιουργία των εσωτερικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.

Αναγνωρίζεται γενικώς ότι η πρόσβαση τρίτων με βάση δημοσιευμένα και αμερόληπτα τιμολόγια και ο υψηλός βαθμός διαχωρισμού, όχι μόνο συμβάλλουν αλλά είναι και απαραίτητα για τη διασφάλιση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού. Για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς, δεν επαρκεί επομένως η πλήρης ελευθέρωση της ζήτησης, αλλά πρέπει επίσης να υπάρχουν αποτελεσματικές δομές της αγοράς. Εκτός της ανάγκης να διασφαλιστεί η προαγωγή των μέγιστων πλεονεκτημάτων του ανταγωνισμού προς όφελος των πολιτών της Κοινότητας, τέτοιου είδους μέτρα είναι απαραίτητα προκειμένου να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και η χωρίς διακρίσεις μεταχείριση, κυρίως σε σχέση με τις κάθετα ολοκληρωμένες επιχειρήσεις που απολάβουν δεσπόζουσας θέσης. Πράγματι, καθίσταται ολοένα και περισσότερο σαφές ότι το ζήτημα αυτό είναι εξίσου, εάν όχι περισσότερο, σημαντικό με το επίπεδο ποσοτικού ανοίγματος της αγοράς, προκειμένου να διασφαλιστεί η πραγματική αμοιβαιότητα μεταξύ των κρατών μελών.

Επιπλέον, η παρούσα πρόταση θα πρέπει να επικαιροποιήσει τις οδηγίες: ορισμένες διατάξεις και εναλλακτικές επιλογές των οδηγιών είτε έχουν καταστεί περιττές, είτε δεν έχουν επιλεγεί από τα κράτη μέλη. Αυτό αφορά τη διαδικασία πρόσκλησης υποβολής προσφορών για την ελευθέρωση της παραγωγής (εκτός εάν πρόκειται για μέτρο υποστήριξης το οποίο μπορεί να ληφθεί για λόγους ασφάλειας του εφοδιασμού), καθώς και το μοντέλο του μοναδικού αγοραστή για την πρόσβαση στο δίκτυο. Ως εκ τούτου, αυτές μπορούν να απαλειφθούν από την οδηγία. Η διευκρίνιση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική προκειμένου να παρέχονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού όσον αφορά τις δομές των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στις χώρες που είναι υποψήφιες για προσχώρηση στην Κοινότητα. Επιπλέον, ορισμένα διοικητικά θέματα έχουν απλοποιηθεί προκειμένου να μειωθεί η γραφειοκρατία. Αυτό αφορά υποχρεώσεις, που περιλαμβάνονται στις οδηγίες, οι οποίες, υπό το φως της πείρας που έχει αποκτηθεί, μπορούν να περιοριστούν. Επιπροσθέτως, έχουν διευκρινιστεί ορισμένα σημεία όσον αφορά τις διατάξεις των δύο οδηγιών οι οποίες αναφέρονται στις απαιτήσεις που συνδέονται με τον λογιστικό διαχωρισμό.

Φαίνεται, επίσης, σωστό να καταργηθούν οι οδηγίες 90/547/EΟΚ και 91/296/EΟΚ του Συμβουλίου για τη διαμετακόμιση ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, προκειμένου να διασφαλιστεί ένα ομοιογενές και αμερόληπτο καθεστώς πρόσβασης, όσον αφορά την μεταφορά, ακόμη και όταν αυτό περιλαμβάνει τη μεταφορά μέσω των ενδοκοινοτικών συνόρων. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέπεια και να αποφευχθεί η σύγχυση σχετικά με τo καθεστώς και τους όρους πρόσβασης, προτείνεται να ενσωματωθούν και να εκσυγχρονιστούν οι κανόνες των οδηγιών για τη διαμετακόμιση σε μία πρόταση νέας οδηγίας για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, επιτρέποντας έτσι στους διαχειριστές του δικτύου μεταφοράς την πρόσβαση, εφόσον παρίσταται ανάγκη, στο δίκτυο άλλων διαχειριστών δικτύου μεταφοράς με όρους που δεν εισάγουν διακρίσεις.

Τέλος, κρίνεται σωστό να βελτιωθούν οι υφιστάμενες διατάξεις όσον αφορά στόχους παροχής δημόσιας υπηρεσίας, προκειμένου να καταστεί δυνατή η διεξαγωγή μιας αποτελεσματικής και συνεχούς εργασίας συγκριτικής αξιολόγησης και να διασφαλιστεί ότι όλοι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να εφοδιάζονται με ηλεκτρική ενέργεια σε προσιτές και λογικές τιμές (καθολική υπηρεσία) και ότι απολαύουν ενός ελάχιστου αριθμού δικαιωμάτων προστασίας του καταναλωτή.

Οι εν λόγω βελτιώσεις των οδηγιών και η απομάκρυνση περιττών διατάξεων θα παράσχει, επίσης, περισσότερη σαφήνεια και καθοδήγηση προς τις υποψήφιες για ένταξη χώρες κατά τη θέσπιση των μεταρρυθμίσεων στους δικούς τους τομείς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.

3. Οι προτάσεις

3.1. Ποσοτικές προτάσεις - όλοι οι καταναλωτές καθίστανται βαθμιαία ελεύθεροι να επιλέξουν τον προμηθευτή τους.

Προτείνεται τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα ώστε όλοι οι μη οικιακοί πελάτες (δηλ. όλες οι βιομηχανικές και εμπορικές οντότητες) να είναι ελεύθεροι να επιλέξουν τον προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας έως την 1η Ιανουαρίου 2003, και αυτό να επεκταθεί σε όλους τους πελάτες (δηλ. άνοιγμα της αγοράς 100%) έως την 1η Ιανουαρίου 2005.

Καθώς το άνοιγμα των αγορών φυσικού αερίου σημειώνει καθυστέρηση σε σχέση με τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας (τα κράτη μέλη ήταν υποχρεωμένα να εφαρμόσουν την οδηγία για το φυσικό αέριο 18 μήνες μετά την οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια), και οι εταιρείες φυσικού αερίου είχαν μικρότερο χρόνο στη διάθεσή τους για να προετοιμαστούν, προτείνεται όλοι οι μη οικιακοί πελάτες φυσικού αερίου να είναι επιλέξιμοι από την 1η Ιανουαρίου 2004, δηλ. ένα έτος μετά την αντίστοιχη προθεσμία για την ηλεκτρική ενέργεια. Ωστόσο, όσον αφορά την εισαγωγή του πλήρους ανοίγματος της αγοράς, προτείνεται η ίδια προθεσμία με αυτή που έχει προταθεί για την ηλεκτρική ενέργεια: 1η Ιανουαρίου 2005, καθώς η περίοδος αυτή είναι αρκετά μεγάλη, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στην κοινοτική βιομηχανία φυσικού αερίου να προετοιμαστεί απόλυτα για τον πλήρη ανταγωνισμό, ενώ στη συνέχεια θα εξασφαλιστεί η παράλληλη λειτουργία και των δύο εσωτερικών αγορών. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό λόγω της αυξανόμενης σύγκλισης μεταξύ των δύο τομέων.

Οι προτάσεις αυτές υποβάλλονται λαμβανομένης υπόψη της πείρας, που αποκτήθηκε στις χώρες που έχουν ήδη εισαγάγει επιτυχώς τον πλήρη ανταγωνισμό, και του χρόνου που απαιτήθηκε για την ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων προετοιμασιών, διοικητικών, τεχνικών και νομικών/ρυθμιστικών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η προστασία των καταναλωτών και η τήρηση των απαραίτητων στόχων παροχής υπηρεσιών δημόσιας υπηρεσίας, Ειδικότερα, λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι η δυνατότητα επιλογής των οικιακών καταναλωτών, σε αντίθεση με τον βιομηχανικό και εμπορικό τομέα, συχνά απαιτεί σημαντική προετοιμασία από την άποψη των ρυθμίσεων όσον αφορά την τιμολόγηση, καθώς και την ανάπτυξη ενός προφίλ φορτίου για τους πελάτες [4]. Λαμβάνονται, επίσης, υπόψιν οι προθέσεις μιας πλειοψηφίας των κρατών μελών να εισαγάγουν τον πλήρη ανταγωνισμό με χρονοδιάγραμμα παρόμοιο με το προτεινόμενο. Η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας καταδεικνύει σαφώς ότι οι κύριοι στόχοι της Κοινότητας στον τομέα αυτό, ιδίως τα υψηλά πρότυπα παροχής δημόσιας υπηρεσίας και προστασίας των καταναλωτών, η προστασία του περιβάλλοντος, η ασφάλεια του εφοδιασμού και το άνοιγμα της αγοράς κατόπιν κοινωνικής συναίνεσης, μπορούν να εκπληρωθούν πλήρως στο πλαίσιο μιας τέτοιας προόδου.

[4] Σε τυποποιημένο προφίλ φορτίου γίνεται υπόθεση κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας για την περίπτωση ενός μικρού καταναλωτή, λαμβάνοντας υπόψη τον όγκο και το χρονοδιάγραμμα της ζήτησης. Οι διαφορές που παρατηρούνται σε σχέση με το προφίλ, ρυθμίζονται μετά από περιοδικές αναγνώσεις του υπάρχοντος μετρητή, εξαλείφοντας έτσι την ανάγκη δαπανηρών από λεπτό σε λεπτό αναγνώσεων της πραγματικής κατανάλωσης του συγκεκριμένου καταναλωτή και σύγκρισής της προς τον συμφωνημένο όγκο.

3.2. Ποιοτικές προτάσεις

Στο πλαίσιο αυτό υποβάλλονται δύο προτάσεις, οι οποίες αφορούν τη μεθοδολογία για τον διαχωρισμό και την πρόσβαση στο δίκτυο. Σχεδόν όλοι όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο πλαίσιο της δημόσιας ακρόασης για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, που διοργάνωσε η Επιτροπή τον Σεπτέμβριο 2000, τόνισαν ότι τα υψηλά πρότυπα και τα σαφή μέτρα, όσον αφορά και τα δύο αυτά ζητήματα, έχουν ουσιαστική σημασία προκειμένου να εξασφαλιστεί ο αποτελεσματικός ανταγωνισμός στο σύνολο της εσωτερικής αγοράς και να υπάρξει αποτελεσματική αμοιβαιότητα μεταξύ των κρατών μελών και των επιχειρήσεων.

Διαχωρισμός: Προκειμένου να διασφαλιστεί το ελάχιστο κοινό επίπεδο διαχωρισμού στο σύνολο της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, προτείνεται τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν, ως ελάχιστο, την πραγματοποίηση της μεταφοράς μέσω θυγατρικής εταιρείας, της οποίας οι καθημερινές λειτουργίες διαχωρίζονται νομικά και λειτουργικά από τις δραστηριότητες παραγωγής και πωλήσεων της μητρικής εταιρείας (ένας ανεξάρτητος διαχειριστής του δικτύου μεταφοράς (transmission system operator - TSO). Προσδιορίζονται ορισμένα μέτρα τα οποία πρέπει να λαμβάνονται προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η θυγατρική εταιρεία μεταφοράς λειτουργεί ανεξάρτητα από τα λοιπά εμπορικά συμφέροντα του ομίλου στον οποίο ανήκει. Οι απαιτήσεις από πλευράς λειτουργικού διαχωρισμού, είναι οι ακόλουθες:

- όσοι είναι υπεύθυνοι για την διαχείριση του δικτύου μεταφοράς δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν σε διαρθρωτικές δομές της επιχείρησης, οι οποίες ευθύνονται, άμεσα ή έμμεσα, για την καθημερινή εκτέλεση των δραστηριοτήτων παραγωγής και εφοδιασμού του ολοκληρωμένου ομίλου,

- πρέπει να ληφθούν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα προσωπικά συμφέροντα της διοίκησης της εταιρείας εκμετάλλευσης του δικτύου μεταφοράς λαμβάνονται υπόψη κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η ικανότητα της να δρα ανεξάρτητα,

- ο διαχειριστής του δικτύου μεταφοράς πρέπει να ασκεί πλήρη έλεγχο σε όλα τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την εκμετάλλευση, τη συντήρηση και την ανάπτυξη του δικτύου,

- ο διαχειριστής του δικτύου πρέπει να καταρτίσει πρόγραμμα συμμόρφωσης δεσμεύσεων, το οποίο περιλαμβάνει τα μέτρα που έχουν ληφθεί προκειμένου να διασφαλιστεί ότι αποκλείεται οιαδήποτε μεροληπτική μεταχείριση. Tο πρόγραμμα πρέπει να περιλαμβάνει τις συγκεκριμένες υποχρεώσεις για τους εργαζομένους, προκειμένου να επιτευχθεί ο εν λόγω στόχος. Ένας ανώτερος υπάλληλος συμμόρφωσης, ο οποίος διορίζεται από τον Πρόεδρο/Γενικό Διευθυντή της ολοκληρωμένης επιχείρησης στην οποία ανήκει ο διαχειριστής του δικτύου μεταφοράς και ο οποίος υπάγεται άμεσα στον Πρόεδρο/Γενικό Διευθυντή, είναι επιφορτισμένος με την εκπόνηση του προγράμματος αυτού και την παρακολούθηση της τήρησής του. Ο εν λόγω ανώτερος υπάλληλος συμμόρφωσης πρέπει να υποβάλει στην εθνική ρυθμιστική αρχή ετήσια έκθεση, η οποία περιγράφει τα μέτρα που έχουν ληφθεί και η οποία δημοσιεύεται.

Πολλοί συμμετέχοντες στην δημόσια ακρόαση τόνισαν περαιτέρω ότι η διανομή πρέπει, επίσης, να διαχωριστεί με παρόμοιο τρόπο, ο οποίος απαιτεί νομικό διαχωρισμό [5], και τόνισαν ότι η σημασία της αμερόληπτης πρόσβασης στην διανομή είναι ζωτική [6].

[5] Οι οδηγίες για το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια απαιτούν μόνο λογιστικό διαχωρισμό σε επίπεδο διανομής, καθώς και μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί η μη αποκάλυψη εμπορικώς ευαίσθητων πληροφοριών.

[6] Το κόστος διανομής είναι σχετικά σημαντικό. Για το φυσικό αέριο, οι συνολικές επενδύσεις στη διανομή φυσικού αερίου θα είναι ουσιαστικά δύο φορές υψηλότερες από ό,τι για την μεταφορά. Σε χώρα χωρίς παραγωγή φυσικού αερίου, οι επενδύσεις στη διανομή φυσικού αερίου μπορούν να αντιπροσωπεύουν το 70% έως το 80% των συνολικών επενδύσεων στην αλυσίδα εφοδιασμού έως τον τελικό χρήστη.

Το περαιτέρω άνοιγμα της αγοράς θα καταστήσει την εκμετάλλευση του ανεξάρτητου δικτύου διανομής τόσο σημαντική όσο και την εκμετάλλευση του συστήματος μεταφοράς. Για τον λόγο αυτό η Επιτροπή προτείνει τον νομικό διαχωρισμό των φορέων εκμετάλλευσης του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2003 και των φορέων εκμετάλλευσης του δικτύου διανομής φυσικού αερίου έως το 2004 βάσει σχεδόν των ιδίων όρων, όπως εκείνοι που περιεγράφησαν ανωτέρω για τον διαχειριστή του δικτύου μεταφοράς. Εντούτοις, κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν την εισαγωγή ελάχιστου κατωφλίου, διότι δεν θα ήταν αναλογικό να επιβληθεί η εν λόγω υποχρέωση διαχωρισμού στις μικρές επιχειρήσεις τοπικής διανομής.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η εν λόγω τροποποίηση αντιπροσωπεύει μία σημαντικότερη εξέλιξη όσον αφορά το φυσικό αέριο σε σχέση με την ηλεκτρική ενέργεια. Στην οδηγία για το φυσικό αέριο, απαιτείται μόνο ο εσωτερικός λογιστικός διαχωρισμός της μεταφοράς, σε συνδυασμό με μέτρα για τη διασφάλιση της μη αποκάλυψης εμπορικώς ευαίσθητων πληροφοριών. Εντούτοις, έξη κράτη μέλη έχουν στην πραγματικότητα προβεί σε διαχωρισμό ιδιοκτησιακού καθεστώτος, νομικό ή διοικητικό διαχωρισμό ή ετοιμάζονται να το πράξουν. Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι διάφορες ολοκληρωμένες επιχειρήσεις φυσικού αερίου εφαρμόζουν παρόμοιες πολιτικές διαχωρισμού της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης των λειτουργιών μεταφοράς από τη λειτουργία προμήθειας φυσικού αερίου. Είναι γενικά αποδεκτό ότι μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει σε αποτελεσματικότερη και ισότιμα ανταγωνιστική διάρθρωση στο σύνολο της εσωτερικής αγοράς και θα επιτρέψει σε περισσότερους να εισέλθουν στην αγορά, καθώς οι δυνητικά εισερχόμενοι θα είναι πεπεισμένοι για την αμερόληπτη πρόσβαση. Επιπλέον, στις ολοκληρωμένες επιχειρήσεις θα παρασχεθούν σαφέστερα μηνύματα όσον αφορά το κόστος και κίνητρα για τις διάφορες επιχειρηματικές λειτουργίες. Η έγκριση του μέτρου αυτού θα οδηγήσει επομένως σε ταχύτερη και ισότιμη ανάπτυξη της αποτελεσματικής εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου.

Οι εν λόγω διατάξεις τονίστηκαν ως σημαντικές από την συντριπτική πλειοψηφία όσων συμμετείχαν με τις παρατηρήσεις τους κατά τη διάρκεια της ακρόασης. Υπό το πρίσμα της πείρας που αποκτήθηκε κατά την εφαρμογή των υφιστάμενων οδηγιών, αποδείχθηκε ότι αυτές ήταν οι πλέον σημαντικές για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργικής ανεξαρτησίας.

Πολλοί συμμετέχοντες στην ακρόαση υποστήριξαν ότι όσον αφορά το αέριο, οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και οι εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου πρέπει να διαχωριστούν περαιτέρω και να υπόκεινται σε ρυθμισμένη πρόσβαση. Πολλοί, επίσης, υποστήριξαν ότι πρέπει να πραγματοποιηθεί ο πλήρης διαχωρισμός ιδιοκτησιακού καθεστώτος για τις δραστηριότητες μεταφοράς. Είναι σαφές ότι μέτρα σαν αυτά θα οδηγήσουν σε αποτελεσματικότερες εγγυήσεις όσον αφορά την ισότιμη πρόσβαση. Επιπλέον, η Επιτροπή αναγνωρίζει πλήρως τον θεμελιώδη ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει η πρόσβαση σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης και άλλες βασικές βοηθητικές εγκαταστάσεις, προκειμένου να αναπτυχθεί η ανταγωνιστική αγορά [7]. Υπό το πρίσμα αυτό, η Επιτροπή αποφάσισε να προτείνει τη διευκρίνιση της σημασίας που ενέχει η πρόσβαση στην αποθήκευση και σε άλλες βοηθητικές υπηρεσίες, καθώς και σε μέσα ευελιξίας και ενίσχυση της μεθόδου της πρόσβασης τρίτου μέρους όσον αφορά τη διανομή και τις εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου (βλ. κατωτέρω), και να απαιτήσει από τις επιχειρήσεις φυσικού αερίου να υποχρεώνονται να προσδιορίζουν και να δημιουργούν χωριστούς φορείς εκμετάλλευσης που είναι υπεύθυνοι για τις δραστηριότητες - τις σχετικές με την αποθήκευση και το υγροποιημένο φυσικό αέριο (φορείς εκμετάλλευσης αποθήκευσης και υγροποιημένου φυσικού αερίου), αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό τη διαφάνεια για εκείνους οι οποίοι απαιτούν πρόσβαση στις εν λόγω καίριας σημασίας εγκαταστάσεις. Η Επιτροπή αναμένει ότι τα εν λόγω μέτρα θα είναι επαρκή για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και αμερόληπτης πρόσβασης στα δίκτυα φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Αποφάσισε δε να μη ζητήσει, τουλάχιστον προς το παρόν, απαιτήσεις διαχωρισμού εκτός από αυτές όσον αφορά την αποθήκευση και το υγροποιημένο φυσικό αέριο (δηλ. να μην απαιτήσει χωριστές νομικές οντότητες για τις εν λόγω δραστηριότητες). Επιπλέον, προτείνεται να περιληφθεί διάταξη για την επί ίσοις όροις παροχή εξισορροπητικών υπηρεσιών, τόσο για το φυσικό αέριο, όσο και για τον ηλεκτρισμό.

[7] Η παροχή φυσικού αερίου ποικίλλει για όλους τους πελάτες σε μεγάλο βαθμό, τόσο σε μία μέρα όσο και μεταξύ εποχών κατά τη διάρκεια του έτους. Ωστόσο, η προμήθεια φυσικού αερίου είναι πιο σταθερή, καθώς οι παραγωγοί φυσικού αερίου επιθυμούν να μεγιστοποιήσουν τη χρήση του δυναμικού της υποδομής αγωγών που διαθέτουν. Η ισότιμη πρόσβαση στα μέσα ευελιξίας, όπως η αποθήκευση, μπορεί κατά συνέπεια να έχει ζωτική σημασία για την αποτελεσματική πρόσβαση στο συνολικό δίκτυο φυσικού αερίου, καθώς και για την εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των προνομιούχων φορέων, με σημαντικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης στη διάθεσή τους, και των νεοεισερχόμενων φορέων και πελατών που δεν διαθέτουν τέτοιες εγκαταστάσεις.

Εντούτοις, η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί προσεκτικά την υλοποίηση της ανάπτυξης αποτελεσματικής και ισότιμης πρόσβασης για τις εγκαταστάσεις μεταφοράς (συμπεριλαμβανομένων των αγωγών της πηγής), διανομής, υγροποιημένου φυσικού αερίου, αποθήκευσης και άλλων βασικών βοηθητικών εγκαταστάσεων. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεχής εξέταση των ζητημάτων αυτών απ' όλα τα κοινοτικά θεσμικά όργανα, προτείνεται η αναθεώρηση των οδηγιών αυτών, ώστε να απαιτηθεί από την Επιτροπή η υποβολή έκθεσης προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, μεταξύ άλλων, επί των εν λόγω θεμάτων πριν από το τέλος του δευτέρου και του τέταρτου έτους μετά από την έναρξη ισχύος της εν λόγω αναθεώρησης (άρθρο 1 και 2), σε συνδυασμό, εφόσον είναι απαραίτητο, με κατάλληλα μέτρα για ανάληψη περαιτέρω δράσης.

Πρόσβαση τρίτων μερών: Όπως προαναφέρθηκε, η αποτελεσματική πρόσβαση τρίτων χαρακτηρίστηκε, επίσης, από όλους τους συμμετέχοντες στην δημόσια ακρόαση, ως ζωτική για τη διασφάλιση της ανάπτυξης του αποτελεσματικού ανταγωνισμού. Αποτελεί σχεδόν κοινό τόπο ότι το ελάχιστο σύστημα που είναι απαραίτητο προκειμένου να διασφαλιστεί η μη εισαγωγή διακρίσεων, καθώς και η απαραίτητη διαφάνεια και προβλεψιμότητα για τη δημιουργία αποτελεσματικού ανταγωνισμού, είναι τα δημοσιευμένα και υποκείμενα σε κανονιστικές ρυθμίσεις τιμολόγια, τα οποία εφαρμόζονται υπό ισότιμους όρους και προϋποθέσεις σε όλους τους χρήστες του δικτύου, είτε είναι πελάτες είτε εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων όσων ανήκουν στον ίδιο όμιλο στον οποίο ανήκει και ο διαχειριστής του δικτύου μεταφοράς. Τα τιμολόγια αυτά μπορούν να διαχωριστούν σε αντικειμενικές κατηγορίες πελατών, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό δεν οδηγεί σε διακρίσεις. Το σύστημα αυτό υιοθετήθηκε από όλα σχεδόν τα κράτη μέλη για τον τομέα ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά όχι για τον τομέα φυσικού αερίου [8]. Προτείνεται συνεπώς μία τέτοια δομή, δημοσιευμένων και υποκείμενων σε κανονιστικές ρυθμίσεις τιμολογίων, να αποτελέσει την ελάχιστη προδιαγραφή για τα τιμολόγια μεταφοράς και διανομής και στις δύο αγορές. Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι μελλοντικές υποψήφιες για ένταξη χώρες θα θέσουν σε ισχύ, επίσης, διαρθρώσεις σύμφωνες με την προσέγγιση που ακολουθείται από τα κράτη μέλη.

[8] Για το φυσικό αέριο, τα ακόλουθα κράτη μέλη εφαρμόζουν είτε ένα σύστημα πρόσβασης κατόπιν διαπραγματεύσεων, είτε ένα υβριδικό σύστημα δημοσίευσης/διαπραγματεύσεων: Aυστρία, Bέλγιο (το οποίο, ωστόσο, πρόσφατα αποφάσισε την μεταστροφή στο σύστημα ρυθμιζόμενης πρόσβασης τρίτων), η Δανία, η Γαλλία, η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες.

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η χωρίς διακρίσεις μεταχείριση είναι αποτελεσματική στην πράξη, τα κράτη μέλη και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να παρακολουθούν προσεκτικά τη συμπεριφορά των φορέων εκμετάλλευσης δικτύου που έχουν νομικό διαχωρισμό για τη μεταφορά και τη διανομή. Κατά συνέπεια, τα κράτη μέλη και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα χρειαστεί, μεταξύ άλλων, να διασφαλίσουν ότι οι φορείς εκμετάλλευσης της μεταφοράς και της διανομής ανταποκρίνονται σε αιτήσεις πρόσβασης εντός εύλογου χρονικού διαστήματος. Κατά την άποψη της Επιτροπής δεν πρέπει κατ' αρχήν να υπάρχει υπέρβαση της περιόδου των δύο εβδομάδων. Επίσης, θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι φορείς εκμετάλλευσης του συστήματος μεταφοράς και διανομής δεν θα θέτουν ερωτήματα στις επιχειρήσεις που ζητούν πρόσβαση στο δίκτυο, σχετικά με την πηγή ενέργειας ή τον προορισμό της ή την οδό της περαιτέρω μεταφοράς, που δεν είναι αναγκαίες για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους σε σχέση με την λειτουργία του δικτύου.

Κανονιστική ρύθμιση: Οι ανεξάρτητες εθνικές ρυθμιστικές αρχές διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη διασφάλιση της αμερόληπτης πρόσβασης στο δίκτυο, δεδομένου ότι έχουν την αρμοδιότητα να καθορίζουν ή να εγκρίνουν τα τιμολόγια μεταφοράς και διανομής πριν από την έναρξη ισχύος τους. Οι αρχές του ανταγωνισμού μπορούν να δράσουν κατά των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού μόνο εκ των υστέρων, ενώ οι υπεύθυνοι της κανονιστικής ρύθμισης έχουν ενεργό εκ των προτέρων ρόλο. Οι εν λόγω αρχές διαδραματίζουν, επίσης, σημαντικό ρόλο σε θέματα σχετικά με το διασυνοριακό εμπόριο, τη δημιουργία μιας πραγματικά εσωτερικής αγοράς. Επιφέρουν επίσης κανονιστική συνέχεια και διαφάνεια στην αγορά. Η προτεινόμενη οδηγία απαιτεί επομένως από τα κράτη μέλη να καθιερώσουν ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές με αρμοδιότητα, μεταξύ άλλων, να θεσπίζουν ή/και να εγκρίνουν τα τιμολόγια και τους όρους πρόσβασης στα δίκτυα μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Πρέπει λοιπόν η ρυθμιστική αρχή να εγκρίνει τα τιμολόγια μεταφοράς και διανομής πριν από την θέση τους σε ισχύ. Η εν λόγω έγκριση μπορεί να στηρίζεται σε πρόταση στην οποία συμφώνησαν ο(οι) φορέας(είς) εκμετάλλευσης των συστημάτων μεταφοράς/διανομής, ή σε πρόταση στην οποία συμφώνησαν ο(οι) φορέας(είς) εκμετάλλευσης των συστημάτων μεταφοράς/διανομής και οι χρήστες του δικτύου. Σε κάθε περίπτωση, είναι σκόπιμο οι φορείς εκμετάλλευσης των συστημάτων μεταφοράς/διανομής να συνεργάζονται στενά με όλες τις κατηγορίες χρηστών των δικτύων, προτού προτείνουν τιμολόγια στην οικεία ρυθμιστική αρχή. Μολονότι ανεξάρτητοι, οι εν λόγω οργανισμοί θα πρέπει να συνεργάζονται στενά με τους άλλους κυβερνητικούς φορείς, όπως είναι οι αρχές ανταγωνισμού, ενώ οι εν λόγω αρχές θα εξακολουθήσουν να φέρουν την ευθύνη διευθέτησης άλλου τύπου διαφορών όσον αφορά την πρόσβαση τρίτων, όπως π.χ. τα θέματα διακρίσεων σε μεμονωμένες περιπτώσεις.

Εμπορικές συναλλαγές με χώρες εκτός EΕ: Σε μία απελευθερωμένη αγορά ενδέχεται να υπάρχουν αυξημένες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις της ΕΕ να πραγματοποιήσουν εμπορικές συναλλαγές με προμηθευτές και πελάτες εκτός ΕΕ. Όπως και σε άλλους βιομηχανικούς τομείς, από τέτοιου είδους συναλλαγές μπορούν να προκύψουν σημαντικά οφέλη. Εντούτοις, πρέπει να συναφθεί συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και των τρίτων χωρών για αμοιβαία πρόσβαση στις αγορές και για τα περιβαλλοντικά πρότυπα και τα πρότυπα ασφαλείας προκειμένου να προληφθεί ο ενδεχόμενος κίνδυνος; για το περιβάλλον στην Κοινότητα, ιδίως όσον αφορά την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Προκειμένου να καλυφθούν τα εν λόγω θέματα, θα μπορούσε να προβλεφθεί ένα πλαίσιο διμερών ή περιφερειακών συμφωνιών. Εντούτοις, ορισμένα κράτη μέλη δύνανται ήδη να προβούν σε χωριστές συμφωνίες με χώρες εκτός της EΕ για ανταλλαγή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι εν λόγω συμφωνίες χρειάζεται να παρακολουθούνται, ούτως ώστε να είναι συμβατές με τους κοινοτικούς στόχους όσον αφορά π.χ. την ασφάλεια της πυρηνικής ενέργειας. Ως εκ τούτου, η οδηγία απαιτεί από τα κράτη μέλη να ενημερώνουν την Επιτροπή για τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από τις χώρες εκείνες στις οποίες δεν ισχύει η οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια.

3.3. Διατάξεις ενημέρωσης

Προκειμένου να καταστεί πρόδηλο ότι ορισμένες εναλλακτικές επιλογές της παρούσας οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια δεν εφαρμόζονται από κανένα κράτος μέλος και είναι γενικά αποδεκτό ότι παρουσιάζουν μικρότερες πιθανότητες να οδηγήσουν στην ανάπτυξη ανταγωνιστικών αγορών, σε σχέση με τις επιλογές που εφαρμόζονται σήμερα, προτείνεται να απαλειφθούν από την οδηγία. Αυτό είναι σημαντικό για να εξασφαλιστούν συνεχείς ισότιμοι όροι συναγωνισμού με τις χώρες που πρόκειται δυνητικά να προσχωρήσουν. Συνεπώς, προτείνεται να απαλειφθεί η διαδικασία πρόσκλησης υποβολής προσφορών, όσον αφορά την παραγωγή. Εντούτοις, απαιτείται από τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για τη δρομολόγηση προσκλήσεων υποβολής προσφορών για νέο δυναμικό, οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως έκτακτο μέτρο για λόγους ασφάλειας του εφοδιασμού. Απαλείφεται, επίσης, η εναλλακτική επιλογή του «μοναδικού αγοραστή» για την ηλεκτρική ενέργεια, όσον αφορά την πρόσβαση τρίτων.

Προτείνεται, επίσης, διοικητική βελτίωση ώστε να αφαιρεθεί η διαδικαστική απαίτηση η οποία, υπό το φως της πείρας που αποκτήθηκε, έχει αποδειχθεί μη αναγκαία και μπορεί να απαλειφθεί χωρίς να μειωθεί η αποτελεσματικότητα της οδηγίας. Πρόκειται για την απαίτηση διαβίβασης αντιγράφου της σχετικής απόφασης στην Επιτροπή σε περιπτώσεις απόρριψης αίτησης χορήγησης άδειας κατασκευής νέου δυναμικού παραγωγής. Έχει καταστεί εμφανές ότι η διαδικασία αυτή αποτελεί άσκοπο βάρος καθώς τέτοιες απορρίψεις είναι συχνές για μικρές εγκαταστάσεις για απλούς λόγους προγραμματισμού (άρθρο 5 παράγραφος 3 της οδηγίας 96/92/EΚ). Tα οφέλη από την εν λόγω διαδικασία, συνεπώς, εξουδετερώνονται από το διοικητικό βάρος που επιβάλλει, ιδίως στις τοπικές αρχές, Κατά συνέπεια, η απαίτηση αυτή απαλείφεται. Ωστόσο, εταιρείες των οποίων έχουν απορριφθεί αιτήσεις χορήγησης άδειας, διατηρούν το δικαίωμα να αναφέρουν στην Επιτροπή οιαδήποτε περίπτωση επιθυμούν.

Το άρθρο 14 παράγραφος 3 της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια και το άρθρο 13 παράγραφος 3 της οδηγίας για το φυσικό αέριο, απαιτούν από τις ολοκληρωμένες επιχειρήσεις να τηρούν χωριστούς λογαριασμούς για τις διάφορες δραστηριότητές τους. Σύμφωνα με τους ορισμούς που περιλαμβάνονται στο άρθρο 2 παράγραφος 5 και παράγραφος 6 της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια και στο άρθρο 2 παράγραφος 3 και παράγραφος 5 της οδηγίας για το φυσικό αέριο, τόσο με τον όρο μεταφορά όσο και με τον όρο διανομή νοείται η μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας/φυσικού αερίου «με σκοπό την παροχή σε τελικούς χρήστες». Ορισμένες επιχειρήσεις ισχυρίστηκαν πως αυτό σημαίνει ότι δεν είναι αναγκαίο να τηρούνται χωριστοί λογαριασμοί για τις δραστηριότητες διανομής και εφοδιασμού. Η Επιτροπή πιστεύει ότι αυτό δεν είναι σωστό και ότι είναι ασυμβίβαστο με τη διατύπωση και τον στόχο της εν λόγω διάταξης, κυρίως προκειμένου να εδραιωθεί διαφάνεια και αποτελεσματικές κανονιστικές ρυθμίσεις. Μολαταύτα, προκειμένου να διασφαλιστεί η απόλυτη σαφήνεια επί του θέματος, το σχέδιο οδηγίας προτείνει την τροποποίηση του άρθρου 14 παράγραφος 3 της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια και του άρθρο 13 παράγραφος 3 της οδηγίας για το φυσικό αέριο.

Όσον αφορά τη διάταξη περί αμοιβαιότητας, η οποία περιέχεται στο άρθρο 19 και των δύο οδηγιών, είναι πλέον δυνατός ο καθορισμός μιας τελικής προθεσμίας κατά την οποία η διάταξη αυτή παύει να ισχύει. Δεδομένου ότι προτείνεται όλα τα κράτη μέλη να ορίσουν ότι όλοι οι καταναλωτές είναι επιλέξιμοι έως την 1η Ιανουαρίου 2005, από την ημερομηνία αυτή η διάταξη καθίσταται άκυρη.

Τέλος, προτείνεται να καταργηθούν οι οδηγίες για τη διαμετακόμιση του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας (οδηγίες 90/547/EΟΚ και 91/296/EΟΚ του Συμβουλίου), προκειμένου να αποφευχθούν τα διαφορετικά καθεστώτα, οι απαιτήσεις δημοσίευσης, τα συστήματα διευθέτησης διαφορών, κ.λπ., όσον αφορά την πρόσβαση στο δίκτυο. Οι φορείς εκμετάλλευσης του δικτύου μεταφοράς, εάν καταστεί αναγκαία και για τους σκοπούς της ολοκλήρωσης των λειτουργιών τους, συμπεριλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται με τη διαμετακόμιση, έχουν πρόσβαση στο δίκτυο άλλων φορέων εκμετάλλευσης δικτύου, βάσει ισότιμων όρων και προϋποθέσεων.

3.4. Στόχοι παροχής δημόσιας υπηρεσίας

Όπως αναφέρθηκε στην ανακοίνωση για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς, η επίτευξη των στόχων παροχής δημόσιας υπηρεσίας είναι ένας από τους πλέον θεμελιώδεις στόχους της Επιτροπής στον εν λόγω τομέα. Ενώ οι υφιστάμενες διατάξεις των οδηγιών για το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια έχουν λειτουργήσει καλά έως σήμερα, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης, ειδικότερα στο πλαίσιο του πλήρους ανοίγματος της αγοράς. Πρώτον, προκειμένου να διασφαλιστεί η παροχή της καθολικής υπηρεσίας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας καθόσον προχωρεί το άνοιγμα της αγοράς, η Επιτροπή πιστεύει ότι είναι σημαντικό να συμπεριληφθεί διάταξη στην πρόταση η οποία να προβλέπει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν την καθολική υπηρεσία, γεγονός που σημαίνει τον εφοδιασμό υψηλής ποιότητας ηλεκτρικής ενέργειας σε όλους του πελάτες στην επικράτειά τους (άρθρο 3 παράγραφος 3). Ομοίως και συμπληρωματικά, εισάγεται η απαίτηση (άρθρο 3 παράγραφοι 3 και 4) για τα κράτη μέλη, τόσο για την ηλεκτρική ενέργεια όσο και για το φυσικό αέριο, να θεσπίσουν κατάλληλες διατάξεις προκειμένου να διασφαλίσουν την επίτευξη των βασικών στόχων παροχής δημόσιας υπηρεσίας και κυρίως:

* την προστασία των ευάλωτων πελατών. τα κράτη μέλη, π.χ., οφείλουν να διασφαλίσουν την κατάλληλη προστασία από αδικαιολόγητη αποσύνδεση, μεταξύ άλλων, των ηλικιωμένων, των ανέργων, των ατόμων με ειδικές ανάγκες, κλπ.,

* την προστασία των βασικών δικαιωμάτων των τελικών πελατών. τα κράτη μέλη, π.χ., πρέπει να διασφαλίσουν μία ελάχιστη δέσμη όρων για τις συμβάσεις, τη διαφάνεια και τις πληροφορίες, καθώς και την ύπαρξη διαφανών μηχανισμών χαμηλού κόστους για τη διευθέτηση των διαφορών [9],

[9] Κατάλληλες διατάξεις προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι τα εν λόγω βασικά δικαιώματα μπορούν να εντοπιστούν στο άρθρο 17 της πρότασης της Επιτροπής για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τoυ Συμβουλίου για την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, COM(2000) 392, της 12ης Ιουλίου 2000.

* κοινωνική και οικονομική συνοχή. πέραν της καθολικής υπηρεσίας, τα κράτη μέλη, όπου καθίσταται αναγκαίο, θα πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν τον εφοδιασμό, σε κατάλληλες τιμές, επί παραδείγματι σε απόκεντρες περιοχές,

* προστασία του περιβάλλοντος, και

* ασφάλεια του εφοδιασμού. κυρίως μέσω της διασφάλισης κατάλληλων επιπέδων συντήρησης και ανάπτυξης της υποδομής και ειδικότερα των διασυνδέσεων.

Περαιτέρω και πάλι ως συμπλήρωμα των ανωτέρω, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι είναι σαφές ότι τα κράτη μέλη έχουν στη διάθεσή τους όλα τα αναγκαία μέσα για να εξασφαλίσουν τη συντήρηση και την ανάπτυξη του δικτύου, προτείνεται να εισαχθεί νέο άρθρο στις οδηγίες για το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια (άρθρο 8 παράγραφος 5 στην οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια και άρθρο 7 παράγραφος 5 στην οδηγία για το φυσικό αέριο), το οποίο προβλέπει ότι «τα κράτη μέλη δύνανται να απαιτήσουν από τους φορείς εκμετάλλευσης του δικτύου μεταφοράς να πληρούν τα ελάχιστα επίπεδα επενδύσεων για την συντήρηση και ανάπτυξη του δικτύου μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένου του δυναμικού διασύνδεσης».

Δεδομένης της ζωτικής σημασίας του συνεχούς ασφαλούς εφοδιασμού ηλεκτρικής ενέργειας, όπως τονίστηκε στην Πράσινη Βίβλο για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού - πιθανόν ο πιο σημαντικός στόχος παροχής δημόσιας υπηρεσίας - είναι ανάγκη να ληφθούν ορισμένα επιπλέον συμπληρωματικά μέτρα προκειμένου να ενισχυθούν οι υφιστάμενες διασφαλίσεις που περιλαμβάνονται στην οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο επ' αυτού του σημείου. Ειδικότερα, και εκτός των απαιτήσεων προς τα κράτη μέλη να παράσχουν τη δυνατότητα προκήρυξης προσκλήσεων υποβολής προσφορών για νέο δυναμικό, όταν χρειάζεται, θα ήταν σκόπιμο να απαιτηθεί από τα κράτη μέλη να παρακολουθούν προσεκτικά την κατάσταση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και ιδίως το υφιστάμενο ισοζύγιο ζήτησης/εφοδιασμού, το επίπεδο της αναμενόμενης μελλοντικής ζήτησης, την προβλεπόμενη επιπλέον δυναμικότητα η οποία βρίσκεται υπό σχεδιασμό ή υπό κατασκευή και το επίπεδο ανταγωνισμού που υπάρχει στην αγορά. Θα απαιτηθεί από τα κράτη μέλη, σε ετήσια βάση, να δημοσιεύουν έκθεση, στην οποία θα σκιαγραφούνται τα πορίσματά τους και θα υποδεικνύονται μέτρα τα οποία προβλέπονται για τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού. Επιπλέον, δεδομένου ότι λόγω του γεγονότος ότι το δίκτυο ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου στην ΕΕ χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό διασύνδεσης, η σχέση μεταξύ ζήτησης και εφοδιασμού σε κοινοτικό επίπεδο είναι ζωτικής σημασίας για τη συνολική ασφάλεια του δικτύου, η Επιτροπή, βάσει των εθνικών εκθέσεων και των δικών της εργασιών παρακολούθησης, θα πρέπει να δημοσιεύσει παρόμοια ανακοίνωση που να καλύπτει την Κοινότητα στο σύνολό της. Για τον λόγο αυτό, προτείνεται να συμπεριληφθούν οι εν λόγω διατάξεις στο άρθρο 6 παράγραφος 6 της αναθεωρημένης οδηγίας για το ηλεκτρικό ρεύμα και στο άρθρο 4Α της αναθεωρημένης οδηγίας για το φυσικό αέριο.

Το άρθρο 3 παράγραφος 2 των υφιστάμενων οδηγιών απαιτεί από τα κράτη μέλη την κοινοποίηση στην Επιτροπή των στόχων παροχής δημόσιας υπηρεσίας. Εντούτοις, καθώς κανένα κράτος μέλος δεν υιοθέτησε στόχους που απαιτούν παρέκκλιση από οιαδήποτε από τις δύο οδηγίες, δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία τέτοια κοινοποίηση. Προκειμένου να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική συγκριτική αξιολόγηση από την Επιτροπή, η οποία θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη διατήρηση των υψηλότερων δυνατών επιπέδων παροχής δημόσιας υπηρεσίας, είναι σκόπιμο να τροποποιηθεί η διάταξη αυτή προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη κοινοποιούν, κάθε δύο έτη, όλα τα μέτρα που λαμβάνουν για την επίτευξη των στόχων παροχής δημόσιας υπηρεσίας, ανεξαρτήτως εάν απαιτούν παρέκκλιση από την οδηγία και, ιδίως, από τις νέες απαιτήσεις που αναφέρονται ανωτέρω. Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή υποχρεούται να δημοσιεύει έκθεση κάθε δύο έτη, όπου αναλύονται τα διάφορα μέτρα που έχουν θεσπιστεί και, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, υποβάλλονται συστάσεις ως προς τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την επίτευξη των υψηλών επιπέδων παροχής δημόσιας υπηρεσίας.

Τέλος, μια πλήρως απελευθερωμένη αγορά χρειάζεται την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί η ισοτιμία. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα προτείνει πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αυτή, δηλ. έναν ενεργειακό φόρο/CO2 σε επίπεδο ΕΕ, αυστηρούς κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, διαχειριστικά μέτρα από την πλευρά της ζήτησης, μέτρα για την προαγωγή της συμπαραγωγής θερμότητας/ηλεκτρικής ενέργειας και της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση όσο δεν ενσωματώνεται πλήρως το εξωτερικό κόστος.

4. Συμπέρασμα

Όλα τα στοιχεία που διαθέτει η Επιτροπή, βάσει της υλοποίησης των οδηγιών για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο, καταδεικνύουν ότι το σύνολο των βασικών στόχων που επιδιώκονται από την εσωτερική αγορά, δηλ. χαμηλότερες τιμές, αυξημένη ανταγωνιστικότητα, υψηλά επίπεδα παροχής δημόσιας υπηρεσίας, ασφάλεια του εφοδιασμού και προστασία του περιβάλλοντος βρίσκονται στο στάδιο της πραγμάτωσης και μάλιστα σε ένα κοινωνικό συναινετικό πλαίσιο. Η πείρα που αποκτήθηκε από τις χώρες που προχώρησαν σε πλήρες άνοιγμα της αγοράς καταδεικνύει ότι οι στόχοι αυτοί μπορούν και όντως εκπληρούνται υπό συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού και μπορούν όντως να επιτευχθούν καλύτερα υπό τέτοιες συνθήκες. Οι απόψεις της πλειονότητας των συμμετεχόντων στο πλαίσιο της δημόσιας ακρόασης για την ολοκλήρωση των εσωτερικών αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και οι παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν γραπτώς, υποστηρίζουν την εν λόγω προσέγγιση.

Η ταχεία ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς στον τομέα αυτό αντιπροσωπεύει, συνεπώς, ένα σημαντικό βήμα προς την επίτευξη των κοινοτικών στόχων που ορίστηκαν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβώνας την άνοιξη του 2000. Η υιοθέτηση των προτάσεων αυτών αναμένεται ότι θα επιφέρει σημαντικά οφέλη από πλευράς ανταγωνιστικότητας και απασχόλησης και θα οδηγήσει σε ανταγωνιστικότερες τιμές και υψηλότερα επίπεδα παροχής υπηρεσιών στους πολίτες της Κοινότητας για το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια.

2001/0078 (COD)

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τις συνθήκες πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

TΟ EΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 95,

την πρόταση της Επιτροπής [10],

[10] ΕΕ C

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής [11],

[11] ΕΕ C

τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών [12],

[12] ΕΕ C

ενεργώντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης [13],

[13] ΕΕ C

Εκτιμώντας τα εξής:

(1) Η οδηγία 96/92/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 1996 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας [14], απετέλεσε σημαντικό βήμα για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

[14] ΕΕ L 27, 30.1.1997, σ. 20, όπως τροποιήθηκε από την οδηγία .../.../ΕΚ (ΕΕ L ...., σ. ..).

(2) Στην σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στη Λισσαβώνα στις 23 και 24 Mαρτίου 2000, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε να επισπευσθούν οι εργασίες για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου καθώς και να επιταχυνθεί η ελευθέρωση σε αυτούς τους τομείς, ούτως ώστε να επιτευχθεί η πλήρης λειτουργία της εσωτερικής αγοράς εν προκειμένω.

(3) Η δημιουργία πραγματικής εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να προωθηθεί με εντονότερες συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες επί του παρόντος δεν είναι τόσο ανεπτυγμένες σε σύγκριση με άλλους οικονομικούς κλάδους.

(4) Πρέπει να θεσπισθούν ισότιμοι, ανταποκρινόμενοι στο κόστος, διαφανείς και άμεσα εφαρμόσιμοι κανόνες, συμπληρωματικοί προς τις διατάξεις της οδηγίας 96/92/EΚ, για την διασυνοριακή τιμολόγηση και τον καταμερισμό του διαθέσιμου δυναμικού διασύνδεσης, προκειμένου να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική πρόσβαση στα συστήματα μεταφοράς για διασυνοριακές συναλλαγές.

(5) Στα συμπεράσματά του της 30ής Mαΐου 2000 το Συμβούλιο Ενέργειας κάλεσε την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές/διοικήσεις να εξασφαλίσουν την γρήγορη καθιέρωση σταθερού συστήματος τιμολόγησης και μεθόδου για τον καταμερισμό του διαθέσιμου δυναμικού διασύνδεσης μακροπροθέσμως.

(6) Tο Eυρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με το ψήφισμά του της 6ης Ιουλίου 2000 επί της δεύτερης έκθεσης της Επιτροπής σχετικά με την κατάσταση της ελευθέρωσης των αγορών ενέργειας, ζήτησε να καθιερωθούν συνθήκες για την χρησιμοποίηση των δικτύων στα κράτη μέλη οι οποίες να μην εμποδίζουν το διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας και κάλεσε την Επιτροπή να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις για να υπερκερασθούν όλα τα υπάρχοντα εμπόδια στο ενδοκοινοτικό εμπόριο.

(7) Ο κανονισμός αυτός πρέπει να καθορίζει τις βασικές αρχές όσον αφορά την τιμολόγηση και τον καταμερισμό της δυναμικότητας, ενώ παράλληλα να προβλέπει την υιοθέτηση κατευθυντηρίων γραμμών για τις περαιτέρω βασικές αρχές και μεθόδους, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ταχύρυθμη προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.

(8) Σε μια ανοικτή και ανταγωνιστική αγορά, στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς πρέπει να καταβάλεται αντιστάθμιση, για το κόστος που προκύπτει ως αποτέλεσμα της χρήσης των δικτύων τους κατά την ροή ηλεκτρικής ενέργειας υπό καθεστώς διαμετακόμισης, από τους διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς από όπου προέρχεται ή για τους οποίους προορίζεται η υπό διαμετακόμιση ηλεκτρική ενέργεια.

(9) Οι πληρωμές και οι εισπράξεις από τις αντισταθμίσεις μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό των εθνικών τιμολογίων δικτύου.

(10) Tο πραγματικό ποσό που καταβάλλεται για την διασυνοριακή πρόσβαση στο σύστημα μπορεί να ποικίλει σημαντικά, ανάλογα με τους εμπλεκόμενους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και ως αποτέλεσμα των διαφορών της διάρθρωσης των τιμολογίων που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη. Κατά συνέπεια, απαιτείται κάποιος βαθμός εναρμόνισης ώστε να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις στο εμπόριο.

(11) Δεν ενδείκνυται να εφαρμοσθούν τιμές εξαρτώμενες από την απόσταση ή ειδικά τιμολόγια μόνον για τους εξαγωγείς ή εισαγωγείς.

(12) Ο ανταγωνισμός στην εσωτερική αγορά είναι δυνατόν να αναπτυχθεί μόνον εάν η πρόσβαση στις γραμμές διασύνδεσης των διαφορετικών εθνικών συστημάτων εξασφαλίζεται χωρίς διακρίσεις και με διαφάνεια. Στις γραμμές αυτές πρέπει να προσφέρεται η μέγιστη δυναμικότητα που πληροί τα πρότυπα ασφαλείας για την απρόσκοπτη λειτουργία των δικτύων. Οποιαδήποτε διακριτική μεταχείριση κατά τον καταμερισμό της διαθέσιμης δυναμικότητας δεν πρέπει να στρεβλώνει αδικαιολογήτως ή να εμποδίζει την ανάπτυξη του εμπορίου.

(13) Πρέπει να είναι διαφανής για τους συντελεστές της αγοράς η διαθέσιμη δυναμικότητα μεταφοράς καθώς και τα πρότυπα ασφαλείας, προγραμματισμού και λειτουργίας που αφορούν τη διαθέσιμη δυναμικότητα μεταφοράς.

(14) Οποιαδήποτε έσοδα που προκύπτουν κατά τις διαδικασίες διαχείρισης της συμφόρησης δεν πρέπει να συνιστούν πηγή επιπλέον κέρδους για τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

(15) Πρέπει να είναι δυνατή η αντιμετώπιση των προβλημάτων συμφόρησης κατά διάφορους τρόπους, εφόσον οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται παρέχουν τα κατάλληλα οικονομικά μηνύματα στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και τους συντελεστές της αγοράς και βασίζονται στους μηχανισμούς της αγοράς.

(16) Για να εξασφαλισθεί η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς πρέπει να προβλεφθούν διαδικασίες οι οποίες να καθιστούν δυνατή την έκδοση από την Επιτροπή, αποφάσεων και κατευθυντήριων γραμμών όσον αφορά την τιμολόγηση και τον καταμερισμό δυναμικότητας, ενώ παράλληλα να εξασφαλίζουν τη συμμετοχή των ρυθμιστικών αρχών των κρατών μελών σε αυτή τη διαδικασία.

(17) Πρέπει να απαιτείται από τις εθνικές αρχές να παρέχουν τις σχετικές πληροφορίες στην Επιτροπή. Η Επιτροπή πρέπει να τηρεί το απόρρητο αυτών των πληροφοριών. Κατά περίπτωση, η Επιτροπή πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ζητά σχετικές πληροφορίες άμεσα από τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις.

(18) Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να εξασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους κανόνες που περιέχονται στον παρόντα κανονισμό και τις κατευθυντήριες γραμμές που υιοθετούνται με βάση τον παρόντα κανονισμό.

(19) Τα κράτη μέλη πρέπει να καθορίζουν τους κανόνες που εφαρμόζονται σε περιπτώσεις παράβασης των διατάξεων του παρόντος κανονισμού και να εξασφαλίζουν την εκτέλεσή τους. Οι κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές.

(20) Σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, όπως διατυπώνονται στο άρθρο 5 της Συνθήκης, οι στόχοι της εξεταζόμενης δράσης, δηλαδή η καθιέρωση εναρμονισμένου πλαισίου για τις διασυνοριακές συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας, δεν μπορούν να υλοποιηθούν από τα κράτη μέλη και συνεπώς μπορούν, λόγω των διαστάσεων ή των αποτελεσμάτων της δράσης, να υλοποιηθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο. Ο παρών κανονισμός περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο για την επίτευξη αυτών των στόχων και δεν υπερβαίνει ό,τι είναι αναγκαίο για τον σκοπό αυτό.

(21) Σύμφωνα με το άρθρο 2 της απόφασης 1999/468/EΚ του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 1999 για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή [15], τα μέτρα εφαρμογής του παρόντος κανονισμού πρέπει να θεσπίζονται με τη διαδικασία της κανονιστικής επιτροπής που προβλέπεται από το άρθρο 5 της εν λόγω απόφασης ή με τη διαδικασία της συμβουλευτικής επιτροπής που προβλέπεται από το άρθρο 3 της εν λόγω απόφασης,

[15] ΕΕ L 184, 17.7.1999, σ. 23.

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1 Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

Σκοπός του παρόντος κανονισμού είναι η τόνωση των διασυνοριακών συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας και, κατά συνέπεια, του ανταγωνισμού εντός της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με την καθιέρωση μηχανισμού αντισταθμίσεων για τις ροές ηλεκτρικής ενέργειας υπό καθεστώς διαμετακόμισης και με τον καθορισμό εναρμονισμένων αρχών για τα διασυνοριακά τέλη μεταφοράς και τον καταμερισμό της διαθέσιμης δυναμικότητας των διασυνδέσεων μεταξύ των εθνικών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Άρθρο 2 Ορισμοί

1. Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού εφαρμόζονται οι ορισμοί που περιλαμβάνονται στο άρθρο 2 της οδηγίας 96/92/EΚ.

2. Εφαρμόζονται επίσης οι ακόλουθοι ορισμοί:

(α) Ως «διαμετακόμιση» νoείται η φυσική ροή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του συστήματος μεταφοράς κράτους μέλους, η οποία δεν έχει παραχθεί ούτε προορίζεται να καταναλωθεί σε αυτό το κράτος μέλος συμπεριλαμβανομένων των ροών διαμετακόμισης που κοινώς ονομάζονται "παρακαμπτήριες ροές" (loop-flows) ή "παράλληλες ροές".

(β) Ως «συμφόρηση» νοείται η κατάσταση κατά την οποία γραμμή διασύνδεσης που συνδέει τα εθνικά δίκτυα μεταφοράς δεν είναι ικανή να διεκπεραιώσει όλες τις συναλλαγές που προκύπτουν από τις διεθνείς συναλλαγές μεταξύ των συντελεστών της αγοράς, λόγω έλλειψης δυναμικότητας.

Άρθρο 3 Μηχανισμός αντιστάθμισης μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

1. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς εισπράττουν αντιστάθμιση για το κόστος που προέκυψε ως αποτέλεσμα της διαμετακομιζόμενης ροής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του δικτύου των.

2. Η αντιστάθμιση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 καταβάλλεται από τους διαχειριστές των εθνικών συστημάτων μεταφοράς από τα οποία προέρχονται οι διαμετακομιζόμενες ροές ή και όπου καταλήγουν αυτές οι ροές.

3. Οι αντισταθμίσεις καταβάλλονται σε τακτική βάση για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα του παρελθόντος. Αντισταθμίσεις που καταβλήθηκαν προσαρμόζονται, κατά περίπτωση, εκ των υστέρων ώστε να ανταποκρίνονται στο πραγματικό κόστος που προέκυψε.

Tο πρώτο χρονικό διάστημα για το οποίο καταβάλλονται αντισταθμίσεις καθορίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές που αναφέρονται στο άρθρο 7.

4. Ενεργώντας σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2, η Επιτροπή αποφασίζει σχετικά με τα ποσά αντιστάθμισης που πρέπει να καταβληθούν.

5. Οι διαμετακομιζόμενες ποσότητες και οι ποσότητες που εξάγονται/εισάγονται από τα εθνικά συστήματα μεταφοράς καθορίζονται με βάση την φυσική ροή ηλεκτρικής ενέργειας που μετρήθηκε στην πράξη για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

6. Tο κόστος που προέκυψε ως αποτέλεσμα ροής διαμετακόμισης καθορίζεται με βάση το μακροπρόθεσμο μέσο οριακό κόστος (που αντανακλά το κόστος και τα έσοδα που προκύπτουν για το δίκτυο μέσω του οποίου διαμετακομίστηκαν οι ροές ηλεκτρικής ενέργειας έναντι του κόστους που θα προέκυπτε ελλείψει αυτών των ροών).

Άρθρο 4 Τέλη πρόσβασης στα δίκτυα

1. Τα τέλη που εφαρμόζουν οι εθνικοί διαχειριστές δικτύου για την πρόσβαση στα εθνικά δίκτυα αντανακλούν το πραγματικό κόστος και διέπονται από διαφάνεια, προσεγγίζουν το κόστος αποτελεσματικού διαχειριστή δικτύου και εφαρμόζονται χωρίς διακρίσεις. Τα τέλη δεν εξαρτώνται από την απόσταση.

2. Επιτρέπεται να επιβαρύνονται οι παραγωγοί και οι καταναλωτές (φορτίο) για την πρόσβαση στα εθνικά δίκτυα. Το μερίδιο του συνολικού ποσού των τελών δικτύου με το οποίο επιβαρύνονται οι παραγωγοί πρέπει να είναι χαμηλότερο από το μερίδιο με το οποίο επιβαρύνονται οι καταναλωτές. Κατά περίπτωση, το ύψος των τελών που εφαρμόζονται στους παραγωγούς ή/και τους καταναλωτές πρέπει να επισημαίνει γεωγραφικές διαφοροποιήσεις και να λαμβάνει υπόψη το μέγεθος των απωλειών δικτύου και την συμφόρηση που προκλήθηκαν.

3. Οι πληρωμές και οι εισπράξεις που προκύπτουν με βάση τον μηχανισμό αντιστάθμισης μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό των τελών για την πρόσβαση στο δίκτυο. Λαμβάνονται υπόψη οι πληρωμές που όντως πραγματοποιήθηκαν και οι εισπράξεις, καθώς και οι αναμενόμενες για μελλοντικές χρονικές περιόδους πληρωμές, που υπολογίζονται με βάση παρελθούσες χρονικές περιόδους.

4. Με την επιφύλαξη του άρθρου 2, τα τέλη για την πρόσβαση στα εθνικά δίκτυα που ισχύουν για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές εφαρμόζονται ανεξαρτήτως της χώρας προορισμού και της χώρας προέλευσης της ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη συναφθείσα εμπορική σύμβαση. Δεν επιτρέπεται να επιβάλλεται στους εξαγωγείς και εισαγωγείς ειδικό τέλος πέραν του γενικού τέλους για την πρόσβαση στα εθνικά δίκτυα.

5. Δεν επιβάλλεται ειδικό τέλος δικτύου σε μεμονωμένες συναλλαγές για διαμετακόμιση ηλεκτρικής ενέργειας που καλύπτονται από τον μηχανισμό αντιστάθμισης μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς.

Άρθρο 5 Παροχή πληροφοριών σχετικά με την δυναμικότητα διασύνδεσης

1. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς συγκροτούν μηχανισμούς συντονισμού και ανταλλαγής πληροφοριών για να κατοχυρώνεται η ασφάλεια των δικτύων στο πλαίσιο της διαχείρισης συμφόρησης.

2. Δημοσιεύονται τα πρότυπα ασφάλειας, λειτουργίας και προγραμματισμού που χρησιμοποιούν οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς. Στη δημοσίευση περιλαμβάνεται γενικό σχέδιο για τον υπολογισμό της συνολικής δυναμικότητας μεταφοράς και της ανοχής αξιοπιστίας μεταφοράς, με βάση τις ηλεκτρικές και φυσικές ιδιότητες του δικτύου. Tα γενικά αυτά σχέδια υπόκεινται στην έγκριση των εθνικών ρυθμιστικών αρχών.

3. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δημοσιεύουν κατά προσέγγιση υπολογισμούς της διαθέσιμης δυναμικότητας μεταφοράς για κάθε ημέρα, με μνεία οποιασδήποτε διαθέσιμης δυναμικότητας που έχει ήδη δεσμευθεί. Tα στοιχεία αυτά δημοσιεύονται σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή πριν από την ημέρα της μεταφοράς και περιλαμβάνουν, οπωσδήποτε, εκτιμήσεις για την επόμενη εβδομάδα και τον επόμενο μήνα.

Tα δημοσιευόμενα στοιχεία περιλαμβάνουν ποσοτική ένδειξη για την αναμενόμενη αξιοπιστία της διαθέσιμης δυναμικότητας.

Άρθρο 6 Γενικές αρχές διαχείρισης συμφόρησης

1. Τα προβλήματα συμφόρησης δικτύου αντιμετωπίζονται με λύσεις οι οποίες δεν δημιουργούν διακριτική μεταχείριση, είναι επικεντρωμένες στην αγορά και οι οποίες δίνουν αποτελεσματικά οικονομικώς μηνύματα στους συντελεστές της αγοράς και τους εμπλεκόμενους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

2. Διαδικασίες περικοπής των συναλλαγών χρησιμοποιούνται μόνον σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όταν ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς πρέπει να ενεργήσει επειγόντως και δεν είναι δυνατή η επανακατανομή (της παραγωγής) ή σε αντίρροπες συναλλαγές.

Συντελεστές της αγοράς στους οποίους έχει καταμερισθεί δυναμικότητα αποζημιώνονται για οποιαδήποτε περικοπή αυτής της δυναμικότητας.

3. Η μέγιστη δυναμικότητα των διασυνδέσεων διατίθεται στους συντελεστές της αγοράς που πληρούν τα πρότυπα ασφάλειας για την ασφαλή λειτουργία του δικτύου.

4. Καταμερισθείσα δυναμικότητα που δεν αξιοποιείται διατίθεται εκ νέου στην αγορά.

5. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς συμψηφίζουν, στον βαθμό που είναι τεχνικώς δυνατό, τις δυναμικότητες που ζητούνται για ροές ηλεκτρικής ενέργειας κατά αντίθετες φορές σε συμφορημένη γραμμή διασύνδεσης ούτως ώστε η γραμμή αυτή να χρησιμοποιηθεί με την μέγιστη δυναμικότητά της. Σε καμία περίπτωση δεν απορρίπτονται συναλλαγές οι οποίες μειώνουν τη συμφόρηση.

6. Οποιαδήποτε έσοδα προέρχονται από τον καταμερισμό δυναμικότητας διασύνδεσης χρησιμοποιούνται για έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους σκοπούς:

(α) για να εξασφαλίζεται η πραγματική διαθεσιμότητα της καταμερισθείσας δυναμικότητας,

(β) για επενδύσεις στο δίκτυο ώστε να διατηρηθεί ή να αυξηθεί η δυναμικότητα διασύνδεσης,

(γ) για τη μείωση των τελών δικτύου.

Tα έσοδα αυτά επιτρέπεται να εισρέουν σε ταμείο το οποίο διαχειρίζονται οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς. Δεν επιτρέπεται να συνιστούν πηγή πρόσθετων κερδών για τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

Άρθρο 7 Κατευθυντήριες γραμμές

1. Κατά περίπτωση, η Επιτροπή, ενεργώντας σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 12 παράγραφος 2, εκδίδει και τροποποιεί κατευθυντήριες γραμμές επί των ακολούθων θεμάτων που αφορούν τον μηχανισμό αντιστάθμισης μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς:

(α) ως προς τις λεπτομέρειες σχετικά με τον καθορισμό των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς που οφείλουν να καταβάλλουν αντιστάθμιση για ροές διαμετακόμισης, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2,

(β) ως προς τις λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία πληρωμής που πρέπει να τηρείται, καθώς και τον καθορισμό του πρώτου χρονικού διαστήματος για το οποίο πρέπει να καταβληθούν αντισταθμίσεις, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3,

(γ) ως προς τις λεπτομέρειες των μεθόδων για τον καθορισμό των ποσοτήτων των ροών διαμετακόμισης και των εξαγωγών/εισαγωγών ηλεκτρισμού, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 5,

(δ) ως προς τις λεπτομέρειες της μεθόδου για τον καθορισμό του κόστους που προκύπτει ως αποτέλεσμα της διαμετακόμισης ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 6,

(ε) ως προς τη συμμετοχή στον μηχανισμό αντιστάθμισης διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς των εθνικών συστημάτων που είναι διασυνδεδεμένα άμεσα με γραμμές ρεύματος, σύμφωνα με το άρθρο 3.

2. Στις κατευθυντήριες γραμμές καθορίζονται επίσης λεπτομέρειες σχετικά με την εναρμόνιση των τελών που ισχύουν για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές (φορτίο) δυνάμει των εθνικών τιμολογίων, σύμφωνα με τις βασικές αρχές που ορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2.

3. Κατά περίπτωση, η Επιτροπή, ενεργώντας σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 12 παράγραφος 2, τροποποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την διαχείριση και τον καταμερισμό διαθέσιμης δυναμικότητας μεταφοράς στις διασυνδέσεις μεταξύ εθνικών συστημάτων που ορίζονται στο παράρτημα, σύμφωνα με τις βασικές αρχές που προβλέπονται στα άρθρα 5 και 6. Κατά περίπτωση, στο πλαίσιο αυτών των τροποποιήσεων ορίζονται κοινοί κανόνες σχετικά με ελάχιστα πρότυπα ασφάλειας και λειτουργίας για την χρήση και εκμετάλλευση δικτύου, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 2.

Άρθρο 8 Εθνικές ρυθμιστικές αρχές

Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές εξασφαλίζουν ότι τα εθνικά τιμολόγια και μέθοδοι διαχείρισης συμφόρησης ορίζονται και εφαρμόζονται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και οι κατευθυντήριες γραμμές υιοθετούνται σύμφωνα με το άρθρο 7.

Άρθρο 9 Παροχή και απόρρητο πληροφοριών

1. Τα κράτη μέλη και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές παρέχουν στην Επιτροπή, κατόπιν αιτήματος, όλες τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για τους σκοπούς του άρθρου 3 παράγραφος 4 και του άρθρου 7.

Ιδίως, για τον σκοπό του άρθρου 3 παράγραφος 4, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές γνωστοποιούν, σε τακτική βάση, το κόστος που πράγματι προέκυψε για τους διαχειριστές εθνικού συστήματος μεταφοράς από τις ροές διαμετακόμισης, καθώς και τις ποσότητες εξαγωγών και εισαγωγών για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Παρέχουν επίσης στην Επιτροπή τα δεδομένα και τις πληροφορίες που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό αυτών των μεγεθών.

2. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές και διοικήσεις είναι σε θέση και εξουσιοδοτημένες να παρέχουν τις πληροφορίες που απαιτούνται σύμφωνα με την παράγραφο 1.

3. Κατά περίπτωση, για τους σκοπούς του άρθρου 3 παράγραφος 4 και του άρθρου 7, Η Επιτροπή δύναται να ζητήσει όλες τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για τους σκοπούς του άρθρου 3, παράγραφος 4 και του άρθρου 7 απευθείας από τις επιχειρήσεις και τις ενώσεις επιχειρήσεων.

Όταν η Επιτροπή αποστέλλει αίτημα με το οποίο ζητά πληροφορίες από επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων, διαβιβάζει ταυτοχρόνως αντίγραφο του αιτήματός της στην ρυθμιστική αρχή, που έχει συσταθεί σύμφωνα με το άρθρο 22 της οδηγίας 96/92/EΚ, του κράτους μέλους στο έδαφος του οποίου ευρίσκεται η έδρα της επιχείρησης ή της ένωσης επιχειρήσεων.

4. Στο αίτημά της για παροχή πληροφοριών η Επιτροπή αναφέρει τη νομική βάση του αιτήματος, την προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να παρασχεθούν οι πληροφορίες, τον σκοπό του αιτήματος, καθώς και τις κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 11 παράγραφος 2 για την παροχή εσφαλμένων, ελλιπών και παραπλανητικών πληροφοριών.

5. Οι κύριοι των επιχειρήσεων ή οι αντιπρόσωποί τους και, σε περίπτωση νομικών προσώπων, οι εταιρίες επιχειρήσεων, ή ενώσεις επιχειρήσεων χωρίς νομική προσωπικότητα, τα πρόσωπα που είναι εξουσιοδοτημένα να τις αντιπροσωπεύουν εκ του νόμου ή βάσει του καταστατικού, παρέχουν τις ζητούμενες πληροφορίες. Νομικοί σύμβουλοι νομίμως εξουσιοδοτημένοι να επιχειρούν πράξεις επιτρέπεται να παρέχουν τις πληροφορίες εξ ονόματος των πελατών τους οπότε οι πελάτες φέρουν την πλήρη ευθύνη εάν οι παρεχόμενες πληροφορίες είναι ελλιπείς, εσφαλμένες ή παραπλανητικές.

6. Σε περίπτωση που επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων δεν παρέχει τις πληροφορίες που ζητήθηκαν εντός της προθεσμίας που καθορίστηκε από την Επιτροπή ή παρέχει ελλιπείς πληροφορίες, η Επιτροπή απαιτεί την παροχή των πληροφοριών με απόφαση. Στην απόφαση καθορίζονται οι πληροφορίες που απαιτούνται και ορίζεται εύλογη προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να παρασχεθούν. Στην απόφαση αναφέρονται επίσης οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 11 παράγραφος 2. Επίσης, αναφέρεται το δικαίωμα για προσφυγή κατά της απόφασης ενώπιον του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Η Επιτροπή αποστέλλει ταυτοχρόνως αντίγραφο της απόφασής της στην ρυθμιστική αρχή που αναφέρεται στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του παροόντος άρθρου, του κράτους μέλους στο έδαφος του οποίου ευρίσκεται η κατοικία του προσώπου ή η έδρα της επιχείρησης ή της ένωσης επιχειρήσεων.

8. Οι πληροφορίες που συγκεντρώνονται δυνάμει του παρόντος άρθρου χρησιμοποιούνται μόνον για τους σκοπούς του άρθρου 3 παράγραφος 4 και του άρθρου 7.

Η Επιτροπή δεν αποκαλύπτει πληροφορίες που αποκτά σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό οι οποίες διέπονται από την υποχρέωση τήρησης του επαγγελματικού απορρήτου.

Άρθρο 10 Το δικαίωμα των κρατών μελών να προβλέπουν λεπτομερέστερα μέτρα

Ο παρών κανονισμός δεν θίγει το δικαίωμα των κρατών μελών να διατηρούν εν ισχύ ή να θεσπίζουν μέτρα τα οποία περιέχουν λεπτομερέστερες διατάξεις από εκείνες που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό και στις κατευθυντήριες γραμμές που αναφέρονται στο άρθρο 7.

Άρθρο 11 Κυρώσεις

1. Tα κράτη μέλη ορίζουν τους κανόνες για τις κυρώσεις που εφαρμόζονται για παραβάσεις των διατάξεων του παρόντος κανονισμού και λαμβάνουν όλα τα μέτρα που είναι αναγκαία για να εξασφαλισθεί η εκτέλεσή τους. Οι προβλεπόμενες κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν αυτές τις διατάξεις στην Επιτροπή το αργότερο [να οριστεί ακριβής ημερομηνία] και κοινοποιούν αμέσως στην Επιτροπή οποιαδήποτε μεταγενέστερη τροποποίησή τους.

2. Η Επιτροπή δύναται με απόφαση να επιβάλλει στις επιχειρήσεις ή τις ενώσεις επιχειρήσεων πρόστιμα που να μην υπερβαίνουν το 1% του συνολικού κύκλου εργασιών κατά το προηγούμενο εμπορικό έτος, στις περιπτώσεις που, εκ προθέσεως ή εξ αμελείας, παρέχουν εσφαλμένες, ελλιπείς ή παραπλανητικές πληροφορίες κατόπιν αιτήματος που υποβλήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 3, ή εάν δεν ανταποκριθούν σε αίτημα παροχής πληροφοριών εντός της ταχθείσας προθεσμίας με απόφαση που εκδόθηκε σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 6.

3. Κατά τον καθορισμό του ύψους του προστίμου λαμβάνεται υπόψη η σοβαρότητα και η διάρκεια της παράβασης.

4. Κυρώσεις που προβλέπονται δυνάμει της παραγράφου 1 και αποφάσεις που εκδίδονται δυνάμει της παραγράφου 2 δεν υπάγονται στο ποινικό δίκαιο.

Άρθρο 12 Επιτροπή

1. Η Επιτροπή επικουρείται από μία επιτροπή την οποία αποτελούν αντιπρόσωποι των κρατών μελών και της οποίας προεδρεύει ο αντιπρόσωπος της Επιτροπής.

2. Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται η διαδικασία της κανονιστικής επιτροπής που προβλέπεται στο άρθρο 5 της απόφασης 1999/468/EΚ, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 7 και του άρθρου 8 της εν λόγω απόφασης.

3. Η προθεσμία που προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 6 της απόφασης 1999/468/EΚ καθορίζεται σε δύο μήνες.

Άρθρο 13 Επιτροπή

1. Η Επιτροπή επικουρείται από μία επιτροπή την οποία αποτελούν αντιπρόσωποι των κρατών μελών και της οποίας προεδρεύει ο αντιπρόσωπος της Επιτροπής.

2. Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται η διαδικασία της συμβουλευτικής επιτροπής που προβλέπεται στο άρθρο 3 της απόφασης 1999/468/EΚ, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 7 και του άρθρου 8 της εν λόγω απόφασης.

Άρθρο 14 Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Αρχίζει η να εφαρμόζεται από [να οριστεί ακριβής ημερομηνία].

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη τους και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Bρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Η Πρόεδρος Ο Πρόεδρος

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Οι κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη διαχείριση και τον καταμερισμό διαθέσιμης δυναμικότητας μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε γραμμές διασύνδεσης μεταξύ εθνικών συστημάτων

Γενικά

1. Η μέθοδος (οι) διαχείρισης της συμφόρησης που εφαρμόζεται(ονται) από τα κράτη μέλη πρέπει να αντιμετωπίζει(ουν) την βραχυπρόθεσμη συμφόρηση κατά οικονομικώς αποδοτικό τρόπο, ενώ παράλληλα να δίνει(ουν) τα κατάλληλα μηνύματα ή κίνητρα για αποδοτικές επενδύσεις σε δίκτυα και την παραγωγή ενέργειας στις ενδεδειγμένες τοποθεσίες.

2. Για να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις της συμφόρησης στις συναλλαγές, το υπάρχον δίκτυο πρέπει να αξιοποιείται με την μέγιστη δυναμικότητά του η οποία πληροί τα πρότυπα ασφαλείας για την απρόσκοπτη λειτουργία του δικτύου.

3. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς (ΔΣΜ) ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να καθορίζουν αμερόληπτα και διαφανή πρότυπα, όπου να περιγράφονται ποιες μέθοδοι διαχείρισης της συμφόρησης θα εφαρμόζονται υπό ποιες συνθήκες. Tα πρότυπα αυτά, καθώς και τα πρότυπα ασφαλείας, πρέπει να περιγράφονται σε έγγραφα προσιτά στο κοινό.

4. Η διαφορετική μεταχείριση για διαφορετικά είδη διασυνοριακών συναλλαγών, ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για διμερείς συμβάσεις φυσικών ανταλλαγών ή για προσφορές σε οργανωμένες αγορές του εξωτερικού, πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο όταν καταστρώνονται οι κανόνες για τις συγκεκριμένες μεθόδους διαχείρισης της συμφόρησης. Η μέθοδος καταμερισμού σπανίζουσας δυναμικότητας μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να είναι διαφανής. Πρέπει να αποδεικνύεται ότι οποιεσδήποτε διαφορές του τρόπου αντιμετώπισης των συναλλαγών δεν στρεβλώνουν ή παρεμποδίζουν την ανάπτυξη του ανταγωνισμού.

5. Τα μηνύματα μέσω των τιμών που απορρέουν από τα συστήματα διαχείρισης συμφόρησης πρέπει να εξαρτώνται από την διεύθυνση μεταφοράς.

6. Πρέπει να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια να συμψηφίζονται οι δυναμικότητες που ζητούνται για ροές ηλεκτρικής ενέργειας κατ' αντίθετες κατευθύνσεις σε συμφορημένη γραμμή διασύνδεσης, ούτως ώστε να αξιοποιείται στο μέγιστο η δυναμικότητα αυτής της γραμμής διασύνδεσης. Συναλλαγές οι οποίες μειώνουν την συμφόρηση δεν επιτρέπεται ποτέ να απορρίπτονται, υπό οποιοδήποτε σύστημα διαχείρισης της συμφόρησης έχει υιοθετηθεί.

7. Οποιαδήποτε ανεκμετάλλευτη δυναμικότητα πρέπει να διατίθεται σε άλλους εμπορευόμενους (σύμφωνα με την αρχή «εκμετάλλευση ή στέρηση καταμερισθείσας δυναμικότητας»). Tούτο μπορεί να εφαρμοσθεί με την κατάστρωση διαδικασιών κοινοποίησης.

8. Οποιαδήποτε έσοδα από τον καταμερισμό δυναμικότητας διασύνδεσης επιτρέπεται να χρησιμοποιείται για την επανακατανομή (παραγωγής, redispatching) ή για αντίρροπες συναλλαγές (counter trading) προκειμένου να τηρείται η αξιοπιστία σχετικά με τη δυναμικότητα που καταμερίσθηκε στους συντελεστές της αγοράς. Κατά κανόνα τα υπόλοιπα έσοδα πρέπει να δαπανώνται για επενδύσεις στο δίκτυο ώστε να απαλλάσσεται από την συμφόρηση ή να μειώνονται τα συνολικά τιμολόγια δικτύων. Οι ΔΣΜ επιτρέπεται να διαχειρίζονται αυτά τα κονδύλια, όχι όμως να τα κατακρατούν.

9. Οι ΔΣΜ πρέπει να προσφέρουν στην αγορά δυναμικότητα μεταφοράς υπό όσο το δυνατόν 'αμετάβλητες' συνθήκες. Εύλογο μερίδιο της δυναμικότητας επιτρέπεται να προσφέρεται στην αγορά υπό λιγότερο αμετάβλητες συνθήκες αλλά, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γνωστοποιούνται στους συμμετέχοντες στην αγορά οι ακριβείς συνθήκες για την μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας μέσω διασυνοριακών γραμμών.

10. Δεδομένου ότι το δίκτυο της ηπειρωτικής Ευρώπης είναι πολύ πυκνό και ότι η χρήση των γραμμών διασύνδεσης έχει συνέπειες στις ροές ηλεκτρικής ενέργειας σε τουλάχιστον δύο πλευρές των εθνικών συνόρων, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να εξασφαλίζουν ότι δεν καταστρώνεται μονομερώς διαδικασία διαχείρισης συμφόρησης που επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στην ροή ηλεκτρικής ενέργειας σε άλλα δίκτυα.

Μακροπρόθεσμες συμβάσεις

1. Δικαιώματα προτεραιότητας πρόσβασης σε δυναμικότητα διασύνδεσης δεν επιτρέπεται να εκχωρηθούν για συμβάσεις που παραβιάζουν τα άρθρα 81 και 82 της συνθήκης EΚ.

2. Για τρέχουσες μακροπρόθεσμες συμβάσεις δεν ισχύουν δικαιώματα προτίμησης κατά την ανανέωσή τους.

Παροχή πληροφοριών

1. Οι ΔΣΜ πρέπει να εφαρμόζουν τους κατάλληλους μηχανισμούς συντονισμού και ανταλλαγής πληροφοριών οι οποίοι εγγυούνται την ασφάλεια του δικτύου.

2. Οι ΔΣΜ πρέπει να δημοσιεύουν όλα τα σχετικά δεδομένα που αφορούν τη συνολική δυναμικότητα διασυνοριακής μεταφοράς. Πέραν των χειμερινών και θερινών μεγεθών διαθέσιμης δυναμικότητας μεταφοράς, οι ΔΣΜ πρέπει να δημοσιεύουν για κάθε ημέρα κατά προσέγγιση υπολογισμούς της διαθέσιμης δυναμικότητας μεταφοράς, σε διάφορες χρονικές στιγμές πριν από την ημέρα της μεταφοράς. Τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν από την μεταφορά, πρέπει να διατίθενται στην αγορά ακριβείς εκτιμήσεις και οι ΔΣΜ πρέπει επίσης να προσπαθούν να παρέχουν πληροφορίες ένα μήνα εκ των προτέρων. Πρέπει επίσης να περιλαμβάνεται περιγραφή σχετικά με την αξιοπιστία των δεδομένων.

3. Οι ΔΣΜ πρέπει να δημοσιεύουν γενικό σχέδιο για τον υπολογισμό της συνολικής δυναμικότητας μεταφοράς και της ανοχής αξιοπιστίας μεταφοράς με βάση τις ηλεκτρικές και φυσικές ιδιότητες του δικτύου. Tα σχέδια αυτά υπόκεινται στην έγκριση των ρυθμιστικών αρχών των εμπλεκομένων κρατών μελών. Τα πρότυπα ασφαλείας και τα πρότυπα λειτουργίας και προγραμματισμού αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των πληροφοριών που οφείλουν να δημοσιεύουν οι ΔΣΜ σε έγγραφα προσιτά στο κοινό.

Προτιμητέες μέθοδοι για τη διαχείριση συμφόρησης

1. Τα προβλήματα συμφόρησης δικτύου πρέπει κατά κανόνα να αντιμετωπίζονται με λύσεις κατευθυνόμενες από την αγορά. Συγκεκριμένα, προτιμούνται οι λύσεις διαχείρισης συμφόρησης οι οποίες δίδουν τα κατάλληλα μηνύματα μέσω τιμών στους συντελεστές της αγοράς και τους εμπλεκόμενους ΔΣΜ.

2. Προβλήματα διαχείρισης δικτύου πρέπει κατά προτίμηση να επιλύονται με μεθόδους που δεν βασίζονται στις συναλλαγές, δηλαδή μεθόδους που δεν προϋποθέτουν την επιλογή μεταξύ συμβάσεων με διαφορετικούς συντελεστές της αγοράς.

3. Tο σύστημα διάσπασης της αγοράς (market splitting) που εφαρμόζεται στον γεωγραφικό χώρο Nordpool, είναι η μέθοδος διαχείρισης συμφόρησης που, κατ' αρχήν, πληροί κατά τον βέλτιστο τρόπο αυτήν την απαίτηση.

4. Βραχυπρόθεσμα όμως, οι έμμεσοι (implicit) και άμεσοι (explicit) πλειστηριασμοί και η διασυνοριακώς συντονισμένη επανακατανομή (παραγωγής, redispatching) είναι οι μέθοδοι που είναι δυνατόν να εφαρμοσθούν στην ηπειρωτική Ευρώπη για τη διαχείριση της συμφόρησης.

5. Η διασυνοριακώς συντονισμένη επανακατανομή ή οι αντίρροπες συναλλαγές (counter trading) είναι δυνατόν να εφαρμόζονται από κοινού από τους εμπλεκόμενους ΔΣΜ. Πρέπει ωστόσο να είναι εύλογο το κόστος που υφίστανται οι ΔΣΜ για τις αντίρροπες συναλλαγές και τη διασυνοριακώς συντονισμένη επανακατανομή.

6. Η περικοπή των συναλλαγών, με βάση προκαθορισμένους κανόνες προτεραιότητας, πρέπει να είναι δυνατή μόνον για περιπτώσεις έκτατης ανάγκης, όταν οι ΔΣΜ πρέπει να δράσουν επειγόντως και δεν είναι δυνατή η επανακατανομή.

7. Tα πλεονεκτήματα που προσφέρει ενδεχομένως ο συνδυασμός της διάσπασης της αγοράς για την επίλυση 'μόνιμης' συμφόρησης και των αντίρροπων συναλλαγών για την επίλυση προσωρινής συμφόρησης πρέπει να διερευνηθούν αμέσως, ως μονιμότερη προσέγγιση για τη διαχείριση συμφόρησης.

Κατευθυντήριες γραμμές για άμεσους πλειστηριασμούς

1. Tο σύστημα πλειστηριασμού πρέπει να έχει καταστρωθεί κατά τρόπο ώστε να προσφέρεται στην αγορά όλη η διαθέσιμη δυναμικότητα. Τούτο είναι δυνατό να επιτυγχάνεται με την διοργάνωση σύνθετου πλειστηριασμού, στο πλαίσιο του οποίου προσφέρονται σε πλειστηριασμό δυναμικότητες διαφορετικής διάρκειας και διαφορετικών χαρακτηριστικών (π.χ. όσον αφορά την αναμενόμενη αξιοπιστία της εκάστοτε διαθέσιμης δυναμικότητας).

2. Η συνολική δυναμικότητα διασύνδεσης πρέπει να προσφέρεται σε διάφορους πλειστηριασμούς, οι οποίοι, για παράδειγμα, είναι δυνατόν να διενεργούνται ετησίως, μηνιαίως, εβδομαδιαίως, καθημερινώς και κατά τη διάρκεια της ημέρας, ανάλογα με τις ανάγκες των ενδιαφερομένων αγορών. Με κάθε πλειστηριασμό πρέπει να καταμερίζεται προκαθορισμένο μερίδιο της διαθέσιμης δυναμικότητας μεταφοράς καθώς και κάθε υπόλοιπο δυναμικότητας που δεν έχει καταμερισθεί σε προηγούμενους πλειστηριασμούς.

3. Οι διαδικασίες άμεσων πλειστηριασμών πρέπει να εκπονούνται με τη στενή συνεργασία των εθνικών ρυθμιστικών αρχών και των εμπλεκομένων ΔΣΜ και να έχουν καταστρωθεί κατά τρόπο ώστε να παρέχεται στους διαγωνιζόμενους η δυνατότητα να συμμετέχουν επίσης στις ημερήσιες συνεδρίες κάθε οργανωμένης αγοράς (δηλ. χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενέργειας) των χωρών που συμμετέχουν.

4. Οι ροές ηλεκτρικής ενέργειας προς αμφότερες τις διευθύνσεις σε συμφορημένες γραμμές διασύνδεσης πρέπει, κατ' αρχήν, να συμψηφίζονται ώστε να μεγιστοποιείται η δυναμικότητα μεταφοράς κατά την κατεύθυνση της συμφόρησης. Ωστόσο, η διαδικασία συμψηφισμού των ροών πρέπει να πληροί την ασφαλή λειτουργία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας.

5. Προκειμένου να προσφέρεται στην αγορά όσον το δυνατόν μεγαλύτερη δυναμικότητα, οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι που αφορούν τον συμψηφισμό των ροών πρέπει να βαρύνουν τους συναλλασσόμενους που ευθύνονται για αυτούς τους κινδύνους.

6. Οποιαδήποτε διαδικασία πλειστηριασμού υιοθετείται πρέπει να ενέχει τη δυνατότητα να δίδει στους συμμετέχοντες στην αγορά μηνύματα μέσω των τιμών ανάλογα με την κατεύθυνση της μεταφοράς. Μεταφορές ηλεκτρικής ενέργειας προς κατεύθυνση αντίθετη της κυρίαρχης ροής ενέργειας μειώνουν τη συμφόρηση και, συνεπώς, έχουν ως αποτέλεσμα πρόσθετη δυναμικότητα μεταφοράς μέσω της συμφορημένης γραμμής διασύνδεσης.

7. Προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος δημιουργίας ή επιδείνωσης προβλημάτων που σχετίζονται με την δεσπόζουσα θέση συντελεστή (ων) της αγοράς, κατά την κατάστρωση των μηχανισμών για τους πλειστηριασμούς, οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές πρέπει να εξετάζουν σοβαρά τον καθορισμό ανωτάτων ορίων για το μέγεθος της δυναμικότητας που θα επιτρέπεται να αγοράζει/να κατέχει/να εκμεταλλεύεται μεμονωμένος οικονομικός φορέας.

8. Για να προωθηθεί η δημιουργία αγορών ηλεκτρισμού που να λειτουργούν εύρυθμα, η δυναμικότητα που αγοράζεται σε πλειστηριασμό πρέπει να είναι ελεύθερα εμπορεύσιμη πριν από τη στιγμή της κοινοποίησης.

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

Πολιτικός (οι) Τομέας (είs): Ενέργεια και Μεταφορές

Δραστηριότητα (ες): ενέργεια, βιομηχανία και εσωτερική αγορά

Ονομασία της δράσης: Σχέδιο για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις συνθήκες πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

1. ΚΟΝΔΥΛΙΟ (Α) ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ + ΤΙΤΛΟΣ (ΟΙ)

Το 2002: Υπο-τομέας B4-10, Άρθρο B4-1040 (ETAP)

2. ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

2.1. Συνολικό κονδύλιο της δράσης (μέρος B): 5 εκατ.EUR (1998 - 2002)

2.2. Περίοδος εφαρμογής:

2002 [16]

[16] Σε συμφωνία με το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 20001, θα υποβληθεί κατά το παρόν έτος πρόταση για νέο πρόγραμμα-πλαίσιο για την ενέργεια το οποίο θα διαδεχθεί το ισχύον πρόγραμμα που λήγει το 2002. Η νέα πρόταση θα περιλαμβάνει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για τη δράση που θα αναληφθεί κατά τα επόμενα έτη.

2.3. Συνολική πολυετής εκτίμηση των δαπανών

α) Χρονοδιάγραμμα των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων/πιστώσεων πληρωμών (δημοσιονομική παρέμβαση) (πρβλ. Σημείο 6.1.1)

Εκατομ. ευρώ (με ακρίβεια 3ου δεκαδικού ψηφίου)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

β) Τεχνική και διοικητική συνδρομή (TΔΣ) και δαπάνες στήριξης (ΔΣ) (πρβλ. σημείο 6.1.2)

Δεν εφαρμόζεται

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

γ) Οι συνολικές δημοσιονομικές επιπτώσεις των ανθρώπινων πόρων και άλλων λειτουργικών δαπανών (πρβλ. σημεία 7.2 και 7.3)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

2.4. Συμβατότητα με το δημοσιονομικό προγραμματισμό και τις δημοσιονομικές προοπτικές

Πρόταση συμβατή με τον υφιστάμενο δημοσιονομικό προγραμματισμό

Η παρούσα πρόταση απαιτεί τον επαναπρογραμματισμό της παραγράφου της σχετικής με τις δημοσιονομικές προοπτικές,

Συμπεριλαμβανομένης, ενδεχομένως, προσφυγής στις διατάξεις της διοργανικής συμφωνίας.

2.5. Δημοσιονομικές επιπτώσεις επί των εσόδων [17]

[17] Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε χωριστό έγγραφο οδηγιών.

Ουδεμία δημοσιονομική επίπτωση (αφορά τις τεχνικές πτυχές τις σχετικές με την εφαρμογή ενός μέτρου)

Δημοσιονομικές επιπτώσεις - οι επιπτώσεις επί των εσόδων είναι οι ακόλουθες:

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

3. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

4. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ

Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, ιδίως άρθρο 95.

Απόφαση 1999/21/ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 1998 για τη θέσπιση πολυετούς προγράμματος πλαισίου για δράσεις στον τομέα της ενέργειας (1998- 2002) και συναφή μέτρα (ΕΕ L 7, 13.1.1999, σ. 16).

Απόφαση 1999/22/ΕΚ του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 1998 για τη θέσπιση πολυετούς προγράμματος μελετών, αναλύσεων, προβλέψεων και άλλων συναφών εργασιών στον τομέα της ενέργειας (1998-2002) (ΕΕ L 7, 13.1.1999, σ. 20).

5. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

5.1. Αναγκαιότητα κοινοτικής παρέμβασης [18]

[18] Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε χωριστό έγγραφο οδηγιών.

5.1.1. Επιδιωκόμενοι στόχοι

Η οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια σταδιακά ανοίγει τις εθνικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας στον ανταγωνισμό. Ωστόσο, προκειμένου να δημιουργηθεί μια πραγματικά ολοκληρωμένη εσωτερική αγορά, είναι αναγκαίοι αποτελεσματικοί κανόνες για τις συναλλαγές, και ιδίως μια εναρμονισμένη προσέγγιση της διασυνοριακής τιμολόγησης της μεταφοράς και από κοινού εφαρμοζόμενοι μηχανισμοί για την αντιμετώπιση της συμφόρησης στα σύνορα. Για το ζήτημα αυτό η Επιτροπή δρομολόγησε τη "διαδικασία της Φλωρεντίας", ένα φόρουμ αποτελούμενο από την Επιτροπή, εθνικές ρυθμιστικές αρχές, κράτη μέλη και τη βιομηχανία. Έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος αλλά δεν έχει επιτευχθεί τελική συμφωνία ούτε έχουν δημιουργηθεί μηχανισμοί. Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα προτείνει, στις 7 Μαρτίου 2001, κανονισμό ο οποίος α) θέτει τις βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τη διασυνοριακή τιμολόγηση και τη διαχείριση της συμφόρησης β) επιτρέπει στην Επιτροπή, με την επιφύλαξη της διαδικασίας επιτροπολογίας, να εγκρίνει δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές για το συγκεκριμένο μηχανισμό με βάση τις οποίες θα τεθούν σε ισχύ εναρμονισμένοι κανόνες για την τιμολόγηση και τη συμφόρηση και γ) υπολογίζει και εφαρμόζει, βάσει των στοιχείων που παρέχουν οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές, τα διασυνοριακά τιμολόγια. Συνεπώς η Επιτροπή αναλαμβάνει νέες εκτελεστικές αρμοδιότητες, δρώντας από πολλές απόψεις ως ευρωπαϊκή ρυθμιστική αρχή σε θέματα διασυνοριακών συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας.

Στόχος συνεπώς του κανονισμού είναι να τεθούν συντόμως σε ισχύ μηχανισμοί για τα τιμολόγια και τη συμφόρηση οι οποίοι να αντανακλούν το κόστος και να επιτρέπουν την ελεύθερη λειτουργία των συναλλαγών. Η έναρξη ισχύος του κανονισμού αναμένεται για τέλη 2001/αρχές 2002. Το νέο σύστημα τιμολόγησης μέσω των κατευθυντηρίων γραμμών θα πρέπει επομένως να έχει τεθεί σε ισχύ από τον Σεπτέμβριο 2002. Θα επακολουθήσει η έγκριση των τιμολογίων έως τα τέλη του 2002. Τέλος, οι κοινοί κανόνες για τη διαχείριση της συμφόρησης θα αρχίσουν να ισχύουν με την έκδοση του κανονισμού, καθώς περιέχονται στο νομοθετικό κείμενο ως παράρτημα. Οι κοινοί κανόνες θα πρέπει να επανεξεταστούν και, εάν είναι αναγκαίο, να τροποποιηθούν έως το 2002. Οι επιδιωκόμενοι στόχοι με την παρούσα χρηματοδοτική δράση είναι να δοθούν στην Επιτροπή τα μέσα που απαιτούνται για να φέρει εις πέρας αποτελεσματικά τις νέες αρμοδιότητές της.

5.1.2. Μέτρα που απορρέουν από την εκτίμηση ex ante

Για την προετοιμασία του προτεινόμενου κανονισμού, η Επιτροπή σύστησε το φόρουμ της Φλωρεντίας, το οποίο έχει ως τώρα συνεδριάσει 5 φορές. Επίσης, τα αποτελέσματα του φόρουμ έχουν συζητηθεί σε 4 συνεδριάσεις του Συμβουλίου Ενέργειας το οποίο υπογράμμισε τη σπουδαιότητα της ταχείας εισαγωγής παρόμοιων μέτρων. Με βάση τις εργασίες του φόρουμ, η Επιτροπή ενέκρινε, στις 16 Μαΐου 2000, την ανακοίνωση "Πρόσφατες πρόοδοι στην οικοδόμηση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας". Περαιτέρω, αυτό το ζήτημα εξετάστηκε σε δημόσια ακρόαση την οποία διοργάνωσε η Επιτροπή στις 14 Σεπτεμβρίου 2000. Το ζήτημα εξετάστηκε επίσης στην Πράσινη Βίβλο για την ασφάλεια εφοδιασμού (COM(2000) 769).

Οι συζητήσεις στο φόρουμ της Φλωρεντίας και στο Συμβούλιο, καθώς και η αντίδραση στην ανακοίνωση της Επιτροπής για το θέμα, έδειξαν ότι η εισαγωγή αποτελεσματικών κανόνων για τη διασυνοριακή τιμολόγηση και τη διαχείριση της συμφόρησης αποτελούν θεμελιώδη απαίτηση για τη δημιουργία πραγματικής εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Έδειξαν επίσης ότι η ανάπτυξη παρόμοιων κανόνων είναι, από τεχνική άποψη, εξαιρετικά πολύπλοκη και αντιλεγόμενη. Επιπλέον, όταν θα έχει παγιωθεί η μέθοδος, τα κόστη των διασυνοριακών συναλλαγών θα είναι δύσκολο και χρονοβόρο να υπολογιστούν. Με βάση τα ανωτέρω στοιχεία, κρίθηκε απαραίτητο να εκδοθεί κανονισμός για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων.

Κρίνεται σκόπιμο να επανεξεταστεί λεπτομερώς η αποτελεσματικότητα της προσέγγισης που ακολουθείται στον κανονισμό για την εκπόνηση κοινών κανόνων, καθώς και η αποτελεσματικότητα των χρηματοδοτικών δράσεων που αναλαμβάνει η Επιτροπή για να στηρίξει την εν λόγω προσπάθεια, δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού.

5.2. Μελετώμενες δράσεις και τρόποι δημοσιονομικής παρέμβασης

Η θέσπιση κοινών κανόνων για τη διασυνοριακή τιμολόγηση και τη διαχείριση της συμφόρησης αναμένεται να οδηγήσουν σε αύξηση του ανταγωνισμού σε όλη την ΕΕ και επομένως σε μείωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, προς όφελος όλων των καταναλωτών, βιομηχανικών και οικιακών. Οι χρηματοδοτικές δράσεις που εξετάζονται θα προετοιμάσουν την έναρξη ισχύος αυτών των κανόνων, είναι επομένως εξαιρετικά τεχνικής φύσης και εξειδικευμένες και θα ενδιαφέρουν τις εθνικές αρχές, τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τους συναφείς βιομηχανικούς κλάδους.

- Οι ειδικοί στόχοι που έχουν τεθεί για την περίοδο προγραμματισμού (σε μετρήσιμους όρους)

Ειδικός στόχος του κανονισμού είναι να αρχίσει να ισχύει, από τα τέλη 2002, εναρμονισμένο σύστημα τιμολόγησης της διασυνοριακής μεταφοράς το οποίο να είναι απλό, να αντανακλά το κόστος και να μην επιφέρει διακρίσεις. Άλλος ειδικός στόχος είναι να τεθούν σε ισχύ κοινοί κανόνες για τη διαχείριση της συμφόρησης κατά την έκδοση του κανονισμού και, εάν υπό το φως της εμπειρίας κριθεί αναγκαίο, να αναθεωρηθούν στα τέλη του 2002. Ειδικοί στόχοι των χρηματοδοτικών δράσεων είναι επομένως i) να ολοκληρωθούν οι μελέτες με αντικείμενο την εκπόνηση λεπτομερών κατευθυντηρίων γραμμών για την τιμολόγηση έως τον Σεπτέμβριο του 2002 ii) να καθοριστούν και να εφαρμοστούν τιμολόγια μετά από επαλήθευση των στοιχείων που θα έχουν διαβιβάσει οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές έως τα τέλη του 2002 και iii) να αναθεωρηθούν οι κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση της συμφόρησης, βάσει των αναγκαίων μελετών, έως τα τέλη 2002. Συνεπώς, ειδικός στόχος είναι η αναθεώρηση των κατευθυντηρίων γραμμών, εάν είναι αναγκαίο, βάσει πρόσθετων μελετών σε ετήσια βάση, και ο επαναϋπολογισμός και επανέγκριση των τιμολογίων.

- Τα συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την υλοποίηση της δράσης

Πρώτον, να δρομολογηθούν μελέτες που θα οδηγήσουν στη θέσπιση κατευθυντηρίων γραμμών για τη διασυνοριακή τιμολόγηση και την επίτευξη συμφωνίας επ'αυτών (έως το Σεπτέμβριο 2002). δεύτερον, να εγκριθεί απόφαση για τα εφαρμοζόμενα τιμολόγια (τέλη 2002) βάσει των στοιχείων που θα έχουν υποβάλει οι ρυθμιστικές αρχές στην Επιτροπή και τρίτον, να επανεξεταστούν οι κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση της συμφόρησης που περιέχονται στον κανονισμό με βάση τις απαραίτητες μελετητικές εργασίες (τέλη 2002).

Για την επίτευξη αυτών των στόχων προβλέπονται δύο χρηματοδοτικές δράσεις:

1η δράση: για να εκπονηθούν οι λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές για την τιμολόγηση στις οποίες θα βασιστεί το νέο σύστημα, είναι απαραίτητη σοβαρή προπαρασκευαστική εργασία, συχνά τεχνικής (μηχανικής) και χρηματοοικονομικής (λογιστικής) φύσης, όπως άλλωστε και για να αποφασιστεί εάν και πώς θα τροποποιηθούν οι κατευθυντήριες γραμμές που περιέχονται στον κανονισμό για τη διαχείριση της συμφόρησης. Ο αποτελεσματικότερος, από άποψη κόστους, τρόπος είναι να εκπονηθούν οι κατευθυντήριες γραμμές μέσα από μελέτες εμπειρογνωμόνων.

2η δράση: Όταν θα έχουν εγκριθεί οι κατευθυντήριες γραμμές για τη διασυνοριακή τιμολόγηση, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα διαβιβάζουν υπολογισμούς για τα κόστη/έσοδα που προκύπτουν για το δίκτυό τους από τις συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας. Η Επιτροπή θα πρέπει να καθορίζει εάν αυτά τα στοιχεία έχουν υπολογιστεί σωστά, και βάσει αυτών, θα υπολογίζει τις αντισταθμίσεις που πρέπει να καταβληθούν για τις συναλλαγές. Για τη διαδικασία αυτή θα απαιτούνται πολύ εξειδικευμένες δεξιότητες λογιστικού ελέγχου, για περιορισμένο χρονικό διάστημα κάθε έτος. Ο πλέον οικονομικά συμφέρων τρόπος εκτέλεσης αυτής της εργασίας επαλήθευσης είναι η χρησιμοποίηση εξωτερικών εμπειρογνωμόνων.

- Τα άμεσα αποτελέσματα κάθε δράσης, και η συμβολή τους

Προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι η έναρξη ισχύος και η επακόλουθη συντήρηση και τελειοποίηση ενός συστήματος διασυνοριακής τιμολόγησης και διαχείρισης της συμφόρησης το οποίο να επιτρέπει την αποτελεσματική λειτουργία των συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας.

- Τα αναμενόμενα αποτελέσματα που θα ανταποκριθούν σε ανάγκες ή θα επιλύσουν προβλήματα

1. Η Επιτροπή εκδίδει και τροποποιεί κατευθυντήριες γραμμές όπου καθορίζονται περαιτέρω λεπτομέρειες των βασικών αρχών των σχετικών με την τιμολόγηση και τη διαχείριση της συμφόρησης οι οποίες περιέχονται στο σχέδιο κανονισμού. Οι κατευθυντήριες αυτές γραμμές είναι δυνατόν να θεσπισθούν και να τροποποιηθούν χωρίς την τροποποίηση του κανονισμού, ούτως ώστε να καταστεί δυνατή η γρήγορη προσαρμογή σε μεταβαλλόμενες συνθήκες. Αυτό είναι απαραίτητο δεδομένου ότι ζητήματα όπως οι μέθοδοι υπολογισμού των δαπανών και η ταυτοποίηση και μέτρηση των φυσικών ροών, αναπτύσσονται συνεχώς και, επομένως, πρέπει να είναι δυνατές μελλοντικές τελειοποιήσεις και βελτιώσεις.

2. Η Επιτροπή καθορίζει, σε τακτική βάση, το μέγεθος των αντισταθμίσεων που καταβάλλονται μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς για τις ροές διαμετακόμισης της ηλεκτρικής ενέργειας. Κύριος στόχος είναι να εξασφαλισθεί ότι η καταβαλλόμενη αντιστάθμιση καλύπτει το κόστος που πράγματι υφίστανται οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, ιδίως για να αποκλείεται η καταβολή υπέρογκων αντισταθμίσεων και επομένως το υπερβολικό κόστος μεταφοράς για τις συναλλαγές.

Τα κράτη μέλη από μόνα τους δεν μπορούν να επιλύσουν αυτό το ζήτημα: για να αναπτυχθεί ένα αποτελεσματικό σύστημα τιμολόγησης, είναι απαραίτητη μια εναρμονισμένη προσέγγιση η οποία δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε εθνικό επίπεδο. Όπως καταδείχθηκε ανωτέρω, μια ανεπίσημη προσέγγιση βασισμένη στη συνεργασία δεν μπορεί να οδηγήσει στην εφαρμογή ενός κατάλληλου συστήματος το οποίο να εξασφαλίζει τις απαραίτητες διαδικαστικές και δημοκρατικές εγγυήσεις. Η παρούσα πρόταση επομένως είναι πλήρως συμβατή με την αρχή της επικουρικότητας και μάλιστα καθίσταται αναγκαία λόγω της ύπαρξης αυτής της αρχής.

Ωστόσο, οι ρυθμιστικές αρχές των κρατών μελών πρέπει να συμμετέχουν στη διαδικασία. Η Επιτροπή συνεπώς θα λάβει τις σχετικές αποφάσεις αφού συμβουλευθεί την επιτροπή που αποτελείται από εκπροσώπους των κρατών μελών και η οποία έχει συσταθεί με βάση την οδηγία 1999/468 του Συμβουλίου για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή ("επιτροπολογία")

5.3. Ρυθμίσεις εφαρμογής

Οι οικονομικού χαρακτήρα δράσεις έχουν ως σκοπό να θέσουν στη διάθεση της Επιτροπής τους πόρους που είναι απαραίτητοι για την αποτελεσματική εκτέλεση των νέων εκτελεστικών λειτουργιών που της ανατίθενται με την έκδοση του προτεινόμενου κανονισμού για τη διασυνοριακή τιμολόγηση και τη συμφόρηση. Ο κανονισμός προβλέπει τρία νέα καθήκοντα. την έκδοση, μέσω επιτροπής που λειτουργεί βάσει των αρχών επιτροπολογίας, λεπτομερών κανόνων για τη διασυνοριακή τιμολόγηση. τον καθορισμό και την επιβολή των τιμολογίων και την τροποποίηση, μέσω της διαδικασίας επιτροπολογίας, των κατευθυντηρίων γραμμών που περιέχονται στον κανονισμό για τη διαχείριση της συμφόρησης.

Το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών θα εκτελεστεί εσωτερικά από την Επιτροπή. Αυτές είναι η εκπόνηση του τελικού κειμένου των κατευθυντηρίων γραμμών, εξασφαλίζοντας την έγκρισή τους μέσω της διαδικασίας επιτροπολογίας, και η έκδοση αποφάσεων για το ύψος των εφαρμοζόμενων τιμολογίων. Ωστόσο κατά την εκτέλεση αυτών των εργασιών:

1η δράση

κατά την εκπόνηση και βελτίωση των κατευθυντηρίων γραμμών θα είναι απαραίτητη η προσφυγή σε εξωτερικές μελέτες οι οποίες θα παρέχουν οικονομική, λογιστική και τεχνική εμπειρογνωμοσύνη.

2η δράση

όταν θα έχει παγιωθεί η μέθοδος και θα έχουν εκδοθεί οι κατευθυντήριες γραμμές, η Επιτροπή θα πρέπει να υπολογίσει το ακριβές ύψος των τιμολογίων. Ο υπολογισμός θα γίνει με βάση τα στοιχεία που θα έχουν διαβιβάσει οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές, υπολογιζόμενα σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές. Ο ρόλος της Επιτροπής είναι να επαληθεύσει τα στοιχεία που διαβιβάζονται σε εθνικό επίπεδο. Επειδή πρόκειται για εξαιρετικά εξειδικευμένη εργασία λογιστικού ελέγχου, η οποία απαιτείται για σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα κάθε έτος, είναι οικονομικά πιο συμφέρον να εκτελείται η επαλήθευση από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες.

6. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

6.1. Συνολικές δημοσιονομικές επιπτώσεις στο μέρος B (για ολόκληρη την περίοδο προγραμματισμού)

6.1.1. Δημοσιονομική παρέμβαση

Εκατομ. ευρώ (με ακρίβεια 3ου δεκαδικού ψηφίου)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

6.2. Υπολογισμός του κόστους ανά εξεταζόμενο μέτρο στο μέρος B (για ολόκληρη την περίοδο προγραμματισμού) [19]

[19] Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε χωριστό έγγραφο οδηγιών.

Αναλήψεις υποχρεώσεων σε εκατομ. ευρώ (με ακρίβεια 3ου δεκαδικού ψηφίου)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Εφόσον είναι αναγκαίο, να εξηγηθεί ο τρόπος υπολογισμού

Επεξήγηση της μεθόδου υπολογισμού:

1η δράση: Μελέτες για παροχή συνδρομής στην Επιτροπή κατά την εκπόνηση των κατευθυντηρίων γραμμών για τη διασυνοριακή τιμολόγηση και τη διαχείριση της συμφόρησης,

Δύο μελέτες ανά έτος είναι απαραίτητες για την έγκριση ή/και την τροποποίηση των κατευθυντηρίων γραμμών: ανά μελέτη 130 ανθρωποημέρες προς 900 ευρώ (μέσος όρος αμοιβής για ορκωτούς λογιστές και λοιπούς εμπειρογνώμονες) = 2 x 117.000 = 234.000 ευρώ

2η δράση: Επαλήθευση των υπολογισμών που αφορούν τα κόστη διαμετακόμισης που υφίστανται οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

- Επαλήθευση υποβαλλόμενων εγγράφων και συγκριτική αξιολόγηση: Κόστος ανά κράτος μέλος: 20 ανθρωποημέρες προς 1.000 ευρώ (μέσος όρος αμοιβής για ορκωτούς λογιστές) = 300.000 ευρώ.

- Μετά τη συγκριτική αξιολόγηση: επιτόπια επαλήθευση όσον αφορά 7 κράτη μέλη (εκτίμηση). Κόστος ανά κράτος μέλος: 10 ανθρωποημέρες ανά κράτος μέλος προς 1.000 ευρώ = 70.000 ευρώ. Δεδομένου ότι ο ως άνω υπολογισμός βασίζεται σε εκτιμήσεις, πρέπει να προβλεφθεί ενδεικτικό ποσό 600.000 ευρώ.

7. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ

7.1. Επιπτώσεις στο προσωπικό

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

7.2. Συνολικός οικονομικός αντίκτυπος των ανθρώπινων πόρων

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Τα ποσά αναφέρονται στη συνολική δαπάνη για ένα 12μηνο.

7.3. Λοιπές διοικητικές δαπάνες που προκύπτουν από τη δράση

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Τα ποσά αναφέρονται στη συνολική δαπάνη για ένα 12μηνο.

(1) Να αναφερθεί ο τύπος επιτροπής και η ομάδα στην οποία ανήκει.

I. Ετήσιο σύνολο (7.2 + 7.3)

II. Διάρκεια της δράσης

III. Συνολικό κόστος της δράσης (I x II) // 258.000 ευρώ

απεριόριστη

258.000 ευρώ/έτος

Οι απαιτήσεις σε ανθρώπινους και άλλους διοικητικούς πόρους θα καλυφθούν από τους πόρους που διαθέτει η ΓΔ Ενέργειας και Μεταφορών στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής των κονδυλίων.

8. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

8.1. Σύστημα παρακολούθησης

Τα αποτελέσματα των μέτρων που προβλέπονται στο σχέδιο κανονισμού θα εκτιμηθούν με βάση τη μελλοντική ανάπτυξη των ενδοκοινοτικών συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας και τις σχετικές στατιστικές της Eurostat.

8.2. Ρυθμίσεις και περιοδικότητα της προβλεπόμενης αξιολόγησης

Δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού προβλέπεται να εκτιμηθεί εσωτερικά εάν επιτεύχθηκε η έκδοση των κατευθυντηρίων γραμμών και κανόνων που είναι αναγκαίοι για να τεθεί σε εφαρμογή το σύστημα τιμολόγησης και εναρμονισμένης διαχείρισης της συμφόρησης. Η επιτυχία του συστήματος θα αξιολογηθεί ως προς την ικανότητά του να μειώσει το κόστος των συναλλαγών για τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας. Θα εκτιμηθεί επίσης η χρήση και η αξία των εκτελούμενων μελετητικών εργασιών για την επίτευξη των ανωτέρω καθώς και η ακρίβεια των ασκούμενων λογιστικών ελέγχων στα τιμολόγια κάθε χωριστής χώρας και η οικονομική αποδοτικότητα της προσέγγισης.

9. MEΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΠΑΤΗΣ

Η επιστροφή των εξόδων των εμπειρογνωμόνων και η καταβολή των αμοιβών τους θα γίνεται σύμφωνα με τους ισχύοντες χρηματοδοτικούς κανόνες.

ΔΕΛΤΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ, ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΜΜΕ)

ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

- Ανακοίνωση σχετικά με την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.

- Πρόταση οδηγίας για κοινούς κανόνες που θα διέπουν την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, με την οποία τροποποιούνται οι οδηγίες 96/92/ΕΚ και 98/30/ΕΚ.

- Πρόταση κανονισμού σχετικά με τις συνθήκες πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας στην εσωτερική αγορά.

ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

COM(...) .... τελικό της .....

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

1. Γιατί, με βάση την αρχή της επικουρικότητας, κρίνεται απαραίτητη η κοινοτική νομοθέσία στον τομέα αυτόν και ποιοι είναι οι κυριότεροι στόχοι της;

Η δημιουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας εντάσσεται στο στόχο της επίτευξης μιας πλήρως λειτουργικής εσωτερικής αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να προωθηθούν ευκαιρίες ανάπτυξης και απασχόλησης προς όφελος των πολιτών της Ένωσης.

Οι κύριοι στόχοι είναι:

- πλήρες άνοιγμα των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου το 2005, συνοδευόμενο από εγγυήσεις για άνευ διακρίσεων πρόσβαση στα δίκτυα μετάδοσης και διανομής.

- πρόσθετες εγγυήσεις για τους ευρωπαίους πολίτες σε θέματα ενεργειακού εφοδιασμού και παροχής δημόσιας υπηρεσίας.

- δημιουργία μιας πραγματικής ευρωπαϊκής αγοράς και όχι 15 ανοιχτών εθνικών αγορών η οποία ιδίως θα εξασγαλιστεί με τον κανονισμό για τη διασυνοριακή τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας και τη διαχείριση της συμφόρησης.

Αυτοί οι στόχοι δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν, ή να πραγματοποιηθούν επαρκώς, από τα κράτη μέλη και είναι δυνατό, λόγω των διαστάσεων και των επιπτώσεων του προβλεπόμενου μέτρου, να επιτευχθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο.

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

2. Ποιοι επηρεάζονται από την πρόταση;

Γενική ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων

Όσον αφορά την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, ο βαθμός ανταγωνισμού που έχει ήδη επιτευχθεί στον κλάδο έχει επιτρέψει σημαντική μείωση των τιμών. Τα προτεινόμενα μέτρα θα επιτρέψουν να διατηρηθεί και να βελτιωθεί η γενική ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Τη στιγμή κατά την οποία το άνοιγμα των αγορών προχωρεί με ταχύτητα στις περισσότερες χώρες που αποτελούν κύριους ανταγωνιστές για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς είναι απαραίτητη για να μη σημειωθεί βραδυπορία ως προς τους ξένους ανταγωνιστές.

Μείωση των ανισοτήτων μεταξύ βιομηχανικών και οικιακών χρηστών ηλεκτρικής ενέργειας

Όλες οι επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τους προμηθευτές τους ηλεκτρικής ενέργειας από το 2003 και φυσικού αερίου από το 2004. Αυτή η πτυχή είναι ιδιαιτέρως σημαντική για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες επί του παρόντος βρίσκονται συχνά σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με τους μεγάλους βιομηχανικούς πελάτες, ιδίως όταν αυτές είναι εξαρτημένοι πελάτες. Επιπλέον, το άνοιγμα της αγοράς σε όλες τις επιχειρήσεις θα θέσει τέλος στις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που προκαλεί το γεγονός ότι σε ορισμένα κράτη μέλη υπάρχει η δυνατότητα επιλογής διανομέα ενώ σε άλλα όχι.

Καινοτομία και διείσδυση νέων τεχνολογιών

Η πλήρης ελευθέρωση της αγοράς μπορεί επίσης να ενθαρρύνει την καινοτομία και τη διείσδυση νέων τεχνολογιών στην αγορά. Όντως, πολλές νέες τεχνολογικές εξελίξεις σημειώνονται στο πλαίσιο της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως όσον αφορά την τεχνολογία μικροϊσχύος και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών

Το αυξανόμενο άνοιγμα των αγορών θα πρέπει επίσης να βελτιώσει την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται στους καταναλωτές, ιδίως στους τελικούς καταναλωτές. Η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών αφορά, για παράδειγμα, τις επισκευές, τις νέες υπηρεσίες, και τα τιμολογιακά προγράμματα, που αποτελούν ορισμένους από τους τομείς όπου σημειώνεται ανταγωνισμός μεταξύ επιχειρήσεων. Αυτή η εξέλιξη παρατηρείται ήδη στις χώρες όπου οι αγορές είναι πλέον τελείως ανοιχτές.

Διευκόλυνση της εισαγωγής του ανταγωνισμού στον κλάδο του φυσικού αερίου

Η ανάπτυξη ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων φυσικού αερίου θα διευκολυνθεί περαιτέρω από την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας. Σήμερα, η τιμή του φυσικού αερίου στην ηπειρωτική Ευρώπη είναι στενά συνδεδεμένη με την τιμή του πετρελαίου. Είναι σαφές ότι είναι προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συνεχίσει να αναπτύσσεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων φυσικού αερίου και με τον τρόπο αυτό να αποσυνδεθεί η σχέση τιμών πετρελαίου/φυσικού αερίου, γιατί με τον τρόπο αυτό θα βελτιωθεί η διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

- Ποιοι τομείς επιχειρηματικών δραστηριοτήτων;

Όλες οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που καταναλώνουν ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο, καθώς και ο κλάδος ηλεκτρικής ενέργειας και ο κλάδος φυσικού αερίου.

- Υπάρχουν ιδιαίτερες γεωγραφικές περιοχές της Κοινότητας όπου συναντώνται οι επιχειρήσεις αυτές;

Όχι.

3. Τι μέτρα πρέπει να λάβουν οι επιχειρήσεις για να συμμορφωθούν με την πρόταση;

Θέματα ιδίως σχετικά με το νομικό διαχωρισμό

4. Ποιες είναι οι πιθανές οικονομικές συνέπειες τησ προτασησ:

- στην απασχόληση

Η αύξηση της απόδοσης και η μείωση των τιμών της ενέργειας, καθώς και οι προοπτικές για τις νέες τεχνολογίες κατόπιν της εισαγωγής του ανταγωνισμού στον ενεργειακό τομέα θα προωθήσουν, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, την απασχόληση για το σύνολο της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.

Ωστόσο, όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη, η εισαγωγή του ανταγωνισμού υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσει σε μείωση των θέσεων απασχόλησης λόγω της προσαρμογής στον ανταγωνισμό των εθνικών πρώην μονοπωλιακών επιχειρήσεων.

Κατά τα τελευταία χρόνια, οι τεχνικές θέσεις απασχόλησης για τους ημιειδικευμένους και τους ειδικευμένους υπαλλήλους, καθώς και οι θέσεις απασχόλησης μεσαίων στελεχών και οι συναφείς διοικητικές θέσεις σταδιακά μειώθηκαν. Νέες ευκαιρίες απασχόλησης έχουν δημιουργηθεί σε τομείς όπως το μάρκετινγκ, η εξυπηρέτηση πελατών, η τεχνολογία των πληροφοριών και η παροχή υπηρεσιών στις επιχειρήσεις. Επιπλέον, η εμφάνιση νέων οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως οι συναλλαγές στον ενεργειακό κλάδο, δημιούργησε νέες θέσεις απασχόλησης.

5. Περιλαμβάνονται στην πρόταση μέτρα για να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (λιγότερες ή διαφορετικές απαιτήσεις, κ.λπ.);

Το σχέδιο πρότασης οδηγίας προβλέπει το νομικό διαχωρισμό για τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Στο βαθμό που η διανομή συχνά εκτελείται από κοινοτικές υπηρεσίες με περιορισμένη οργανωτική δομή, η απαίτηση διαχωρισμού μεταξύ δραστηριοτήτων θα μπορούσε να αποδειχθεί δυσανάλογη ως προς το μέγεθός τους. Για το λόγο αυτό, η πρόταση οδηγίας επιτρέπει στα κράτη μέλη να απαλλάσσουν από αυτή την υποχρέωση τις επιχειρήσεις με λιγότερους από 100.000 συνδρομητές.

ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ

6. Πίνακας οργανώσεων, με τις οποίες έγιναν διαβουλεύσεις σχετικά με την πρόταση και έκθεση των κυριότερων απόψεών τους.

Στις 14 Σεπτεμβρίου 2000 διοργανώθηκε δημόσια ακρόαση στην οποία συμμετείχαν περίπου 120 επαγγελματικές οργανώσεις και επιχειρήσεις (κοινωνικοί εταίροι, επιχειρήσεις διανομής και παροχής, εμπορευόμενοι, επιχειρήσεις ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, διαχειριστές δικτύου, ΜΜΕ, σύνδεσμοι καταναλωτών, μη κυβερνητικοί περιβαλλοντικοί οργανισμοί, χρηματιστήρια ηλεκτρισμού).

Ο πλήρης κατάλογος των οργανώσεων και τα σχόλιά τους είναι διαθέσιμα στην ιστοθέση στον Europa στην εξής διεύθυνση:

http://europa.eu.int/comm/energy/en/elec_single_market/hearing/index_en.htm